Ochrona praw i wolności. System instytucjonalny w Rzeczypospolitej Polskiej

Spis treści:

Od Autorów

Część I. Ochrona prawna – cele, przedmiot, formy

Rozdział 1. PRAWA I WOLNOŚCI PRZEDMIOTEM OCHRONY PRAWNEJ

1.1. Prawa i wolności
1.1.1. Uwagi wstępne
1.1.2. Problem praw i wolności w Polsce (PRL i transformacja)
1.1.3. Prawa człowieka
1.1.4. Europejski system ochrony praw i wolności
1.1.5. Nowe standardy
1.2. Prawa i wolności w Konstytucji RP z 1997 r.
1.2.1. Zasady ogólne
1.2.2. Katalog
1.3. System organów ochrony prawnej
1.3.1. Rozumienie instytucji ochrony prawnej i jej rodzaje
1.3.2. Ochrona prawna a priori i a posteriori
1.3.3. Organy ochrony prawnej
1.3.4. Systematyka organów ochrony prawnej
1.3.4.1. Organy rozstrzygające
1.3.4.2. Organy kontroli legalności
1.3.4.3. Organy pomocy prawnej
1.3.4.4. Międzynarodowe organy ochrony prawnej

Część II. Organy wymiaru sprawiedliwości

Rozdział 2. ORGANIZACJA I ZASADY WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI

2.1. Uwagi wprowadzające
2.1.1. Pozycja ustrojowa sądów w systemie organów władzy państwowej
2.1.2. Władza sądownicza a wymiar sprawiedliwości
2.2. Konstytucyjne prawo do sądu
2.2.1. Ogólna charakterystyka prawa do sądu
2.2.2. Rzetelny proces sądowy
2.2.3. Prawo do rozpatrzenia sprawy w rozsądnym terminie
2.2.3.1. Skarga na przewlekłość postępowania
2.2.4. Zasada dwuinstancyjności postępowania sądowego i zaskarżalności orzeczeń
2.3. Organizacja wymiaru sprawiedliwości
2.3.1. Rodzaje sądów
2.3.2. Sąd wyjątkowy i tryb doraźny
2.4. Zasada niezawisłości sędziowskiej
2.4.1. Istota niezawisłości
2.4.2. Gwarancje niezawisłości
2.5. Udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości (ławnicy)
2.5.1. Zakres i forma udziału
2.5.2. Kwalifikacje ławników
2.5.3. Wybór ławników

Rozdział 3. SĄDY POWSZECHNE

3.1. Uwagi wprowadzające
3.1.1. Podstawy prawne
3.1.2. Właściwość sądów
3.2. Struktura sądownictwa powszechnego
3.3. Organizacja wewnętrzna sądów
3.3.1. Wydziały
3.3.2. Wydziały sądu rejonowego
3.3.3. Wydziały sądu okręgowego
3.3.4. Wydziały sądu apelacyjnego
3.3.5. Regulamin urzędowania sądów powszechnych
3.4. Organy sądów
3.4.1. Struktura organów w sądach powszechnych
3.4.2. Prezes sądu
3.4.3. Kolegium sądu
3.4.4. Dyrektor sądu
3.5. Samorząd sędziowski
3.5.1. Zgromadzenie ogólne sędziów apelacji
3.5.2. Zgromadzenie ogólne sędziów okręgu
3.5.3. Zebranie sędziów danego sądu
3.6. Nadzór nad działalnością administracyjną sądów
3.7. Sędziowie
3.7.1. Kwalifikacje
3.7.2. Powołanie
3.7.3. Ustanie stosunku służbowego
3.7.4. Stan spoczynku
3.8. Prawa i obowiązki sędziego
3.9. Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów i asesorów sądowych
3.10. Aplikacja sędziowska
3.10.1. Model szkolenia przyszłych kadr sędziowskich
3.10.2. Kwalifikacje i nabór aplikantów
3.10.3. Organizacja i przebieg aplikacji
3.11. Asesorzy sądowi
3.11.1. Cel asesury
3.12. Referendarze sądowi
3.12.1 Istota instytucji
3.12.2. Kwalifikacje i zatrudnienie
3.13. Asystenci sędziów

Rozdział 4. SĄDY WOJSKOWE

4.1. Uwagi wstępne
4.2. Geneza i ewolucja sądownictwa wojskowego w Polsce
4.3. Podstawy prawne
4.4. Struktura sądownictwa wojskowego
4.5. Organy sądów wojskowych
4.6. Zgromadzenie Sędziów Sądów Wojskowych
4.7. Sędziowie
4.8. Odpowiedzialność dyscyplinarna
4.9. Udział czynnika społecznego
4.10. Właściwość sądów wojskowych

Rozdział 5. SĄD NAJWYŻSZY

5.1. Geneza i ewolucja Sądu Najwyższego
5.2. Podstawy prawne
5.3. Struktura wewnętrzna Sądu Najwyższego
5.3.1. Izby w SN
5.4. Organy Sądu Najwyższego
5.4.1. Rodzaje organów
5.4.2. Pierwszy Prezes SN
5.4.3. Prezesi SN
5.4.4. Zgromadzenie Ogólne Sędziów SN i zgromadzenie sędziów izby SN
5.4.5. Kolegium Sądu Najwyższego
5.5. Sędziowie Sądu Najwyższego
5.5.1. Kwalifikacje
5.5.2. Procedura powołania
5.5.3. Wygaśnięcie stosunku służbowego
5.5.4. Stan spoczynku
5.5.5. Ławnicy SN
5.6. Właściwość Sądu Najwyższego
5.6.1. Zadania
5.6.2. SN jako sąd kasacyjny
5.6.3. Skarga nadzwyczajna
5.6.4. Pytania prawne do SN
5.6.5. Abstrakcyjne pytania prawne do SN
5.6.6. Postępowanie przed SN

Rozdział 6. SĄDY ADMINISTRACYJNE

6.1. Powstanie i ewolucja sądownictwa administracyjnego w Polsce
6.2. Podstawy prawne
6.3. Zadania sądownictwa administracyjnego
6.4. Struktura sądownictwa administracyjnego w Polsce
6.4.1. Dwuszczeblowy system sądownictwa administarcyjnego
6.4.2. Właściwość WSA
6.4.3. Właściwość NSA
6.5. Struktura i organizacja wojewódzkich sądów administracyjnych
6.5.1. Skład i organy WSA
6.5.2. Prezes sądu
6.5.3. Zgromadzenie ogólne
6.5.4. Kolegium sądu
6.6. Struktura i organizacja Naczelnego Sądu Administracyjnego
6.6.1. Skład i organy NSA
6.6.2. Prezes NSA
6.6.3. Zgromadzenie Ogólne Sędziów NSA
6.6.4. Kolegium NSA
6.6.5. Struktura wewnętrzna NSA
6.7. Sędziowie sądów administracyjnych
6.7.1. Status sędziów sądów administracyjnych
6.7.2. Kwalifikacje do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego WSA
6.7.3. Kwalifikacje do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego NSA
6.8. Asesorzy sądowi
6.9. Pojęcie sprawy sądowoadministracyjnej
6.10. Swoiste zasady postępowania sądowoadministracyjnego
6.10.1 Zasada niezwiązania granicami skargi
6.10.2. Zasada orzekania według stanu obowiązującego w dacie podjęcia zaskarżonego aktu lub czynności
6.10.3. Zasada dwuinstancyjności

Rozdział 7. KRAJOWA RADA SĄDOWNICTWA

7.1. Wstęp
7.2. Geneza powołania Krajowej Rady Sądownictwa w Polsce
7.3. Europejska Sieć Krajowych Rad Sądownictwa
7.4. Pozycja Krajowej Rady Sądownictwa w systemie ustrojowym
7.5. Skład Krajowej Rady Sądownictwa – wybór członków i wygaśnięcie mandatu
7.6. Organy i tryb działania Krajowej Rady Sądownictwa
7.7. Kompetencje Krajowej Rady Sądownictwa

Część III. Trybunały
 
Rozdział 8. TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY

8.1. Geneza Trybunału Konstytucyjnego
8.1.1. Sądownictwo konstytucyjne w Europie
8.1.2. TK w Polsce
8.2. Trybunał Konstytucyjny w latach 1982–1997
8.2.1. Podstawy prawne
8.2.2. Model TK
8.2.3. Kadencja i powoływanie składu TK
8.2.4. Orzecznictwo
8.2.5. TK w okresie transformacji ustrojowej
8.3. Pod rządami Konstytucji RP z 1997 r.: koncepcja i podstawy prawne
8.3.1. Pozycja i charakter TK w nowej Konstytucji
8.3.2. Kryzys konstytucyjny
8.3.3. Podstawy prawne – retrospekcja
8.3.4. Podstawy prawne – stan aktualny
8.4. Organizacja Trybunału Konstytucyjnego
8.4.1. Skład i organy TK
8.5. Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego
8.5.1. Wybór, kwalifikacje i status sędziów
8.6. Kompetencje Trybunału Konstytucyjnego
8.6.1. Zakres
8.6.2. Hierarchiczna kontrola norm
8.6.3. Skarga konstytucyjna
8.6.4. Pytanie prawne
8.6.5. Konstytucyjność celów lub działalności partii politycznych
8.6.6. Rozstrzyganie sporu kompetencyjnego
8.6.7. Stwierdzanie przeszkody w sprawowaniu urzędu Prezydenta RP
8.7. Postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym
8.7.1. Składy orzekające, wyłączenie sędziego, sędzia sprawozdawca
8.7.2. Uczestnicy postępowania
8.7.3. Inicjowanie postępowania
8.7.4. Zasada skargowości i pisemności
8.7.5. Rozprawy i posiedzenia
8.7.6. Orzeczenia
8.8. Kancelaria i służby prawne Trybunału Konstytucyjnego

Rozdział 9. TRYBUNAŁ STANU

9.1. Uwagi wprowadzające
9.2. Tradycje odpowiedzialności konstytucyjnej w Polsce
9.3. Podstawy prawne
9.4. Delikt konstytucyjny
9.4.1. Podmioty odpowiedzialności konstytucyjnej
9.4.2. Przedmiot odpowiedzialności konstytucyjnej – delikt konstytucyjny
9.5. Delikt karny
9.6. Charakter Trybunału Stanu
9.7. Skład Trybunału Stanu
9.7.1. Warunki wyboru członków
9.7.2. Niezawisłość
9.7.3. Gwarancje niezawisłości
9.8. Postępowanie w sprawie odpowiedzialności konstytucyjnej
9.8.1. Parlamentarne stadium postępowania
9.8.1.1. Wniosek wstępny
9.8.1.2. Postępowanie w Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej
9.8.1.3. Rozstrzygnięcie parlamentarne
9.8.2. Postępowanie przed TS
9.8.2.1. Przebieg postępowania przed TS
9.8.3. Postępowanie wykonawcze
9.9. Praktyka w III RP

Część IV. Organy kontroli przestrzegania prawa
 
Rozdział 10. PROKURATURA

10.1. Rys historyczny
10.2. Podstawy prawne
10.3. Charakter prawnoustrojowy
10.4. Zadania i czynności
10.4.1. Współudział w wymiarze sprawiedliwości
10.4.1.1. Ściganie przestępstw
10.4.1.2. Udział w postępowaniu sądowym
10.4.1.3. Współudział w nadzorze judykacyjnym SN
10.4.1.4. Udział w nadzorze penitencjarnym
10.4.2. Prokuratorska kontrola przestrzegania prawa (sensu stricto)
10.4.3. Badanie problematyki przestępczości oraz jej zwalczania i zapobiegania
10.5. Zasady organizacji i działania
10.5.1. Zasady organizacji
10.5.1.1. Jednolitość (niepodzielność)
10.5.1.2. Centralizm
10.5.1.3. Jednoosobowe kierownictwo
10.5.1.4. Hierarchiczne podporządkowanie
10.5.2. Zasady działania
10.5.2.1. Legalizm
10.5.2.2. Działanie z urzędu
10.5.2.3. Bezstronność
10.5.2.4. Współpraca z innymi organami władzy publicznej i organizacjami
10.5.2.5. Dewolucja
10.5.2.6. Substytucja
10.5.2.7. Indyferencja
10.5.2.8. Jednoosobowe wykonywanie czynności
10.6. Struktura prokuratury
10.6.1. Prokurator Generalny
10.6.2. Krajowa Rada Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym
10.6.3. Powszechne jednostki organizacyjne prokuratury
10.6.3.1. Prokuratura Krajowa
10.6.3.2. Prokuratura regionalna
10.6.3.3. Prokuratura okręgowa
10.6.3.4. Prokuratura rejonowa
10.6.4. Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
10.7. Status prawny prokuratora
10.7.1. Warunki powołania
10.7.1.1. Aplikacja
10.7.1.2. Asesura
10.7.2. Niezależność
10.7.3. Gwarancje niezależności
10.7.3.1. Godne zachowanie
10.7.3.2. Niepołączalność
10.7.3.3. Oświadczenie majątkowe
10.7.3.4. Apolityczność
10.7.3.5. Immunitet
10.7.3.6. Uposażenie
10.7.3.7. Nieusuwalność
10.7.3.8. Odpowiedzialność dyscyplinarna i służbowa
10.7.3.9. Stan spoczynku
10.8. Asystenci prokuratorów
10.9. Samorząd prokuratorski

Rozdział 11. NAJWYŻSZA IZBA KONTROLI

11.1. Uwagi wprowadzające
11.2. Geneza i ewolucja
11.3. Najwyższa Izba Kontroli jako konstytucyjny organ państwa
11.3.1. Uwagi ogólne
11.3.2. Naczelny organ kontroli państwowej
11.3.3. Podległość Sejmowi
11.3.4. Kolegialność działania
11.4. Struktura i organizacja Najwyższej Izby Kontroli
11.4.1. Prezes NIK
11.4.2. Kolegium NIK
11.4.3. Pozostałe jednostki
11.5. Charakterystyka kontroli sprawowanej przez Najwyższą Izbę Kontroli
11.5.1. Uwagi ogólne
11.5.2. Podmioty objęte kontrolą państwową
11.5.3. Kryteria kontroli państwowej
11.6. Przebieg i skutki postępowania kontrolnego

Rozdział 12. KRAJOWA RADA RADIOFONII I TELEWIZJI

12.1. Uwagi wprowadzające
12.2. Geneza i ewolucja
12.3. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji jako konstytucyjny organ państwa
12.4. Organizacja Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
12.4.1. Skład i tryb działania
12.4.2. Powoływanie członków KRRiT
12.4.3. Kadencja i odwoływanie członków KRRiT
12.4.4. Status członka KRRiT
12.4.5. Przewodniczący KRRiT
12.4.6. Odpowiedzialność konstytucyjna członków KRRiT
12.5. Zadania (funkcje) Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
12.6. Kompetencje prawotwórcze Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji

Rozdział 13. RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH

13.1. Uwagi wprowadzające
13.1.1. Geneza i istota instytucji ombudsmana
13.1.2. Geneza i ewolucja instytucji RPO w Polsce
13.1.3. Podstawy prawne
13.2. Funkcje i kompetencje Rzecznika Praw Obywatelskich
13.2.1. Działania RPO w sprawach indywidualnych
13.2.2. Działania RPO w sprawach generalnych
13.2.2.1. Działania RPO w zakresie tworzenia prawa
13.2.2.2. Działania RPO w zakresie stosowania prawa przez organy administracji publicznej
13.2.2.3. Udział RPO w postępowaniu sądowym
13.2.2.4. Działania RPO w zakresie kontroli konstytucyjności prawa
13.3. Informacja Rzecznika Praw Obywatelskich o działalności i stanie przestrzegania wolności i praw
13.4. Status ustrojowy Rzecznika Praw Obywatelskich
13.4.1. Warunki powołania
13.4.2. Niezawisłość i niezależność
13.4.3. Gwarancje niezawisłości
13.4.3.1. Nieodwoływalność
13.4.3.2. Odpowiedzialność RPO przed Sejmem
13.4.3.3. Niepołączalność
13.4.3.4. Apolityczność
13.4.3.5. Immunitet
13.5. Organizacja
13.6. Praktyka

Rozdział 14. RZECZNIK PRAW DZIECKA

14.1. Uwagi wprowadzające
14.1.1. Geneza instytucji RPD w Polsce
14.1.2. Podstawy prawne
14.2. Funkcje i kompetencje Rzecznika Praw Dziecka
14.2.1. Działania RPD w sprawach indywidualnych
14.2.2. Działania RPD w sprawach generalnych
14.3. Informacja Rzecznika Praw Dziecka o działalności i stanie przestrzegania praw dziecka
14.4. Status ustrojowy Rzecznika Praw Dziecka
14.4.1. Warunki powołania
14.4.2. Niezależność
14.4.3. Gwarancje niezależności
14.4.3.1. Nieodwoływalność
14.4.3.2. Niepołączalność
14.4.3.3. Apolityczność
14.4.3.4. Immunitet
14.5. Organizacja
14.6. Praktyka

Część V. Ochrona prawna w prawie międzynarodowym i Unii Europejskiej

Rozdział 15. EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA

15.1. Uwagi wprowadzające
15.1.1. Rada Europy
15.1.2. Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności
15.1.3. Utworzenie ETPCz
15.1.4. Podstawy prawne
15.2. Organizacja Trybunału
15.2.1. Kierowanie Trybunałem
15.2.2. Zgromadzenie plenarne
15.3. Status sędziego
15.3.1. Kwalifikacje kandydata na sędziego
15.3.2. Wybór sędziów
15.3.3. Kadencja i odwołanie
15.3.4. Wymogi sprawowania urzędu
15.4. Właściwość Trybunału
15.4.1. Skargi indywidualne
15.4.1.1. Podmiot skarżący, przedmiot skargi i państwo, przeciwko któremu możliwe jest wniesienie skargi indywidualnej
15.4.1.2. Wymogi dopuszczalności skargi
15.4.2. Sprawy międzynarodowe
15.4.3. Opinie doradcze
15.5. Postępowanie przed Trybunałem
15.5.1. Zasady postępowania
15.5.2. Skład jednego sędziego
15.5.3. Komitety trzech sędziów
15.5.4. Izby siedmiu sędziów
15.5.5. Wielka Izba siedemnastu sędziów
15.5.6. Obowiązek państw współpracy z Trybunałem
15.5.7. Środki tymczasowe
15.5.8. Interwencja strony trzeciej
15.5.9. Skreślenie skargi z listy
15.5.10. Rozpatrzenie sprawy
15.5.11. Dochodzenie i ustalenia faktyczne
15.5.12. Możliwość zrzeczenia się właściwości
15.5.13. Polubowne załatwienie sprawy
15.5.14. Jednostronne oświadczenie
15.6. Wyroki
15.6.1. Ostateczność wyroku
15.6.2. Moc obowiązująca
15.6.3. Słuszne zadośćuczynienie
15.6.4. Procedura wyroku pilotażowego
15.6.5. Wykonanie wyroku
15.6.6. Wniosek o interpretację wyroku
15.6.7. Wniosek o rewizję wyroku
15.7. Praktyka
15.7.1. Ogólna aktywność
15.7.2. Wpływ orzecznictwa ETPCz na państwa członkowskie Rady Europy

Rozdział 16. TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ

16.1. Uwagi wprowadzające
16.2. Rola Trybunału Sprawiedliwości w porządku prawnym Unii Europejskiej
16.3. Skład i organizacja Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
16.3.1. Trybunał Sprawiedliwości
16.3.1.1. Skład
16.3.1.2. Prezes i wiceprezes oraz zgromadzenie ogólne
16.3.1.3. Składy orzekające
16.3.1.4. Rzecznicy generalni
16.3.1.5. Sekretarz
16.3.2. Sąd
16.3.2.1. Skład
16.3.2.2. Organizacja wewnętrzna
16.4. Kompetencje Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
16.4.1. Pytania prejudycjalne
16.4.1.1. Przedmiot pytań prejudycjalnych
16.4.1.2. Pojęcie sądu krajowego, jego uprawnienia i obowiązki
16.4.1.3. Moc wiążąca orzeczeń prejudycjalnych
16.4.1.4. Problem oceny zgodności prawa krajowego z prawem Unii w trybie prejudycjalnym
16.4.2. Skargi o stwierdzenie nieważności aktów prawa Unii
16.4.2.1. Akty podlegające zaskarżeniu
16.4.2.2. Podmioty mające legitymację do wniesienia skargi
16.4.2.3. Podstawy skargi
16.4.2.4. Termin na wniesienie skargi
16.4.2.5. Skutki stwierdzenia nieważności aktu
16.4.2.6. Skarga na zaniechanie
16.4.2.7. Zarzut bezprawności
16.4.3. Skargi o stwierdzenie uchybienia państwa członkowskiego
16.4.3.1. Pojęcie uchybienia
16.4.3.2. Tryb postępowania
16.4.3.3. Stwierdzenie uchybienia i obowiązki państwa członkowskiego
16.4.3.4. Sankcje
16.4.4. Pozostałe kompetencje TSUE
16.4.5. Środki dochodzenia roszczeń opartych na prawie Unii
16.5. Właściwość Trybunału Sprawiedliwości i Sądu. Odwołania
16.5.1. Podział kompetencji między TSUE a Sądem
16.5.2. Odwołania
16.6. Postępowanie
16.6.1. Reżim językowy
16.6.2. Reprezentacja stron
16.6.3. Wszczęcie sprawy
16.6.3.1. Skargi bezpośrednie
16.6.3.2. Wnioski prejudycjalne
16.6.3.3. Odwołania
16.6.3.4. Wnioski o opinię
16.6.4. Przebieg postępowania
16.6.5. Środki tymczasowe
16.6.6. Orzeczenia
16.7. Statystyki sądowe

Rozdział 17. EUROPEJSKI RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH

17.1. Geneza
17.2. Podstawy prawne
17.3. Status ustrojowy
17.3.1. Warunki wybieralności
17.3.2. Kadencja
17.3.3. Niezależność
17.3.4. Sposób działania
17.4. Zadania
17.4.1. Rozpatrywanie skarg. Dopuszczalność skargi
17.4.2. „Niewłaściwe administrowanie” jako przedmiot kontroli Rzecznika
17.4.3. Formalne wymagania skargi
17.4.4. Postępowanie w sprawie skargi
17.4.4.1. Wstępne rozpatrzenie skargi
17.4.4.2. Podjęcie dochodzenia w sprawie skargi
17.4.5. Skutek rozpatrzenia skargi
17.4.6. Wystąpienia
17.5. Rzecznik a inne organy UE i rzecznicy krajowi
17.6. Praktyka

Rozdział 18. EUROPEJSKA KOMISJA NA RZECZ DEMOKRACJI PRZEZ PRAWO (TZW. KOMISJA WENECKA)

18.1. Uwagi wprowadzające
18.2. Podstawy prawne
18.3. Zadania
18.4. Członkostwo
18.5. Organizacja
18.6. Formy działania
18.6.1. Opinie indywidualne
18.6.2. Opinie generalne
18.6.3. Amicus curiae
18.7. Moc prawna opinii
18.8. Praktyka

Bibliografia
Noty o autorach

Wstęp

Maria Kruk

prof. dr hab., dr h.c., Kierownik Katedry Prawa Konstytucyjnego na Wydziale Prawa i Administracji Uczelni Łazarskiego, dyrektor Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk w latach 2000–2003, ekspert Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego. Opublikowała ponad dwieście prac naukowych.

Marcin Olszówka

dr, adiunkt w Katedrze Prawa Konstytucyjnego na Wydziale Prawa i Administracji Uczelni Łazarskiego w Warszawie, autor kilkudziesięciu publikacji naukowych, głównie z zakresu prawa konstytucyjnego i prawa wyznaniowego.

Mariusz Godlewski

adwokat, członek Izby Adwokackiej w Warszawie, asystent w Katedrze Prawa Konstytucyjnego na Wydziale Prawa  i Administracji Uczelni Łazarskiego, członek Komisji Legislacyjnej przy Naczelnej Radzie Adwokackiej, członek Komisji Szkolenia Aplikantów Adwokackich przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Warszawie, członek Komisji Egzaminacyjnej na Egzamin Adwokacki.

Mikołaj Jarosz

absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego i Krajowej Szkoły Administracji we Francji. Były pracownik Urzędu  Komitetu Integracji Europejskiej i Ministerstwa  Spraw Zagranicznych, gdzie pełnił między innymi funkcję zastępcy dyrektora Departamentu Prawa Unii Europejskiej.  Reprezentował Polskę przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Obecnie  eferendarz w gabinecie rzecznika generalnego w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej.  

Marzena Laskowska

dr, w latach 2003–2009 asystent sędziego Trybunału Konstytucyjnego, od 2009 r. ekspert ds. legislacji w Biurze Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu.

Jacek Zaleśny

dr hab., Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalizuje się w polskim i porównawczym prawie konstytucyjnym.

Adamiak  B.,  Rozgraniczenia  właściwości  sądów  w  polskim  systemie  prawnym, [w:]  Sądownictwo  administracyjne  gwarantem  wolności  i  praw  obywatelskich 1980/2005, Warszawa 2005.
Anagnostou D. (ed.), The European Court of Human Rights: Implementing Strasbourg’s Judgments on Domestic Policy, Edinburgh 2014.
Bajorek-Ziaja H., Skarga do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz skarga do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Warszawa 2010.
Balicki  R.,  Rzecznik  Praw  Obywatelskich,  [w:]  Prawa  i  wolności  obywatelskie  w Konstytucji RP, B. Banaszak, A. Preisner (red.), Warszawa 2002.
Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.
Banaszak  B.,  Przesłanki  i  cele  reformy  sądownictwa  wojskowego,  „Przegląd  Sejmowyˮ 2010, nr 6, s. 69–81.
Banaszak B., Complak K., Wieruszewski R., Bisztyga A., Jabłoński M., Wójtowicz K.,  System ochrony praw człowieka, Kraków 2003.
Banaszak B., Preisner A. (red.), Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, Warszawa 2002
Baranowska G., Gliszczyńska-Grabias A., Hernandez-Połczyńska A., Sękowska-Kozłowska K. (red.), O prawach Człowieka. Księga Jubileuszowa Profesora Romana Wieruszewskiego, Warszawa 2017.
Benvenuti S., The French and the Italian High Councils for the Judiciary. Observations drawn from the analysis of their Staff and Activity (1947–2011), Madryt 2012.
Bereza A., Sąd Najwyższy w Polsce Ludowej, [w:] Sąd Najwyższy Rzeczypospolitej Polskiej. Historia i współczesność. Księga jubileuszowa 90-lecia Sądu Najwyższego, Toruń 2017.
Bernatt M., Królikowski J., Ziółkowski M. (red.), Skutki wyroków Trybunału Konstytucyjnego w sferze stosowania prawa, Warszawa 2013.
Bieńczyk-Missala A. (wybór i opracowanie), Międzynarodowa ochrona praw człowieka. Wybór dokumentów, Warszawa 2008.
Bisztyga A., Europejski Trybunał Praw Człowieka, Katowice 1997.
Bisztyga A., Ochrona praw człowieka w systemie Rady Europy, [w:] B. Banaszak, K. Complak, R. Wieruszewski, A. Bisztyga, M. Jabłoński, K. Wójtowicz, System ochrony praw człowieka, Warszawa 2005.
Bisztyga A., W sprawie zakresu odpowiedzialności prawnej prezesa NIK, „Przegląd Sejmowy” 2015, nr 6.
Bodio J., Instytucja asesora sądowego, „Studia Iuridica Lublinensia” 2010, nr 4.
Bodio  J.,  „Nieskazitelność  charakteru”  jako  kwalifikacja  zawodowa ,  „Prokuratura  i Prawo” 2013.
Bodio J., Status sędziów sądów wojskowych, [w:] Wymiar sprawiedliwości w siłach zbrojnych, K. Dunaj, M. Stepnowska (red.), Warszawa 2014.
Bodio J., Borkowski G., Demendecki T., Ustrój organów ochrony prawnej, Warszawa 2015.
Borkowski J., Reforma polskiego sądownictwa administracyjnego, „Państwo i Prawo” 2002, z. 5.
Bosek L., Objaśnienia do art. 30 Konstytucji RP, [w:] Konstytucja RP, t. I: Komentarz do art. 1–86, M. Safjan, L. Bosek (red.), Warszawa 2016.
Bribosia E., Hennebel L. (red.), Classer les droits de l’Homme, Bruxelles 2004.
Brzozowski W., Krzywoń A., Wiącek M., Prawa człowieka, Warszawa 2018.
Cadeddu S., The Proceedings of the European Ombudsman, „Law and Contemporary Problems”, Winter 2004.
Celej M., Ławnicy – niechciani społeczni sędziowie, „Rzeczpospolita” z 10 marca 2008 r.
Chlebny  J.,  Sądowa  kontrola  administracji  w  świetle  rekomendacji  Rady  Europy,  „Państwo i Prawo” 2005, nr 12.
Chmaj M., W sprawie zakresu odpowiedzialności prawnej prezesa NIK, „Przegląd Sejmowy” 2015, nr 6.
Chróścielewski W., Kmieciak Z., Tarno J.P., Reforma sądownictwa administracyjnego a standardy ochrony praw jednostki, „Państwo i Prawo” 2002, z. 2.
Chruściak R., Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji w systemie politycznym i konstytucyjnym, Warszawa 2007.
Chruściak R., Prace parlamentarne nad konstytucyjnym i ustawowym uregulowaniem pozycji Naczelnego Sądu Administracyjnego (1979–2002), [w:] Sądownictwo administracyjne gwarantem wolności i praw obywatelskich 1980–2005, Warszawa 2005.
Chruściak R., Sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji jako forma odpowiedzialności politycznej, „Przegląd Sejmowy” 2008, nr 1.
Ciapała  J.,  Zagadnienie  odpowiedzialności  prawnej  Prezydenta  Rzeczypospolitej  Polskiej, „Przegląd Sejmowy” 2005, nr 6.
Complak K. (red.), Godność człowieka jako kategoria prawa (Opracowania i materiały), Wrocław 2001.
Czapliński W., Ostrihansky R., Saganek P., Wyrozumska A., Prawo Wspólnot Europejskich. Orzecznictwo, Warszawa 2005.
Czeszejko-Sochacki Z., O wymiarze sprawiedliwości w świetle Konstytucji, międzynarodowych standardów i praktyki, „Państwo i Prawo” 1999, z. 9.
Czeszejko-Sochacki Z., Prawo do sądu w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Ogólna charakterystyka), „Państwo i Prawo” 1997, z. 11–12.
Czeszejko-Sochacki Z., Sądownictwo konstytucyjne w Polsce na tle porównawczym, Warszawa 2003.
Czeszejko-Sochacki Z., Trybunał Konstytucyjny PRL, Warszawa 1986.
Czeszejko-Sochacki  Z.,  W  oczekiwaniu  na  pierwszy  skład  Trybunału  Konstytucyjnego – 1985 rok (wspomnienia), [w:] Trybunał Konstytucyjny. Księga XV-lecia,  F. Rymarz, A. Jankiewicz (red.), Warszawa 2001.
Daniluk P., Amnestia i jej konstytucyjne uwarunkowania, Warszawa 2014.
Daniluk P., Radziewicz P. (red.), Aktualne problemy konstytucyjne w świetle wniosków, pytań prawnych i skarg konstytucyjnych do Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2010.
Dąbrowski M., Domniemanie zgodności ustaw z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku, Olsztyn 2017.
Dąbrowski M., Skarga konstytucyjna w polskim porządku prawnym jako nieefektywny środek ochrony praw i wolności jednostki, [w:] Skarga konstytucyjna. Zagadnienia teorii i praktyki, K. Urbaniak (red.), Poznań 2015.
Dąbrowski S., Łazarska A., Komentarz do art. 55, [w:] Prawo o ustroju sądów powszechnych. Komentarz, A. Górski (red.), Warszawa 2013.
Derlatka M., Garlicki L., Nowa ustawa o Trybunale Konstytucyjnym, „Przegląd Sądowy” 2015, nr 11–12.
Deryng A., Rzecznik Praw Obywatelskich jako wnioskodawca w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym, Warszawa 2014.
Dębowska A., Florczak-Wątor M., Domniemanie konstytucyjności ustawy w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, „Przegląd Konstytucyjny” 2017, nr 2.
Domagała P., Andrzejewska-Pałucka A., Prawo międzynarodowe i prawa człowieka w znowelizowanym prawie o ustroju sądów powszechnych, „Kwartalnik Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury” 2008.
Domańska  A.,  Pozycja  ustrojowo-prawna  Rzecznika  Praw  Obywatelskich,  Łódź 2012.
Dunaj  K.,  Stepnowska  H.  (red.),  Wymiar  sprawiedliwości  w  siłach  zbrojnych,  Warszawa 2014.
Dybowski  M.,  Komentarz  do  art.  208,  [w:]  Konstytucja  RP,  t.  II:  Komentarz  do  art. 87–243, M. Safjan, L. Bosek (red.), Warszawa 2016.
Dzehtsiarou K., European Consensus and the Legitimacy of the European Court of Human Rights, Cambridge 2016.
Dziomdziora  W.,  Komentarz  do  art.  6–12,  [w:]  Ustawa  o  radiofonii i telewizji. Komentarz, S. Piątek (red.), Warszawa 2014.
Ereciński T., Rola rady sądownictwa w państwie demokratycznym, „Przegląd Sądowy” 1994, nr 5.
Ereciński T., Współczesne funkcje Sądu Najwyższego, [w:] Minikomentarz dla Maksiprofesora. Księga jubileuszowa profesora Leszka Garlickiego, M. Zubik (red.), Warszawa 2017.
Florczak-Wątor M., Pach M., Co wymaga zmiany w procedurze wyboru sędziów TK w Polsce, „Państwo i Prawo” 2018, z. 5.
Florczak-Wątor M., Względny czy bezwzględny obowiązek stosowania niekonstytucyjnej normy prawnej w okresie odroczenia, [w:] Skutki wyroków TK w sferze stosowania prawa, M. Bernatt, J. Królikowski, M. Ziółkowski (red.), Warszawa 2013.
Frankiewicz A., W sprawie niezależności Prokuratora Generalnego w Polsce, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2010, nr 1.
Frankiewicz E., Sądownictwo na ziemiach polskich, [w:] Sądowa kontrola administracji. Podręcznik akademicki, J.P. Tarno i inni (red.), Warszawa 2006.
Gajda  A.,  Kierunki  rozwoju  instytucji  Rzecznika  Praw  Obywatelskich  w  Polsce,  Warszawa 2013.
Garlicki L. (red.), Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności,  t. II: Komentarz do artykułów 19–59 oraz Protokołów dodatkowych, Warszawa 2011.
Garlicki L. (red.), Sądownictwo administracyjne w Europie Zachodniej, Warszawa 1990.
Garlicki L., Art. 20. Liczba sędziów, [w:] Konwencja o Ochronie Praw Człowieka  i Podstawowych Wolności, t. 1: Komentarz do artykułów 19–59 oraz Protokołów dodatkowych, L. Garlicki (red.), Warszawa 2010.
Garlicki L., Komentarz do art. 175, 178, 182, 186, 187, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. IV, L. Garlicki (red.), Warszawa 2005.
Garlicki  L.,  Komentarz  do  art.  30,  [w:]  Konstytucja  Rzeczypospolitej  Polskiej.  Komentarz, t. II, L. Garlicki, M. Zubik (red.), Warszawa 2016.
Garlicki  L.,  Komentarz  do  art.  31,  [w:]  Konstytucja  Rzeczypospolitej  Polskiej.  Komentarz, t. II, L. Garlicki, M. Zubik (red.), Warszawa 2016.
Garlicki  L.,  Komentarz  do  art.  32,  [w:]  Konstytucja  Rzeczypospolitej  Polskiej.  Komentarz, t. II, L. Garlicki, M. Zubik, (red.), Warszawa 2016.
Garlicki L., Komentarz do rozdziału II, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. II, L. Garlicki, M. Zubik (red.), Warszawa 2016.
Garlicki L. (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. V, Warszawa 2007.
Garlicki L., Początki działalności Trybunału Konstytucyjnego – rok 1986, [w:] Trybunał Konstytucyjny. Księga XV-lecia, F. Rymarz, A. Jankiewicz (red.), Warszawa 2001.
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2007.
Garlicki L., Sąd Najwyższy – regulacja konstytucyjna i praktyka, [w:] Sądy i trybunały w Konstytucji i praktyce, W. Skrzydło (red.), Warszawa 2005.
Garlicki L., Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych Ameryki. Konstytucja – Polityka – Prawa obywatelskie, Wrocław 1982.
Garlicki  L.,  Trybunał  Konstytucyjny  jako  współtwórca  polskiej  kultury  prawnej, „Przegląd Konstytucyjny” 2017, nr 1.
Garlicki L., Wprowadzenie przed art. 19, [w:] Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, t. II: Komentarz do artykułów 19–59 oraz Protokołów dodatkowych, L. Garlicki (red.), Warszawa 2011.
Garlicki  L.,  Wprowadzenie,  [w:]  Konwencja  o  Ochronie  Praw  Człowieka  i  Podstawowych  Wolności,  t.  I:  Komentarz  do  artykułów  1–18,    L.  Garlicki  (red.),  Warszawa 2010.
Garlicki L., Derlatka, M., Wiącek, M. (red.), Na straży państwa prawa. Trzydzieści lat orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2016.
Garlicki L., Zubik M. (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. II,  Warszawa 2016.
Gdulewicz  E.,  Sądownictwo  administracyjne  w  Konstytucji  RP,  ustawach  i  praktyce (wybrane zagadnienia), [w:] Sądy i trybunały w Konstytucji i w praktyce,  W. Skrzydło (red.), Warszawa 2005.
Gerecka-Żołyńska A., Niezależność prokuratury i prokuratorów – nowe rozwiązania na tle dotychczasowych kontrowersji (uwagi w związku z ustawą z 28 stycznia 2016 r. – Prawo o prokuraturze), „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2016, z. 1.
Gilligan  P.,  Piotrowska  I.,  Przewodnik  po  Europejskiej  Sieci  Rad  Sądownictwa,  Bruksela 2014.
Golonka  S.,  Czech-Śmiałkowski  C.,  Niezależność  sądów  i  niezawisłość  sędziów  w prawie i orzecznictwie międzynarodowym, „Przegląd Sądowy” 2007, nr 1.
Gołaczyński J., Krzywonos A., Prawo do sądu, [w:] Prawa i wolności obywatelskie  w Konstytucji RP, B. Banaszak, A. Preisner (red.), Warszawa 2002.
Górski  A.  (red.),  Prawo  o  ustroju  sądów  powszechnych.  Komentarz,  Lex  2013,  nr 152533.
Grabowska  S.,  Modele  odpowiedzialności  konstytucyjnej  prezydenta  we  współczesnych państwach europejskich, Toruń 2012.
Granat M., Zakres uprawnień kontrolnych Najwyższej Izby Kontroli (na przykładzie KGHM), „Ekspertyzy i Opinie Prawne” 2002, nr 4.
Gronowska  B.,  Europejski  Trybunał  Praw  Człowieka  w  poszukiwaniu  efektywnej ochrony praw jednostki, Toruń 2011.
Gronowska B., Jasudowicz T., Mik C., Prawa człowieka. Dokumenty międzynarodowe, Toruń 1996.
Gruszecka D., Podstawy skargi nadzwyczajnej w sprawach karnych – uwagi w kontekście „wypełniania luk w systemie środków zaskarżenia”, „Palestra” 2018, nr 9.
Grzegorczyk  P.,  Komentarz  do  art.  176,  [w:]  Konstytucja  RP,  t.  I:  Komentarz  do  art. 1–86, M. Safjan, L. Bosek (red.), Warszawa 2016.
Grzegorczyk P., Weitz K., Komentarz do art. 45, [w:] Konstytucja RP, t. I: Komentarz do art. 1–86, M. Safjan, L. Bosek (red.), Warszawa 2016.
Grzybowski  M.,  Naleziński  B.  (red.),  Państwo  demokratyczne,  prawne  i  socjalne. Studia konstytucyjne. Księga Jubileuszowa Z.A. Maciąga, Kraków 2014.
Gwiżdż A., O Trybunale Konstytucyjnym w Drugiej Rzeczypospolitej, [w:] Konstytucja  i  gwarancje  jej  przestrzegania,  Księga  pamiątkowa  ku  czci  prof.  Janiny Zakrzewskiej, J. Trzciński, A. Jankiewicz (red.), Warszawa 1996.
Handelsman M., Konstytucje polskie 1791–1921, Warszawa, 1926.
Hauser A., Prawo jednostki do sądu europejskiego, Warszawa 2017.
Hauser R., Polskie sądownictwo administracyjne (1980–2005), [w:] XXV-lecie Naczelnego Sądu Administracyjnego na tle dziejów sądownictwa administracyjnego w Polsce, Warszawa 2005.
Hauser  R.,  Sporów  o  dwuinstancyjne  sądownictwo  administracyjne  ciąg  dalszy,  „Państwo i Prawo” 2003, z. 11.
Hauser  R.,  Niewiadomski  Z., Wróbel A.  (red.),  System  Prawa Administracyjnego,  t. 10: Sądowa kontrola administracji publicznej, Warszawa 2016.
Hoffmann-Riem W., The Venice Commission of the Council of Europe – Standards and Impact, „The European Journal of International Law” 2014, Vol. 25, no. 2.
Hofmański P., Zgryzek K. (red.), Współczesne problemy procesu karnego i wymiaru sprawiedliwości. Księga ku czci Profesora Kazimierza Marszała, Katowice 2003.
Informacja o działalności Rzecznika Praw Obywatelskich w roku 2015 oraz o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela, „Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich” 2016, nr 1.
Jabłoński M. (red.), Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki  w polskim porządku prawnym, Wrocław 2014.
Jakubecki A. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Praktyczny komentarz, Kraków 2005.
Jamróz L., Skarga konstytucyjna. Wstępne rozpoznanie, Białystok 2011.
Jankiewicz A., Tradycje sądownictwa administracyjnego w Polsce, [w:] XXV-lecie Naczelnego Sądu Administracyjnego na tle dziejów sądownictwa administracyjnego w Polsce, M. Sawicka-Jezierczuk (red.), Warszawa 2005.
Jankiewicz  A.,  Trybunał  Konstytucyjny  w  konserwatywnym  projekcie  konstytucji  z 1932 r., [w:] Konstytucja i gwarancje jej przestrzegania, Księga pamiątkowa ku czci prof. Janiny Zakrzewskiej, J. Trzciński, A. Jankiewicz (red.), Warszawa 1996.
Jaros P.J., Rzecznik Praw Dziecka w Polsce. Ukształtowanie Rzecznika Praw Dziecka w Polsce jako organu państwowego. Komentarz do ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka, Warszawa 2013.
Jarzęcka-Siwik E, Skwarka B., Najwyższa Izba Kontroli. Komentarz do ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli, Warszawa 2017.551 Bibliografia
Jaskiernia  J.  (red.),  Efektywność  europejskiego  systemu  ochrony  praw  człowieka. Ewolucja  i  uwarunkowania  europejskiego  systemu  ochrony  praw  człowieka,  Toruń 2012.
Jaskiernia J. (red.), Problemy realizacji regionalnych standardów ochrony praw człowieka w praktyce ustrojowej państw, Toruń 2015.
Jaskiernia J., Prawo do wystąpienia do Rzecznika Praw Obywatelskich jako formalna gwarancja bezpośrednia ochrony praw i wolności jednostki, [w:]  Zagadnienia prawa  konstytucyjnego.  Polskie  i  zagraniczne  rozwiązania  ustrojowe.  Księga  jubileuszowa dedykowana Profesorowi Dariuszowi Góreckiemu w siedemdziesią-tą rocznicę urodzin, K. Skotnicki, K. Składowski, A. Michalak (red.), Łódź 2016.
Jaskiernia J., Rada Europy jako organizacja międzynarodowa kreująca i oddziałująca na implementację standardów demokratycznych, [w:] Rada Europy a przemiany demokratyczne w państwach Europy Środkowej i Wschodniej w latach 1989–2009, J. Jaskiernia (red.), Toruń 2010.
Jaskiernia J., Wpływ orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka na ustawodawstwo w państwach członkowskich Rady Europy ze szczególnym uwzględnieniem  Polski, [w:] Zapewnienie efektywności orzeczeń sądów międzynarodowych w polskim porządku prawnym, A. Wróbel (red.), Warszawa 2011.
Jaskiernia J., Wpływ standardów międzynarodowych na rozwój demokracji i ochronę praw człowieka, Warszawa 2013.
Jaskiernia J., Spryszak K. (red.), Nowe wyzwania i rozwiązania w polskim systemie ochrony praw człowieka, Ochrona praw człowieka w Europie: aksjologia, instytucje, nowe wyzwania, praktyka, Toruń 2017.
Jaskiernia J., Spryszak K. (red.), Ochrona praw człowieka w Polsce: aksjologia, instytucje, nowe wyzwania, praktyka, Toruń 2017.
Jaskiernia J., Spryszak K. (red.), Nowe wyzwania i rozwiązania w powszechnym systemie ochrony praw człowieka, Toruń 2018.
Jaskiernia J., Spryszak K. (red.), Nowe wyzwania i rozwiązania w systemach ochrony praw człowieka w Australii i Oceanii, Toruń 2018.
Jaskiernia J., Spryszak K. (red.), Nowe wyzwania i rozwiązania w europejskim systemie ochrony praw człowieka, Toruń 2018.
Jaskiernia J., Spryszak K. (red.), Ochrona praw człowieka w wymiarze uniwersalnym: aksjologia, instytucje, nowe wyzwania, praktyka, Toruń 2018.
Jaśkowski M., Sądowa kontrola legalności aktów administracyjnych Unii Europejskiej, Warszawa 2015.
Kabat  A.,  Prawo  do  sądu  jako  gwarancja  ochrony  praw  człowieka  w  sprawach administracyjnych,  [w:]  Podstawowe  prawa  jednostki  i  ich  sądowa  ochrona,  L. Wiśniewski (red.), Warszawa 1997.
Kalisz M. (red.), Reguły interpretacyjne stosowane przez ETS, „Europejski Przegląd Sądowy” 2007, nr 2.
Kamiński I.C., Kownacki R., Wierczyńska K., Wykonywanie orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w polskim systemie prawnym, [w:] Zapewnienieefektywności orzeczeń sądów międzynarodowych w polskim porządku prawnym,  A. Wróbel (red.), Warszawa 2011.
Katner  W.J.,  Sytuacja  prawna  podmiotów  podlegających  kontroli  Najwyższej  Izby
Kontroli, „Kontrola Państwowa” 2002, nr specjalny 3.
Kelsen H., Czysta teoria prawa, Warszawa 2014.
Kempisty H., Ustrój sądów. Ustawa o Sądzie Najwyższym, prawo o ustroju sądów
powszechnych, ustawa o ławnikach ludowych. Komentarz, Warszawa 1966.
Kijowski A.,  Odrębności  statusu  prawnego  sędziów  Sądu  Najwyższego,  „Przegląd Sądowy” 2004, nr 1.
Kłopocka-Jasińska M., Indywidualna skarga do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka a krajowa skarga konstytucyjna – pilna potrzeba zmian, [w:] Rada Europy a przemiany demokratyczne w państwach Europy Środkowej i Wschodniej w latach 1989–2009, J. Jaskiernia (red.), Toruń 2010.
Knysiak-Molczyk H., Komentarz do art. 173, [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, T. Woś (red.), Warszawa 2014.
Komarnicki W., Polskie prawo polityczne. Geneza i system, Warszawa 2008 [reprint z 1922 r.].
Kondak  I.,  Art.  33.  Sprawy  międzypaństwowe,  [w:]  Konwencja  o  Ochronie  Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, t. II: Komentarz do artykułów 19–59 oraz Protokołów dodatkowych, L. Garlicki (red.), Warszawa 2011.
Korobowicz A., Polskie Sądy Najwyższe w XIX stuleciu, [w:] Sąd Najwyższy Rzeczypospolitej Polskiej. Historia i współczesność. Księga jubileuszowa 90-lecia Sądu Najwyższego, Toruń 2017.
Korobowicz A. (red.), Sąd Najwyższy Rzeczypospolitej Polskiej. Historia i współczesność. Księga jubileuszowa 90-lecia Sądu Najwyższego 1917–2007, Toruń 2007.
Korózs Ł., Sztorc M., Ustrój sądów powszechnych. Komentarz, Warszawa 2004.
Kosikowski C., Ekspertyza prawna na temat podmiotów podlegających kontroli Najwyższej Izby Kontroli, „Kontrola Państwowa” 2002, nr specjalny 3.
Kotowski A., Skarga nadzwyczajna na tle modeli kontroli odwoławczej, „Prokuratura i Prawo” 2018, nr 9.
Kowalski M., Prawo do sądu administracyjnego. Standard międzynarodowy i konstytucyjny oraz jego realizacja, Warszawa 2019.
Kozielewicz A., Sąd Najwyższy Rzeczypospolitej Polskiej 1990–2007, [w:] Sąd Najwyższy Rzeczypospolitej Polskiej. Historia i współczesność. Księga jubileuszowa 90-lecia Sądu Najwyższego, Toruń 2017.
Kozielewicz W., Odpowiedzialność dysyplinarna sędziów, prokuratorów, adwokatów, radców prawnych i notariuszy, Warszawa 2016.
Kozielewicz  W.,  Tryb  doraźny  –  uwagi  de  lege  ferenda,  „Krytyka  Prawa”  2010,  t. 2, nr 1.
Kozłowski K., Prawo łaski Prezydenta RP. Historia. regulacja, praktyka, Warszawa 2013.
Kruk M. (red.), System organów ochrony prawnej w Polsce. Podstawowe instytucje, Warszawa 2008.
Kruk M., Nowa ustawa o Trybunale Konstytucyjnym, „Przegląd Sejmowy” 2015, nr 5.
Kruk M., O trybie powoływania sędziów Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Państwo demokratyczne,  prawne  i  socjalne.  Studia  konstytucyjne.  Księga  Jubileuszowa Z.A. Maciąga, M. Grzybowski, B. Naleziński  (red.), Kraków 2014.
Kruk M., Zasada równości w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Księga XX-lecia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, M. Zubik (red.), Warszawa 2006.
Kubuj K., Uprawnienia kontrolne Najwyższej Izby Kontroli wobec sądów, „Przegląd Sejmowy” 2007, nr 1.
Kuciński J., Legislatywa – egzekutywa – judykatywa. Konstytucyjne instytucje i mechanizmy służące równowadze władz w polskim systemie trójpodziału, Warszawa 2010.
Kułak K., Kwestia niezależności prokuratora w nowej ustawie – Prawo o prokuraturze, „Studia Iuridica Lublinensia” 2016, vol. XXV, nr 4.
Laskowski M., Ustawowe pojęcie „nieskazitelności charakteru”, Warszawa 2008.
Laskowska M., Sokolewicz W., Odpowiedzialność członków Rady Ministrów w Konstytucji RP na tle porównawczym, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Handlu  i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego”, Seria Prawo 2002, nr 6.
Lasocik Z., Zakaz tortur – standard, inny wymiar i nowe wyzwania, [w:] Efektywność europejskiego systemu ochrony praw człowieka. Ewolucja i uwarunkowania europejskiego systemu ochrony praw człowieka, J. Jaskiernia (red.), Toruń 2012.
Leach P., Taking a Case to the European Court of Human Rights, Oxford 2011.
Leach P., Darcy J., Paraskeva C. (eds.), Pilot Judgment Procedure in the European Court of Human Rights and the Future Development of Human Rights’ Standards and Procedures: Third Informal Seminar for Government Agents and Other Institutions, „Kontrast” 2009.
Lenaerts A., Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej a ochrona praw podstawowych, „Europejski Przegląd Sądowy” 2013, nr 1.
Lis-Staranowicz D., Zakres przedmiotowy zakazu prowadzenia działalności gospodarczej przez posłów i senatorów (w świetle art. 107 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej), „Przegląd Sejmowy” 2002, nr 6.
Lityński A., Historia Sądu Najwyższego Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Sąd Najwyższy Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2000.
Lubiszewski M., Czepek J., Procedura wyroku pilotażowego w praktyce Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Warszawa 2016.
Ludwikowska A.M.,  Sądownictwo  konstytucyjne  w  Europie  Środkowo-Wschodniej  w okresie przekształceń demokratycznych. Studium porównawcze, Toruń 1997.
Ławnicka J., Referendarz sądowy jako organ w postępowaniu przed sądem rejestrowym, „Przegląd Sądowy” 2007, nr 5. 554 Bibliografia
Łętowska E., Zapewnienie skuteczności orzeczeniom sądów międzynarodowych, [w:] Zapewnienie efektywności orzeczeń sądów międzynarodowych w polskim porządku prawnym, A. Wróbel (red.), Warszawa 2011.
Łopatka A., Jednostka,  jej prawa człowieka, Warszawa 2002.
Łopatka A., Międzynarodowe prawo praw człowieka, Warszawa 1998.
Łukaszewicz A.,  Ziobro  szybko  wymienia  prezesów  i  wiceprezesów  sądów,  http://www.rp.pl/Sedziowie-i-sady/302079920-Ziobro-szybko-wymienia-prezesow-i-wiceprezesow-sadow.html, data dostępu: 31.08.2018 r.
Łysko M., Prokuratorski nadzór ogólny w Polsce w latach 1950–1967. Studium historycznoprawne, Białystok 2006.
Maciarz  J.,  O  niektórych  praktycznych  problemach  związanych  z  przywrceniem instytucji  asesora  sądowego,  „Kwartalnik  Krajowej  Szkoły  Sądownictwa  i Prokuraturyˮ 2018.
Malec  D.,  Najwyższy  Trybunał  Administracyjny  1922–1939  w  świetle  własnego orzecznictwa, Warszawa–Kraków 1999.
Malec  D.,  Rozważania  z  dziejów  sądownictwa  administracyjnego  w  Polsce,  [w:] XXV-lecie Naczelnego Sądu Administracyjnego na tle dziejów sądownictwa administracyjnego w Polsce, Warszawa 2005.
Malec D., Sąd Najwyższy w latach 1917–1939, [w:] Sąd Najwyższy Rzeczypospolitej Polskiej. Historia i współczesność. Księga Jubileuszowa 90-lecia Sądu Najwyższego 1917–2007, Warszawa 2007.
Malinowska I., Rzecznik Praw Obywatelskich w systemie ochrony praw i wolności w Polsce, Warszawa 2007.
Marcisz P., Koncepcja tworzenia prawa przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Warszawa 2015.
Maziarz  J.,  O  niektórych  praktycznych  problemach  związanych  z  przywrceniem instytucji  asesora  sądowego,  „Kwartalnik  Krajowej  Szkoły  Sądownictwa  i Prokuraturyˮ 2018, z. 1/29.
Maziarz-Charuza A., Skarga na orzeczenie referendarza sądowego w postępowaniu wieczystoksięgowym, Kraków 2006.
Mazurek F.J., Godność osoby ludzkiej podstawą praw człowieka, Lublin 2001.
Mączyński A., Podkowik J., Komentarz do art. 188, [w:] Konstytucja RP, t. II: Komentarz do art. 87–243, M. Safjan, L. Bosek (red.), Warszawa 2016.
Mikuli P., Rady sądownictwa w Europie, [w:] Księga XX-lecia działalności Krajowej Rady Sądownictwa, P. Tuleja (red.), Warszawa 2010.
Miodek L., Ekspertyza na temat interpretacji pojęć: kryterium legalności, gospodarności, celowości i rzetelności, zawartych w art. 203 Konstytucji RP i w art. 5 ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli, „Kontrola Państwowa” 2002, nr specjalny 4.
Mistygacz M., Ustrój prokuratury w Polsce. Tradycja i współczesność, Warszawa 2013.
Młynarska-Sobaczewska A., Indywidualne skutki prawne orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Skarga konstytucyjna Zagadnienia teorii i praktyki, K. Urbaniak (red.), Poznań 2015.555 Bibliografia
Młynarska-Sobaczewska A., Wybór sędziów konstytucyjnych jako element legitymizacji sądu konstytucyjnego, „Państwo i Prawo” 2018, z. 5.
Morawska E., Klauzula państwa prawnego w Konstytucji RP na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Toruń 2003.
Morawska  E.,  Wykonywanie  wyroków  Europejskiego  Trybunału  Praw  Człowieka w zakresie obowiązków pozytywnych – analiza na tle spraw polskich, [w:] Zapewnienie efektywności orzeczeń sądów międzynarodowych w polskim porządku prawnym, A. Wróbel (red.), Warszawa 2011.
Morciniec P., Stadniczeńko S.L. (red.), Urzeczywistnianie praw człowieka w XXI wieku: prawo i etyka,  Opole 2004.
Mudrecki A., Prawo strony do rzetelnego procesu przed sądem administracyjnym, [w:]  Sądownictwo  administracyjne  gwarantem  wolności  i  praw  obywatelskich 1980–2005, Warszawa 2005.
Murzynowski A., Istota i zasady procesu karnego, Warszawa 1994.
Murzynowski A., Zieliński A., Ustrój wymiaru sprawiedliwości w przyszłej konstytucji, „Państwo i Prawo” 1996, z. 9.
Muszyński M., Polska Karta Praw Podstawowych po Traktacie lizbońskim. Charakter prawny i granice związania, Warszawa 2009.
Niezgódka-Medek M., Ekspertyza prawna interpretacji pojęć: kryterium legalności, gospodarności,  celowości  i  rzetelności,  zawartych  w  art.  203  Konstytucji  RP  i w art. 2 ust. 4 oraz art. 5 ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli, „Kontrola Państwowa” 2002, nr specjalny 4.
Nowacki J., Sprawiedliwość legalna a „wymiar sprawiedliwości”, [w:] Współczesne problemy procesu karnego i wymiaru sprawiedliwości. Księga ku czci Profesora Kazimierza Marszała, P. Hofmański, K. Zgryzek (red.), Katowice 2003.
Nowacki M., Instytucja rzecznika generalnego w ETS, „Europejski Przegląd Sądowy” 2008, nr 3.
Nowicki M.A., Wokół Konwencji Europejskiej. Komentarz do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Warszawa 2013.
Opinia w sprawie nowelizacji ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym Rzeczypospolitej Polskiej, przyjęta przez Komisję Wenecką na 106. sesji plenarnej (Wenecja, 11–12 marca 2016), „Przegląd Sejmowy” 2016, nr 3.
Ostafiński-Bodler R., Sądy wojskowe w polskich siłach zbrojnych i ich kompetencje  w sprawach karnych w latach 1914–2002, Toruń 2002.
Pagiela A., Zasada „fair trial” w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2003, z. 2.
Pasquino P., Sieyès et l’invention de la Constitution en France, Paris 1998.
Patyra S., Najwyższa Izba Kontroli, [w:] Leksykon prawa konstytucyjnego. 100 podstawowych pojęć, A. Szmyt (red.), Warszawa 2016.
Pietrzak M., Odpowiedzialność konstytucyjna w Polsce, Warszawa 1992.
Pietrzykowski T., Trybunał Konstytucyjny na straży rządów prawa w systemie trójpodziału władzy, [w:] Trybunał Konstytucyjny na straży wartości konstytucyjnych 1986–2016, R. Piotrowski, A. Szmyt (red.), Warszawa 2017.
Piotrowski R. (red.), Pozycja ustrojowa sędziego, Warszawa 2015.
Piotrowski R., Status ustrojowy sędziego a zakres i charakter zarządzeń nadzorczych, [w:] Pozycja ustrojowa sędziego, R. Piotrowski (red.), Warszawa 2015.
Piotrowski R., Szmyt A., Trybunał Konstytucyjny na straży wartości konstytucyjnych 1986–2016, Warszawa 2017.
Policastro P., Prawa podstawowe w demokratycznych transformacjach ustrojowych. Polski przykład, Lublin 2002.
Popławska E., Instytucja Ombudsmana Europejskiego, „Studia Europejskie” 1997, nr 4.
Prusak F., Organy ochrony prawnej, Warszawa 2003.
Przyjemski S.M., Komentarz do tytułu XV k.p.k., [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. III, Z. Gostyński (red.), R.A. Stefański (red.), S. Zabłocki (red.),  J. Bratoszewski, L. Gardocki, S.M. Przyjemski, Warszawa 2004.
Przyjemski S.M., Ochrona porządku prawnego w siłach zbrojnych Rzeczypospolitej
Polskiej, przeszłość, teraźniejszość, perspektywy, Gdańsk 2005.
Radziewicz P., Tuleja P. (red.), Konstytucyjny spór o granice zmian organizacji i zasad działania Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2017.
Radziwiłł A., Roszkowski W., Historia 1945–1990, Warszawa 1994.
Redelbach A., Prolegomena do nauki o człowieku, władzy i prawie, Toruń 2005.
Report of the Team of Experts on the Issues Related to the Constitutional Tribunal  of 15 July 2016, „Przegląd Sejmowy” 2016, nr 5.
Rogalski M., Niezawisłość sędziowska w postępowaniu karnym, Lublin 2000.
Rousseau D., Sądownictwo konstytucyjne w Europie, Warszawa 1999.
Rulka M., Wpływ dorobku Komisji Weneckiej na prawodawstwo krajowe, „Europejski Przegląd Sądowy” 2016, nr 5.
Ruśkowski E., Ekspertyza na temat interpretacji pojęć kryterium legalności, gospodarności, celowości i rzetelności zawartych w art. 203 Konstytucji RP i w art. 5 ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli, „Kontrola Państwowa” 2002, nr specjalny 4.
Rybicki  M.,  Geneza  i  ewolucja  Sądu  Najwyższego  w  Polsce,  [w:]  Sąd  Najwyższy  w PRL, L. Garlicki, Z. Resich, M. Rybicki, S. Włodyka (red.), Wrocław 1983.
Rybicki M., Ławnicy ludowi w sądach PRL, Warszawa 1968.
Rymarz F., Jankiewicz A. (red.),Trybunał Konstytucyjny. Księga XV-lecia,  Warszawa 2001.
Rząsa G., Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 września 2006 r. (sygn. akt SK 63/05), „Przegląd Sejmowy” 2008, nr 4.
Sadomski J., Komentarz do art. 213–215 Konstytucji RP, [w:]  Konstytucja RP, t. II: Komentarz do art. 87–243, M. Safjan, L. Bosek (red.), Warszawa 2016.
Sadowski P., Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich, Zamość 2013.557 Bibliografia
Safjan M., Ewolucja funkcji i zadań Trybunału Konstytucyjnego – próba spojrzenia  w  przyszłość,  [w:]  Księga  XXV-lecia  Trybunału  Konstytucyjnego.  Ewolucja  funkcji i zadań Trybunału Konstytucyjnego – założenia a ich praktyczna realizacja, Warszawa 2010.
Safjan M., Trudne życie bez Trybunału, „Gazeta Wyborcza” z 30 grudnia 2016 r., Opinie.
Safjan M., Trybunał Konstytucyjny po trzydziestu latach – doświadczenie i przyszłość, „Przegląd Konstytucyjny” 2017, nr 1.
Sanetra W., Rola i obowiązki polskiego Sądu Najwyższego w regulowaniu i administrowaniu władzą sądowniczą, „Przegląd Sądowy” 2004, nr 3.
Sarnecki A., Artykuł 10, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. V, L. Garlicki (red.), Warszawa 2007.
Sarnecki  P.,  Krajowa  Rada  Sądownictwa,  [w:]  Trzecia  władza  –  sądy  i  trybunały  w Polsce, A. Szmyt (red.), Gdańsk 2008.
Sądownictwo administracyjne gwarantem wolności i praw obywatelskich 1980–2005,  Warszawa 2005.
Scheffler T., Skarga nadzwyczajna, „Radca Prawny” 2018, nr 178.
Schmitt C., Nauka o Konstytucji [Verfassungslehre], Biblioteka Teologii Politycznej, t. 7, Warszawa 2013.
Serafin S., Szmulik B., Organy ochrony prawnej RP, Warszawa 2010.
Siemaszko A. (red.), Ławnicy. Rezultaty badań empirycznych, Warszawa 1994.
Sikora A., Praktyka Trybunału Sprawiedliwości w postępowaniach na podstawie art. 267  TFUE  w  świetle  orzecznictwa  i  ostatniej  reformy  procedury,  „Europejski Przegląd Sądowy” 2014, nr 11.
Sikora A., Reforma postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości, „Europejski Przegląd Sądowy” 2013, nr 5.
Sikora A., Sankcje finansowe w razie niewykonania wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Warszawa 2011.
Sitnicka D., Nadzwyczajna kasta PiS. Jak nowy regulamin sądów może służyć manipulacjom,  https://archiwumosiatynskiego.pl/wpis-w-debacie/nadzwyczajna-kasta-pis-jak-nowy-regulamin-sadow-moze-sluzyc-manipulacjom/,  data  dostępu: 31.08.2018 r.
Skibińska E., Prawo Unii Europejskiej. Orzecznictwo, Warszawa 2014.
Skrzydło W. (red.), Sądy i trybunały w Konstytucji i w praktyce, Warszawa 2005.
Skrzydło W. (red.), Sądy i trybunały w Polsce, Gdańsk 2008.
Skrzypek W., Rys historyczny rozwoju wojskowego wymiaru sprawiedliwości, [w:] Wymiar  sprawiedliwości  w  siłach  zbrojnych,  K.  Dunaj,  H.  Stepnowska  (red.), Warszawa 2014.
Skrzypiński W. (oprac.), Sąd Najwyższy Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Warszawa 1988.
Sługiewicz  W.,  Konstytucyjne  aspekty  funkcjonowania  orzecznictwa  sądów  powszechnych, „Przegląd Sądowy” 2000, nr 2.
Służewski J., Sądowa kontrola decyzji i postanowień administracyjnych, [w:] Polskie prawo administracyjne, J. Służewski (red.), PWN, Warszawa 1995.
Sokolewicz W., Komentarz do art. 202 Konstytucji RP, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. III, L. Garlicki (red.), Warszawa 2003.
Sokolewicz W., Komentarz do art. 203 Konstytucji RP, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. III, L. Garlicki (red.), Warszawa 2003.
Sokolewicz W., Komentarz do art. 208–212, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. III, L. Garlicki (red.), Warszawa 2003.
Sokolewicz W., Komentarz do rozdziału IX Konstytucji RP, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. III, L. Garlicki (red.), Warszawa 2003.
Sokolewicz W., Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. III, L. Garlicki (red.), Warszawa 2003.
Sokolewicz W., Najwyższa Izba Kontroli, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. III, L. Garlicki (red.), Warszawa 2003, uwagi 3–5.
Sokolewicz  W.,  Trybunał  Konstytucyjny,  [w:]  System  organów  ochrony  prawnej  w Polsce. Podstawowe instytucje, M. Kruk (red.), Warszawa 2006.
Sozański J., Problem dochodzenia roszczeń z prawa Unii przed sądami krajowymi (po traktacie lizbońskim) – doktryna a praktyka polska, „Ius Novum” 2010, nr 1.
Standardy prawne Rady Europy. Zalecenia, t. IV, Sądownictwo, organizacja-postępowanie-orzekanie, Warszawa 1998.
Stefański R.A., Instytucja pytań prawnych do Sądu Najwyższego w sprawach karnych, Kraków 2001.
Stefański R.A., Prokurator jako organ postępowania karnego, [w:] Sądy i inne organy postępowania karnego, Z. Kwiatkowski (red.), Warszawa 2015.
Steinborn S., W sprawe optymalnego zakresu jurysdykcji sądów wojskowych, „Prokuratura i Prawoˮ 2006, nr 7–8.
Steinborn S., W sprawie zakresu odpowiedzialności prawnej prezesa NIK, „Przegląd Sejmowy” 2015, nr 6.
Stembrowicz J., Rada Państwa w systemie organów PRL, Warszawa 1968.
Stębelski  M.,  Komentarz  do  art.  202  Konstytucji  RP,  [w:]  Konstytucja  RP,  t.  II:  Komentarz do art. 87–243, M. Safjan, L. Bosek (red.), Warszawa 2016.
Stębelski  M.,  Komentarz  do  art.  203  Konstytucji  RP,  [w:]  Konstytucja  RP,  t.  II:  Komentarz do art. 87–243, M. Safjan, L. Bosek (red.), Warszawa 2016.
Stępień-Załucka  B.,  Sprawowanie  wymiaru  sprawiedliwości  przez  Sąd  Najwyższy  w Polsce, Warszawa 2016.
Strus Z., Komentarz do art. 10 ustawy, [w:] Prawo o ustroju sądów powszechnych, Warszawa 2013.
Suchocka H., Opinion on the Venice Commission on the Place of the Constitutional Judiciary in a Democratic State, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2016, z. 1.
Suchocka H., Stanowisko Komisji Weneckiej dotyczące pozycji ustrojowej sądownictwa konstytucyjnego w demokratycznym państwie prawa, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2016, z. 1.
Sylwestrzak A., Najwyższa Izba Kontroli. Studium prawnoustrojowe, Warszawa 2006.
Sylwestrzak A., Władza czwarta – kontrolująca, „Państwo i Prawo” 1992, z. 7.
Szcząska  Z.,  Odpowiedzialność  prawna  ministrów  w  państwach  konstytucyjnych XVIII–XIX w., [w:] Wiek XVIII. Polska i świat. Księga poświęcona Bogusławowi Leśnodorskiemu, Warszawa 1974.
Szczucki K., Komentarz do art. 187 Konstytucji, [w:] Konstytucja RP, t. II: Komentarz do art. 87–243, M. Safjan, L. Bosek (red.), Warszawa 2016.
Szmulik B., Opinia w sprawie uwag do nowelizacji ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym, przygotowanych przez Komisję Wenecką, „Przegląd Sejmowy” 2016, nr 5.
Szmulik B., W sprawie uwag do nowelizacji ustawy z 25 czerwca 2015 o Trybunale Konstytucyjnym, przygotowanych przez Komisję Wenecką, „Przegląd Sejmowy” 2016, nr 5.
Szmyt A. (red.), Trzecia władza – sądy i trybunały w Polsce,  Gdańsk 2008.
Szmyt A., Opinia na temat zakresu uprawnień kontrolnych NIK (w związku z przypadkiem KGHM Polska Miedź SA), „Ekspertyzy i Opinie Prawne” 2002, nr 4.
Szmyt A., W sprawie zakresu odpowiedzialności prawnej prezesa NIK, „Przegląd Sejmowy” 2015, nr 6.
Szczucki K., Komentarz do art. 186 Konstytucji, [w:] Konstytucja RP, t. II: Komentarz do art. 87–243, M. Safjan, L. Bosek (red.), Warszawa 2016.
Szumiło-Kulczycka D., Odpowiedzialność karna przed Trybunałem Stanu, „Przegląd Sejmowy” 2001, nr 4.
Szumiło-Kulczycka D., Majcher S., Nauka prawa wobec problematyki szybkości postępowania karnego, „Państwa i Prawo” 2005, z. 8.
Szustakiewicz P., Zaleśny J., Organy pomocy prawnej, Warszawa 2009.
Szydło M., Objaśnienia do art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, [w:] Konstytucja RP, t. I: Komentarz do art. 1–86, M. Safjan, L. Bosek (red.), Warszawa 2016.
Szymanek J., Konstytucyjna zasada wolności słowa w radiofonii i telewizji, „Państwo i Prawo” 2007, z. 8.
Szymanek J., Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, [w:] System organów ochrony prawnej w Polsce. Podstawowe instytucje, M. Kruk (red.), Warszawa 2008.
Szymanek  J.,  Najwyższa  Izba  Kontroli,  [w:]  System  organów  ochrony  prawnej  w Polsce. Podstawowe instytucje, M. Kruk (red.), Warszawa 2008.
Szymanek J., System instytucjonalny ochrony prawnej, [w:] System organów ochrony prawnej w Polsce. Podstawowe instytucje, M. Kruk (red.), Warszawa 2008.
Szymanek J., Trybunał Konstytucyjny de lege ferenda – propozycje nowelizacji ustawy w odpowiedzi na opinię Komisji Weneckiej, „Przegląd Sejmowy” 2016, nr 4.
Szyszkowski W., Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych: studium prawa konstytucyjnego, Warszawa 1969.
Tarno J.P., Zasady ogólne postępowania sądowoadministracyjnego, [w:] System Prawa Administracyjnego Procesowego, G. Łaszczyca, A. Matan (red.), Warszawa 2018.
The European Ombudsman. Annual Report 2016, https://www.ombudsman.europa.eu/en/our-strategy/annual-reports, data dostępu: 31.08.2018 r.
The European Ombudsman. Origins, Establishment, Evolution, Luxembourg 2005.
Trzciński J. (red.), Sądy konstytucyjne w Europie, t. I–IV, Warszawa 1996–2000.
Trzciński J. (red.), Skarga konstytucyjna, Warszawa 2000.
Tuleja P. (red.), Krajowa Rada Sądownictwa. XX lecie działalności,  Warszawa 2010.
Tuleja P., Konstytucyjny status Krajowej Rady Sądownictwa, [w:] Krajowa Rada Sądownictwa. XX-lecie działalności, P. Tuleja (red.), Warszawa 2010.
Tuleja P., Trybunał Konstytucyjny – negatywny ustawodawca czy strażnik konstytucji?, [w:] Instytucje prawa konstytucyjnego w dobie integracji. Księga jubileuszowa dedykowana prof. Marii Kruk-Jarosz, J. Wawrzyniak, M. Laskowska (red.), Warszawa 2009.
Urbaniak K., Model polskiej skargi konstytucyjnej na tle porównawczym, [w:] Skarga konstytucyjna. Zagadnienia teorii i praktyki, K. Urbaniak (red), Poznań 2015.
Vasak K., Les différentes typologies des droits de l’Homme, [w:] Classer les droits  de l’Homme, E. Bribosia, L. Hennebel (red.), Bruxelles 2004.
Visser de M., A Critical Assessment of the Role of the Venice Commission in Process of  Domestic  Constitutional  Reform,  „American  Journal  of  Comparative  Law” 2015, Vol. 63, no. 4.
Wasilewski A., Władza sądownicza w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, „Państwo i Prawo” 1998, z. 7.
Wawrzyniak J., Laskowska M. (red.), Instytucje prawa konstytucyjnego w dobie integracji europejskiej. Księga jubileuszowa dedykowana prof. Marii Kruk-Jarosz, Warszawa 2009.
Weitz K., Sądownictwo polubowne a sądy państwowe, „Przegląd Sądowy” 2007, nr 3.
Wieruszewski R. (red.), Międzynarodowy pakt praw obywatelskich (osobistych) i politycznych. Komentarz, Warszawa 2012.
Wieruszewski  R.,  ONZ-owski  system  ochrony  praw  człowieka,  [w:]  B.  Banaszak,  K. Complak, R. Wieruszewski, A. Bisztyga, M. Jabłoński, K. Wójtowicz, System ochrony praw człowieka, Kraków 2003.
Wiliński P., Karlik P., Komentarz do art. 173, [w:] Konstytucja RP, t. I: Komentarz do art. 1–86, M. Safjan, L. Bosek (red.), Warszawa 2016.
Wiliński P., Karlik P., Komentarz do art. 175, [w:] Konstytucja RP, t. I: Komentarz do art. 1–86, M. Safjan, L. Bosek (red.), Warszawa 2016.
Wiliński P., Karlik P., Komentarz do art. 177, [w:] Konstytucja RP, t. I: Komentarz do art. 1–86, M. Safjan, L. Bosek (red.), Warszawa 2016.
Wiliński P., Karlik P., Komentarz do art. 182, [w:] Konstytucja RP, t. II: Komentarz do art. 87–243, M. Safjan, L. Bosek (red.), Warszawa 2016.
Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2000.
Wiszowaty M.M., Komisja Wenecka – promocja dobrych standardów czy demokratyczna  urawniłowka?,  http://www.konstytuty.pl/archives/tag/komisja-wenecka/page/2, opubl. 24.01.2016.
Witkowski W.,  Sądownictwo  Najwyższe  w  Rzeczypospolitej  szlacheckiej,  [w:]  Sąd Najwyższy  Rzeczypospolitej  Polskiej.  Historia  i  współczesność.  Księga  jubileuszowa 90-lecia Sądu Najwyższego, Toruń 2017.
Włodyka S., Ustrój organów ochrony prawnej, Warszawa 1968.
Włodyka S., Ustrój organów ochrony prawnej, Warszawa 1975.
Woermans W., Albers P., Councils for the Judiciary in EU Countries, Bruksela 2003.
Wojtyczek K. Sądownictwo konstytucyjne w Polsce. Wybrane zagadnienia, Warszawa 2013.
Woś T. (red.), Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2005.
Woś T. (red.), Prawo o postepowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2014.
Woś T., Komentarz do art. 134, [w:] Prawo o postepowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, T. Woś (red.), Warszawa 2011.
Wójcik M.P., Komentarz do art. 390 i 398 (17) k.p.c., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Praktyczny komentarz, A. Jakubecki, (red.), Kraków 2005.
Wpływ standardów międzynarodowych na rozwój demokracji i ochronę praw człowieka, t. 1–3, Warszawa 2013.
Wróbel A., Wybrane zagadnienia samorządu sędziowskiego (na przykładzie samorządu sędziów Sądu Najwyższego), „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2006, nr 3.
Wróbel A. (red.), Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy, Warszawa 2013.
Wróbel  A.  (red.),  Zapewnienie  efektywności  orzeczeń  sądów  międzynarodowych  w polskim porządku prawnym, Warszawa 2011.
Wyrozumska A., Znaczenie prawne zmiany statusu Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej w Traktacie lizbońskim oraz Protokołu polsko-brytyjskiego, „Przegląd Sejmowy” 2008, nr 2.
Wyrzykowski M., Wiele hałasu o nic? Racjonalizowanie irracjonalności na przykładzie Protokołu polsko-brytyjskiego do Karty Praw Podstawowych, [w:] Instytucje prawa konstytucyjnego w dobie integracji europejskiej. Księga jubileuszowa dedykowana prof. Marii Kruk-Jarosz, J. Wawrzyniak, M. Laskowska (red.),  Warszawa 2009.
XXV-lecie Naczelnego Sądu Administracyjnego na tle dziejów sądownictwa administracyjnego w Polsce, M. Sawicka-Jezierczuk (red.), Warszawa 2005.
Zaleśny J., Legitymacja szczególna zaskarżenia aktów normatywnych do Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Piętnaście lat Konstytucji RP z 1997 roku. Inspiracje, uregulowania, trwałość, J. Kuciński (red.), Warszawa 2012.
Zaleśny J., Niezawisłość ławnika sądowego i jej gwarancje. Dylematy okresu zmiany  ustrojowej,  [w:]  Transformacja  systemów  wymiaru  sprawiedliwości,  t.  1:  Pozycja  ustrojowa  władzy  sądowniczej  i  uwarunkowania  transformacji,  J. Jaskiernia (red.), Toruń 2011.
Zaleśny J., Odpowiedzialność konstytucyjna w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 2003.
Zaleśny J., Odpowiedzialność konstytucyjna w prawie polskim okresu transformacji ustrojowej, Toruń 2004.
Zaleśny J., Odpowiedzialność konstytucyjna. Praktyka III RP, Warszawa 2004.
Zaleśny J., Pełnomocnik ds. Praw Człowieka (ombudsman) Republiki Azerbejdżanu, [w:] Ustrój polityczny państwa. Polska, Europa, świat, S. Sulowski, J. Szymanek (red.), Warszawa 2013.
Zaleśny J., Udział Pełnomocnika ds. Praw Człowieka w Federacji Rosyjskiej w kontroli parlamentarnej, [w:] Problemy realizacji regionalnych standardów ochrony praw człowieka w praktyce ustrojowej państw, J. Jaskiernia (red.), Toruń 2015.
Zaleśny J., Uwarunkowania stanowienia i rozwoju instytucji ombudsmana w Kirgistanie, [w:] Azjatyckie systemy ochrony praw człowieka Inspiracja uniwersalna  – uwarunkowania kulturowe – bariery realizacyjne, t. 2, J. Jaskiernia, K. Spryszak (red.),Toruń 2016.
Zaleśny  J.,  Zagadnienie  rozbieżności  w  orzecznictwie  Trybunału  Konstytucyjnego, [w:] Demokratyczna modernizacja sfery publicznej, K.A. Wojtaszczyk, A. Mirska (red.), Toruń 2012.
Zawadzki  S.,  Kubicki  L.  (red.),  Udział  ławników  w  postępowaniu  karnym,  opinie a rzeczywistość,  Warszawa 1970.
Zawadzki S., Model ustrojowy ławnika ludowego w świetle przeprowadzonych badań prawnoempirycznych (wnioski końcowe), [w:] Udział ławników w postępowaniu karnym, opinie a rzeczywistość, S. Zawadzki, L. Kubicki (red.), Warszawa 1970.
Zieliński Z., Prawo do sądu a struktura sądownictwa, „Państwo i Prawo” 2003, z. 4.
Zięba-Załucka H. (red.), System ochrony praw człowieka w RP, Rzeszów 2015.
Zięba-Załucka H., Instytucja prokuratury w Polsce, Warszawa 2003.
Zięba-Załucka H., Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Dziecka, [w:] System ochrony praw człowieka w RP, H. Zięba-Załucka (red.), Rzeszów 2015.
Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2012.
Zubik M. (red.), Księga XX-lecia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2006.
Zubik M. (red.), Minikomentarz dla Maksiprofesora. Księga jubileuszowa profesora Leszka Garlickiego, Warszawa 2017.
Zubik M., A.D. 2015/2016. Anni horribili of the Constitutional Tribunal in Poland, http://  www.bbcj.eu/d-2015-2016-anni-horribili-constitutional-tribunal-poland/, data dostępu: 31.08.2018 r.
Zubik M., Organizacja wewnętrzna Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2003.
Zubik M., Sprawowanie wymiaru sprawiedliwości w świetle Konstytucji i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, „Przegląd Sądowy” 2005 nr 3.