Wektorowe modele autoregresyjne w analizie zależności między produkcją rolną a wymianą zagraniczną towarów rolno-żywnościowych krajów Unii Europejskiej

Spis treści:

Wstęp

ROZDZIAŁ 1. HANDEL ZAGRANICZNY A WZROST GOSPODARCZY W UJĘCIU TEORETYCZNYM

1.1. Wpływ handlu zagranicznego na wzrost gospodarczy
1.2. Rozwój eksportu a wzrost gospodarczy
1.2.1. Ujęcia teoretyczne hipotezy o stymulacji wzrostu gospodarczego przez rozwój eksportu
1.2.2. Analizy empiryczne zależności między rozwojem eksportu a wzrostem gospodarczym
1.3.  Ewolucja polityki handlowej wobec transformacji teorii wymiany międzynarodowe
1.4. Zagraniczna polityka gospodarcza państwa
1.5.  Eksport produktów rolno-żywnościowych a uwarunkowania rozwojowe rolnictwa w krajach UE

ROZDZIAŁ 2. MODELE WEKTOROWEJ AUTOREGRESJI W ANALIZIE ZALEŻNOŚCI EKONOMICZNYCH

2.1. Koncepcja relacji kointegracyjnej a badanie zależności ekonomicznych
2.2. Natura procesów generujących zmienne a analiza zależności ekonomicznych
2.2.1. Procesy stacjonarne i niestacjonarne
2.2.2. Wybrane koncepcje testowania stacjonarności
2.3. Istota zależności kointegracyjnej
2.4. Strukturalny model VAR

ROZDZIAŁ 3. PRZYCZYNOWOŚĆ W EKONOMII

3.1. Problematyka przyczynowości w naukach ekonomicznych
3.2. Ekonometryczna artykulacja zależności przyczynowych
3.3. Testowanie przyczynowości w sensie Grangera
3.3.1. Operacjonalizacja definicji przyczynowości Grangera
3.3.2. Związki między zmiennymi ekonomicznymi
3.3.3. Przyczynowość ekonomicznych procesów stacjonarnych
3.3.4. Przyczynowość w odniesieniu do procesów skointegrowanych

ROZDZIAŁ 4. PRODUKCJA ROLNICZA A HANDEL ZAGRANICZNY TOWARAMI ROLNO-ŻYWNOŚCIOWYMI KRAJÓW UE (WYNIKI MODELOWANIA)

4.1. Proces modelowania współzależności między produkcją rolniczą a handlem towarami bazującymi na surowcach rolnych
4.2. Weryfikacja hipotez ekonomicznych z  zastosowaniem metody VAR
4.3. Współzależnosci między produkcją rolniczą a wymianą handlową z zagranicą towarami rolno-żywnościowymi krajów UE
4.4. Rekapitulacja wyników badania

ZAKOŃCZENIE
ANEKS
LITERATURA

Achchuthan S. 2013. Export, Import, and Economic Growth: Evidence from Sri Lanka. Journal
of Economics and Sustainable Development, 4(9), 147–155.
Acocella N. 2002. Zasady polityki gospodarczej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Afxentiou  P.C.,  Serletis  A.  1991.  Exports  and  GNP  Causality  in  the  industrial  countries:  
1950–1985. Kyklos, 44(2), 167–179.
Agarwala R. 1983. Price Distortions and Growth in Developing Countries. World Bank Staff
Working Papers Nr 175, Washington, D.C.
Ahmad J., Harnhirun S. 1995. Unit roots and cointegration in estimating causality between
exports and economic growth: empirical evidence from the ASEAN countries. Economics
Letters, 49, 329–334.
Ahmad J., Kwan A.C.C. 1991. Causality between exports and economic growth: Empirical
evidence from Africa. Economics Letters, 37, 243−248.
Ahumada H.P. 1995. The Export-Led Growth Hypothesis Revisited: Theory and Evidence.
Estudios de Economia, 22(2), 327–355.
Al-Yousif Y.K. 1999. On the role of exports in the economic growth of Malaysia: A multivaria-
te analysis. International Economic Journal, 13(3), 67–75.
Anderson T.W. 1951. Estimating Linear Restrictions on Regression Coefficients for Multiva -
riate Normal Distributions. Annals of Mathematical Statistics, 22(3), 327–351.
Antras P. 2005. Incomplete Contracts and the Product Cycle. American Economic Review,
95(4), 1054−1073.
Appleyard D.R. Field A.J., Cobb S.L. 2006. International Economics. McGraw-Hill, Boston.
Arnade C., Vasavada U. 1995. Causality between productivity and exports in agriculture: Evi-
dence from Asia and Latin America. Journal of Agricultural Economics, 46(2), 174–186.
Ashley R., Granger C.W.J., Schmalensee R. 1980. Advertising and aggregate consumption: an
analysis of causality. Econometrica, 48, 1149–1168.
Awokuse T.  2005.  Export-led  growth  and  the  Japanese  economy:  evidence  from VAR  and
directed acyclic graphs. Applied Economics Letters, 12, 849–858.
Awokuse T. 2007. Causality between exports, imports, and economic growth: Evidence from
transition economies. Economics Letters, 94(3), 389–395.
Baharumshah A.Z.,  Rashid  S.  1999.  Exports,  Imports  and  Economic  Growth  in  Malaysia.
Asian Economic Journal, 13(4), 389–406.
Bahmani-Oskooee M., Alse J. 1993. Export growth and economic growth: an application of
cointegration and error-correction modelling. Journal of Developing Areas, 21, 535–542.
Bahmani-Oskooee M., Economidou C. 2009. Export led growth vs. growth led exports: LDCs
Experience. The Journal of Developing Areas, 42 (2), 179–212.350 Literatura
Bahmani-Oskooee M., Economidou C. Goswami G. 2005. Export led growth revisited: A pa-
nel cointegration approach. Scientific Journal of Administrative Development, 3, 40−55.
Bahmani-Oskooee M., Mohtadi H., Shabsigh G. 1991. Exports, growth and causality in LDCs:
A re-examination. Journal of Development Economics, 36, 405–415.
Bakari  S.,  Saaidia  F.  2016.  Evaluation  of Trade  Influence  on  Economic  Growth  in  China:
A Time Series Analysis. Munich Personal RePEc Archive( MPRA) Paper No. 75826, Mün-
chen.
Balaguer  J.,  Cantavella-Jorda  M.  2001.  Examining  the  Export-Leg  Growth  Hypothesis  for
Spain in the Last Century. Applied Economics Letters, 8(10), 681–685.
Balassa B. 1964. The Purchasing-Power Parity Doctrine: A Reappraisal. Journal of Political
Economy, 72(6), 584–596.
Balassa B. 1977. Export Incentives and Export Performance in Developing Countries: A Com-
parative Analysis, World Bank Staff Working Paper No. 248, Washington DC.
Balassa B. 1978a. Exports and economic growth: further evidence. Journal of Development
Economics, 5, 181–189.
Balassa B. 1978b. Export Incentives and Export Performance in Developing Countries: a Com-
parative Analysis. Weltwirtschaftliches Archiv, 114(1), 24–61.
Baldwin R., Robert-Nicoud F. 2006. Trade and Growth with Heterogeneous Firms. Journal of
International Economics, 74, 21−34.
Baldwin R.E. 2008. The Development and Testing of Heckscher-Ohlin Trade Models. MIT
Press, Cambridge, MA.
Baldwin R.E., Seghezza E. 1996. Trade-Induced Investment-Led Growth. NBER Working Pa-
per No. 5582, Cambridge, MA.
Banerjee A., Dodaro J.J., Galbraith J.W., Hendry D.F. 1993. Co-integrafion, Error Correction
and the Econometric Analysis of Non-stationary Data, Oxford University Press, Oxford.
Barro R., Sala-i-Martin X. 1995. Economic growth. McGraw-Hill, New York.
Bartlet M.S. 1937. Properties of Sufficiency and Statistical Tests. Proceedings of the Royal
Society of London, 160(901), 268–282.
Bas M. 2009. Trade, foreign inputs and firms’ decisions: Theory and evidence. CEPII WPor-
lang Paper Series, 35, Paris.
Basmann R.L. 1963. The causal interpretation of non-triangular systems of economic relations.
Econometrica, 31, 439–448.
Basmann  R.L.  1965. A  note  on  the  statistical  testability  of  ‘explicit  causal  chains’  against
the class of ‘interdependent’ models. Journal of the American Statistical Association, 60,
1080–1093.
Basmann R.L. 1988. Causality tests and observationally equivalent representations of econo-
metric models. Journal of Econometrics, 39, 69–101.
Basmann R.L. 1988. Causality tests and observationally equivalent representations of econo-
metric models. Journal of Econometrics, 39, 69–101.
Begum S., Shamsuddin A.F. 1998. Exports and Economic Growth in Bangladesh. Journal of
Development Studies, 35(1), 89−114.
Bernanke B.S. 1986. Alternative Explanations for the Money-Income Correlation. W: K. Brun-
ner, A. Meltzer (red.), Carnegie-Rochester Conference Series on Public Policy. 25, North-
-Holland, Amsterdam.351 Literatura
Bernard A.B., Redding S.J., Schott P.K. 2006. Multi-Product Firms and Trade Liberalization.
NBER Working Paper Nr 12782, Cambridge.
Bernard A.B., Redding S.J., Schott P.K. 2007. Comparative Advantage and Heterogeneous
Firms. Review of Economic Studies, 74, 31−66.
Berndt E.R., Savin N.E. 1977. Conflict among criteria for testing hypotheses in the multivariate
regression model. Econometrica, 45, 1263–1278.
Beugelsdijk S., ‎Brakman S., ‎Garretsen H., Van Marrewijk C. 2013. International Economics
and Business: Nations and Firms in the Global Economy. Cambridge University Press,
Cambridge.
Bhagwati J. 1988. Protectionism. MIT Press, Cambridge, MA.
Bhagwati J. 1999. Regionalism and Multilateralism: An Overview. W: P. Bhagwati, P. Krishna,
A. Panagariya (red.), Trading Blocks. Alternative Approaches to Analyzing Preferential
Trade Agreements, The MIT Press, Cambridge MA.
Bierens H.J., Guo S. 1993. Testing Stationarity and Trend Stationarity Against the Unit Root
Hypothesis. Econometric Reviews, 12, 1−32.
Bishop R.V. 1979. The construction and use of causality tests. Agricultural Economic Rese-
arch, 31, 1–6.
Blanchard O., Watson M.W. 1986. Are Business Cycles All Alike? W: R.J. Gordon (red.), The
American Business Cycle: Continuity and Change. University of Chicago Press, Chicago.
Blangiewicz M., Charemza W. 1990. Cointegration in Small Samples: Empirical – Percentiles,
Drifting Moments and Customized Testing. Oxford Bulletin of Economics and Statistics,
52, 303–315.
Blaug M. 1995. Teoria ekonomii. Ujęcie retrospektywne. Wydawnictwo Naukowe PWN, War-
szawa.
Bobryk J. 2002. Logika odkrycia naukowego a logika rozumowania. Filozofia Nauki, 2(38),
5–17.
Boehlje M., Broring S. 2011. The Increasing Multifunctionality of Agricultural Raw Materials:
Three Dilemmas for Innovation and Adoption, International Food and Agribusiness Mana-
gement Review, 14( 2), 1–16.
Boltho A. 1996. Was Japanese growth export-led? Oxford Economic Papers, 48(3), 415–432.
Bossak J.W., Bieńkowski W. 2004. Międzynarodowa zdolność konkurencyjna kraju i przedsię-
biorstw. Wyzwania dla Polski na progu XXI wieku. Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
Box G.E.P., Jenkins G.M. 1970. Time Series Analysis: Forecasting and Control. Holden-Day,
San Francisco.
Box G.E.P., Jenkins G.M. 1976. Time Series, Forecasting and Control. Holden Day, San Fran-
cisco.
Box G.E.P., Jenkins G.M. 1983. Analiza szeregów czasowych. Prognozowanie i sterowanie.
PWN, Warszawa.
Börzel T., Goltermann L., Striebinger K. 2012. Roads to Regionalism: Genesis, Design, and
Effects of Regional Organizations. Routledge, London.
Bożyk P. 2004. Zagraniczna i międzynarodowa polityka ekonomiczna. PWE, Warszawa.
Bożyk P., Misala J., Puławski M. 1999. Międzynarodowe stosunki ekonomiczne. PWE, War-
szawa.352 Literatura
Bożyk P., Misala J., Puławski M. 2002. Międzynarodowe stosunki ekonomiczne. Wydanie: II
(zmienione), PWE, Warszawa.
Brockwell P.J., Davis R.A. 1996. Introduction to Time Series and Forecasting.Springer-Verlag,
New York.
Bruzda J. 2007. Procesy nieliniowe i zależności długookresowe w ekonomii. Analiza kointe-
gracji nieliniowej. Wyd. Naukowe UMK, Toruń.
Buczkowski B. 2016. Organizacyjno-prawne aspekty prowadzenia międzynarodowej działal-
ności biznesowej. W: B. Buczkowski, A. Kuna-Marszałek (red.), Biznes we współczesnej
gospodarce. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Budnikowski A. 2006. Międzynarodowe stosunki gospodarcze. PWE, Warszawa.
Bunge M. 1968. O przyczynowości. PWN, Warszawa.
Caporale G.M., Pittis N., Spagnolo N. 2002. Testing for causality-in-variance: an application
the East Asian markets. International Journal of Finance and Economics, 7, 235–245.
Cartwright N. 2004. Causation: One Word; Many Things. Philosophy of Science, 71, 805–819.
Cartwright N. 2007. Hunting Causes and Using Them (Approaches in Philosophy and Econo-
mics). Cambridge University Press, Cambridge.
Çetintaş H., Barişik S. 2009. Export, Import and Economic Growth: The Case of Transition
Economies. Transition Studies Review, 15(4), 636–649.
Chacholiades M. 2017. The Pure Theory of International Trade. Routlage, New York.
Chaney T. 2005. Productivity Overshooting: The Dynamic Impact of Trade Opening with He-
terogeneous Firms. University of Chicago Working Paper, Chicago.
Charemza W., Syczewska E.M. 1998. Joint Application of the Dickey-Fuller KPSS Tests. Eco-
nomic Letters, 61, 17−21.
Charemza W.W., Deadman D. 1992. New Directions in Econometric Practice. Edward Elgar,
Hants.
Charemza W.W., Deadman D. 1997. Nowa ekonometria. PWE, Warszawa.
Charemza W.W., Kiraly J. 1986. Plans, outputs and expectations in centrally planned econo-
mies: a causality-exogeneity approach. CREES Discussion Paper, G7, Birmingham.
Chen H. 2009. A Literature Review on the Relationship between Foreign Trade and Economic
Growth. International Journal of Economics and Finance, 1(1), 127130.
Cheung Y.V., Ng L.K. 1996. A causality-in-variance test and its application financial market
prices. Journal of Econometrics, 72, 33–48.
Chojnacki P. 2015. Rola i instrumenty oddziaływania korporacji ponadnarodowych w gospo-
darce globalnej. Studia Ekonomiczne, 210, 69–78.
Chow P.C.Y. 1987. Causality between export growth and industrial development: Empirical
evidence from the NICs. Journal of Development Economics, 26, 55–63.
Chowdhury A., Mavrotas G. 2006. FDI and growth: What causes what? The World Economy,
29(1), 9−19.
Conway R.K., Swamy P.A.V.B., Yanagida J.F., von zur Muehlen P. 1984. The impossibility of
causality testing. Journal of Agricultural Economics Research, 36, 1–19.
Cooley T., LeRoy S., 1985, Atheoretical Macroeconomics: A Critic. Journal of Monetary Eco-
nomics, 16, 283–308.353 Literatura
Cooper R.L. 1972. The Predictive Performance of Quarterly Econometric Models of the Uni-
ted States. W: B.G. Hickman (red.), Econometric Models of Cyclical Behaviour, Columbia
University Press, New York.
Cromwell J.B., Hannan M.J., Labys W.C., Terraza M. 1994. Multivariate Tests for Time Series
Models. SAGE, Thousands Oaks, CA.
Cuthbertson  K.,  Hall  S.G.,  Taylor  M.  1992. Applied  Econometric  Techniques.  Simon  and
Schuster, New York.
Czajkowski Z. 2010. Międzynarodowa konkurencyjność gospodarki. Pojęcie, definicje, mo -
dele. W: W. Bieńkowski, M. Weresa, M. Radło, Konkurencyjność Polski na tle zmian go-
spodarczych w krajach OECD. Ewolucja znaczenia czynników konkurencyjności. Oficyna
Wydawnicza SGH, Warszawa.
Czarny E. 2013. Regionalne ugrupowania integracyjne w gospodarce światowej. Polskie Wy-
dawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Cziomer E., Zyblikiewicz L.W. 2001. Zarys współczesnych stosunków międzynarodowych.
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Davidson J., Hendry D.F., Srba F., Yeo S. 1978. Econometric Modelling of the Aggregate Ti-
me-Series Relationship between Consumer’s Expenditure and Income in the United King-
dom. Economic Journal, 88(352), 661–692.
De Melo J., Robinson S. 1990. Productivity and Externalities, Models of Export-Led Growth.
The World Bank Working Papers, No. 387, Washington DC.
Dhawan U., Biswal B. 2010. Re-examining export-led growth hypothesis: a multivariate coin-
tegration analysis for India, Applied Economics, 31(4), 525–530.
Diao X., Rattso J., Stokke H.E. 2006. Learning by exporting and structural change: A Ramsey
growth model of Thailand. Journal of Policy Modeling, 28, 293−306.
Dickey D.A., Fuller W. 1979. Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series
with a Unit Root. Journal of the American Statistical Association, 74, 427−431.
Dickey D.A., Fuller W. 1981. Likelihood Ratio Tests For Autoregressive Time Series with
a Unit Root. Econometrica, 49, 1057−1072.
Dickey D.A., Pantula S.G. 1987. Determining the Order of Differencing in Autoregressive
Processes. Journal of Business and Economic Statistics, 5, 455−462.
Dinopoulos E., Segerstrom P. 2007. North-South Trade and Economic Growth. mimeo, Stoc-
kholm School of Economics.
Dodaro S. 1993. Exports and growth: A reconsideration of causality. Journal of Developing
Areas, 27, 227–244.
Domańska A. 2011. Uwarunkowania podatności gospodarek na szoki w globalnej wymianie
handlowej. Prace i Materiały Instytutu Studiów Międzynarodowych, 39, 31–59.
Domiter M. 2006. Polityka wymiany międzynarodowej. W: J. Rymarczyk (red.), Międzynaro-
dowe stosunki gospodarcze. PWE, Warszawa.
Doornik J.A. 1998. Aproximations to the Asymptotic Distribution of Cointegration Tests. Jour-
nal of Economic Surveys, 12, 573−593.
Dowe P. 1992. Wesley Salmon’s Process Theory of Causality and the Conserved Quantity
Theory. Philosophy of Science, 59, 195–216.354 Literatura
Doyle E. 1998. Export-output causality: the Irish case 1953–93. Atlantic Economic Journal,
26(2), 147–161.
Dutt S.D., Ghosh D. 1994. An empirical investigation of the export growth – economic growth
relationship. Applied Economics Letters, 1(3), 44–48.
Eckel C., Neary J.P. 2006. Multi-product Firms and Flexible Manufacturing in the Global Eco-
nomy. University of Oxford Department of Economics Discussion Paper Nr 292, Oxford.
Enders W. 1995. Applied Econometric Time Series. John Wiley & Sons, Inc., New York.
Engle R.F., Granger C.W.J. 1987. Cointegration and Error Correction: Representation, Estima-
tion and Testing. Econometrica, 55, 251–276.
Engle R.F., Granger C.W.J. 1991. Long-Run Economics Relationships: Readings in Cointegra-
tion. Oxford University Press, Oxford.
Engle R.F., Hendry D.F., Richard J.-F. 1983. Exogeneity. Econometrica, 51, 277–304.
Engle R.F., Yoo B.S. 1991. Cointegrated economic time series: A survey with new results. W:
C.W.J. Granger, R.F. Engle (red.), Long-run Economic Relations. Readings in cointegra-
tion. Oxford University Press, Oxford.
Esfahani H.S. 1991. Exports, Imports and Economic Growth in Semi- Industrialised Countries.
Journal of Development Economics, 35, 93–116.
Fagerberg J. 1988. International Competitiveness. The Economic Journal, 391, 355–374.
Fagerberg J., Srholec M., Knell M. 2007. The Competitiveness of Nations: Why Some Coun-
tries Prosper While Others Fall Behind. World Development, 35(10), 1595–1620.
Favero  C.,  Hendry  D.F.  1992. Testing  the  Lucas  critique,  a  review.  Econometric  Reviews,
11(3), 265–306.
Feder G. 1983. On Exports and Economic Growth. Journal of Development Economics, 12(1–2),
59–73.
Feder  G.  1986.  Growth  in  semi-industrial  countries:  a  statistical  analysis.  W:  H.  Chene-
ry, S. Robinson, M. Syrquin (red.), Industrialization and Growth: A Comparative Study,
Oxford University Press, New York, s. 263–282.
Feenstra R.C., Ma H. 2007. Optimal Choice of Product Scope for Multiproduct Firms under
Monopolistic Competition. NBER Working Paper Nr 13703, Cambridge.
Feenstra,  R.C.  1996.  Trade  and  Uneven  Growth.  Journal  of  Development  Economics,  49,
229–256.
Feige E.L., Pearce D.K. 1978. The causal relationship between money and income: some cave-
ats for time series analysis. Review of Economics and Statistics, 61, 521–533.
Foster N. 2006. Exports, growth and threshold effects in Africa. Journal of Development Stu -
dies, 42(6), 1056–1074.
Fosu A.K. 1996. Primary exports and economic growth in developing countries. World Eco-
nomy, 19(4), 465–475.
Fountis N.G., Dickey D.A. 1989. Testing for a unit root nonstationarity in multivariate autore-
gressive time series. Annals of Statistics, 17(1), 419428.
Galor O., Moav O. 2008. Trading Population for Productivity: Theory and Evidence, Review
of Economic Studies, 75(4), 1143–1179.
Gatnar E. 2003. Statystyczne modele struktury przyczynowej zjawisk ekonomicznych. Wyd.
AE Katowice, Katowice.355 Literatura
Gędek S. 2014. Kształtowanie się kursu liry tureckiej wobec podstawowych walut świato-
wych. W: B. Borkowski (red.), Metody ilościowe w badaniach ekonomicznych, XV(4),
Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Gerni  C.,  Emsen  Ö.S.,  Deger  M.K.  [2008].  Ithalata  Dayali  Ihracat  ve  Ekonomik  Büyüme:
1980–2006 Türkiye Deneyimi. Dokuz Eylül Üniversitesi, 2, 20–22.
Geweke J. 1981. A comparison of the independence of two covariance-stationary time series.
Journal of the American Statistical Association, 76, 363–373.
Geweke J. 1984. Inference and causality in economic time series models. W: Z. Griliches,
M.D. Intriligator (red.), Handbook of Econometrics. North-Holland, Amsterdam.
Geweke J., Meese R., Dent W. 1983. Comparing alternative tests of causality in temporal sys-
tems. Journal of Econometrics, 21, 161–194.
Giles D.E.A., Giles J.A., Mccann E. 1992. Causality, unit roots, and export-led growth: the
New Zealand experience. Journal of International Trade and Economic Development, 1,
195–218.
Giles J.A., Williams C.L. 2000. Export-led Growth: a Survey of the Empirical Literature and
some Non-Causality Results. Journal of International Trade and Economic Development,
9, 261–337.
Goldberg R. 2008. Agribusiness. The Centennial Global Business, Summit Report, Harvard
Business School, Cambridge, MA.
Goode W. 2003. Dictionary of Trade Policy Terms. Cambridge University Press, Cambridge.
Gorynia M, Kowalski T. 2013. Nauki ekonomiczne i ich klasyfikacja a  wyzwania współczesnej
gospodarki. Ekonomista, 4, 457–474.
Granger C.W.J. 1969. Investigating causal relations by econometric models and cross-spectral
methods. Econometrica, 37, 24–36
Granger C.W.J. 1980. Testing for causality: A personal viewpoint. Journal of Economic Dyna-
mics and Control, 2, 329–352.
Granger C.W.J. 1981. Some Properties of Time Series Data and Their Use in Econometric
Model Specification. Journal of Econometrics, 16, 121–130.
Granger C.W.J., Newbold P. 1974. Spurious regressions in econometrics. Journal of Econome-
trics, 2, 111–120.
Granger C.W.J., Newbold P.1986. Forecasting Economic Time Series. Academic Press, Or-
lando.
Granger C.W.J., Watson M.W. 1984. Time series and spectral methods in econometrics. W: Z.
Griliches, M.D. Intriligator (red.), Handbook of Econometrics. North-Holland, Amsterdam.
Greenberg E., Webster C.E. 1997. Advanced Econometrics. John Willey & Sons, New York.
Greene W.H. 1993. Econometric Analysis. MacMillan Publishing Company, New York.
Greenslade J., Hall S.G., Henry S.G.B. 2002. On the identification of cointegrated systems in
small samples: a modelling strategy with an application to UK wages and prices. Journal of
Economic Dynamics and Control, 26(9), 1517−1537.
Grossman G.M., Helpman E. 1989. Endogenous Product Cycles. NBER Working Paper No.
2913, Cambridge, MA.
Grossman G.M., Helpman E. 1991. Quality Ladders in the Theory of Growth. Review of Eco-
nomic Studies, 58, 43−61.356 Literatura
Guilkey  D.,  Salemi  M.K.  1982.  Small  sample  properties  of  three  tests  for  Granger-causal
ordering in a bivariate stochastics system. The Review of Economics and Statistics, 64,
668–680.
Gurgul H., Lach Ł. 2010. International Trade and Economic Growth in the Polish Economy.
Munich Personal RePEc Archive (MPRA) Paper No. 52286, München.
Gustafsson P., Segerstrom P. 2010. Trade Liberalization and productivity growth. Review of
International Economics, 18(2), 207−228.
Gustafsson, P., Segerstrom, P. 2011. North-south trade with multinational firms and increasing
product variety. International Economic Review, 52(4), 1123−1154.
Haldrup N. 1994. The Asymptotics of Single-Equation Cointegration Regressions with I(1)
and I(2) Variables. Journal of Econometrics, 63, 153−181.
Hamori S. 2003. An Empirical Investigation of Stock Markets: The CCF Approach. Springer,
New York.
Hancock D., Laing A.J., Wilcox J.A. 1995. Bank capital shocks: Dynamic effects on securities,
loans and capital. Journal of Banking & Finance, 19, 661–677.
Hansen H., Juselius K. 1995. CATS in RATS: Manual to Cointegration Analysis of Time Se-
ries. Estima, Evanston, IL.
Harrod R.F. 1948. Towards a Dynamic Economics. Macmillan, London.
Harrod R.F. 1956. Towards a Dynamic Economics. Macmillan, London.
Harrod R.F. 1960. Second Essay in Dymamic Theory. Economic Journal, 70(278), 277–293.
Haruyama T., Zhao L. 2008. Trade and Firm Heterogeneity In A Quality-Ladder Model of
Growth.  Kobe  University  Research  Institute  for  Economics  &  Business Administration
Discussion Paper Nr 223, Kobe.
Harvey A.C. 1999. The Econometric Analysis of Time Series. MIT Press, Cambridge, MA.
Harvey A.C., Collier P. 1997. Testing for Functional Misspecification in Regression Analysis,
Journal of Econometrics, 6, 103–119.
Hazakis K. 2018. European Union Political Economy: Theory and Policy. Lexington Books,
London.
Heckerman D. 1998. A tutorial on learning with Bayesian networks. W: M. Jordan (red.), Le-
arning in Graphical Models. MIT Press, Cambridge, MA.
Heller P.S., Porter R.C. 1978. Exports and growth: An empirical re-investigation. Journal of
Development Economics, 5, 191–193.
Helpman E., Krugman P.R. 1985. Market Structure and Foreign Trade. Increasing Returns,
Imperfect Competition, and International Economy. The MIT Press, Cambridge, MA.
Helpman  E.,  Melitz  M., Yeaple  S.R.  2004.  Export Versus  FDI  with  Heterogeneous  Firms.
American Economic Review, 94(1), 300−316.
Hendry D.F., Pagan A.R., Sargan J.D. 1984. Dynamic Specification. W: Z. Griliches, M.D. In-
triligator (red.), Handbook of Econometrics, North Holland, Amsterdam.
Henriques I., Sadorsky P. 1996. Export-led growth or growth-driven export? Canadian Journal
of Economics, 29(3), 540–555.
Hicks J. 1979. Causality and Economics. Basil Blackwell, Oxford.
Hipel K.W., McLeod A.I. 1994. Time Series Modelling of Water Resources and Environmental
Systems. Elsevier, Amsterdam.357 Literatura
Hoekman B., Kostecki M. 2011. Ekonomia światowego systemu handlu, Wydawnictwo Uni-
wersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
Hong Y. 2001. A test for volatility spillover with applications to exchange rates. Journal of Eco-
nometrics, 103, 183–224.
Hoover  K.  2005. Automatic  Inference  of  the  Contemporaneous  Causal  Order  of  a  System
of Equations. Econometric Theory, 21, 69–77.
Hoover K.D. 2001. Causality in Macroeconomics. Cambridge University Press, Cambridge.
Hoover K.D. 2008. Causality in Economics and Econometrics. W: S.N. Durlauf, L.E. Blume
(red.), The New Palgrave Dictionary of Economics. Palgrave Macmillan, New York.
Hoover K.D. 2008. Causality in Economics and Econometrics. W: S.N. Durlauf, L.E. Blume
(red.), The New Palgrave Dictionary of Economics. Palgrave Macmillan, New York.
Hossain S. 2014. Multivariate granger causality between economic growth, electricity con-
sumption, exports and remittance for the panel of three SAARC countries. European Scien-
tific Journal, ESJ, 8(1), 347−376.
Hsiao C. 1979. Causality tests in econometrics. Journal of Economic Dynamics and Control,
1, 321–346.
Hsiao M.C.W. 1987. Tests of causality and exogeneity between exports and economic growth:
the case of the Asian NIC’s. Journal of Economic Development, 12, 143–159.
Hutchinson M., Singh N. 1992. Exports, non-exports and externalities: A Granger causality
approach. International Economic Journal, 6, 79–94.
Islam M.N. 1998. Exports expansion and Economic growth; Testing for cointegration and cau-
sality. Applied Economics, 30, 415–425.
Jacobs J., Van der Horst A. 1996. VAR-ing the economy of the Netherlands. Working Papers
No 24, Centre for Economic Research, University of Groningen and University of Twente,
Groningen.
Jaszczyński M. 2016. Znaczenie handlu zagranicznego w rozwoju gospodarczym, Zeszyty Na-
ukowe PWSZ w Płocku, Nauki Ekonomiczne, t. XXIII, 373–384.
Johansen S. 1988. Statistical Analysis of Cointegration Vectors. Journal of Economic Dyna-
mics and Control, 12 , 231–254.
Johansen S. 1989. Likelihood Based Inference on Cointegration: Theory and Applications.
(mimeo), University of Copenhagen, Copenhagen.
Johansen S. 1992. Determination of the Cointegration Rank in the Presence of Linear Trend.
Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 54, 383−397.
Johansen S. 1994. Likelihood Based Inference for Cointegration of Non-Stationary Time Se-
ries. W: K. Juselius (red.), Econometric Modelling of Long-Run Relations and Common
Trends: Theory and Applications. University of Copenhagen, Copenhagen.
Johansen S. 1995. Likelihood-Based Inference in Cointegrated Vector Autoregressive Models.
Oxford University Press, New York.
Johansen S. 2001. The Interpretation of Common Trends, Impulse Responses and Cointegra-
ting Coeficients in the Cointegrated VAR Model, mimeo.
Johansen S. 2002. A Small Sample Correction of the Test for Cointegrating Rank in the Vector
Autoregressive Mode. Econometrica, 70, 1929−1961.358 Literatura
Jones J.D. 1989. A comparison of lag-length selection techniques in tests of Granger causality
between money growth and inflation: evidence for the US, 1959–1986. Applied Econo -
mics, 21, 809–822.
Jung S.W., Marshall P.J. 1985. Exports, growth and causality in developing countries. Journal
of Development Economics, 18, 1–12.
Juselius K. 2006. The Cointegrated VAR Model: Methodology and Applications. Oxford Uni-
versity Press, Oxford.
Kahn J.H., Ogaki M. 1990. A Chi-Square Test for a Unit Root. Economic Letters, 34, 37−42.
Kaja J. 2007. Polityka gospodarcza. Wstęp do teorii. Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
Kalisch M., Bühlmann P. 2007. Estimating High-Dimensional Directed Acyclic Graphs with
the PC-Algorithm. Journal of Machine Learning Research, 8, 613–636.
Karpiński J. 1985. Przyczynowość w badaniach socjologicznych. PWN, Warszawa.
Kavoussi R.M. 1984. Export expansion and economic growth: Further empirical Evidence.
Journal of Development Economics, 14, 241–250.
Kawecka-Wyrzykowska E. 1999. Skutki przyjęcia przez Polskę wspólnej taryfy celnej Unii
Europejskiej. Problemy Handlu Zagranicznego, nr 21, IKiCHZ, Warszawa.
Kębłowski  P.  2003. Test  hipotezy  wspólnego  potwierdzenia  stopnia  integracji ADF-KPSS.
Przegląd Statystyczny, 3, 87–104.
Kębłowski P., Welfe A. 2004. The ADF–KPSS test of the joint confirmation hypothesis of unit
autoregressive root. Economics Letters, 85(2), 257–263.
Keuzenkamp H.A. 2000. Probability, Econometrics and Truth: The Methodology of Econome-
trics. Cambridge University Press, Cambridge.
Kirchgässner G., Wolters J., 2007. Introduction to Modern Time Series Analysis, Springer-
-Verlag, Berlin.
Kmita J. 1975. Wykłady z logiki i metodologii nauk. PWN, Warszawa.
Komisja Europejska, 2010a, Ocena strategii lizbońskiej, SEK(2010) 114, Komisja Europejska,
Bruksela.
Komisja Europejska, 2010b. Europa 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważone-
go rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu, KOM(2010) 2020, Komisja Europej-
ska, Bruksela.
Kotarbiński T. 1961. Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii nauk. Zakład
Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Krajewski W. 1977. Konieczność, przypadek, prawo statystyczne. PWN, Warszawa.
Krauze K. 2002. Modelowanie ekonometryczne i weryfikacja hipotez integracji i kointegracji
szeregów czasowych w warunkach występowania załamań strukturalnych. Wydawnictwo
Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Krauze K. 2003. Pewne uogólnienie procedur testowania kointegracji w modelu z załamania-
mi strukturalnymi z procesem warunkowym. Przegląd Statystyczny, 4, 25–34.
Kravis I.B. 1970. Trade as handmaiden of growth: similarities between the nineteenth and
twentieth centuries. The Economic Journal, 80, 850–872.
Krueger A.O. 1990. Interactions between Inflation and Trade-Regime Objectives in Stabiliza -
tion Programs. W: A.O. Krueger (red.), Perspectives on Trade and Development. Harvester
Wheatsheaf, London. 359 Literatura
Krugman P. 1997. Międzynarodowe stosunki gospodarcze. Teoria i polityka. PWN, Warszawa.
Krugman P.R. 1979. Increasing Returns, Monopolistic Competition, and International Trade.
Journal of International Economics, 9, 469–479.
Krugman P.R. 1980. Scale Economies, Product Differentiation, and the Pattern of Trade. Ame -
rican Economic Review, 70(5), 950–959.
Krugman P.R. 1981. Intra-industry Specialization and the Gains from Trade. Journal of Politi-
cal Economy, 89(5), 959–973.
Krugman P.R. 1987. The narrow moving band, the Dutch disease, and the competitive con-
sequences of Mrs. Thatcher: Notes on trade in the presence of dynamic scale economies.
Journal of Development Economics, 27, 41−55.
Krugman P.R., Obstfeld M. 2007. Ekonomia międzynarodowa. Teoria i polityka. Wydawnic-
two Naukowe PWN, Warszawa.
Kugler P., Dridi J. 1993. Growth and Exports in LDCs: A Multivariate Time Series Study.
Revista Internazionale Di Scienze Economiche e Commerciali, 40, 759–767.
Kuhn T. 1968. Struktura rewolucji naukowych. PWN, Warszawa.
Kundera J. 2018. Współczesne teorie wymiany międzynarodowej. Światowy handel po kryzy-
sie 2008 r. W: J. Kundera (red.), Gospodarka światowa po kryzysie 2008 r., E-Wydawnic-
two. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Eko-
nomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Kunst R., Marin D. 1989. On exports and productivity: a causal analysis. Review of Economics
and Statistics, 71, 699–703.
Kusideł E. 2000. Modele wektorowo-autoregresyjne VAR. Metodologia i zastosowania. Ab-
solwent, Łódź.
Kwan A.C.C., Cotsomitis J. 1991. Economic growth and the expanding export sector: China
1952–1985. International Economic Journal, 5(1), 105–117.
Kwiatkowski D., Phillips P.C.B., Schmidt P., Shin Y. 1992. Testing the Null Hypothesis of Sta-
tionarity against the Alternative of a Unit Root. Journal of Econometrics, 54, 159–178.
Lange O. 1978. Ekonomia polityczna. PWN, Warszawa.
LeRoy S. 2004. Causality in Economics, Causality: Metaphysics and method. Centre for Phi-
losophy of Natural and Social Science, London.
Ljung G.M., Box G.E.P. 1978. On a measure of lack of fit in time series models. Biometrika,
65, 297–303.
Lo D. 2004. China’s Negus of Foreign Trade and Economic Growth: Making Sense of Anoma-
ly, School of Oriented and African Studies, University of London, London.
Lucas E. 1988. On the mechanics of economic development. Journal of Monetary Economics,
22(1), 3–42.
Lütkepohl H. 1991. Introduction to Multiple Time Series Analysis. Springer-Verlag, Berlin–
Heidelberg.
Lütkepohl H. 1994. Interpretation of Cointegrating Relations. Econometric Reviews, 13, 391–394.
MacDonald R., Kearney C. 1987. On the specification of Granger-causality tests using the
cointegration methodology. Economics Letters, 25(2), 149–153.
Mackie J.L. 1974. The Cement of the Universe. A Study of Causation. Clarendon Press, Oxford.
Maddala G.S. 1992. Introduction to Econometrics. Macmillan, New York.360 Literatura
Majsterek M. 1998. Zastosowanie procedury Johansena do analizy sprzężenia inflacyjnego
w gospodarce polskiej. Przegląd Statystyczny, 45(1), 113–130.
Majsterek M. 2008. Wielowymiarowa analiza kointegracyjna w ekonomii. Wydawnictwo UŁ,
Łódź.
Majsterek M. 2012. Cointegration Analysis in the Case of I(2) – General Overview. Central
European Journal of Economic Modelling and Econometrics, 4(4), 215–252.
Majsterek M., Welfe A. 2000. Modele korekty błędem. Modele płac. W: A. Welfe (red.), Go-
spodarka Polski w okresie transformacji. PWE, Warszawa.
Majsterek M., Welfe A. 2000b. Analiza kointegracyjna. Sprzężenie inflacyjne. W: A. Welfe
(red.), Gospodarka Polski w okresie transformacji. PWE, Warszawa.
Mankiw N.G., Romer D., Weil D. 1992. A contribution to the empirics of economic growth.
Quarterly Journal of Economics, 107(2), 407–437.
Marcus E. 2012. Rational Causation. Harvard University Press, Cambridge, MA.
Marin D. 1992. Is the export-led growth hypothesis valid for industrialized countries? Review
of Economics and Statistics, 74, 678–688.
Matsuyama  K.  1991.  Agricultural  Productivity,  Comparative  Advantage  and  Economic
Growth. NBER Working Paper No. 3606, Cambridge, MA.
McKay Illari P., Russo F., ‎Williamson J. 2011. Causality in the Sciences. Oxford University
Press, New York.
Mehra Y.P. 1977. Money, wages, prices and causality. Journal of Political Economy, 85(6),
1227–1244.
Melitz M. 2003. The Impact of Trade on Intra-industry Reallocations and Aggregate Industry
Productivity. Econometrica, 71(6), 1695–1725.
Melitz M., Ottaviano G. 2008. Market Size, Trade, and Productivity. Review of Economic
Studies, 75, 295−316.
Meyer K., Peng M. 2016. International Business. Cengage Learning EMEA, Andover, UK.
Michaely M. 1977. Exports and economic growth: An empirical investigation. Journal of De-
velopment Economics, 4, 49–53.
Michałek J.J. 2002. Polityka handlowa: mechanizmy ekonomiczne i regulacje międzynarodo-
we. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Michalopoulos G., Jay K. 1973. Growth of exports and income in the developing world: a neo-
classical view. DP. 28, US Agency of International Development, Washington DC.
Misala J. 1999. Korzyści z handlu międzynarodowego w świetle teorii. W: A. Budnikowski
(red.), Międzynarodowe stosunki gospodarcze. PWE, Warszawa.
Misala J. 2000. Korzyści z handlu międzynarodowego w świetle teorii. W: A. Budnikowski,
E. Kawecka-Wyrzykowska (red.), Międzynarodowe stosunku gospodarcze. PWE, Warszawa.
Misala J. 2005. Wymiana międzynarodowa i gospodarka światowa. Teoria i mechanizmy funk-
cjonowania. Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
Misala J. 2012. Zarys teoretycznych podstaw rozwoju długookresowych przewag konkuren-
cyjnych w handlu międzynarodowym ze szczególnym uwzględnieniem ich istoty, czyn-
ników determinujących i ich analizy. Prace i materiały Instytutu Gospodarki Światowej
SGH, Nr 309, Warszawa.361 Literatura
Misztal P. 2010. Hipoteza wzrostu gospodarczego stymulowanego przez eksport. Doświadcze-
nia Polski w okresie 1997–2009. W: J. Misala (red.), Teoria i polityka wzrostu gospodar-
czego – osiągnięcia i doświadczenia. CeDeWu, Warszawa.
Mundell R. 1961. Flexible Exchange Rates and Employment Policy. Canadian Journal of Eco-
nomics and Political Science, 27, 509–517.
Nakonieczna-Kisiel H. 1996. Handel zagraniczny jako bariera wzrostu gospodarczego. Gene-
za, konsekwencje, przezwyciężanie, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin.
Namini J.E. 2007. Trade, neoclassical growth and heterogeneous firms. https://www.google.pl/
url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&ved=0ahUKEwiD3byl3KHVAhXHC5o
KHZx4BHMQFggiMAA&url=https%3A%2F%2Feditorialexpress.com%2Fcgi-bin%2F-
conference%2Fdownload.cgi%3Fdb_name%3Desam06%26paper_id%3D249&usg=AFQj
CNG_1AEWGVJITAbtuJnlnGHoDqkfdw&cad=rja (data dostępu: 22 lipca 2017 r.).
Nelson C.R., Schwert G.W. 1982. Tests for Predictive Relationships between Time Series Varia-
bles: A Monte Carlo Investigation. Journal of American Statistical Association, 77, 11–18.
Nowak A., Kozioł W. 2011. Handel zagraniczny. Perspektywa Europejska, Wydawnictwo: Wy-
dział Zarządzania UW, Warszawa.
Nowakowski M. 2000, Biznes międzynarodowy. Obszary decyzji strategicznych, Key Text,
Warszawa.
Nowicki J. 1984. Szkoła szwedzka w ekonomii politycznej. PWN, Warszawa.
Ohlin B. 1933. Interregional and International Trade. Cambridge University Press, Cambridge.
Oleksiuk A., Vashchenko M. 2010. Międzynarodowe stosunki ekonomiczne. Gospodarcze wy-
zwania XXI wieku. Key Text, Warszawa.
Oliner S.G., Rudebusch G., Sichel D. 1996. The Lucas Critique Revised: Assessing the Sta-
bility of Empirical Euler Equation for Investment. Journal of Econometrics, 70, 291–316.
Osborn D.R. 1984. Causality testing and its implications for dynamic econometric models. The
Economic Journal, 94, 82–96.
Osiewalski J., Pipień M. 1999. O stacjonarności procesów ARMA. Przegląd Statystyczny, 1,
43–50.
Osiewalski J., Welfe A. 1998. The Price Wage Mechanism: An Endogenous Switching Model.
European Economic Review, 42(2), 365–374.
Osińska M. 1994. Metody testowania przyczynowości zjawisk gospodarczych. Niepublikowa-
na rozprawa doktorska, UMK Toruń, Toruń.
Osińska M. 1995. Ekonometryczna analiza zmian struktury trendowo-stochastycznej proce-
sów makroekonomicznych w okresie transformacji. W: Z. Zieliński (red.), Dynamiczne
modele ekonometryczne. Materiały na IV Ogólnopolskie Seminarium Naukowe, Wydaw-
nictwo UMK, Toruń.
Osińska M. 2006. Ekonometria finansowa. PWE, Warszawa.
Osińska M. 2007. Wykorzystanie analizy ścieżek do identyfikacji zależności przyczynowych
w modelu wpływu impulsów monetarnych na rynek kapitałowy w Polsce. W: P. Miłobędz-
ki, M. Szreder Z. Zieliński (red.), Modelowanie i prognozowanie gospodarki narodowej.
Prace i Materiały Wydz. Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego, 5, Sopot.
Osińska M. 2008. Ekonometryczna analiza zależności przyczynowych. Wydawnictwo Nauko-
we UMK, Toruń.362 Literatura
Osińska M., Romański J. 1994. Investigating effects of impulses on rates of return at the War-
saw Stock Exchange. W: Dynamic Econometric Models, 1, Wyd. UMK Toruń, Toruń.
Osińska M., Romański J. 1995. Identyfikacja zmian struktury trendowo-stochastycznej proce -
sów makroekonomicznych w okresie transformacji. Przegląd Statystyczny, 3–4, 321–345.
Osterwald-Lenum M. 1990. Recalculated and Extended Tables of the Asymptotic Distribution
of Some Important Maximum Likelihood Cointegration Test Statistics. (mimeo), Institute
of Economics, University of Copenhagen, Copenhagen.
Paruolo P. 1994. Asymptotic Inference on the Moving Average Impact Matrix in Cointegrated
I(1) VAR Systems. W: K. Juselius (red.), Econometric Modelling of Long-Run Relations
and Common Trends: Theory and Applications. University of Copenhagen, Copenhagen.
Pawlak K., Poczta W. 2011. Międzynarodowy handel rolny. Teorie, konkurencyjność, scena-
riusze rozwoju. PWE, Warszawa.
Pearl J. 2000. Causality. Cambridge University Press, Cambridge
Perron P. 1989. The Great Crash, the Oil Price Shock and the Unit Root Hypothesis. Econo-
metrica, 57, 1361–1401.
Pesaran M.H., Pesaran B. 1997. Working with Microfit 4.0. Oxford University Press, New York.
Phillips P.C.B. 1986. Understanding Spurious Regressions in Econometrics. Journal of Econo-
metrics, 33, 311–340.
Phillips P.C.B., Loretan M. 1991. Estimating Long-run Economic Equilibria. Review of Eco-
nomic Studies, 5, 407−436.
Phillips P.C.B., Xiao Z. 1998. A Primer on Unit Root Testing. Journal of Economic Surveys,
12(5), 423–469.
Pierce D.A. 1977. Relationships – and the lack thereof – between economic time series, with
special reference to Money and interest rates. Journal of the American Statistical Associa-
tion, 72, 11–22.
Pierce D.A., Haugh L.D. 1977. Causality in temporal systems. Journal of Econometrics, 5,
265–293.
Piłatowska M. 2003. Skutki nadmiernego i niewystarczającego różnicowania procesów ekono-
micznych. Analiza symulacyjna. Przegląd Statystyczny, 1, 59–74.
Poczta W. 2010. Potencjał i pozycja konkurencyjna polskiego sektora rolno-żywnościowego
na rynku europejskim. Postępy Nauk Rolniczych, 2, 35–56.
Pop Silaghi M.I. 2009. Export-Economic Growth Causality: Evidence from CEE Countries.
Romanian Journal of Economic Forecasting, 6(2): 105–117.
Popper K. 1977. Logika odkrycia naukowego. PWN, Warszawa.
Posner M. 1970. Technical Change, International Trade and Foreign Investment. W: P. Streeten
(red.), Unfashionable Economics. Weidenfeld & Nicolson, London.
Priestley M.B. 1981. Spectral Analysis and Time Series. Academic Press, New York.
Rada Europejska, 2000. Presidency Conclusions, Lisbon European Council, 23 and 24 March
2000, SN 100/00.
Ram R. 1985. Exports and economic growth: Some additional evidence. Economic Develop-
ment and Cultural Change, 33(2), 415–425.
Ram R. 1987. Exports and Economic Growth in Developing Countries: Evidence from Time-Se-
ries and Cross-Section Data. Economic Development and Cultural Change, 36(1), 51−72.363 Literatura
Reardon T., Barrett Ch. 2000. Agroindustrialization, Globalization, and International Develop-
ment: An Overview of Issues, Patterns, and Determinants, Agricultural Economics, 23(3),
195−205.
Reiss J. 2003. Practice Ahead of Theory: Instrumental Variables, Natural Experiments and
Inductivism in Econometrics. Technical Report 12/03, Centre for Philosophy of Natural
and Social Science, London.
Richards D.G. 2001. Exports as determinant of Long-run growth in Paraguay, 1966–96. Jour-
nal of Development Studies, 38(1), 128–142.
Riedel R. 2018. Zróżnicowana integracja w Europie – źródła, mechanizmy, konsekwencje.
Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe UE w Katowicach, nr 352, s. 213–222.
Riezman R.G., Summers P.M. Whiteman C.H 1996. The engine of growth or its handmaiden?
A time series assessment of export led growth. Empirical Economics, 21, 77–113.
Rivera-Batiz L.A. Romer P. 1991. International Trade with Endogenous Technological Chan-
ge. NBER Working Paper No. 3594, Cambridge, MA.
Rivera-Batiz  L.A.,  Romer  P.  1990.  Economic  Integration  and  Endogenous  Growth.  NBER
Working Paper No. 3528, Cambridge, MA.
Rogalski R.J., Vinso J.D. 1977. Stock returns, Money supply and the direction of causality.
Journal of Finance, 32, 1017–1030.
Romański J. 2003. Analiza kointegracyjna indeksów giełdowych z uwzględnieniem sytuacji
nadzwyczajnych. W: A. Zeliaś (red.), Przestrzenno-czasowe modelowanie i prognozowa-
nie zjawisk gospodarczych. Wydawnictwo AE Kraków, Kraków.
Romer P. 1986. Increasing returns and long-run growth. Journal of Political Economy, 94,
1002–1037.
Romer P. 1990. Endogenous technological change. Journal of Political Economy, 98, 71–102.
Romer P. 1994. The origins of endogenous growth. Journal of Economic Perspectives, 8, 3–22.
Rosati D. 1990. Polityka proeksportowa. PWE, Warszawa.
Rowiński J., Bułkowska M. 2010. Polska jako eksporter produktów rolno-spożywczych na
rynek UE. Przemysł Spożywczy, 7–8, 22–26.
Rymarczyk J. 2007. Współczesne tendencje w handlu zagranicznym, Arboretum, Wrocław.
Rynarzewski T. 1992. Model oddziaływania wahań dochodów eksportowych na wzrost gospo-
darczy krajów rozwijających się. Ekonomista, 1, 87–113
Rynarzewski T. 2013. Refleksje o  dylematach wpływu handlu zagranicznego na rozwój gospo-
darczy krajów słabo zaawansowanych ekonomicznie. Studia Oeconomica Posnaniensia,
1(250), 69–90.
Rynarzewski T., Zielińska-Głębocka A. 2006. Międzynarodowe stosunki gospodarcze. Teoria
wymiany i polityki handlu międzynarodowego. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Salmon W. 1984. Scientific Explanation and the Causal Structure of the World. Princeton Uni-
versity Press.
Salvatore D., Hatcher T. 1991. Inward and outward oriented trade strategies. Journal of Deve-
1opment Studies, 27, 7–25.
Samuelson L. 1973. A new model of world trade. OECD Occasional Studies, OECD, Paris.
Samuelson P.A. 1964. Theoretical Notes on Trade Problems. Review of Economics and Stati-
stics, 46, 145–154.364 Literatura
Sargan J.D., Bhargava A. 1983. Testing the Residuals from Least Squares Regression for Being
Generated by the Gaussian Random Walk. Econometrica, 51, 153−174.
Sargan J.D. 1964. Wages and Prices in the United Kingdom: A Study of Econometric Metho-
dology. W: P.E. Whittaker (red.), Econometric Analysis for Natural Economic Planning.
Butterworths, London.
Schwert W.G. 1979. Tests of causality: The message in the innovations. Carnegie-Rochester
Conference Series on Public Policy, t. 10, North-Holland.
Sengupta J.K. 1993. Growth in NICs in Asia: some tests of new growth theory. Journal of De-
velopment Studies, 29, 342–357.
Serletis A. 1992. Export growth and Canadian economic development. Journal of Develop-
ment Economics, 38, 133–145.
Serletis A. 1992. Export growth and Canadian economic development. Journal of Develop-
ment Economics, 38, 133–145.
Shan J., Sun F. 1998. On the export-led growth hypothesis: The econometric evidence from
China. Applied Economics, 30, 1055–1065.
Shannon R., Wallace M.S. 1985. Wages and inflation: An investigation into causality. Journal
of Post Keynesian Economics, 8, 182–191.
Shihab R.A., Soufan T., Abdul-Khaliq S. 2014. The Causal Relationship between Exports and
Economic Growth in Jordan. International Journal of Business and Social Science, 5(3),
16–22.
Siliverstovs B., Herzer D. 2006. Export-led growth hypothesis: evidence for Chile. Applied
Economics Letters, 13(5), 319–324.
Shirm S.A. 2002. Globalization and the New Regionalism: Global Markets, Domestic Politics
and Regional Co operation. Polity Press, London.
Siliverstovs B., Herzer D. 2007. Manufacturing exports, mining exports and growth: cointe-
gration and causality analysis for Chile (1960–2001). Applied Economics, 39(2), 153–167.
Simon H.A. 1953. Causal ordering and indentifiability. W: W.C. Hood, T.C. Koopmans (red.),
Studies in Econometric Method, Cowles Commission Monograph, No. 14, John Wiley &
Sons, New York.
Sims C.A. 1972. Money, income and causality. American Economic Review, 62, 540–552.
Sims C.A. 1980. Macroeconomics and Rea1ity, Econometrica, 48, 1–48.
Smith P.J. 2014. Global Trade Policy: Questions and Answers. John Wiley & Sons, West Sus-
sex.
Sołdaczuk  J.,  Kamecki  Z.,  Bożyk  P.  1983.  Międzynarodowe  stosunki  ekonomiczne:  teoria
i polityka. PWE, Warszawa.
Spirtes P., Glymour C., Scheines R. 2000. Causation, Prediction, and Search, MIT Press, Cam-
bridge.
Stachowiak  Z.  2004.  Ekonomia  międzynarodowa  wobec  wyzwań  cywilizacyjnych.  AON
– Wydział Wydawniczy, Warszawa.
Staszewska A. 2004. Inference in VAR modeling: Some Preliminaries. W: W. Welfe, A. Welfe
(red.), Proceedings of the 30th International Conference Macromodels 2003. Łódź, 199–216.
Staszewska-Bystrova A.  2009.  Wektorowe  modele  autoregresyjne  w  analizie  makroekono-
micznych szeregów czasowych. Dom Organizatora, Toruń.365 Literatura
Steczkowski J., Zeliaś A. 1981. Statystyczne metody analizy cech jakościowych. PWE, War-
szawa.
Stępień B. 2007. Handel zagraniczny. Poradnik dla praktyków, Warszawa, PWE.
Stock J.H. 1987. Asymptotic Properties of Least-Squares Estimators of Co-integrating Vectors.
Econometrica, 55, 1035–1056.
Strojny J. 2016. Wpływ eksportu rolno-żywnościowego na produkcję rolną krajów UE, Journal
of Agribusiness and Rural Development, 2(40), 433–442.
Strojny J. 2018a. Produkcja rolna w Polsce a eksport rolno-spożywczy. Wiadomości Staty-
styczne, 4(683), 58–72.
Strojny J. 2018b. Wzrost pobudzany eksportem czy eksport stymulowany wzrostem sektora
rolnego. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie, Problemy Rolnictwa Światowego, 18(1),
248–262.
Strotz R.H., Wold H. 1960. Recursive vs. Nonrecursive Systems: An Attempt of Synthesis.
Econometrica, 28, 417–427.
Strotz R.H., Wold H. 1963. The causal interpretability of structural parameters: a reply. Eco-
nometrica, 31, 1149–1150.
Suppes P. 1970. A Probabilistic Theory of Causality. North-Holland Publishing Company, Am-
sterdam.
Swanson N.R., Granger C.W.J. 1997. Impulse Response Functions Based on a Causal Ap-
proach to Residual Orthogonalization in Vector Autoregressions. Journal of the American
Statistical Association, 92, 357–367.
Syczewska  E.  1993.  Kointegracja  szeregów  czasowych.  Przykłady,  zastosowania.  Przegląd
Statystyczny, 2, 161–174.
Syczewska E. 1999. Analiza relacji długookresowych: estymacja i weryfikacja. Oficyna Wy -
dawnicza SGH, Warszawa.
Śledziewska K. 2012. Regionalizm handlowy w XXI wieku. Przesłanki teoretyczne i analiza
empiryczna. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Thornton D.L., Batten D.S. 1985. Lag Length Selection and Test For Granger Causality betwe-
en Money and Income. Journal of Money, Credit, and Banking, 17, 164–178.
Thornton J. 1996. Cointegration, causality and export-led growth in Mexico, 1895–1992. Eco-
nomics Letters, 50, 413–416.
Thornton J. 1997. Export and economic growth: Evidence from 19th century Europe. Econo-
mics Letters, 55, 235–240.
Toda H.Y. 1994. Finite sample properties of likelihood ratio tests for cointegration ranks when
linear trends are present. Review of Economics and Statistics, 76, 66–79.
Toda H.Y., Yamamoto T. 1995. Statistical inference in vector autoregressions with possibly
integrated processes. Journal of Econometrics, 66, 225–250.
Toda, H.Y., Phillips P.C.B. 1994. Vector Autoregressions and Causality: A Theoretical Ove-
rview and Simulation Study. Econometric Reviews, 13, 259–285.
Tyler W. 1981. Growth and export expansion in developing countries: Some empirical eviden-
ce. Journal of Development Economics, 9, 121–130.
Unel B. 2006. Technology Diffusion through Trade with Heterogeneous Firms. Louisiana State
University Department of Economics Working Paper Nr 2006–15, Baton Rouge, LA.366 Literatura
Unel B. 2010. Technology diffusion through trade with heterogeneous firms. Review of Inter -
national Economics, 18(3), 465−481.
Van den Berg H., Schmidt J.R. 1994. Foreign trade and economic growth: time series eviden-
ce from Latin America. Journal of International Trade and Economic Development, 3(3),
121–130.
Vashchyk M. 2012. Public-Private Partnership as a Factor to Ensuring Sustainability of Agri-
business in Ukraine, Roczniki Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 99,
93–99.
Venables A. 1996. Equilibrium locations of vertically linked industries. International Econo-
mic Review, 37, 341–359.
Ventura J. 1997. Growth and Interdependence. Quarterly Journal of Economics, 112(1), 57−84.
Voivodas C.S. 1973. Exports, foreign capital inflow, and economic growth. Journal of Interna -
tional Economics, 3, 337–349.
Wallusch J. 2002. Inflacja i produkcja w drugim etapie polskiej transformacji. W: J. Tarajkow-
ski (red.), Wokół inflacji. Fetysz czy ograniczenie. Wyd. AE Poznań, Poznań.
Welfe A. 1995. Ekonometria. PWE, Warszawa.
Welfe A. 199l. Modelowanie nierównowagi. Przegląd Statystyczny, 2, 117−133.
Welfe A. 2009. Ekonometria. Metody i ich zastosowanie, PWE, Warszawa.
Welfe A. 2013. Analiza kointegracyjna w makromodelowaniu. PWE, Warszawa.
Welfe A., Karp P., Kębłowski P. 2006. Mechanizmy makroekonomiczne w gospodarce pol-
skiej. Analiza ekonometryczna. Wydawnictwo UŁ, Łódź.
Welfe A., Kelm R., Majsterek M. 2002. Agregatowy model inflacji. Przegląd Statystyczny, 3,
15–31.
Welfe A., Majsterek M. 1999. Długookresowe związki płacowo-cenowe w gospodarce pol-
skiej. Ekonomista, 6, 709−721.
Welfe A., Majsterek M. 2001. Długookresowy model sprzężenia inflacyjnego w  gospodarce
polskiej okresu transformacji. Ekonomista, 5, 619−633.
Welfe A., Majsterek M. 2002. Długookresowe związki między płacami, cenami i kursem walu-
towym w gospodarce polskiej okresu transformacji. Bank i Kredyt, l, 4−12.
Welfe A.,  Majsterek  M.,  Florczak W.  1994.  Model  pętli  inflacyjnej w   gospodarce  polskiej
– analiza kointegracyjna. Przegląd Statystyczny, 3, 245–264.
Welfe W. 1977. Ekonometryczne modele rynku. Analiza – Prognozy – Symulacja. PWE, War-
szawa.
Wiener N. 1956. The theory of prediction. W: E. Beckenback (red.), Modern Mathematics for
Engineers. McGraw-Hill, New York.
Winiarski B. 1992. Polityka ekonomiczna, Wydawnictwo AE Wrocław, Wrocław.
Winiarski B., Winiarska F. 2006. Druga połowa XX stulecia. Polityka gospodarcza w podzielo-
nym świecie. W: B. Winiarski (red.), Polityka gospodarcza, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa.
Wold H. 1954. Causality and Econometrics. Econometrica, 22, 162–177.
Wunsch  G.  1987.  Pojęcie  związku  przyczynowego  w  modelowaniu  zależności  przyczyno-
wych. Ekonomista, 1, 51–64.Wydymus S., Hajdukiewicz A. 2015. Liberalizacja handlu a protekcjonizm: korzyści i zagro-
żenia dla wymiany handlowej Polski. Difin, Warszawa.
Wziątek-Kubiak A. 1994. Orientacja proeksportowa a selektywna polityka przemysłowa. Po-
ltext, Warszawa.
Xu Z. 1996. On the causality between export growth and GDP growth: an empirical evidence,
Review of International Economic, 4(6), 172–184.
Yeaple S.R. 2005. A simple model of firm heterogeneity, international trade, and wages. Jour-
nal of International Economics, 65, 1−20.
Young A. 1991. Learning by Doing and the Dynamic Effects of International Trade. Quarterly
Journal of Economics, 106(2), 369−405.
Yüksel S., Zengin S. 2016. Causality Relationship Between Import, Export and Growth Rate
in Developing Countries. International Journal of Commerce and Finance, 2(1), 147–156.
Yule G.U. 1926. Why Do We Sometimes Get Nonsense-Correlations Between Time Series?
– A Study in Sampling and the Nature of Time-Series. Journal of the Royal Statistical So-
ciety, 89, 1–64.
Yule G.U., Kendall M.G. 1966. Wstęp do teorii statystyki. PWN, Warszawa.
Zgajewski T., Hajjar K. 2005. The Lisbon Strategy: Which Failure? Whose Failure? And Why?
Royal Institute for International Relations, Brussels.
Zellner A. 1971. An introduction to Bayesian Inference in Econometrics. John Wiley & Sons,
New York.
Zellner A. 1979. Causality and econometrics. W: K. Brunner, A. Meltzer (red.), Three Aspects
of Policy and Policymaking: knowledge, data, and institutions. North-Holland, Amsterdam.
Zellner A. 1988. Causality and causal laws econometrics. Journal of Econometrics, 39, 7–21.
Zglińska-Pietrzak A. 1999. Uwagi o testowaniu istnienia pierwiastków jednostkowych. Prze-
gląd Statystyczny, 2, 177–189.
Zielińska-Głębocka A. 2000. Teorie postrikardiańskie. W: W. Iskra (red.), Międzynarodowe
stosunki gospodarcze. Fundacja Innowacja, Warszawa.
Zielińska-Głębocka A. 2006. Teoria wymiany międzynarodowej. W: T. Rynarzewski, A. Zie-
lińska-Głębocka (red.), Międzynarodowe stosunki gospodarcze. Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa.
Zieliński Z. 1991. Liniowe modele ekonometryczne jako narzędzie opisu i analizy przyczyno-
wych zależności zjawisk ekonomicznych. Wyd. UMK Toruń, Toruń.
Zorde K. 2004. Metafizyczne wątki w  ekonomii. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.