Prawo pracy. Zarys wykładu. Wydanie 4

Spis treści:

Część pierwsza

Część ogólna

Rozdział I. Pojęcie i przedmiot prawa pracy  
Herbert Szurgacz

1. Pojęcie prawa pracy
2. Przedmiot prawa pracy

Rozdział II. Geneza i kierunki rozwoju prawa pracy  
Herbert Szurgacz

1. Uwagi ogólne o genezie i kierunkach rozwoju prawa pracy
2. Dynamika rozwojowa prawa pracy
3. Funkcje prawa pracy
4. Kierunki rozwoju polskiego prawa pracy
4.1. Polskie prawo pracy okresu międzywojennego 1919–1939
4.2. Prawo pracy okresu socjalizmu
4.3. Prawo pracy w okresie po 1989 r.

Rodział III. Źródła prawa pracy oraz inne źródła praw i obowiązków w stosunkach pracy  
Herbert Szurgacz

1. Uwagi wstępne
2. Ustawowe prawo pracy
2.1. Konstytucja jako źródło prawa pracy
2.2. Ustawy i przepisy wykonawcze do ustaw
2.3. Charakter norm ustawowego prawa pracy
2.4. Normy – zasady prawa pracy
2.5. Rozstrzyganie kolizji między niezgodnymi normami
3. Autonomiczne prawo pracy
3.1. Uwagi wstępne
3.2. Źródła autonomicznego prawa pracy
3.2.1. Układy zbiorowe pracy
3.2.1.1. Zakres podmiotowy i przedmiotowy u.z.p.
3.2.1.2. Zakres przedmiotowy u.z.p.
3.2.1.3. Część obligacyjna u.z.p.
3.2.1.4. „Trzecia”część u.z.p.
3.2.1.5. Tryb zawierania u.z.p.
3.2.1.6. Charakter prawny u.z.p.
3.2.2. Inne oparte na ustawie porozumienia zbiorowe
3.2.3. Regulamin pracy
3.2.4. Regulamin wynagradzania
3.2.4.1. Inne regulaminy oparte na ustawie
3.2.5. Statuty. Umowa spółki
3.3. Relacje prawne między prawem ustawowym a prawem autonomicznym oraz między aktami prawa autonomicznego
4. Inne źródła praw i obowiązków
4.1. Umowa o pracę
4.2. Porozumienia socjalne
4.3. Zwyczaj zakładowy
4.4. Polecenia pracodawcy
5. Prawnomiędzynarodowe regulacje stosunków pracy

Część druga
Indywidualne prawo pracy. Stosunek pracy

Rozdział IV. Stosunek pracy  
Zdzisław Kubot

1. Uwagi wstępne
2. Pojęcie stosunku pracy
3. Szczególne stosunki pracy
4. Nietypowe stosunki pracy
5. Kierownictwo pracodawcy jako kryterium rozgraniczenia stosunku pracy od stosunków cywilnoprawnych
6. Inne kryteria rozgraniczenia stosunku pracy od stosunków cywilnoprawnych
7. Stosunki cywilnoprawne podobne do stosunku pracy
8. Samozatrudnienie

Rozdział V. Podmioty stosunku pracy  
Zdzisław Kubot

1. Uwagi wstępne
2. Pojęcie pracodawcy
3. Zarządcza koncepcja pracodawcy
4. Osoba fizyczna jako pracodawca
5. Dokonywanie za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy
6. Pracownik
7. Pracownicza zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych

Rozdział VI. Umowy o pracę
Zdzisław Kubot

1. Ustawowe określenie rodzajów umów o pracę
2. Rodzaje umów o pracę
3. Umowa o pracę na okres próbny
4. Umowa o pracę na czas określony
5. Umowa o pracę na czas nieokreślony
6. Umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego
7. Spółdzielcza umowa o pracę
8. Forma umowy o pracę
9. Treść umowy o pracę
10. Klauzule autonomiczne
11. Umowy cywilnoprawne pracodawcy z pracownikami

Rozdział VII. Ustanie stosunku pracy  
Zdzisław Kubot

1. Pojęcie ustania stosunku pracy
2. Rozwiązanie stosunku pracy na mocy porozumienia stron
2.1. Porozumienie stron
2.2. Forma porozumienia stron
2.3. Sposób zawarcia porozumienia
2.4. Uchylenie się od skutków porozumienia
3. Wypowiedzenie stosunku pracy
3.1. Pojęcie wypowiedzenia
3.2. Forma wypowiedzenia
3.3. Okresy wypowiedzenia
3.4. Termin wypowiedzenia
3.5. Powszechna ochrona przed wypowiedzeniem
3.6. Konsultacja zamiaru wypowiedzenia stosunku pracy
3.7. Przyczyny uzasadniające wypowiedzenie
3.8. Szczególna ochrona przed wypowiedzeniem
3.9. Roszczenia pracownika w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia stosunku pracy przez pracodawcę
4. Rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia
4.1. Pojęcie rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia
4.2. Forma rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia
4.3. Rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia przez pracodawcę z winy
pracownika
4.3.1. Charakterystyka ogólna
4.3.2. Ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych
4.3.3. Popełnienie przestępstwa uniemożliwiającego dalsze zatrudnianie pracownika
4.3.4. Utrata uprawnień koniecznych do wykonywania pracy
4.3.5. Obowiązek zasięgnięcia opinii zakładowej organizacji związkowej
4.3.6. Obowiązek uzyskania zgody zakładowej organizacji związkowej
4.3.7. Termin rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika
4.4. Rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia przez pracodawcę z przyczyn niezawinionych przez pracownika
4.4.1. Pojęcie rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia z przyczyn niezawinionych
4.4.2. Choroba pracownika
4.4.3. Sprawowanie opieki nad dzieckiem
4.4.4. Usprawiedliwiona nieobecność w pracy z innych przyczyn
4.4.5. Obowiązek zasięgnięcia opinii zakładowej organizacji związkowej
4.4.6. Obowiązek ponownego zatrudnienia pracownika
4.5. Roszczenia pracownika w razie niezgodnego z prawem rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia
4.5.1. Roszczenie o przywrócenie do pracy albo o odszkodowanie
4.5.2. Wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy
4.5.3. Odszkodowanie
4.6. Rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia przez pracownika
4.6.1. Przyczyny rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia
4.6.2. Forma oświadczenia pracownika i jego skutki
4.6.3. Uprawnienia pracodawcy w razie nieuzasadnionego rozwiązania przez pracownika stosunku pracy bez wypowiedzenia
5. Rozwiązanie stosunku pracy w wyniku wypowiedzenia warunków pracy i płacy
5.1. Pojęcie wypowiedzenia warunków pracy i płacy
5.2. Zasadność wypowiedzenia warunków pracy lub płacy
5.3. Konsultacja z zakładową organizacją związkową
5.4. Ochrona szczególna w zakresie wypowiadania warunków pracy i płacy
5.5. Roszczenia pracownika w razie wypowiedzenia warunków pracy i płacy
6. Rozwiązywanie stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników
6.1. Uwagi wstępne
6.2. Pojęcie grupowego zwolnienia
6.3. Pojęcie „zwolnienie z przyczyn niedotyczących pracowników”
6.4. Konsultacja zamiaru przeprowadzenia grupowego zwolnienia
6.5. Porozumienie w sprawie zwolnienia grupowego
6.6. Regulamin zwolnień grupowych
6.7. Zawiadomienie powiatowego urzędu pracy o ustaleniach dotyczących grupowego zwolnienia
6.8. Ograniczenie szczególnej ochrony
6.9. Indywidualne zwolnienia z przyczyn niedotyczących pracowników
6.10. Prawo do odprawy
6.11. Ponowne zatrudnienie pracownika
7. Wygaśnięcie stosunku pracy
7.1. Pojęcie wygaśnięcia stosunku pracy
7.2. Śmierć pracownika
7.3. Śmierć pracodawcy – osoby fizycznej
7.4. Trzymiesięczna nieobecność pracownika w pracy z powodu tymczasowego
aresztowania
7.5. Roszczenia pracownika w razie naruszenia przez pracodawcę przepisów o wygaśnięciu stosunku pracy

Rozdział VIII. Zmiany organizacyjne i właśnościowe pracodawcy a stosunki pracy  
Herbert Szurgacz

1. Uwagi wstępne
2. Pojęcie zakładu pracy
3. Przejście zakładu pracy (jego części) na innego pracodawcę
3.1. Formy prawne przejścia zakładu (jego części)
3.2. Zmiana pracodawcy
3.3. Odpowiedzialność za zobowiązania powstałe przed przejściem zakładu pracy lub jego części
3.4. Inne skutki prawne przejścia zakładu pracy (jego części)

Rozdział IX. Obowiązki pracownika  
Tadeusz Kuczyński

1. Pojęcie obowiązków pracownika i ich podział
2. Obowiązki dotyczące jakości wykonywania pracy
2.1. Obowiązek sumienności i staranności
2.2. Obowiązek stosowania się do poleceń dotyczących sposobu wykonywania pracy
3. Obowiązek przestrzegania czasu i porządku pracy
4. Obowiązki określające stosunek pracownika do zakładu pracy
4.1. Obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy
4.2. Obowiązek zachowania tajemnicy
4.3. Zakaz konkurencji
5. Obowiązek przestrzegania w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego

Rozdział X. Odpowiedzialność w razie niewykonania obowiązków pracowniczych  
Tadeusz Kuczyński

1. Pojęcie odpowiedzialności pracowniczej
2. Odpowiedzialność porządkowa
2.1. Pojęcie i treść odpowiedzialności porządkowej
2.2. Kary porządkowe
2.3. Tryb nakładania i weryfikacji kar porządkowych
2.4. Skutki nałożenia kary porządkowej
3. Odpowiedzialność materialna
3.1. Odpowiedzialność na zasadach ogólnych
3.1.1. Odszkodowanie
3.1.2. Ciężar dowodu
3.1.3. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej
4. Odpowiedzialność za mienie powierzone
4.1. Zasady odpowiedzialności
4.2. Wspólna odpowiedzialność za mienie powierzone
5. Odpowiedzialność z winy umyślnej
6. Odpowiedzialność odszkodowawcza
7. Odpowiedzialność za wykroczenia i przestępstwa przeciwko prawom pracownika
7.1. Pojęcie i charakter prawny odpowiedzialności za wykroczenia
7.2. Postępowanie w sprawach o wykroczenia
7.3. Odpowiedzialność za przestępstwo
8. Pozbawienie lub ograniczenie świadczenia, przekształcenie lub rozwiązanie stosunku pracy

Rozdział XI. Obowiązki pracodawcy i skutki prawne ich niewykonania   
Tadeusz Kuczyński

1. Pojęcie obowiązków pracodawcy i ich podział
2. Obowiązki związane z fazą nawiązania stosunku pracy
3. Obowiązki związane z fazą trwania stosunku pracy
3.1. Obowiązek należytego organizowania pracy
3.2. Obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy
3.3. Obowiązek prawidłowej i terminowej wypłaty wynagrodzenia
3.4. Obowiązek ułatwiania pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych
3.5. Obowiązek zaspokajania socjalnych potrzeb pracowników
3.6. Obowiązek stosowania obiektywnych i sprawiedliwych kryteriów oceny pracowników oraz wyników ich pracy
3.7. Obowiązek prowadzenia i przechowywania dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akt osobowych pracownika
3.8. Obowiązek poszanowania dóbr osobistych pracownika i przeciwdziałania dyskryminacji w zatrudnieniu
3.9. Obowiązek wpływania na kształtowanie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego
4. Obowiązki związane z fazą ustania stosunku pracy
5. Skutki prawne niewykonania obowiązków pracodawcy
5.1. Wstęp
5.2. Odpowiedzialność odszkodowawcza według Kodeksu pracy
5.3. Odpowiedzialność odszkodowawcza według Kodeksu cywilnego
5.4. Odpowiedzialność odszkodowawcza z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej
5.5. Odpowiedzialność za przestępstwa i wykroczenia przeciwko prawom pracownika

Rozdział XII. Wynagrodzenie za pracę i inne świadczenia związane z pracą
Herbert Szurgacz

1. Pojęcie wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń związanych z pracą
2. Źródła prawa wynagrodzenia za pracę
3. Krajowe źródła prawa wynagrodzenia za pracę
4. Struktura wynagrodzenia za pracę
5. Ustalenie wynagrodzenia za pracę
6. Zmiana uprawnień płacowych
7. Narastanie uprawnień płacowych. Metody (formy) wynagrodzenia za pracę
8. Wynagrodzenie gwarancyjne
9. Wynagrodzenia socjalne
10. Prawna ochrona wynagrodzenia za pracę
11. Inne świadczenia związane z pracą
11.1. Nagrody pracownicze
11.2. Odprawa rentowa lub emerytalna
11.3. Odprawa pośmiertna
11.4. Odprawy w związku z rozwiązaniem stosunku pracy

Rozdział XIII. Czas pracy  
Artur Tomanek

1. Regulacja prawna czasu pracy – uwagi wprowadzające
2. Pojęcie czasu pracy
3. Podstawowe pojęcia z zakresu czasu pracy. Konstrukcja norm czasu pracy
4. Okresy odpoczynku
5. Systemy czasu pracy
5.1. Uwagi ogólne. Podstawowy system czasu pracy
5.2. Szczególne systemy czasu pracy
5.2.1. Równoważny system czasu pracy
5.2.2. System czasu pracy w ruchu ciągłym
5.2.3. System skróconego czasu pracy
5.2.4. System przerywanego czasu pracy
5.2.5. Systemy skróconego tygodnia pracy i pracy weekendowej
5.2.6. System zadaniowego czasu pracy
6. Czas pracy pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy
7. Rozkład czasu pracy
8. Praca w godzinach nadliczbowych
8.1. Definicja pracy nadliczbowej
8.2. Przesłanki pracy nadliczbowej i jej ograniczenia
8.3. Zasady rekompensowania pracy nadliczbowej
9. Dyżur pracowniczy
10. Praca w czasie szczególnie chronionym

Rozdział XIV. Urlopy pracownicze i inne zwolnienia od obowiązku świadczenia pracy  
Artur Tomanek

1. Uwagi wstępne
2. Pojęcie urlopu wypoczynkowego
3. Nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego
4. Wymiar urlopu wypoczynkowego
4.1. Uwagi ogólne
4.2. Proporcjonalne ustalenie wymiaru urlopu wypoczynkowego
5. Zasady realizacji urlopu wypoczynkowego
5.1. Udzielenie urlopu wypoczynkowego
5.2. Przesunięcie terminu urlopu wypoczynkowego
5.3. Udzielenie urlopu w okresie wypowiedzenia umowy o pracę
5.4. Udzielenie urlopu wypoczynkowego na żądanie pracownika
6. Ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy
7. Urlopy bezpłatne
8. Zwolnienia od obowiązku wykonywania pracy

Rozdział XV. Ochrona pracy  
Tadeusz Kuczyński

1. Pojęcie ochrony pracy
2. Podstawy normatywne powszechnej ochrony pracy
2.1. Zasada bezpiecznej i higienicznej pracy
2.2. Podstawowe reguły określające standard bezpieczeństwa i higieny pracy oraz prawa i obowiązki podmiotów
2.2.1. Wstęp
2.2.2. Obowiązki pracodawcy
2.2.3. Obowiązki pracowników
2.2.4. Obowiązki innych podmiotów
3. Szczególna ochrona pracy
3.1. Wstęp
3.2. Ochrona pracy kobiet
3.2.1. Zakazy zatrudniania kobiet
3.2.2. Ochrona pracy pracownicy w ciąży
3.2.3. Uprawnienia związane z rodzicielstwem i opieką nad dzieckiem
4. Kumulacja uprawnień związanych z rodzicielstwem
5. Świadczenia rodzicielskie przysługujące na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych
6. Ochrona pracy młodocianych
6.1. Uwagi wprowadzające
6.2. Zasady szczególnej ochrony pracy młodocianych
6.3. Naruszenie przepisów o zatrudnianiu pracowników młodocianych
6.4. Inne formy przysposobienia zawodowego młodocianych
6.5. Zatrudnienie młodocianych w innym celu niż przygotowanie zawodowe
7. Ochrona pracy dzieci
8. Ochrona pracy niepełnosprawnych

Rozdział XVI. Nadzór i kontrola przeStrzegania prawa pracy
Tadeusz Kuczyński

1. Uwagi wprowadzające
2. Państwowa Inspekcja Pracy
2.1. Uwagi wprowadzające
2.2. Organizacja Państwowej Inspekcji Pracy
2.3. Zakres działania Państwowej Inspekcji Pracy
2.4. Formy działania Państwowej Inspekcji Pracy
2.5. Inspektorzy pracy
3. Społeczna inspekcja pracy
3.1. Uwagi wprowadzające
3.2. Zakres i formy działania społecznej inspekcji pracy
3.3. Status społecznego inspektora pracy
4. Państwowa Inspekcja Sanitarna
5. Inne organy nadzoru

Rozdział XVII. Terminy dawności w prawie pracy  
Zdzisław Kubot

1. Pojęcie i istota dawności
2. Przedawnienie roszczeń
3. Terminy przedawnienia
4. Bieg przedawnienia
5. Terminy zawite
6. Szczególne terminy ograniczające w czasie możność wywołania skutków
materialnoprawnych
7. Terminy procesowe

Rozdział XVIII. Spory pracy oraz ich rozpatrywanie  
Tadeusz Kuczyński

1. Pojęcie sporu i tryby rozpatrywania
2. Tryb pojednawczy
2.1. Powoływanie komisji pojednawczych
2.2. Zasady postępowania przed komisją pojednawczą
2.3. Zakończenie postępowania pojednawczego
3. Postępowanie sądowe
3.1. Organizacja sądownictwa pracy
3.2. Właściwość sądów pracy
3.2.1. Właściwość funkcjonalna
3.2.2. Właściwość rzeczowa
3.2.3. Właściwość miejscowa
3.3. Zdolność sądowa
3.4. Szczególne zasady postępowania sądowego w sprawach z zakresu prawa pracy
4. Postępowanie wewnątrzzakładowo-sądowe
5. Postępowanie administracyjno-sądowe (przed sądem administracyjnym)
6. Postępowanie administracyjno-sądowe (przed sądem pracy)

Rozdział XIX. Stosunek pracy na podstawie powołania  
Tadeusz Kuczyński

1. Pojęcie powołania
2. Nawiązanie stosunku pracy z powołania
3. Treść stosunku pracy z powołania
4. Rozwiązanie stosunku pracy z powołania
4.1. Uwagi wprowadzające
4.2. Odwołanie równoznaczne z wypowiedzeniem umowy o pracę
4.3. Odwołanie równoznaczne z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia
4.4. Pozostałe zdarzenia powodujące ustanie stosunku pracy z powołania
5. Tryb dochodzenia roszczeń pracownika zatrudnionego na podstawie stosunku pracy z powołania

Rozdział XX. Stosunek pracy na podstawie wyboru  
Tadeusz Kuczyński

1. Nawiązanie stosunku pracy na podstawie wyboru
2. Treść stosunku pracy z wyboru
3. Rozwiązanie stosunku pracy z wyboru

Rozdział XXI. Stosunek pracy na podstawie mianowania  
Tadeusz Kuczyński

1. Pojęcie mianowania
2. Nawiązanie stosunku pracy na podstawie mianowania
3. Treść stosunku pracy na podstawie mianowania
4. Zmiana i ustanie stosunku pracy na podstawie mianowania
4.1. Zmiana stosunku pracy
4.2. Ustanie stosunku pracy
5. Odpowiedzialność dyscyplinarna
6. Rozpatrywanie sporów
7. Niepracownicze stosunki służbowe

Część trzecia
Zbiorowe prawo pracy

Rozdział XXII. Pojęcie, właściwości i źródła zbiorowego prawa pracy   
Artur Tomanek

1. Pojęcie i właściwości zbiorowego prawa pracy
2. Źródła zbiorowego prawa pracy

Rozdział XXIII. Podmioty zbiorowego prawa pracy i przysługujące im uprawnienia  
Artur Tomanek

1. Uwagi wstępne
2. Załoga zakładu pracy
3. Związki zawodowe
3.1. Funkcje związków zawodowych – historia i stan obecny
3.2. Prawne pojęcie związku zawodowego
3.3. Podstawowe wolności związkowe
3.3.1. Wprowadzenie
3.3.2. Wolność koalicji
3.3.2.1. Wolność koalicji w ujęciu pozytywnym i negatywnym
3.3.2.2. Zasięg podmiotowy wolności koalicji
3.3.2.3. Założenie i rozwiązanie związku zawodowego
3.3.3. Samorządność związku zawodowego
3.3.3.1. Uwagi ogólne
3.3.3.2. Struktura organizacyjna ruchu związkowego. Zakładowa organizacja związkowa
3.3.4. Niezależność związku zawodowego i jej prawne gwarancje
3.4. Uprawnienia związków zawodowych
3.4.1. Wprowadzenie
3.4.2. Zasady reprezentowania pracowników przez związek zawodowy
3.4.3. Uprawnienia związków zawodowych w zakresie praw i interesów zbiorowych
3.4.4. Uprawnienia związków zawodowych w sprawach indywidualnych
3.4.5. Publicznoprawne uprawnienia związków zawodowych
4. Pozazwiązkowe przedstawicielstwa pracownicze
5. Pracodawca i organizacje pracodawców

Rozdział XXIV. Spory zbiorowe pracy
Artur Tomanek

1. Pojęcie, przedmiot i strony sporu zbiorowego pracy
2. Przebieg sporu zbiorowego pracy
2.1. Uwagi wstępne
2.2. Niekonfrontacyjna faza sporu zbiorowego
2.3. Konfrontacyjna faza sporu zbiorowego
2.3.1. Pojęcie strajku i akcji protestacyjnej
2.3.2. Warunki legalności strajku
2.3.3. Odpowiedzialność z tytułu strajku nielegalnego
3. Lokaut

Rozdział XXV. UczeStnictwo pracowników w zarządzaniu zakładem pracy   
Artur Tomanek

1. Pojęcie i rodzaje partycypacji pracowniczej
2. Uprawnienia załogi przewidziane w ustawie o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji
3. Szczególne formy partycypacji pracowniczej w przedsiębiorstwie państwowym i spółce powstałej w wyniku jego przekształcenia
4. Partycypacja pracownicza w przedsiębiorstwach o zasięgu wspólnotowym