Wejście w życie traktatu z Lizbony spowodowało znaczące przeobrażenia w strukturze instytucjonalnej Unii Europejskiej. W postlizbońskiej rzeczywistości instytucje wspólnotowe stały się instytucjami Unii Europejskiej, co znalazło wyraz w postanowieniach Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Prawodawca europejski, zamieszczając ich katalog w art. 13 TUE i wiążąc czterema głównymi zasadami, stworzył spójną i charakteryzującą się unikalnymi cechami strukturę. Instytucje stały się oddziaływującymi na cały system centrami odpowiedzialnymi za legislację, wykonawstwo i kontrolę sądową wszelkich aspektów funkcjonowania Unii Europejskiej, a także stabilizację sytuacji monetarnej i gospodarczej w Unii oraz kontrolę jej finansów. W niniejszej książce dużo miejsca poświęcono kwestiom efektywności instytucji UE, a także przemianom ich struktury wewnętrznej nakierowanym na tworzenie powiązań biurokratycznych. Ze względu na niemożność całościowego uchwycenia aktywności instytucjonalnej UE skupiono uwagę w szczególności na prawnych i politycznych aspektach systemu instytucjonalnego UE. Obszerna książka będąca wynikiem pogłębionej refleksji ma stanowić przyczynek do dalszych badań i swoisty głos w dyskusji na temat kierunku integracji europejskiej.
Patronat:
Podmiot odpowiedzialny za bezpieczeństwo produktu: Difin sp z o.o., ul. F. Kostrzewskiego 1, 00-768 Warszawa (PL), adres e-mail: info@difin.pl, tel (22) 851 45 61
Autor książki
Rewizorski Marek
doktor nauk humanistycznych w zakresie nauk o polityce, prawnik, adiunkt w Instytucie Historii i Politologii Akademii Pomorskiej w Słupsku. Absolwent politologii (2003, specjalność: stosunki międzynarodowe) i prawa (2004, specjalność: prawo cywilne materialne) na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Ukończył studia podyplomowe z zakresu politologii i historii najnowszej (w Wyższej Szkole Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa w Poznaniu). Członek Polskiego, Brytyjskiego i Europejskiego Towarzystwa Studiów Międzynarodowych, a także Polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych. Jeden z redaktorów czasopisma "International Relations and Diplomacy", recenzent m.in. w czasopismach: "Journal of International Relations and Development", "Rocznik Integracji Europejskiej", "Refleksje", "Stosunki Międzynarodowe" "International Relations", "Przegląd Zachodni". Ekspert portali Nowa Politologia i uniaeuropejska.org z dziedziny stosunków międzynarodowych i studiów europejskich. Współpracownik G8/G20 Research Group. Wykładał m.in. w Instytucie Politologii i Zarządzania Uniwersytetu w Tallinie. Autor ośmiu książek, w tym trzech w języku angielskim, oraz licznych analiz, studiów i artykułów. Zainteresowania naukowe: międzynarodowe stosunki gospodarcze, zwłaszcza zagadnienia związane z regionalizacją i globalizacją gospodarki światowej, problematyka global economic governance, teoria stosunków międzynarodowych, instytucje międzynarodowe, bezpieczeństwo ekonomiczne.
Przybylska-Maszner Beata
Spis treści:
Wprowadzenie
Marek Rewizorski, Beata Przybylska-Maszner
1. System instytucjonalny Unii Europejskiej . definicja, klasyfikacja, zasady
Marek Rewizorski
1.1. Uwagi ogólne na temat systemu instytucjonalnego Unii Europejskiej
1.2. System instytucjonalny a system polityczny Unii Europejskiej
1.3. Instytucje i organy Unii Europejskiej . próba klasyfikacji
1.4. Uwagi ogólne o zasadach systemu instytucjonalnego Unii Europejskiej
1.4.1. Zasada autonomii instytucjonalnej
1.4.2. Zasada równowagi instytucjonalnej
1.4.3. Zasada jednolitych ram instytucjonalnych
1.4.4. Zasada lojalnej współpracy międzyinstytucjonalnej
1.5. Wnioski
2. Parlament Europejski jako centrum demokratyczne Unii Europejskiej
Beata Przybylska-Maszner
2.1. Kształtowanie struktury i zakresu kompetencji Parlamentu Europejskiego
2.2. Podstawy funkcjonowania
2.3. Skład, struktura organizacyjna, siedziba
2.4. Funkcje na płaszczyźnie instytucjonalnej
2.4.1. Funkcje w ramach zwykłej rewizji traktatów
2.4.2. Funkcje prawodawcze i opiniodawcze
2.4.3. Funkcje kontrolne i kreacyjne
2.4.4. Funkcje budżetowe
2.4.5. Funkcje na arenie międzynarodowej
2.5. Funkcje na płaszczyźnie strategicznej i społecznej
2.6. Informacja i dokumentacja
2.7. Współpraca Parlamentu Europejskiego z parlamentami narodowymi
2.8. Wnioski
3. Rada Europejska jako zinstytucjonalizowane centrum polityczne Unii Europejskiej
Beata Przybylska-Maszner
3.1. Integracja polityczna versus integracja gospodarcza
3.1.1. Europejska Współpraca Polityczna po roku 1974
3.1.2. Koherencja gospodarki i współpracy politycznej po jednolitym akcie europejskim
3.1.3. Rada Europejska jako stymulator gospodarczej i politycznej integracji po traktacie z Maastricht
3.1.4. Postlizbońska Rada Europejska
3.2. Skład i organizacja pracy Rady Europejskiej
3.2.1. Skład, udział polskiej delegacji w posiedzeniach
3.2.2. Od rotacyjnego przewodnictwa do stałego przewodniczącego
3.2.3. Organizacja pracy
3.2.4. Siedziba
3.2.5. Szczyty Rady Europejskiej
3.3. Funkcje Rady Europejskiej
3.3.1. Funkcja strategiczna (polityczna)
3.3.2. Funkcja decyzyjna (bezpośrednia i pośrednia)
3.3.3. Funkcja rewizyjna
3.3.4. Funkcja kontrolna
3.4. Decyzje Rady Europejskiej
3.5. Dokumentacja Rady Europejskiej
3.6. Rada Europejska strefy euro?
3.7. Wnioski
4. Rada jako centrum decyzyjne Unii Europejskiej
Marek Rewizorski
4.1. Wstęp
4.2. Geneza i ewolucja Rady
4.3. Skład, struktura wewnętrzna i organizacja pracy Rady
4.4. Tryb działania Rady
4.5. Prezydencja w Radzie Unii Europejskiej
4.6. Funkcje Rady
4.6.1. Funkcja prawodawcza i budżetowa
4.6.2. Funkcja określania polityki i koordynacji
4.6.3. Funkcja kreacyjna
4.6.4. Funkcja kontrolna i reprezentacyjna
4.7. Wnioski
5. Komisja jako biurokratyczne centrum egzekutywy Unii Europejskiej
Marek Rewizorski
5.1. Wstęp
5.2. Podstawy prawne i charakter Komisji
5.3. Komisja jako kolegium
5.3.1. Przewodniczący Komisji
5.3.2. Skład, procedura powoływania, status komisarzy
5.3.3. Tryb działania
5.3.4. Gabinety polityczne komisarzy
5.4. Komisja jako centrum biurokratyczne
5.4.1. Struktura wewnętrzna Komisji
5.4.2. Pracownicy Komisji
5.5. Funkcje Komisji
5.5.1. Funkcja kontrolna
5.5.2. Funkcja decyzyjna
5.5.3. Funkcja reprezentacyjna
5.5.4. Funkcja wykonawcza
5.6. Wnioski
6. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej jako centrum sądownicze
Marek Rewizorski, Beata Przybylska-Maszner
6.1. Rola Trybunału Sprawiedliwości w procesie integracji europejskiej
6.2. Ewolucja struktury, skład, siedziba
6.3. Funkcje Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
6.4. Procedury postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości
6.4.1. Procedura pisemna
6.4.2. Procedura ustna
6.4.3. Wyrok i koszty postępowania
6.5. Informacja i dokumentacja Trybunału Sprawiedliwości
6.6. Wnioski
7. Europejski Bank Centralny jako centrum stabilizacji gospodarczo-walutowej
Unii Europejskiej
Marek Rewizorski
7.1. Uwagi ogólne
7.1.1. Charakter prawny i status instytucjonalny EBC
7.1.2. Struktura wewnętrzna i organizacja pracy EBC
7.1.3. Cele, zadania EBC i instrumenty ich realizacji
7.2. Wnioski
8. Trybunał Obrachunkowy jako centrum kontroli zewnętrznej finansów Unii Europejskiej
Beata Przybylska-Maszner
8.1. Uwarunkowania utworzenia instytucji kontroli finansów
8.2. Skład, struktura i organizacja pracy Trybunału Obrachunkowego
8.3. Funkcje kontrolne Trybunału Obrachunkowego
8.4. Funkcje pozakontrolne Trybunału Obrachunkowego
8.5. Współpraca Trybunału Obrachunkowego z OLAF
8.6. Współpraca Trybunału Obrachunkowego z krajowymi instytucjami kontroli
8.7. Wnioski
Zakończenie
Beata Przybylska-Maszner, Marek Rewizorski
Bibliografia
Spis tabel i rysunków
Załącznik
Summary
Informacje o autorach
