Style myślenia przestępczego. Podstawy teoretyczne i diagnostyczne

Celem pracy jest wyróżnienie stylów myślenia nieletnich dziewcząt i chłopców – wobec których toczy się postępowanie sądowe – oraz określenie psychospołecznych i osobowościowych czynników warunkujących styl myślenia przestępczego nieletnich. Postawienie takiego celu wynika ze stwierdzenia, iż problematyka demoralizacji osób nieletnich odnosiła się w głównej mierze do teorii behawiorystycznych i psychoanalitycznych. Wyróżnienie stylów myślenia przestępczego nieletnich pozwoli na ukazanie różnic versus podobieństw w sposobie myślenia tych osób, w zakresie postrzegania świata, innych i siebie. W książce została ustalona wielopłaszczyznowa zależność między wyróżnionymi stylami myślenia o charakterze przestępczym a przejawami negatywnego funkcjonowania środowiska rodzinnego – przede wszystkim psychospołecznego funkcjonowania opiekunów (rodziców) nieletnich, jak również między wybranymi cechami osobowościowymi nieletnich.

Jako biegły sądowy, pracownik Rodzinnego Ośrodka Diagnostyczno-Konsultacyjnego, autorka przeprowadziła badania psychologiczne w sprawach karnych osób nieletnich, dostrzegając, iż proces diagnozy osób nieletnich jest zawężony do wybranych zmiennych psychologicznych, co nie stanowi kompleksowej diagnozy psychologicznej. W dość ograniczonym stopniu weryfikuje się system poznawczy w kontekście sposobu przetwarzania informacji społecznych. Dodać należy, iż określenie procesu przetwarzania informacji stanowi znaczący czynnik determinujący zachowanie jednostki. W Polsce niestety, na gruncie psychologii nie występuje narzędzie badawcze/diagnostyczne weryfikujące procesy myślenia osób skłonnych do działań antyspołecznych.

W publikacji autorka przedstawiała Inwentarz Stylów Myślenia G. Waltersa w adaptacji Magdaleny Rode. Celem jego skonstruowania było dostarczenie psychologom odpowiedniego narzędzia psychometrycznego umożliwiającego oszacowanie profilu stylów myślenia osób nieletnich na potrzeby przede wszystkim ekspertalno-sądowe.

Podmiot odpowiedzialny za bezpieczeństwo produktu: Difin sp z o.o., ul. F. Kostrzewskiego 1, 00-768 Warszawa (PL), adres e-mail: info@difin.pl, tel (22) 851 45 61

Recenzja

prof. dr hab. Stanisława Steuden:

(…) monografia jest obszernym i wartościowym teoretyczno-empirycznym studium dotyczącym stylów myślenia przestępczego u nieletniej młodzieży. Już na wstępie chcę podkreślić, że książka w pełni zasługuje na opublikowanie w wydawnictwie naukowym z kilku powodów: podejmuje zagadnienie ważne a jednocześnie nowatorskie w obszarze literatury polskiej i światowej, tym samym uzupełnia lukę w badaniach nad stylami myślenia przestępczego i czynnikami ryzyka ich kształtowania się, dostarcza wiedzy na temat stylów myślenia przestępczego – struktury, mechanizmów ich kształtowania, uwarunkowań, możliwości pomiaru i konstruowania właściwej psychoprofilaktyki zaburzeń.

prof. dr hab. Józef K. Gierowski:

(…) praca stanowi bardzo ciekawe opracowanie tematu, jest nowatorskim i wartościowym opracowaniem pozwalającym lepiej zrozumieć złożoność uwarunkowań przestępczych stylów myślenia. Wiele wskazuje na to, iż mamy do czynienia z nadzwyczaj złożonym i skomplikowanym zjawiskiem, w genezie którego ważne są zarówno zmienne i dyspozycje psychiczne, czynniki rozwojowe oraz okoliczności zewnętrzne. Uzyskane przez Autorkę wyniki sugerują także kierunki dalszych badań nad poznawczymi wyznacznikami przestępczości nieletnich. (…) recenzowana praca Pani Magdaleny Rode pt. Style myślenia przestępczego. Podstawy teoretyczne i diagnostyczne stanowi istotny wkład w rozwój psychologii sądowej, w tym przede wszystkim w proces konceptualizacji poznawczego modelu kryminogenezy nieletnich.

Autor książki

dr.psycholog, adiunkt w Instytucie Psychologii na Uniwersytecie Śląskim. Specjalista z zakresu psychologii w Opiniodawczym Zespole Sądowych Specjalistów przy Sądzie Okręgowym w Katowicach. Biegły sądowy psycholog w latach 2014-2018. Członek zespołu w projekcie badawczym dotyczącym opiniowania sądowo-psychologicznego w sprawach nieletnich i z zakresu wykonywania władzy rodzicielskiej finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki Polskiej.