Nielegalny obrót odpadami. Studium prawnokarne i kryminologiczne

Spis treści:

Wykaz skrótów
Wstęp
Metodologia

Rozdział 1. WPROWADZENIE DO PROBLEMATYKI OBROTU ODPADAMI

1.1. Zagadnienia definicyjne
1.1.1. Odpady w prawie międzynarodowym i europejskim
1.1.2. Odpady w prawie krajowym
1.2. Klasyfikacja odpadów
1.3. Przemieszczanie odpadów w prawie międzynarodowym, europejskim i krajowym

Rozdział 2. NIELEGALNY OBRÓT ODPADAMI Z PERSPEKTYWY PRAWA KARNEGO OCHRONY ŚRODOWISKA

2.1. Uwagi wstępne
2.2. Kryminalizacja niezgodnego z prawem obrotu odpadami
2.3. Charakterystyka ustawowych znamion przestępstwa  z art. 183 k.k.
2.3.1. Przedmiot ochrony
2.3.2. Znamiona strony przedmiotowej
2.3.3. Podmiot
2.3.4. Strona podmiotowa

Rozdział 3. STATYSTYCZNY OBRAZ ZJAWISKA NIELEGALNEGO OBROTU ODPADAMI

3.1. Statystyka policyjna
3.2. Statystyka sądowa
3.3. Problematyka ciemnej liczby przestępstw w przestępczości odpadowej

Rozdział 4. CHARAKTERYSTYKA ZJAWISKA PRZESTĘPCZOŚCI ZWIĄZANEJ Z NIELEGALNYM OBROTEM ODPADAMI NA TLE DOROBKU ZIELONEJ KRYMINOLOGII

4.1. Zielona kryminologia wobec zjawiska nielegalnego obrotu odpadami
4.2. Odpady a (eko)terroryzm
4.3. Odpady a katastrofy ekologiczne i bomby ekologiczne
4.4. Pożary składowisk odpadów

Rozdział 5. NIELEGALNY OBRÓT ODPADAMI W ŚWIETLE BADAŃ AKTOWYCH

5.1. Cel, zakres i metoda badań
5.2. Studium przypadków
5.3. Charakterystyka badanych spraw
5.4. Charakterystyka sprawców nielegalnego obrotu odpadami
5.5. Wnioski

Rozdział 6. PRZECIWDZIAŁANIE PRZESTĘPCZOŚCI ZWIĄZANEJ Z NIELEGALNYM OBROTEM ODPADAMI

6.1. Uwagi wstępne
6.2. Policja
6.3. Straż Graniczna
6.4. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
6.5. Centralne Biuro Antykorupcyjne
6.6. Krajowa Administracja Skarbowa
6.7. Inspekcja Ochrony Środowiska
6.8.Inspekcja Transportu Drogowego
6.9. Urząd Transportu Kolejowego
6.10. Wnioski

Podsumowanie
Bibliografia
Załączniki
Załącznik 1
Załącznik 2
Wykaz tabel, wykresów i rysunków

Literatura

1.    Adamski J., Nowe technologie w służbie terrorystów, Warszawa 2007.
2.    Amielańczyk K., Rzymskie prawo karne w reskryptach cesarza Hadriana, Lublin 2006.
3.    Andrejew I., Krótki komentarz, Wyd. 2, Warszawa 1978.
4.    Andrejew I., Świda W., Wolter W., Kodeks karny z komentarzem, Warszawa 1973.
5.    Bäcker R., Marszałek-Kawa J., Modrzyńska J., Globalizacja – integracja –transformacja: główne problemy polityczne globalizacji, integracji europejskiej oraz transformacji politycznej Europy Środkowej i Wschodniej, Toruń 2004.
6.    Bafia J., Mioduski K., Siewierski M., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 1987.
7.    Bałandynowicz A., Zapobieganie przestępczości: studium prawnoporównawcze z zakresu polityki kryminalnej, Warszawa 1998.
8.    Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. 2, Warszawa 2012.
9.    Bańko M. (red.), Inny słownik języka polskiego, t. II, Warszawa 2000.
10.    Bar M., Bukowski Z., Jerzmański J., Urban S. (red.), Leksykon prawa ochrony środowiska, Warszawa 2012.
11.    Barles S., History of Waste Management and the Social and Cultural Representations of Waste, [w:] The Basic Environmental History, (red.) M. Agnoletti, S. N. Serneri, Springer 2014.
12.    Beccaria C., O przestępstwach i karach, Warszawa 1959.
13.    Beirne P., South N., Issues in Green Criminology, Routledge 2013.
14.    Beirne P., South N., Issues in Green Criminology. Confronting Harms Against Environments, Humanity and Other Animals, Willan Publishing 2013.
15.    Benacchio G.A., Pasa B., A Common Law for Europe, Central European University Press 2005.
16.    Błachut J., Czy „ciemna liczba przestępstw” istnieje?, „Archiwum Kryminologii” 2007–
2008, t. XXIX–XXX.
17.    Błachut J., Gaberle A., Krajewski K., Kryminologia, Gdańsk 2007.
18.    Błachut J., Grzyb M., Habzda-Siwek E., Płeć a przestępczość. O problemie dyspro-porcji płci wśród sprawców przestępstw z użyciem przemocy, „Archiwum Kryminologii” 2013, t. XXXV.
19.    Błachut J., Problemy z pomiarem przestępczości, Warszawa 2007.
20.    Błachut J., Szewczyk M., Wójcikiewicz J. (red.), Płeć a przestępczość. Nauka wobec przestępczości. Księga ku czci profesora Tadeusza Hanauska, Kraków 2001 za:
J. Kaczmarek, Przestępstwo wzięcia i przetrzymywania zakładnika: Aspekty prawne i kryminologiczne, Warszawa 2013.
21.    Boć J., Nowacki K., Samborska-Boć E., Ochrona środowiska, Wrocław 2008.
22.    Bogdan G., Komentarz do art. 183 k.k., [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, Tom II. Komentarz do art. 117–277 Kodeksu karnego, (red.) A. Zoll, Kraków 1999.
23.    Bogdan W., Ekologistyka w systemie zarządzania odpadami niebezpiecznymi, Toruń 2016.
24.    Bojarski M., Giezek J., Stankiewicz Z. (red.) Prawo karne materialne. Część ogólna
i szczególna, Warszawa 2006.
25.    Bojarski M., Komentarz do art. 69, [w:] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. Komentarz, (red.) J. Jerzmański, Wrocław 2002.
26.    Bojarski M., Radecki W., Kompendium dla policjanta. Część II. Współdziałanie ze strażami: leśnictwo. łowiectwo, rybactwo, ochrona przyrody, utrzymanie czystości
i porządku. Bezpieczeństwo imprez masowych, Wrocław 1998.
27.    Bojarski M., Radecki W., Pozakodeksowe prawo karne. Tom II. Przestępstwa gospodarcze przeciwko środowisku. Komentarz, Warszawa 2003.
28.    Bojarski M., Radecki W., Przewodnik po pozakodeksowym prawie karnym, Wro-cław 1999.
29.    Borkowski R., Terroryzm ponowoczesny: studium z antropologii polityki, Toruń 2006.
30.    Bożek M., Czuryk M., Karpiuk M., Kostrubiec J. (red.), Służby specjalne w strukturze władz publicznych: zagadnienia prawnoustrojowe, Warszawa 2014.
31.    Bożek M., Walczuk K. (red.), Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego – organizacja i funkcjonowanie na tle uwarunkowań prawnych, Warszawa 2014.
32.    Bożek M., Zwalczanie przestępstw jako ustawowe zadanie Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Stan obecny i postulaty de lege ferenda, „Studia Iuridica Lublinensia” 2015, nr 1.
33.    Brzeziński P., Unijny obowiązek odmowy zastosowania przez sąd krajowy ustawy niezgodnej z dyrektywą Unii Europejskiej, Warszawa 2010.
34.    Buchała K., Prawo karne materialne, wyd. 2, Warszawa 1989.
35.    Buczyński S., Mogilniki – problematyka błędnych decyzji dotyczących środowiska naturalnego w województwie warmińsko-mazurskim, [w:] Kryminologia wobec współczesnych zagrożeń ekologicznych, (red.) M. Kotowska, W. Pływaczewski, Olsztyn, 2011.
36.    Budyn-Kulik M., Komentarz do art. 72 Kodeksu karnego, [w:] Kodeks karny komentarz, (red.) M. Mozgawa, M. Budyn-Kulik, P. Kozłowska-Kalisz, Warszawa 2017.
37.    Chlebowicz P., Kryminologiczne aspekty zjawiska ekoterroryzmu, [w:] Kryminologia wobec współczesnych zagrożeń ekologicznych, (red.) W. Pływaczewski, M. Kotowska, Olsztyn 2011.
38.    Chlebowicz P., Nielegalny handel bronią. Studium kryminologiczne, Warszawa 2015.
39.    Chorbot P., Bezpieczeństwo jądrowe w zakresie gospodarowania odpadami promieniotwórczymi. Aspekty kryminologiczne, [w:] Prawnokarne i kryminologiczne aspekty ochrony środowiska, (red.) W. Pływaczewski, Olsztyn 2012.
40.    Chorbot P., Nielegalny handel odpadami z perspektywy przestępczości zorganizowanej na przykładzie działalności neapolitańskiej kamorry, [w:] Gospodarka odpadami. Problematyka prawna i ekokryminologiczna, (red.) W. Pływaczewski, S. Buczyński, Olsztyn 2013.
41.    Chorbot P., Ustawa o działaniach antyterrorystycznych. Komentarz do niektórych regulacji, [w:] Uprawnienia służb specjalnych z perspektywy współczesnych zagrożeń bezpieczeństwa narodowego. Wybrane zagadnienia, Warszawa 2017.
42.    Chorbot P., Wieczerza M., Analiza dotycząca prawnomiędzynarodowych i krajo-wych podstaw reagowania na zdarzenia CBRN, [w:] Uprawnienia służb specjalnych z perspektywy współczesnych zagrożeń bezpieczeństwa narodowego. Wybrane zagadnienia, (red.) P. Burczaniuk, Emów 2017.
43.    Ciechanowicz McLean J., Ochrona zasobów przyrodniczych morza, [w:] Wybrane problemy prawa ochrony środowiska, (red.) M. Pchałek, B. Rakoczy, Warszawa 2010.
44.    Ciechanowicz-McLean J., Penalizacja prawa ochrony środowiska, „Gdańskie Studia Prawnicze”, 2008, Tom XIX.
45.    Ciechanowicz-McLean J., Polskie prawo ochrony przyrody, Warszawa 2006.
46.    Ciechanowicz-McLean J., Prawo i polityka ochrony środowiska, Warszawa 2009.
47.    Ciechanowicz-McLean J., Prawo i polityka ochrony środowiska, Warszawa 2010.
48.    Ciechanowicz-McLean J., Ruch Environmental Justice, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2009, nr 1.
49.    Cielecki T., Prewencja kryminalna. Studium z profilaktyki kryminologicznej, Opole 2004.
50.    Cieślak M., Polskie prawo karne, Warszawa 1994.
51.    Cieślak W., Nawiązka w polskim prawie karnym, Gdańsk 2006.
52.    Cieślak W., Prawo karne. Zarys instytucji i naczelne zasady, Warszawa 2010.
53.    Cilecki E., Historyczne aspekty przestępstw przemytniczych, „Zeszyty Naukowe Akademii Spraw Wewnętrznych” 1975, nr 11.
54.    Clapp J., The Distancing of Waste, [w:] Confronting Consumption, (red.) T. Princen, M. Maniates, K. Conca, Cambridge 2002.
55.    York − London − Toronto − Sydney − Tokyo − Singapore − Madrid – MexicoCity
− Munich − Paris − Cape Town − Hongkong − Montreal 2008.
56.    Cyprian T., Postęp techniczny a prawo karne, Warszawa 1966.
57.    Czyżowicz W., Główne przyczyny nielegalnego handlu, [w:] Zwalczanie przemytu. Zbiór dobrych praktyk. Różne perspektywy – wspólny cel, (red.) E.W. Pływaczewski, E. Kowalewska-Borys, Warszawa 2013.
58.    Danecka D., O pojęciu odpadów w rozumieniu ostawy z dnia 14 grudnia 2012 r., „Ius Novum” 2016, nr 4.
59.    Draniewicz B., Pojęcie odpadu w prawie europejskim i prawie polskim – wybrane zagadnienia, „Prawo i Podatki UE” 2006, nr 3.
60.    Duda M., Chorbot P., Sprawozdanie z ogólnopolskiej konferencji naukowej konferencja naukowa „Międzynarodowa przestępczość przeciwko środowisku naturalnemu współczesnym wyzwaniem dla organów ścigania. 25 lat CITES w Polsce”, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2015, nr 13.
61.    Duda M., Etiologia zjawiska przestępczości powrotnej, [w:] Kryminologia wobec współczesnych wyzwań cywilizacyjnych, (red.) G. Kędzierska, W. Pływaczewski, Olsztyn 2010.
62.    Duda M., Przestępstwa z nienawiści. Studium prawnokarne i kryminologiczne, Olsztyn 2016.
63.    Dupuy P.M., Viñuales J. E., International Environmental Law, Cambridge University Press 2015.
64.    Działocha K., Łukaszczuk A., Komentarz do art. 86 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom II, (red.) L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.
65.    Dziewoński K., Założenia planu przestrzennego zagospodarowania kraju do 2000 roku, Warszawa 1987.
66.    Eman K., Mesko G., Fields C.B., Crimes against the Environment: Green Criminology and Research Challenges in Slovenia, „Journal of Criminal and Security” 2011, nr 4.
67.    Farhat Ali M., El Ali B.M., Speight J.G., Handbook of industrial chemistry. Organic chemicals, New York 2005.
68.    Farral S., Ahmed T., French D., Criminological and Legal Consequences of Climate Change, Bloomsbury Publishing 2012.
69.    Fiebig J., Pływaczewski W., Tyburska A. (red.), Prewencja kryminalna. Policyjne strategie działań zapobiegawczych, Szczytno 2003.
70.    Filipkowski W., Przestępczość zorganizowana – ujęcie prawne i kryminologiczne, „Prokuratura i Prawo” 2006, nr 12.
71.    Gaberle A., Patologia społeczna, Warszawa 1993.
72.    Gałązka M., Komentarz do art. 183 k.k., [w:] Kodeks karny. Komentarz, (red.) A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2018.
73.    Gardocki L., Prawo karne, Warszawa 2004.
74.    Inspekcja Ochrony Środowiska, Transgraniczne przemieszczanie odpadów – zbiór przepisów, Warszawa 2015.
75.    Gore M.L. (red.), Conservation Criminology, John Wiley & Sons 2017.
76.    Gostyński Z., Karnoprawny obowiązek naprawienia szkody, Katowice 1984.
77.    Górniok O., Przestępczość gospodarcza i jej zwalczanie, Warszawa 1994.
78.    Górniok O. (red.), Prawo karne gospodarcze, Warszawa 2003.
79.    Górski M., Gospodarowanie odpadami, [w:] Prawo ochrony środowiska, (red.)
M. Górski, J.S. Kierzkowska, Bydgoszcz 2006.
80.    Górski M., Instytucja sprzeciwu w regulacjach prawnych dotyczących międzynarodowego przemieszczania odpadów, [w:] Aktualne problemy prawa ochrony środowiska, (red.) G. Dobrowolski, Kroczyce 2008.
81.    Górski M., Prawo Ochrony Środowiska, Warszawa 2009.
82.    Gruszecka D., Komentarz do art. 183 k.k., [w:] Kodeks karny. Część szczególna, (red.) J. Giezek, Warszawa 2014.
83.    Grzyb M., Zielona kryminologia, „Archiwum Kryminologii”, t. XXXIII, 2011.
84.    Gubrynowicz A., Konwencja Bazylejska o odpadach niebezpiecznych i innych odpadach, „Prawo i Środowisko” 1999, nr 1.
85.    Guzik-Makaruk E.M., Transplantacja narządów, tkanek i komórek. Wybrane aspekty kryminologiczne i prawnokarne, Białystok 2016.
86.    Guzik-Makaruk E.M., Prawnokarna regulacja przestępstw o charakterze ekoterrorystycznym na tle polskiego Kodeksu karnego – wybrane zagadnienia, „Przegląd Policyjny” 2012, nr 1.
87.    Guzik-Makaruk E.M., Transplantacja organów, tkanek i komórek w ujęciu prawnym i kryminologicznym. Studium prawnoporównawcze, Warszawa 2008.
88.    Guziuk M., Podstawy metodologiczne prac promocyjnych (nauki społeczno-pedagogiczne), Warszawa 2005.
89.    Hall M., Exploring Green Crime: Introducing the Legal, Social and Criminological Contexts of Environmental Harm, Palgrave Macmillan 2015.
90.    Hall M., Wyatt T., South N., Nurse A., Potter G., Maher J. (red.), Greening Criminology in the 21st Century: Contemporary debates and future directions in the study of environmental harm, Routledge 2016.
91.    Hanausek T., Modus operandi i alibi – ewolucja znaczenia pojęć, „Studia Kryminologiczne, Kryminalistyczne i Penitencjarne” 1978.
92.    Hołyst B. (red.), Zapobieganie przestępczości w świetle obrad VIII Międzynarodowego Kongresu Kryminologii, Lizbona, wrzesień, 1978, Warszawa 1979.
93.    Hołyst B., Kryminalistyka, Warszawa 2007.
94.    Hołyst B., Kryminalistyka, Warszawa 1996.
95.    Hołyst B., Kryminologia w krajach socjalistycznych: wybór artykułów, Warszawa 1976.
96.    Hołyst B., Kryminologia, Warszawa 1986.
97.    Hołyst B., Kryminologia, Warszawa 1987.
98.    Hołyst B., Kryminologia, Warszawa 2004.
99.    Hołyst B., Kryminologia, Warszawa 2007.
100.    Hołyst B., Kryminologia, Warszawa 2009.
101.    Hołyst B., Kryminologia, Warszawa 2016.
102.    Hołyst B., Patologie życia gospodarczego w Polsce w opinii młodzieży, Warszawa 2008.
103.    Hołyst B., Policja na świecie, Warszawa 2011.
104.    Hołyst B., Współczesne instytucjonalno-prawne formy organizacyjne walki z nielegalnym handlem wyrobami tytoniowymi, [w:] Zwalczanie przemytu. Zbiór dobrych praktyk. Różne perspektywy – wspólny cel, (red.) E.W. Pływaczewski, E. Kowalewska-Borys, Warszawa 2013.
105.    Hypś S., Kołek K. (red.), Rola organów bezpieczeństwa publicznego w przeciw-działaniu przestępczości – zagadnienia wybrane, Lublin 2014.
106.    Fiebig J., Pływaczewski W., Tyburska A. (red.), Policyjne strategie działań zapobiegawczych, Szczytno 2003.
107.    Jałoszyński K., Koncepcja współczesnych działań antyterrorystycznych, Warszawa 2003.
108.    Jasiński W., Osoby na eksponowanych stanowiskach politycznych. Przeciwdziałanie korupcji i praniu pieniędzy, Warszawa 2012.
109.    Jasiński W., Przeciw szarej strefie. Nowe zasady zapobiegania praniu pieniędzy, Warszawa 2002.
110.    Jerzmański J. (red.), Ustawa o odpadach. Komentarz, Wrocław 2002.
111.    Jerzmański J., Komentarz do definicji odpadów, [w:] Ustawa o odpadach. Komentarz, (red.) J. Jerzmański, Wrocław 2002.
112.    Jerzmański J., Przemieszczanie odpadów – problemy na styku regulacji, [w:] Wybrane problemy prawa ochrony środowiska, (red.) M. Pchałek, B. Rakoczy, Warszawa, 2010.
113.    Jerzmański J., Radecki W., Ustawa o międzynarodowym przemieszczaniu odpa-dów. Komentarz, Warszawa 2014.
114.    Jerzmański J., Wstęp, [w:] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. Komentarz, (red.) J. Jerzmański, Wrocław 2002.
115.    Jędrośka J., Karne zabezpieczenie wykonywania dyrektyw administracji państwowej, [w:] System prawa administracyjnego, (red.) T. Rabska, J. Łętowski, t. III, Warszawa – Kraków – Gdańsk, 1978.
116.    Jędrośka J., Koncepcja sankcji karnej w prawie administracyjnym, [w:] Zbiór studiów z zakresu nauk administracyjnych, (red.) Z. Rybicki, M. Gromadzka-Grzegorzewska, M. Wyrzykowski, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1978.
117.    Kaczmarek J., Kierszka M., Pojęcia „mienie w wielkich rozmiarach”, „zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym w znacznych rozmiarach” oraz „dobra o szczególnym znaczeniu dla kultury” w kodeksie karnym, „Prokuratura i Prawo” 2000, nr 3.
118.    Kamińska A., Metoda, techniki, procedura, badawcza w pedagogice empirycznej, „Studia pedagogiczne” 1970, t. XIX.
119.    Kanty T., Werbel-Cieślak M., Gwarancyjna funkcja przepisów prawnokarnych w zakresie realizacji zasady zrównoważonego rozwoju, [w:] Karnoprawne aspekty ochrony środowiska – wyzwania dla teorii i praktyki, (red.). M. Adamczyk, J. Karaźniewicz, K. Pruszkiewicz-Słowińska, Olsztyn 2017.
120.    Karaźniewicz J., Instrumenty realizacji zasady prewencji w prawie ochrony środowiska – wybrane zagadnienia, [w:] Karnoprawne aspekty ochrony środowiska – wyzwania dla teorii i praktyki, (red.). M. Adamczyk, J. Karaźniewicz, K. Pruszkiewicz-Słowińska, Olsztyn 2017.
121.    Karpus K., Gospodarowanie odpadami w świetle orzecznictwa Trybunału Spra-wiedliwości Unii Europejskiej na gruncie dyrektyw ramowych w sprawie odpadów, Włocławek 2011.
122.    Karpus K., Transgraniczne przemieszczanie odpadów w świetle zasady zrównoważonego rozwoju, [w:] Zasada zrównoważonego rozwoju w wymiarze gospodarczym i ekonomicznym, (red.) B. Rakoczy, Toruń 2015.
123.    Kasprzak J., Brywczyński W., Nielegalne posiadanie broni i amunicji. Studium prawno-kryminalistyczne, Białystok 2013.
124.    Kenig-Witkowska M.M., Międzynarodowe prawo środowiska: Wybrane zagadnienia systemowe, Warszawa 2011.
125.    Kenig-Witkowska M.M., Prawo środowiska Unii Europejskiej, Warszawa 2012.
126.    Kędzierska G., Kryminologiczna i kryminalistyczna analiza wybranych elementów udziału kobiet w realizacji przestępstwa, [w:] Kryminologia wobec współczesnych wyzwań cywilizacyjnych, (red.) G. Kędzierska, W. Pływaczewski, Olsztyn 2010.
127.    Kędzioła K., Wpływ wybranych czynników o charakterze społeczno-ekonomicznym na przestępczość przeciwko mieniu, „Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Studia Ekonomiczne” 2014, nr 181.
128.    Kiełbowski M., Wyrok sądowy jako informacja publiczna, „Monitor Prawniczy” 2010, nr 24.
129.    Kiersztyn A., Czy bieda czyni złodzieja? Związki między bezrobociem, ubóstwem
a przestępczością, Warszawa 2008.
130.    Klaus W., Perkowska M., Jakubaszczyk A. (red.), Zwalczanie i zapobieganie nielegalnej migracji, Kraków 2015.
131.    Kleta H., Zagrożenia geotechniczne w obrębie składowisk odpadów po górniczych, „Górnictwo i Geologia” 2011, t. 6, z. 1.
132.    Kodeksy karne z 1997 r. z uzasadnieniem, Warszawa 1997.
133.    Kolasiński B., Szkoda w rozumieniu art. 46 § 1 k.k., „Prokuratura i Prawo” 2001, nr 4.
134.    Kołakowska-Przełomiec H., Zapobieganie przestępczości: studium kryminologiczne, Wrocław – Warszawa 1984.
135.    Kotowska M., Pływaczewski W. (red.) Kryminologia wobec współczesnych zagrożeń ekologicznych, Olsztyn 2011.
136.    Kozłowska-Kalisz P., Komentarz do art. 46 Kodeksu karnego, [w:] Kodeks karny. Komentarz, (red.) M. Mozgawa, Warszawa 2017.
137.    Krajewski K., Bójka i pobicie. Analiza kryminologiczna, Kraków 1988.
138.    Krajnik O., Zorganizowane grupy przestępcze: Studium kryminalistyczne, War-szawa 2011.
139.    Krot K., Truskolaska M., Ogólna charakterystyka i klasyfikacja badań naukowych
i metod badawczych, [w:] Metody badań naukowych z przykładami ich zastosowania, (red.) B. Poskrobko, Białystok 2012.
140.    Królikowski M., Zawłocki R., Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz do artykułów 1–31, t. I,
141.    Krukowski A., Problemy zapobiegania przestępczości, Warszawa 1982.
142.    Krześ A., Analiza pojęcia „przestępstwa godzące w postawy ekonomiczne państwa” w ustawie z 24.5.2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2010, nr 2.
143.    Kulik M., Komentarz do art. 183 k.k., [w:] Kodeks karny, Komentarz, (red.) M. Mozgawa, Warszawa 2017.
144.    Kulik M., Komentarz do art. 44 Kodeksu karnego, [w:] Kodeks karny komentarz, (red.) M. Mozgawa, M. Budyn-Kulik, P. Kozłowska-Kalisz, Warszawa 2017.
145.    Kulik M., Środki karne, [w:] Prawo karne materialne: Część ogólna, (red.) M. Mozgawa, Warszawa 2011.
146.    L. Lamparski, Policja bez tajemnic, Warszawa 1993.
147.    Lach B., Profilowanie kryminalistyczne, Warszawa 2014.
148.    Lachowski J., Komentarz do art. 183 Kodeksu karnego, [w:] Kodeks karny. Komentarz, (red.) V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2016.
149.    Laskowska K., Przestępczość w Rosji z perspektywy kryminologii i prawa karnego, Białystok 2016.
150.    Laskowska K., Zorganizowany przemyt przez granice Rzeczypospolitej Polskiej, „Prokurator” 2003, nr 18.
151.    Laskowska K., Nielegalny handel narkotykami, Białystok 1999.
152.    Lernell L., Podstawowe zagadnienia penologii, Warszawa 1977.
153.    Lernell L., Podstawy nauki polityki kryminalnej, Warszawa 1967.
154.    Lernell L., Współczesne zagadnienia polityki kryminalnej. Problemy kryminologiczne i penologiczne, Warszawa 1978.
155.    Lernell L., Zarys kryminologii ogólnej, Warszawa 1973.
156.    Lernell L., Zarys kryminologii ogólnej, Warszawa 1978.
157.    Letkiewicz A., Kierunki i metody doskonalenia organizacji pracy policji, Rzeszów 2007.
158.    Lewkowicz A., Pływaczewski W. (red.), Przeciwdziałanie patologiom na rynku żywności, Szczytno 2015.
159.    Lynch J., About the Bhopal Disaster, [w:] Green Criminology: Crime, Justice, and the Environment, (red.). M.J. Lynch, M.A. Long, P.B. Stretesky, K.L. Barrett, Univ of California Press 2017.
160.    Lynch J.M., Stretsky B.P., The Meaning of Green: Contrasting Criminological Perspectives, „Theoretical Criminology” 2003, nr 7(2).
161.    Lynch M.J., The greening of Criminology: A Perspective on the 1990’s, „Critical Criminologist” 1990, nr 2.
162.    Łabuz P., Malinowska I., Michalski M., Safjański T., Przestępczość gospodarcza. Istota zjawiska. Zasady odpowiedzialności, mechanizmy przestępcze i metody działania sprawców, Warszawa 2018.
163.    Łachacz O., Gospodarowanie odpadami w postaci pojazdów wycofanych z eksploatacji, [w:] Gospodarka odpadami. Problematyka prawna i ekokryminologiczna, (red.) W. Pływaczewski, S. Buczyński, Olsztyn 2013.
164.    Łobocki M., Metody i techniki badań pedagogicznych, Kraków 2003.
165.    Łobocki M., Metody i techniki badań pedagogicznych, Warszawa 2010.
166.    Łopatka A. (red.), Metody badania prawa. Materiały Sympozjum Warszawa 28‒29 IV 1971 r., Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1973.
167.    Majewski J. (red.), Jawność i jej ograniczenia. T. 10, Przeciwdziałanie przestępczości, Warszawa 2015.
168.    Makarewicz J., Kodeks karny z komentarzem, Lwów 1932.
169.    Marciniak W., Michna P., Przestępczość przeciwko środowisku. Wyniki badań, Szczytno 2003.
170.    Marek A. (red.) System prawa karnego, Warszawa 2010.
171.    Marek A., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2010.
172.    Marek A., Konarska-Wrzosek V., Prawo karne, Warszawa 2016.
173.    Marek A., Kryminologia, Toruń 1986.
174.    Marek A., Naprawienie szkody wyrządzonej przestępstwem. Refleksje na tle projektu nowej kodyfikacji karnej, [w:] Problemy kodyfikacji prawa karnego. Księga ku czci profesora Mariana Cieślaka, (red.) S. Waltoś, Kraków 1993.
175.    Marek A., Prawo karne. Zagadnienia teorii i praktyki, Warszawa 1986.
176.    Melezini M., Środki karne jako instrument polityki kryminalnej, Białystok 2013.
177.    Melezini M., Ustawowy a sądowy wymiar kary, [w:] Nauka o karze: sądowy wymiar kary, (red.) T. Kaczmarek, Warszawa 2015.
178.    Michalska-Warias A., Przestępczość zorganizowana i prawnokarne formy jej przeciwdziałania, Lublin 2006.
179.    Misiuk A., Instytucjonalny system bezpieczeństwa wewnętrznego, Warszawa 2013.
180.    Misiuk A., Policja Państwowa 1919–1939: powstanie, organizacja, kierunki działań, Warszawa 1996.
181.    Mosiej G., Kryminologiczne i prawne aspekty zjawiska szarej strefy, „Prokuratura
i Prawo” 2016, nr 5.
182.    Mostowska A., Budziński Ł., Wilczyńska J., Ustawa o odpadach. Komentarz, Warszawa 2014.
183.    Mroziewicz K., Nowy terror, „Polityka” 2004, nr 13.
184.    Muszyński H., Wstęp do metodologii pedagogiki, Warszawa 1971.
185.    Narodowska J., Duda M., Elektrośmieci – zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, [w:] Gospodarka odpadami. Problematyka prawna i ekokryminologiczna, (red.)
W. Pływaczewski, S. Buczyński, Olsztyn 2013.
186.    Narodowska J., Przestępstwa kłusownictwa rybackiego na wodach śródlądowych. Studium prawnokarne i kryminologiczne, Olsztyn 2016.
187.    Newburn T., Criminology. Third edition, Taylor Francis 2017.
188.    Niedziółka M., Nowe wyzwania ekologiczne w dobie globalizacji [w:] Administracja publiczna – człowiek a ochrona środowiska. Zagadnienia społeczno-prawne (red.)
M. Górski, J. Bucińska, M. Niedziółka, R. Stec, D. Strus, Warszawa 2011.
189.    Nowak S., Metodologia badań socjologicznych, Warszawa 1970.
190.    Nowak S., Metodologia badań społecznych, Warszawa 2007.
191.    Pieprzny S., Policja: organizacja i funkcjonowanie, Kraków Warszawa 2011.
192.    Pieter J., Ogólna metodologia pracy naukowej, Wrocław – Warszawa 1969.
193.    Pilch T., Zasady badań pedagogicznych, Warszawa 1995.
194.    Plewa F., Mysłek Z., Regulacje prawne podziemnego składowania odpadów, „Przegląd Górniczy” 2015, nr 12.
195.    Pływaczewski E.W. (red.), Przestępczość zorganizowana, Warszawa 2011.
196.    Pływaczewski E.W., Przestępczość zorganizowana i jej zwalczanie w Europie Zachodniej, ze szczególnym uwzględnieniem Republiki Federalnej Niemiec, Warszawa 1992.
197.    Pływaczewski W. (red.), Prawnokarne i kryminologiczne aspekty ochrony środowiska, Olsztyn 2012.
198.    Pływaczewski W., Buczyński S.M. (red.), Gospodarka odpadami. Problematyka prawna i ekokryminologiczna, Olsztyn 2013.
199.    Pływaczewski W., Buczyński S.M. (red.), Wandalizm wobec dziedzictwa naturalnego i kulturowego, Olsztyn 2015.
200.    Pływaczewski W., Chlebowicz P. (red.), Nielegalne rynki. Geneza, skala zjawiska oraz możliwości przeciwdziałania, Olsztyn 2012.
201.    Pływaczewski W., Chorbot P., Ekokryminologia jako uzasadnienie badań na rzecz ochrony środowiska, [w:] Kryminologia wobec współczesnych zagrożeń ekologicznych, (red.) M. Kotowska, W. Pływaczewski, Olsztyn 2011.
202.    Pływaczewski W., Duda M. (red.), Nielegalna eksploatacja obszarów leśnych, Olsztyn 2013.
203.    Pływaczewski W., Duda M., Dlaczego zginęła Dian Fossey? Prawne oraz wiktymologiczne aspekty zwalczania przestępczości wymierzonej w obrońców przyrody, [w:] Karnoprawne aspekty ochrony środowiska – wyzwania dla teorii i praktyki, (red.) M. Adamczyk, J. Karaźniewicz, K. Pruszkiewicz-Słowińska, Olsztyn 2017.
204.    Pływaczewski W., Turystyka i jej wpływ na zanieczyszczenie środowiska, [w:] Gospodarka odpadami. Problematyka prawna i ekokryminologiczna, (red.) W. Pływaczewski, S. Buczyński, Olsztyn 2013.
205.    Pływaczewski W., Ekokryminologia wobec zorganizowanych form kłusownictwa oraz nielegalnego handlu dzikimi gatunkami chronionej awifauny, [w:] Nauki penalne wobec szybkich przemian socjokulturowych. Księga jubileuszowa Profesora Mariana Filara, (red.) A. Adamski, J. Bojarski, P. Chrzczonowicz, M. Leciak, t. II, Toruń 2012.
206.    Pływaczewski W., Gadecki B. (red.), Ochrona dziedzictwa kulturowego i naturalnego. Perspektywa prawna i kryminologiczna, Warszawa 2015.
207.    Pływaczewski W., Inicjatywy Międzynarodowej Organizacji Policji Kryminalnej
– INTERPOL na rzecz ochrony dzikich gatunków zwierząt, „Prokuratura i Prawo” 2011, nr 10.
208.    Pływaczewski W., Międzynarodowa współpraca policyjna w zakresie przeciw-działania przestępczości związanej z nielegalnym handlem chronionymi gatunkami fauny i flory, „Przegląd Policyjny” 2010, nr 4.
209.    Pływaczewski W., Mowa nienawiści oraz inne formy zachowań destrukcyjnych na tle wybranych problemów ekokryminologicznych, [w:] Mowa nienawiści a prawo na tle współczesnych zjawisk społeczno-politycznych, (red.) W. Pływaczewski, M. Duda, Olsztyn 2017.
210.    Pływaczewski W., Nielegalny rynek chronionych gatunków dzikiej fauny i flory.
Geneza, przejawy, przeciwdziałanie, Szczytno 2016.
211.    Pływaczewski W., Organizacje pozarządowe na tle problematyki nielegalnego handlu chronionymi gatunkami dzikiej fauny i flory, „Studia Prawnoustrojowe” 2011, nr 13.
212.    Pływaczewski W., Płocki R. (red.), Nielegalny rynek żywności. Skala zjawiska
i możliwości przeciwdziałania, Szczytno 2013.
213.    Pływaczewski W., Zawłaszczanie przestrzeni przyrodniczej i kulturowej – uwagi
na tle zjawiska dewastacji krajobrazu, [w:] Ochrona dziedzictwa kulturowego
i naturalnego. Perspektywa prawna i kryminologiczna, (red.) W. Pływaczewski,
B. Gadecki, Warszawa 2015.
214.    Pomaskow J., Ekonomiczna analiza prawa – alternatywa dla głównego nurtu ekonomii, „Współczesne Problemy Ekonomiczne” 2015, nr 11.
215.    Posłuszna E., Ekstremizm w obronie praw zwierząt – źródła inspiracji, [w:] Terroryzm. Anatomia zjawiska, (red.) K. Liedel, Warszawa 2006.
216.    Przytuła S., Pozyskiwanie menedżerów do przedsiębiorstw międzynarodowych, Warszawa 2007.
217.    Radecki W., Dezintegracja polskiego prawa penalnego, „Prokuratura i Prawo” 2014, nr 9.
218.    Radecki W., Instytucje Prawa ochrony środowiska. Geneza, rozwój, perspektywy, Warszawa 2010.
219.    Radecki W., Kilka uwag o zastępowaniu odpowiedzialności karnej odpowiedzialnością administracyjną, [w:] Współczesne problemy nauk penalnych, (red.) M. Bojarski, Wrocław 1994.
220.    Radecki W., Komentarz do art. 183 k.k., [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 1, (red.) A. Wąsek, R. Zawłocki, Warszawa 2010.
221.    Radecki W., Komentarz do art. 183 k.k., [w:] Kodeks karny. Komentarz, (red.) M. Filar, Warszawa 2016.
222.    Radecki W., Komentarz do art. 69, [w:] Ustawa o odpadach z komentarzem, (red.) J. Jerzmański, M. Mazurkiewicz, W. Radecki, Wrocław 1998.
223.    Radecki W., Legislacyjne ujęcie przestępstw bezprawnego postępowania z odpadami, [w:] Aktualne problemy prawa karnego. Księga pamiątkowa z okazji 70. urodzin Profesora Andrzeja J. Szwarca, (red.) Ł. Pohl, wyd. 1, Poznań 2009.
224.    Radecki W., Ochrona środowiska w polskim prawie karnym. Cz. I. Pojęcie i zakres prawa karnego środowiska, „Monitor Prawniczy” 1997, nr 12.
225.    Radecki W., Ochrona środowiska w polskim, czeskim i słowackim prawie karnym, Warszawa 2013.
226.    Radecki W., Prawnokarna ochrona środowiska naturalnego w PRL, Wrocław 1981.
227.    Radecki W., Prawo ochrony środowiska przed odpadami, Zielona Góra 1995.
228.    Radecki W., Przestępstwa konwencyjne przeciwko środowisku, „Prokuratura i Prawo” 2001, nr 4.
229.    Radecki W., Przestępstwa przeciwko środowisku, [w:] Kodeks karny. Komentarz, (red.) O. Górniok, Warszawa 2006.
230.    Radecki W., Przestępstwa przeciwko środowisku. Rozdział XXII Kodeksu karnego. Komentarz, Warszawa 2001.
231.    Radecki W., Ustawa o odpadach. Komentarz, Warszawa 2008.
232.    Radecki W., Ustawa o odpadach. Komentarz, Warszawa 2016.
233.    Radecki W., Wprowadzenie do problematyki penalnej międzynarodowego przemieszczania odpadów, [w:] Ustawa o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów. Komentarz, (red.). W. Radecki, J. Jerzmański, Warszawa 2014.
234.    Radecki W., Wykroczenia i przestępstwa przeciwko środowisku. Przewodnik po przepisach, Warszawa – Wrocław 1995.
235.    Radecki W., Znamiona ocenne w rozdziale XXII Kodeksu karnego – Przestępstwa przeciwko środowisku, „Ius Novum” 2008, nr 1.
236.    Radziszewski E., Ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska. Komentarz. Przepisy wykonawcze, Warszawa 1987.
237.    Rajkowski R., Prawo karno-administracyjne Polski Ludowej, Warszawa 1955.
238.    Rakoczy B., Komentarz do art. 3 ustawy o odpadach, [w:] Ustawa o odpadach. Komentarz, (red.) B. Rakoczy, K. Karpus, Warszawa 2013.
239.    Rogalski M., Komentarz do art. 5 ustawy o ABW oraz AW, [w:] Ustawa o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu. Komentarz, (red.) B. Opaliński, M. Rogalski, P. Szustakiewicz, Warszawa 2017.
240.    Ruggiero V., South N., Green Criminology and Dirty Collar Crime, „Critical Criminology” 2010, vol. 18, no. 4.
241.    Safjan M., Bosek L. (red.), Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, Warszawa 2016.
242.    Saviano R., Gomorra – podróż po imperium kamorry, Warszawa 2008.
243.    Sepioło-Jankowska I., Komentarz do art. 183 k.k., [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Tom I. Komentarz do art. 117–221, (red.) M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2017.
244.    Siegel L.J., Criminology: The Core, Cengage Learning 2018.
245.    Siegel L., Criminology, Cengage Learning 2011.
246.    Sienkiewicz Z., Kilka uwag o obowiązku naprawienia szkody w projekcie kodeksu karnego, „Przegląd Sądownictwa” 1994, nr 1.
247.    Sitarz O., Obowiązek naprawienia szkody i nawiązka jako środki karne w projekcie kodeksu karnego, [w:] Problemy nauk penalnych. Prace ofiarowane Pani Profesor Oktawii Górniok, (red.) L. Tyszkiewicz, Katowice 1996.
248.    Siwik Z., Prawo karne gospodarcze. Wybór źródeł, Wrocław 2006.
249.    Skorupka J., Prawo karne gospodarcze. Zarys wykładu, Warszawa 2007.
250.    Skowron A., Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz, Warszawa 2010.
251.    Sobczak J., Komentarz do art. 183 Kodeksu karnego, [w:] Kodeks karny. Komentarz, (red.) R. A. Stefański, wyd. 3, Warszaw 2017.
252.    Sobczak J., Kształtowanie się przestępstw przeciwko środowisku. Część I, „Ius Novum” 2012, nr 4.
253.    Sobczak J., Kształtowanie się przestępstw przeciwko środowisku. Część II, „Ius Novum” 2013, nr 1.
254.    Sobol E. (opracowanie), Słownik języka polskiego PWN, Warszawa 2005.
255.    South N. (red.), Green Criminology, Routledge 2017.
256.    South N., Brisman A., Routledge International Handbook of Green Criminology, Routledge 2013.
257.    South N., Green Criminology and Brown Crime: Despoliation, Disposal and
De-manufacturing in Global Resource Industries, [w:] Hazardous Waste and Pollution: Detecting and Preventing Green Crimes, (red.) T. Wyatt, Springer 2015.
258.    South N., Green Criminology: Reflections, Connections, Horizons, „Criminal Justice Journal” 2014, vol. 3, nr 2.
259.    Stasiński M., Kto zapłaci za Rio Doce, „Gazeta Wyborcza”, 4 stycznia 2016 r.
260.    Stefański R.A., Pojęcie „mienie w wielkich rozmiarach” w kodeksie karnym, „Prokuratura i Prawo” 1999, nr 5.
261.    Stefański R.A., Właściwość prokuratora w sprawach karnych, „Ius Novum” 2009, nr 2.
262.    Steinborn S., Prawomocność części orzeczenia w procesie karnym, Warszawa 2011.
263.    Szafer W., Dzieje ochrony przyrody w Polsce i w innych krajach, [w:] Ochrona przyrodniczego środowiska człowieka, (red.) W. Szafer, Warszawa 1976.
264.    Szczepaniec M., Teoria ekonomiczna w prawie karnym, Warszawa 2012.
265.    Szkoła Policji w Słupsku, Podręcznik dla dzielnicowego, Słupsk 2014.
266.    Szmigiero M., Pojęcie odpadów w prawie polskim i europejskim. Kategoryzacja odpadów powstałych w toku procesu inwestycyjnego, [w:] Energetyka i ochrona środowiska w procesie inwestycyjnym, (red.) M. Cherka, F. Elżanowski, M. Swora,
K. Wąsowski, Warszawa 2010.
267.    Sztaudynger J.J., Sztaudynger M., Ekonometryczne modele przestępczości, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Prace Katedry Ekonometrii i Statystyki” 2004, nr 158.
268.    Szumiło-Kulczycka D., Prawo administracyjno-karne, Warszawa 2004.
269.    Szumski J., Wstęp do metod i technik badań społecznych, Katowice 1979.
270.    Szymańska U., Zębek E., Prawo i ochrona środowiska – prawne, ekonomiczne, ekologiczne i techniczne aspekty ochrony środowiska naturalnego, Olsztyn 2008.
271.    Świtka J., Uwarunkowania kryminogenezy, „Zeszyty Naukowe ASW” 1999, nr 60.
272.    Tomaszewski T., Wstęp do psychologii, Warszawa 1963.
273.    Tyszkiewicz L., Kryminologia. Zarys systemu, Katowice 1983.
274.    Uzasadnienie rządowego projektu kodeksu karnego, [w:] Nowe kodeksy karne z uzasadnieniami, (red.) I. Fredrich-Michalska, B. Stachurska-Marcińczak, Warszawa 1997.
275.    Uzasadnienie rządowego projektu nowego kodeksu karnego, [w:] Nowe kodeksy karne z 1997 r. z uzasadnieniami, Warszawa 1997.
276.    von Liszt F., Strafrechtliche Aufsätze und Vorträge, t. 1, Berlin 1905.
277.    White R., Climate Change from a Criminological Perspective, Nowy Jork 2012.
278.    White R., Crimes Against Nature: Environmental Criminology and Ecological Justice, Uffculme, Devon, UK 2008.
279.    White R., Transnational Environmental Crime. Toward an Eco-global criminology, New York 2011.
280.    White R., Transnational Environmental Crime and Global Security, [w:] Transnational Crime and Global Security, (red.) P. Reichel, R. Randa, ABC-CIO 2018.
281.    Widacki J., Kryminalistyka, Warszawa 2002.
282.    Wierzbowski B., Rakoczy B., Prawo ochrony środowiska. Zagadnienia podstawowe, wyd. 4, Warszawa 2010.
283.    Wincenciak M., Sankcje w prawie administracyjnym i procedura ich wymierzania, Warszawa 2008.
284.    Wiśniewski J., Gwiazdowicz D., Ochrona przyrody, Poznań 2004.
285.    Wolter W., Nauka o przestępstwie, Warszawa 1973.
286.    Wójciak J., Pojęcie odpadów w prawie polskim i wspólnotowym, „Surowce i Maszyny Budowlane” 2011, nr 6.
287.    Wróbel W., Komentarz do art. 58 k.k., [w:] Kodeks karny. Część ogólna. T. I. Część II, (red.) W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2016.
288.    Wróbel W., Zoll A., Polskie prawo karne: część ogólna, Kraków 2010.
289.    Wróblewski J., Ontologiczna złożoność prawa. Podejście metateoretyczne, [w:] Prawo i polityka. Księga pamiątkowa ku czci K. Opałka, (red.) A. Bodnar, J.J. Wiatr, J. Wróblewski, Warszawa 1988.
290.    Zacher L.W., Marketing w perspektywie granic wzrostu zasobów naturalnych
i etyki, „Handel Wewnętrzny” 2012, t. 3, maj – czerwiec.
291.    Zachuta A., Opis i kwalifikacja prawna czynu z uwzględnieniem sprawczych odmian przestępnego współdziałania, „Prokuratura i Prawo” 2005, nr 1.
292.    Zaczyński W., Praca badawcza nauczyciela, Warszawa 1995.
293.    Zapłata S., Zarządzanie antykryzysowe i ciągłość działania w ryzach znormalizowanych systemów, [w:] Zarządzanie w kryzysie, (red.) A. Stabryła, Kraków 2010.
294.    Zapolska K., Bezpieczeństwo ekologiczne jako element bezpieczeństwa narodowego RP, [w:] Współczesne oblicza bezpieczeństwa, (red.) E. Guzik-Makaruk, E.W. Pływaczewski, Białystok 2015, s. 214.
295.    Zawłocki R. (red.), System prawa handlowego. Prawo karne gospodarcze, tom X, Warszawa 2012.
296.    Zawłocki R., Karnoprawna ochrona środowiska naturalnego, „Przegląd Prawa Karnego” 2014, nr 1.
297.    Zawłocki R., Podstawy odpowiedzialności karnej za przestępstwa gospodarcze, Warszawa 2004.
298.    Zawłocki R., Pojęcie i funkcje społecznej szkodliwości czynu w prawie karnym, Warszawa 2007.
299.    Zawłocki R., Prawo karne gospodarcze, Warszawa 2007.
300.    Zębek E., Chorbot P., Analiza działalności Straży Miejskiej w Olsztynie w zakresie utrzymania czystości i porządku, [w:] Bezpieczeństwo społeczności lokalnej, (red.) A. Lewkowicz, T. Majer, Olsztyn 2012.
301.    Zębek E., Kałużyński M., Odpady niebezpieczne i promieniotwórcze jako potencjalne narzędzie ekoterroryzmu, [w:] Kryminologia wobec współczesnych zagrożeń ekologicznych, (red.) W. Pływaczewski, M. Kotowska, Olsztyn 2011.
302.    Zębek E., Nowe zasady gospodarowania odpadami komunalnymi, [w:] Gospodarka odpadami. Problematyka prawna i ekokryminologiczna, (red.) W. Pływaczewski, S. Buczyński, Olsztyn 2013.
303.    Zgoliński I., O niektórych okolicznościach wpływających na wymiar kary, „Kwartalnik Sądowy Apelacji Gdańskiej” 2014, nr 2.
304.    Zielińska-Głębocka A., Współczesna gospodarka światowa, Warszawa 2012.
305.    Ziembiński Z., Metodologiczne zagadnienia prawoznawstwa, Warszawa 1974.
306.    Zientara A., Przestępstwo nadużycia zaufania z art. 296 kodeksu karnego, Warszawa 2010.

Źródła prawa

1.    Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. poz. 483 z późn. zm.).
2.    Ustawa względem zakazu łapania, wytępiania i sprzedawania zwierząt alpejskich właściwych Tatrom, świstaka i dzikich kóz (Dziennik Ustaw i rozporządzeń dla Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim, Rok 1869, cz. XI, nr 26).
3.    Ustawa wodna z dnia 7 marca 1922 r. (Dz. U. poz. 936).
4.    Ustawa z dnia 10 marca 1934 r. o ochronie przyrody (Dz. U. poz. 274).
5.    Ustawa z dnia 7 kwietnia 1949 r. o ochronie przyrody (Dz. U. poz. 180).
6.    Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459 z późn. zm.).
7.    Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o przekazaniu niektórych drobnych prze-stępstw jako wykroczeń do orzecznictwa karno-administracyjnego (Dz. U. poz. 149).
8.    Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. Kodeks karny (Dz. U. poz. 94).
9.    Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. – Kodeks karny (Dz. U. poz. 94 z późn. zm.)
10.    Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz. U. poz. 114).
11.    Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2015 r. poz. 1094
z późn. zm.).
12.    Ustawa z dnia 17 grudnia 1977 r. o szelfie kontynentalnym Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz. U. poz. 164).
13.    Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska (Dz. U. poz. 6).
14.    Ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1261 z późn. zm.).
15.    Ustawa z dnia 10 kwietnia 1986 r. – Prawo atomowe (Dz. U. poz. 70).
16.    Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2017 r. poz. 2067).
17.    Ustawa z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2017 r. poz. 2365).
18.    Ustawa z dnia 16 października 1991 r. o ochronie przyrody (Dz. U. poz. 492).
19.    Ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2016 r. poz. 1688 z późn. zm.).
20.    Ustawa z dnia 16 października 1991 r. o ochronie przyrody (Dz. U. poz. 492).
21.    Ustawa z dnia 3 kwietnia 1993 r. o zmianie ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska oraz ustawy – Prawo wodne (Dz. U. poz. 183).
22.    Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. poz. 96).
23.    Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. poz. 96).
24.    Ustawa z dnia 24 sierpnia 1994 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2002 r. poz. 1229 z późn. zm.).
25.    Ustawa z dnia 16 marca 1995 r. o zapobieganiu zanieczyszczeniu morza przez statki (Dz. U. poz. 243).
26.    Ustawa z dnia 16 marca 1995 r. o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki (Dz. U. z 2017 r. poz. 2000).
27.    Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. poz. 622).
28.    Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2017 r. poz. 1289 z późn. zm.).
29.    Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2017 r. poz. 2204, z późn. zm.).
30.    Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2017 r. poz. 1904 z późn. zm.).
31.    Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. poz. 553).
32.    Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie ustawy – Przepisy wprowadzające Kodeks karny (Dz. U. poz. 715).
33.    Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o odpadach (Dz. U. poz. 592).
34.    Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 576
z późn. zm.).
35.    Ustawa z dnia 3 marca 2000 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 272).
36.    Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe (Dz. U. z 2001 r. poz. 18).
37.    Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2017 r. poz. 2200 z późn. zm.).
38.    Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. poz. 747).
39.    Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie go-spodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depo-zytowej (Dz. U. poz. 639).
40.    Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. poz. 639).
41.    Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie go-spodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depo-zytowej (Dz. U. poz. 639).
42.    Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne (Dz. U. poz. 1229).
43.    Ustawa z dnia 21 lipca 2001 r. o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. poz. 1190).
44.    Ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o mikroorganizmach i organizmach genetycz-nie zmodyfikowanych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2134).
45.    Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2017 r. poz. 519 z późn. zm.).
46.    Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środo-wiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. poz. 1085).
47.    Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2010 r. poz. 1243, z późn. zm.).
48.    Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2017 r. poz. 519 z późn. zm.).
49.    Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. poz. 628).
50.    Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. poz. 628 oraz z 2002 r. poz. 365 i 984).
51.    Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2017 r. poz. 519 z późn. zm.).
52.    Ustawa z dnia 5 lipca 2002 r. o ratyfikacji Poprawki do Konwencji bazylejskiej
o kontroli transgranicznego przemieszczania odpadów i usuwania odpadów nie-bezpiecznych (Dz. U. poz. 1142).
53.    Ustawa z dnia 12 września 2002 r. o portowych urządzeniach do odbioru odpa-dów oraz pozostałości ładunkowych ze statków (Dz. U. poz. 1361).
54.    Ustawa z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbioro-wych za czyny zabronione pod groźbą kary (Dz. U. poz. 1661).
55.    Ustawa z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (Dz. U. z 2017 r. poz. 1920  z późn. zm.).
56.    Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2017 r. poz. 2117 z późn. zm.).
57.    Ustawa z dnia 8 października 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny i ustawy
– Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. poz. 2426).
58.    Ustawa z dnia 30 lipca 2004 r. o międzynarodowym obrocie odpadami (Dz. U. poz. 1956).
59.    Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2018 r. poz. 142
z późn. zm.).
60.    Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221).
61.    Ustawa z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. poz. 202).
62.    Ustawa z dnia 21 stycznia 2005 r. o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. poz. 291).
63.    Ustawa z dnia 22 kwietnia 2005 r. o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze oraz ustawy o odpadach (Dz. U. poz. 758).
64.    Ustawa z dnia 18 maja 2005 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 954).
65.    Ustawa z dnia 3 czerwca 2005 r. o zmianie ustawy – Prawo wodne oraz niektó-rych innych ustaw (Dz. U. poz. 1087).
66.    Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji administracji (Dz. U. poz. 1462).
67.    Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. poz. 1495).
68.    Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1458).
69.    Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2017 r. poz. 783 z późn. zm.).
70.    Ustawa z dnia 24 lutego 2006 r. o zmianie ustawy – Prawo atomowe (Dz. U. poz. 378).
71.    Ustawa z dnia 24 lutego 2006 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 360).
72.    Ustawa z dnia 10 marca 2006 r. zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 441).
73.    Ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1827 z późn. zm.).
74.    Ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (Dz. U.
z 2017 r. poz. 1993 z późn. zm.).
75.    Ustawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o międzynarodowym przemieszczaniu odpa-dów (Dz. U. z 2018 r. poz. 296).
76.    Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U. poz. 493).
77.    Ustawa z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych (Dz. U. poz. 865).
78.    Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. poz. 1227).
79.    Ustawa z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1849).
80.    Ustawa z dnia 5 listopada 2009 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy – Kodeks karny wykonawczy, ustawy – Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1589).
81.    Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach (Dz. U. poz. 666).
82.    Ustawa z dnia 11 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2017 r. poz. 2126).
83.    Ustawa z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz. U. z 2018 r. poz. 143 z późn. zm.).
84.    Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2018 r. poz. 21, z późn. zm.).
85.    Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opa-kowaniowymi (Dz. U. poz. 888).
86.    Ustawa z dnia 15 maja 2015 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1951).
87.    Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektro-nicznym (Dz. U. poz. 1688).
88.    Ustawa z dnia 15 maja 2015 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1951).
89.    Ustawa z dnia 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych (Dz. U. poz. 904 z późn. zm.).
90.    Ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. poz. 1947 z późn. zm.).
91.    Ustawa z dnia 28 stycznia 2016 r. – Prawo o prokuraturze (Dz. U. z 2017 r. poz. 1767 z późn. zm.).
92.    Ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. poz. 1947 z późn. zm.).
93.    Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2017 r. poz. 1566).
94.    Ustawa z 25 marca 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 549).
95.    Ustawa z 6 czerwca 1997 r. ‒ Przepisy wprowadzające Kodeks karny (Dz. U. poz. 554).
96.    Ustawa z 25 marca 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 549).
97.    Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2000 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi dalekosiężne do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie (Dz. U. poz. 1067).
98.    Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. poz. 690).
99.    Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz. U. z 2016 r. poz. 283).
100.     Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. poz. 1138).
101.     Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 września 2016 r. w sprawie spo-sobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi (Dz. U. poz. 1395).

Prawo międzynarodowe i europejskie

1.    Konwencja o zapobieganiu zanieczyszczaniu mórz przez zatapianie odpadów i innych substancji, sporządzona w Moskwie, Waszyngtonie, Londynie i Meksyku dnia 29 grudnia 1972 r. (Dz. U. z 1984 r. poz. 46).
2.    Konwencja o zapobieganiu zanieczyszczania morza przez statki (Dz. U. z 1987 r. poz. 101).
3.    Konwencja w sprawie transgranicznych skutków awarii przemysłowych, sporządzona w Helsinkach dnia 17 marca 1992 r. (Dz. U. z 2004 r. poz. 1352).
4.    Konwencja bazylejska o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania odpadów niebezpiecznych, sporządzona w Bazylei dnia 22 marca 1989 r. (Dz. U.
z 1995 r. poz. 88).
5.    Wspólna Konwencja bezpieczeństwa w postępowaniu z wypalonym paliwem jądrowym i bezpieczeństwa w postępowaniu z odpadami promieniotwórczymi, sporządzona w Wiedniu dnia 5 września 1997 r. (Dz. U. z 2002 r. poz. 1704).
6.    Konwencja sztokholmska w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych, sporządzona w Sztokholmie dnia 22 maja 2001 r. (Dz. U. z 2009 r. poz. 76).
7.    Konwencja rotterdamska w sprawie procedury zgody po uprzednim poinformo-waniu (PIC) w międzynarodowym handlu niektórymi niebezpiecznymi substan-cjami chemicznymi i pestycydami (Dz. U. z 2008 r. poz. 990).
8.    Konwencja o zakazie importu do Afryki i kontroli transgranicznego przemiesz-czania i gospodarowania niebezpiecznymi odpadami.
9.    Konwencja w sprawie zakazu importowania na terytorium państw wyspiarskich południowego Pacyfiku odpadów niebezpiecznych i odpadów radioaktywnych oraz kontroli ich transgranicznego przemieszczania i zarządzania odpadami.
10.    Konwencja z Minamaty w sprawie rtęci, sporządzona w Kumamoto 10 paździer-nika 2013 r.
11.    Rozporządzenie Rady (EWG) nr 259/13 w sprawie nadzoru i kontroli przesyłania odpadów w obrębie, do Wspólnoty Europejskiej oraz poza jej obszar (Dz. Urz. UE L 176 z 6.2.1993, s. 15, t.2).
12.    Regionalne porozumienie w sprawie transgranicznego przemieszczania niebez-piecznych odpadów zawarte w Panamie.
13.    Decyzja Rady OECD C(2001)107/Final w sprawie kontroli transgranicznego przemieszczania odpadów przeznaczonych do odzysku, zmieniająca decyzję OECD C(92)39/Final.
14.    Umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towa-rów niebezpiecznych, sporządzona w Genewie dnia 30 września 1957 r.
15.    Rozporządzenie (WE) nr 1882/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 września 2003 r. dostosowujące do decyzji Rady 1999/468/WE przepisy odno-szące się do komitetów, które wspomagają Komisję w wykonywaniu jej upraw-nień wykonawczych ustanowionych w instrumentach podlegających procedurze określonej w art. 251 TWE (Dz. Urz. UE L 284 z 31.10.2003, s. 1 z późn. zm.).
16.    Rozporządzenie 850/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. dotyczące trwałych zanieczyszczeń organicznych i zmieniające dyrektywę 79/117/EWG (Dz. Urz. UE L 158 z 30.04.2004, str. 465–-485).
17.    Rozporządzenie (WE) nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania odpadów (Dz. Urz. UE L 190
z 12.07.2006, s. 1 z późn. zm.).
18.    Rozporządzenie Rady (EWG) nr 259/13 z dnia 1 lutego 1993 r. w sprawie nadzoru i kontroli przesyłania odpadów w obrębie, do Wspólnoty Europejskiej oraz poza jej obszar (Dz. Urz. UE L 176 z 6.2.1993, s. 15, t. 2).
19.    Dyrektywa 75/439/EWG z dnia 16 czerwca 1975 r. w sprawie unieszkodliwiania olejów odpadowych (Dz. Urz. UE L 194 z 25.07.1975, s. 23–25).
20.    Dyrektywa Rady 75/442/EWG z dnia 15 lipca 1975 r. w sprawie odpadów (Dz. Urz. UE L 194 z 25.7.1975, s. 47).
21.    Dyrektywa Rady 78/176/EWG z dnia 20 lutego 1978 r. w sprawie odpadów pochodzących z przemysłu ditlenku tytanu (Dz. Urz. UE L 54 z 25.02.1978, s. 19–24).
22.    Dyrektywa Rady 78/319/EWG z dnia 20 marca 1978 r. w sprawie odpadów toksycznych i niebezpiecznych (Dz. Urz. UE L 84 z 31.3.1978, s. 43).
23.    Dyrektywa Rady 80/68/EWG z dnia 17 grudnia 1979 r. w sprawie ochrony wód gruntowych przed zanieczyszczeniem spowodowanym przez niektóre substancje niebezpieczne (Dz. Urz. UE L 20 z 26.01.1980, s. 43).
24.    Dyrektywa Rady 82/883/EWG z dnia 3 grudnia 1982 r. w sprawie procedur nadzorowania i monitorowania środowiska naturalnego w odniesieniu do odpadów pochodzących z przemysłu ditlenku tytanu (Dz. Urz. UE L 378 z 31.12.1982, s. 1–14).
25.    Dyrektywa Rady 83/189/EWG z dnia 28 marca 1983 r. ustanawiająca procedurę przekazywania informacji dotyczących norm i przepisów technicznych (Dz. Urz. UE L 109 z 26.4.1983, s. 8).
26.    Dyrektywa Rady 86/278/EWG z dnia 12 czerwca 1986 r. w sprawie ochrony środowiska, w szczególności gleby, w przypadku wykorzystywania ścieków osadowych w rolnictwie (Dz. Urz. UE L 181 z 4.07.1986, s. 6–12).
27.    Dyrektywa Rady 88/182/EWG z dnia 22 marca 1988 r. zmieniająca dyrektywę 83/189/EWG ustanawiającą procedurę przekazywania informacji dotyczących norm i przepisów technicznych (Dz. Urz. UE L 81 z 26.03.1988, s. 75).
28.    Dyrektywa Rady 91/156/EWG z dnia 18 marca 1991 r. zmieniająca dyrektywę 75/442/EWG w sprawie odpadów (Dz. Urz. UE L 78 z 26.3.1991, s. 32).
29.    Dyrektywa Rady 91/157/EWG z dnia 18 marca 1991 r. w sprawie baterii i akumulatorów zawierających niektóre substancje niebezpieczne (Dz. Urz. UE L 78 z 26.03.1991, s. 38–41).
30.    Dyrektywa Rady 91/271/EWG z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych (Dz. Urz. UE L 135 z 30.05.1991, s. 26).
31.    Dyrektywa Rady 91/676/EWG z dnia 12 grudnia 1991 r. dotycząca ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego (Dz. Urz. UE L 375 z 31.12.1991, s. 1).
32.    Dyrektywa Rady 91/689/EWG z dnia 12 grudnia 1991 r. w sprawie odpadów niebezpiecznych (Dz. Urz. UE L z 31.12.1991, s. 15, t. 2).
33.    Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62/WE z dnia 20 grudnia 1994 r. w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (Dz. Urz. UE L z 365 z 31.12.1994, s. 10).
34.    Dyrektywa Rady 92/112/EWG z dnia 15 grudnia 1992 r. w sprawie procedur harmonizacji programów mających na celu ograniczenie i ostateczną eliminację zanieczyszczeń powodowanych przez odpady pochodzące z przemysłu ditlenku tytanu (Dz. Urz. UE L 409 z 31.12.1992, s. 11–16).
35.    Dyrektywa 96/59/WE z dnia 16 września 1996 r. w sprawie unieszkodliwiania polichlorowanych bifenyli i polichlorowanych trifenyli (PCB/PCT) (Dz. Urz. UE L 243 z 24.09.1996, s. 31–35).
36.    Dyrektywa Rady 99/31/WE z dnia 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów (Dz. Urz. UE L 182 z 16.07.1999, s. 1).
37.    Dyrektywa 2000/53/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 września 2000 r. w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. Urz. UE L 269
z 21.10.2000, s. 34 z późn. zm.).
38.    Dyrektywa 2000/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 listopada 2000 r. w sprawie portowych urządzeń do odbioru odpadów wytwarzanych przez statki i pozostałości ładunku (Dz. Urz. UE L 332 z 28.12.2000, s. 81–90).
39.    Dyrektywa 2000/76/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 grudnia 2000 r. w sprawie spalania odpadów (Dz. Urz. UE L 332 z 28.12.2000, s. 91–111).
40.    Dyrektywa 2002/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 stycznia 2003 r. w sprawie ograniczenia stosowania niektórych niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. Urz. UE L 37 z 13.02.2003, s. 19–23).
41.    Dyrektywa 2002/96/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 stycznia 2003 r. w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (Dz. Urz. UE L 37
z 13.02.2003, s. 24–39).
42.    Dyrektywa Rady 2003/122/Euratom z dnia 22 grudnia 2003 r. w sprawie kon-troli wysoce radioaktywnych źródeł zamkniętych i odpadów radioaktywnych (Dz. Urz. UE L, 346 z 31.12.2003, s. 694–701).
43.    Dyrektywa 2004/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobie-gania i zaradzania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu (Dz. Urz. UE L 143 z 30.04.2004, s. 357–375).
44.    Dyrektywa 2006/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r.
w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z przemysłu wydobywczego oraz zmieniająca dyrektywę 2004/35/WE (Dz. Urz. UE L 102 z 11.04.2006, s. 15-33).
45.    Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/98/WE z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie odpadów (Dz. Urz. UE L 114 z 27.4.2006, s. 9).
46.    Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy (Dz. Urz. UE L 312 z 22.11.2008 r., s. 3).
47.    Dyrektywa 2012/19/UE dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie zużytego sprzętu elek-trycznego i elektronicznego (WEEE) (Dz. Urz. UE L 197 z 24.07.2012, s. 38 z późn. zm.).

Orzecznictwo

1.    Wyrok TK z 7 czerwca 2001 r. w sprawie K 20/00, OTK 2001, nr 5, poz. 119.
2.    Wyrok TK z dnia 6 czerwca 2006 r. w sprawie K 23/05, OTK-A 2006, nr 6,
poz. 62.
3.    Wyrok SN z dnia 6 stycznia 2004 r., sygn. akt IV KK 276/03, OSNwSK 2004, nr 1, poz. 29.
4.    Wyrok SN z dnia 3 września 2002 r., sygn. akt V KKN 401/01, „Prokuratura
i Prawo” 2003 – wkł., nr 1, poz. 6.
5.    Wyrok SN z 24 czerwca 1993 r., sygn. akt III KRN 98/98.
6.    Wyrok SN z dnia 23 lipca 2009 r., sygn. akt V KK 124/09.
7.    Wyrok NSA z dnia 19 lipca 1999 r., sygn. akt I SA/Ka 2252/98, OSP 2000,
z. 3, poz. 39.
8.    Wyrok NSA z dnia 30 maja 2000 r., sygn. akt I SA/Ka 2268/98, Wokanda 2001, nr 3, s. 40-43.
9.    Wyrok NSA z dnia 19 grudnia 2008 r., sygn. akt II OSK 1688/07.
10.    Wyrok NSA z dnia 9 września 2009 r., sygn. akt II OSK 960/08.
11.    Wyrok NSA z dnia 9 października 2012 r., sygn. akt II OSK 1071/11.
12.    Wyrok WSA z dnia 26 maja 2008 r., sygn. akt IV SA/Wa 174/08.
13.    Wyrok WSA z dnia 12 stycznia 2010 r., sygn. akt IV SA/Wa 885/09.
14.    Wyrok NSA z dnia 29 stycznia 2019 r., sygn.. akt II OSK 506/17.
15.    Wyrok SA z dnia 31 stycznia 2019 r., sygn.. akt II SA/Op 497/18.

Sprawy karne objęte badaniami

1.    Sprawa II K 363/04 z Sądu Rejonowego w Malborku.
2.    Sprawa II K 110/05 z Sądu Rejonowego w Malborku.
3.    Sprawa VI K 226/06 z Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód.
4.    Sprawa II K 49/07 z Sądu Rejonowego w Świnoujściu.
5.    Sprawa III K 1593/08 z Sądu Rejonowego w Białymstoku.
6.    Sprawa X K 936/08 z Sądu Rejonowego Gdańsk-Południe w Gdańsku.
7.    Sprawa II K 40/08 z Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim.
8.    Sprawa II K 700/09 z Sądu Rejonowego w Grodzisku Mazowieckim.
9.    Sprawa II K 132/09 z Sądu Rejonowego w Gryfinie.
10.    Sprawa II K 114/09 z Sądu Rejonowego w Goleniowie.
11.    Sprawa V K 462/09 z Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód.
12.    Sprawa II K 370/10 z Sądu Rejonowego w Świnoujściu.
13.    Sprawa II K 296/10 z Sądu Rejonowego w Świnoujściu.
14.    Sprawa II K 530/10 z Sądu Rejonowego w Świnoujściu.
15.    Sprawa II K 521/10 z Sądu Rejonowego w Świnoujściu.
16.    Sprawa II K 302/10 z Sądu Rejonowego w Świnoujściu.
17.    Sprawa II K 731/10 z Sądu Rejonowego w Świnoujściu.
18.    Sprawa II K 4/11 z Sądu Rejonowego w Gryfinie.

Netografia

1.    http://www.pic.int/TheConvention/Overview/TextoftheConvention/tabid/1048/language/enUS/Default.aspx [data wejścia 15.12.2017].
2.    http://www.centrumprasowe.pap.pl/cp/pl/news/info/15346,4,ms:-polska-podpisala-konwencje-w-sprawie-rteci-(komunikat) [data wejścia 15.12.2017].
3.    https://politica.elpais.com/politica/2013/11/13/actualidad/1384333941_073868.html [data wejścia 22.01.2018].
4.    http://www.theworldcounts.com/counters/waste_pollution_facts/hazardous_waste_statistics [data wejścia 22.01.2018].
5.    https://www.wfosigw.katowice.pl/files/pazdziernik15/bomby_ekologiczne2.pdf [data wejścia 22.01.2018].
6.    http://dziennikustaw.gov.pl/du/2017/1119/1 [data wejścia 15.12.2017].
7.    http://www.peaceau.org/uploads/convention-en-bamako-ban-import-into-africa-and-transboundary-movement-hazardouswastes.pdf [data wejścia 15.12.2017].
8.    http://www.tvp.info/3879320/polska/odpady-medyczne-porzucone-w-lesie/ [data wejścia 3.01.2018].
9.    http://www.wcoomd.org/en/media/newsroom/2009/july/operation-demeter-yields-tons-of-illegal-shipments-of-hazardous-waste.aspx [data wejścia 15.02.2018].
10.    https://sjp.pwn.pl/slowniki/skladowanie.html [data wejścia 25.10.2017].
11.    https://www.ecolex.org/details/treaty/convention-to-ban-the-importation-into-forum-island-countries-of-hazardous-wastes-and-radioactive-wastes-and-to-control-the-transboundary-movement-and-management-of-hazardous-wastes-within-the-south-pacific-tre-001241/ [data wejścia 16.12.2017].
12.    http://www.paa.gov.pl/aktualnosc-2-48-kradziez_zrodel_promieniotworczych_-
w.html [data wejścia 3.01.2018].
13.    https://www.ecolex.org/details/regional-agreement-on-the-transboundary-mo-
vement-of-hazardous-wastes-tre-001167/participants/ [data wejścia 16.12.2017].
14.    http://www.polskatimes.pl/artykul/5425436,ukraina-brudna-bomba-w-rekach-separatystow-rosyjscy-naukowcy-przygotowuja-zabojcza-bron,id,t.html [data wejścia 5.01.2018].
15.    https://www.mos.gov.pl/fileadmin/user_upload/odpady/Zaleznosci_pomiedzy-
_konwencjami.pdf [data wejścia 15.12.2017].
16.    http://orka.sejm.gov.pl/Druki5ka.nsf/0/8ADBBBB2CE6C822FC12572E3002BFCA6/$file/1726.pdf [data wejścia 5.02.2018].
17.    http://wiadomosci.dziennik.pl/swiat/zdjecia/497031,1,ukrainskie-specsluzby-separatysci-z-doniecka-buduja-brudna-bombe.html [data wejścia 14.01.2018].
18.    https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/ciemna-liczba-przestepstw;3886513.html [data wejścia 15.01.2018].
19.    http://www.basel.int/Portals/4/Basel%20Convention/docs/article11/OECD-e.doc [data wejścia 17.12.2017].
20.    http://archiwum.ciop.pl/18388.html [data wejścia 22.01.2018].
21.    http://bip.wrota.lubuskie.pl/wios_zg/system/obj/198_Spr.2013-Zal.2-TPO.pdf [data wejścia 15.01.2018].
22.    http://biznes.gazetaprawna.pl/artykuly/1024693,recyclix-ekologiczny-parabiznes-pod-lupa-knf.html [data wejścia 22.07.2017].
23.    http://cos.strazgraniczna.pl/cos/aktualnosci/13592,Odpady-po-raz-trzeci-kurs-doskonalacy-Transgraniczne-przemieszczanie-odpadow-poz.html [data wejścia 15.01.2018].
24.    http://greencriminology.org/ [data wejścia 15.01.2018].
25.    http://legislacja.rcl.gov.pl/lista?typeId=2&progress=1 [data wejścia 29.10.2017].
26.    http://lublin.naszemiasto.pl/artykul/gdzie-jest-radioaktywny-kobalt-z-nieczynnej-odlewni-ursus,3218731,art,t,id,tm.html [data wejścia 12.01.2018].
27.    http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news,370220,katastrofa-srodowiskowa-w-poludniowej-hiszpanii-porownywana-z-wielkim-wymieraniem-kredowym.html [data wejścia 23.07.2017].
28.    http://odpady.net.pl/2016/04/04/lubuska-sluzba-celna-udaremnila-przemyt-odpadow-z-niemiec/ [data wejścia 10.06.2017].
29.    http://portalkomunalny.pl/polska-importuje-setki-tysiecy-ton-odpadow-ue-najwiecej-niemiec-338303/ [data wejścia 10.06.2017].
30.    http://sjp.pwn.pl/slowniki/odpady.html [data wejścia 15.05.2015].
31.    http://statystyka.policja.pl/ [data wejścia 23.07.2017].
32.    http://tvn24bis.pl/ze-swiata,75/bogaty-swiat-zatruwa-biedny-rosna-gory-elektrosmieci,535890.html [data wejścia 21.01.2018].
33.    http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114871,16768735,Juz_99_proc__sm-
ieci_w_Szwecji_przechodzi_recykling.html [data wejścia 25.01.2018].
34.    http://www.bhopal.com/chronology [data wejścia 22.01.2018].
35.    http://www.chojna24.pl/2015/10/smieci-gruz-i-odpady-z-niemiec-nie.html [data wejścia 10.06.2017].
36.    http://www.cire.pl/item,21551,1,0,0,0,0,0,zedo-abw-zbada-sprawe-skladowiska-odpadow.html [data wejścia 18.01.2018].
37.    http://www.dailymail.co.uk/news/article-3049457/Where-computer-goes-die-Shocking-pictures-toxic-electronic-graveyards-Africa-West-dumps-old-PCs-laptops-microwaves-fridges-phones.html [data wejścia 22.01.2018].
38.    http://www.dziennikzachodni.pl/wiadomosci/bytom/a/bytom-to-nie-hasiok-jest-mapa-nielegalnych-wysypisk-smieci-to-dzielo-mieszkancow-zdjecia,12515220/ [data wejścia 21.01.2018].
39.    http://www.e-gospodarkaodpadami.pl/rynek/transport-odpadow-niebezpiecznych/ [data wejścia 15.12.2017].
40.    http://www.fakty.nl/wiadomoci-z-holandii/19276-znaleziono-duze-ilosci-odpadow-narkotykowych [data wejścia 22.01.2018].
41.    http://www.gios.gov.pl/pl/aktualnosci/318-odpady-problem-czy-zasob [data wejścia 21.01.2018].
42.    http://www.gloswielkopolski.pl/artykul/433592,czacz-tu-kupisz-wszystko-z-dru-
giej-reki-zdjecia,id,t.html [data wejścia 1.11.2017].
43.    http://www.greenpeace.org/international/en/multimedia/slideshows/bhopal-the-world-s-worst-ind/ [data wejścia 22.01.2018].
44.    http://www.independent.co.uk/news/uk/crime/the-british-gangs-running-waste-rackets-to-launder-money-9970348.html [data wejścia 21.01.2018].
45.    http://www.mf.gov.pl/krajowa-administracja-skarbowa/wiadomosci/aktualnosci/-/asset_publisher/2UWl/content/id/6275275 [data wejścia 20.01.2018].
46.    http://www.nadodrzanski.strazgraniczna.pl/nad/aktualnosci/25291,Zawarto-po-
rozumienia-o-wspoldzialaniu-Nadodrzanskiego-Oddzialu-Strazy-Granicznej.html [data wejścia 20.01.2018].
47.    http://www.newsweek.pl/polska/zielony-terror--ekolodzy-chca-haraczu-za-lotnisko,66102,1,1.html [data wejścia 15.01.2018].
48.    http://www.oecd-ilibrary.org/docserver/download/9789264185715-sum-en.pdf?expires=1516524256&id=id&accname=guest&checksum=60F4D03C392C63445BD09E4491E7E8D2 [data wejścia 15.01.2018].
49.    http://www.podlaska.policja.gov.pl/pod/dzialania-policji/przestepczosc-gospodar/struktura-wydzialu/zespol-i/cites-ochrona-srodowisk/28404,Przestepczosc-przeciwko-ochronie-srodowiska-naturalnego-i-przyrody.html [data wejścia 15.01.2018].
50.    http://www.policja.pl/pol/aktualnosci/145591,Wspolne-dzialania-Interpol-Envi-
tonmental-Security-Program-i-Pollution-Crime-Work.html [data wejścia 21.01.2018].
51.    http://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2017-09-07/tykajaca-bomba-ekologicz-
na-pod-zgierzem/ [data wejścia 22.01.2018].
52.    http://www.rmf24.pl/fakty/polska/news-polska-smietnikiem-europy,nId,228122 [data wejścia 28.01.2018].
53.    http://www.rp.pl/artykul/192088-Blokada-w-obronie-obwodnicy-Augustowa-.html [data wejścia 15.01.2018].
54.    http://www.rp.pl/Energianews/309059828-BP-odpowiedzialny-za-katastrofe-Deepwater-Horizon.html [data wejścia 22.01.2018].
55.    http://www.samorzad.lex.pl/czytaj/-/artykul/likwidacja-nielegalnego-wysypiska-
-odpadow-komunalnych-i-odpadow-zawierajacych-azbest [data wejścia 21.01.2018].
56.    http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/druk.xsp?nr=826 [data wejścia 16.02.2018].
57.    http://www.telegraph.co.uk/finance/newsbysector/energy/oilandgas/11076-
036/US-justice-system-was-always-going-to-find-BP-guilty.html [data wejścia 22.01.2018].
58.    http://www.thehindubusinessline.com/info-tech/india-likely-to-generate-52-mil-
lion-tonnes-of-ewaste-by-2020-study/article8686442.ece [data wejścia 21.01.2018].
59.    http://www.wcoomd.org/en/media/newsroom/2014/january/tons-of-illegal-waste-seized-under-operation-demeter-iii.aspx [data wejścia 15.02.2018].
60.    http://www.wfosigw.katowice.pl/aktualnosci-archiwalne/eko-info/1773-bo-
mby-ekologiczne-w-wojewodztwie-slaskim-poczatek-konca.html [data wejścia 22.01.2018].
61.    http://www.wfosigw.katowice.pl/aktualnosci-archiwalne/eko-info/1773-bomby-ekologiczne-w-wojewodztwie-slaskim-poczatek-konca.html [data wejścia 26.01.2018].
62.    http://www.worldurbancampaign.org/underground-space-hazardous-waste-storage [data wejścia 22.01.2018].
63.    http://wyborcza.pl/1,76842,14617366,Potrzebna_nam_srodowiskowa_policja_-
_Bez_niej_nowa.html [data wejścia 23.07.2017].
64.    http://wyborcza.pl/1,76842,8469695,Katastrofa_na_Wegrzech.html [data wej-ścia 22.01.2018].
65.    https://bip.mswia.gov.pl/download/4/26163/RAPORT2014OSTATECZNY.pdf [data wejścia 21.01.2018].
66.    https://bip.mswia.gov.pl/download/4/31673/Raportostaniebezpieczenstwaw-
Polscew2016roku.pdf [data wejścia 21.01.2018].
67.    https://cba.gov.pl/ftp/publikacje/Przewidywane_zagrozenia_korupcyjne_w_Polsce_15_02.pdf [data wejścia 16.02.2018].
68.    https://cba.gov.pl/pl/aktualnosci/3712,Kontrole-CBA-w-Biskupcu.html [data wejścia 20.01.2018].
69.    https://kydep.wordpress.com/2013/09/04/illegal-open-dumping-is-the-pits/ [data wejścia 21.01.2018].
70.    https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//4/12304005/12463919/12463920/dokume-
nt322343.pdf [data wejścia 21.01.2018].
71.    https://sjp.pwn.pl/sjp/stan;2523760.html [data wejścia 25.10.2017].
72.    https://sjp.pwn.pl/slowniki/transportowac.html [data wejścia 28.10.2017].
73.    https://sozosfera.pl/odpady/itd-wykrylo-nielegalne-przemieszczanie-odpadow/ [data wejścia 15.01.2018].
74.    https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/srodowisko-energia/srodowisko/ochro-
na-srodowiska-2017,1,18.html [data wejścia 21.01.2018].
75.    https://tvnwarszawa.tvn24.pl/informacje,news,milion-zlotych-kosztuje-usuwanie-dzikich-wysypisk-smieci,96165.html [data wejścia 25.01.2018].
76.    https://wiadomosci.wp.pl/ministerstwo-srodowiska-odpowiada-na-informacje-o-powolaniu-agencji-bezpieczenstwa-ekologicznego-6202894425913473a [data wejścia 5.01.2018].
77.    http://wyborcza.pl/7,75398,22838993,ujawniamy-projekt-ustawy-o-agencji-bezpieczenstwa-ekologicznego.html [data wejścia 15.01.2018].
78.    https://www.europol.europa.eu/newsroom/news/european-police-seize-11-tonnes-of-illegally-disposed-waste [data wejścia 15.01.2018].
79.    https://www.forbes.pl/wiadomosci/bhopal-sa-ukarani-za-katastrofe-ekologiczna/
mddjfnr [data wejścia 22.01.2018].
80.    https://www.interpol.int/Crime-areas/Environmental-crime/Operations [data wejścia 21.01.2018].
81.    https://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/afera-w-olsztynie-cba-odpady-komunalne,149,0,2346389.html [data wejścia 20.01.2018].
82.    https://www.mos.gov.pl/aktualnosci/szczegoly/news/wiecej-recyklingu-mniej-skladowania/ [data wejścia 21.01.2018].
83.    https://www.mos.gov.pl/g2/big/2012_07/b4e23ee84865f722bf66f792d1036bc3.pdf [data wejścia 15.12.2017].
84.    https://www.reuters.com/article/us-italy-waste-mafia/naples-garbage-is-mafia-gold-id USL0830577220080109 [data wejścia 14.01.2018].
85.    https://www.reuters.com/article/us-usa-marijuana-environment/toxic-waste-from-u-s-pot-farms-alarms-experts-idUSKBN1AM0C3 [data 22.01.2018].
86.    https://www.theguardian.com/environment/2014/apr/29/stocamine-toxic-waste-repository-france [data wejścia 22.01.2018].
87.    https://www.theguardian.com/environment/2016/apr/04/bp-oil-spill-judge-grants-final-approval-20-billion-dollar-settlement [data wejścia 22.01.2018].
88.    https://www.theguardian.com/environment/2016/sep/22/ea-chief-waste-is-the-new-narcotics [data wejścia 20.01.2018].
89.    https://www.theguardian.com/technology/2009/jul/08/recycling-electronic-waste-crime [data wejścia 21.01.2018].
90.    https://www.wprost.pl/194202/Obama-BP-zaplaci-za-katastrofe-ekologiczna [data wejścia 22.01.2018].
91.    http://www.gios.gov.pl/images/dokumenty/raporty/INFORMACJA_o_realizacji_-
zadan_IOS_w_2014.pdf [data wejścia 22.01.2018].