Metody badania emocji i motywacji

Spis treści:

Wstęp
        
Część I. METODY BADANIA EMOCJI
        
Rozdział 1. Wprowadzenie do sposobu pojmowania emocji i możliwości ich pomiaru
Henryk Gasiul
        
1. Pojęcie emocji
2. Perspektywy spojrzenia na emocje
3. Komponentowa interpretacja emocji
4. Kategorie i rodzaje zjawisk afektywnych – próba uporządkowania
5. Podsumowanie – uogólnienia
Bibliografia
        
Rozdział 2. Kategorialne i dymensjonalne podejście do interpretacji emocji i ich metodologiczne konsekwencje. Możliwości pomiaru fenomenologicznego komponentu emocji
Henryk Gasiul
        
1. Emocje jako odrębne kategorie
2. Wybrane sposoby pomiaru kategorii emocji podstawowych
2.1. Profil emocji według R. Plutchika i H. Kellermana
2.2.  Pomiar emocji podstawowych – skala C. Izarda
3. Pomiar innych kategorii doświadczanych emocji
4. Kontrowersje wokół pomiaru emocji z perspektywy doświadczającego je podmiotu
5. Podejście dymensjonalne i modele kołowe
6. Podsumowanie
Bibliografia

Rozdział 3. Emocje samoświadomościowe – podstawowe rozróżnienia i narzędzia pomiaru
Włodzimierz Strus, Piotr Olaf Żylicz
        
1. Podstawy teoretyczne
1.1. Duma, pycha, poczucie winy i wstyd – podstawowe rozróżnienia
1.2. Poczucie winy i wstyd – podobieństwa, różnice, funkcjonalność
1.3. Rodzaje poczucia winy
1.3.1. Funkcjonalne czy dysfunkcjonalne?
1.3.2. Prywatne czy interpersonalne?
1.3.3. Stan czy cecha
2. Pomiar dumy i pychy, poczucia winy, wstydu
2.1. Pomiar dumy i pychy
2.1.1.Skale Dumy Autentycznej i Hubrystycznej (Authentic and Hubristic Pride Scales – AHPS) J.L. Tracy i R.W. Robinsa
2.2. Pomiar poczucia winy i wstydu
2.2.1. Kwestionariusz Poczucia Winy (KPW) M. Kofty, J. Brzezińskiego i M. Ignaczaka
2.2.2. Inwentarz Poczucia Winy (Guilt Inventory – GI) K. Kuglera i W.H. Jonesa
2.2.3. Kwestionariusz Interpersonalnego Poczucia Winy (Interpersonal Guilt Questionaire – IGQ) L.E. O’Connor
2.2.4. Kwestionariusz Odczuć Osobistych-2 (Personal Feelings Questionnaire-2 – PFQ-2) D.W. Hardera
2.2.5. Kwestionariusz Afektywności Społecznej (KAS) O. Żylicza
2.3. Pomiar szerokiego zakresu emocji samoświadomościowych
2.3.1. Test Emocji Samoświadomościowych-3 (Test of Self-Conscious Affect-3; TOSCA-3) – J.P. Tangney, R.L. Dearing, P.E. Wagner i R. Gramazowa
2.3.2. Skale Uczuć Moralnych-5 (SUM-5) W. Strusa
3. Podsumowanie
Bibliografia
        
Rozdział 4. Komponent ekspresywno-społeczny emocji i sposoby jego pomiaru
Magdalena Lechowicz-Gasiul, Henryk Gasiul
        
1. Biologiczne programy emocji – wskaźniki uniwersalności emocji
2. Znaczenie kontekstu kulturowego i społecznego w kształtowaniu oraz rozpoznawaniu emocji na podstawie jej ekspresji
3. Oszacowanie jako podstawa oceny ekspresji emocji
4. Możliwości pomiaru emocji na podstawie ekspresji
Bibliografia
        
Rozdział 5. Neurofizjologiczny składnik emocji – mózgowe podłoże emocji oraz strategie pomiaru
Krystyna Rymarczyk, Pamela Sobczak
        
1. Wprowadzenie
2. Metody obrazowania mózgu
3. Percepcja twarzy
3.1. Mózgowe podłoże percepcji twarzy – model J. Haxby’ego    
4. Mózgowa organizacja emocji – badania pacjentów z uszkodzeniami mózgu
4.1. Udział półkul mózgowych w kontroli emocji pozytywnych i negatywnych
4.2. Związek emocji ze strukturą mózgową
4.2.1. Strach
4.2.2. Wstręt
4.2.3. Smutek i złość
4.2.4. Radość i zdziwienie
5. Związek poszczególnych struktur mózgowych z rodzajem emocji: badania neuroobrazowe
5.1. Ciało migdałowate
5.2. Kora przedczołowa
5.3. Przednia część zakrętu obręczy i kory wyspy
6. Rola dynamiki w percepcji emocji
6.1. System neuronów lustrzanych
Bibliografia
        
Rozdział 6. Sposoby pomiaru inteligencji emocjonalnej
Katarzyna Martowska, Katarzyna A. Knopp
        
1. Wprowadzenie
2. Pomiar inteligencji emocjonalnej u osób dorosłych
2.1. Testy wykonaniowe (inteligencja emocjonalna jako zdolność)
2.2. Kwestionariusze samoopisowe (inteligencja emocjonalna jako cecha)
3. Pomiar inteligencji emocjonalnej u dzieci
4. Podsumowanie
Bibliografia

Część II. METODY BADANIA MOTYWACJI
        
Rozdział 7. Motywacja ludzka i jej źródła
Henryk Gasiul
        
1. Pojęcie motywacji i motywu
2. Podstawowe właściwości ludzkiej motywacji
3. Źródła i rodzaje motywów
3.1. Ogólny zarys możliwości interpretacyjnych
3.2. Motywy wewnętrzne vs. motywy zewnętrzne
3.3. Motywy ukryte vs. motywy jawne
3.4. Ogólny obraz źródeł motywacji
Bibliografia
        
Rozdział 8. Wybrane sposoby pomiaru motywacji osiągnięć
Henryk Gasiul
        
1. Wprowadzenie
2. Wybrane modele interpretacji motywacji osiągnięć
2.1. Motywacja osiągnięć w interpretacji J.W. Atkinsona i jego kontynuatorów
2.2. Czteropolowy model motywacji osiągnięć M.V. Covingtona i C.L. Omelich
2.3. Model interpretacji motywacji osiągnięć według A.J. Elliota i H.A. McGrego
2.4. Model interpretacji dążenia do sukcesu lub unikania porażki w ujęciu P. Lockwood, Ch.H. Jordana, Z. Kunda
2.5. Rola nastawienia
2.6. Emocje a motywacja osiągnięć
2.7. Podsumowanie
3. Możliwości pomiaru
3.1. Procedury eksperymentalne – przykłady
3.2. Techniki kwestionariuszowe
3.2.1. Skala Motywacji Osiągnięć – wersja 10-itemowa (Achievement Motives Scale) w opracowaniu J. Langa i S. Friesa
3.2.2. Inwentarz Motywacji Osiągnięć H. Schulera, G.C. Thorntona, A. Frintrupa, M. Prochaski
3.2.3. Kwestionariusz Celów Związanych z Osiągnięciami (Achievement Goal Questionnaire) A.J. Elliota i H.A. McGregor
3.2.4. Skala Promocji – Prewencji (Promotion-Prevention Scale)
3.2.5. Inwentarz Preferowanych Stylów Pracy (Work Enviroment Inwentory) – T. Amabile, N. Gryskiewicz
Bibliografia
        
Rozdział 9. Style przywiązania jako jednostkowe dyspozycje motywacyjne
Sławomir Ślaski
        
1. Przywiązanie i jego style – teoretyczne podstawy
2. Wybrane narzędzia do pomiaru stylów przywiązania
Bibliografia
        
Rozdział 10. Zachowania transgresyjne
Sławomir Ślaski
        
1. Pojęcie transgresji
2. Transgresja w teoriach psychologicznych
3. Zachowania transgresyjne i ochronne w ujęciu J. Kozieleckiego
4. Kwestionariusz do badania zachowań transgresyjnych i ochronnych – lista zachowań alternatywnych (LIZA)
Bibliografia
        
Rozdział 11. Wartości jako dyspozycje motywacyjno-transgresyjne. Pomiar wartości w kołowym modelu Schwartza
Jan Cieciuch, Shalom H. Schwartz
        
1. Wprowadzenie
2. Klasyczne modele wartości
2.1. Model G.W. Allporta i P.E. Vernona
2.2. Model M. Rokeacha
3. Współczesne ujęcie wartości: kołowy model S.W. Schwartza
3.1. Pojęcie wartości
3.2. Kołowa struktura wartości
3.3. Pomiar wartości w okresie dzieciństwa
4. Praktyczne rekomendacje dla badaczy stosujących PVQ
Bibliografia
Załączniki

Rozdział 12. Motywy tożsamościowe – sposób pomiaru w ujęciu teorii motywowanego konstruowania tożsamości
Anna Batory
        
1. Integrująca perspektywa teorii motywowanego konstruowania tożsamości
2. Nowa metodologia badania motywów
2.1. Budowa narzędzia
2.2. Obliczanie i analiza wyników
2.3. Uwagi dodatkowe: pojedyncze pytania jako miary zmiennych
Bibliografia
        
Rozdział 13. Motywy Ja i możliwości ich pomiaru
Henryk Gasiul, Włodzimierz Strus
        
1. Pojęcie motywów Ja – wprowadzenie ogólne
2. Kategorie motywów Ja – model SCENT
3. Funkcje motywów Ja oraz mechanizmy ich aktywizacji – kontrowersje
4. Pomiar motywów Ja – kwestionariusz motywów Ja (motywy samowartościowania)
5. Skala Lubienia siebie/Kompetencji siebie (Self-liking/Self-competence Scale) R.W. Tafarodi, W.B. Swanna, Jr.
6. Perspektywa personalistyczna propozycją uporządkowania motywów Ja
7. Kołowy Model Motywów Ja i ich pomiar w ujęciu H. Gasiula i W. Strusa

Podsumowanie
Bibliografia
Załączniki

prof. dr hab. Anna Matczak:

Recenzowana praca jest wartościową propozycją wydawniczą, bogatą treściowo, zawierającą kompetentnie przygotowane przeglądy współczesnej wiedzy z zakresu psychologii emocji i motywacji, użyteczne informacje o wielu narzędziach badawczych i diagnostycznych, a także wiele własnych, oryginalnych pomysłów autorów. Różne rozdziały książki mogą okazać się przydatne różnego typu czytelnikom: znajdą w niej coś dla siebie zarówno badacze, jak i psychologowie praktycy; z pewnością też okaże się ona przydatna w kształceniu studentów. Wreszcie, będą mogli do niej sięgać również specjaliści z innych niż psychologia dziedzin pokrewnych, zainteresowani emocjami i motywacją ludzkich zachowań.

prof. dr hab. Zbigniew Zaleski:

Autorzy poszczególnych rozdziałów przedstawiają metody badania wybranych emocji i motywacji (…) Obok technik kwestionariuszowych mamy tu metody badające procesy neuronalne i w tym jest ciągle oczekiwana przez psychologów tzw. przyszłość psychologii (…). Taka praca na gruncie polskim jest potrzebna. Metody, które są powszechnie używane na świecie dają możliwość odnoszenia własnych wyników do innych i ich porównywania, celem tworzenia potrzebnych w nauce uogólnień.