Ochrona ludności. Zarządzanie kryzysowe. Wydanie 2

Spis treści:

Wstęp

Rozdział 1. Bezpieczeństwo i zagrożenia

1.1. Bezpieczeństwo – rozumienie pojęcia
1.2. Obiektywne i subiektywne aspekty bezpieczeństwa
1.3. Zagrożenia i ich typologia
1.3.1. Zagrożenia – pojęcie
1.3.2. Typologie zagrożeń
1.4. Zagrożenia/sytuacje kryzysowe/kryzysy – wyzwania i szanse

Rozdział 2. Ryzyko zagrożeń

2.1. Ryzyko wystąpienia zagrożeń, sytuacji kryzysowych, kryzysów
2.2. Ocena ryzyka
2.3. Matryce ryzyka i kryteria jego akceptacji

Rozdział 3. Zarządzanie kryzysowe

3.1. Kryzys, sytuacja kryzysowa – pojęcia i definicje
3.2. Zarządzanie kryzysowe – pojęcie i definicja
3.3. Etapy (fazy) zarządzania kryzysowego
3.4. Zasady zarządzania kryzysowego

Rozdział 4. Obrona cywilna i ochrona ludności – aspekty teoretyczne

4.1. Obrona cywilna
4.1.1. Obrona cywilna – pochodzenie leksykalne
4.1.2. Obrona cywilna – pochodzenie definicyjne
4.2. Ochrona ludności
4.2.1. Ochrona ludności – pochodzenie leksykalne
4.2.2. Ochrona ludności – dylematy definicyjne
4.2.3. Propozycje definiowania ochrony ludności w projektach regulacji prawnych
4.3. Funkcje obrony cywilnej i ochrony ludności

Rozdział 5. Istota i pojęcie ochrony ludności i obrony cywilnej w kontekście zarządzania kryzysowego

5.1. Podmioty i zadania ochrony ludności/obrony cywilnej oraz warunki wykonywania tych zadań
5.2. Współzależność między ochroną ludności/obroną cywilną a zarządzaniem kryzysowym
5.3. Rozwiązania organizacyjne obrony cywilnej i ochrony ludności w Europie

Rozdział 6. Ciągłość działania

6.1. Istota ciągłości działania
6.2. Zarządzanie ciągłością działania
6.3. Planowanie ciągłości działania
6.4. Modelowe zapewnienie ciągłości działania

Zakończenie
Bibliografia
Spis rysunków
Spis tabel

Rozdział 5. Istota i pojęcie ochrony ludności i obrony cywilnej w kontekście zarządzania kryzysowego

A. Opracowania zwarte
Baczyński M., System ochrony ludności w powiecie, rozprawa doktorska, AON, Warszawa
2005.
Balcerowicz B., Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego. Ministerstwo Obro-
ny Narodowej, Warszawa 1996.
Begg D., Fischer S., Dornbusch R., Mikroekonomia, PWE, Warszawa 2003.
Birkmann J., Measuring Vulnerability to Natural Hazards, United Nations University 2006.
Bobrow D.B., Haliżak E., Zięba R. (red. nauk.), Bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe
u schyłku XX wieku, Fundacja Studiów Międzynarodowych, Warszawa 1997.
Bonisławska B.E., Udział organów administracji publicznej w ochronie ludności (na przykła-
dzie województwa mazowieckiego), rozprawa doktorska, AON, Warszawa 2004.
Buzan B., Wæver O., de Wilde J., Security: A New Framework for Analysis, Lynne Renner
Publishers, Boulder (CO) 1998.
Cieślarczyk M., Kultura bezpieczeństwa i obronności, Akademia Podlaska, Siedlce 2006.
Cieślarczyk M., Teoretyczne i metodologiczne podstawy badania problemów bezpieczeństwa i obron-
ności państwa, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, Siedlce 2011.
Clarke M., White B. (red.), Understanding Foreign Policy: The Foreign Policy Systems Approach,
Edward Elgar Publishing, Aldershot 1989,
Collins A. (red.), Contemporary Security Studies, Oxford University Press, Oxford 2007.
Czaputowicz J., System czy nieład? Bezpieczeństwo europejskie u progu XXI wieku, Wydawnic-
two Naukowe PWN, Warszawa 1998.
Delumeau  J.,  Skrzydła  anioła.  Poczucie  bezpieczeństwa  w  duchowości  człowieka  Zachodu
w dawnych czasach, Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa 1998.
Dobraczyński M., Jasińska-Kania A., Wiek wielkich przemian, Wyawnictwo Adam Mar-
szałek, Toruń 2001.
Farazmand A., Handbook of Crisis and Emergency Management, Marcel Dekker Ine, Nowy
Jork 2001.158 Bibliografia
Fleming M., Gołębiewski J., Olbryś S., Ochrona ludności – wybrane zagadnienia, Wyd. Fi-
rex, Warszawa, 1997.
Frei D., Sichercheit. Grundfragen der Welt, Verlag W. Kolhammer, Stuttgard 1977.
Grocki R., Zarządzanie kryzysowe. Dobre praktyki, Difin, Warszawa 2012.
Jakubczak R. (red.), Obrona narodowa w tworzeniu bezpieczeństwa III RP, Dom Wydawni-
czy Bellona, Warszawa 2003.
Kaczmarek T.T., Ryzyko i zarządzanie ryzykiem. Ujęcie interdyscyplinarne, Difin, Warszawa
2005.
Kaczmarek T.T., Zarządzanie ryzykiem. Ujęcie interdyscyplinarne, Difin, Warszawa 2010.
Kaczmarek T.T., Ćwiek G., Ryzyko kryzysu a ciągłość działania, Wydawnictwo Difin, War-
szawa 2009, s. 26.
Kalinowski R., Obrona cywilna w Polsce, „Monografie”, nr 112, Wydawnictwo Akademii
Podlaskiej, Siedlce 2009.
Kałużny S., Leksykon kontroli, Wyd. Dosko, Warszawa 2002.
Kaszubski R.W., Romańczuk D. (red.), Księga dobrych praktyk w zakresie zarządzania ciągłością
działania. Business Continuity Management, Oficyna Wydawnicza Read Me, Łódź 2012.
Kaufmann F.-X., Sicherheit  als  soziologisches  und  sozialpolitisches  Problem, Georg Thieme
Verlag, Stuttgart 1970.
Kendall R., Zarządzanie ryzykiem dla menedżerów, Liber, Warszawa 2000.
Kitler W., Bezpieczeństwo narodowe RP. Podstawowe kategorie, uwarunkowania, system, War-
szawa 2011.
Kitler W., Skrabacz A., Bezpieczeństwo ludności cywilnej. Pojęcie, organizacja i zadania w cza-
sie pokoju, kryzysu i wojny, Towarzystwo Wiedzy Obronnej, Warszawa 2010.
Korycki S., System bezpieczeństwa Polski, AON, Warszawa 1994.
Korzeniowski L.F., Podstawy nauk o bezpieczeństwie, Zarządzanie bezpieczeństwem, Difin,
Warszawa 2012.
Korzeniowski L.F., Securitologia na początku XXI wieku, „Securitologia” 2007, nr 5.
Korzeniowski L.F., Serikov Y.A., Europejski wymiar securitologii, nauki o bezpieczeństwie ży-
cia, EAS, Kraków 2011.
Krzyżanowski L., Podstawy nauk o organizacji i zarządzaniu, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 1998.
Kukułka J., Bezpieczeństwo międzynarodowe w Europie Środkowej po zimnej wojnie, Instytut
Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1994.
Kurnal J., Zarys teorii organizacji i zarządzania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
1969.
Ladeur K.H., Das Umweltrecht in der Wissensgesellschaft. Von der Gefahrenabwehr zum Risiko-
management, Berlin 1995.
Lipschutz R.D. (red.), On Security, Columbia University Press, New York 1995.
Madej M., Zagrożenia asymetryczne bezpieczeństwa państw obszaru transatlantyckiego, PISM,
Warszawa 2007.
Madejski A., Nauka wojenna. Podstawowe problemy systematyki, MON, Warszawa 1981.159 Bibliografia
Malendowski W., Mojsiewicz Cz. (red.), Stosunki międzynarodowe, Wydawnictwo Alta 2,
Warszawa 2003.
Maliszewski W.J. (red. nauk.), Bezpieczeństwo człowieka i zbiorowości społecznych, Wydaw-
nictwo Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz 2005.
Pietraś Z.J., Podstawy teorii stosunków międzynarodowych, UMCS, Lublin 1986.
Pihowicz W., Inżynieria bezpieczeństwa technicznego. Problematyka podstawowa, Wydawnic-
two Naukowo-Techniczne, Warszawa 2008.
Pokruszyński W., Teoretyczne aspekty bezpieczeństwa. Podręcznik akademicki, Wyższa Szkoła
Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie, Józefów 2010,
Popiołek K. (red.), Człowiek w sytuacji zagrożenia. Kryzysy, katastrofy, kataklizmy, Poznań 2001.
Pragacz G., Jednostki straży pożarnej w systemie ratownictwa i ochrony ludności, rozprawa dok-
torska, AON, Warszawa 2007.
Pszczołowski T., Mała encyklopedia prakseologii i teorii organizacji, Ossolineum, Wrocław–
Warszawa–Kraków 1978.
Pytkowski W., Organizacja badań i ocena prac naukowych, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 1985.
Rak J., Bezpieczna woda wodociągowa. Zarządzanie ryzykiem w systemie zaopatrzenia w wodę,
Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2009.
Rak  J.,  Kwietniewski  M.,  Bezpieczeństwo  i  zagrożenia  systemów  zbiorowego  zaopatrzenia
w wodę, Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2011.
Rak  J.,  Tchórzewska-Cieślak  B.,  Metoda  analizy  i  oceny  ryzyka  w  systemie  zaopatrzenia
w wodę, Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2005.
Ronki-Chmielowiec W. (red.), Ubezpieczenia. Rynek i ryzyko, PWE, Warszawa 2002.
Rosa R. (red.), Filozofia bezpieczeństwa personalnego i strukturalnego, AON, Warszawa 1993.
Stańczyk J., Współczesne pojmowanie bezpieczeństwa, Instytut Studiów Politycznych PAN,
Warszawa 1996.
Sienkiewicz P., Inżynieria systemów. Wybrane zastosowania wojskowe, Wyd. MON, Warsza-
wa 1983.
Sobolewski G., Siły Zbrojne RP w zarządzaniu kryzysowym. Aspekt narodowy i międzynaro-
dowy, Wyd. AON, Warszawa 2013.
Stefański M. (red. nauk.), Poczucie bezpieczeństwa publicznego i ocena pracy policji w percepcji
mieszkańców Słupska, Wyd. Adam Marszałek, Słupsk 2013.
Stoner J.A.F., Freeman R.E., Gilbert Jr D.R., Kierowanie, PWN, Warszawa 1999.
Stosunki międzynarodowe w XXI wieku. Księga jubileuszowa z okazji 30-lecia Instytutu Sto-
sunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, WN Scholar, Warszawa 2006.
Sulowski S., Brzeziński M. (red.), Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Wybrane zagadnienia,
Elipsa, Warszawa 2009.
Szydłowski B., Kierowanie działaniami organów administracji publicznej województwa w sytu-
acjach nadzwyczajnych zagrożeń, rozprawa doktorska, AON, Warszawa 2004.
Tyrała P. (red.), Zarządzanie bezpieczeństwem, PSB, Kraków 2000.
Webber R., Zasady zarządzania organizacjami, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne,
Warszawa 1990.160 Bibliografia
Wiśniewski B., Zalewski S., Bezpieczeństwo wewnętrzne RP w ujęciu systemowym i zadań
administracji publicznej, Wyższa Szkoła Administracji, Bielsko-Biała 2006.
Wolanin J., Zarys teorii bezpieczeństwa obywateli, Danmar, Warszawa, 2005.
Wolniak R., Skotnicka B., Metody i narzędzia zarządzania jakością. Teoria i praktyka, Wyd.
Politechniki Śląskiej, Gliwice 2007.
Zawiła-Niedźwiecki J., Ciągłość działania organizacji, „Prace Naukowe Politechniki War-
szawskiej. Organizacja i Zarządzanie Przemysłem”, Warszawa 2008.
Zieleniewski J., Organizacja i zarządzanie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1981.
Zięba R. (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie, Wydawnictwa Akademic-
kie i Profesjonalne, Warszawa 2008.
Znamierowski C., Szkoła prawa. Rozważania o państwie, Oficyna Naukowa, Warszawa 1999.
Żebrowski A., Zarządzanie kryzysowe elementem bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej, Wy-
dawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2012.
B. Encyklopedie i słowniki
Encyklopedia popularna, wyd. 6, PWN, Warszawa 1980.
Generic Crisis Management Handbook, NATO 97.
Le Petit Larousse, Larousse, Paris 1995.
Leksykon wiedzy obronnej, Wydawnictwo MON, Warszawa 1979.
Longman Dictionary of Contemporary English, new edition, PWN, Warszawa 1990.
Multimedialna encyklopedia powszechna, Oficyna Wydawnicza FOGRA. Edycja 1998.
Słownik języka polskiego PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
Słownik synonimów, MCR, Warszawa 1993.
Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego, Wydawnictwo Akademii Obrony
Narodowej, Warszawa 2002.
Słownik terminów z zakresu BN, wersja elektroniczna, AON, Warszawa 2008.
Słownik wyrazów obcych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
The Oxford English Dictionary, vol. 3, Clarendon Press, Oxford 1989.
Websters Encyclopedic Dictionary, Delux Ed, Lexicon Pub. Inc., New York 1991.
Wielki słownik wyrazów obcych PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
C. Artykuły
Ałtunin A., O teorii obrony cywilnej, „Przegląd Obrony Terytorium Kraju” 2/1974.
Biedugnis S., Smolarkiewicz M., Podwójci P., Czapczyk A., Ciągłość działania rozległych
układów technicznych, „Rocznik Ochrona Środowiska”, t. 11, Koszalin 2009.
Ciekanowski Z., Rodzaje i źródła zagrożeń bezpieczeństwa, „Bezpieczeństwo i Technika Po-
żarnicza” 2010/1, Wyd. CNBOP-PIB, 2010.
Ficoń K., Bezpieczeństwo jako systemowa kategoria ontologiczna, „Kwartalnik Bellona” 1/2013.161 Bibliografia
Ficoń K., Inżynieria – szanse i wyzwania XXI wieku, „Kwartalnik Bellona” 2/2010.
Gołębiewski J., Gotowość kryzysowa państwa, czyli jak sprostać zagrożeniom, „Wiedza Obron-
na”, nr 2, TWO, Warszawa 2004.
Grocki R., Quantification of Notions in Crisis Management, ISDP, Stockholm 2010.
Holly R., Ryzyka polskiego rynku ubezpieczeń, „Zeszyty Naukowe WSUiB”, 18/2000.
Holly R., Strategie zarządzania ryzykiem – postawy wobec ryzyka, „Kwartalnik Zarządzanie
Ryzykiem”, nr 11, Wyd. Instytut Zarządzania Ryzykiem, Wyższa Szkoła Ubezpie-
czeń i Bankowości w Warszawie, Warszawa 2002.
Jervis R., Perception and Misperception in International Politics, Princeton University Press,
Princeton 1976.
Kalinowski R., Obrona cywilna w RP. Przygotowanie obronne społeczeństwa, Bellona, War-
szawa 2001.
Kissinger H., Polska powinna bronić własnych interesów, „Rzeczpospolita” 2004, nr 112.
Kitler W., Powszechna ochrona ludności w świetle ustaleń międzynarodowych, „Zeszyt Proble-
mowy TWO” nr 1, Warszawa 2001.
Klimczak K.M., Ryzyko w teorii ekonomii, „Master of Business Administration”, 6/2008.
Kotarbiński  T.,  Zagadnienia  metodologii  nauk  praktycznych,  „Zagadnienia  Naukoznaw-
stwa” 1969.
Kukułka J., Nowe uwarunkowania i wymiary bezpieczeństwa międzynarodowego Polski, „Wieś
i Państwo” 1995, nr 1.
Kukułka J., Postrzeganie międzynarodowe, „Stosunki Międzynarodowe – International Re-
lations” 1992, t. 16.
Leszczyński T., Kierowanie reagowaniem kryzysowym w państwie. Podstawowe pojęcia i defi-
nicje, „Myśl Wojskowa” 2004, nr 1.
Malak K., Typologia bezpieczeństwa. Nowe wyzwania, „Stosunki Międzynarodowe” 2010.
Meigs M.C., Unorthodox  Thoughts  about  Asymmetric  Warfare, „Parameters”, (U.S. Army
War College, Carlisle), Summer 2003.
Nye Jr. J.S., Problemy badań nad bezpieczeństwem, „Sprawy Międzynarodowe” 1989, nr 6.
Ostrowski M., Wszystkie plagi świata, „Polityka” 1997, nr 33.
Pietraś M., Dylematy bezpieczeństwa w postzimnowojennym świecie, „Annales Universitatis
Mariae Curie-Sklodowska”, vol. I, 4, sectio K, Lublin 1994.
Sienkiewicz P., Teoria i inżynieria bezpieczeństwa systemów, „Zeszyty Naukowe Akademii
Obrony Narodowej” 2007, nr 1 (66).
Sienkiewicz-Małyjurek K., Zarządzanie kryzysowe w ujęciu procesowym – istota, zadania,
efekty, „Przedsiębiorczość i Zarządzanie”, t. 11, zesz. 12, Łódź 2010.
Skrabacz A., Ochrona ludności w Polsce w XXI wieku. Wyzwania, uwarunkowania, perspekty-
wy, Merkuriusz S.C., Tarnów 2006.
Szymanek A., Wektorowy model zagrożenia obiektu, „Bezpieczeństwo systemów”, ITWL,
Warszawa 1990.
Wojnar I., Aktualne procesy edukacji i kultury w Polsce i na świecie, [w:] I. Wojnar, J. Kubin
(red.), Edukacja wobec wyzwań XXI wieku, Elipsa, Warszawa 1996.162 Bibliografia
Wróblewski R., Zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie, „Zeszyty Naukowe Nr 90 Uni-
wersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach”, Seria: Administracja i Za-
rządzanie, Siedlce 2011.
Wyciąg z Przepisów Protokołu Dodatkowego do Konwencji Genewskich z 1949 r., dotyczących
ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych (Protokół I). Obrona cywilna w  świe-
tle przepisów międzynarodowego prawa wojennego. Przegląd OC, wydanie specjalne, In-
spektorat OCK, Warszawa 1989.
Zając S., Szacowanie ryzyka, „Przegląd Pożarniczy” 4/2012.
Zarządzanie organizacjami w świetle wyzwań XXI wieku – od teorii do praktyki, t. 1, Wyższa
Szkoła Kupiecka, Łódź 2004.
Zieliński K., Bezpieczeństwo obywateli podczas kryzysów niemilitarnych oraz reagowanie w ra-
zie katastrof i klęsk żywiołowych, Wyższe Kursy Obronne, AON, DBP MSWiA, War-
szawa 2004.
Zięba R., O tożsamości nauk o bezpieczeństwie, „Zeszyty Naukowe AON” 2012, nr 1 (86).
D. Dokumenty normatywne
Konwencja genewska o ochronie osób cywilnych podczas wojny, Genewa, 12 sierpnia
1949 r. (Dz.U. 1956 nr 38, poz. 171, załącznik) oraz Protokół Dodatkowy dotyczący
Ochrony Ofiar Międzynarodowych Konfliktów Zbrojnych (Protokół I), sporządzo -
ny w Genewie dnia 8 czerwca 1977 r.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 kwietnia 2010 r. w sprawie Raportu o zagro-
żeniach bezpieczeństwa narodowego (Dz.U. 2010 Nr 83, poz. 540).
Strategia  Bezpieczeństwa  Narodowego,  Biuro  Bezpieczeństwa  Narodowego,  Warszawa
2014.
Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, Biuro Bezpieczeństwa
narodowego, Warszawa, 2020.
Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej
Polskiej, tekst jednolity (Dz.U. 2016, poz. 1534).
Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U. z 2009 r. Nr 178,
poz. 1380).
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r., poz. 1600).
Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (Dz.U. z 2002 r. Nr 62,
poz. 558 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym (Dz.U. z 2002 r. Nr 113, poz. 985,
z późn. zm.).
Ustawa z dnia 29 sierpnia 2002 r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego
Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rze-
czypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2002 r. Nr 156, poz. 1301).
Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz.U. z 2013 r., poz. 1166).Wytyczne dotyczące definicji poważnego zagrożenia dla zdrowia ludzi lub zwierząt lub
dla środowiska naturalnego w kontekście art. 33 ust. 1 i 2 dyrektywy 2011/82/WE  
– marzec 2006 r. (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, C 132/32 PL, 7.6.2006).
Wytyczne Szefa Obrony Cywilnej Kraju z dnia 17 października 2008 r. w sprawie zasad
ewakuacji ludności, zwierząt i mienia na wypadek masowego zagrożenia, KG PSP,
Warszawa 2008.
E. Źródła internetowe
Słownik języka polskiego, www.sjp.pl [dostęp: 6.05.2015].
http://pl.wikipedia.org/wiki/Ochrona_ludno%C5%9Bci [dostęp: 25.11.2015].
http://www.ock.gov.pl/portal/ock/7/307/Projekt_ustawy_o_ochronie_ludnosci.html
[dostęp: 12.07.2016].
http://www.ock.gov.pl/prawo/projekty_aktow_prawnych [dostęp: 29.12.2016].