Strategie radzenia sobie młodzieży w sytuacji konfliktu społecznego i ich uwarunkowania

Spis treści:

Wstęp

I. Strategie radzenia sobie młodzieży w sytuacji konfliktu społecznego w aspekcie uwarunkowań osobowościowych i rodzinnych w literaturze przedmiotu

1. Sytuacja konfliktu społecznego jako sytuacja trudna
2. Dorastanie okresem zmian fizycznych, psychicznych  i społecznych
3. Młodzież w sytuacji konfliktu społecznego
4. Strategie radzenia sobie młodzieży w kontekście sytuacji konfliktu społecznego
5. Osobowościowe uwarunkowania strategii radzenia sobie młodzieży w sytuacji konfliktu społecznego
5.1. Samoocena
5.2. Poczucie umiejscowienia kontroli
5.3. Ocena poznawcza sytuacji
5.4. Emocje
6. Rodzinne uwarunkowania strategii radzenia sobie młodzieży w sytuacji konfliktu  społecznego
6.1. Postawy rodzicielskie
6.2. Wzór sposobu radzenia sobie rodziców z trudnościami

II. Metodologia badań własnych

1. Pytania i hipotezy badawcze
2. Schemat związków między zmiennymi
3. Metoda i narzędzia badawcze
4. Grupa badana i procedura badania

III. Osobowościowe i rodzinne uwarunkowania stosowanych przez młodzież strategii radzenia sobie w sytuacji konfliktu społecznego w świetle wyników badań

1. Strategie radzenia sobie młodzieży w sytuacji konfliktu społecznego. Analiza osobowościowych i rodzinnych uwarunkowań
2. Zmienne osobowościowe i rodzinne determinujące strategie radzenia sobie młodzieży w sytuacji konfliktu społecznego. Weryfikacja modelu zależności pomiędzy analizowanymi zmiennymi osobowościowymi i rodzinnymi
2.1. Strategia agresywnego radzenia sobie młodzieży w sytuacji konfliktu społecznego
2.2. Strategia unikowego radzenia sobie młodzieży w sytuacji konfliktu społecznego
2.3. Strategia uległego radzenia sobie młodzieży w sytuacji konfliktu społecznego
2.4. Strategia zadaniowego radzenia sobie młodzieży w sytuacji konfliktu społecznego

IV. Dyskusja wyników badań

1. Strategia agresywnego radzenia sobie młodzieży w sytuacji konfliktu społecznego
2. Strategia unikowego radzenia sobie młodzieży w sytuacji konfliktu społecznego
3. Strategia uległego radzenia sobie młodzieży w sytuacji konfliktu społecznego
4. Strategia zadaniowego radzenia sobie młodzieży w sytuacji konfliktu społecznego

Podsumowanie
Streszczenie
Abstract
Spis rysunków i tabel
Bibliografia
Biogram autora

Abdullah, S., Alhurani, A., Dekker, R., Ahmad, M., Miller, J., Yousef, K., Abdulqader,
B., Salami, I., Lennie, T., Randall, D., Moser D. (2018). Stress, cognitive appraisal,
coping, and event free survival in patients with heart failure. Heart & Lung, vol. 47
(3), 205–210.
Achenbach, T. (1991). Manual for the Teacher’s Form and 1991 Profile. University of Ver-
mont, Department of Psychiatry, Burlington.
Adesina, O. (2012). Emotional intelligence, locus of control and conflict handling skills
as predictors of non-violent behaviour among university students in south-western
Nigeria. IFE Psychologia, 20, 2, 31–38.
Anshel, M., Wells, B. (2000). Personal and Situational Variables that Describe Coping
with Acute Stress in Competitive Sport. Journal of Social Psychology, 140 (4), 434–450.
Antonini, D. (1998). Relationship Between the Big Five Personality Factors and Conflict
Management Styles. International Journal of Conflict Management, 9 (4), 336–355.
Aranowska, E. (2005). Pomiar ilościowy w psychologii. Warszawa: Wyd. Scholar.
Aronson, E., Wilson, T., Akert, R. (2012). Psychologia społeczna serce i umysł. Poznań: Wyd.
Zysk i S-ka.
Bach-Olasik, T. (1992). Lęk a obraz siebie u dorastającej młodzieży. Problemy Opiekuńczo-
-Wychowawcze, 1, 21–27.
Balawajder, K. (1992). Konflikty interpersonalne. Katowice: Wyd. UŚ.
Balawajder, K. (1998). Komunikacja, konflikty , negocjacje w organizacji. Katowice: Wyd. UŚ.
Balawajder, K. (2010). Zachowania uczestników konfliktu interpersonalnego, [w:] D. Bo-
recka-Biernat (red.), Sytuacje konfliktu w  środowisku rodzinnym, szkolnym i rówieśni-
czym. Jak sobie radzą z nimi dzieci i młodzież? Warszawa: Difin, 137–179.
Balawajder, K. (2012). Styles of behaviour in interpersonal conflict concept and research
tool (Conflict behaviour questionnaire). Polish Psychological Bulletin, 43(3), 233–243.
Bandelow, B. (2011). Nieśmiałość. Czym jest i jak ją pokonać. Gdańsk: GWP.
Bandura, A. (1973). Aggression: A social learning analysis. New Jersey: Prentice-Hill.
Bandura, A., (1977). Social Learning Theory. Englewood Cliffs. NJ: Prentice-Hall.
Bandura, A. (2007). Teoria społecznego uczenia się. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
PWN.176 Bibliografia
Barani, K., Szmigielska, B. (2012). Komunikacja zadaniowa miedzy matka a dzieckiem
jako predyktor radzenia sobie dziecka przedszkolnego w sytuacjach trudnych. Psy-
chologia Rozwojowa, 3, 83–95.
Bares, C., Delva, J., Grogan-Kaylor, A, Andrade F. (2011). Personality and parenting
processes associated with problem behaviours: A study of adolescents in Santiago,
Chile. Social Work Research, 35 (4), 227–240.
Barłóg,  K.  (2001).  Analiza  zachowań  agresywnych  dzieci  w  wieku  przedszkolnym
a ich środowisko rodzinne, [w:] M. Binczycka-Anholcer (red.), Agresja i przemoc
a zdrowie psychiczne. Warszawa–Poznań: Polskie Towarzystwo Higieny Psychicz-
nej, 115–127.
Baron, R. (1990). Conflict in organizations, [w:] K. Murphy, F. Saal (red.), Psychology
in Organizations: Integrating Science and Practice. Hillsdale, NJ England: Lawrence
Erlbaum Associates, Inc.
Bar-Tal, D. (1993). Przekonania społeczne w czasie nierozwiązywalnych konfliktów.
Studia Psychologiczne, 2, 175–198.
Batool, S. (2013), Lack of Adequate Parenting: A Potential Risk Factor for Aggression
among Adolescents. Pakistan Journal of Psychological Research, 28 (2), 217–238.
Baumeister, R., Campbell, J., Krueger, J., Vohs, K. (2003). Does high self-esteem causa
better performance, interpersonal success, happiness, Or healthier lifestyles? Psy-
chological Science in the Public Interest, 4 (1), 1–44.
Baumeister, R., Smart, L., Boden, J. (1996). Relation of threatened egotism to violetce
and aggression: The dark side of high self-esteem. Psychological Review, 103 (1), 5–33.
Bedyńska, S., Książek, M. (2012). Praktyczny przewodnik wykorzystania modeli regresji oraz
równań strukturalnych. Warszawa: Akademickie Sedno.
Bee, H. (2004). Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Bennewicz, M. (2016). Miłość toksyczna, miłość dojrzała. Coaching relacji. Burda Media
Polska.
Berkowitz, L. (1989). Frustration-aggression hypothesis: Examination and reformulation.
Psychological Bulletin, 106, 59–73.
Berkowitz, L. (1992). O powstawaniu i regulowaniu gniewu i agresji. Nowiny Psychologicz-
ne, 1–2, 87–105.
Bhatia, K., Golin, S. (1978). Role of Locus of Control in Frustration-produced Aggres-
sion. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 46, 2, 364–365.
Bhattacharyya, P., Pradhan, R. (2015). Perceived paternal parenting style and proactive
coping strategies of Indian adolescents. International Journal of Psychological Studies,
7 (2), 180–191.
Białyszewski, H. (1983). Teoretyczne problemy sprzeczności i konfliktów społecznych . Warsza-
wa: PWN.
Bielawska, D. (1995). Konflikty w  szkole w opinii młodzieży, [w:] F. Bereźnicki, A. Bie-
lawiec (red.), Współczesne problemy w edukacji i wychowaniu: międzynarodowa konfe-
rencja  naukowa  zorganizowana  przez  Instytut  Pedagogiki  i  Psychologii  Uniwersytyetu 177 Bibliografia
Szczecińskiego, Szczecin, 12–14 października 1993. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe
US, 198–201.
Bijstra, J., Bosma, H., Jackson, S. (1994). The relationship between social skills and psy-
cho-social functioning in early adolescence. Personality  and  Individual  Differences,
16 (5), 767–776.
Biondo, J., MacDonald Jr., A. (1971). Internal-external locus of control and response to
influence attempts. Journal of Personality, 39 (3), 407–419.
Bishop, G. (2000). Psychologia zdrowia. Wrocław: Wyd. Astrum.
Bjorck, J., Cohen, L. (1993). Coping with threats, losses, and challenges. Journal of Social
and Clinical Psychology, 12, 56–72.
Bjorck, J., Cuthberston, W., Thurman, J., Yung, S. (2001). Ethnicity, Coping and Distress
Among Korean American, Filipino American and Caucasian Americans. Journal of
Social Psychology, 141 (4), 421–443.
Borecka-Biernat, D. (2001). Zachowanie nieśmiałe młodzieży w trudnej sytuacji społecznej.
Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Borecka-Biernat, D. (2006), Strategie radzenia sobie młodzieży w trudnych sytuacjach społecz-
nych. Psychospołeczne uwarunkowania. Wrocław: Wyd. U. Wr.
Borecka-Biernat, D. (2012). Kwestionariusz strategii radzenia sobie młodzieży w sytuacji
konfliktu społecznego. Psychologia Wychowawcza, 1–2, 86–118.
Borecka-Biernat,  D.  (2013).  Kwestionariusz  strategii  radzenia  sobie  rodziców  w  sytu-
acjach konfliktu społecznego w  percepcji dziecka, [w:] M. Straś-Romanowska (red.),
Drogi rozwoju psychologii wrocławskiej. Tom jubileuszowy z okazji 45–lecia studiów psy-
chologicznych w Uniwersytecie Wrocławskim. Wrocław: Wyd. U. Wr., 223–245.
Borkowski, J. (2003). Socjologia  i  psychologia  społeczna.  Zarys  wykładu. Pułtusk: Wyższa
Szkoła Humanistyczna w Pułtusku.
Borowiecka, B. (2005). Relacje nastolatków z rodzicami. Nowa Szkoła, 2, 30–32.
Bouchard, G (2003). Cognitive Appraisals, Neuroticism, and Openness as Correlates
of Coping Strategies: An Integrative Model of Adaptation to Marital Difficulties.
Canadian Journal of Behavioural Science, 1 (35), 1–12.
Bourcet, C. (1998). Self-evaluation and school adaptation in adolescence. European Journal
of Psychology of Education, 13 (4), 515–527.
Branje, S.  (2018), Development of Parent–Adolescent Relationships: Conflict Interac -
tions as a Mechanism of Change. Child Dev Perspect, 12, 171–176.
Braun-Gałkowska,  M.  (1984).  Patologia  i  terapia  postaw  rodzinnych,  [w:]  Z.  Babska,
A.  Biela,  T.  Witkowski  (red.),  Wykłady  z  psychologii  w  KUL  w  roku  akademickim
1984/85, 343–357.
Breet, L., Mayburgh, C., Poggenpoel, M. (2010). The relationship between the perception
of own locus of control and aggression of adolescent boys. South African Journal of
Education, 30, 511–526.
Bronfenbrenner, U. (1970). Czynniki społeczne w rozwoju osobowości. Psychologia Wy-
chowawcza, 1, 1–19.178 Bibliografia
Brooks-Gunn, J., Grarber, J., Stan, F., Paikoo, R. (1994). Studying Links between Hormo-
nes and Negative Affect: Models and Measures. Journal of Research on Adolescence, 4,
469–486.
Brown, B. (2004). Adolescents’ relationships with peers, [w:] R. Lerner, L. Steinberg (red.),
Handbook of adolescent psychology. John Wiley &Sons Inc, 363–394.
Brown, S., Arnold, A., Dobbs, J., Doctofoff, G. (2007). Parenting predictors of relational
aggression among Puerto Rican and European American school-age children. Early
Chidhood Research Quarterly, 22, 147–159.
Bryłka, R. (2000). Wpływ rodziny na powstawanie agresji u dzieci. Problemy Opiekuńczo-
-Wychowawcze, 50, 47–50.
Brytek, A. (2007). Strategie radzenia sobie ze stresem a zasoby osobiste studentek w Pol-
sce i we Francji. Chowanna, 1, 135–147.
Brzezińska,  A.  (1973).  Struktura  obrazu  własnej  osoby  i  jego  wpływ  na  zachowanie.
Kwartalnik Pedagogiczny, 3, 87–97.
Brzezińska, A. (2003). Portrety psychologiczne człowieka. Jak zmienia się człowiek w cią-
gu życia? Remedium, 4, 1–3.
Brzezińska, A., Apelit, K., Ziółkowska, B. (2016). Psychologia rozwoju człowieka. Sopot:
Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Bushman, B., Baumeister, R., Thomaes, S., Ryu, E., Begeer, S., West, S. (2009). Looking
again, and harder, for a link between low self-esteem and aggression. Journal of
Personality, 77(2), 427–446.
Byrne, B. (2010). Structural equation modeling with AMOS. Basic concepts, applications, and
programming. New York: Routledge.
Calvete, E., Orue, I., González-Diez. Z. (2013). An examination of the structure and sta-
bility of early maladaptive schemas by means of the Young Schema Questionna-
ire-3. European Journal of Psychological Assessment, 29, 4, 283–90.
Carver, C., Scheier, M., Weintraub, J. (1989). Assesing Coping Strategies: A Theoretically-
-based Approach. Journal of Personality and Social Psychology, 56, 267–283.
Causey, D., Dubow, E. (1992). Development of a self-report measure for elementary scho-
ol children. Journal of Clinical Child Psychology, 21, 47–59.
Chandler, L. (1986). The Stress Response Scale for Children: A Manual. Pittsburgh: Univer-
sity Press.
Chang, L., Dodge, K., Schwartz, D., McBride-Chang, C. (2003). Harsh parenting in re-
lation to child emotion regulation and aggression. Journal of Family Psychology, 17,
598–606.
Chodkiewicz, J. (1999). Psychologiczne wyznaczniki stylów radzenia sobie ze stresem
u osób uzależnionych od alkoholu. Acta Universitatis Lodziensis folia Psychologica, 3,
77–85.
Cialdini, R., Goldstein, N. (2004). Social influence: Compliance and conformity. Annual
Review Psychology, 55, 591–621.179 Bibliografia
Ciupińska, B. (2011). Konflikty dorastających z rówieśnikami, [w:] A. Rejzner (red.),
Systemowe rozwiązywanie problemów przemocy i agresji w szkole. Warszawa: Wyd.
Comandor, 100–118.
Clark,  L.,  Watson,  D.  (2002).  Funkcjonalne  i  dysfunkcjonalne  reakcje  uczuciowe,
[w:] P. Ekman, R. Dawidson (red.), Natura emocji. Podstawowe zagadnienia. Gdańsk:
GWP, 119–125.
Clarke, A. (2006). Coping with Interpersonal Stress and Psychosocial health Among
Children and Adolescents: A Meta – Analysis. Jounal of Youth and Adolescence, 35 (1),
11–24.
Collier,  M.  (1997).  Communication  competence  problematics  in  ethnic  friendships.
Communication Monographs, 63 (4), 314–336.
Collins, W. (1990). Parent-child relationships in the transition to adolescence: Continuity
and change in interaction, affect, and cognition, [w:] R. Montemayor, G. Adams,
T. Gullotta (red.), From childhood to adolescence: A transitional period? Beverly Hills,
CA: Sage, 85–106.
Collins,  W.,  Laursen,  B.  (1992).  Conflict  and  relationships  during  adolescence,
[w:]  C.  Shantz,  W.  Hartup  (red.),  Conflict  in  child  and  adolescent  development.
Cambridge University Press, 216–241.
Cook, H., Sloane, J. (2001). Locus of Control and Cooperative Behavior in 10–Year–Old
Children. The Journal of Social Psychology, 125 (5), 619–630.
Costanzo, P., Reitan, H., Shaw, M. (1968). Conformity as a function of experimen-
tally induced minority and majoraty competence. Psychonomic Science, 10 (10),
329–330.
Cudak, H. (1998). Funkcjonowanie rodziny a nieprzystosowanie społeczne dzieci i młodzieży.
Kielce: Szkoła Wyższa Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego.
Cywińska, M. (1998). Styl wychowania w rodzinie a konflikty z  rówieśnikami. Problemy
Opiekuńczo-Wychowawcze, 6, 12–15.
Cywińska, M. (2004). Znaczenie konfliktów w  życiu dzieci w młodszym wieku szkol-
nym. Studia Edukacyjne, 6, 177–187.
Cywińska,  M.  (2005).  Konflikty  interpersonalne  wśród  dzieci.  Poznań:  Wydawnictwo
„Eroditus”.
Cywińska, M. (2008). Konflikty między rodzicami –  zagrożeniem dla konstruktywnego
funkcjonowania dzieci w sytuacjach konfliktu, [w:] S. Guz (red.), Dziecko a zagroże-
nia współczesnego świata. Lublin: WUMCS, 161–170.
Cywińska,  M.  (2014).  (red.),  Problemy  współczesnego  dziecka.  Wybrane  aspekty.  Poznań:
Wyd. UAM.
Czerwińska-Jasiewicz,  M.  (2003).  Społeczno-kulturowe  podejście  do  dorastania,
[w:] A. Jurkowski (red.), Z Zagadnień współczesnej psychologii wychowawczej. War-
szawa: Wyd. Instytutu Psychologii PAN, 208–226.
Czerwińska-Jasiewicz, M. (2015). Psychologia rozwoju młodzieży w kontekście biegu ludzkiego
życia. Warszawa: Difin.180 Bibliografia
Da Costa, D., Laroche, J., Dritsa, M., Brender, W. (2000). Psychosocial correlates of pre-
partum and postpartum depressed mood. Journal of Affective Disoders, 59 (1), 31–40.
Dakowicz, A. (1996). Strategie rozwiązywania sytuacji konfliktowych. Test, 4, 181–184.
De Catanzaro, D. (2003). Motywacje i emocje. W ujęciu ewolucyjnym, fizjologicznym , rozwojo-
wym i społecznym. Poznań: Zysk i S-ka.
De Goede, I., Branje, S., Meeus, W. (2009). Developmental Changes in Adolescents’
Perceptions of Relationships with Their Parents. Journal of youth and adolescence,
38. 75–88.
De Wied, M., Branje, S., Meeus, W. (2007). Empathy and conflict resolution in friendship
relations among adolescents. Aggressive Behavior, 33, 1, 48–55.
Deffenbacher, J. (1992). Trait anger: Theory, findings and implications, [w:] C. Spiel-
berger, J. Butcher (red.), Advances in personality assessment. Hillsdale, NJ: Lawrence
Erlbaum Associates, 177–201.
Dekovic, M. (1999). Parent-adolescent conflict: Possible determinants and consequences.
The International Society for the Study of Behavioral Development, 23, 4, 977–1000.
Deluty, R. (1981). Assertiveness in Children: Some Research Considerations. Jouranl of
Clinical Child Psychology, 10, 149–155.
DeMello, L., Imms, T. (1999). Self-esteem, locus of control and coping styles and their
relationship to school attitudes of adolescents. Psychological Studies, 44, 1–2, 24–34.
Deming, A., Lochman, J. (2008). The relation of locus of control, anger and impulsivity
to boys aggressive behavior. Behavioral Disorders, 33 (2), 108–119.
Dettinger, S., Hart, G. (2007). The relationship between self-estemm and indirect aggres-
sion in the workplace. Jurnal of psychiatry & psychology, 1, 1–8.
Deutsch, M. (2005). Współpraca i rywalizacja, [w:] M. Deutsch, P. Coleman (red.), Roz-
wiązywanie konfliktów. Teoria i praktyka. Kraków: Wyd. UJ, 21–40.
Diamantopoulou, S., Rydell, A., Henricsson, L. (2008). Social Can both high and low
self-esteem be related to aggression in children? Social Development, 17, 682–698.
Didymus, F., Fletcher, D. (2014). Swimmers’ experiences of organizational stress: Explo-
ring the role of cognitive appraisal and coping strategies. Journal of Clinical Sport
Psychology, 8 (2), 159–183.
Dijkstra, M., Beersma, B., Evers, A. (2011). Reducing conflict-related employee strain:
The benefits of an internal locus of control and a  problem-solving conflict manage -
ment strategy. Work &Stress, 25, 2, 167–184.
Dodge, K., Pettit, G., McClaskey, C., Brown, M. (1986). Social competence in children.
Monographs of the Society for Research in Child Development, 51 (serial no. 213).
Doliński, D. (1993). Orientacja defensywna. Warszawa: Instytut Psychologii PAN.
Doliński, D. (2000). Emocje, poznanie i zachowanie, [w:] J. Strelau (red.), Psychologia.
Podręcznik akademicki, t. 2. Gdańsk: GWP, 369–394.
Domachowski,  W.,  Kowalik,  S.,  Miluska,  J.  (1984).  Z  zagadnień  psychologii  społecznej.
Warszawa: PWN.
Domaradzka, A. (2002). Skąd tyle agresji. Edukacja i Dialog, 3, 6–10.181 Bibliografia
Domińska-Werbel, D. (2014). Psychologiczne uwarunkowania strategii radzenia sobie młodzie-
ży gimnazjalnej w trudnych sytuacjach społecznych. Legnica: WPWSZ.
Donaldson, D., Prinstein, M., Danovsky, M., Spirito, A. (2000). Patterns of children’s
coping with life stress: Implications with clinicians. American Journal of Orthopsy-
chiatry, 70, 351–359.
Donnellan, M., Trzesniewski, K., Robins, R., Moffitt, T., Caspi, A  (2005). Low self-
-esteem is related to aggression, antisocial behavior, and delinquency. Psychological
Science, 16(4), 328–335.
Doroszewski, W. (1981). Słownik języka polskiego. Warszawa: PWN.
Dowhań, A., Sadowska, M. (1996). Sposoby zachowania się w sytuacjach konfliktowych.
Organizacja i Kierowanie, 3 (85), 45–53.
Drabek,  M.,  Merecz,  D.,  Mościcka,  A.  (2005).  Cecha  lęku  i  wzór  zachowania  (typu
a i b) jako modyfikatory bezpośrednich reakcji na przemoc. Medycyna pracy, 56 (3),
223–234.
Drwal, R. (1978). Poczucie kontroli jako wymiar osobowości – podstawy teoretyczne,
techniki badawcze i wyniki badań. Materiały do Nauczania Psychologii, s. III, t. 3,
307–345.
Dutkiewicz, K. (2003). Rodzinne przyczyny zachowa agresywnych dzieci w wieku wcze-
snoszkolnym. Edukacja, 2, 50–58.
Dzwonkowska,  I.,  Lachowicz-Tabaczek,  K.,  Łaguna,  M.  (2007).  Skala  samooceny  SES
Morrisa Rosenberga – polska adaptacja metody. Psychologia Społeczna, 2, 164–176.
Edelmann, R. (2002). Konflikty w  pracy. Gdańsk: GWP.
Eftimie, S., Ionescu, S., (2010). Self Esteem on Aggressive Adolescents. Buletinul Universi-
tăŃii Petrol – Gaze din Ploiesti, Seria StiinŃele EducaŃiei, vol. LXII, 2, 146–153.
Eisenberg, I., Shepard, S., Fabes, R., Murphy, B., Guthrie, I. (1998). Shyness and children’s
emotionality, regulation and coping. Child Development, 69, 767–790.
Endler, N., Parker, J. (1990). The multidimensional assessment of coping: A critical evalu-
ation. Journal of Personality and Social Psychology, 58, 844–854.
Endler, N., Speer, R., Johnson, J., Flett, G. (2000). Controllability, coping, efficacy, and
distress. European Journal of Personality, 14, 3, 245–264.
Eschenbeck,  H.,  Kohlmann,  C.,  Lohaus,  A.  (2007).  Gender  differences  in  doping
strategies in children and adolescents. Journal of Individual Differences, 28, 18–26.
Eysenck, M. (2001). Sprawdź swoje lęki. Charaktery, 1, 29–30.
Fanurik, D., Koh, J., Schmitz, M., Harrison, R., Conrad, T. (2000). Children with
cognitive impairment: Parent report of pain and coping. Journal of Developmental
and Behavioral Pediatrics, 20 (4), 228–234.
Farnicka, M., Liberska, H. (2014). Przejawy agresywności współczesnej młodzieży i ich
uwarunkowania rodzinne. Rocznik Lubuski, 40, 1, 43–56.
Fecenec,  D.  (2008).  Wielowymiarowy  kwestionariusz  samooceny.  MSEI:  polska  adaptacja.
Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa
Psychologicznego.182 Bibliografia
Filip, A. (2010). Sposoby rozwiązywania konfliktów rodzinnych w  percepcji młodzieży
różniącej się korzystaniem z mediów, [w:] D. Borecka-Biernat (red.), Sytuacje kon-
fliktu w  środowisku rodzinnym, szkolnym i rówieśniczym. Jak sobie radzą z nimi dzieci
i młodzież?. Warszawa: Difin, 207–223.
Filipczuk, H. (1987). Rodzice i dorastające dzieci. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Finkenauer, C., Engels, R., Baumeister, R. (2005). Parenting Behavior and adolescent
behavioral and emotional problems: the role of self-control. International Journal
of Behavioral Development, 29, 58–69.
Fischer, A., Roseman, I. (2007). Beat them or ban them: The characteristics and social
functions of anger and contempt. Journal of Personality and Social Psychology, 93 (1),
103–115.
Fisher, R., Ury, W. (1991). Dochodząc do TAK. Negocjowanie bez poddawania się. Warsza-
wa: PWN.
Folkman, S., Moskowitz, J. (2004). Coping: Pitfalls and Promise. Annual Review of Psy-
chology, 55, 745–774.
Frączak-Konecka, E. (2005/2006). Sposoby rozwiązywania sytuacji konfliktowych.
Negocjacje.  Studia  Kupieckie,  Zeszyty  Naukowe  Wyższej  Szkoły  Kupieckiej,  1–2,
91–102.
Frączek, A. (2003). Wszystko o twojej agresji. Charaktery, 7, 28–30.
Fredrickson, B. (2001). The role of positive emotions in positive psychology: the broaden
– and build theory of positive emotions. American Psychologist, 56, 3, 218–276.
Frijda, N. (1986). The emotions. Cambridge: Cambridge University Press.
Frijda, N. (2002). Emocje są funkcjonalne na ogół, [w:] P. Ekman, R. Davidson (red.),
Natura emocji. Podstawowe zagadnienia. Gdańsk: GWN, 20–24.
Frost, R., Lahart, C., Rosenblate, R. (1991). The development of perfectionism: A study of
daughters and their Barents. Cognitive Therapy and Research, 15, 469–489.
Frydenberg, E., Lewis, R. (1999). Relationships among well-being, avoidant coping, and
active coping in a large sample of Australian adolescents. Psychological Reports, 104,
745–758.
Fung, A., Gerstein, L., Chan, Y., Engebretson, J. (2015). Relationship of Aggression to
Anxiety, Depression, Anger and Empathy in Hong Kong. Journal of Child & Family
Studies, 24 (3), 821–831.
Gacek, M. (2000), Niektóre osobowościowe determinanty odporności młodzieży akade-
mickiej na stres psychologiczny-doniesienie z badań. Annales Universitatis Mariae
Curie-Skłodowska, vol. LV, suppl. VII, no. 10, sectio D, 43–46.
Garmezy,  N.,  Rutter,  M.  (1983).  Stress,  coping  and  development  in  children.  New  York:
McGraw-Hill.
Garstka, T. (2011). Konflikt pokoleń w  domu i szkole. Głos Nauczycielski, 8, 12.
Gawryś, M. (2002). Rozwiązywanie konfliktów w  klasie. Edukacja i Dialog, 8, 35–39.
Gayle, B., Preiss, R., Allen, M. (1998). Embedded gender expectations: A covariate ana-
lysis of conflict situations and issues. Communication Research Reports, 15, 379–387.183 Bibliografia
Gibson, S., Helme, R. (2000). Cognitive factors and the experience of pain and suffering
in older persons. Pain, 85 (3), 375–383.
Gilbert, P. (2001). Evolution and social ankiety: The role of attraction, social competi-
tion, and social hierarchies. Psychiatric Clinics, 24 (4), 723–751.
Glaser, R. (1995). Interpersonal Influence Inventory. King of Prussia . Pennsylvania: Organiza-
tional Design and Development, Inc.
Grant, K., Compas, B., Thurm, A., McMahon, S., Gipson, P., Campbell, A., Krochock,
K., Westerholm, R. (2006). Stressors and child and adolescent psychopathology:
Evidence of moderating and mediating effects. Clinical Psychology Review, 26 (3),
257–283.
Gregg, A. (2003). Optimally conceptualizing implicite self-esteem. Psychological Inguir,
14 (1), 35–38.
Gurba, E. (2013). Nieporozumienia z dorastającymi dziećmi w rodzinie. Kraków: Wyd. UJ.
Gurba, E. (2020). Konflikt rodziców z  nastolatkami jako źródło doświadczanego stresu,
[w:] A. Senejko, A. Czapiga (red.), Oswojenie traumy. Przegląd zagadnień. Kraków:
Impuls, 125–144.
Guszkowska, M. (2003). Przebieg transakcji stresowej u młodzieży i czynniki go moderujące.
Warszawa: Wyd AWF.
Guszkowska, M. (2004). Aktywność ruchowa a przebieg transakcji stresowej u młodzieży.
Warszawa: Wydawnictwo AWF.
Guszkowska,  M.,  Gorący,  A.,  Rychta-Siedlecka,  J.  (2001).  Ważne  zdarzenia  życiowe
i codzienne kłopoty jako źródło stresu w percepcji młodzieży. Edukacja Otwarta,
4, 155–164.
Halevy, N. (2017). Preemptive Strikes: Fear, Hope, and Defensive Aggression. Journal of
Personality and Social Psychology, 112 (2), 224–237.
Hardy, D., Power, T., Jaedicke, S. (1993). Examining the relation of parenting to children’s
coping with everyday stress. Child Development, 64, 1829–1841.
Harwas-Napierała, B. (1995). Nieśmiałość dorosłych. Geneza – diagnostyka – terapia.
Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
Harwas-Napierała, B., Trempała, J. (2000). Psychologia rozwoju człowieka, t. 2. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN.
Hass, R., Mann, R. (1976). Anticipatory belief change: Persuasion or impression manage-
ment? Journal of Personality and Social Psychology, 34 (1), 105–111.
Heszen,  I.  (2008).  Pozytywne  emocje  w  negatywnych  sytuacjach:  skąd  się  biorą  i  jak
zmieniają radzenie sobie, [w:] I. Heszen, J. Życińska (red.), Psychologia zdrowia w po-
szukiwaniu pozytywnych inspiracji. Warszawa: Wyd. Szkoły Wyższej Psychologii Spo-
łecznej „Academica”, 139–150.
Heszen, I. (2014). Psychologia stresu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Heszen, I., Sęk, H. (2010). Zdrowie i stres, [w:] J. Strelau, D. Doliński (red.), Psychologia
akademicka, t. 2. Gdańsk: GWP, 681–743.184 Bibliografia
Heszen-Niejodek, I. (2000). Teoria stresu psychologicznego i radzenia sobie, [w:] J. Stre-
lau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 3. Gdańsk: GWP, 465–493.
Heszen-Niejodek, I. (2002). Emocje, ocena poznawcza i strategie w procesie radzenia
sobie, [w:] I. Heszen-Niejodek (red.), Teoretyczne i kliniczne problemy radzenia sobie ze
stresem. Poznań: Wyd. Stowarzyszenie Psychologia i Architektura, 174–197.
Heszen-Niejodek, I. (2004). Styl radzenia sobie ze stresem jako indywidualna zmienna
wpływająca na funkcjonowanie w sytuacji stresowej, [w:] J. Strelau (red.), Osobowość
a ekstremalny stres. Gdańsk: GWP, 238–263.
Hibner, A. (2013). Reagowanie oporem w sytuacji nacisku społecznego a wiek i płeć mło-
dzieży, [w:] D. Borecka-Biernat (red.), Zachowanie agresywne dzieci i młodzieży. Uwa-
runkowania oraz możliwości ich przezwyciężania. Warszawa: Difin, 200–213.
Hisli Sahin, N., Basim, H., Cetin, F. (2009). Locus of Control and Self Concept in Inter-
personal Conflict Resolution Approaches. Turkish Journal of Psychiatry, 20, 153–163.
Honess, T., Charman, E., Zani, B., Cicognani, E., Xerri, M., Jackson, A., Bosam, A. (1997).
Conflict between parents and adolescents: Variation by family constiution. British
Journal of Developmental Psychology, 15, 367–385.
Horney, K. (1993). Neurotyczna osobowość naszych czasów. Warszawa: PWN.
Horney, K. (2000). Nasze wewnętrzne konflikty: konstruktywna teoria nerwic. Poznań: Dom
Wydawniczy „Rebis”.
Humphrey, R. (2006). Promising research opportunities in emotions and coping with
conflict. Journal of Management & Organization, 12, 179–186.
Hurlock, E. (1985). Rozwój dziecka. Warszawa: PWN.
Hurme, H. (2002). Rozwój emocjonalny, [w:] B. Harwas-Napierała, J. Trempała (red.),
Psychologia rozwoju człowieka. Rozwój funkcji psychicznych, t. 3. Warszawa: Wydawnic-
two Naukowe PWN, 45–70.
Inhelder, B., Piaget, J. (1970). Od logiki dziecka do logiki młodzieży. Warszawa: PWN.
Iniewicz, G., Dziekan, K., Wiśniewska, D., Czuszkiewicz, A. (2011). Wzory przywiąza-
nia i lęk u adolescentów z diagnozą zaburzeń zachowania i emocji. Psychiatria Polska,
5, 693–702.
Iskra,  J.  (2011).  Wybrane  osobowościowe  uwarunkowania  trudności  doświadczanych
przez studentów pierwszego roku, [w:] D. Borecka-Biernat (red.), Zaburzenia w za-
chowaniu dzieci i młodzieży w kontekście trudnych sytuacji szkolnych i pozaszkolnych. Kra-
ków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 99–119.
Jackson, S., Bistra, J., Oostra, L., Bosma, H. (1998). Adolescent’s Perceptions of Commu-
nication with Parents Relative to Specific Aspects of Relationships with parents and
personal development. Journal of Adolescence, 21, 305–322.
Janowski, M. (2005). Radzenie sobie z lękiem, smutkiem i złością. Chowanna, 48, 1,
92–107.
Januszewska, E. (2001). Style reagowania na stres w kontekście postaw rodzicielskich. Ba-
dania młodzieży w okresie adolescencji, [w:] D. Kornas-Biela (red.), Rodzina: źródło
życia i szkoła miłości. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 311–344.185 Bibliografia
Januszewska, E., Jasik, I. (2018). Agresja u dzieci i młodzieży a postawy rodzicielskie.
Cywilizacja, 66, 124–138.
Jaworski, R. (2000). Konflikt pokoleń w  okresie adolescencji. Psychologiczne aspekty ra-
dzenia sobie ze stresem, [w:] R. Jaworski, A. Wielgus, J. Łukjaniuk (red.), Problemy
człowieka w świecie psychologii. Płock: Wyd. Naukowe NOVUM, 27–54.
Jelonkiewicz, I., Kosińska-Dec, K. (2008). Jasna strona stresu młodzieży (emocje pozy-
tywne w radzeniu sobie), [w:] I. Heszen, J. Życińska (red.), Psychologia zdrowia. W po-
szukiwaniu pozytywnych inspiracji. Warszawa: Wyd. SWPS „Academica”, 151–166.
Jerzewska, M. (2006). Znaleźć ujście dla agresji. Edukacja i Dialog, 1, 26–30.
Juczyński, Z. (2000). Poczucie własnej skuteczności – teoria i pomiar. Acta Universitatis
Lodziensis Folia Psychologica, 4, 11–24.
Judge, T., Thoresen, C., Pucik, V., Welbourne, T. (1999). Managerial coping with or-
ganizational change: A dispositional perspective. Journal of Applied Psychology,
84 (1), 107–122.
Karavasilis, L., Doyle, A., Markiewicz, D. (2003). Associations between parenting style
and attachment to mother in middle childhood and adolescence. International.
Journal of Behavioral Development, 27 (2), 153–164.
Keating, D. (2004). Cognitive and brain development, [w:] R. Lerner, L. Steinberg (red.),
Handbook of Adolescent Psychology. New York: Wiley, 45–84.
Kenrick, D., Neuberg, S., Cialdini, R. (2002). Psychologia społeczna. Rozwiązane tajemnice.
Gdańsk: GWP.
Kerr, K., Stattin, H. (2000). What Parents Know, How They Know It, and Several Forms
of Adolescent Adjustment: Further Support for a Reinterpretation of Monitoring.
Developmental Psychology, 36, 366–380.
Kępiński, A. (1992). Lęk. Kraków: Wydawnictwo Sagittarius.
Klink, J., Byars-Winston, A. Bakken, L. (2008). Coping efficacy and perceived family
support: Potential factors for reducing stress in premedical students. Medical Edu-
cation, 42 (6), 572–579.
Kłusek-Wojciszke, B. (2009). Kwestionariusz stylów rozwiązywania konfliktów. Czasopi-
smo Psychologiczne, 15 (1), 119–140.
Kobosko, J. (2013). Radzenie sobie ze stresem i samoocena słyszących ojców a głuchota
dziecka. Nowa Audiofonologia, 1, 36–44.
Kobus, K., Reyes, O. (2000). A descriptive study of urban mexican american adolescent-
s’perceived stress and coping. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 22, 163–178.
Komendant, A. (2007). Przemoc w szkole wśród dziewcząt i chłopców. Dyrektor szkoły,
6, 33–36.
Korczyński, M. (2002). Radzenie sobie w sytuacjach trudnych przez policjantów a ich
samoocena. Zdrowie Publiczne, 112, 101–105.
Kosińska-Dec, K., Jelonkiewicz, I. (1995). Sposoby radzenia sobie przez rodziców z zabu-
rzeniami emocjonalnymi i chorobą somatyczna dziecka. Psychologia Wychowawcza,
4, 337–349.186 Bibliografia
Kossewska, J. (1995). Młodzież studiująca i stres: problemy stresotwórcze i sposoby ra-
dzenia sobie ze stresem. Roczniki Komisji Nauk Pedagogicznych, t. XLVIII, 115–129.
Kossewska, J. (2008). Zasoby osobowe a agresja interpersonalna u młodzieży gimnazjal-
nej, [w:] H. Wrona-Polańska (red.), Zdrowie – stres – choroba w wymiarze psychologicz-
nym. Kraków: Wyd. Impuls, 145–159.
Kościelak, R. (2010). Poczucie umiejscowienia kontroli i przekonania o własnej skuteczności
zdrowiu i chorobie. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
Kowalski, K., Crocker, P., Hoar, S. (2005). Adolescent’s control beliefs and doping with
stress in sport. International Journal of Sport Psychology, 36 (4), 257–272.
Kozielecki, J. (1981). Psychologiczna teoria samowiedzy. Warszawa: PWN.
Kozielecki, J. (1983). Działanie transgresyjne: przekraczanie granic samego siebie. Prze-
gląd Psychologiczny, 3, 505–517.
Kozielecki, J. (1998). Koncepcje psychologiczne człowieka, Warszawa: Wyd. „Żak”.
Krasowicz, G., Kurzyp-Wojnarska, A. (1990). Kwestionariusz do badania poczucia kon-
troli (KBPK). Podręcznik. Warszawa: Laboratorium Technik Diagnostycznych im.
B. Zawadzkiego.
Krasowicz-Kupis, G., Wojnarska, A. (2017). Kwestionariusz do badania poczucia kontroli.
Wersja zrewidowana KPBK-R. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych.
Krause, N., Stryker, S. (1984). Stress and well-being: the buffering role of locus of control
beliefs. Social Science and Medicine, 18, 783–790.
Krok, D. (2007). Strategie rozwiązywania konfliktów w  systemie rodzinnym. Roczniki
Teologiczne, t. LIV, z. 10, 119–138.
Krzyśko, M. (1999). Styl atrybucyjny a sposoby radzenia sobie młodzieży w trudnych sy-
tuacjach szkolnych i pozaszkolnych, [w:] W. Kojsa, R. Mrózka, R. Studenski (red.),
Młodzież w sytuacjach zmian gospodarczych, edukacyjnych, społecznych i kulturowych. Cie-
szyn: Wyd. UŚ Filia w Cieszynie, t. 1, 265–276.
Kubacka-Jasiecka, D. (1986). Struktura ja a związek między agresywnością i lękliwością. Kra-
ków: Wyd. UJ.
Kubacka-Jasiecka, D. (1996). Adaptacyjno-obronne mechanizmy i funkcje młodzieżo-
wych zachowań agresywnych, [w:] A. Fraczek, I. Pufal-Struzik (red.), Agresja wśród
dzieci i młodzieży. Perspektywa psychoedukacyjna. Kielce: Wydawnictwo Pedagogiczne
ZNP, 19–36.
Kubacka-Jasiecka, D. (2006). Agresja i autodestrukcja z perspektywy obronno-adaptacyjnych ja.
Kraków: UJ.
Kulas, H. (1986). Samoocena młodzieży. Warszawa: WSiP.
Kulas, H. (1998). Rozwój poczucia kontroli u dzieci w wieku szkolnym. Psychologia Wy-
chowawcza, 3, 219–230.
Kułakowska, J. (2014). Przyjaźń – niezbędna, popularność – pożądana. W szkole, 4, 35–42.
Kuppens, S., Grietens, H., Onghena, P., Michiels, D. (2009). Association between parental
control and childrens overt and relational aggression. British Journal of Developmental
Psychology, 27, 607–623.187 Bibliografia
Kurtek, P. (2005). Regulacyjna rola poczucia kontroli w radzeniu sobie młodzieży z nie-
pełnosprawnością intelektualną lekkiego stopnia w sytuacjach trudnych. Przegląd
Psychologiczny, 3, 277–294.
Kurtek, P. (2012). Regulacyjna rola idealnego obrazu siebie w radzeniu sobie młodzie-
ży  z  niepełnosprawnością  intelektualną  lekkiego  stopnia  w  sytuacjach  trudnych,
[w:] Z. Palak, D. Chimicz, A. Pawlak (red.), Wielość obszarów we współczesnej pedagogice
specjalnej. Lublin: Wyd. UMSC, 145–158.
Kuśpit, M. (2015). Agresywność w konfliktach społecznych a style radzenia sobie ze
stresem, [w:] D. Borecka-Biernat, M. Cywińska (red.), Konflikt społeczny w per-
spektywie socjologicznej i pedagogiczno-psychologicznej. Wybrane kwestie. Warszawa:
Difin, 288–306.
Lachowska, B. (2010). Style rozwiązywania konfliktów i ich efekty w relacji miedzy rodzi-
cami i adolescentami – prezentacja narzędzi pomiaru, [w:] D. Borecka-Biernat (red.),
Sytuacje konfliktu w  środowisku rodzinnym, szkolnym i rówieśniczy. Jak sobie radzą z nimi
dzieci i młodzież? Warszawa: Difin, 180–206.
Laird, R., Marrero, M. (2011). Mothers’ knowledge of early adolescents’ activities follo-
wing the middle school transition and pubertal maturation. Journal of Early Adole-
scence, 31(2), 209–233.
Larsson, B., Lennart, M., Morris, R. (2000). Anxiety in Swedish school children: Situ-
ational specificity, informant variability and coping strategies. Scandinvian Journal of
Behaviour Therapy, 29, 3–4, 127–139.
Laursen, B. (1995). Conflict and social interaction in adolescent relationships. Journal of
Research on Adolescence, 5 (1), 55–70.
Lazarus, R. (1986). Paradygmat stresu i radzenia sobie. Nowiny Psychologiczne, 3–4, 2–40.
Lazarus, R. (1991). Emotion and Adaptation. New York: Oxford University Press.
Lazarus, R. (1999). Stałość i niestałość emocji, [w:] P. Ekman, R. Davidson (red.), Natura
emocji. Podstawowe zagadnienia. Gdańsk: GWP, 75–80.
Lazarus, R. (2000). How Emotions Influence Performance in Competitive Sports. The
Sport Psychologist. 14, 229–252.
Lazarus, R., Folkman, S. (1984). Stress, appraisal and coping. New York: Springer Verlag.
Leary, M., Kowalski, R. (2001). Lęk społeczny. Gdańsk: GWP.
Lemerise, E., Dodge, K. (2005). Rozwój złości i wrogich interakcji, [w:] M. Lewis, J. Havi-
land-Jones (red.), Psychologia emocji. Gdańsk: GWP, 745–760.
Leśniak, A. (2003). Wpływ samooceny na funkcjonowanie uczniów. Problemy Opiekuń-
czo-Wychowawcze, 6, 33–36.
Lewandowska, S. (2000). Agresywny rodzic–agresywne dziecko. Edukacja i Dialog, 4,
20–24.
Lewin, K. (1954). Behavior and development as a function of Total situation, [w:] L. Car-
michael (red.), Manual of child psychology. New York: John Willey &Sons, 791–844.
Liberska, H. (2002). Rola identyfikacji z  rodzicami dla rozwoju dziecka w okresie dojrze-
wania. Małżeństwo i Rodzina, 1, 48–53.188 Bibliografia
Liberska, H., Matuszewska, M. (2001). Wybrane czynniki i mechanizmy powstawania
agresji w rodzinie, [w:] M. Bińczycka-Anholcer (red.), Agresja i przemoc a zdrowie psy-
chiczne. Warszawa–Poznań: PTHP, 80–89.
Lipińska, J. (1999). Przemoc i agresja w społeczności uczniów. Opieka–Wychowanie–Tera-
pia, 1, 5–7.
Lohman, B., Jarvis, P. (2000). Adolescent stressors, coping strategies, and psychological
health studied in the family context. Journal of Youth and Adolescence, 29, 15–43.
Lopez,  E.,  Olaizola,  J.,  Ferrer,  B.,  Ochoa,  G.  (2006).  Aggressive  and  monaggressive
rejected students: An analysis of their differences. Psychology in the Schools, 43 (3),
387–400.
Łaguna, M., Bąk, W. (2007). Emocje i przekonania na temat ja. Dwa kierunki wyjaśniania
ich wzajemnych relacji, [w:] A. Błachnio, A. Gózik (red.), Bliżej emocji. Wydawnic-
twa KUL, Lublin, 205–217.
Łapińska, R., Żebrowska, M. (1975). Wiek dorastania, [w:] M. Żebrowska (red.), Psycholo-
gia rozwojowa dzieci i młodzieży. Warszawa: PWN, 664–794.
Łosiak, W. (1995). Umiejscowienie kontroli, percepcja sytuacji a lęk w sytuacji egzamina-
cyjnej. Rocznik Komisji Nauk Pedagogicznych, t. XLVII, 107–114.
Łosiak, W. (2009). Stres i emocje w naszym życiu. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie
i Profesjonalne.
Łosiewicz, A. (2002). Dojrzewanie dzieci i rodziców. Edukacja i Dialog, 2, 32–33.
Łukaszewicz, M. (2002). Wpływ postaw rodzicielskich na poziom agresywności mło-
dzieży. Wychowanie na co dzień, 7–8, 14–16.
MacLaren, P. (1991). Rytualne wymiary oporu – błaznowanie i symboliczna inwersja,
[w:] Z. Kwieciński (red.), Nieobecne Dyskursy, część 1. Toruń: Uniwersytet Mikołaja
Kopernika, 66–79.
Madland, G., Feinmann, Ch., Newman, S. (2000). Factors associated with anxiety and
depression in facial arthromyalgia. Pain, 84, 225–232.
Mariański, J. (2000). Konflikty społeczne w  rodzinie, [w:] M. Malikowski, Z. Seręga (red.),
Konflikty społeczne w  Polsce w okresie zmian systemowych. Studia, komunikaty, eseje, t. 2.
Rzeszów: Wydawnictwo Szkoły Pedagogicznej, 231–249.
Marion, D., Laursen, B., Zettergren, P., Bergman, L. (2013). Predicting Life Satisfaction
During Middle Adulthood from Peer Relationships During Mid Adolescence. Jour-
nal of Youth and Adolesence, 42 (8), 1299–1307.
Matusewicz, Cz. (1997). Konflikty w  zespołach uczniowskich, [w:] W. Pomykało (red.),
Encyklopedia Pedagogiczna. Warszawa: Fundacja Innowacja, 285–287.
Matyjas, B. (1996). Agresja dziecka w szkole jako skutek błędów wychowawczych rodzi-
ców, [w:] A. Fraczek, I. Pufal-Struzik (red.), Agresja wśród dzieci i młodzieży. Perspekty-
wa psychoedukacyjna. Kielce: Kielce: Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP, 79–83.
McCarthy, C., Lambert, R., Seraphine, A. (2004). Adaptive family functioning and emo-
tion regulation capacities as predictors of college students’appraisals and emotion
valence following conflict with their parents. Cognition and Emotion, 18(1), 97–124.189 Bibliografia
McKinney, C., Milone, M.C., Renk, K. (2011). Parenting and late adolescent emotional
adjustment: Mediating effects of discipline and gender. Child Psychiatry and Human
Development, 42 (4), 463–481.
Medvedowa, L. (2002). Vplyv stresora a subjektivnej percepcje jeho zvladnutelnosti na
preferencu a uroven strategii zvladania v ranej adolescencii. Psychologia a Patopsycho-
logia Dietata, 36 (4), 291–310.
Michel,  M.  (2005).  Młodzieżowa  Grupa  Profilaktyczna  jako  próba  tworzenia  alterna -
tywnych działań młodzieży zagrożonej patologią, [w:] B. Grochmal-Bach, A. Kno-
bloch-Gali (red.), Kryzysy rozwojowe wieku dziecięco-młodzieżowego a możliwości spo-
łecznego wsparcia. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 147–163.
Miklewska,  A.  (2000).  Temperamentalne  uwarunkowania  zachowań  agresywnych.
Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie seria Psychologia, VIII,
111–121.
Mikulincer, M., Victor, F. (1995). Appraisal of and coping with real-life stressful si-
tuation: The contribution of attachment styles. Personality and Social Psychology
Bulletin, 21(4), 406–415.
Miller, P., Lefcourt, H., Holmes, J., Ware, E., Saleh, W. (1986). Marital locus of control and
marital problem solving. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 1, 161–169.
Miłkowska, G. (2008). Agresja w okresie dorastania – charakterystyka, przejawy, przeciw-
działanie, [w:] Z. Izdebski (red.), Zagrożenia okresu dorastania. Zielona Góra: Oficyna
Wydawnicza UZ, 91–110.
Miłkowska,  G.  (2010).  Style  rozwiązywania  konfliktów  przez  młodzież  gimnazjalną.
Rocznik Lubuski, t. 36, cz. 1, 199–214.
Miłkowska, G. (2012). Agresja w okresie dorastania – charakterystyka, przejawy, przeciw-
działanie, [w:] Z. Izdebski (red.), Zagrożenia okresu dorastania. Zielona Góra: Wyd.
U. Z., 91–110.
Miłkowska-Olejniczak, G. (2005). Gimnazjalny agresor. Nowa Szkoła, 2, 24–29.
Minda, M. (2019). The perception of parental attitudes and styles to deal with stress
among the young attending to athletic championship schools. Journal of Education,
Health and Sport, 9 (9), 306–316.
Montemayor, R. (1983). Parents and adolescents in conflict: All families some of the time
and some families most of the time. Journal of Early Adolescence, 3, 83–103.
Moos,  R.,  Schaefer,  J.  (1993).  Coping  Resources  and  Process:  Current  Concepts  and
Measures, [w:] L., Goldberger, S. Breznits (red.), Handbook of Stress. Theoretical and
Clinical Aspects. New York: The Free Press, 234–257.
Niebrzydowski, L. (1976). O  poznawaniu  i  ocenianiu  samego  siebie. Warszawa: Nasza
Księgarnia.
Nitendel-Bujakowa, E. (2001). Lęki szkolne jako wyznacznik funkcjonowania dziecka.
Problemy poradnictwa psychologiczno-pedagogicznego, 1, 15–37.
Nordhelle,  G.  (2010).  Fenomen  konfliktu.  Inowrocław:  Fundacja  Inicjatyw  Społecznie
Odpowiedzialnych.190 Bibliografia
Nowosad, D. (2002). Lęk i agresja w zachowaniu młodzieży szkół licealnych. Kwartalnik
Pedagogiczny, 3–4, 131–142.
Oatley, K., Jenkins, J. (2005). Zrozumieć emocje. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Obuchowska, I. (1990). Rodzinne konflikty młodzieży niepełnosprawnej związane z  re-
alizacją potrzeby autonomii, [w:] M. Tyszkowa (red.), Rodzina a rozwój jednostki.
Poznań: CPBP, 55–73.
Obuchowska, I. (1993). Lęk, lęk szkolny, [w:] W. Pomykało (red.), Encyklopedia pedagogicz-
na. Warszawa: Fundacja Innowacja, 344–346.
Obuchowska, I. (1996). Drogi dorastania: psychologia rozwojowa okresu dorastania dla rodzi-
ców i wychowawców. Warszawa: WSiP.
Obuchowska, I. (2000). Adolescencja, [w:] B. Harwas-Napierała, J. Trempała (red.),
Psychologia  rozwoju  człoweka,  t.  2.  Warszawa:  Wydawnictwo  Naukowe  PWN,
163–201.
Ogińska-Bulik, N. (2001). Zasoby osobiste jako wyznaczniki radzenia sobie ze stresem.
Acta Universitatis Lodziensis Folia Psychologica, 5, 83–93.
Olearczyk, T. (2009). Psychopedagogiczne aspekty sytuacji konfliktowych w  okresie
adolescencji, [w:] M. Leśniak (red.), Mediacja w rozwiązywaniu konfliktów wieku
adolescencji. Kraków: Krakowska Akademia im. AFM, 97–112.
Oleszkowicz, A., Senejko, A. (2013). Psychologia dorastania – zmiany rozwojowe z dobie
globalizacji. Warszawa: PWN.
Oleś, M. (1996). Koncepcja siebie u dzieci asertywnych i nieasertywnych: submisyjnych
i agresywnych. Roczniki Filozoficzne, XLIV, 4, 195–215.
Oleś, M. (1998). Asertywność u dzieci. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Oleś, P. (2003). Wprowadzenie do psychologii osobowości. Warszawa: Wyd. Naukowe Scholar.
Olubiński, A. (1992). Konflikty rodzice–dzieci. Dramat czy szansa . Toruń: Wyd. Adam
Marszałek.
Opuchlik, K., Wrzesińska, M., Kocur, J. (2009). Ocena poziomu stylów radzenia sobie ze
stresem i poczucia umiejscowienia kontroli zdrowia u osób z chorobą niedokrwien-
ną serca i nadciśnieniem tętniczym. Psychiatria Polska, t. XLIII, 2, 235–245.
Ostrowska, K. (2008). Zachowania agresywne uczniów w świetle badań porównawczych.
Problemy Opiekuńczo Wychowawcze, 3, 13–22.
Ostrowsky, M. (2010). Are violent people more likely to have low self-esteem or high
self-esteem? Aggression and Violent Behavior, 15, 69–75.
Owens, L., Daly, A., Slee, P. (2005). Sex and age differences in victimization and conflict
resolution among adolescents in a south Australian school. Aggressive Behavior, 31,
1, 1–12.
Ozkan, I., Ozen, A. (2008). The relation between submissive behaviours and self esteem
state among nursing students. TAF Preventive Medicine Bulletin, 7 (1), 53–58.
Parkes, K. (1984). Locus of control cognitive appraisal and coping in stressful episodes.
Journal of Personality and Social Psychology, 46, 3, 655–668.
Patterson, G. (1982). Coercive family processes. Eugene, OR: Castalia.191 Bibliografia
Patterson, G. (1986). Performance models for antisocial boys. American Psychologist, 41,
432–444.
Pawłów, E. (1997). Twórcze strategie radzenia sobie z problemami życiowymi. Zeszyty Na-
ukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Psyche, 1, 204, 201–212.
Peacock, E., Wong, P. (1996). Anticipatory stress: The relation of locus of control,
optimism and control appraisals to coping. Journal of Research in Personality, 30,
204–222.
Perez, M., Vohs, K., Joiner, J., Thomas, E. (2005). Discrepancies between self and other
esteem  as  correlates  of  aggression.  Journal  of  Social  &  Clinical  Psychology,  24,
607–620.
Petrosky, M., Birkimer, J. (1991). The relationship among locus of control, coping styles
and psychological symptom reporting. Journal of Clinical Psychology, 47 (3), 336–345.
Piekarska, A. (1991). Przemoc w rodzinie. Agresja rodziców wobec dzieci. Przejawy i psycholo-
giczne uwarunkowania. Warszawa: PTP.
Pincus,  D.,  Frieman,  A.  (2004).  Improving  Children’s  Coping  With  Everyday  Stress:
Transporting Treatment Interventions to the School Setting. Clinical Child and Fa-
mily Psychology Review, 7, 4, 223–240.
Pisula,  E.  (1996).  Radzenie  sobie  ze  stresem  przez  młodzież  upośledzoną  umysłowo
i w normie intelektualnej. Psychologia Wychowawcza, 1, 30–37.
Pisula, E., Sikora, R. (2008). Wiek i płeć a radzenie sobie ze stresem przez młodzież w wie-
ku 12–17 lat. Przegląd Psychologiczny, 4, 405–422.
Plewicka, Z. (1977). Sytuacje konfliktowe uczniów w  szkole, [w:] M. Tyszkowa (red.),
Zachowanie się młodzieży w sytuacjach trudnych i rozwój osobowości. Poznań: Wyd.
UAM, 37–50.
Plezia, M. (1959). Słownik łacińsko-polski. Warszawa: PWN.
Plopa, M. (1983). Funkcjonowanie społeczno-emocjonalne młodzieży a percepcja po-
staw matek i ojców. Psychologia Wychowawcza, 2, 129–142.
Plopa, M. (1987). Skala Postaw Rodzicielskich. Psychologia Wychowawcza, 4, 552–567.
Plopa, M. (1996). Psychospołeczne determinanty odporności na stres. Psychologia Wycho-
wawcza, 4, 301–311.
Plopa,  M.  (1997).  Radzenie  sobie  ze  stresem:  psychospołeczne  uwarunkowania,
[w:]  B.  Kaja  (red.),  Wspomaganie  rozwoju.  Psychostymulacja  i  psychokorekcja,  t.  4.
Bydgoszcz: Wyd. Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, 98–112.
Plopa, M. (2015). Psychologia rodziny. Teoria i badania. Kraków: Oficyna Wydawnicza
Impuls.
Polak, K. (2010). Uczeń w sytuacji konfliktów szkolnych, [w:] D. Borecka-Biernat (red.),
Sytuacje  konfliktu w   środowisku  rodzinnym, szkolnym  i  rówieśniczym.  Jak  sobie  radzą
z nimi dzieci i młodzież. Warszawa: Difin, 23–39.
Poraj, G. (2002). Agresja w szkole. Przyczyny, profilaktyka, interwencje. Łódź: Oficyna
Wydawnicza „Edukator”.
Pospiszyl, K. (1981). Lęk a samoagresja. Przegląd Psychologiczny, 4, 787–796.192 Bibliografia
Poznaniak, W. (2000). Teorie uczenia się społecznego jako model normalnego i zaburzo-
nego funkcjonowania jednostki i grupy, [w:] H. Sęk (red.), Społeczna psychologia kli-
niczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 70–98.
Poznańska, M. (2002). Zawirowania pedagogiczne wokół buntu młodzieżowego. Pedago-
gika Społeczna, 4, 81–88.
Printz, R., Foster, S., Kent, R., O’Leary, K. (2000). Multivariate assesment of conflict in
disstressed and nondistressed mother-adolescent dyads. Journal of Applied Behavioral
Analysis, 12, 691–700.
Pruitt, D., Rubin, J., Kim, H. (1994). Social conflict. New York: Random Hose.
Prusakowski, S. (2007). Pożytki płynące z konfliktów. Psychologia w Szkole, 2, 121–130.
Przetacznik, M. (1971). Rozwój i wychowanie dzieci i młodzieży w średnim wieku szkolnym.
Warszawa: NK.
Przetacznik-Gierowska, M., Tyszkowa, M. (2011). Psychologia rozwoju człowieka. Zagadnie-
nia ogólne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Przybył,  I.  (2005).  Poczucie  tożsamości  społecznej  młodzieży  gimnazjalnej,  [w:]
W. Wrzesień, A. Żurek, I. Przybył (red.), Rodzice i ich dzieci w tańcu pokoleń. Po-
znań: Wyd. Naukowe UAM, s. 23–70.
Przygońska, E. (1999). Nauczyciele i uczniowie o konfliktach szkolnych. Edukacja, 4,
43–60.
Pufal-Struzik, I. (1997). Niektóre cechy osobowości młodzieży agresywnej. Psychologia
Wychowawcza, 2, 151–156.
Pufal-Sruzik,  I.  (2008).  Postawy  wychowawcze  i  jakość  komunikowania  się  matek
z dziećmi jako czynniki wadliwej socjalizacji sprzyjającej agresji. Pedagogika Ro-
dziny, 1, 141–149.
Radziwiłłowicz, W., Chojnacka-Szawłowska, G., Liczmańska, M., Chodorowski, Z.,
Salamon, M., Waldman, W., Sein Anand, J. (2005). Poczucie sensu życia i jego
psychospołeczne uwarunkowania wśród młodzieży dokonującej próby samobój-
czej, [w:] M. Plopa (red.), Człowiek u progu trzeciego tysiąclecia. Zagrożenia i wyzwa-
nia, t. 1. Elbląg: Wydawnictwo Elbląskiej Uczelni Humanistyczno-Ekonomicz-
nej, 379–398.
Ranschburg, J. (1993). Lęk, gniew, agresja. Warszawa: WSiP.
Ratzke, K., Sanders, M., Diepold, B., Krannich, S., Cierpka, M. (1997). Uber Aggression
und Gewalt bei Kinder in untrschiedlichen Kontexten. Praxis, Kinderpsychologie, Kin-
derpsychiatrie, 46, 153–168.
Reber, A., Reber, E. (2005). Słownik psychologii. Warszawa: Wyd. Naukowe Scholar.
Rembowski, J. (1986). Rodzina w świetle psychologii. Warszawa: Wyd. WSiP.
Reykowski,  J.  (1966).  Funkcjonowanie  osobowości  w  warunkach  stresu  psychologicznego.
Warszawa: PWN.
Reykowski, J. (1970). „Obraz własnej osoby” jako mechanizm regulujący postępowanie.
Kwartalnik Pedagogiczny, 3, 45–57.193 Bibliografia
Reykowski,  J.  (1988).  Źródła  procesów  ewaluatywnych  i  ich  funkcje  regulacyjne,
[w:] B. Wojciszke (red.), Studia  nad  procesami  wartościowania. Wrocław: Zakład
Narodowy im. Ossolińskich, 36–53.
Reykowski, J. (2002). Psychologia Polityczna, [w:] J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik
Akademicki, t. 3. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 379–403.
Reykowski, J., Frączek, A. (1963). Potrzeba zależności jako jeden z psychologicznych me-
chanizmów motywacyjnych. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 9, 11–14.
Riesch, S., Bush, L., Nelson, C., Ohm, B., Portz, P., Abell, B., Wightman, M., Jenkins, P.
(2000). Topics of conflict between parents and young adolescents. Journal for Specia-
lists in Pediatric Nursing, 5 (1), 27–40.
Rodrigues, L., Kitzmann, K. (2007). Coping as a mediator between interparental conflict
and adolescents’ romantic attachment. Journal of Social and Personal Relationships,
24(3), 423–439.
Rogge, J. (2007). Agresja a wychowanie. Kielce: Wydawnictwo Jedność.
Rola, J., Pisula, E. (1993). Style radzenia sobie ze stresem rodziców dzieci z mózgowym
porażeniem dziecięcym i z zespołem Downa. Zdrowie Psychiczne, 3–4, 94–101.
Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-image. Princeton, N.J.: Princeton Uni-
versity Press.
Rosenblum, G., Lewis, M. (2006). Emotional Development in Adolescence, [w:] G. Adams,
M. Berzonsky (red.), Blackwell Handbook of Adolescence. Malden, Oxford: Blackwell
Publishing, 270–285.
Rosenzweig,  S.  (1976).  Aggresive  behavior  and  the  Rosenzweig  Picture-Frustration
P-F Study. Journal of Clinical Psychology, 32, 885–891.
Rostowska,  T.  (1991).  Rozwojowe  aspekty  transmisji  międzypokoleniowej  w  rodzi-
nie, [w:] Z. Tyszka (red.), Stan i przeobrażenia współczesnych rodzin polskich. Poznań:
CPBO, 252–254.
Rostowska, T. (1993). Rola modelowania w procesie socjalizacji dziecka w rodzinie.
Problemy Rodziny, 3, 33–37.
Rostowska, T. (1996). Transmisja międzypokoleniowa w rodzinie w zakresie zachowań
agresywnych. Przegląd Psychologiczny, 39, 1–2, 177–186.
Rostowska, T. (1997). Zgodność strategii radzenia sobie ze stresem u rodziców i ich doro-
słych dzieci, [w:] J. Rostowski, T. Rostowska, I. Janicka (red.), Psychospołeczne aspekty
rozwoju człowieka. Łódź: Wyd. UŁ, 389–399.
Rostowska, T. (1999). Transmisja międzypokoleniowa w rodzinie w świetle wybranych
koncepcji psychologicznych. Rocznik Pedagogiki Rodziny. Studia i rozprawy, t. 2,
91–98.
Rostowska,  T.  (2001).  Konflikt  międzypokoleniowy w   rodzinie.  Analiza  psychologiczna.
Łódź: Wyd. UŁ.
Rostowska, T, Rostowski, J. (2000). Osobowościowe determinanty konfliktu między -
pokoleniowego w rodzinie, [w:] M. Chymuk, D. Topa (red.), Edukacja prorodzinna.
Kraków: Wyd. Naukowe Akademii Pedagogicznej, 42–58.194 Bibliografia
Rotter, J. (1954). Social learning and clinical psychology. New York: Prentice-Hall.
Rotter, J. (1966). Generalized expectancies for internal versus external control reiforce-
ment. Psychological Monographs, 80 (1), 1–28.
Różańska-Kowal, J. (2004). Szkoła jako główne źródło stresu młodzieży w wieku dorasta-
nia. Kwartalnik Pedagogiczny, 3, 203–214.
Rubin, J., Pruitt, D., Kim, S. (1994). Social conflict: Escalation , stalemate, and settlement. New
York: McGraw–Hill.
Rubinsztejn, S. (1964). Podstawy psychologii ogólnej. Warszawa: Książka i Wiedza.
Russel, A., Hart, C., Robinson, C., Olsen, S. (2003). Childrens sociable and aggressive
behavior with peers: A comparison of the US and Australia and contributions of
temperament and parenting styles International. Journal of Behavioral Development,
27, 74–86.
Ryan-Wenger, N. (1992). A taxonomy of children’s coping strategies: A step toward the-
ory development. American Journal of Orthopsychiatry, 62 (2), 256–263.
Rychlak, J., Legerski, A. (1967). A sociocultural theory of apropriate sexual role identifi-
cation and level of personal adjustment. Journal of Personality, 1, 36–38.
Ryckman, R., Rodda, W., Shermana, M. (1972). Locus of control and expertise relevance
as determinants of changes in opinion about activiam. Journal of Social Psychology,
88, 107–114.
Ryś,  M.  (2000).  Uwarunkowania  konfliktów i   kryzysów  w  małżeństwie  i  rodzinie,
[w:] E. Milewska, A. Szymanowska (red.), Rodzice i dzieci. Psychologiczny obraz sytu-
acji problemowych. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pe-
dagogicznej MEN, 22–45.
Sadowski, C., Wenzel, D. (1982). The relationship of locus of control dimensions to
reported hostility and agression. The Journal of Psychology, 112, 227–230.
Saile, H., Hulsebusch, T. (2006). Bewaltigung allgemeiner Problemisituationen bei Kin-
dern mit chronischen Kopfschmerzen: Abhangigkeit von der Kontrollierbarkeit der
Situation und Zusammenhange mit Schmerzverarbeitung. Zeitschrift fur Gesundheit-
spsychologie, 14, 21–27.
Sandstrom, M., Herlan, R. (2007). Threatened egotism or confirmed inadequacy? How
children’s perceptions of social status influence aggressive behavior toward peers.
Journal of Social & Clinical Psychology, 26, 272–299.
Sandy, S., Boardman, S., Deutsch, M. (2005). Osobowość a konflikt, [w:] M. Deutsch,
P. Coleman (red.), Rozwiązywanie konfliktów. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego, 286–311.
Santos, E., Tassitano, R., Nascimento, W., Petribú, M., Cabral, P. (2011). Body satisfaction
and associated factors among high school students. Rev Paul Pediatr, 29, 214–23.
Schaffer, H. (2006). Rozwój społeczny. Dzieciństwo i młodość. Kraków: Wyd. UJ.
Scherer, R., Coleman, J., Drumheller, P., Owen, C. (1994). Assessment of cognitive appra-
isal and coping linkages using two forms of canonical correlation. Dayton: Wright State
University.195 Bibliografia
Seligman, M. (2000). Optymizmu można się nauczyć: Jak zmienić swoje myślenie i swoje życie.
Poznań: Media Rodzina of Poznań.
Sęk, H. (1991). Twórczość i kompetencje życiowe a zdrowie psychiczne. Poznań: UAM.
Sęk, H. (2001). Wprowadzenie do psychologii klinicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
Scholar.
Sęk, H. (2008). Udział pozytywnych emocji w osiąganiu zdrowia, [w:] I. Heszen, J. Życiń-
ska (red.), Psychologia zdrowia w poszukiwaniu pozytywnych inspiracji. Warszawa: SWPS
Academica, 73–88.
Shantz, C. (1987). Conflicts between children. Child Development, 58, 238–305.
Sikora, J. (1998). Zarządzanie konfliktem w  zakładzie pracy. Bydgoszcz: Oficyna Wydawni-
cza Ośrodka Postępu Organizacyjnego.
Sikora, R., Pisula, E. (2002). Przyczyny stresu i strategie radzenia sobie ze stresem u mło-
dzieży w wieku 14–16 lat. Polskie Forum Psychologiczne, 2, 2, 110–122.
Sikorski,  W.  (2010).  Konflikty w   rodzinie  uwarunkowane  wadliwą  komunikacją,
[w:] D. Borecka-Biernat (red.), Sytuacje konfliktu w  środowisku rodzinnym, szkolnym
i rówieśniczym: jak sobie radzą z nimi dzieci i młodzież? Warszawa: Difin, 116–134.
Sikorski, W. (2015). Lęk komunikacyjny u uczniów a ich sposoby reagowania w sytu-
acjach konfliktu w  klasie szkolnej, [w:] D. Borecka-Biernat, M. Cywińska (red.),
Konflikt społeczny w  perspektywie socjologicznej i pedagogiczno-psychologicznej. Warsza-
wa: Wyd. Difin, 126–146.
Simons-Morton, B., Chen, R., Abroms, L., Haynie, D. (2004). Latent Growth Curve Ana-
lyses of Peer and Parent Influences on Smoking Progression Among Early Adole -
scents. Health Psychology, 23 (6), 612–621.
Simunovic, D., Mifune, N., Yamagishi, T. (2013). Preemptive strike: An experimental stu-
dy of fear-based aggression. Journal of Experimental Social Psychology, 49, 1120–1123.
Skorny, Z. (1987). Dziecko agresywne – objawy, przyczyny, przeciwdziałanie, [w:] W. Po-
mykało (red.), Vademecum dla rodziców dzieci od lat 6 do 10. Warszawa: Wydawnictwo
Współczesne, 97–102.
Skowronek, A. (1999). Konflikty we współczesnej szkole i  metody ich rozwiązywania.
Studia Pedagogiczne. Problemy Społeczne, Edukacyjne i Artystyczne, 12, 59–88.
Smetana, J. (1988). Cocept of self and social convention: adolescents and Barents reaso-
ning about hypothetical and actual family conflicts, [w:] Gunnar (red.), 21 st. Minne-
sota symposjum on child psychology. Hilsdale, NJ: Erlbaum, 79–122.
Smetana, J. (1991). Adolescents’ and mothers’ evaluations of justifications for conflicts,
[w:] R. Paikoff (red.), Shared views in the family during adolescence: New directions for
child development. San Fracisco: Jossey-Bass, 252–273.
Smetana, J., Daddis, C. (2002). Domain specific antecedents of psychological control,
parental monitoring, and adolescent autonomy: The role parenting beliefs and prac-
tices. Child Development, 73, 563–580.
Smetana, J., Yau, J., Restrapo, A., Braeges, J. (1991). Adolescent-parent conflict in married
and divororced families. Developmental Psychology, 27, 1000–1010.196 Bibliografia
Spielberger, C., Reheiser, E. (2003). Measuring ankiet, anger, depression, and curio-
sity as emotional states and personality traits with the ATAI, STAXI, and STPI,
[w:] M. Hersen, M. Hilsenroth, D. Segal (red.), Comprehensive Handbook of Psy-
chological Assesment, vol2: Personality Assessment. John Wiley&Sons, Hoboken,
207–232.
Spielberger, C., Reheiser, E. (2009). Assessment of Emotions: Anxiety, Anger, Depression
and Curiosity. Applied Psychology: Health and Well-Being, 3, 271–302.
Spielberger, C., Starr, L. (1994). Curiosity and exploratory behavior, [w:] H. O”Neil Jr.,
D. Drillings (red.), Motivation: Theory and Research. Hillsadale, New Jersey: Lawrence
Erlbaum Associates, 221–243.
Stach, R. (1989). Zachowanie agresywne. Wrocław: Ossolineum.
Stańkowski, B. (2009). Konflikt nauczyciel–uczeń. Uzdrawianie relacji w  świetle reguły 5R.
Kraków: Wyd WAM.
Steinberg, L. (1991). Interdependency in the family: Autonomy, conflict and harmony in
the parent-adolescent relationship, [w:] S. Feldman, G. Elliot (red.), At the threshold:
The developing adolescent. Cambridge, MA: Harvard University Press, 255–276.
Sternberg, R. (2001). Psychologia poznawcza. Warszawa: WSiP.
Straus, M. (1991). Discipline and deviance: Physical punishment of children and violance in
adulthood. University of New Hampshire, Family Research Labiratory.
Strelau, J., Doliński, D. (2008). Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 1. Gdańsk: GWP.
Strelau, J., Jaworowska, A., Wrześniewski, K., Szczepaniak, P. (2005). Kwestionariusz Ra-
dzenia sobie w Sytuacjach Stresowych CISS podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów
Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Szczepański, J. (1972). Elementarne pojęcia socjologii. Warszawa: PWN.
Szpitalak, M., Polczyk, R. (2015). Samoocena. Geneza, struktura, funkcje i metody pomiaru.
Kraków: Wyd. UJ.
Świętochowski, W. (1982). Poziom samooceny a niektóre formy kontaktów interperso-
nalnych. Acta Universitatis Lodziensis, Pedagogika i Psychologia, 4, 85–99.
Talik, E. (2010). Poczucie kontrowalności sytuacji stresowej a strategie radzenia sobie ze
stresem u adolescentów. Polskie Forum Psychologiczne, 1, 49–65.
Talik, E. (2011). Specyfika stresu szkolnego i  strategie radzenia sobie z nim przez mło-
dzież w okresie dorastania. Horyzonty Psychologii, 1, 127–137.
Taylor,  M.  (2010).  Does  Locus  of  Control  Predict  Young  Adult  Conflict  Strategies
with Superiors? An Examination of Control Orientation and the Organizational
Communication Conflict Instrument. North American Journal of Psychology, 12 (3),
455–458.
Terelak, J. (2001). Psychologia stresu. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza „Branta”.
Terry, D. (1991). Coping resources and situational appraisals as predictors of coping beha-
vior. Personality and Individual Differences, 12 (10), 1031–1047.
Terry, D. (1994). Determinants of doping: The role of stable and situational factors. Jour-
nal of Personality and Social Psychology, 66, 895–910.197 Bibliografia
Tezer, E., Demir, A. (2001). Confilict behaviors toward same-sex peers among male and
female late adolescents. Adolescence, 36, 525–533.
Thomas, K. (1976). Conflict  and  conflict  management . Chicago: Rand McNally. College
Publishing.
Timko, Ch., Moos, R., Michelson, D. (1993). The context of adolescents’ chronic life
stressors. American Journal of Community Psychology, 21, 397–420.
Tkaczyk,  E.  (2009).  Twórczość  a  rozwiązywanie  konfliktów .  Online  publication:  http://
www.pzii.kn.org.pl/materialy.aspx.
Tomaszewski, T. (1982). Człowiek w sytuacji, [w:] T. Tomaszewski (red.), Psychologia. War-
szawa: PWN, 17–36.
Torquati, J., Vazsonyi, A. (1999). Attachment as an organizational construct for affect,
appraisals, and coping of late adolescent females. Journal of Youth and Adolescence,
28(5), 545–562.
Trempała, J. (red.) (2011). Psychologia rozwoju człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Nauko-
we PWN.
Trower, P., Gilbert, P. (1989). New theoretical conceptions of social ankiety and social
phobia. Clinical Psychology Review, 9 (1), 19–35.
Trylińska-Tekielska, E. (2007). Rola dzieci i rodziców w rozwiązywaniu konfliktów ro -
dzinnych. Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 1, 21–33.
Tuszner, E. (1981). Poczucie kontroli nad otoczeniem a konformizm młodzieży. Psycholo-
gia Wychowawcza, 2, 197–222.
Twardowski, A. (1991). Konflikty z  rodzicami związane z realizacja potrzeby autonomii
u młodzieży o zaburzonej mowie, [w:] Z. Tyszka (red.), Stan i przeobrażenia współcze-
snych rodzin polskich. Poznań: CPBP, 269–272.
Tyrna-Łój, I. (2002). Tolerancja jako sposób przezwyciężania konfliktów między rodzi-
cami a dorastającymi dziećmi, [w:] A. Rosół, M. Szczepański (red.), Tolerancja. Stu-
dia i szkice. Częstochowa: Wydawnictwo WSP, 83–89.
Tyszkowa, M. (1972). Problemy psychicznej odporności dzieci i młodzieży. Warszawa: Nasza
Księgarnia.
Tyszkowa, M. (1977). Zachowanie się dzieci i młodzieży w sytuacjach trudnych. Teore-
tyczno-metodologiczne podstawy badań, [w:] M. Tyszkowa (red.), Zachowanie się
młodzieży w sytuacjach trudnych i rozwój osobowości. Poznań: Wyd. UAM, 7–17.
Tyszkowa, M. (1978). Sytuacyjno-poznawcza koncepcja odporności psychicznej. Prze-
gląd Psychologiczny, 1, 3–15.
Tyszkowa, M. (1979). Funkcjonowanie dzieci w sytuacjach trudnych. Oświata i Wychowa-
nie, 6, 210–217.
Tyszkowa, M. (1986). Zachowanie się dzieci w sytuacjach trudnych. Warszawa: PWN.
Tyszkowa, M. (1992). Potrzeby rozwojowe dzieciństwa a warunki wychowania w środo-
wisku zakładowym. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 5–6, 193–202.
Tyszkowa, M. (1997). Odporność psychiczna, [w:] W. Pomykało (red.), Encyklopedia Peda-
gogiczna. Warszawa: Fundacja Innowacja, 475–478.198 Bibliografia
Urban, B. (2005). Zachowania dewiacyjne młodzieży w interakcjach rówieśniczych. Kraków:
Wyd. UJ.
Urban, B. (2012). Agresja młodzieży i odrzucenie rówieśnicze. Warszawa: Wydawnictwo
Naukowe PWN.
Van Lissa, C., Hawk, S., Meeus, W. (2017). The effects of affective and cognitive empa-
thy on adolescents’ behavior and outcomes in conflicts with mothers. Journal of
Experimental Child Psychology, 158, 32–45.
Viejo, C., Ortega-Ruiz, R, Sánchez, V. (2015). Adolescent love and well-being: the role of
dating relationships for psychological adjustment. Journal of Youth Studies, 18 (9),
1219–1236.
Vohs, K., Heatherton, T. (2001). Self-esteem and threats to self: Implications for self-
-construals and interpersonal perceptions. Journal of Personality and Social Psycho-
logy, 81 (6), 1103–1118.
Voss, H., Keller, H. (1983). Curiosity and exploration. Theory and results. San Diego: Acade-
mic Press.
Watson, D., Clark, L. (1999). Emocje, nastroje, cechy i temperament: rozważania poję-
ciowe i wyniki badań, [w:] P. Ekman, R. Davidson (red.), Natura emocji. Podstawowe
zagadnienia. Gdańsk: GWP, 119–125.
Weeks,  J.,  Rodebaugh,  T.,  Heimberg,  R.,  Norton,  P.,  Jakatdar,  T.  (2009).  „To  avoid
evaluation, withdraw”: fears of evaluation and depressive cognitions lead to so-
cial ankiety and submissive withdrawal. Cognitive Therapy and Research, 33 (4),
375–389.
Węgłowska-Rzepa,  K.  (2000).  Style  funkcjonowania  młodzieży  w  grupie  społecznej,
[w:] D. Borecka-Biernat, K. Węgłowska-Rzepa (red.), Zachowanie młodzieży w sy-
tuacji kontaktu społecznego. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego,
101–196.
Węgłowska-Rzepa, K. (2010). Style funkcjonowania młodzieży w sytuacjach społecznych
– uwarunkowania temperamentalne i rodzinne, [w:] D. Borecka-Biernat (red.), Sytu-
acje konfliktu w  środowisku rodzinnym, szkolnym i rówieśniczym: jak sobie radzą z nimi
dzieci i młodzież? Warszawa: Difin, 243–259.
Wiatrowska, A. (2017). Poczucie umiejscowienia kontroli a radzenie sobie ze stresem
u kobiet z jadłowstrętem psychicznym – badanie wstępne. Annales  Universitatis
Mariae Curie-Skłodowska, 30, 149–159.
Williams, K., McGillicuddy-De Lisi, A. (2000). Coping strategies in Adolescent. Journal of
Applied Developmental Psychology, 20, 537–549.
Wilmot, W., Hocker, J. (2011). Konflikty między ludźmi. Warszawa: Wydawnictwo Nauko-
we PWN.
Witkin, G. (2000). Stres dziecięcy. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.
Włodarczyk, D. (1999). Rola i miejsce oceny poznawczej w radzeniu sobie ze stresem.
Nowiny Psychologiczne, 4, 57–73.199 Bibliografia
Włodarczyk, D. (2017). Relationship of trait curiosity to the dynamics of coping and
quality of life in myocardial infarction patients. Polish Psychological Bulletin, vol. 48
(3), 347–356.
Włodarczyk, D., Wrześniewski, K. (2005). Ocena stresu w kategoriach wyznania u cho-
rych po zawale serca – próba syntezy na podstawie danych empirycznych. Przegląd
Psychologiczny, 48, 339–358.
Włodarczyk, D., Wrześniewski, K. (2010). Kwestionariusz Oceny Stresu (KOS). Przegląd
Psychologiczny, 4, 479–496.
Wojciszke, B. (2007). Relacje interpersonalne, [w:] J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik
akademicki, t. 3. Gdańsk: GWP, 147–186.
Wojciszke, B. (2011). Psychologia społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Wolfrand, U., Hempel, S., Miles, J. (2003). Perceived parenting styles, depersonalisation,
anxiety and coping behaviour in adolescents. Personality and individual differences,
34(3), 521–532.
Wolińska,  J.  (2000).  Agresywność  młodzieży.  Problem  indywidualny  i  społeczny.  Lublin:
Wyd. UMCS.
Wosińska, W. (2004). Psychologia życia społecznego. Podręcznik psychologii społecznej dla prak-
tyków i studentów. Gdańsk: GWP.
Woźniak-Krakowian, A., Wieczorek, G. (2009). Przemoc w szkole jako zjawisko społecz-
ne, [w:] A. Woźniak-Krakowian, E. Napora, I. Gomółka-Walaszek (red.), Problemy
marginalizacji dzieci i młodzieży. Częstochowa: Wyd. AJD, 115–150.
Wright, D., London, K., Waechter, M. (2010). Social ankiety moderates memory confor-
mity in adolescents. Applied Cognitive Psychology, 24 (7), 1034–1045.
Wróbel, P. (2017). Correlates of Coping Styles in Young Women with Type 1 Diabetes.
Universal Journal of Public Health, 5 (4), 183–189.
Wrześniewski, K. (1983). Wybrane zagadnienia lęku. Teoria i pomiar. Warszawa: WAM.
Wrześniewski, K. (1991). Trójczynnikowy inwentarz stanów i cech osobowości. Przegląd
Lekarski, 2, 222–225.
Wrześniewski, K. (1996). Style a strategie radzenia sobie ze stresem. Problemy pomiaru,
[w:] I. Heszen-Niejodek, Z. Ratajczak (red.), Człowiek w sytuacji stresu. Problemy teore-
tyczne i metodologiczne. Katowice: Wyd. UŚ, 44–64.
Wrześniewski, K., Sosnowski, T., Jaworowska, A., Fecenec, D. (2011). STAI Inwentarz sta-
nu i cechy lęku. Warszawa: pracownia Testów Psychologicznych TPT.
Wyczesany, J. (2001). Samotność młodzieży w konatkatch z rodzicami i nauczycielami,
[w:] R. Kwiecińska, M. Szymański (red.), Młodzież a dorośli. Napięcia między socjaliza-
cją a wychowaniem. Kraków: Akademia Pedagogiczna, 63–70.
Zajączkowski, K. (1992). Poczucie kontroli a skłonności agresywne nieletnich przestęp-
ców. Roczniki Pedagogiki Specjalnej, 3, 146–155.
Ziemska, M. (2009). Postawy rodzicielskie. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Zimbardo, P., Gerrig, R. (2012). Psychologia i Życie. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.200 Bibliografia
Zimbardo, P. (2011). Nieśmiałość. Co to jest? Jak sobie z nią radzić? Warszawa: Wyd. Na-
ukowe PWN.
Zimmerman, J., Morrison, A., Heimberg, R. (2015). Social ankiety, submissiveness, and
shame in men and women: A moderated mediation analysis. British Journal of Cli-
nical Psychology, 54(1), 1–15.
Ӧsterman,  K,  Bjӧrkqvist,  K.,  Lagerspetz,  K.,  Landau,  S.,  Frączek,  A.,  Pastorelli,  C.
(1997).  Sex  differences  in  styles  of  conflict  resolution: a   developmental  and
cross-cultural study with data from Finland, Israel, Italy and Poland, [w:] D. Fry,
K. Bjorkqvist (red.), Cultural variation in conflict resolution: Alternatives to Violence.
Mahwah, N.J.: Lawrence Erlbaum, 185–197.