Książka przedstawia problemy z pogranicza psychologii, etyki i medycyny, z jakimi stykają się osoby, które z racji zawodu lub w wyniku przypadkowego zbiegu okoliczności wchodzą w kontakt z ofiarami rozmaitych nieszczęśliwych wydarzeń, wypadków i katastrof.
Autorka zwraca uwagę na znaczenie, jakie dla ich dalszych losów ma prawidłowy kontakt interpersonalny, umiejętne udzielenie wsparcia na miejscu zdarzenia oraz wiedza o psychospołecznych aspektach reakcji i zachowań ludzi w sytuacji zagrożenia zdrowia i życia. Publikacja, poza innymi, zawiera dwa główne przesłania. Po pierwsze: podkreśla rolę, jaką dla funkcjonowania ratownika odgrywa dbałość o jego stan psychofizyczny, a po drugie: uświadamia Czytelnikowi moralny obowiązek udzielenia pomocy, choćby w podstawowym jej zakresie – powiadomienia odpowiednich służb.
Podmiot odpowiedzialny za bezpieczeństwo produktu: Difin sp z o.o., ul. F. Kostrzewskiego 1, 00-768 Warszawa (PL), adres e-mail: info@difin.pl, tel (22) 851 45 61
Autor książki
Kliszcz Joanna
dr, absolwentka Wydziału Filozofii Chrześcijańskiej Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie (obecnie Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie) i doradztwa zawodowego Kaszubsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej, doktor nauk humanistycznych Uniwersytetu Gdańskiego w zakresie psychologii, profesor Międzynarodowej Akademii Kadr w Kijowie, nauczyciel dyplomowany i wykładowca w szkolnictwie policealnym i wyższym, trener umiejętności społecznych, autorka i współautorka licznych publikacji z zakresu komunikacji i empatii w relacji lekarz-pacjent oraz psychologicznych aspektów ratownictwa. Swoje wieloletnie doświadczenia związane z pracą dydaktyczną na różnych kierunkach wykorzystuje jako inspirację do publikacji uzupełniających wiedzę zawodową o spojrzenie z perspektywy psychologa.
Spis treści
Wstęp
Rozdział 1
1.1. Relacja ratownik–poszkodowany
1.2. Empatia w relacji ratownik–poszkodowany
1.3. Komunikacja w relacji ratownik–poszkodowany
1.3.1. Bariery w procesie komunikacji
1.3.2. Zasady skutecznej komunikacji
1.3.3. Komunikacja z dorosłym–poszkodowanym
1.3.4. Komunikacja z dzieckiem–poszkodowanym
Rozdział 2
2.1. Jednostka i grupa społeczna
2.2. Jednostka i tłum
2.3. Zachowania i reakcje ludzi w sytuacjach zagrożenia
2.3.1. Gapie – nieodłączny element akcji ratowniczej
2.4. Media w miejscu akcji ratowniczej
2.4.1. Media utrudniające akcję ratowniczą
2.4.2. Media jako sprzymierzeniec akcji ratowniczej
2.4.3. Zasady komunikacji z mediami
2.5. Sytuacje trudne i ich psychologiczne następstwa w działaniach ratowniczych
2.6. Psychologia postępowania ratowniczego w sytuacjach szczególnych
Rozdział 3
3.1. Pomaganie w sytuacji trudnej – determinanty zachowań prospołecznych
3.1.1. Perspektywa biologiczna
3.1.2. Norma odpowiedzialności
3.2. Niewiedza wielu – błąd oceny sytuacji
3.3. „Podobny, więc pomagam”
3.4. „Ja tobie, ty mnie” – norma wzajemności
3.5. Empatia i altruizm
3.6. Teoria wymiany społecznej, czyli bilans zysków i strat
3.7. Podejmowanie decyzji o interwencji
Rozdział 4
4.1. Etyczne aspekty ratownictwa
4.1.1. Przysięga Hipokratesa w XXI wieku
4.1.2. Dylematy etyczne ratownika medycznego
4.2. Wzorzec osobowy ratownika medycznego
Rozdział 5
5.1. Biologiczne i osobowościowe determinanty reakcji na sytuację trudną
5.2. Stres jako reakcja na sytuację zagrożenia
5.2.1. Zespół stresu ostrego
5.2.2. Zespół stresu pourazowego
5.2.3. Stres pourazowy typu wtórnego
5.3. Psychospołeczne następstwa stresu pourazowego
5.4. Stres pourazowy – perspektywa neurologiczna i psychopatologiczna
5.5. Stres ostry i zespół stresu pourazowego – następstwa somatyczne
5.6. Stres pourazowy u ratowników – zjawisko powszechne czy incydentalne?
5.7. Stres pourazowy u dzieci
Rozdział 6
6.1. Osoby po traumie – jak im pomagać?
6.2. Wsparcie społeczne
6.2.1. Wsparcie ze strony współpracowników
6.2.2. Wsparcie ze strony przełożonych
6.2.3. Wsparcie na miejscu zdarzenia
6.3. Profesjonalna pomoc dla osób po doświadczeniu traumy
6.4. A co można zrobić samemu?
Epilog
Bibliografia
