Psychologia osobowości. Nurty, teorie, koncepcje. Wydanie 3

Spis treści:

Wstęp

Rozdział I. Historyczne korzenie i okresy rozwoju psychologii osobowości

1. U źródeł współczesnych teorii osobowości – wkład klasycznej psychologii
2. U źródeł współczesnych teorii osobowości – znaczenie analiz W. McDougalla
3. U źródeł współczesnych teorii osobowości– rola psychologii personalistycznej M. Calkins i W. Sterna
4. Ku współczesnym kształtom psychologii osobowości
4.1. Tradycje badawcze w psychologii osobowości
4.2. Okresy w nowożytnej psychologii osobowości
Podsumowanie

Rozdział II. Kontrowersje wokół psychologii osobowości

1. Wiedza potoczna a wiedza naukowa o osobowości
2. Przyrodniczy i humanistyczny model interpretacji osobowości
3. Kryteria oceny wartości naukowej teorii osobowości
4. Teoria osobowości jako ogólna teoria zachowania
5. O metodach stosowanych w psychologii osobowości
6. Perspektywy analizy teorii osobowości
7. Zasada wyróżniania kategorii teorii osobowości – propozycja autorska

Rozdział III. Człowiek jako podmiot i jego właściwości – dyspozycyjne podejście do interpretacji cech osobowości

1. Sięgając do przeszłości
2. Podstawowe sposoby i strategie interpretacji cech we współczesnej psychologii
3. Konstytucjonalne teorie osobowości
4. Główne wątki czynnikowej teorii osobowości H.J. Eysencka – teoria Wielkiej Trójki (PEN)
5. Neurofizjologiczne podstawy ekstrawersji i neurotyzmu – kontrowersje i propozycje
6. Psychobiologiczna teoria osobowości C.R. Cloningera
7. Humanistyczne podejście G.W. Allporta
Podsumowanie

Rozdział IV. Człowiek jako podmiot i jego właściwości – deskryptywne podejście do sposobu analizy cech osobowości

1. Czynnikowa teoria cech R. Cattella
2. Wielka Piątka jako efekt analiz leksykalno-statystycznych
2.1. Wprowadzenie – krótka historia dążeń do odkrycia pięciu cech osobowości
2.2. Teoria Wielkiej Piątki R.R. McCrae i P.T. Costy
3. Cechy jako właściwości interpersonalne w interpretacji J.S. Wigginsa
4. Cechy interpersonalne w ujęciu T. Leary’ego
5. Cechy jako konstrukcje społeczne
Podsumowanie

Rozdział V. Wielka Piątka jako źródło i inspiracja współczesnych badań nad osobowością. Próby integracji dyspozycyjnego i deskryptywnego podejścia do interpretacji cech

1. Kontrowersje wokół liczby czynników osobowości
2. Trudności z modelami bazującymi na Wielkiej Piątce
3. Podstawy biologiczne pięciu wymiarów osobowości – zwrot w kierunku dyspozycyjnych teorii cech
4. Przełamując słabości Wielkiej Piątki – Cybernetyczna Teoria Wielkiej Piątki C.G. DeYounga (CB5T)
5. Kołowy Model Metacech Osobowości W. Strusa, J. Cieciucha, T. Rowińskiego jako propozycja analizy struktury i dynamiki osobowości bazującej na modelu Wielkiej Piątki
Podsumowanie

Rozdział VI. Kontrowersje wokół teorii cech – sytuacjonizm a teorie cech. Propozycje będące już historią wciąż obecną oraz propozycje współczesne

1. Behawioralne modele relacji podmiot – sytuacja – sięgając ku przeszłości
1.1. Podejście behawioralne J. Dollarda i N. Millera
1.2. Interpretacja osobowości według B.F. Skinnera
2. Interpretacja relacji podmiot – sytuacja w teorii pola K. Lewina
3. Sytuacjonizm jako przeciwwaga teorii cech – współczesność
4. Współczesne sposoby rozwiązania dylematu sytuacja – cecha – w obronie teorii cech
5. Motywacja jako podstawa wnioskowania o cechach – cechy intencjonalne w ujęciu J.C. Wakefielda
6. Interakcyjne modele cech – ogólne współczesne trendy interpretacji
7. Podejście interakcyjne o sposobie rozwiązania dylematu cecha – stan
Podsumowanie

Rozdział VII. Propozycje rozwiązania dylematu cechy – sytuacja. Modele społeczno-poznawcze oraz ich rewizje i uzupełnienia

1. Modele oparte na społecznym uczeniu i na procesach samoregulacji
1.1. Specyfika i charakterystyka zjawiska samoregulacji
1.2. W kierunku uczenia społecznego – propozycja J. Rottera
1.3. Podejście interakcyjne A. Bandury – teoria społecznego uczenia się
1.4. Osobowość a społeczne uczenie w interpretacji W. Mischela
2. Wybrane modele integrujące podejście strukturalne i procesualne
2.1. Zmodyfikowana propozycja bazująca na podejściu społeczno-poznawczym – interpretacja D. Cervone
2.2. Próba powiązania podejścia cechowego z podejściem społeczno-poznawczym – analizy W. Fleesona
2.3. Model neuronalnej sieci według S.J. Reada, L.C. Millera
Podsumowanie

Rozdział VIII. Podmiot kształtowany w procesie adaptacji – od natury biologicznej ku naturze kreowanej przez kulturę. Ewolucyjna perspektywa interpretacji osobowości

1. Proces adaptacji jako podstawa rozwoju osobowości – współczesne trendy interpretacyjne
2. Społeczno-analityczna interpretacja osobowości według R. Hogana
3. Ewolucja i środowisko podstawą osobowości w interpretacji T. Millona
4. Ewolucyjne podejście do osobowości – teoria osobowości oparta na podstawowych systemach neuroafektywnych w ujęciu J. Pankseppa
5. Podejście ewolucyjne R. Fischera
Podsumowanie – uwagi ogólne

Rozdział IX. Podmiot kształtowany w procesie adaptacji – od natury biologicznej ku naturze kreowanej przez kulturę. Kultura i jej znaczenie – teorie kulturowe osobowości oraz kierunki analizy relacji kultura – osobowość

1. Kultura a osobowość w interpretacji szkoły wzorców kulturowych – sięgając do historii badań i analiz
2. Współczesne kierunki badań nad relacją kultura – osobowość
2.1. Uwarunkowanie środowiskowo-kulturowe a osobowość (ewokacja kultury)
2.2. Problem akulturacji a rozwój osobowości
2.3. Transmisja kulturowa jako czynnik kreujący osobowość
2.4. Kategorie i formy kulturowe a przewidywane konfiguracje osobowości
2.5. Religia jako forma transmisji kultury a osobowość – na przykładzie hinduizmu
2.6. Uniwersalia kulturowe a osobowość
3. Podsumowanie – uwagi ogólne

Rozdział X. Właściwości natury i jej sposób spełniania się w interakcji z otoczeniem – sięgając ku przeszłości, która wciąż ma znaczenie. Ewolucja biologiczna i kulturowa podstawą osobowości w interpretacji S. Freuda i C.G. Junga

1. Podmiot i jego potrzeby naturalne w interakcji – psychoanaliza S. Freuda
2. Podmiot i kultura wpisana w naturę a indywidualna linia rozwoju – C.G. Jung
Podsumowanie

Rozdział XI. Podmiot i jego potrzeby a formy adaptacji do społeczności i kultury

1. Człowiek i jego dążenie do twórczej adaptacji – podstawy teorii A. Adlera
2. Kultura a potrzeby podmiotu – propozycja H.S. Sullivana
3. Społeczność i kultura w interakcji z podmiotem – propozycja K. Horney
4. Kultura a potrzeby podmiotu – perspektywa psychoanalityczna
E. Fromma
Podsumowanie

Rozdział XII. Człowiek jako podmiot w interakcji z innymi – teorie relacji z obiektem. Kliniczne podejście w wyjaśnianiu rozwoju i zaburzeń osobowości

1. Mechanizmy obronne ego w interpretacji A. Freud
2. Mechanizmy rozwoju i zaburzeń w interpretacji M. Klein
3. Procesy kształtowania się osobowości w ujęciu M. Mahler
4. Rozwój ego w analizach W.R. Fairbairna
5. O.F. Kernberga interpretacja zaburzeń ego
6. Rozwój struktury „mnie” – propozycja D. Winnicotta
7. Psychologia self H. Kohuta
Podsumowanie

Rozdział XIII. Człowiek jako podmiot w procesie adaptacji i rozwoju własnego potencjału – ku odkrywaniu własnej tożsamości

1. Psychologia ego H. Hartmanna
2. Kompetencja jako cel rozwoju i adaptacji – propozycja R. White’a
3. Teoria psychospołecznego rozwoju ego E.H. Eriksona
4. Rozwój w interpretacji kontynuatorów myśli eriksonowskiej
5. Mechanizmy i fazy rozwoju ego według J. Loevinger
6. Dążenie do spełnienia jako cel rozwoju w ujęciu Ch. Bühler
Podsumowanie

Rozdział XIV. Człowiek jako podmiot działający i samoregulujący – aktywistyczno-regulacyjne teorie osobowości

1. Ogólne podstawy teorii aktywistyczno-regulacyjnych
2. Działalność jako podstawa osobowości w interpretacji S.L. Rubinsztejna
3. Aktywistyczna teoria osobowości A.N. Leontjewa
4. Osobowość w interpretacji S. Gerstmanna
5. Osobowość jako system tworzący i realizujący plany – propozycja T. Mądrzyckiego
6. Regulacyjna Teoria Osobowości J. Reykowskiego
7. Osobowość jako organizacja informacji w interpretacji W. Łukaszewskiego
8. Zadania podstawą rozwoju osobowości w interpretacji K. Obuchowskiego
9. Główne współczesne problemy aktywistycznej interpretacji osobowości
10. Działanie jako proces samoregulacji
Podsumowanie

Rozdział XV. Od spełnienia potrzeb i doświadczania siebie ku tworzeniu własnej tożsamości w interakcji

1. Naturalne dążenia – od realizacji potrzeb ku wartościom
1.1. Główne idee A. Angyala
1.2. Dążenie do spójności wartości jako podstawowy motyw – interpretacja P. Lecky’ego
1.3. Syndromy osobowości w ujęciu A. Maslowa
1.4. Dążenie do realizacji siebie a rozwój osobowości – interpretacja C.R. Rogersa
2. Człowiek jako istota rozumiejąca i doświadczająca – antycypacja podstawą osobowości
3. Od potrzeb ku narracji – personologia H. Murraya
4. Biograficzne i narracyjne podstawy osobowości – konsekwencje teorii H. Murraya
5. Podmiot doświadczający w interpretacji H.J.M. Hermansa – w stronę dialogowego „ja”
Podsumowanie

Rozdział XVI. Człowiek jako podmiot odkrywający sens – egzystencjalna psychologia osobowości. W stronę podmiotu osobowego

1. Podstawowe założenia psychologii egzystencjalnej
2. Stawanie się w interpretacji L. Binswangera
3. Warunki rozwoju osobowości w ujęciu R. Maya
4. Mechanizmy nadawania znaczeń w interpretacji E. Strausa
5. Wola sensu jako podstawa rozwoju osobowości w teorii V. Frankla
6. Człowiek jako podmiot osobowy w interpretacji K. Popielskiego
Podsumowanie

Rozdział XVII. Autorska propozycja personalistycznej interpretacji osobowości

1. U podstaw możliwości interpretacji osobowości – ścieżki metodologiczne
2. Podstawy empiryczne uzasadniające możliwość interpretacji rozwoju osobowości poprzez odniesienie do atrybutów osoby
3. Spełnianie się osoby jako podstawa rozwoju osobowości
4. Prawa rozwoju osobowości
4.1. Zasada „przywiązanie – dystansowanie – indywiduacja”
4.2. Relacja pomiędzy perspektywą subiektywną a perspektywą obiektywną
4.3. Zasada „od zewnątrz do wewnątrzoparcia”
4.4. Rozwój w kierunku bycia podmiotem
Podsumowanie – uwagi końcowe

Zakończenie
Bibliografia
Spis tabel i rysunków

Abelson, R.P. (1981). The psychological status of the script concept. American Psy-chologist, 36, 715–729.
Adler, A. (1948). Znajomość człowieka. Łódź: Jamiołkowski i Evert.
Adler, A. (1986). Sens życia. Warszawa: PWN.
Adler, A. (2008). The neurotic constitution: the origin and development of the feel-ing of inferiority. W: M.W. Schustack, H.S. Friedman (red.), The Personality Reader (41–44). Boston: Pearson Education, Inc. Second Edition.
Agronin, M.E. (2007). Personality is as personality does. The American Journal of Geriatric Psychiatry, September 2007, 15(9), 729–733.
Alessandri, G., Vecchione, M. (2017). Resilient, undercontrolled, and overcontrolled personality types cross culture. W: A.T. Church (red.), The Praeger Handbook of Personality across Culture. Volume 2: Culture and characteristic adaptations (211–246). Santa Barbara, California. Denver, Colorado: Praeger.
Alexander, C.N., Lauderdale, P. (1977). Situated identities and social influence. Sociometry, 40, 225–233.
Allen, B.P. (2000). Personality theories. Development, growth, and diversity. Boston:
Allyn and Bacon.
Alicke, M.D., Sedikides, C. (2009). Self-enhancement and self-protection: What they are and what they do. European Review of Social Psychology, 20, 1‒48.
Alicke, M.D., Sedikides, C. (red.) (2011). Handbook of self-enhancement and self-protection. New York: Guilford Press.
Allik, J. (2005). Personality dimensions cross cultures. Journal of Personality Disorders, 19 (3), 212‒232.
Allik, J., McCrae, R.R. (2004). Toward a geography of personality traits: Patterns of profiles across 36 cultures. Journal of Cross-Cultural Psychology, 35, 13‒28.
Allport, G.W. (1966) Traits revisited. American Psychologist, 21(1), 1‒10.
Allport, G.W. (1972). Motives and traits in dynamic psychology. W: E.P. Hollander, R.G. Hunt (red.), Classic contributions to social psychology (28–36). New York: Oxford University Press.
Allport, G.W. (1988). Osobowość i religia. Warszawa: IW PAX.
Almagor, M., Tellegen, A., Waller, N.G. (1995). The Big Seven Model. A crosscultural replication and further exploration of the basic dimensions of natural language trait descriptors. Journal of Personality and Social Psychology, 69 (2), 300‒307.
Angleitner, A., Ostendorf, F., John, O.P. (1990). Towards a taxonomy of personality descriptors in German: A psycho-lexical study. European Journal of Personality, 4 (2), 89–118.
Angyal, A. (1965). Neurosis and treatment: a holistic theory. New York: J. Wiley and Sons, Inc.
Apicella, C.L., Marlowe, F.W., Fowler, J.H., Christakis, N.A. (2012). Social networks and cooperation in hunter – gatherers. Nature, 481 (7382), 497–501.
Arkin, R.M., Oleson, K.C., Carroll, P.J. (red.) (2011). Handbook of Uncertain Self. New York and Hove: Psychology Press. Taylor & Francis Group.
Arndt, W.B. (1974). Theories of personality. New York: Macmillan Publishing Co., Inc.
Ashton, M.C., Lee, K. (2001). A theoretical basis for the major dimensions of personality. European Journal of Personality, 15 (5), 327 –353.
Ashton, M.C., Lee, K. Goldberg, L.R. (2004). A Hierarchical Analysis of 1,710 English Personality-Descriptive Adjectives. Journal of Personality and Social Psychology, 87 (5), 707‒721.
Ashton, M.C., Lee, K. (2005). Honesty-Humility, the Big Five, and the Five-Factor Model. Journal of Personality, 73 (5), 1321‒1353.
Ashton, M.C., Lee, K. (2007). Empirical, theoretical, and practical advantages of the HEXACO model of personality structure. Personality and Social Psychology Re-view, 11, 150–166.
Ayers, E.L. (1984). Vengeance and justice: Crime and punishment in the 19th century American South. New York, NY: Oxford University Press.
Bandura, A. (2007). Teoria społecznego uczenia się. Warszawa: WN PWN.
Bandura, A. (2008a). Social foundations of thought and action: a social-cognitive theory. W: M.W. Schustack, H.S. Friedman (red.), The Personality Reader (185‒189). Boston: Pearson Education, Inc. Second Edition.
Bandura, A. (2008b). Exercise of human agency through collective efficacy. W: M.W. Schustack, H.S. Friedman (red.), The Personality Reader (190‒194). Boston:
Pearson Education, Inc. (Second Edition).
Bańka, A. (2009). Tożsamość jednostki w obliczu wyboru: Między przystosowaniem a ucieczką od rzeczywistości. Czasopismo Psychologiczne, 15(2), 333‒360.
Barresi, J., Moore, C. (1996). Intentional relations and social understanding. Behav-ioral and Brain Sciences, 19 (1), 107–154.
Barrett, L., Dunbar, R., Lycett, J. (2002). Human evolutionary psychology. New York: Palgrave Macmillan.
Bartnik, S.Cz. (2006). Szkice do systemu personalizmu. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Bartnik, S.Cz. (2008). Personalizm. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Baumeister, R.F., Tice, D.M. (1985). Toward a theory of situational structure. Envi-ronment and Behavior, 17, 147–192.
Baumeister, R.F., Tice, D.M. (1986). Four selves, two motives, and a substitute process self-regulation model. W: R.F. Baumeister (red.), Public self and private self (63–74). New York: Springer-Verlag.
Baumeister, R.F., Tice, D.M. (1988). Metatraits. Journal of Personality, 56 (3), 571–598.
Baumert, A., Schmitt, M., Perugini, M., Johnson, W., Blum, G., Borkenau, P., Costantini, G., Denissen, J.J.A., Fleeson, W., Grafton, B., Jayawickreme, E., Kurzius, E., Macleod, C., Miller, L.C., Read, S.J., Roberts, B., Robinson, M.D., Wood, D., Wrzus, C. (2017). Integrating Personality Structure, Personality Process, and Personality Development. European Journal of Personality, 31 (5), 503–528.
Becker, E. (2015). Zaprzeczanie śmierci. Kraków: Nomos.
Becker, M., Vignoles, V.L., Owe, E., Bourguignon, D., Lemos, F.C.S., Koller, S.H., Wang, Q., Trujillo, E.V., Balanta, P., Mekonnen, K.H., Fuloep, M., Harb, Ch., Martin, M., Chybicka, A., Buitendach, J., Herman, G., de Sauvage, I., Ferreira, M.C., Gonzalez, R., Carrasco, D., Bond, M.H., Valk, A., Nizharadze, G., Regalia, C., Manzi, C., Brambilla, M., Aldhafri, S., Macapagal, Ma., E., J., Gavreliuc, A., Gallo, I.S., Oezgen, E., Uelkeu, E.G., Yamakoglu, N. (2012). Culture and the distinctiveness motive: Constructing identity in individualistic and collectivistic contexts. Journal of Personality and Social Psychology, 102 (4), 833‒855.
Becker, P. (1999). Beyond the Big Five. Personality and Individual Differences, 26, 511–530.
Belsky, J., Steinberg, L., Draper, P. (1991). Childhood experience, interpersonal de-velopment, and reproductive strategy: An evolutionary theory of socialization. Child Development, 62 (4), 647–670.
Bem, D.J., Allen, A. (1974). On predicting some of the people some of the time: the search for cross-situational consistencies in behavior. Psychological Review, 81, 506–520.
Benenson, J.F., Morash, D., Petrakos, H. (1998). Gender differences in emotional closeness between preschool children and their mothers. Sex Roles, 38 (11/12), 975‒985.
Benet-Martinez, V., Waller, N.G. (1997). Further Evidence for the Cross-Cultural Generality of the Big Seven Factor Model: Indigenous and Imported Spanish Per-sonality Constructs. Journal of Personality, 65 (3), 567–598.
Berry, J.W. (2005). Acculturation. W: W. Friedlmeier, P. Chakkarath, B. Schwarz (red.), Culture and human development. The importance of cross-cultural research for social sciences (291–302). Hove & New York: Psychology Press.
Block, J. (1995). A contrarian view of the five-factor approach to personality description. Psychological Bulletin, 117 (2), 187–215.
Block, J.H., Block, J. (1980). The role of ego-control and ego-resiliency in the organization of behavior. W: W.A. Collins (red.). Development of cognition, affect, and social relations, vol. 13 (39–101). Mahwah, NJ: Erlbaum.
Block, J. (2001). Millennial contrarianism: The five-factor approach to personality description 5 years later. Journal of Research in Personality, 35, 98–107.
Blumer, H. (1986). Symbolic interactionism. Perspective and method. Berkeley: Berkeley and Los Angeles University of California Press.
Boies, K., Lee, K., Ashton, M.C., Pascal, S., Nicol, A.A.M. (2001). The structure of the French personality lexicon. European Journal of Personality, 15 (4), 277–295.
Bouchard, T.J. Jr., Loehlin, J.C. (2001). Genes, evolution, and personality. Behavior Genetics, 31 (3), May, 243‒273.
Bowlby, J. (1969). Attachment and loss. New York: Basic Books, vol. 1.
Brand, C.R. (1994). Open to experience – closed to intelligence: why the ‘Big Five’ are really the ‘Comprehensive Six’. European Journal of Personality, 8 (4), 299–231.
Brehm, S.S., Brehm, J.W. (1981). Psychological reactance. A theory of freedom and control. New York: Academic Press.
Bremer, J. (2008). Osoba – fikcja czy rzeczywistość? Tożsamość i jedność. Ja w świetle badań neurologicznych. Kraków: Aureus.
Brentano, F. (1999). Psychologia z punktu widzenia empirycznego. Warszawa: PWN.
Broughton, J.M., Zahykevich, M.K. (1988). Ego and ideology: a critical review of Loe-
vinger’s theory. W: D.K. Lapsley, F.C. Power (red.), Self, ego and identity. Integrative approaches (179–208). New York: Springer-Verlag.
Brzeziński, J. (1978). Metodologiczne i psychologiczne wyznaczniki procesu badawczego w psychologii. Poznań: UAM.
Buck. R. (1988). Human motivation and emotion. New York, John Wiley & Sons.
Bühler, Ch. (1962). Values in psychotherapy. New York: The Free Press of Glencoe.
Bühler, Ch. (1999). Bieg życia ludzkiego. Warszawa: PWN.
Buss, D.M. (2001). Psychologia ewolucyjna. Gdańsk: GWP.
Cantor, N., Mischel, W. (1993). Prototypy w spostrzeganiu osób. W: T. Maruszewski (red.), Poznanie, afekt, zachowanie (20–52). Warszawa: PWN.
Carver, Ch.S., Scheier M.F. (2000). Perspectives on personality. Boston: Allyn and Bacon.
Carver, Ch.S., Scheier, M.F. (2003). Self-regulatory perspectives on personality. W: I.B. Weiner (red.), Handbook of Psychology, volume 5th. Millon, M.J. Lerner (volume
editors), Personality and Social Psychology (185–208). Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
Cattell, R.B. (1957). Personality and motivation structure and measurement. Yonkers on Hudson. New York: World Book Company.
Cattell, R.B. (2008). Personality pinned down. W: M.W. Schustack, H.S. Friedman (red.), The Personality Reader (227–233). Boston: Pearson Education, Inc. 2nd edition.
Cervone, D. (2004). Architecture of personality. Psychological Review, 111 (1), 183–204.
Cervone, D., Tripathi, R. (2009). The moral functioning of the person as a whole: On moral psychology and personality science. W: D. Narvaez, D.K. Lapsley (red.), Personality, identity, and character. Explorations in moral psychology (30‒51). Cambridge: Cambridge University Press.
Cervone, D., Pervin, L.A. (2014). Personality Psychology. International student version. Singapore: John Wiley & Sons Singapore Pte. Ltd. 12th edition.
Chakkarath, P. (2005). What can western psychology learn from indigenous psy-chologies? – lessons from Hindu psychology. W: W. Friedlmeier, P. Chakkarath, B. Schwarz (red.), Culture and human development. The importance of cross-cultural research for social sciences (31‒51). Hove & New York: Psychology Press.
Chamberlain, J.M., Haaga, D.A., Thorndike, F.P., Ahrens, A.H. (2004). Metatraits and Assessment of Attributional Style. The Journal of Psychology, 138 (6), 521‒531.
Cheung, F.M., Cheung, S.F., Leung, K., Ward, C., Leong, F. (2003). The English version of the Chinese Personality Assessment Inventory. Journal of Cross-Cultural Psychology, 34, 433‒452.
Cheung, F., van de Vijver, F., Leong, F. (2011). Toward a new approach to the study of personality in culture. American Psychologist, 66 (7), 593–603.
Cheung, F.M., Fan, W., Cheung, A.F. Indigenous measurement of personality in Asia. W: A.T. Church (red.), The Praeger Handbook of Personality across Cullture. Vol. 1: Trait Psychology Across Culture (105- 135). Santa Barbara, California; Denver, Colorado: Praeger.
Chiao, J.Y., Cheon, B.K., Pornpattananangkul, N., Mrazek, A.J., Blizinsky, K.D. (2013). Cultural neuroscience: Progress and Promise. Psychological Inquiry, 24 (1), 1‒19.
Chirkov, V. (2017). Culture and autonomy. W: A.T. Church (red.), The Praeger Handbook of Personality across Culture. Volume 2: Culture and characteristic adaptations (91‒119). Santa Barbara, California. Denver, Colorado: Praeger.
Church, A.T. (2000). Culture and Personality: Toward an Integrated Cultural Trait Psychology. Journal of Personality , 68 (4), 651‒703.
Cieciuch, J. (2013). Kształtowanie się system wartości od dzieciństwa do wczesnej dorosłości. Warszawa: Liber Libri.
Cieciuch, J., Schwartz, S.H. (2018). Pomiar wartości w kołowym modelu Schwartza. W: H. Gasiul (red.), Metody badania emocji i motywacji (307‒334). Warszawa: Difin.
Cloninger, C.R. (1987). A systematic method for clinical description and classifica-tion of personality variants. Archives of General Psychiatry, 44, 573‒588.
Cloninger, C.R. (2004). Feeling good: The science of well-being. New York: Oxford University Press.
Cloninger, S.C. (1999). La Personnalite. Description, dynamique et developpement. Paris: Medicine-Sciences Flammarion.
Cloninger, C.R. (2008). The Psychobiological theory of temperament and character: comment on Farmer and Goldberg (2008). Psychological Assessment, 20 (3), 292‒299.
Cofer, Ch.N., Appley, M.H. (1972). Motywacja: teoria i badania. Warszawa: PWN.
Cohen, D. (2001). Cultural variation: Considerations and implications. Psychological Bulletin, 127, 451‒471.
Cohen, D., Leung, A.K-y. (2009). The hard embodiment of culture. European Journal of Social Psychology, 39, 1278‒1289.
Corr, Ph., DeYoung, C.G., McNaughton, N. (2013). Motivation and personality: A neuropsychological perspective. Social and Personality Psychology Compass, 7/3, 158‒175.
Cramer, P. (2010). Defense mechanisms and self-doubt. W: R.M. Arkin, K.C. Oleson, P.J. Carroll (red.), Handbook of Uncertain Self (338–359). New York and Hove: Psychology Press. Taylor & Francis Group.
Cwojdzińska, A., Rybakowski, F. (2015). Operacjonalizacja koncepcji mózgowych systemów emocjonalnych Jaaka Pankseppa: Affective Neuroscience Personality Scales (Neuroafektywne skale osobowości). Neuropsychiatria i Neuropsychologia, 10 (3/4), 102–109.
Damasio, A. (2011). Jak umysł zyskał jaźń. Konstruowanie świadomego mózgu. Poznań: Rebis.
Damasio, A.R. (2012). Self comes to mind: Constructing the conscious brain. New York, NY: Vintage Books.
Dannefer, D. (1999). Freedom isn’t free. Power, alienation, and consequences of ac-tion. W: J. Brandtstadter, R.M. Lerner (red.), Action & self-development. Theory and research through the life span (105–131). Thousand Oaks: Sage Publications, Inc.
Davis, K.L., Panksepp, J. (2018). The emotional foundations of personality. A neurobiological and evolutionary approach. New York, London: W.W. Norton & Company.
Davison, G.C., Neale, J.M. (1998). Abnormal psychology. New York: John Wiley & Sons, Inc. 7th edition.
Davydov, V.V. (1999). The content and unsolved problems of activity theory. W:
Y. Engestrom, R. Miettinen, R.L. Punamaki (red.), Perspectives on activity theory (39‒52). Cambridge: Cambridge University Press.
De Raad, B. (1998). Five big, big five issues: rationale, content, structure, status, and cross-cultural assessement. European Psychologist, 3, 113–124.
De Raad, B., Barelds, D.P.H., Timmerman. M.E., De Roover, K., Mlacic, B., Church, A.T. (2014). Towards a pan-cultural personality structure: Input from 11 psycho-lexical studies. European Journal of Personality, 28 (5), 497‒510.
De Raad, B., Mlacic, B. (2017). Psycholexical studies of personality structure across culture. W: A. Timothy Church (ed.), The Praeger Handbook of Personality across Culture. vol. 1: Trait Psychology Across Culture (161‒192). Santa Barbara, California; Denver, Colorado: Praeger.
DeRobertis, E., Iuculano, J. (2005). Metaphysics and Psychology: A problem of the Personal. Journal of Theoretical and Philosophical Psychology, 25 (2), 238‒256.
DeYoung, C.G. (2006). Higher-order factors of the Big Five in a multi-informant sample. Journal of Personality and Social Psychology, 91 (6), 1138‒1151.
DeYoung, C.G. (2010a). Mapping personality traits onto brain systems: BIS, BAS, FFTS, and beyond. European Journal of Personality, 24 (5), 404‒407.
De Young, C.G. (2010b). Toward a Theory of the Big Five. Psychological Inquiry, 21 (1), 26‒33.
DeYoung, C.G. (2015). Cybernetic Big Five Theory. Journal of Research in Personality, 56, 33‒58.
DeYoung, C.G., Peterson, J.B., Higgins, D.M. (2002). Higher-order factors of the Big Five predict conformity: Are there neuroses of health? Personality and Individual Differences, 33, 533‒552.
DeYoung, C.G., Quilty, L.C., Peterson, J.B. (2007). Between Facets and Domains: 10 Aspects of the Big Five. Journal of Personality and Social Psychology, 93 (5), 880‒896.
Di Blas, L., Forzi, M. (1999). Refining a descriptive structure of personality attributes in the Italian language: The Abridged Big Three Circumplex Structure. Journal of Personality and Social Psychology, 76 (3), 451‒481.
Digman, J.M. (1997). Higher-order factors of the Big Five. Journal of Personality and Social Psychology, 73 (6), 1246‒1256.
Digman, J.M., Takemoto-Chock, N.K. (1981). Factors in the natural language of per-sonality: Re-analysis, comparison, and interpretation of six major studies. Multivariate Behavioral Research, 16, 149‒170.
Dollard, J., Miller, N.E. (1967). Osobowość i psychoterapia. Warszawa: PWN.
Draguns, J.G. (1984). Why microgenesis? An inquiry on the motivational sources of going beyond the information given. W: G.J.W. Smith, W.D. Frohlich, U. Hentschel (red.), From private to public reality. Meaning and adaption in perceptual processing (5‒16). Bonn: Bouvier Verlag Herbert Grundmann.
Drigotas, S.M. (2002). The Michelangelo phenomenon and personal well-being, Journal of Personality, 70 (1), 59‒77.
Dudek, Z.W. (2002). Podstawy psychologii Junga. Od psychologii głębi do psychologii integralnej. Warszawa: ENETEIA.
Dumont, F. (2010). A history of Personality Psychology. Theory, science, and research from Hellenism to the Twenty-first century. Cambridge: Cambridge University Press.
Dweck. C.S. (1999). Self-theories: Their role in motivation, personality, and development. Philadelphia, PA: Psychology Press.
Edinger, E.F. (1992). Ego and archetype. Individuation and the religious function of the psyche. Boston: Shambhala.
Eid, M., Diener, E. (2001). Norms for experiencing emotions in different cultures: inter-and intranational differences. Journal of Personality and Social Psychology, 81 (5), 869–885.
Emmons, R.A., Diener, E., Larsen, R.J. (1986). Choice and avoidance of everyday situations and affect congruence: Two models of reciprocal interactionism. Journal of Personality and Social Psychology, 51 (4), 815‒826.
Endler, N.S., Magnusson, D. (1976). Toward interactional psychology of personality. Psychological Bulletin, 83 (5), 956‒974.
Endler, N.S., Parker, J.D.A. (1992). Interactionism revisited: Reflections on the con-tinuing crisis in the personality area. European Journal of Personality, 6 (3), 177‒ 198.
Engestrom, Y. (1999). Activity theory and individual and social transformation. W:
Y. Engestrom, R. Miettinen, R.L. Punamaki (red.), Perspectives on activity theory (19‒38). Cambridge: Cambridge University Press.
Epstein, S. (1983). Aggregation and beyond: some basic issues on the prediction of behavior. Journal of Personality, 51 (3), 360–392.
Erikson, E.H. (1959). Identity and the life cycle. Selected papers. New York: International Universities Press.
Erikson, E.H. (1967). Growth and crises of the healthy personality. W: R.S. Lazarus, E.M. Opton (red.), Personality. Selected readings (167‒213). Harmondsworth: Penguin Books.
Erikson, E.H. (1997). Dzieciństwo i społeczeństwo. Poznań: DW REBIS.
Erikson, E.H. (2002). Dopełniony cykl życia. Poznań: DW REBIS.
Erikson, E.H. (2004). Tożsamość a cykl życia. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
Eysenck, H.J. (1948). Dimensions of personality. London: Rotledge and Kegan Paul.
Eysenck, H.J. (1959). Rees-Eysenck body-index and Sheldon’s somatotype system. Journal of Mental Science, 105, 1053–1058.
Eysenck, H.J. (1960). The structure of human personality. London: Methuen and
J. Wiley.
Eysenck, H.J. (1961). Psychosis, drive and inhibition: a theoretical and experimental account. American Journal of Psychiatry, 118, 198–240.
Eysenck, H.J. (1967). The dynamics of anxiety and hysteria. London: Routledge and Kegan Paul.
Eysenck, H.J. (1976). The biology of morality. W: Th. Lickona (red.), Moral development and behavior. Theory research and social issues (108–123). New York: Holt Rinehart and Winston.
Eysenck, H.J. (1981) (ed.). A model for personality. Berlin: Springer.
Fairbairn, W.R.D. (1952). An object-relations theory of the personality. New York: Basic Books.
Fajkowska, M. (2015). The Complex-System Approach to Personality: Main theoretical Assumption. Journal of Research in Personality, 56, 15‒32.
Falkowski, A. (1990). Relacje podobieństwa w procesach poznawczych. Ekologiczne
 i informacyjne podejście w psychologii. Lublin: RW KUL.
Feeny, J., Noller, P. (1996). Adult attachment. Thousand Oaks: Sage Publications.
Feist, J., Feist, G.J. (2008). Theories of Personality. 7th edition. Portland: McGraw-Hill Companies, Inc.
Figueredo, A.J., Gladden, P., Vasquez, G., Wolf, P.S.A., Jones, D.N. (2009). Evolutionary theories of personality. W: Ph.J. Corr, Matthews, G. (red.), The Cambridge Handbook of Personality Psychology (265‒274). Cambridge et al; Cambridge University Press.
Fischer, R. (2018). Personality, values, culture. An evolutionary approach. Cambridge: Cambridge University Press.
Fiske, A.P. (1992). The four elementary forms of sociality: framework for a unified theory of social relations. Psychological Review, 99 (4), 689‒723.
Fiske, D.W. (1949). Consistency of the factorial structure of trait ratings from different sources. Journal of Abnormal and Social Psychology, 44, 329–344.
Fleeson, W. (2001). Toward a structure and process-integrated view of personality: Traits as density distributions of states. Journal of Personality and Social Psychology, 80 (6), 1011‒1027.
Fleeson, W. (2007). Situation-based contingencies underlying trait-content manifestation in behavior. Journal of Personality, 75 (4), 825‒862.
Fleeson, W., Gallagher, P. (2009). The implications of Big Five standing for the distribution of trait manifestation in behavior: Fifteen experience-sampling studies and a meta-analysis. Journal of Personality and Social Psychology, 97 (6), 1097–1114.
Fleeson, W., Jayawickreme, E. (2015). Whole Trait Theory. Journal of Research in Personality, 56, 82‒92.
Foulkes, E.F. (1991). Transcultural Psychiatry and Normal Behavior. W: D. Offer,
M. Sabshin (red.), The diversity of normal behavior. Further contributions to normatology (207‒238). Basic Books.
Frager, R., Fadiman, J. (1998). Personality and personal growth. New York: Longman.
Frankl, V.E. (1984). Homo patiens. Warszawa: IW PAX.
Frankl, V.E (2010). Wola sensu. Założenia i zastosowanie logoterapii. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
Frankl, V.E. (2012). Człowiek w poszukiwaniu sensu. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
Freud, A. (1997). Ego i mechanizmy obronne. Warszawa: WN PWN.
Freud, S. (1966). Source, aim, and object of instinctive energy. W: D. Bindra, J. Stewart (red.), Motivation. Selected readings (20–22), Harmondsworth, Penguin Books, Ltd.
Freud, Z. (1991). Moje życie i psychoanaliza. Warszawa: Agencja Wydawnicza SFINKS.
Freud, S. (1994). Poza zasadą przyjemności. Warszawa: PWN.
Freud, S. (1995). Wstęp do psychoanalizy. Warszawa: PWN.
Freud, S. (1996). Charakter i erotyka. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Freud, S. (1997). Pisma psychologiczne. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Freud, S. (1998). Pisma społeczne. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Freud, S. (1999). Życie seksualne. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Freud, S. (2002). Civilization and its discontents. London: Penguin Books.
Fromm, E. (1994). Niech się stanie człowiek. Z psychologii etyki. Warszawa ‒ Wrocław: WN PWN.
Fromm, E. (1995). Kryzys psychoanalizy. Poznań: DW REBIS.
Fromm, E. (1996). Zdrowe społeczeństwo. Warszawa: PIW.
Fromm, E. (1997). Mieć czy być? Poznań: DW REBIS.
Fromm, E. (1998). Anatomia ludzkiej destrukcyjności. Poznań: DW REBIS.
Fromm, E. (2011). Ucieczka od wolności. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik.
Furnham, A.F. (1988). Lay theories. Everyday understanding of problems in the social sciences. Oxford: Pergamon Press.
Gacka, B. (1996). Personalizm amerykański. Lublin: RW KUL.
Gallagher, S. (2000). Philosophical conceptions of the self: Implications for cognitive science. Trends in Cognitive Sciences, 4, 14‒21.
Gałdowa, A. (1990). Rozwój i kryteria dojrzałości osobowej. Przegląd Psychologiczny, XXXIII, 1, 13‒27.
Gałdowa, A. (red.) (1994). Psychologia osobowości i antropologia filozoficzna. Psychologiczna i filozoficzna problematyka podmiotu. Zeszyty Naukowe UJ, MCXLI, Prace Psychologiczne, zeszyt 11.
Gałdowa, A. (1995). Powszechność i wyjątek. Rozwój osobowości człowieka dorosłego. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Gałdowa, A. (red.) (2000). Tożsamość człowieka. Kraków: Wydawnictwo UJ.
Gasiul, H. (1983). Teoretyczne i empiryczne wyznaczniki dogmatyzacji systemu poznawczego. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Pedagogika X, 3–16.
Gasiul, H. (1988). Podstawowe założenia metody konfrontacji H.J.M. Hermansa. Zdrowie Psychiczne, nr 3–4, 169–179.
Gasiul, H. (1992). Niektóre uwarunkowania i właściwości wiedzy potocznej na temat zachowań człowieka. W: A. Januszewski, P. Oleś, T. Witkowski (red.), Wykłady
z psychologii w KUL (11–31), T. 6.
Gasiul, H. (1993). Oblicza „ja” w świetle wybranych koncepcji psychologicznych. Pojęcie. rozwój. patologia. Bydgoszcz: WSP.
Gasiul, H. (1995) Przywiązanie vs. dystansowanie jako warunek rozwoju osobowości. W: J. Trempała (red.), Rozwijający się człowiek (63‒75). Bydgoszcz: WSP.
Gasiul, H. (1998a). „Zewnątrz–wewnątrzoparcie” jako podstawa interpretacji różnic w rozwoju psychospołecznym. Studia z Psychologii w KUL. Zespół redakcyjny:
P. Francuz, P. Oleś, W. Otrębski. Tom 9, 11–36.
Gasiul, H. (1998b). U podstaw mechanizmów uzależnień. Perspektywa osoby jako istoty emocjonalnie uwikłanej. Studia nad Rodziną, 1998, 2, 47–64.
Gasiul, H. (2000). O psychologii inaczej. Studia Psychologica UKSW, 2000, 1, 135–152.
Gasiul, H. (2001). Relacja pomiędzy obiektywną a subiektywną perspektywą jako podstawa rozwoju osobowego. Studia z Psychologii w KUL, 2001, t. 10, 159–206.
Gasiul, H. (2004). Zaburzenia osobowości z perspektywy personalistycznej. Studia Psychologica UKSW, nr 5, 261–271.
Gasiul, H. (2005). Monolog czy dialog? Refleksje nad kryteriami oceny jakości rozwoju „ja”. W: E. Chmielnicka-Kuter, M. Puchalska-Wasyl, przy współpracy P. Olesia (red.), Polifonia osobowości. Aktualne problemy psychologii narracji (33‒50). Lublin: Wydawnictwo KUL.
Gasiul, H. (2007). Teorie emocji i motywacji. Warszawa: UKSW.
Gasiul, H. (2008). Determinants of organization of dialogical self – personalistic perspective. Studia Psychologica UKSW, nr 8, 229‒242. Special issue (red.)H. Hermans.
Gasiul, H. (2009). Religiosity as a mental structure – toward discovering conditions when religiosity could become creative. Personalistic perspective. W: H. Gasiul,
E. Wrocławska-Warchala (red.), Osobowość i religia (319–332). Warszawa: UKSW.
Gasiul, H. (2012). Czy możliwy i dlaczego uzasadniony jest powrót do psychologii personalistycznej? Czasopismo Psychologiczne, 18 (2), 347‒360.
Gasiul, H. (2013). Wybrane sposoby interpretacji procesów wolicjonalnych i wolności woli we współczesnej psychologii. Realizacja motywów „ja” jako podstawa rozwoju dyspozycji wolicjonalnych. Filozofia Chrześcijańska, 10, 23‒45.
Gasiul, H. (2016). Podmiotowość z perspektywy wybranych teorii psychologicznych. Psychologia Rozwojowa, 21, 3, 9‒24.
Gasiul, H., Strus, W. (2018). Wybrane sposoby pomiaru motywów „ja”. W: H. Gasiul (red.), Metody badania emocji i motywacji (349–388). Warszawa 2018: Difin.
Gelfand, M.J., Nishii, L.H., Raver, J.L. (2006). On the nature and importance of cultural tightness-looseness. Journal of Applied Psychology, 91, 1225‒1244.
Gelfand, M.J., Raver, J.L., Nishii, L., Leslie, L.M., Lun, J., Lim, B.C., Duan, A., Almaliach, A., ANg, S., Arnadottir, J., Aycan, Z., Boehnke, K., Boski, P., Cabecinhas, R., Chan, D., Chhokar, J., D’Amato, A., Ferre, M., Fischlmayr, I.C., Fischer, R., Fulop, J., Georgas, J., Kashima, E.S., Kashima, Y., Kim, K., Lempereur, A., Marquez, P., Othman, R., Overlaet, B., Panagiotopoulou, P., Peltzer, K., Perez-Florizno, L.R., Ponomarenko, L., Realo, A., Schei, V., Schnitt, M., Smith, P.B., Soomro, N., Szabo, E., Taveesin, N., Toyama, M., Van de Vliert, E., Vohra, N., Ward, C., Yamaguchi, S. (2011). Differences between tight and loose culture: A 33-nation study. Science, 27 May, 332(6033), 1100‒1104.
Gelfand, M.J., Harrington, J.R., Fernandez, J.R. (2017). Cultural tightness-looseness: ecological affordances and implications for personality. W: A.T. Church (red.), The Praeger Handbook of Personality across Culture. Volume 3: Evolutionary, ecological, and cultural contexts of personality (207‒235). Santa Barbara, California. Denver, Colorado: Praeger.
Gergen, K.J. (2009). Nasycone ja. Dylematy tożsamości w życiu współczesnym. War-szawa: WN PWN.
Gerstmann, S. (1970). Osobowość. Wybrane zagadnienia psychologiczne. Warszawa: PZWS.
Gerstmann, S. (1987). Podstawy psychologii konkretnej. Warszawa: PWN.
Giorgi, A. (2002). Psychologia jako nauka empiryczna uprawiana z ludzkiej perspektywy. Podejście fenomenologiczne. Białystok: Trans Humana.
Goldberg, L.R. (1981). Language and individual differences: The search for univer-sals in personality lexicons. W: L. Wheeler (red.), Review of personality and social psychology, vol. 2 (141‒165). Beverly Hills, CA: Sage Publications.
Goldberg, L.R. (1982). From ace to zombie: Some explorations in the language of personality. W: C.D. Spielberger, J.N. Butcher (red.), Advances in personality as-sessment, vol. 1 (203‒234). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Goldberg, L.R. (1990). An alternative „description of personality”: The Big Five factor structure. Journal of Personality and Social Psychology, 59 (6), 1216–1229.
Goldberg, L.R., Somer, O. (2000). The hierarchical structure of common Turkish person-descriptive adjectives. European Journal of Personality, 14 (6), 497–531.
Gosling, S.D., John, O.P. (2008). Personality dimensions in nonhuman animals a cross- species review. W: M.W. Schustack, H.S. Friedman (red.), The Personality Reader (234‒240). Boston: Pearson Education, Inc. 2nd edition.
Gray, J.A. (1998). Trzy podstawowe systemy emocjonalne. W: P. Ekman, R.J. Davidson (red.), Natura emocji (210‒215). Gdańsk: GWP.
Greenwald, A.G. (1985). Personaliza versus zasada wewnętrznej jedności osoby. Przegląd Psychologiczny, 4, 887–923.
Greenwald, A.G. (1988). A social-cognitive account of the self’s development. W: D.K. Lapsley, F.C. Power (red.), Self, ego and identity. Integrative approaches (30‒42). New York: Springer-Verlag.
Grouzet, F.M.E, Kasser, T., Ahuvia, A., Dols, J.M.F., Kim, Y., Lau, S., Ryan, R.M., Saunders, S., Schmuck, P., Sheldon, K.M. (2005). The structure of goal contents across 15 cultures. Journal of Personality and Social Psychology, 89 (5), 800–816.
Hall, C.S., Lindzey, G. (1970). Theories of personality. New York: J. Wiley and Sons, Inc.
Hall, C.S., Lindzey, G. (1990). Teorie osobowości. Warszawa: PWN.
Hall, C.S., Lindzey, G., Campbell, J.B. (2004). Teorie osobowości. Warszawa: PWN.
Hałas, E. (1987). Społeczny kontekst znaczeń w teorii symbolicznego interakcjonizmu. Lublin: KUL.
Hampson, S.E., Goldberg, L.R., John, O.P. (1987). Category-breath and social-desirability values for 573 personality terms. European Journal of Personality, 1 (4), 241‒258.
Hartmann, H. (1958). Ego psychology and the problem of adaptation. New York: International Universities Press.
Harwood, J.H. (1987). The evolution of the self: an integration of Winnicott’s and Kohut’s concepts. W: T. Honess, K. Yardley (red.), Self and identity. Perspective across the life span (55–76). London and New York: Routledge and Kegan Paul.
Havighurst, R. (1972). Developmental tasks and education. Nev York: McKay.
Van Heck, G.L. (1989). Situation concepts. Definitions and classifications. W: P.J. Hettema (red.), Personality and environment (53‒69). Chichester: Wiley.
Hermans, H.J.M. (1976). Value areas and their development: Theory and method of self-
-confrontation. Amsterdam: Swets & Zeitlinger.
Hermans, H.J.M. (1987a). The dream in the process of valuation: a method of inter-pretation. Journal of Personality and Social Psychology, 53 (1), 163–175.
Hermans, H.J.M. (1987b). Self as organized system of valuations: toward a dialogue with the person. Journal of Counseling Psychology, 34 (1), 10–19.
Hermans, H.J.M. (1993). Moving opposites in the self. A Heraclitean approach. Journal of Analytical Psychology, 38, 437–462.
Hermans, H.J.M. (2001). Conceptions of self and identity: toward a dialogical view. International Journal of Education and Religion, II (1), 43–62.
Hermans, H.J.M. (2003). The construction and reconstruction of a dialogical self. Journal of Constructivist Psychology, 16, 89–130.
Hermans, H.J.M., Hermans-Jansen, E. (2000). Autonarracje. Tworzenie znaczeń w psychoterapii. Warszawa: PTP.
Hermans, H.J.M., Kempen, H.J.G. (1993). The dialogical self: meaning as movement. San Diego: Academic Press.
Hermans, H.J.M, Hermans-Konopka, A. (2010). Dialogical Self Theory. Positioning and counter- positioning in a globalizing society. Cambridge: Cambridge University Press.
Hermes, M., Hageman, D., Naumann, E., Walter, C. (2011). Extraversion and its positive emotional core- further evidence from neuroscience. Emotion, 11 (2), 367‒378.
Hersen, M., Kazdin, A.E., Bellack, A.S. (1983) (ed.). The clinical psychology handbook. New York: Pergamon Press.
Higgins, T.E. (1987). Self-discrepancy: A theory relating self and affect. Psychological Review, 94 (3), 319–340.
Hofstee, W.K.B., De Raad, B., Goldberg, L.R. (1992). Integration of the Big Five and circumplex approaches to trait structure. Journal of Personality and Social Psy-chology, 63 (1), 146‒163.
Hogan, R. (1982). A socioanalytic theory of personality. W: M. Page (red.), Nebraska symposium on motivation (55‒89). Lincoln, NE: University of Nebraska Press.
Hogan, R. (1998). Reinventing personality. Journal of Social and Clinical Psychology, 17 (1), 1‒10.
Horney, K. (1976). Neurotyczna osobowość naszych czasów. Warszawa: PWN.
Horney, K. (1993). Nerwica a rozwój człowieka. Poznań: DW REBIS.
Horney, K. (1994). Nowe drogi w psychoanalizie. Warszawa: PWN.
House, D.V., McDonald, M.J. (2014). Realist brains and virtual conversations: Morals, molecules, and meaning in social constructionism. W: W.E. Smythe (red.), Toward a psychology of persons (179‒219). London and New York: Routledge. Taylor & Francis Group.
Jackson, C.J., Smillie, L.D. (2008). How introspections concerning Cloninger’s con-cepts of temperament and character influence Eysenckian personality structure. Current Psychology, 27, 257‒276.
Jackson, C. J, Minbashian, A., Criado-Perez, C. (2019). A multi-level super meta-theory of personality meta-theories: Why behavior is not always associated with reproductive success. Personality and Individual Differences, 146, 149‒157.
Jackson, T., Mackenzie, J., Hobfoll, S.E. (2000). Communal aspects of self-regulation.
W: M. Boekaerts, P.R. Pintrich, M. Zeidner (red.), Handbook of self-regulation (275‒300). San Diego: Academic Press.
Jacobi, J. (1979). Zamaskowanie. Warszawa: IW PAX.
Jacobi, J. (1993). Psychologia C.G. Junga. Warszawa: Wydawnictwo Wodnika.
Jakubik, A. (1989). Podstawowe kierunki psychiatrii dynamicznej. Warszawa: PZWL.
James, W. (2002). Psychologia. Warszawa: PWN.
Jaroszewski, M.G. (1987). Historia myśli psychologicznej. Część II. Warszawa: PWN.
Jarymowicz, M. (2008). Psychologiczne podstawy podmiotowości. Szkice teoretyczne, studia empiryczne. Warszawa: PWN.
Jaworski, R. (1989). Wybrane zagadnienia z charakterologii. W: A. Januszewski, Z. Uchnast, T. Witkowski (red.), Wykłady z psychologii w KUL (41‒76). Lublin: RW KUL.
Jayawickreme, E., Zachry, C.E., Fleeson, W. (2019). Whole Trait Theory: An integrative approach to examining personality structure and process. Personality and Individual Differences, 136, 2‒11.
Jones, M.J. (1995). Affects as process. An inquiry into the centrality of affect in psychological life. Hillsdale, NJ & London: The Analytic Press.
Jung, C.G. (1997a). Typy psychologiczne. Warszawa: WROTA.
Jung, C.G. (1997b). Aion. Przyczynki do symboliki jaźni. Warszawa: WROTA.
Jung, C.G. (1998). Symbole przemiany. Analiza preludium do schizofrenii. Warszawa: WROTA.
Jung, C.G. (1999). Psychologia a alchemia. Warszawa: WROTA.
Kanagawa, C., Cross, S.E., Markus, H.R. (2001). “Who am I?” The cultural psychology of the conceptual self. Personality and Social Psychology Bulletin, 27, 90‒103.
Kaplan, H.S., Gangestad, S.W. (2005). Life history theory and evolutionary psychology. W: D.M. Buss (red.), The handbook of evolutionary psychology (68‒95). New York, NY: Wiley.
Kelly, G.A. (1955). The psychology of personal constructs. New York: Norton.
Kelly, G.A. (2008). Personal Construct Theory and the psychotherapeutic interview. W: M.W. Schustack, H.S. Friedman (red.), The Personality Reader (174–178). Boston: Pearson Education, Inc. Second Edition.
Kernberg, O.F. (1976). Object relations theory and clinical psychoanalysis. New York:
J. Aronson.
Kernis, M.H. (red.) (2006). Self-esteem issues and answers. A sourcebook of current perspectives. New York and Hove: Psychology Press. Taylor & Francis Group.
Kernis, M.H., Lakey, Ch.D. (2010). Fragile versus secure high self- esteem; Implica-tions for defensiveness and insecurity. W: R.M. Arkin, K.C. Oleson, P.J. Carroll (red.), Handbook of Uncertain Self (360‒378). New York and Hove: Psychology Press. Taylor & Francis Group.
Kim, Y.-H., Kwon, H., Seo, M., Seo, D. (2017). The self in Face and Dignity cultures. W: A.T. Church (red.), The Praeger Handbook of Personality across Culture. Volume 3: Evolutionary, ecological, and cultural contexts of personality (237‒263). Santa Barbara, California, Denver, Colorado: Praeger.
Klein, M. (2007). Pisma. Tom I. Miłość, poczucie winy i separacja oraz inne prace z lat 1921‒ 1945. Gdańsk: GWP. Przekład D. Golec, A. Czownicka.
Klein, S.B., Cosmides, L., Tooby, J., Chance, S. (2002). Decisions and the evolution of memory: Multiple systems, multiple functions. Psychological Review, 109 (2), 306‒329.
Kluckhohn, C., Murray, H.A. (1972). Personality formation: the determinants. W: E.P. Hollander, R.G. Hunt (red.), Classic contributions to social psychology (37‒46). New York: Oxford University Press.
Kłoskowska, A. (1983). Socjologia kultury. Warszawa: PWN.
Kmiecik, K. (1983). Informacje oceniające, samoocena i poczucie kontroli a myślenie twórcze. Wrocław: ZN imienia Ossolińskich, Wydawnictwo PAN.
Kmiecik, K. (1984). Regulacyjne funkcje umiejscowienia poczucia kontroli. Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego UG, Psychologia, 6, 47–65.
Kofta, M. (1985). Procesy atrybucji w spostrzeganiu społecznym. W: M. Lewicka (red.), Psychologia spostrzegania społecznego (175‒216). Warszawa: KiW.
Kofta, M. (1993) (red.). Psychologia aktywności: zaangażowanie, sprawstwo, bezradność. Poznań: Nakom.
Kofta, M., Doliński, D. (2000). Poznawcze podejście do osobowości. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki (561‒600). Gdańsk: GWP.
Kohut, H. (1977). The restoration of the self. New York: International Universities Press.
Kohut, H. (1984). How does analysis cure? Chicago: University of Chicago Press.
Kohut, H., Wolff, E. (1978). The disorders of the self and their treatment: an outline. International Journal of Psychoanalysis, 59, 413–425.
Komosiński, M. (2008). Sztuczne życie. Algorytmy inspirowane biologicznie. Nauka, 4, 7‒21.
Kowalczyk, S. (1990). Człowiek w myśli współczesnej. Warszawa: Michalineum.
Kowalczyk, S. (1995). Z refleksji nad człowiekiem. Człowiek – społeczność ‒ wartość. Lublin: TN KUL.
Kowalczyk, S. (2010). Nurty personalizmu. Od Augustyna do Wojtyły. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Kozielecki, J. (1987). Koncepcja transgresyjna człowieka: analiza psychologiczna. Warszawa: PWN.
Kozielecki, J. (1996). Człowiek wielowymiarowy. Warszawa: Żak.
Krahe, B. (1999). Personality and social psychology. Towards a synthesis. London: Sage Publications.
Krąpiec, M. (1974). Ja ‒człowiek. Zarys antropologii filozoficznej. Lublin: TN KUL.
Krovetz, M.L. (1974). Explaining success or failure as a function of one’s locus of control. Journal of Personality, 42 (2), 175–189.
Krzyżewski, K. (1990). O statusie i funkcjonowaniu kategorii „osoba“ w koncepcjach psychologicznych. Przegląd Psychologiczny, XXXIII, 1, 69‒76.
Lachowicz-Tabaczek, K. (2004). Potoczne koncepcje świata i natury ludzkiej. Gdańsk: GWP.
Lamiell, J.T. (1986a). What is nomothetic about “nomothetic” personality research? Journal of Theoretical and Philosophical Psychology, 6 (2), 97‒107.
Lamiell, J.T. (1986b). Interactive measurement, idiothetic inquiry, and the challenge to conventional “nomotheticism”. Journal of Personality, 54 (2), 460‒469.
Lamiell, J.T. (1991). Valuation theory, the self-confrontation method, and scientific personality psychology. European Journal of Personality, 5 (3), 235‒244.
Lamiell, J.T. (2000). A periodic table of personality elements? The “Big Five” and trait “psychology” in critical perspective. Journal of Theoretical and Philosophical Psychology, 20 (1), 1‒24.
Lamiell, J.T. (2010). Why was there no place for personalistic thinking in 20th century psychology? New Ideas in Psychology, 28 (2), 135‒142.
Lamiell, J.T., Laux L. (2010). Reintroducing critical personalism: An introduction to the special issue. New Ideas in Psychology, 28 (2), 105–109.
Lapsley, D.K, Power, F.C. (red.) (1988). Self, ego, and identity. New York: Springer-Verlag.
Larsen, R.J., Buss, D.M. (2005). Personality psychology. Boston: McGraw Hill.
Larsen, R., Buss, D., Wismeijer, A., with contributions from John Song (2013). Per-sonality psychology. Domains of knowledge about human nature. London: McGraw-Hill Higher Education.
Leary, M. (1999). Wywieranie wrażenia na innych – o sztuce autoprezentacji. Gdańsk: GWP.
Lecky, P. (1951). Self-consistency. A theory of personality. New York: Island Press.
Le Doux, J. (2000). Mózg emocjonalny. Tajemnicze podstawy życia emocjonalnego. Poznań: Media Rodzina.
Leonardelli, G.J., Lakin, J.L. (2010). The new adventures of regulatory focus: Self-uncertainty and the quest for a diagnostic self-evaluation. W: R.M. Arkin, K. C. Oleson, P.J. Carroll (red.), Handbook of Uncertain Self (249‒265). New York and Hove: Psychology Press. Taylor & Francis Group.
Leontjew, A.N. (1985). Działalność a osobowość. W: J. Reykowski, O.W. Owczynnikowa, K. Obuchowski (red.), Studia z psychologii emocji, motywacji i osobowości (7‒57). Wrocław: ZN im. Ossolińskich.
Lewicka, M. (1985) (red.). Psychologia spostrzegania społecznego. Warszawa: KiW.
Lewin, K. (1935). A dynamic theory of personality. New York: McGraw-Hill Book Company, Inc.
Linton, R. (2000). Kulturowe podstawy osobowości. Warszawa: PWN.
Lippa, R.A. (2010). Sex differences in personality traits and gender-related occupa-tional preferences across 53 nations: Testing evolutionary and social-environmental theories. Archives of Sexual Behavior, 39, 619‒636.
Little, B.R. (1999). Personal projects and social ecology. W: J. Brandstadter, R.M. Lerner (red.), Action & self-development. Theory and research through the life span (197‒221). Thousand Oaks: Sage Publications, Inc.
Loevinger, J. (1969). Theories of ego development. W: L. Berger (red.), Clinical-cognitive psychology: models and integrations. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall.
Loevinger, J. (1976). Ego development: conceptions and theories. San Francisco: Jossey-
-Bass.
Lucas, R.E., Diener, E., Grob, A., Suh, E.M., Shao, L. (2000). Cross-cultural evidence for fundamental features of extraversion. Journal of Personality and Social Psychology, 79 (3), 452–468.
Lucas, R.E., Baird, B.M. (2004). Extraversion and emotional reactivity. Journal of Personality and Social Psychology, 86 (3), 473‒485.
Łukaszewski, W. (1974). Osobowość: struktura i funkcje regulacyjne. Warszawa: PWN.
Łukaszewski, W. (1983) (red.). Osobowość – orientacja temporalna – ustosunkowanie do zmian. Wrocław: Wydawnictwo UWr.
Łukaszewski, W. (1984). Szanse rozwoju osobowości. Warszawa: KiW.
Łukaszewski, W. (1985). Osobowość a spostrzeganie siebie i spostrzeganie innych.
W: J. Reykowski, O.W. Owczynnikowa, K. Obuchowski (red.), Studia z psychologii emocji, motywacji i osobowości (101–131). Wrocław: ZN im. Ossolińskich.
Łukaszewski, W. (2003). Wielkie pytania psychologii. Gdańsk: GWP.
MacDonald, K.B. (red.) (1988). Sociobiological perspectives on human development. New York: Springer-Verlag.
MacDonald, K.B. (1998). Evolution, culture, and the five-factor model. Journal of Cross-Cultural Psychology, 29, 119–149.
Madsen, K.B. (1980). Współczesne teorie motywacji. Warszawa: PWN.
Magnusson, D., Allen, V.L. (red.) (1983). Human development. An interactional perspective. Orlando: Academic Press, Inc.
Mahler, M., Pine, F., Bergman, A. (1975). The psychological birth of the human infant. New York: Basic Books, Inc., Publishers.
Malim, T., Birch, A., Wadeley, A. (1995). Wprowadzenie do psychologii. Warszawa: PWN.
Mammen, J, Mironenko, J. (2015). Activity Theories and the Ontology of Psychology:
Learning from Danish and Russian Experiences. Integrative Psychological and Behavioral Science, 49, 681‒713.
Maner, J.K., Miller, S.L. (2012). Motivated social categorization: fundamental motives enhance people’s sensitivity to basic social categories. Journal of Personality and Social Psychology, 103 (1), 70‒83.
Marcia, J.E. (1988). Common Processes Underlying Ego Identity, Cognitive/Moral Development, and Individuation. W: D.K. Lapsley, F.C. Power (red.), Self, ego and identity. Integrative approaches (211‒225). New York: Springer-Verlag.
Markus, H.R., Mullally, P.R., Kitayama, S. (1997). Selfways: diversity in modes of cultural participation. W: U. Neisser, D.A. Jopling (red.), The conceptual self in context. Culture, experience, self-understanding (13–61). Cambridge: University Press.
Markus, H.R., Kitayama, S. (1998). The cultural psychology of personality. Journal of Cross-Cultural Psychology, 29, 63–87.
Mascolo, M.F., Fischer, K.W., Neimeyer, R.A. (1999). The dynamic codevelopment of intentionality, self, and social relations. W: J. Brandtstadter, R.M. Lerner (red.), Action & self-development. Theory and research through the life span (133–166). Thousand Oaks: Sage Publications, Inc.
Maslow, A.H. (1990). Motywacja i osobowość. Warszawa: IW PAX.
Maslow, A.H. (red.) (1959). New knowledge in human values. New York: Harper.
Maslow, A.H. (1986). W stronę psychologii istnienia. Warszawa: IW PAX.
Matthews, G., Deary, I.J. (1998). Personality traits. Cambridge: Cambridge University Press.
Matthews, G., Deary, I.J., Whiteman, M.C. (2009): Personality traits. Cambridge: Cambridge University Press. 3rd edition.
May, R. (1989). Psychologia i dylemat ludzki. Warszawa: IW PAX.
May, R. (1993). Miłość i wola. Poznań: DW REBIS.
May, R. (1995). O istocie człowieka. Szkice z psychologii egzystencjalnej. Poznań: DW REBIS.
Mayer, J.D. (1995). The system-topics framework and the structural arrangement of systems within and around personality. Journal of Personality, 63 (3), 459–493.
Mayer, J.D. (2007‒2008). The big questions of personality psychology: defining common pursuits of the discipline. Imagination, Cognition and Personality, 27 (1), 3‒26.
Mayer, J.D., Korogodsky, M. (2011). A really big picture of personality. Social and Personality Psychology Compass, 5/2, 104‒117.
Mądrzycki, T. (1996). Osobowość jako system tworzący i realizujący plany. Gdańsk: GWP.
McAdams, D.P. (2006). The person. A new introduction to personality psychology. NJ: John Wiley and Sons, Inc.
McAdams, D.P., Manczak, E. (2015). Personality and the life story. W: M. Mikulincer, P.R. Shaver (editors-in-chief), Handbook of personality and social psychology, volume 4: Personality processes and individual differences (425‒446). American Psychological Association.
McAlister, A.L., Bandura, A., Owen, S.V. (2006). Mechanisms of moral disengagement in support of military force: the impact of Sept. 11. Journal of Social and Clinical Psychology, 25 (2), 141‒165.
McCrae, R.R. (2009). Personality profiles of cultures: Patterns of ethos. European Journal of Personality, 23 (3), 205‒227.
McCrae, R.R. (2017). The Five-Factor Model across Cultures. W: A. Timothy Church (red.), The Praeger Handbook of Personality across Culture. Vol. 1: Trait Psychology Across Culture (47‒71). Santa Barbara, California; Denver, Colorado: Praeger.
McCrae, R.R., Costa, P.T., Jr. (1983). Joint factors in self-reports and ratings: Neuroticism, Extraversion, and Openness to Experience. Personality and Individual Differences, 4, 245–255.
McCrae, R.R., Costa, P.T. (1986). Clinical assessment can benefit from recent advances in personality psychology. American Psychologist, 41, 1001‒1003.
McCrae, R.R., Costa, P.T. (2005). Osobowość dorosłego człowieka. Kraków: Wydawnictwo WAM.
McCrae, R.R., John, O.P. (1992). An introduction to the Five-Factor Model and its applications. Journal of Personality, 60 (2), 175–215.
McCrae, R.R., Terracciano, A. (2005). Personality profiles of cultures: aggregate personality traits. Journal of Personality and Social Psychology, 89 (3), 407–425.
McCrae, R.R., Terracciano, A. & 79 Members of the Personality Profiles of Cultures Project (2005). Universal features of personality traits from the observer’s per-spective: Data from 50 cultures. Journal of Personality and Social Psychology, 89 (3), 407‒425.
McDougall, W. (1966a). On the nature of instinct. W: D. Bindra, J. Stewart (red.), Motivation. Selected readings (17–19). Harmondsworth. Penguin Books, Ltd.
McDougall, W. (1966b). Purposiveness, a characteristic of living things. W: D. Bindra, J. Stewart (red.), Motivation. Selected readings (163‒165). Harmondsworth, Penguin Books, Ltd.
McDougall, W. (1972). Theories of action. W: E.P. Hollander, R.G. Hunt (red.), Classic contributions to social psychology (14‒19). New York: Oxford University Press.
Mead, M. (2000). Kultura a tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego. Warszawa: PWN.
Miettunen, J., Veijola, J., Lauronen, E., Kantojarvi, L., Joukamaa, M. (2007). Sex differences in Cloninger’s temperament dimensions a meta-analysis. Comprehensive Psychiatry, 48, 161‒169.
Miller, J.D., Lynam, D. (2001). Structural models of personality and their relation to antisocial behavior: a meta-analytic review. Criminology, November, 39 (4), 765‒793.
Millon, T. (1991). Normality: what may we learn from evolutionary theory? W: D. Offer, M. Sabshin (red.), The diversity of normal behavior. Futher contributions to normatology (356‒404). New York: Basic Books.
Millon, T. (2003). Evolution: A generative source for conceptualizing the attributes of personality. W: I.B. Weiner (Editor-in-Chief), Handbook of Psychology, volume 5
T. Millon, M.J. Lerner (volume editors), Personality and Social Psychology (3‒30). Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
Mironenko, I.A. (2013). Concerning Interpretations of Activity Theory. Integrative Psychological and Behavioral Science, 47, 376‒393.
Mironenko, I.A. (2016). Activity Theory: Quest for the unattainable and hope for the future (reply to commentaries). Integrative Psychological and Behavioral Science, 50, 382–391.
Mischel, W. (1968). Personality and assessment. New York: Wiley.
Mischel, W. (1971). Introduction to personality. New York: Holt, Rinehart and Winston, Inc.
Mischel, W. (2004). Toward an integrative science of the person. Annual Review of Psychology, 55, 1‒22.
Mischel, W. (2008). Continuity and change in personality. W: M.W. Schustack, H.S. Friedman (red.), The Personality Reader (297‒303). Boston: Pearson Education, Inc. 2nd edition.
Mischel, W., Shoda, Y. (1995). A cognitive- affective system theory of personality: reconceptualizing situations, dispositions, dynamics, and invariance in personality structure. Psychological Review, 102 (2), 246‒268.
Morling, B., Lee, J.M. (2017). Culture and motivation. W: A.T. Church (red.), The Praeger Handbook of Personality across Culture. Volume 2: Culture and characteristic adaptations (61‒89). Santa Barbara, California. Denver, Colorado: Praeger.
Moss, D.P. (1992). Cognitive therapy, phenomenology, and the struggle for meaning. Journal of Phenomenological Psychology, 23 (1), 87–102.
Murray, E.J. (1968). Motywacja i uczucia. Warszawa: PWN.
Musek, J. (2007). A general factor of personality: evidence for the Big One in the five-
-factor model. Journal of Research in Personality, 41, 1213‒1233.
Musek, J. (2017). The general factor of personality. London: Academic Press.
Nazir, A., Enz, S., Lim, M.Y., Aylett, R., Cawsey, A. (2009). Culture-personality based affective model. AI & Society, 24, 281‒293.
Neckar, J. (2018). Ewolucyjna psychologia osobowości. O psychologicznej naturze człowieka w ujęciu darwinowskim. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Sedno.
Neisser, U., Jopling, D.A. (ed.) (1997). The conceptual self in context. Culture, experience, self-understanding. Cambridge: Cambridge University Press.
Nelicki, A. (1999). „Metakliniczna” koncepcja osoby V.E. Frankla. W: A. Gałdowa (red.), Klasyczne i współczesne koncepcje osobowości (177‒194). Kraków: Wy-dawnictwo UJ.
Nettle, D., Buss, D.M., Hawley, P.H. (2011). Evolutionary perspectives on the five-factor model of personality. W: D.M. Buss, P.H. Hawley (red.), The evolution of personality and individual differences (5‒28). Oxford: Oxford University Press.
Obuchowski, K. (1982). Badania osobowości efektywnej. W: K. Obuchowski, W.J. Paluchowski (red.), Efektywność a osobowość (5‒24). Wrocław: ZN imienia Ossolińskich, WPAN.
Obuchowski, K. (1985). Adaptacja twórcza. Warszawa: KiW.
Obuchowski, K. (1993). Człowiek intencjonalny. Warszawa: WN PWN.
Oleszkowicz, A. (1995). Kryzys młodzieńczy – istota i przebieg. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Oleś, P. (2000a). Kontrowersje wokół „Wielkiej Piątki”. Czasopismo Psychologiczne, 6 (1‒2), 7‒18.
Oleś, P. (2000b). Psychologia przełomu połowy życia. Lublin: TN KUL.
Oleś, P. (2003). Wprowadzenie do psychologii osobowości. Warszawa: WN Scholar.
Oleś, P. (2018). Wprowadzenie do psychologii osobowości. Warszawa: WN Scholar.
Oleś, P., Batory, A. (red.) (2008). Tożsamość i jej przemiany a kultura. Lublin: Wy-dawnictwo KUL.
Olszewska-Dyoniziak, B. (1991). Człowiek – kultura – osobowość. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.
Opoczyńska, M. (red.) (1999). Wprowadzenie do psychologii egzystencjalnej. Kraków: UJ.
O’Reilly, R.C. (1996). Biologically Plausible Error-Driven Learning Using Local Activation Differences: The Generalized Recirculation Algorithm. Neural Computation, 8 (5), 895‒938.
Osgood, Ch.E. (1980). Lectures on language performance. New York, Springer – Verlag.
Osgood, Ch.E., May, W.H., Miron, M.S. (1975). Cross-cultural universals of affective meaning. Chicago, University of Illinois Press.
Osgood, C.E., Suci, G.J., Tannenbaum, P.H. (1957). The measurement of meaning.
Urbana: University of Illinois Press.
Pacherie, E. (2008). The phenomenology of action: a conceptual framework. Cogni-tion, 107, 179–217.
Papadopoulos, D. (2008). In the ruins of representation: identity, individuality, subjectification. British Journal of Social Psychology, 47, 139‒165.
Panksepp, J. (1982). Toward a general psychobiological theory of emotions. Behavioral and Brain Sciences, 5, 407‒467.
Panksepp, J. (1998). Podstawy emocji podstawowych. W: P. Ekman, R.J. Davidson (red.), Natura emocji. Zagadnienia podstawowe (25‒30). Gdańsk: GWP.
Panksepp, J. (2006). Emotional endophenotypes in evolutionary psychiatry. Progress in Neuro-psychopharmacology and Biological Psychiatry, 30, 774‒784.
Panksepp, J., Biven, L. (2012). Archaeology of mind: The neuroevolutionary origins of human emotions. New York, NJ: Norton.
Paranjpe, A.C. (2014). Style over substance: The loss of personhood in theories of personality. W: W.E. Smythe (red.), Toward a psychology of persons (49‒71). London and New York: Routledge. Taylor & Francis Group.
Pascal, E. (1998). Psychologia jungowska. Poznań: Zysk i S-ka.
Paszkiewicz, E. (1983). Struktura teorii psychologicznych. Behawioryzm Psychoanaliza Psychologia humanistyczna. Warszawa: PWN.
Peabody, D. (1987). Selecting Representative Trait Adjectives Journal of Personality and Social Psychology, 52 (1), 59‒71.
Peabody, D., Goldberg, L.R. (1989). Some determinants of factor structures from personality trait descriptors. Journal of Personality and Social Psychology, 57 (3), 552–567.
Peck, R. (1956). Psychological developments in the second half of life. W: J.E. Anderson (red.), Psychological aspects of aging. Washington, D.C.: APA.
Pennington, D. (2003). Essential personality. London: Arnold.
Perugini, M., Di Blas, L. (2002). The Big Five Marker Scales (BFMS) and the Italian ABC5 taxonomy: analyses from an etic- emic perspective. W: B. De Raad, M. Pe-rugini (red.), Big Five assessment (281–304). Seattle, WA: Hogrefe and Huber.
Pervin, L.A. (2002). Psychologia osobowości. Gdańsk: GWP.
Pervin, L.A., John, O.P. (2002). Osobowość. Teoria i badania. Kraków: UJ.
Peterson, C. (1992). Personality. Fort Worth: Harcourt Brace Jovanovich.
Piekkola, B. (2011). Traits across culture: a neo-allportian perspective. Journal of Theoretical and Philosophical Psychology, 31 (1), 2‒24.
Plutchik, R. (1984). Emotions: a general psychoevolutionary theory. W: K.R. Scherer, P. Ekman (red.), Approaches to emotion (197‒219). Hillsdale, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
Plutchik, R., Conte, H. (1997). Circumplex models of personality and emotions. Washington, DC: American Psychological Association.
Popielski, K. (red.) (1987). Człowiek – pytanie otwarte. Lublin: RW KUL.
Popielski, K. (1994). Noetyczny wymiar osobowości. Lublin: RW KUL.
Popielski, K. (red.) (1996). Człowiek – wartości ‒ sens. Studia z psychologii egzystencji. Lublin: RW KUL.
Pribram, K.H. (1984). Emotion: a neurobehavioral analysis. W: K.R. Scherer, P. Ek-man (red.), Approaches to emotion (13‒38). Hillsdale, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
Read, S.J., Miller, L.C. (2002). Virtual personalities: A neural network model of per-sonality. Personality and Social Psychology Review, 6, 357‒369.
Read, S.J., Monroe, B.M., Brownstein, A.L., Yang, Y., Chopra, G., Miller, L.C. (2010).
A neural network model of the structure and dynamics of human personality. Psychological Review, 117, 1, 61‒92.
Rees, L.W. (1945–46). Physical and psychological aspects of constitution. Eugenics Review, 37, 23–27.
Rees, L.W. (1950). Body size, personality and neurosis. Journal of Mental Science, 96,
168–180.
Reeve, J. (2005). Understanding motivation and emotion. NJ: J. Wiley & Sons, Inc.
Rentfrow, P. (2010). Statewide Differences in Personality. Toward a Psychological Geography of the United States. American Psychologist, 65 (6), 548‒558.
Rentfrow, P., Golsing, S.D., Potter, J. (2008). A Theory of the emergence, persistence, and expression of geographic variation in psychological characteristics. Perspectives on Psychological Science, 3 (5), 339‒369.
Reykowski, J. (1975). Osobowość jako centralny system regulacji i integracji czynności. W: T. Tomaszewski (red.), Psychologia (762‒825). Warszawa: PWN.
Reykowski, J. (1977). Z zagadnień psychologii motywacji. Warszawa: WSiP.
Reykowski, J. (1986). Motywacja, postawy prospołeczne a osobowość. Warszawa: PWN.
Reykowski, J. (2002). Czy w psychologii jest miejsce dla podmiotowości? W: M. Jarymowicz, R.K. Ohme (red.), Natura automatyzmów (233‒237). Warszawa: Wydawnictwo IP PAN i SWPS.
Reykowski, J., Kochańska, G. (1980). Szkice z teorii osobowości. Warszawa: WP.
Reynolds, K.J., Turner, J.C., Barnscombe, N.R., Mavor, K.I., Bizumic, B., Subasic, E. (2010). Interactionism in personality and social Psychology: An integrated approach to understanding the mind and behavior. European Journal of Personality, 24 (5), 458–482.
Riesman, D. (1996). Samotny tłum. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza.
Robins, R.W., John, O.P., Caspi, A., Moffitt, T.E., Stouthamer-Loeber, M. (1996). Resilient, overcontrolled, and undercontrolled boys: Three replicable personality types. Journal of Personality and Social Psychology, 70 (1), 157‒171.
Rogers, C.R. (1951). Client-centered therapy: it’s current practice, implications and theory. Boston: Houghton Mifflin.
Rogers, C.R. (1959). A theory of therapy, personality and interpersonal relationships as developed in the client-centered framework. W: S. Koch (red.), Psychology:
a study of a science (184‒256). New York: McGraw-Hill, vol. 3.
Rogers, C.R. (1961). On becoming a person. A therapist’s view of psychotherapy. Boston: Houghton Mifflin Company.
Rogers, C.R. (1967). Some observations on the organization of personality. W: R.S. Lazarus, E.M. Opton (red.), Personality. Selected readings (103–122). Harmondsworth: Penguin Books Ltd.
Rogers, C.R. (2002). Sposób bycia. Poznań: DW REBIS.
Rokeach, M. (1973). The nature of human values. New York: The Free Press.
Rosenberg, M. (1985). Self-concept and psychological well-being in adolescence. W: R.L. Leahy (red.), The development of the self (205–246). Orlando: Academic Press, Inc.
Rosińska, Z., Matusewicz, Cz. (1982). Kierunki współczesnej psychologii ich geneza
i rozwój. Warszawa: PWN.
Rossier, J., Ouedraogo, A., Dahourou, D. (2017). Personality structure and assess-ment in French-speaking African cultures. W: A. T. Church (red.), The Praeger Handbook of Personality across Cullture, Vol. 1: Trait Psychology Across Culture (73‒103). Santa Barbara, California; Denver, Colorado: Praeger.
Rotter, J.B. (1966). Generalized expectancies for internal versus external control of reinforcement. Psychological Monographs. General and Applied, 80 (1), 1–28.
Rotter, J.B. (2008). External and internal control. W: M.W. Schustack, H.S. Friedman (red.), The Personality Reader (179–184). Boston: Pearson Education, Inc. 2nd edition).
Rubinsztejn, S.L. (1964). Podstawy psychologii ogólnej. Warszawa: Książka i Wiedza.
Rule, N.O., Mar, R.A., Bjornsdottir, R.Th. (2017). Cultural neuroscience insights to individual differences and personality. W: A.T. Church (red.), The Praeger Handbook of Personality across Culture. Volume 3: Evolutionary, ecological, and cultural contexts of personality (59‒86). Santa Barbara, California. Denver, Colorado: Praeger.
Russell, J.A. (1980). A circumplex model of affect. Journal of Personality and Social Psychology, 39 (6), 1161‒1178.
Sannino, A., Engestrom, Y. (2018). Cultural-historical activity theory: founding in-sights and new challenges. Cultural-Historical Psychology, 14 (3), 43‒56.
Saucier, G. (2003). An alternative multi-language structure of personality attributes. European Journal of Personality, 17 (3), 179–205.
Saucier, G. (2008). Measures of the personality factors found recurrently in human lexicons. W: G.J. Boyle, G. Matthews, D. Saklofske (red.), The sage handbook of personality theory and assessment: Personality measurement and testing, vol. 2 (29–54). London: Sage.
Saucier, G. (2009). Recurrent personality dimensions in inclusive lexical studies: Indications for a Big Six structure. Journal of Personality, 77 (5), 1577‒1614.
Saucier, G. (2017). Personality, character, and cultural differences: distinguishing Enduring-order versus Evolving-order cultures. A.T. Church (red.), The Praeger Handbook of Personality across Culture. Volume 3: Evolutionary, ecological, and cultural contexts of personality (265–295). Santa Barbara, California. Denver, Colorado: Praeger.
Saucier, G., Goldberg, L.R. (2001). Lexical studies of indigenous personality factors: premises, products and prospects. Journal of Personality, 69 (6), 847–879.
Saucier, G., Goldberg, L.R. (2003). The structure of personality attributes. W: M.R. Barrick, A.M. Ryan (red.), Personality and work (1–29). San Francisco: Jossey-Bass.
Saucier, G., Goldberg, L.R. (2006). Personality, character, and temperament: The cross-
-language structure of traits. Psychologie Francaise, 51, 265–284.
Saucier, G., Thalmayer, A.G., Payne, D.L., Carlson, R., Sanogo, L., Ole-Kotikash, L. et al. (2014). A basic bivariate structure of personality attributes evident across nine languages. Journal of Personality, 82 (1), 1–14.
Scheffer, D., Heckhausen, H. (2012). Trait theories of motivation. W: J. Heckhausen,
H. Heckhausen (red.), Motivation and action (42–70). Cambridge: Cambridge University Press.
Schwartz, S.H. (1992). Universals in the content and structure of values: Theory and empirical tests in 20 countries. W: M. Zanna (red.), Advances in experimental social psychology (1‒65). New York, NY: Academic Press, vol. 25.
Schwartz, S.H. (2017). Individual values across culture. W: A.T. Church (red.), The Praeger Handbook of Personality across Culture. Volume 2: Culture and characteristic adaptations (121‒152). Santa Barbara, California. Denver, Colorado: Praeger.
Schwartz, S.H., Bilsky, W. (1987). Toward a psychological structure of human values. Journal of Personality and Social Psychology, 53 (3), 550‒562.
Schwartz, S.H., Cieciuch, J., Vecchione, M., Davidov, E., Fischer, R., Beierlein, C., Ra-mos, A., Verkasalo, M., Lönnqvist, J.E., Demirutku, K., Dirilen-Gumus, O., Konty, M. (2012). Refining the theory of basic individual values. Journal of Personality and Social Psychology, 103 (4), 663–688.
Shapiro, S.L., Schwartz, G.E. (2000). The role of intention in self-regulation: toward intentional systemic mindfulness. W: M. Boekaerts, P.R. Pintrich, M. Zeidner (red.), Handbook of self-regulation (253–273). San Diego: Academic Press.
Szirmak, Z., De Raad, B. (1994). Taxonomy and structure of Hungarian personality traits. European Journal of Personality, 8 (2), 95–117.
Shoda, Y., Wilson, N.L., Whitsett, D.D., Lee- Dussud, J., Zayas, V. (2015). The Person as a Cognitive-Affective Processing System: Quantitative Idiography as an Integral Component of Cumulative Science. Rozdział 22. W: M. Mikulicer, P.R. Shaver (red.), APA Handbook of Personality and Social Psychology: Vol. 4. Personality Processes and Individual Differences.
Siek, S. (1993). Wybrane metody badania osobowości. Warszawa: ATK.
Simpson, J.A., Griskevicius, V., Szepsenwol, O., Young, E. (2017). An evolutionary life history perspective on personality and mating strategies. W: A.T. Church (red.), The Praeger Handbook of Personality across Culture. Volume 3: Evolutionary, ecological, and cultural contexts of personality (1‒29). Santa Barbara, California. Denver, Colorado: Praeger.
Skarżyńska, K. (1981). Spostrzeganie ludzi. Warszawa: PWN.
Skinner, B.F. (1995). Zachowanie się organizmów. Warszawa: PWN.
Smith, P.B., Easterbrook, M.J. (2017). Individualism-collectivism: Implications for personality and identity. W: A.T. Church (red.), The Praeger Handbook of Personality across Culture. Volume 3: Evolutionary, ecological, and cultural contexts of personality (149‒177). Santa Barbara, California, Denver, Colorado: Praeger.
Snyder, M. (1974). Self-monitoring of expressive behavior. Journal of Personality and Social Psychology, 30, 526–537.
Sperling, M.B., Berman, W.H. (1994). Attachment in adults. Clinical and developmental perspectives. New York: The Guilford Press.
Stachowski, R. (2000). Historia współczesnej myśli psychologicznej. Od Wundta do czasów najnowszych. Warszawa: WN Scholar.
Stanik, J.M. (1977). Próba diagnozy asocjalności nieletnich przestępców. Katowice. Maszynopis.
Stasiakiewicz, M. (1989) (red.). Wybrane zagadnienia testów projekcyjnych. Warszawa: PTP.
Stelmack, R.M. (1981). The psychophysiology of extraversion and neuroticism. W: H.J. Eysenck (red.), A model for personality (38‒64). New York: Springer.
Stepulak, M. (1995). Podejście systemowe we współczesnej psychologii polskiej. Lu-blin: RW KUL.
Stern, D.N. (1985). The interpersonal world of the infant. A view from psychoanalysis and developmental psychology. New York: Basic Books, Inc. Publishers.
Stern, W. (1938). General Psychology. From the Personalistic Standpoint. New York: The Macmillan Company. Translated by H. D. Spoerl.
Stetsenko, A. (2010). Standing on the shoulders of giants: A balancing act of dialectically theorizing conceptual understanding on the grounds of Vygotsky’s project. W: W.M. Roth (red.), Restructuring science education: Reuniting psychological and sociological perspectives (53‒72). New York: Springer.
Stetsenko A. (2013), Theorizing personhood for the world in transition and change: reflections from transformative activist stance on human development. W: J. Martin, M.H. Bickhard (red.), The psychology of personhood. Philosophical, historical, social-developmental, and narrative perspectives (181‒199). Cambridge: Cambridge University Press.
Stevenson, H. (2018). Holism, field theory, systems thinking, and Gestalt consulting: How each informs the other ‒ Part 1, Theoretical Integration. Gestalt Review, 22 (2), 161‒188.
Stojanowska, E. (2010) (red.). Autoprezentacja dzieci i młodzieży. Temperamentalne tożsamościowe oraz środowiskowe uwarunkowania. Warszawa: UKSW.
Straś-Romanowska, M. (1992). Los człowieka jako problem psychologiczny. Podstawy teoretyczne. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Straś-Romanowska, M. (red.) (2000) Metody jakościowe w psychologii współczesnej. Wrocław: Wydawnictwo UWr.
Strelau, J. (1998). Psychologia temperamentu. Warszawa: PWN.
Strus, W., Cieciuch, J., Rowiński, T. (2011). Kołowy model struktury cech osobowości w ujęciu Lewisa Goldberga. Studia Psychologica UKSW, tom 2, nr 11, 65‒93.
Strus, W., Cieciuch, J. (2014). Poza Wielką Piątkę ‒ przegląd nowych modeli struktury osobowości. Polskie Forum Psychologiczne, tom 19, nr 1, 17‒49.
Strus, W., Cieciuch, J., Rowiński, T. (2014). The Circumplex of Personality Metatraits: A synthesizing model of personality based on the Big Five. Review of General Psychology, 18 (4), 273‒286.
Strus, W., Cieciuch, J., Rowiński, T. (2017). Towards a synthesis of personality, temperament, motivation, emotion and mental health within the Circumplex of Personality Metatraits. Journal of Research in Personality, 66, 70‒95.
Suh, E.M. (2002). Culture, identity consistency, and subjective well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 83 (6), 1378‒1391.
Sullivan, H.S. (1953). The interpersonal theory of psychiatry. New York: W.W. Norton and Company, Inc. (red.) H.S. Perry, M.L. Gavel.
Swann, W.B., Jr. (1990). To be adored or to be known: The interplay of self- en-hancement and self-verification. W: R.M. Sorrentino, E.T. Higgins (red.), Hand-book of motivation and cognition (408–480). New York: Guilford Press, tom 2.
Swieżawski, S. (1983). Święty Tomasz na nowo odczytany. Kraków: Znak.
Szmajke, A. (1999). Autoprezentacja – maski, pozy, miny. Olsztyn: Ursa Consulting.
Śleszyński, D. (1995). Człowiek w działaniu. Analiza empiryczna, fenomenologiczno-
-egzystencjalna. Białystok: Trans Humana.
Śleszyński. D. (2007). Interakcja źródłem osobowego rozwoju. Ujęcie fenomenologiczno- egzystencjalne. Olecko: Wydawnictwo Wszechnicy Mazurskiej.
Tatarkiewicz, W. (2003). Historia filozofii. Wydanie 17. t. II i t. III. Warszawa: PWN.
Tellegen, A., & Waller, N.G. (1987, August). Reexamining basic dimensions of natural language trait descriptors. Abstract presented at the 1995 annual meeting of the American Psychological Association.
Tesser, A., Felson, R.B., Suls, J.M. (red.) (2004). Ja i tożsamość. Perspektywa psychologiczna. Gdańsk: GWP.
Tice, D.M. (1989). Metatraits: interitem variance as personality assessment. W: D.M. Buss, N. Cantor (red.), Personality psychology (194‒200). New York: Springer-Verlag.
Tomaszewski, T. (1975). Człowiek i otoczenie. W: T. Tomaszewski (red.), Psychologia (13‒36). Warszawa: PWN.
Tomaszewski, T. (1984). Główne idee współczesnej psychologii. Warszawa: WP.
Tomkins, S.S. (1963). Affect, imagery, consciousness. The negative affects. New York: Springer Publishing Company, Inc., volume II.
Tomkins, S.S. (1984). Affect theory. W: K.R. Scherer, P. Ekman (red.), Approaches to emotion (163‒195). Hillsdale, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
Triandis, H.C., Suh, E.M. (2002). Cultural influences on personality. Annual Review of Psychology, 53, 133‒160.
Trzebiński, J. (1981). Twórczość a struktura pojęć. Warszawa: PWN.
Trzebiński, J. (red.) (2002). Narracja jako sposób rozumienia świata. Gdańsk: GWP.
Tupes, E.C., Christal, R.E. (1992). Recurrent personality factors based on trait rat-ings. Journal of Personality, 60, 225‒251 (org. z 1961).
Twenge, J.M., Campbell, W.K. (2017). Personality Psychology. Understanding yourself and others. Boston: Pearson Education, Inc.
Uchnast, Z. (1975). Rollo Maya fenomenologiczno-egzystencjalna koncepcja osobowości. Roczniki Filozoficzne KUL, z. 4, 37–45.
Uchnast. Z. (1983). Humanistyczna orientacja w psychologii osobowości. Lublin: WN KUL.
Uchnast, Z. (1987). Koncepcja człowieka jako osoby w psychologii humanistyczno-egzystencjalnej. W: K. Popielski (red.), Człowiek – pytanie otwarte (77‒100). Lublin: RW KUL.
Uchnast, Z. (1990). Problem podmiotowości w ujęciu psychologicznym. Przegląd Psychologiczny, XXXIII, 1, 41‒57.
Vignoles, V.L, Chryssochoou, Breakwell, G.M. (2002). Evaluating models of identity motivation: Self- esteem is not the whole story. Self and Identity, 1, 201‒218.
Vignoles, L.V., Regalia, C., Manzi, C., Golledge, J., Scabini, E. (2006). Beyond self-esteem: influence of multiple motives on identity construction. Journal of Personality and Social Psychology, 90 (2), 308‒333.
Wakefield, J.C. (1989). Levels of explanation in personality theory. W: D.M. Buss,
N. Cantor (red.), Personality psychology. Recent trends and emerging directions (333‒346). New York: Springer-Verlag.
Walsh-Bower, R. (2010). Some social-historical issues underlying psychology’s fragmentation. New Ideas in Psychology, 28 (2), 244‒252.
Wang, Y.J., Wang, Shu-Yi, Klann, E.M. (2018). The emperor with no clothes: A critique of collectivism and individualism. Archives of Scientific Psychology, 6, 251–260.
Way, B.M., Lieberman, M.D. (2010). Is there a genetic contribution to cultural differences? Collectivism, individualism and genetic markers of social sensitivity. Social Cognitive and Affective Neuroscience, 7, 222‒229.
Westerlundh, B. (2004). Percept-genesis and the study of defensive processes. W:
U. Hentschel, G. Smith, J.G. Draguns, W. Ehlers (red.), Defense mechanisms. Theoretical, research and clinical perspectives (91‒103). Amsterdam: Elsevier.
Whaley, A.L. Noel, L. (2011). Sociocultural theories, academic achievement, and African American adolescents in multicultural context: a review of the cultural incompatibility perspective. Social Psychology of Education, 14, 149‒168.
White, R.W. (1959). Motivation reconsidered: The concept of competence. Psycho-logical Review, 66, 297–333.
White, R.W. (1967). Competence and the psychosexual stages of development. W: R.S. Lazarus, E.M. Opton (red.), Personality. Selected readings (142‒166). Har-mondsworth: Penguin Books, Ltd.
Wichman, A.L., Hermann, A.D. (2010). Deconstructing the link between self-doubt and self-worth: Ideas to reduce maladaptive coping. W: R.M. Arkin, K.C. Oleson, P.J. Carroll (red.), Handbook of Uncertain Self (321‒337). New York and Hove: Psychology Press. Taylor & Francis Group.
Wiggins, J.S. (1979). A psychological taxonomy of trait-descriptive terms: The interpersonal domain. Journal of Personality and Social Psychology, 37 (3), 395–412.
Wiggins, J.S., Phillips, N., Trapnell, P. (1989a) Circular Reasoning About Interpersonal Behavior. Evidence Concerning Some Untested Assumptions Underlying Diagnostic Classification. Journal of Personality and Social Psychology, 56 (2), 296‒305.
Wiggins, J.S., A.L. Pincus (1989b). Conceptions of Personality Disorders and Dimensions of Personality. A Journal of Consulting and Clinical Psychology, 1 (4), 305‒316.
Winnicott, D.W. (1965). The maturational processes and the facilitating environment. London: Hogarth Press.
Winnicott, D.W. (2002). Jeu et réalité. L’espace potentiel. Paris: Gallimard.
Wojciszke, B. (1986). Teoria schematów społecznych. Struktura i funkcjonowanie jednostkowej wiedzy o otoczeniu społecznym. Wrocław: Ossolineum.
Wojtyła, K. (1982). Miłość i odpowiedzialność. Lublin: TN KUL.
Wojtyła, K. (1994). Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne. Lublin: TN KUL.
Woodworth, R.S., Sheehan, M.R. (1964). Contemporary schools of psychology. 3rd edition. New York: The Ronald Press Company.
Wygotski, L.S. (2006). Narzędzie i znak w rozwoju dziecka. Warszawa: WN PWN.
Yang, K.S. (2006). Indigenous personality research: The Chinese case. W: U. Kim, K.S. Yang, K.K. Hwang (red.), Indigenous and cultural psychology: Understanding people in context (285‒314). New York, NY: Springer.
Young, P.T. (1973). Feeling and emotion. W: B.B. Wolman (red.), Handbook of General Psychology (749‒771). Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall, Inc.
Zaborowski, Z. (1989). Psychospołeczne problemy samoświadomości. Warszawa: PWN.
Zaborowski, Z. (1998). Świadomość i samoświadomość człowieka. Warszawa: ENETEIA.
Zhou, X., Saucier, G., Gao, D., Liu, J. (2009). The Factor Structure of Chinese Personality Terms. Journal of Personality, 77 (2), April, 363‒400.
Zimmerman, B.J. (2000). Attaining self-regulation: a social cognitive perspective. W: M. Boekaerts, P.R. Pintrich, M. Zeidner (red.), Handbook of self-regulation (13–39). San Diego: Academic Press.
Zimmermann, B.J., Woods, W.C., Ritter, S., Happel, M., Masuhr, O., Jaeger, U., Spitzer, C., Wright, A.G.C. (2019). Integrating structure and dynamics in personality assessment: First steps toward the development and validation of a personality dynamics diary. Psychological Assessment, 31 (4), 516–531.
Zuroff, D.C., Fournier, M.A., Patall, E.A., Leybman, M.J. (2010). Steps toward an evolutionary personality psychology: individual differences in the social rank domain. Canadian Psychology, 51 (1), 58‒66.