Pracownicze Plany Kapitałowe. Nowe obowiązki i wyzwania dla pracodawców księgowych i działów kadrowo-płacowych

Spis treści:

Słownik pojęć (definicji)
Wstęp

Rozdział 1. Istota i założenia PPK

1.1. Geneza powstania PPK
1.2. Podstawa prawna i przepisy wykonawcze oraz powiązane z PPK
1.3. Terminy oraz zasady ustalania liczby osób zatrudnionych
1.4. Podmioty zobowiązane do wdrożenia PPK
1.5. Odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania w zakresie istoty i zasad funkcjonowania PPK

Rozdział 2. Projektowanie procesu wdrożenia PPK w firmie

2.1. Znaczenie procesu wdrożenia PPK, zakres oraz jego dokumentacja
2.2. Opracowanie harmonogramu procesu wdrożenia
2.3. Ustalenie wzorów dokumentów i ich systemu obiegu
2.4. Przykłady dobrych praktyk w zakresie wdrożenia PPK
2.5. Odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania w zakresie projektowania procesu wdrożenia PPK w firmie

Rozdział 3. Obowiązki informacyjne pracodawcy w obszarze PPK

3.1. Ustawowy zakres obowiązków pracodawcy
3.2. Podstawowa wiedza o programie jako społeczna odpowiedzialność pracodawcy
3.3. Etapy skutecznej kampanii informacyjnej
3.4. Dokumentacja obowiązków informacyjnych
3.5. Odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania w zakresie obowiązków informacyjnych pracodawcy w obszarze PPK

Rozdział 4. Szczególne znaczenie reprezentacji osób zatrudnionych w procesie wdrażania oraz funkcjonowania PPK

4.1. Zakładowa organizacja związkowa a reprezentacja osób zatrudnionych
4.2. Zasady wyboru reprezentacji osób zatrudnionych
4.3. Porozumienie z reprezentacją osób zatrudnionych w ramach wyboru instytucji finansowej
4.4. Rola strony społecznej osób zatrudnionych w funkcjonowaniu PPK
4.5. Odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania w zakresie znaczenia reprezentacji osób zatrudnionych w procesie wdrażania oraz funkcjonowania PPK

Rozdział 5. Zasady wyboru instytucji finansowej, zarządzającej i prowadzącej PPK

5.1. Podmioty uprawnione do oferowania PPK
5.2. Obowiązek wyboru instytucji finansowej przez podmiot zatrudniający
5.3. Przesłanki i kryteria wyboru instytucji finansowej, zarządzającej i prowadzącej PPK
5.4. Znaczenie dokumentacji wyboru instytucji finansowej
5.5. Odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania w zakresie zasad wyboru instytucji finansowej, zarządzającej i prowadzącej PPK

Rozdział 6. Proces zawarcia umowy o zarządzanie i umowy o prowadzenie PPK

6.1. Zasady i terminy zawarcia umowy o zarządzanie i umowy o prowadzenie
6.2. Najważniejsze postanowienia umów zawieranych w ramach PPK
6.3. Szczególne aspekty umów o zarządzanie i prowadzenie PPK
6.4. Dokumentowanie zawarcia umowy o zarządzanie i umowy o prowadzenie PPK
6.5. Odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania w zakresie procesu zawarcia umowy o zarządzanie i umowy o prowadzenie PPK

Rozdział 7. Wpłaty podstawowe i dodatkowe oraz zasady ich ustalania

7.1. Ustalenie podstawy wymiaru wpłat do PPK   
7.2. Zasady i sposób ustalania wpłat podstawowych oraz możliwości obniżenia wpłat
7.3. Podstawy ustalania wpłat dodatkowych do PPK
7.4. Proces ustalenia powstania obowiązku dokonywania wpłat do PPK
7.5. Odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania w zakresie wpłat podstawowych i dodatkowych oraz zasad ich ustalania

Rozdział 8. Obciążenia publicznoprawne wpłat do PPK oraz specyfika ich ustalania

8.1. Wpłaty do PPK a ubezpieczenia społeczne
8.2. Podatek dochodowy oraz moment powstania przychodu z tytułu wpłat do PPK
8.3. Wpłaty do PPK oraz ich obciążenia publicznoprawne w dokumentacji kadrowo-płacowej
8.4. Szczególne sytuacje związane z obciążeniami publicznoprawnymi w PPK
8.5. Odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania w zakresie obciążeń publicznoprawnych wpłat do PPK oraz specyfiki ich ustalania

Rozdział 9. Ewidencyjne i techniczne wyzwania w funkcjonowaniu PPK

9.1. Automatyzacja procesu funkcjonowania PPK w zakresie zabezpieczenia odpowiedzialności podmiotów zatrudniających
9.2. Bilansowe zasady rozliczania wpłat do PPK jako kosztów pracowniczych
9.3. Ewidencja księgowa rozliczenia składkowo-podatkowego wynagrodzeń uczestnika pracowniczego planu kapitałowego
9.4. Bilansowe i podatkowe ujęcie wpłat do PPK na przełomie roku obrotowego i podatkowego
9.5. Odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania w zakresie ewidencyjnych i technicznych wyzwań w funkcjonowaniu PPK

Rozdział 10. Dysponowanie środkami zgromadzonymi w PPK

10.1. Regulacje prawne w zakresie możliwości dysponowania środkami zgromadzonymi w PPK
10.2. Ochrona prawna oraz dziedziczenie środków zgromadzonych w PPK
10.3. Wypłata transferowa oraz obowiązki uczestnika PPK
10.4. Konsekwencje wycofania środków z PPK
10.5. Odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania w zakresie dysponowania środkami zgromadzonymi w PPK

Rozdział 11. Odpowiedzialność podmiotów zatrudniających i sankcje z nią związane

11.1. Szczególne uregulowania prawne w zakresie odpowiedzialności pracodawcy w PPK
11.2. Nieterminowe wywiązanie się z obowiązków wynikających z wdrożenia PPK, a odpowiedzialność pracodawcy
11.3. Sankcje wynikające z wypełniania obowiązków okresowych nałożonych w związku z funkcjonowaniem PPK
11.4. Odpowiedzialność za nakłanianie do rezygnacji osób zatrudnionych oraz uczestników PPK
11.5. Odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania w zakresie odpowiedzialności podmiotów zatrudniających i sankcji z nią związanych

Zakończenie
Załączniki
Bibliografia
Spis rysunków
Spis tabel

Bibliografia


1.    Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, 2015, https://www.un.org.pl/ agenda-2030-rezolucja, data odczytu 19.01.2021 r.
2.    Biermann F., Kanie N., Kim R.E. (2017), Global governance by goal-setting: the novel approach of the UN Sustainable Development Goals, „Current Opinion in Environmental Sustainability” Vol. 26–27, June, s. 26–31, https://www.sciencedirect.com/science/article/ pii/S1877343517300209, data odczytu 28.10.2020 r.
3.    Chłapek K. (2015), Pomiar ryzyka gospodarczego na podstawie sprawozdań finansowych, Difin, Warszawa.
4.    Chłapek K, Krajewska S. (2018), Wpływ raportowania zintegrowanego na kształtowanie wyników i wizerunku jednostki gospodarczej, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 522, Wrocław.
5.    Czy można negocjować warunki umowy zawieranej z instytucją finansową w PPK (2020), portalkadrowy.pl, https://www.portalkadrowy.pl/tworzenie-ppk/czy-mozna-negocjowac-
warunki-umowy-zawieranej-z-instytucja-finansowa-w-ppk-20264.html, data odczytu 5.01. 2021 r.
6.    Hajer M., Nilsson M., Raworth K., Bakker P., Berkhout F., de Boer Y., Rockström J., Ludwig K., Kok M. (2015), Beyond Cockpit-ism: Four Insights to Enhance the Transformative Potential of the Sustainable Development Goals, „Sustainability” 7, 1651–1660, https://www.mdpi.com/2071-1050/7/2/1651, data odczytu 12.08.2020 r.
7.    https://www.comarch.pl/ppk/aplikacja-ppk/, data odczytu 18.01.2021 r.
8.    https://www.analizy.pl/fundusze/wiadomosci/ppk/10/fundusze-zdefiniowanej-daty.html, data odczytu 18.08.2020r.
9.    Jajuga K. (2008), Zarządzanie ryzykiem, PWN, Warszawa.
10.    Jakubowski S., Prusik A. (2019), Pracownicze plany kapitałowe. Komentarz, https://sip.lex.pl/ komentarze-i-publikacje/komentarze/pracownicze-plany-kapitalowe-komentarz-587795266, data odczytu 18.01.2021 r., https://sip.lex.pl/#/commentary/587795365/592805?tocHit= 1&cm=RELATIONS, data odczytu 20.01.2021 r.
11.    Jak zaksięgować składkę na pracownicze plany kapitałowe na przełomie lat obrotowych? Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 3(507) z dnia 1.02.2020, http://www.czasopisma-
ksiegowych.gofin.pl/11,5550,250663,pr,jak-zaksiegowac-skladke-na-pracownicze-plany-kapitalowe-na.html, data odczytu 16.01.2021 r.
12.    Jedynak T. (2019), Pracownicze plany kapitałowe jako instrument mobilizacji dodatkowych oszczędności emerytalnych w Polsce, Zeszyty Naukowe UEK, 2(980), Kraków.
13.    Kamińska-Kiempa K. (2020), Kluczowe kwestie w umowie o zarządzanie, https://archiwum.rp.pl/artykul/1432493-PPK:-kluczowe-kwestie-w-umowie-o-zarzadzanie.html, data odczytu 03.01.2021 r.
14.    Killian S., Lannon J., Murray L., Avram G., Giralt M., O'Riordan S. (2019), Social Media for Social Good: Student engagement for the SDGs, „The International Journal of Management Education” Vol. 17, Issue 3, November, 100307, https://www.sciencedirect.com/ science/article/abs/pii/S147281171930093X, data odczytu 16.10.2020 r.
15.    Kołek A., Sobolewski O. (2019), Pracownicze plany kapitałowe jako przykład zastosowania ekonomii behawioralnej, [w:] Studenckie Prace Prawnicze, Administratywistyczne i Ekonomiczne 28, Tradycja i nowoczesność w instytucjach prawnych, (red.) Jakubo-
wski S., Kostecka-Jurczyk D., Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, https://www.repozytorium.uni.wroc.pl/publication/118099, data odczytu 30.01.2021 r.
16.    MSR nr 19 „Świadczenia pracownicze”, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej z 29.11. 2008 r., L 320/99.
17.    Olędzka A. (2020), 20 problemów z wdrażaniem i prowadzeniem PPK, Infor PL S.A., Warszawa.
18.    Orlik T. (2019), Kryteria wyboru instytucji zarządzającej pracowniczymi planami kapitałowymi, SGH w Warszawie, „Rozprawy Ubezpieczeniowe. Konsument na rynku usług finansowych” nr 32(2/2019): 80–96 https://rf.gov.pl/ru/wp-content/uploads/2019/11/ JOIN32_6.pdf, data odczytu 26.08.2020 r.
19.    PIP skontrolowała stosowanie przepisów o PPK, KD, Wydział Polityki Społecznej, Rynku Pracy, Ubezpieczeń i Zdrowia OPZZ, (2020), https://www.opzz.org.pl/opinie-i-analizy/polityka-spoleczna/pip-skontrolowala-stosowanie-przepisow-o-ppk, data odczytu 17.01.2021 r.
20.    Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2006 r. I KZP 52/05, OSNKW 2006/3, poz. 23, http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/Orzeczenia1/I%20KZP%2052-05.pdf, , data odczytu 20.01.2021 r.
21.    Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego 2003 r., IV CKN 1721/00, LEX
nr 78276.
22.    Poteraj J., Pension Systems in 27 EU countries, „Munich Personal RePEc Archive”, MPRA Paper No. 35069, September 2008, https://mpra.ub.uni-muenchen.de/35069/1/ MPRA_paper_35069.pdf, data odczytu 19.01.2021 r.
23.    PPK w praktyce: Poradnik PPK dla kadr i płac, Wydawnictwo PFR Portal PPK, Warszawa 2020, www.mojeppk.pl, data odczytu 10.12.2020 r.
24.    PPK w praktyce, Umowa o zarządzanie PPK i umowa o prowadzenie PPK, Wydawnictwo PFR Portal PPK, Warszawa,2020, www.mojeppk.pl, data odczytu 10.01.2021 r.
25.    Pracodawcy Pracodawcom – weź udział w nowym cyklu spotkań, https://www.mojeppk.pl/szkolenia/pracodawcy-pracodawcom.html, data odczytu 10.01.2021 r.
26.    Pracownicze plany kapitałowe. Procedura wdrażania nowego systemu emerytalnego.
Korzyści do pracowników – nowe wyzwania dla działów HR, materiały szkoleniowe BDO.
27.    Pracownicze plany kapitałowe – rozliczenie dokonanych wpłat w księgach pracodawcy, Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 16(496) z dnia 20.08.2019, http://www.czasopisma ksiegowych.gofin.pl/11,5393,244826,pracownicze-plany-kapitalowe-rozliczenie-dokonanych-wplat.html, data odczytu 20.12.2020 r.
28.    Przegląd Emerytalny – bezpieczeństwo dzięki odpowiedzialności 2016, Biała księga, ZUS (2016), https://www.zus.pl/documents/10182/167526/Biała+księga+przeglądu+ emery-
talnego +2016/68de004b-47f9-47f6-b548-466da05e0bcc, data odczytu 18.01.2021 r.
29.    Przegląd Emerytalny – bezpieczeństwo dzięki odpowiedzialności 2016, Zielona księga, ZUS (2016) https://www.zus.pl/documents/10182/167526/Zielona+księga+przeglądu+ emerytalnego+2016/d9596eda-c57f-4218-bac4-c8c2470b5a12, data odczytu 19.01.2021 r.
30.    Puszkarska A., Jankowska M. (2020), Pracownicze plany kapitałowe. Do oszczędności gromadzonych na koncie pracownika dołoży się także państwo, „Dziennik Gazeta Prawna” 4 grudnia 2020 r., https://www.gazetaprawna.pl/tygodnik-dgp/artykuly/8040780,ppk-wplata-powitalna-250-zl-doplata-roczna-od-panstwa.html, data odczytu 28.01.2021 r.
31.    Rymarz M. (2019), Skutki podatkowe uczestnictwa w PPK, „Gazeta Podatkowa” nr 68 (1630) z dnia 26.08.2019, https://www.gofin.pl/podatki/17,2,61,191479,skutki-podatkowe -uczestnictwa-w-ppk.html, data odczytu 07.01.2021 r.
32.    Schroeder P., Anggraeni K., Weber U. (2018), The Relevance of Circular Economy Practices to the Sustainable Development Goals, „Journal of Industrial Ecology” Vol. 23, No. 1, 77–95, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/jiec.12732, data odczytu 20.10.2020 r.
33.    Sieradzka E. (2019), O prawach i obowiązkach przedsiębiorcy na gruncie ustawy o pracowniczych planach kapitałowych, Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa,
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, [w:] Prawo
wobec wyzwań współczesności. Wybrane problemy teoretycznoprawne i dogmatycznoprawne, (red.) Helios J., Jedlecka W., Kwieciński A., Wrocław, https://www.repozytorium.uni. wroc.pl/dlibra/publication/103034/edition/95903, data odczytu 30.01.2021 r.
34.    Sierocka I. (2010), Pracownicze programy emerytalne, Temida, Białystok.
35.    Skuza S., Modzelewska A., Popiołek M., Szeluga-Romańska M. (2020), Społeczna odpowiedzialność biznesu w kontekście strategii wybranych spółek posiadających istotne znaczenie dla gospodarki, [w:] Perspektywa ekonomiczna, finansowa i prawna kreowania wartości w gospodarce, (red.) Antonowicz P., Galiński P., Pisarewicz P., Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, 2020, https://www.researchgate.net/profile/Marta_ Szeluga-Romanska/publication/342260130_Spoleczna_odpowiedzialnosc_biznesu_w_kon-
tekscie_strategii_wybranych_spolek_posiadajacych_istotne_znaczenie_dla_gospodarki/ links/5eeb016292851ce9e7ec888d/Spoleczna-odpowiedzialnosc-biznesu-w-kontekscie-strategii-wybranych-spolek-posiadajacych-istotne-znaczenie-dla-gospodarki.pdf, data od-
czytu 20.01.2021 r.
36.    Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/szukaj/nak%C5%82ania%C4%87 .html, data odczytu 18.01.2021 r.
37.    Strategia na rzecz odpowiedzialnego rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.), 2017, https://www.gov.pl/web/fundusze-regiony/plan-na-rzecz-odpowiedzialnego-rozwoju, data odczytu 15.01.2020 r.
38.    Tabela – zestawienie średnich opłat za zarządzanie funduszami 20 instytucji finansowych oferujących PPK. Stan na 15 stycznia 2021 r., https://www.mojeppk.pl/pliki-do-pobrania.html, data odczytu 26.01.2021 r.
39.    Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1740).
40.    Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1359).
41.    Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1320).
42.    Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U.
z 2020 r., poz. 1426 z późn. zm.).
43.    Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. (t.j. Dz.U
z 2020 r., poz.1406).
44.    Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 351
z późn. zm.).
45.    Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U.
z 2020 r., poz. 266 z późn. zm.).
46.    Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia
(t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 729 z późn. zm.).
47.    Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 1251).
48.    Ustawa z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 735).
49.    Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 1292 z późn. zm.).
50.    Ustawa z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1342).
51.    Ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób
zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacjami kryzysowymi oraz niektórych ustaw (Dz.U. z 2020 r., poz. 568 z późn.zm.).
52.    Uzasadnienie do ustawy o PPK (2018), https://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/druk.xsp? nr=2811, data odczytu 15.01.2021 r.
53.    Wcześniejsza wypłata ze środków PPK – to oczywiście możliwe, https://www.moje ppk.pl/aktualnosci/Wczesniejsza-wyplata-srodkow-z-PPK---to-oczywiscie-mozliwe-.html, data odczytu 20.01.2021 r.
54.    Wołowicz K. (2020), Pracownicze plany kapitałowe jako impuls do wzrostu oszczędności gospodarstw domowych, „Analizy” nr 1(150), 29 maja 2020, Biuro Analiz Sejmowych BAS, http://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/EF1796B108E41F7 DC125857700401DAB/ $file/Analizy%20BAS%20150.pdf, data odczytu 19.01.2021 r.
55.    Wojewódka M., Ustawa o pracowniczych planach kapitałowych. Komentarz, Warszawa 2019, https://sip.lex.pl/#/commentary/587795367/592807?tocHit=1&cm=RELATIONS, data odczytu: 20.01.2021 r.
56.    www.prawo.pl, data odczytu 16.01.2021 r.
57.    Wykazywanie w raporcie ZUS RCA wpłaty do PPK finansowanej przez podmiot zatrudniający,  https://www.zus.pl/wyniki-wyszukiwa-nia?p_p_id=searchportlet_WAR_searchportlet&p_p_lifecycle=0&p_p_state=normal&p_p_mode=view&p_p_col_id=column-3&p_p_col_count=1&_searchportlet_WAR_searchportlet_query=ppk&_searchportlet_ WAR_searchportlet_action=details&_searchportlet_WAR_searchportlet_cur=1&_searchportlet_WAR_searchportlet_articleId=3172899, data odczytu 12.01.2021 r.
58.    Wykazywanie w raporcie ZUS RCA wpłaty do PPK finansowanej przez podmiot zatrudniający – zmiana stanowiska ZUS, „Ubezpieczenia i Prawo Pracy” nr 6(504) z dnia  10.03.2020 r., http://www.czasopismaksiegowych.gofin.pl/11,5590,252326,pr,wykazywanie-w-raporcie-zus-rca-wplaty-do-ppk-finansowanej.html, data odczytu 17.01.2021 r.
59.    Żebrowski P. (2019), Są pierwsze skargi o nakłanianiu do rezygnacji z PPK – mogą być kary, https://www.prawo.pl/kadry/pracownicze-plany-kapitalowe-pracodawcy-naklaniaja-do-rezygnacji,478092.html, data odczytu 16.01.2021 r.
60.    5 kroków do PPK, https://www.mojeppk.pl/dla-pracodawcy/5-krokow-do-ppk.html, data odczytu 25.01.2021 r.

Ważne linki
www.mojeppk.pl
www.prawo.pl
https://www.biznes.gov.pl/pl/firma/pracownicy-w-firmie/chce-przestrzegac-praw-pracowniczych/pracownicze-plany-kapitalowe-ppk