Nowe style konsumpcji

Spis treści:

Wprowadzenie

Rozdział 1. Spożycie surowców roślinnych w Unii Europejskiej
Rozdział 2. Diety nowej generacji
Rozdział 3. Zmiany w piramidzie żywieniowej Polaków
Rozdział 4. Suszone owoce i orzechy w zdrowej diecie człowieka
Rozdział 5. Wzbogacenia żywności w pierwiastki chemiczne
Rozdział 6. Napoje a równowaga kwasowo-zasadowa człowieka
Rozdział 7. Logistyka produktów żywnościowych a zachowanie konsumentów

Podsumowanie
Bibliografia
Spis tabel i rysunków
Streszczenie
Summary
Noty o autorach

Adamska E., Ostrowska L., Maliszewska K., Citko A., Waszczeniuk M., Przystupa W., Majewski R., Wasilewska A., Milewski R., Krętowski A., Górska M. (2012). Różnice w nawykach i preferencjach żywieniowych osób dorosłych w zależności od wieku. Rocz. Państw. Zakł. Hig. 63(1), 73–81.
Alagöz S., Türkyilmaz M., Taği Ş., Őzkan M. (2015). Effects of different sorbic acid and moisture levels on chemical and microbial qualities of sun-dried apricots during storage. Food Chemistry 174.
American Dietetic Association, Dietitians of Canada (2003). Position of the American Dietetic Association and Dietitians of Canada: Vegetarian diets. The American Journal of Clinical Nutrition 103(6), 748–765.
Appleby P., Roddam A., Allen N., Key T. (2007). Comparative fracture risk in vegetarians and nonvegetarians in EPIC-Oxford, European Journal of Clinical Nutrition, 61, 1400–1406.
Arnold C.J., Miller G.G., Zello G.A. (2003). Parenteral nutrition- associated cholestasis in neonates; the role of aluminum. Nutr. Rev. 61, 306–310.
Ascherio A. (2002). Epidemiological studies on dietary fats and coronary heart disease. American Journal of Medicine 113(9), 9–12.
ATSDR Agency for Toxic Substances and Disease Registry (2005). Toxicological Profile for Nickel. ATSDR, Atlanta, GA.
Babst-Kostecka A.A. (2015). Aspekty ewolucyjne tolerancji roślin na metale ciężkie. W: Ekotoksykologia. Rośliny, Gleby, Metale, (red.) M. Wierzbicka. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Babuchowski A. (2005). Żywność i zdrowie. Bezp. Hig. Żywn. 10, 20–22.
Babicz-Zielińska E., Jeżewska-Zychowicz M. (2015). Wpływ czynników środowiskowych na wybór i spożycie żywności. Handel Wewnętrzny, 2(355), 5–18.
Bach-Faig A., Berry E.M., Lairon D., Reguant J., Trichopoulou A., Dernini S., Medina F.X., Battino M., Belahsen R., Miranda G., Serra-Majem L. (2011a). Mediterranean diet pyramid today. Science and cultural updates. Public Health Nutrition 42(12A), 2274–2284.
Bach-Faig A., Fuentes-Bol C., Ramos D., Carrasco J.L., Roman B., Bertomeu I.F., Cristià E., Geleva D., Serra-Majem L. (2011b). The Mediterranean diet in Spain: adherence trends during the past two decades using the Mediterranean Adequacy Index. Public Health Nutr. 14(4), 622–628.
Badora A. (2012). Kształtowanie jakości i standaryzacja surowców roślinnych. Wyd. WAU, Lublin.
Badora A., Kozłowska-Strawska J., Domańska J., Filipek T. (2014). Cereals – health or disease. Probl. Ekorozw. 9(2), 87–98.
Badora A., Woźniak L. (2019). Produkty nowej generacji. Wybrane zagadnienia. Difin, Warszawa.
Bevelander K.E., Anschutz D.J., Engels C.M.E. (2011). Social modelling of food purchases
a s permarkets in teenage girls, Appetite, 57.
Barrett A., Ndou T., Hughey C.A., Straut C., Howell A., Dai Z., Kaletunc G. (2013). Inhibi-tion of α-Amylase and Glucoamylase by Tannins Extracted from Cocoa, Pomegra-hates, Cranberries, and Grapes. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 61, 7, 1477–1486.
Basu T.K., Donaldson D. (2003). Intestinal absorption in health and disease: micronutrients. Best Practice & Research Clinical Gastroenterology, 17, 957–979.
Bazinet L., Brianceau S., Dubé P., Desjardins Y. (2012). Evolution of canberry juice physico-chemical parameters during phenolic antioxidant enrichment by electrodialysis with filtration membrane. Separation and Purification Technology, 87, 31–39.
Bazzano L., He J., Ogden L., Loria C., Vupputuri S., Myers L., Whelton PK. (2001). Legume consumption and risk of coronary heart disease in US men and women: NHANES I Epidemiologic Follow-up Study. Archives of Internal Medicine 161, 2573–2578.
Bednarek A., Grauer P. (2016). Rynek napojów bezalkoholowych w Polsce. Raport KPMG (KPMG International), 4–10.
Bergqvist A.G., Chee C.M., Lutcha L., Rychlik J., Stallings V.A. (2003). Selenium deficiency assoiated with cardiomyopathy: a complication of the ketogenic diet. Epilepsia, 44, 618–620.
Berkhout B., Bertling L., Bleeker Y., Kruis G., Stokkel R., Theuws R. (2013). The Contribution made by Beer to the European Economy. Full Report, The Brewers of Europe, Amsterdam, December.
Berr C., Portet F., Carriere I. (2009). Olive oil and cognition: results from the three-city study. Dementia and Geriatric Cognitive Disorders, 28. 357–364.
Bielak E., Pasternak K. (1999). Biologiczna rola selenu. Biul. Magnezol. 4(3/4), 544–546.
Biernat J., Drzewicka M., Łoźna K., Hyla J., Bronkowska M., Grajeta H. (2014). Skład kwasów tłuszczowych orzechów i nasion dostępnych aktualnie w handlu w kontekście prozdrowotnych zaleceń żywieniowych, Bromatologia i chemia toksylogiczna, 47, 2, 121–129.
Block G., Patterson B., Subar A. (1992). Fruit, vegetables, and cancer prevention: A review of the epidemiological evidence. Nutr Cancer. 18(1), 1–29.
Błaszczyszyn M. (2004). Właściwe komponowanie posiłków. Zdrowa Żyw. 4(66), 20–21.
Bogacz K. (2010). Żurawina dla smaku i zdrowia. Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny 4, 22–24.
Boguszewska-Czubara A., Kiełczykowska M. (2011). Krzem i glin. W: Pierwiastki w środowisku i medycynie, (red.) I. Jackowska. Instytut Naukowo-Wydawniczy SPATIUM, Radom.
Booth N.L., Kruger C.L., Hayes A.W., Clemens R. (2012). An innovative approach to the safety evaluation of natural products: Cranberry (Vaccinium macrocarpon Aiton) leaf aqueous extract as a case study. Food and Chemical Toxicology, 50, 3150–3165.
Borecka W., Walczak Z., Starzycki M. (2013). Orzech włoski (Juglans regia L.) – naturalne źródło prozdrowotnych składników żywności. Nauka Przyroda Technologie, 7, 2, 1-7.
Borkowski B., Dudek H., Szczęsny W. (2003). Regionalne zróżnicowanie poziomu i profilu konsumpcji [żywności] w krajach europejskich. Rocz. Nauk Rol. Ser. G 90, 2, 7–17.
Borowiec M., Huculak M., Hoffmann K., Hoffmann J. (2009). Ocena zawartości wybra-nych metali ciężkich w produktach spożywczych zgodnie z obowiązującym w Polsce prawodawstwem. Proceedings of ECOpole 3(2), 432–438.
Borowska A. (2005). Zmiany wzorców konsumpcji żywności w Polsce i wybranych krajach Unii Europejskiej. Rocz. Nauk. Stow. Ekon. Rol. Agrobiz. 7, 8, 25–33.
Borowska J., (2003). Owoce i warzywa jako źródło naturalnych przeciwutleniaczy. Przem. Ferm. 6, 29–30.
Borowska K. (2010). Selen w glebie i roślinach w warunkach zróżnicowanego nawożenia organicznego i mineralnego. Rozprawy nr 140. Wydawnictwo Uczelniane Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego. Bydgoszcz.
Brathwaite N., Fraser HS., Modeste N., Broome H., King R. (2003). Obesity, diabetes, hypertension, and vegetarian status among Seventh-day Adventists in Barbados: preliminary results. Ethnicity & Disease 13, 34–39.
Brown P.N., Turi C.E., Shipley P.R., Murch S.J. (2012). Comparisons of Large (Vaccinium macrocarpon Ait.) and Small (Vaccinium oxycoccos L., Vaccinium vitis-idaea L.) Cranberry in British Columbia by Phytochemical Determination, Antioxidant Potential, and Metabolomic Profiling with Chemometric Analysis. Planta Medica 78, 6, 630–640.
Bryl W., Hoffmann K., Miczke A. (2006). Otyłość w młodym wieku – epidemiologia, konsekwencje zdrowotne, konieczność prewencji. Przewodnik Lekarza 9, 91–95.
Brzeziński M. (2004). Wpływ zakwaszenia gleby na zawartość glinu w roślinach. Ann. Univer. Marie Curie-Skłodowska 59(3), 1313–1317.
Brzozowska A. (1996). Procesy technologiczne a biodostępność składników mineral-nych z produktów spożywczych. Przemysł Spożywczy10(50), 33–35.
Brzozowska A. (2002). Składniki mineralne w żywieniu człowieka. Wyd. Akademii Rolniczej, Poznań.
Brzozowska A. (2001). Wzbogacanie żywności i suplementacja diety składnikami odżywczymi – korzyści i zagrożenia. Żywność: nauka-technologia-jakość 4(29), 16–28.
Brzozowska A., Pietruszka B. (1999). Suplementacja racji pokarmowej składnikami mineralnymi przez osoby dorosłe. Zalecenia i praktyka. Biul. Magnezol. 4, 2, 462–467.
Brzozowska A., Roszkowski W., Pietruszka B., Kałuża, J. (2005). Witaminy i składniki mineralne jako suplementy diety. Żywność: nauka-technologia-jakość, 12(4 (45), Supl.), 5–16.
Buczyłko K. (2014). Nie tylko alergeny: nikiel. Alergia 62(4). Pozyskane z: http://alergia.org.pl/index.php/2017/08/16/nie-tylko-alergeny-nikiel
Buliński R., Błoniarz J. (1992). Badania zawartości niektórych pierwiastków śladowych w produktach spożywczych krajowego pochodzenia. Bromat. Chem. Toksykol. 3, 277–282.
Carpenter J.L., Caruso F.L., Tata A., Vorsa N., Neto C.C. (2014). Variation in proanthocya-nidin content and composition among commonly grown North American cranberry cultivars (Vaccinium macrocarpon). Journal of the Science of Food & Agriculture, 94,
2738–2745.
Casal S., Malheiro R., Sendas A. (2010). Olive oil stability under deep-frying conditions. Food and Chemical Toxicology 48, 2972–2979.
Chatzi L., Torrent M., Romieu I. (2008). Mediterranean diet in pregnancy is protective for wheeze and atopy in childhood. Thorax 63(6), 507–513.
Chlebiobed D. (2000). Pierwotna profilaktyka uzależnienia od alkoholu. Wyd. Naukowe Śląsk, Katowice.
Chmielnicka J. (2006). Toksykologia Współczesna, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich. Warszawa.
Chrząstek L., Dondela B. (2014). Zagrożenia cywilizacyjne – przegląd szkodliwych pierwiastków stosowanych w kosmetyce. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza
w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa, 2, 49–67.
Ciborowska H., Rudnicka A. (2010), Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
Cicha U. (2001). Pieczywo dietetyczne i jego rola w żywieniu człowieka. Prz. Piek. Cukier. 8, 16–19.
Cichocka A. (2003). Dieta śródziemnomorska dla osób po zawale serca. Przem. Spoż. 57, 12, 38–40.
Cichocka A. (2004a). Dieta śródziemnomorska w profilaktyce chorób cywilizacyjnych. Prz. Piek. Cukier. 3, 8–10.
Cichocka A. (2004b). Grecka dieta śródziemnomorska w praktyce. Przem. Spoż. 58, 1, 38-39.
Cichocka A. (2005). Korzyści zdrowotne ze spożywania produktów sojowych. Przem. Spoż. 59, 9, 41–43.
Cichocka A. (2005). Dieta śródziemnomorska w profilaktyce pierwotnej choroby niedokrwiennej serca. Endokrynol. Otyłość 1, 30–39.
Ciemniewska H., Ratusz K. (2012). Charakterystyka orzechów laskowych trzech odmian leszczyny uprawianej w Polsce. Rośliny oleiste. Oilseed Crobs 33, 273–283.
Cierpiałkowska L. (2000). Alkoholizm. Przyczyny – leczenie – profilaktyka. Wydawnictwo: Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań.
Colditz G., Colditz P. (1995). Owoce egzotyczne: warzywa, owoce, orzechy. Przewodnik kieszonkowy, Multico, Warszawa.
Corona G., Spencer J.P., Dessı` M.A. (2009). Extra virgin olive oil phenolics: absorption, metabolism, and biological activities in the GI tract: review. Toxicology and Industrial Health 25, 285–293.
Cramer H., Kessler C., Sundberg T., Leach M., Schumann D., Adams J., Lauche R. (2017). Characteristics of Americans Choosing Vegetarian and Vegan Diets for Health Rea-sons. Journal of Nutrition Education and Behavior 49(7), 561–567.
Cybulska B. (2004). Znaczenie diety śródziemnomorskiej w prewencji i terapii chorób układu krążenia. Zakład Profilaktyki Chorób Żywieniowo Zależnych Instytutu Żywności i Żywienia.
Czapka M. (2005). Jakość produktów żywnościowych jako jeden z warunków bezpie-czeństwa żywnościowego. Probl. Ekol. 1, 17–19.
Czerwińska D. (2014). Dobre, bo suszone. Przegląd Gastronomiczny 7–8, 10.
Czerwińska D. (2011). Smakowite źródło zdrowia. Przegląd Gastronomiczny, Warszawa
5, 6–7.
Czerwińska D., Grzeszczak J. (2013). Charakterystyka żywności wzbogaconej w magnez dostępnej na polskim rynku. Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego 2, 118.
Davey G.K., Spencer E.A., Appleby P.N., Allen N.E., Knox K.H., Key T.J. (2003). EPIC-Oxford: lifestyle characteristics and nutrient intakes in a cohort of 33,883 meat-eaters and 31,546 non meat-eaters in the UK. Public Health Nutrition 6, 259–269.
Dekker R., Fleischmann M., Inderfurth K., Van Wassenhove L.N. (2004). Reverse Logistics, Quantitative Models for Closed-Loop Supply Chains, Springer-Verlag, Belin Heidelberg.
Denis M.C., Desjardins Y., Furtos A., Marcil W., Dudonné S., Montoudis A., Garofalo C., Delvin E., Marette A., Levy E. (2015). Prevention of oxidative stress, inflammation and mitochondrial dysfunction in the intestine by different cranberry phenolic fractions. Clinical Science 128, 197–212.
Djousse L., Amett D.K., Coon H., Province M.A., Moore L.L., Ellison R.C. (2004). Fruit and vegetable consumption and LDL cholesterol: the National Heart, Lung, and Blood Institute Family Heart Study. The American Journal of Clinical Nutrition 79, 213–217.
Druri M. (2010). Superowoce. Przemysł Spożywczy 64, 5, 12–16.
Du S., Zhang Y., Lin X. (2007). Accumulation of nitrate in vegetables and its possible implications to human health. Agricul. Sci. China 6(10), 1246–1255.
Duda-Chodak A., Błaszczyk U. (2008). The impact of nickel on human health. J. Ele-mentol. 13(4), 685–696.
Haddad E.H., Sabaté J., Whitten C.G. (1999). Vegetarian food guide pyramid: a conceptual framework, The American Journal of Clinical Nutrition 70(3), 615s–619s, PMID: 10479240 (dostęp: 16.01.2017).
Eurostat (2014). http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/agricture/data/database
FAO (2014a). FAO Statistical Yearbook 2014. Europe and Central Asia Food and Agriculture. Budapest, pozyskane z: http://www.fao.org/3/a-i3621e.pdf
FAO (2014b). Vitamin and mineral requirements in human nutrition. Second edition, 194–211. Pozyskane z: http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/42716/1/9241546123.pdf
Ficca G., Axelsson J., Mollicone D.J., Muto V., Vitiello M.V. (2010). Naps, cognition and performance. Sleep Medicine Reviews 14, 249–258.
Florczyk E., Górecka D., Korczak J. (2011). Towaroznawstwo żywności pochodzenia roślinnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
Florczyk E., Kobus-Cisowska J. (2010). Znaczenie orzechów w żywieniu człowieka. Przemysł Spożywczy 64, 12, 26–30.
Food and Nutrition Board, Institute of Medicine of the National Academies (2005). Dietary fats: total fats and fatty acids. Dietary Reference Intakes for energy, carbohydrate, fiber, fat, fatty acids, cholesterol, protein, and amino acids (macronutrients). Washington, DC: National Academy Press.
Food and Nutrition Board, Institute of Medicine (1998). Vitamin B12: Dietary Reference Intakes for thiamin, riboflavin, niacin, vitamin B6, folate, vitamin B12, pantothenic acid. Washington, DC: Biotin, and Choline. National Academy Press.
Food and Nutrition Board, Institute of Medicine (2011). Dietary References Intakes for calcium and vitamin D. Committee to Review Dietary Reference Intakes for Vitamin D and Calcium. Washington, DC: National Academies Press.
Fotuhi M., Hachinski V., Whitehouse P.J. (2009). Changing perspectives regarding late-life dementia. Nature Reviews Neurology 5, 649–658.
Fouquet P., De Borde M. (1990). Podwójny agent. Wydawnictwo Łódzkie, Łódź.
Frankowska M. (2015). Łańcuch logistyczny, łańcuch dostaw i łańcuch Wartości – próba usystematyzowania koncepcji. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 885, Problemy Transportu i Logistyki 31, 77–91.
Gałek A., Targoński Z. (2003). Wpływ odżywiania na poziom potencjału antyoksydacyjnego organizmu oraz genezę chorób z nim związanych. Żywność 1(34), 1–13.
Gawęcki J. (2003). Racjonalne żywienie jako sztuka kompromisu. Przem. Spoż. 57, 1, 9–10, 18.
Gawęcki J. (2002). Racjonalne żywienie jako sztuka kompromisu. Żywienie Człowieka
i Metabolizm. IŻŻ. Warszawa.
Gawęcki J., Hryniewiecki L. (2000). Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu, PWN, Warszawa.
Gawęcki J., Mossor-Pietraszewska T. (red.) (2006). Kompendium wiedzy o żywności, żywieniu i zdrowiu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Gawęcki J., Twardowska M., Łoboda D. (2009). Żywność. Nauka. Technologia. Jakość. Zwyczaje młodzieży akademickiej dotyczące spożywania napojów. Wydawnictwo Naukowe Polskie Towarzystwo Technologów Żywności 4(65), 204–205.
Gąsiorowski H. (2002). Aspekty profilaktyczne pszenicy i jej produktów. Cz. 2: Niektóre choroby związane z nieprawidłowym żywieniem. Przegl. Zboż.–Młyn. 46, 3, 2–4.
Gąsiorowski H. (2003). Składniki mineralne w ziarnie pszenicy i przetworach pszen-nych. Przegląd zbożowo-młynarski 8, 13–14.
Gertig H. (2010). O bezpieczeństwie żywności ekologicznej. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, XLIII, 3, 406–414.
Gheribi E. (2011). Związki polifenolowe w owocach i warzywach. Medycyna Rodzinna 4,
111–115.
Gibson L.E., Green M.W. (2002). Nutritional influences on cognitive function: mecha-nisms of susceptibility. Nutr. Res. Rev., 15, 169–206.
Gil J. (2009). Mediterranean Diet and Health. Newmedit N. 1.
Główny Urząd Statystyczny (2017). Sytuacja demograficzna Polski na tle Europy. Konferencja prasowa Prezesa GUS. Notatka informacyjna.
Goller K. (2000). Pyszności w łupinkach. Kwietnik 12(72), 24–28.
Gołaś Z., Ścibek M. (2009). Struktura, dynamika i kierunki zmian na światowym rynku piwa. Journal of Agribusiness and Rural Development 4(14), 33–48.
Gomez-Pinilla F. (2008). Brain foods: the effects of nutrients on brain function. Nature Rev 9, 568–578.
Górecka A. (2006). Amerykańska żurawina unikalne zbiory i właściwości zdrowotne. Przemysł Spożywczy, 60, 12, 35–37.
Grela E.R., Pastuszak J., Bloch U. (2009). Poradnik nowoczesnego żywienia świń. Zalecenia dla praktyki. SRRiL Progress, Lublin.
Grochowska R., Łopaciuk W., Rosiak E., Szajner P. (2013). Światowa produkcja biopaliw
w kontekście bezpieczeństwa żywnościowego, Raport PW nr 70, IERiGŻ, Warszawa.
Gronowska-Senger A. (2001). Błędy żywieniowe stanowiące ryzyko dla zdrowia w Polsce. Żywn. Nauka Technol. Jakość 4(29), 50–61.
Gruda M., Rembisz W. (2013). Tendencje zmian w światowej, unijnej i polskiej produkcji i konsumpcji żywności do 2030/2050 roku, Raport PW nr 95, IERiGŻ, Warszawa.
Grzebisz W. (2008). Nawożenie roślin uprawnych cz. 1. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Poznań.
Gudarowska E. (2005). Bogactwo orzechowego świata. Działkowiec 12, 37–39.
Gulbicka B. (2002). Poziom wyżywienia w Polsce i w krajach Unii Europejskiej. Zag. Ekon. Rol. nr 2/3(289/290), 13–28.
Gulbicka B., Kwasek M. (2004). Spożycie żywności w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej. Studia i Monografie/Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Wydaw. IERiGŻ, Warszawa.
GUS (2012). Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, GUS, Warszawa.
GUS (2016a). Rocznik statystyczny rolnictwa. Zakład Wydawnictw Statystycznych. Warszawa 2016.
GUS (2016b). Rocznik Statystyki Międzynarodowej 2016. Zakład Wydawnictw Staty-stycznych. Warszawa.
GUS (2017). Wyniki produkcji roślinnej w 2016 r. Zakład Wydawnictw Statystycznych. Warszawa 2017.
Halicka E., Rejman K. (2003). Zmiany w konsumpcji warzyw i owoców wyzwaniem dla polskiego rolnictwa. Wieś i Rolnictwo, 4(121), 112–125.
Hawrylak B., Szymańska M. (2006). Selen – pierwiastek pożądany w żywieniu warzyw liściowych? Folia Hortic. Supl. 1, 171–175.
Henig Y.S., Leahy M.M. (2000). Cranberry Juice and Urinary-Tract Health: Science Sup-ports Folklore. Nutrition 16, 7–8, 684–687.
Hobson P. (2010). Domowe suszenie żywności. Wyd. RM, Warszawa.
Hojden B. (1994). Zimowy przysmak i bogate źródło kalorii. Wiadomości Zielarskie 2, 12–15.
Hołderna-Kędzia E. (2006). Charakterystyka botaniczna, skład chemiczny i właściwości biologiczne owoców żurawiny amerykańskiej (Vaccinium macrocarpon Aiton). Postępy Fitoterapii 1, 41–46.
Hordyjewska A., Pasternak K. (2004). Rola glinu w orgnizmie człowieka. Bromat. Chem. Toksykol. 37, 295–302.
Hordyjewska A., Pasternak K. (2011). Miedź. Pierwiastki w środowisku i medycynie, pod red. I. Jackowskiej. Instytut Naukowo-Wydawniczy SPATIUM, Radom.
Horubała A. (1999). Pojemność przeciwutleniająca i jej zmiany w procesach przetwa-rzania owoców i warzyw. Przem. Ferm. 3, 30–32.
Hostetler C.E., Kincaid R.L., Mirando M.A. (2003). The role of essential trace elements in embryonic and fetal development in livestock. Vet. J. 166, 125–139.
Hostmark A.T., Tomten S.E. (2009). Cola intake and serum lipids in the Oslo Health Study. Applied Physiology, Nutrition & Metabolism 34, 903.
House W.A. (1998). Trace element bioavailability as exemplified by iron and zinc. Field Crops Research 60, 115–141.
Hu F.B. (2003). The Mediterranean Diet and Mortality - Olive Oil and Beyond. The New England Journal of Medicine 348(26), 2595–6.
Hu F.B. (2009). Diet and lifestyle influences on risk of coronary heart disease. Current Atherosclerosis Reports 11, 257–263.
IŻiŻ (2012). Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja. IŻiŻ, Warszawa.
Jabłońska E., Gromadzińska J., Bertrandt J., Kłos J., Darago A., Wąsowicz W. (2007). Zawartość selenu w wybranych artykułach żywnościowych pochodzących z Polski Centralnej. Żywienie Człowieka i Metabolizm 34(3/4), 1440–1446.
Jackowska I. (2011). Pierwiastki w środowisku i medycynie, I. Jackowska (red.), Instytut Naukowo-Wydawniczy SPATIUM, 2011.
Jackowska I., Borkowska H. (2002). The influence of nitrogen fertilization on the content of trace elements in grain of some winter wheat cultivars. Ann. Univer. Marie Curie-
-Skłodowska 57, 87–91.
Jackowska I., Głowacka M. (2011). Chrom, nikiel i wanad. Pierwiastki w środowisku i medycynie, I. Jackowska (red.), Instytut Naukowo-Wydawniczy SPATIUM, Radom.
Jakubek A. (2014). Owoce suszone – rynek, spożycie, charakterystyka produktów. Journal of NutriLife, url:http://www.NutriLife.pl/indeks.php?art=143, dostęp: 28.02.2015.
Jarosz M. (2016). Naukowcy zmodyfikowali zalecenia dotyczące zdrowego żywienia (wypowiedź w wywiadzie), pozyskane z: http://www.zachowajrownowage.pl/pl/naukowcy-zmodyfikowali-zalecenia-dotyczace-zdrowego-zywienia/
Jarosz M. (2010). Praktyczny podręcznik dietetyki. Instytut Żywności i Żywienia. Warszawa.
Jarosz M. (2012). Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja. IŻŻ, Warszawa.
Jarosz M., Traczyk I., Stoś K., Respondek W., Rychlik E., Wolnicka K., Brajbisz M., Gajo-wiak R., Siuba-Strzelińska M. (2009). Piramida zdrowego żywienia. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa.
Jarosza M., Stoś K., Rychlik E., Wolnicka K., Brajbisz M., Gajowiak R., Siuba-Strzelińska M. (2016). Piramida zdrowego żywienia i aktywności fizycznej. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa.
Jeroch H., Lipiec A. (2012). Zielonki i produkty ich konserwacji. Zboża i produkty uboczne przetwórstwa zbożowego. Nasiona roślin oleistych i produkty uboczne ich przetwarzania. Pasze i dodatki paszowe. Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne. Warszawa.
Jeżewska-Zychowicz M. (1999). Selected sources of nutrition education in the opinion of women. Ann. WAU Food Technol. 21, 35–49.
Johansen P., Pars T., Bjerregaard P. (2000). Lead cadmium, mercury and selenium intake in Greenlanders from local marine food. Sci. Total. Environ. 245, 187–194.
Kabata-Pendias A., Pendias H. (1989). Pierwiastki śladowe w środowisku biologicznym. Geolog, Warszawa.
Kaczmarska E. (2009). Growth, flowering and yielding of six american cranberry (Vac-cinium macrocarpon Ait.) cultivars. Acta Scientiarum Polonorum, Hortum Cultus, 8, 4,
35–44.
Kapusta F. (2012). Rośliny strączkowe źródłem białka dla ludzi i zwierząt. Nauki Inżynierskie i Technologie 1(4), 16–32.
Karabela M. (2007). Morela. Panacea, nr 4 (21), 24.
Karczmarczuk R. (2008). Brzoskwinie i morele. Wszechświat, 109, 7–9, 210–112.
Karczmarczuk R. (2013a). Migdałowiec zwyczajny oraz trójklapowy. Wszechświat, 114, 4–6, 97–101.
Karczmarczuk R. (2013b). Orzech grecki, „wołoski” i w efekcie włoski. Wszechświat, 114, 1–3, 30–33.
Kasama R.K. (2010).Trace Minerals in Patients with End-Stage Renal Disease. Semin. Dial. 23, 561–570.
Kaushik N.K., Aggarwal A., Singh M., Deswal S., Kaushik P. (2015). Vegetarian Diets: Health Benefits and Associated Risks. International Archives of Integrated Medicine 2(3).
206–210.
Kawahara M., Kato-Negishi M. (2011). Link between Aluminium and the Pathogenesis of Alzheimer's Disease: The Integration of Aluminium and Amyloid Cascade Hypothesis. Int. J. Alzheimers Dis. Hyperlink, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PM-
C3056430/
Keinan-Boker L., Peeters P.H., Mulligan A.A. (2002). Soy product consumption in 10 European countries: the European Prospective Investigation into Cancer and Nutri-tion (EPIC) study. Public Health Nutrition 5, 1217–1226.
Key T.J., Appleby P.N., Rosell M.S. (2006). Health effects of vegetarian and vegan diets.
The Proceedings of the Nutrition Society 65, 35–41.
Khoo H.E., Prasad K.N., Kong K.W., Jiang Y,. Ismail A. (2011). Carotenoids and their isomers: color pigments in fruits and vegetables. Molecules 16(2), 1710–1738.
Kirchhoff C. (2008). A Genius and a Mistake. Max Planck Research 4, 58–59.
Kleiman S., Ng S.W., Popkin B. (2012). Drinking to our health: can beverage companies cut calories while maintaining profits? Obesity Public Health 13, 266.
Klemer B.P. (1996). Owoce leśne. Jagody, orzechy, pestkowce, Multico, Warszawa.
Klikocka H., Szostak B., Barczak B., Kobiałka A. (2017). Effect of sulffur and nitrogen fertilization on the selenium content and uptake by grain of spring wheat. J. Elemen. 22(3), 985–994.
Kłos L. (2016). Spożycie wody butelkowanej w Polsce i jej wpływ na środowisko przyrodnicze. Barometr Regionalny tom 14, 1, 111.
Kłosiewicz-Latoszek L. (2004). Efekty diet niskotłuszczowych i niskowęglowodano-wych. Żyw. Człow. Metab. 31 4, 344–352.
Kłys W., Kunachowicz H., Wojtasik A., Soroka D. (2006). Ocena wartości odżywczej białka roślin uprawnych w aspekcie ich roli w diecie bezglutenowej. Żyw. Człow. Metab. 33, 1, 50–62.
Kocjan R., Kot A., Ptasiński H. (2002). Zawartość chromu, cynku, miedzi, niklu, kadmu
i ołowiu w warzywach i owocach z terenów Stalowej Woli. Bromat. Chem. Toksykol. 35(1), 31–38.
Konarski J., Radomska K., Graczyk A. (1993). Cynk jego rola i funkcje w procesach metabolicznych organizmu człowieka. Mag. Med. 4(9), 13–19.
Koreleski J., Barteczko J., Kamińska B., Rutkowski A. (2005). Zalecenia żywienia kur. Zalecenia Żywieniowe i Wartość Pokarmowa pasz. Normy Żywienia Drobiu, wyd. 4 zmienione i uzupełnione, Instytut Fizjologii i Żywienia Zwierząt im. Jana Kielanowskiego PAN, Jabłonna.
Kostrzewa E. (2000). Biotechnologia żywności pochodzenia roślinnego u progu XXI wieku: Jubileuszowa Sesja Naukowa, 15 listopada, Warszawa Wydaw. IBPRS, 48–62.
Kot A., Zaręba S., Wyszogrodzka-Koma L. (2002). Miedź, cynk, mangan i żelazo w mięsie i przetworach mięsnych drobiu, świń i bydła. Bromat. Chem. Toksykol. 35(1), 39–46.
Kowalczyk M., Bardowski J. (2001). Możliwości ograniczania nietolerancji laktozy. Przem. Spoż. 55, 12, 38–40.
Kowalczyk S. (2016). Bezpieczeństwo żywności w epoce nierówności. Kwartalnik Nauk
o Przedsiębiorstwie 39/2, 5–14.
Kozyrska J., Lanuszko O., Urbańska A., Pietruszka B. (2010). Charakterystyka stosowania suplementów i produktów wzbogaconych w witaminy i składniki mineralne u dzieci w wieku 7-12 lat. Problemy Higieny i Epidemiologii 91(4), 549–555.
Kris-Etherton P.M., Harris W.S., Appel L.J. (2002). American Heart Association. Nutrition Committee. Fish consumption, fish oil, omega-3 fatty acids, and cardiovascular disease. Circulation 106, 2747–2757.
Krogulska B., Kucharski M., Latour T., Sokołowski A., Sokołowski J. (2009). Źródło. Leksykon rozlewni wód w opakowaniach. Press-Rorum, Warszawa.
Królikowski Z. (2001). Spożycie żywności w Polsce w latach 1950–1999. Fol. Univ. Agr cult. Stetin. Oecon. 39(216), 67–77.
Krzysiak-Kosińska R., Kosiński M., Przybyłowicz Ł. (2012). Atlas drzew i krzewów, Dragon, Bielsko-Biała.
Kud K., Kud B. (2012). Doskonałość, jako narzędzie kształtowania jakości produktów żywnościowych w opinii studentów, Problemy Jakości 44, 11, 20–23.
Kud K., Woźniak L. (2004). Proekologiczna restrukturyzacja gospodarki żywnościowej jako czynnik innowacji. Prace Nauk. AE we Wrocławiu 1030, 608–614.
Kulikowska E., Moniuszko-Jakoniuk J., Miniuk K. (1991). Rola cynku w procesach fizjologicznych i patologicznych organizmu. Polski Tygodnik Lekarski 24–26.
Kulisiewicz T. (1982). Uzależnienie alkoholowe. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa.
Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B., Iwanow K. (2005). Tabele składu i wartości odżywczej żywności. PZWL, Warszawa.
Kwasek M., (2010). Tendencje w spożywaniu żywności w krajach Unii Europejskiej. Publikacje Programu Wieloletniego 2005–2009. Warszawa.
Kwiatkowska E. (2010). Kwas elagowy – zawartość w żywności i rola prozdrowotna. Postępy Fitoterapii 4, 211–214.
Lamer-Zarawska E. (2000). Owoce egzotyczne, Astrium, Wrocław.
Lamparska M. (2016). Krótka geografia piwa. Acta Geographica Silesiana, Sosnowiec.
Lanham-New S.A. (2008). Importance of calcium, vitamin D and vitamin K for osteoporosis prevention and treatment. The Proceedings of the Nutrition Society 67, 163–176.
LaPlante K.L., Sarkisian S.A., Woodmansee S., Rowley D.C., Seeram N.P. (2012). Effects of Cranberry Extracts on Growth and Biofilm Production of Escherichia coli and Staphylococcus species. Phytotherapy Research 26, 9, 1371–1374.
Larbier M., Leclercq B. (1995). Żywienie Drobiu. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Lavigne J.P., Bourg G., Botto H., Sotto A. (2007). Cranberry (Vaccinium macrocarpon) et infections urinaires: étude et revue de la littérature. Patholologie Biologie, 55, 460–464.
Lehari G. (2007). Egzotyczne owoce i warzywa w kuchni, Oficyna Wydawnicza MULTICO, Warszawa.
Lehari G. (2009). Owoce egzotyczne. Domowa uprawa, przepisy, przetwory. Wyd. RM, Warszawa.
Leitzmann C. (2014). Vegetarian nutrition: past, present, future. American Journal Of Clinical Nutrition 100, 1, 496S–502S.
Leszczyńska T., Gambuś F. (2001). An assessment of the intake of iron, zinc, copper and nickel in food rations consumed by the members of selected rural households. Pol. J. Food Nutr. Sci. 10/51(2), 69–74.
Leszczyńska T., Pisulewski P. (2004). Wpływ wybranych składników żywności na aktywność psychofizyczną człowieka. Żywn. Nauka Technol. Jakość 1(38), 12–24.
Lewkowicz-Siejka K. (2011). Orzechy – zdrowe serce, jasny umysł. Zdrowa Żywność. Zdrowy Styl Życia 3, 24–26.
Liu R.H. (2004). Potential synergy of phytochemicals in cancer prevention: mechanism of action. J. Nutr. 134, 3479–3485.
Lobo A., Launer L.J., Fratiglioni L. (2000). Prevalence of dementia and major subtypes in Europe: a collaborative study of population-based cohorts. Neurologic Diseases in the Elderly Research Group. Neurology 54, 4-9.
Lowe F.C., Fagelman E. (2001). Cranberry juice and urinary tract infections: What is the evidence? Urology 57, 3, 407–413.
Lutyński R. (1997). Kadm, nikiel i lit a zdrowie człowieka. Zesz. Probl. Nauk Rol. 448B,
175–182.
Łazarowicz A. (2000). Orzechowy boom. Przegląd Piekarski i Cukierniczy 12, 58–59.
Łęczyński M. (2009). Metale ciężkie w osadach ściekowych. Aura 4, 26–27.
Maccari C., (2006). The patient with a severe degree of metabolic acidosis: a deductive analysis. The Quarterly Journal of Medicine Association of Physicians of Great Britain and Ireland, 99, 475–485.
MacMillan U.A., Winham D.M., Wharton C.M. (2012). Community supported Agriculture membership in Arizona. An exploratory study of food and sustainability behaviours, Appetite 59, 2, 431–436.
Macura R. (2002). Nutraceutyki – preparaty dietetyczne i odżywcze specjalnego prze-znaczenia. Przem. Spoż. 56, 4, 14–16.
Madrigal-Santillán E., Fragoso-Antonio S., Valadez-Vega C., Solano-Solano G., Zúñiga-Peréz C., Sánchez-Gutiérrez M., Izquierdo-Vega J. A., Gutiérrez-Salinas J., Esquivel-Soto J., Esquivel-Chirino C., Sumaya-Martínez T., Fregoso-Aguilar T., Mendoza- Peréz J., Morales-González. (2012). Investigation on the Protective Effects of Cranberry Against the DNA Damage Induced by Benzo [a] pyrene. Molecules, t. 17, 4, 4435–4451.
Maggini S., Wintergerst E.S., Beveridge S., Horning D.H. (2007). Selected vitamins and trace elements support immune function by strengthening epithelial barriers and cellural and humoral immune responses. Br. J. Nutr. 98, 29–35.
Malinowska E., Szefer P. (2007). Badanie zawartości niezbędnych składników mineralnych w orzechach, migdałach i suszonych owocach. Roczniki PZH 1(58), 339–343.
Markiewicz R., Borawska M.H., Jakimik A.E. (2005). Ocena mleka krowiego z regionu Podlasia jako źródła selenu w diecie. Bromat. Chem. Toksykol. Suplement 245–248.
Markiewicz R., Borawska M.H., Socha K., Butruk M.A. (2005). Zawartość cynku i miedzi
w mleku krowim z województwa Podlaskiego. Bromat. Chem. Toksykol. Suplement
31–35.
Martinez-Gonzalez M.A., Sanchez-Villegas A., (2004). Rola diety śródziemnomorskiej
w epidemiologii chorób układu sercowo-naczyniowego: jednonienasycone kwasy tłuszczowe, oliwa z oliwek czerwone wino czy wszystko razem? European Journal of Epidemiology 19, 9–13.
Marzec A., Marzec Z., (2011). Badania zawartości cynku, miedzi, żelaza i manganu w wybranych produktach przeznaczonych do żywienia niemowląt i dzieci. Problemy Higieny i Epidemiologii 92(3), 587–589.
Mathers M. J., von Rundstedt F., Brandt A.S., König M., Lazica D.A., Roth S. (2009). Mythos oder Wahrheit. „Cranberry-Saft” in der Prophylaxe und Behandlung von rezidivierenden Harnweginfektionen. Der Urologe 10, 1203–1209.
McKay D.L., Chen O., Zampariello C.A., Blumberg J.B. 2015. Flavonoids and phenolic acids from cranberry juice are bioavailable and bioactive in healthy older adults. Food Chemistry 168, 233–240.
McNulty H., Pentieva K., Hoey L., Ward M., (2008). Homocysteine, B-vitaminsand CVD.
Proc. Nutr Soc. 67, 232–237.
Melina V., Craig W., Levin S. (2016). From the Academy: Position of the Academy of Nutrition and Dietetics: Vegetarian Diets. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics 116, 1970–1980.
Micha R., Wallace SK., Mozaffarian D. (2010). Red and processed meat consumption and risk of incident coronary heart disease, stroke, and diabetes mellitus: a systematic review and meta-analysis. Circulation 121, 2271–2283.
Mielcarz M. (2010). Bakalie – jesienno-zimowe źródło zdrowia. Cukiernictwo i Piekarstwo
12 (133), 12–15.
Mika A. (2004). Krzewy owocowe, Oficyna Wydawnicza Multico, Warszawa.
Mirowski A. (2015). Jaja jako źródło mikroelementów, cz. III. Pozostałe mikroelementy. Polskie Drobiarstwo 9, 16–19.
Mitek M., Anyżewska A., Wawrzyniak A. (2013). Estimated dietary intakes of nitrates in vegetarians compared to a traditional diet in Poland and acceptable daily intakes: is there a risk? Roczniki Państwowego Zakładu Higieny 64(2), 105–109.
Mizgier M., Jeszka J., Jarząbek-Bielecka G. (2010). Rola diety śródziemnomorskiej w zapobieganiu nadwadze i otyłości, niektórym chorobom dietozależnym oraz jej wpływ na długość życia. Nowiny Lekarskie 79(6), 451–454.
Morgaś H. (2007). Uprawa moreli. Działkowiec 12(688), 38–39.
Moselhy W.A., Helmy N.A., Abdel-Halim B.R., Nabil T.M., Abdel-Halim M.I. (2011). Role of Ginger Against the Reproductive Toxicity of Aluminium Chloride in Albino Male Rats. Reprod. Domest. Anim. Pozyskane z: http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/
j.1439-0531.2011.01878.x/full
Musik I., Kiełczykowska M., Żelazowska R. (2011). Selen. Pierwiastki w środowisku i medycynie, I. Jackowska (red.), Instytut Naukowo-Wydawniczy SPATIUM, Radom.
Myśliwiec R. (2009). Uprawa winorośli. Plantpress, Kraków.
Neto C.C. (2007). Cranberry and blueberry: Evidence for protective effects against cancer and vascular diseases. Molecular Nutrition & Food Research 51, 652–664.
New S.A., (2003). Intake of fruit and vegetables: implications for bone health. The Pro-ceedings of the Nutrition Society 62, 889–899.
Nowak B., Schulz B. (2002). Atlas owoców egzotycznych, Horyzont, Warszawa.
Nutrient Requirements of Diary Cattle. Seventh Revised Edition (2001). Nutrient Re-quirements Tables. National Academy Press, Washington D.C.
Olszańska A., Szymańska J. (2014). Agrobiznes 2014. Problemy ekonomiczne i społeczne. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 360, WE, Wrocław.
Omieciuch J. (2016). Jakość i bezpieczeństwo żywności w Polsce. Społeczeństwo i Ekonomia 06, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
Ożarowski A. (1999). Usuwanie z organizmu związków toksycznych według wskazań medycyny holistycznej. Cz. 1. Wiad. Zielar. R.41, 4, 1–5.
Panczenko-Kresowska B. (1997). Wolne rodniki a żywienie. Wiad. Ziel. 10, 17–18.
Panczenko-Kresowska B., Ziemlański Ś. (2001). Składniki mineralne – ich znaczenie w żywieniu człowieka. Mikroelementy. Cynk. Selen. Miedź. Normy Żywienia człowieka. Fizjologiczne Podstawy. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
Pawlak J. (2013). 20 lat rynku soków w Polsce. Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny 4, 16–17.
Petersen P., (2003). The World Oral Health Report 2003: continuous improvement of oral health in the 21st century 3 the approach of the WHO Global Oral Health Pro-gramme. Community Dentistry and Oral Epidemiology 31(1), 3–23.
Pfeiler T., Egloff B. (2017). Examining the "Veggie" personality: Results from a repre-sentative German sample. Appetite 120, 246–255.
Pilska M., Jeżewska-Zychowicz M. (2008), Psychologia żywienia, SGGW, Warszawa.
Piskornik M., Piskornik Z. (2004). Warto uprawiać leszczynę. Hasło Ogrodnicze 5, 120–121.
Poczta W., Pawlak A. (2005). Typologia wzorców konsumpcji podstawowych artykułów żywnościowych w krajach Unii Europejskiej. Rocz. Nauk. Stow. Ekon. Rol. Agrobiz. 2005, 7, 8, 195–203.
Porębski S., Poniedziałek W., Schmidt B. (1999). Wpływ temperatury i terminu szczepienia na procent przyjęć i jakości okulantów orzecha włoskiego (Juglans regia L.). Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej im. H. Kołłątaja w Krakowie, 66, 351, 87–91.
Projekt SKIN. 2020. witryna projektu Short supply chain knowledge and innovation network http://www.shortfoodchain.eu/ (dostęp: 27.07.202).0
Przybyła A.A. (2005). Orzechy pełne dobrodziejstw. Ogrody Ogródki Zieleńce 12(80), 28–31.
Puig S., Thiele D., (2002). Molecular mechanism of copper uptake and distribution. Curr. Opin. Chem. Biol. 6, 171–180.
Pyryt B., Karpińska P., (2013). Jakość soków warzywnych w opinii konsumentów. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna XLVI, 3, 337–338.
Pyrzyńska E., (2013). Dieta wegetariańska w świetle zasad prawidłowego odżywiania - postawy i zachowania wegetarian w Polsce. Zeszyty Naukowe. Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie,.
Radwińska J., Żarczyńska K. (2014). Effects of mineral deficiency on the health of young ruminants. J. Elem. 19(3), 915–927.
Raz R., Chazan B., Dan M. (2004). Cranberry Juice and Urinary Tract Infection. Clinical Infectious Diseases 38, 1413–1419.
Recht C., Wetterwald M.F. (2010). Dzikie rośliny: zioła, owoce i kwiaty. Zbiór i zastosowanie, Klub dla ciebie, Warszawa.
Rejman K. (2004). Rozwój europejskiego rynku żywności odzwierciedleniem trendów zachowań i preferencji żywieniowych konsumentów. Problemy rolnictwa światowego, Tom XI, wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Respondek W, Jarosz M. (2004). Suplementy diety w otyłości. Żyw. Człow. Metab. R. 31, 4,
353–355.
Reynolds E., (2006). Vitamin B12, folic acid, and the nervous system. Lancet Neurol. 5,
949–960.
Ridsdale C., White J., Usher C. (2006). Drzewa. Hachette Livre Polska, Warszawa.
Rogers D.S., Tibben-Lembke R.S. (1999). Going backwards: Reverse Logistics Trends and Practices, Reverse Logistics Executive Council, Pittsburgh, PA.
Rogerson D. (2017). Vegan diets: practical advice for athletes and exercisers. Journal Of The International Society Of Sports Nutrition 14, 36.
Rogóż A., Trąbczyńska K. (2009). Zawartość pierwiastków śladowych w glebach i wy-
branych roślinach okopowych. Część I Zawartość miedzi i cynku. Zesz. Probl. Nauk Rol. 541, 353–363.
Rosiak E. Popyt na żywność po integracji Polski z Unią Europejską. W: Stan polskiej gospodarki żywnościowej po przystąpieniu do Unii Europejskiej. Raport 6. Synteza.
Rostański A., Cabała J., Słota M. (2015). Tereny metalonośne jako źródło zagrożeń dla środowiska przyrodniczego. W: Ekotoksykologia. Rośliny, gleby, metale,. M. Wierzbicka (red.), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Ruby M.B. (2012). Research Review: Vegetarianism. A blossoming field of study. Appetite 58, 141–150.
Rusinek E., Czech A. (2007). Nitrate (V), nitrate (III) and heavy metal contents in selected root vegetables depending on shelf life. Bromat. Chem. Toksykol. 40(1), s. 15–21.
Russell T. Cutler C., Walters M. (2008). Ilustrowana encyklopedia drzewa świata, Wydawnictwo Universitas, Kraków.
Ruszaj A. (2015). Bioinspiracja w rozwiązywaniu problemów technicznych. Mechanik 12, 79–84.
Sabate J., Ros E., Salas-Salvado J. (2006). Nuts: nutrition and health outcomes. Preface. British Journal of Nutrition 96(2), 1–2.
Salomon A., Regulska-Ilow B. (2013). Polskie butelkowane wody mineralne i lecznicze
– charakterystyka i zastosowanie. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna XLVI, 1, 53–65.
Saracoglu S., Tuzen M., Soylak M. (2009). Evaluation of trace element contents of dried apricot samples from Turkey. Journal of Hazardous Materials, t. 167, 647–652.
Sarwa A. (2001). Wielki leksykon roślin leczniczych, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa.
Sitarek M. (2011a). Odmiany moreli do uprawy w warunkach klimatycznych Polski (cz. I). Szkółkarstwo 5, 50–55.
Sitarek M. (2011b). Odmiany moreli do uprawy w warunkach klimatycznych Polski
(cz. II). Szkółkarstwo 6, 50–54.
Slavin J., (2004). Whole grains and human health. Nutrition Research Reviews 17(1).
99–110.
Smak E. (2005). Daktyle i figi. Cukiernictwo i Piekarstwo 12(74), 34–36.
Smoczyński S.S. (2015). Chemiczne aspekty higieny żywności cz. 13. Glin w mleku i produktach mleczarskich – zagrożenie zdrowia konsumentów w XXI wieku? Prze-gląd Mleczarski 10, 28–34.
Smrkolj P., Pograjc L., Hlastan-Ribić C., Stibilj V. (2005). Selenium content in selected Slovenian foodstuffs and estimated daily intakes of selenium. Food Chem. 90, 691–697.
Smulikowska S. (2005). Dodatki paszowe. Zalecenia żywieniowe i wartości pokarmowe pasz. Normy żywienia drobiu, S. Smulikowska i A. Rutkowski (red.), Instytut Fizjologii i Żywienie Zwierząt im. Jana Kielanowskiego PAN. Jabłonna.
Smulikowska S., Rutkowski A. (2005). Zalecenia żywieniowe i wartość pokarmowa pasz - normy żywienia drobiu, S. Smulikowska i A. Rutkowski (red.), IFiŻZ PAN, Jabłonna.
Spears J.W. (2003). Trace mineral bioavailability in ruminants. J. Nutr. 133(5), 1506-1509.
Stasiuk E., Przybyłowski P., Skrzypkowska N. (2015). Analiza wybranych wskaźników jakości wód funkcjonalnych typu Active, Balance i Beauty. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna XLVIII, 4, 647–652.
Strączyński S. J., Strączyńska S. (2009). Bioakumulacja miedzi w wybranych gatunkach roślin uprawianych w rejonie zanieczyszczonym przez hutnictwo miedzi. Zesz. Probl. Nauk Rol. 541, 409–416.
Szajdek A., Borowska J. (2004). Właściwości przeciwutleniające żywności pochodzenia roślinnego. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość 4(41), 5–28.
Szczerba B., Białecka B. (2017). Analiza logistyki zwrotnej reklamowanych produktów na przykładzie przedsiębiorstwa z branży motoryzacyjnej. Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji 6, 7, 243–254.
Sznajder M., Goryńska E. (2005). Spożycie produktów zbożowych w Polsce i krajach UE. Prz. Piek. Cukier. 1, 2–5.
Szostak W. (2003). Żywienie w profilaktyce metabolicznych chorób cywilizacyjnych. Przem. Spoż. Tom 57, 11, 17–19.
Szymańska E.J., Bórawski P., Żuchowski I. (2018). Łańcuchy dostaw na wybranych rynkach rolnych w Polsce. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Szymańska M. (2012). Odżywianie mineralne roślin. Fizjologia roślin. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Szymański A. (2014). Dieta a zdrowie. Zeszyty Naukowe WSKFiT 9, 11–18.
Szymelfejnik E.J., Wądołowska L., Cichoń R., Przysławski J., Bolesławska I. (2003). Wartość odżywcza tygodniowych racji pokarmowych młodzieży akademickiej. Żywienie Człowieka i Metabolizm 30(1/2), 120–125.
Śmietana Z., Soral-Śmietana M. (2001). Żywność, człowiek a środowisko na progu trzeciego tysiąclecia. Prz. Mlecz. 3, 105–109.
Śmigielska H., Lewandowicz G., Gawęcki J (2005). Biopierwiastki w żywności. Przemysł Spożywczy, 7, 28–32.
Świetlikowska K., Kazimierczak R., Wasiak-Zys G. (2006). Surowce spożywcze pochodzenia roślinnego, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Tang L., Zirpoli G.R., Guru K., Moysich K.B., Zhang Y., Ambrosone C.B., McCann S.E. (2008). Consumption of raw cruciferous vegetables is inversely associated with bladder cancer risk. Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention 17, 938–944.
Tapiero H., Townsend D.M., Tew K.D. (2003). Trace elements in human physiology and pathology. Copper. Biomed. Pharmacother. 57, 386–398.
Terry P., Giovannucci E., Michels K.B., Bergkvist L., Hansen H., Holmberg L., Wolk A., (2001). Fruit, vegetables, dietary fiber, and risk of colorectal cancer. J. Natl. Cancer Inst. 93(7), 525–533.
Trichopoulou A., (2004). Traditional Mediterranean diet and longevity in the elderly:
a review. Public Health Nutrition 7, 943–947.
Trichopoulou A., (2011). Mediterranean diet: the past and the present. Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases 11(4), 1–4.
Trichopoulou A., Martínez-González MÁ., Tong T.Y., Forouhi N.G., Khandelwal S., Prabhakaran D., Mozaffarian D., De Lorgeril M. (2014). Definitions and potential health benefits of the Mediterranean diet: views from experts around the world. BMC Medicine 12, 112.
Tucker K.L. (2014). Vegetarian diets and bone status. American Society for Nutrition.
U.S. Departament of Heath and Human Services, U.S. Departament of Agriculture (2005). Dietary Guidelines for Americans, www.healthierus.gov/dietaryguidelines
United States Department of Agriculture. Agricultural Research Service, Research Pro-ject: 2014–2019, ndb.nal.usda.gov/ndb/foods (dostęp: 16.06.2015).
United Statues Departament of Agriculture, Agricultural Research Project: 2014-(2019). ndb.nal.usda.gov/ndb/foods
Urban R. (2010). Stan i możliwości rozwojowe polskiego przemysłu spożywczego. Postępy Nauk Rolniczych, 2, 45–57.
Urban R. (2012). Produktywność i efektywność produkcji soków i napojów bezalkoholowych. Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny, 4.
Urban R. (2013). Stagnacja w sektorze napojów. Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-
Warzywny 12.
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, (2011). Test wód mineralnych i źródlanych 12 (116), grudzień.
Vad Z. (1996). Owoce. Źródło życia i zdrowia, Wyd. SPAR, Warszawa.
Velzen A., Sips A., Schothorst R., Lambers A., Meulenbelt J. (2008).The oral bioavailability of nitrate from nitrate-rich vegetables in humans. Toxicol. Lett. 181(3), 177–181.
Ventura M.G., Freitas M.D., Pacheco A., Van Merten T., Wolterbeek H.T. (2007). Selenium content in selected Portuguese foodstuffs. Eur. Food Res. Technol. 224, 395–401.
Vermeulen N. (2006). Encyklopedia drzew i krzewów, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa.
Vilavalur R., Otani H., Singal P.K., Maulik N. (2006). Significance of wine and resveratrol in cardiovascular disease: French paradox revisited. Experimental & Clinical Cardiology 11, 217–225.
Warri A., Saarinen N.M., Makela S., Hilakivi-Clarke L., (2008). The role of early life genistein exposures in modifying breast cancer risk. Br J Cancer 98, 1485–1493.
Watzke H.J. (1998). Impact of processing on bioayailability examples of minerals in foods. Food Science & Technology 9, 320–327.
Wawrzyniak A., Krotki M., Stoparczyk B., (2011). Właściwości antyoksydacyjne owoców
i warzyw. Medycyna Rodzinna 14(1), 19–23.
Wąsowicz W., Gromadzińska J., Rydzyński K., Tomczak J. (2003). Selenium status of low
– selenium area residents: Polish experience. Toxicol. Lett. 137, 95–101.
Webb A.J., Patel N., Loukogeorgaktis S., Okorie M., Aboud Z., Misra S., Rashid R., Miall P., Deanfield J., Benjamin N., MacAlister R., Hobbs A.J., Ahluvalia A. (2008). Acute blond pressure lowering, vasoprotective, and antiplatelet properties of dietary nitrate via bioconversion to nitrite. Hypertension 51(3), 784–790.
Weisz G.M. (2015). Dr. Otto Heinrich Warburg – Survivor of Ethical Storms. Rambam Maimonides Medical Journal, January, 6, 1.
Wesołowski M., Ulewicz B. (2000). Selen-pierwiastek śladowy niezbędny dla człowieka występowanie, znaczenie biologiczne i toksyczność. Farm. Pol. 56, 1004–1019.
Węglarski K., Węglarska J. (2008). Użyteczne rośliny tropików. Szkice etnobotaniczne, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Węglarzy K. (2007). Metale ciężkie – źródła zanieczyszczenia i wpływ na środowisko. Wiadomości Zootechniczne 55(3), 31–38.
WHO (1998). Copper. Environmental Health Criteria. Geneva.
WHO (2001). Zinc. Environmental Health Criteria. Geneva.
WHO/FAO, (2003). Diet, nutrition and the prevention of chronic diseases. Report of a Joint WHO/FAO Expert Consultation, Technical Reports Series No. 916. WHO Geneva.
Wiąckowski S.K.( 1995). Próba ekologicznej oceny żywienia, żywności i składników pokarmowych. PWN, Warszawa.
Widłak M. (2011). Toksyczność glinu wyzwaniem środowiskowym. Rocznik Świętokrzyski 32, 131–140.
Widłak M., Widłak A. (2013). Environmental determination of aluminium soils. Archives of Waste Management and Environmental Protection 15, 81–88.
Widmer R.J., Flammer A.J., Lerman L.O., Lerman A. (2015). The Mediterranean diet, its components, and cardiovascular disease. American Journal of Medicine 128(3), 229–38.
Wilson A.K., Ball M.J. (1999). Nutrient intake and iron status of Australian male vegetarians. Eur. J. Clin. Nutr. 53, 189–194.
Winiarska-Mieczan A., Mazurek K. (2005). Porównanie wartości odżywczej diety tradycyjnej, semiwegetariańskiej i wegańskiej. Żyw. Człow. Metab. R. 32, 3, 203–213.
Winiarska-Mieczan A., Pyzik D. (2006). Ocena wartości odżywczej jadłospisów diety wysokotłuszczowej „optymalnej”. Żyw. Człow. Metab. R. 33, 1, 73–83.
Winston J., Craig W., (2009). Health effects of vegan diets. American Journal of Clinical
Nutrition AJN, 5S.
Witkowski J. (2010). Zarządzanie Łańcuchem Dostaw, Koncepcje, procedury, doświadczenia, wyd. II zmienione, PWE, Warszawa.
Wnuk M., Purandare B., Marcinkowski J. (2013). Struktura spożycia alkoholu w Polsce w ujęciu historycznym. Problemy Higieny i Epidemiologii 94(3), 446–450.
Wojciechowska M. (2002). Orzech włoski. Działkowiec 10(626), 26–27.
Wojtasik A., Jarosz M., Stoś K. (2012). Składniki mineralne. Normy żywienia dla populacji polskiej nowelizacja. Instytut Żywności i żywienia, Warszawa.
Wolski T. (2000). Profilaktyka i terapia chorób cywilizacyjnych. Wiad. Zielar. R. 42, 11, 2–4.
Wolski T., Gliński Z. (1998). Żywienie i kontaminacja żywności a zdrowie. Ann. UMCS Sect. DD 53, 57–70.
World Cancer Research Fund, (2007). Food, nutrition, physical activity, and the prevention of cancer: a global perspective. American Institute for Cancer Research, Washington, DC.
Woronowicz B-T. (2008). Na zdrowie. Jak poradzić sobie z uzależnieniem od alkoholu. Wydawnictwo: Edukacyjne PARPA Media, Poznań.
Woźniak L., Kud K. (2017). Jakość biologiczna i zdrowotna żywności jako podstawowa wartość dla konsumenta, Zarządzanie i Finanse Journal of Management and Finance 15, 2, 329–341.
Woźniak L., Nycz J., Kud K. (2006). Agrokoncerny – współczesne ekonomiczne, społeczne i ekonomiczne aspekty ich funkcjonowania. W: Problemy wzrostu gospodarczego we współczesnych gospodarkach, (red.) D. Kopycińska (s. 135–144), Library of Economicc & Competition Policy. Szczecin.
Woźniak L., Woźniak M. (2016). Wiedza tradycyjna i lokalna w kreowaniu ekoinnowacji w gospodarce żywnościowej, Ekonomia XXI wieku, 12, 4, 57–67.
Woźniak M., Brukwicka I., Kopański Z., Kollár R., Kollárová M., Bajger B. (2015). Zdrowie jednostki i zbiorowości. Journal of Clinical Healthcare 4, 1–3.
Wójcik A. (2007). O wartościowych morelach. Owoce Warzywa Kwiaty 14, 32–33.
Wójcik P. (2006). Wapń w owocach roślin ziarnkowych i pestkowych. Hasło Ogrodnicze, 5, 73–77.
Wyrzykowski P. (2014). Rynek napojów alkoholowych. Przemysł Spożywczy, tom 68, 9–11.
Zadernowski R. (2004). Prozdrowotne właściwości wtórnych metabolitów roślin. Cz.1: Wartości prozdrowotne wyrobów owocowych i warzywnych. Przem. Ferm. Owoc. Warz. tom 48, 9, 19–20.
Zagrodzki P. (2000). Wpływ niedoboru selenu na metabolizm hormonów tarczycy u dzieci z Polski Południowo-Wschodniej. Kraków Stat Soft Polska, www.statsoft.pl
Zalega J., Szostak-Węgierek D., (2013). Żywienie w profilaktyce nowotworów. Część III. Diety o właściwościach przeciwnowotworowych. Problemy Higieny i Epidemiologii 94(1), 59–70.
Zaporowska H., Zwolak I. (2005). Rola selenu oraz wybranych Se-białek w organizmie człowieka. Ann UMCS VOL.LX, SUPPL. XVI, 670, 457–460.
Zasadowski A., Spodniewska A. (1995). Arsen i nikiel w środowisku i w organizmie zwierząt. Acta Academiae Agriculturae ac Technicae Olstenensis. Veterinaria 22, 121–133.
Zatoński W. (1998). Dieta śródziemnomorska. Zdrowa Żyw. 3(41), 12.
Zdyb H. (2005a). Czy warto produkować drzewka orzecha włoskiego? Cz. I. Szkółkar-stwo 2, 56–58.
Zdyb H. (2005b). Czy warto produkować drzewka orzecha włoskiego? Cz. II. Szkółkar-stwo 3, 46–47.
Zhu Q., Li Y., Geng Y., Qi Y. (2013). Green food consumption intention, behaviors and infl uencing factors among Chinese consumers, Food Quality and Preference 28, 1, 279–286.
Ziemlański Ś. (2000). Konieczność uzupełniania i wzbogacania diety Polaków. Wiad. Zielar R. 42, 4, 15–16.
Ziołkowski M., Kubica A., Władysław Sinkiewicz W., Maciejewski J. (2009). Zmniejszanie umieralności na chorobę niedokrwienną serca w Polsce — sukces terapii czy prozdrowotnego stylu życia? Folia Cardiologica Excerpta 4(5), 265–270.
Ziółko E. (2006). Podstawy fizjologii człowieka. Oficyna Wydawnicza Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nysie, Nysa; 20.