Metoda i wyobraźnia. Lekcje twórczości w klasie 1. Część 1. Wydanie 2

Spis treści:

Przedmowa
Wstęp

I. Twórczość, postawa twórcza, kreatywność – cele lekcji twórczości

Zdolności ogólne w procesie uczenia się
Zdolności twórcze w procesie uczenia się
Motywacja do uczenia się
Twórczość, aktywność twórcza, kreatywność – wyjaśnienie pojęć
Blokady kreatywności
Rola nauczyciela w stymulowaniu kreatywności

II. Rozgrzewka twórcza

Klimat grupowy
Porozumiewanie się
Współdziałanie
Stymulowanie percepcji
Zamierzone efekty rozgrzewki twórczej
Techniki interpersonalne
Techniki rozwijające umiejętność współdziałania w grupie

III. Dostrzegamy i definiujemy problemy – rozwijanie myślenia pytajnego

Techniki stymulujące myślenie pytajne

IV. Rozwiązujemy problemy – rozwijanie płynności, giętkości i oryginalności myślenia

Techniki stymulujące myślenie dywergencyjne

V. Uczymy się technik Kreatywnego Rozwiązywania Problemów

Synektyka
Metafora
Wyobraźnia i wyobrażenia
Transformacje
Techniki prowadzące do kombinacji i transformacji
Techniki prowadzące do analogii i metafory

Techniki prowadzące do transformacji (świadomego dokonywania zmian)

VI. Drama kreatywna i twórczy ruch – rozwijanie ekspresji twórczej

VII. Oceniamy i doskonalimy pomysły – rozwijanie zdolności elaboracyjnych

VIII. Metodyka lekcji twórczości

Bibliografia przedmiotu

Karty pracy

VII. Oceniamy i doskonalimy pomysły – rozwijanie zdolności elaboracyjnych

Adamek I., Bałachowicz J. red. (2014), Kompetencje kreatywne nauczyciela wczesnej edukacji dziecka. Wyd. 2, Impuls, Kraków.
Bartosiak-Tomusiak M., Twórczość w edukacji, „Edukacja i Dialog” 1996, nr 10.
Biela A. (2015), Trening kreatywności. Jak pobudzić twórcze myślenie, Wyd. Edgard, Warszawa.
Bieługa  K.  (2009),  Rozpoznawanie  i  stymulowanie  cech  inteligencji  oraz  myślenia twórczego w domu i szkole, Wyd. 2, Impuls, Kraków.
Bonar J., Burakowska E., Dąbrowski M., Dereń A., Dydyńska Ł, Dylak S., Pąchalska D., Pregler A., Szmidt, K. J., Tąpała E., Torbicka E. (2002), Przygoda z klasą. Program nauczania zintegrowanego dla I etapu kształcenia w szkole podstawowej, Warszawa.
Borzęcki A., Okraszewski K., Rakowiecka B., Szmidt K.J. (1997), Podręcznik eksperymentalny „Porządek i Przygoda. Lekcje twórczości”, część 1 i część 2, WSiP, Warszawa.
Braun D. (2009), Podręcznik rozwijania kreatywności: sztuka i twórczość w pracy z dziećmi [przekł. z jęz. niem. Magdalena Jałowiec-Sawicka], Wyd. Jedność, Kielce.
Brudnik E., Moszyńska A., Owczarska B. (2010), Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie: przewodnik po metodach aktywizujących, Wyd. Jedność, Kielce.
Bruner J. (1978), Poza dostarczone informacje, tłum. B. Mrozik, PWN, Warszawa.
Ciechanowska D. (2007), Twórczość w edukacji, Wyd. Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
Czaja-Chudyba I. (2013), Myślenie krytyczne w kontekstach edukacji wczesnoszkolnej – uwarunkowania nieobecności, Wydawnictwo Naukowe UP im. KEN, Kraków.
Czelakowska D.J. (2005), Stymulacja kreatywności językowej dzieci w wieku wczesnoszkolnym, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków.
Czelakowska  D.  J.  (2007),  Inteligencja  i  zdolności  twórcze  dzieci  w  początkowym okresie edukacji: rozpoznawanie i kształcenie, Impuls, Kraków.
de Bono E. (1995), Naucz swoje dziecko myśleć, Świat Książki, Warszawa.
de Bono E. (1998), Naucz się myśleć kreatywnie, Wyd. Prima, Warszawa.
Dewey J. (1975), Sztuka jako doświadczenie, Wrocław.
Dobrołowicz W. (1982), Psychologia twórczości w zarysie, WSP, Kielce.
Dobrołowicz W. (1995), Myśleć intuicyjnie, Wyd. Naukowo-Techniczne, Warszawa.
Dobrołowicz W. (1995), Psychodydaktyka kreatywności, WSPS, Warszawa.
Dyrda B. red. (2004), Rozwijanie twórczości i inteligencji emocjonalnej dzieci i młodzieży: poradnik dla wychowawców i nauczycieli, Impuls, Kraków.
Fisher R. (1999), Uczymy jak myśleć, WSiP, Warszawa.
Fisher R. (2002), Lepszy start. Zapewnij swemu dziecku lepszy start, Dom Wyd. Rebis, Poznań.
Gmitrzak  D.  (2013),  Obudź  swoją  kreatywność:  jak  aktywować  twórczy  potencjał umysłu, Wyd. Helion, Gliwice.
Gordon W.J.J. (1961), Synectics. The development of creative capacity, Harper and Brothers Publishers, New York.
Góralski A. (1990), Być nowatorem. Poradnik twórczego myślenia, Warszawa.
Góralski A. (1996), Reguły treningu twórczości, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa.
Góralski  A.,  red.  (1996),  Szkice  do  pedagogiki  zdolności,  Wyd.  Naukowe  Scholar, Warszawa.
Górniewicz J. (1992), Rozwój i kształtowanie wyobraźni dziecka, Praksis, Warszawa–Toruń.
Guilford J.P. (1979), Natura inteligencji człowieka, PWN, Warszawa.
Huriock E. (1988), Rozwój dziecka, t. I i II, WSiP, Warszawa.
Jagodzińska M. (1991), Obraz w procesach poznania i uczenia się, WSiP, Warszawa.
Jaworska-Witkowska M. (2008), Trening kreatywności w rozwijaniu zdolności myślenia twórczego [Wyd. 2], Wyd. Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
Jąder M. (2005), Krok… w kierunku kreatywności. Program stymulowania twórczości na etapie edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, Impuls, Kraków.
Jąder M. (2010), Efektywne i atrakcyjne metody pracy z dziećmi [Wyd. 2], Impuls, Kraków.
Just  M.  (2014),  Efektywność  treningu  w  tworzeniu  analogii  i  metafor  w  edukacji uczniów klas I–III, niepublikowana praca doktorska, UŁ, Łódź.
Just M. (2015), Wybrane techniki i strategie psychodydaktyki twórczości stymulujące wyobraźnię i kreatywność w tworzeniu baśni przez dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, [w:] Baśń we współczesnej kulturze, red. K. Ćwiklak, Wyd. UAM, Poznań.
Just M. (2016), Książka obraz(k)owa w procesie wczesnego stymulowania myślenia twórczego dzieci, „Kultura – Sztuka – Edukacja, t. II”, red. B. Kurkowska, K. Łopot-Dzierwa, Wyd. Naukowe UP, Kraków.
Just M. (2016), Sposoby kształtowania samodzielności poznawczej uczniów w wybranych zadaniach rozwijających umiejętność myślenia indukcyjnego [w:] Pomiędzy dwiema edukacjami, tom 2, red. I. Adamek, J. Małachowicz, Wyd. WSP, Łódź.
Kamińska D. (2017), Jak bawić się i uczyć z pasją? Zastosowanie narzędzi myślowych TOC w pracy z dziećmi, czyli miniporadnik jak wychować dziecko Twórcze, Optymistyczne i Ciekawe świata, Wyd. Bliżej Przedszkola, Kraków.
Kamińska-Szmaj I. (2001), Słownik wyrazów obcych, Wydawnictwo Europa, Wrocław.
Khatena J. (2001), Enhancing Creativity of Gifted Children, Hampton Press, New Jersey.155 Bibliografia przedmiotu
Klisowska M., Zawisza R. (1999), Dydaktyczne aspekty stosowania analogii w nauczaniu fizyki, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, vol. LIV, 10.
Klus-Stańska  D.  (2000),  Po  co  nam  wiedza  potoczna  w  szkole?,  [w:]  Pedagogika w pokoju nauczycielskim, pod red. Kruszewskiego K., WSiP, Warszawa.
Kosiarek  T.,  Just  M.,  (2016),  Przewodnik  TRP  dla  nauczyciela.  Lekcje  twórczości – twórcze rozwiązywanie problemów (TRP) w praktyce – edukacja twórcza w klasie III, Wyd. ATN, Wrocław.
Kosiarek  T.,  Just  M.,  (2016),  Przewodnik  TRP  dla  nauczyciela.  Lekcje  twórczości – twórcze rozwiązywanie problemów (TRP) w praktyce – edukacja twórcza w klasie II, Wyd. ATN, Wrocław.
Kosiarek  T.,  Just  M.,  Fechner-Sędzicka  I.  (2015),  Twórcze  rozwiązywanie  problemów (TRP) w praktyce – Edukacja twórcza. Przewodnik dla nauczyciela klasy I, Wyd. ATN, Wrocław.
Kozielecki  J.  (1987),  Koncepcja  transgresyjna  człowieka:  analiza  psychologiczna, PWN, Warszawa.
Kubicka D. (1993), Tworzenie metafor przez dzieci w sytuacjach zadaniowych, „Psychologia Wychowawcza”, Nr 2.
Kubicka D. (1994), Poznawcze i praktyczne aspekty badań nad myśleniem metaforycznym, „Studia Psychologiczne” XXXII.
Kubicka D. (2003), Twórcze działanie dziecka w sytuacji zabawowo-zadaniowej, Wyd. UJ, Kraków.
Ledzińska  M.,  Czerniawska  E.  (2011),  Psychologia  nauczania.  Ujęcie  poznawcze, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
Limont W. (1994), Synektyka a zdolności twórcze, Wyd. UMK, Toruń.
Limont W. (1996), Analiza wybranych mechanizmów wyobraźni twórczej, Wyd. UMK, Toruń.
Limont W. (1997), Możliwości rozwijania wyobraźni twórczej dzieci i młodzieży, [w:]
Twórczość:  Zdolności.  Środowisko.  Edukacja.  Zeszyt  314,  Pedagogika  XXII, UMK, Toruń.
Limont W. (2005), Uczeń zdolny jako problem wychowawczy, [w:] Wybrane zagadnienia edukacji uczniów zdolnych t. II, red. W. Limont, J. Cieślikowska, Impuls, Kraków.
Limont  W.  (2005),  Eksperymentalne  badania  wyobraźni  twórczej,  [w:]  Psychologia zdolności, red. A. Sękowski, PWN, Warszawa.
Limont W., Didkowska B. (2008), Edukacja artystyczna a metafora, Wyd. Naukowe UMK, Toruń.
Maslow A. H. (1990), Motywacja i osobowość, Instytut Wyd. PAX, Warszawa.
Matczak A. (2003), Zarys psychologii rozwoju. Podręcznik dla nauczycieli, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa.
May R. (1994), Odwaga tworzenia, Wyd. Rebis, Poznań.
Młodkowski J. (1998), Aktywność wizualna człowieka, PWN, Warszawa.
Nalaskowski  A.  (2006),  Edukacja  dla  twórczości  i  przedsiębiorczości,  „Pedagogika Pracy”, nr 48, s. 13–27.156 Bibliografia przedmiotu
Nęcka E. (1994), TROP… Twórcze Rozwiązywanie Problemów, Impuls, Kraków.
Nęcka E. (1999), Proces twórczy i jego ograniczenia, Impuls, Kraków.
Nęcka E. (2001/2005), Psychologia twórczości, GWP, Gdańsk.
Nęcka E. (2003), Inteligencja: Geneza. Struktura. Funkcje, GWP, Gdańsk.
Nęcka E., Orzechowski J., Słabosz A., Szymura B. (2005), Trening twórczości, PWN, Warszawa.
Nosal Cz. (1990), Psychologiczne modele umysłu, PWN, Warszawa.
Nosal C. S. (1992), Kształcenie dla twórczości, [w:] Twórcze przetwarzanie informacji, red. Cz. S. Nosal, Wyd. Delta, Wrocław.
Płóciennik E. (2008), Stymulowanie zdolności twórczych dziecka. Weryfikacja techniki obrazków dynamicznych, Wyd. UŁ, Łódź.
Płóciennik  E.  (2016),  Rozwijanie  mądrości  dziecka.  Koncepcja  i  wskazówki  metodyczne, Wyd. UŁ, Łódź.
Płóciennik E. (2016), Rozwijanie mądrości w praktyce edukacyjnej. Scenariusze zajęć w przedszkolu i szkole podstawowej, Wyd. UŁ, Łódź.
Płóciennik E., Dobrakowska A. (2009/2012/2015), Zabawy z wyobraźnią. Scenariusze i obrazki o charakterze dynamicznym rozwijające wyobraźnię i myślenie twórcze dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, Wyd. AHE, Łódź.
Popek S. (2003), Człowiek jako jednostka twórcza, Wyd. UMCS, Lublin.
Przetacznik-Gierowska M., Makiełło-Jarża G. (1992), Psychologia rozwojowa i wychowawcza wieku dziecięcego, WSiP, Warszawa.
Puślecki W. (1999), Wspieranie elementarnych zdolności twórczych uczniów, Impuls, Kraków.
Ribot T (1990), O wyobraźni twórczej. Studium psychologiczne, Nakładem Redakcji „Głosu”, Warszawa.
Sękowski A. (2004), Inteligencja, twórczość, mądrość a zdolności, [w:] Psychologia zdolności, red. A. Sękowski, PWN, Warszawa.
Smykowski  B.  (2004),  Wiek  przedszkolny.  Jak  rozpoznać  potencjał  dziecka.  Jak rozpoznać ryzyko i jak pomagać, [w:] Psychologiczne portrety człowieka, red. A.I. Brzezińska, GWP, Gdańsk.
Sternberg R.J., Spear-Swerling L. (2003), Jak nauczyć dzieci myślenia. Praktyczny poradnik dla nauczycieli i rodziców, GWP, Sopot.
Szmidt K J (2001), Twórczość i pomoc w tworzeniu w perspektywie pedagogiki twórczości, Wyd. UŁ, Łódź.
Szmidt K.J. (2001), Szkice do pedagogiki twórczości, Impuls, Kraków.
Szmidt K.J. (2003), Dydaktyka twórczości. Koncepcje – problemy – rozwiązania, Impuls, Kraków.
Szmidt K.J. (2003), Szkoła przeciwko myśleniu pytajnemu uczniów: próba określenia problemu, sugestie, rozwiązania, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja” nr 3.
Szmidt K. J. (2003), Czy twórczość można zmierzyć? Spory wokół psychometrycznych  metod  badania  twórczości,  [w:]  Twórczość  –  wyzwanie  XXI  wieku,  red. E. Dombrowska, A. Niedźwiecka, Impuls, Kraków157 Bibliografia przedmiotu
Szmidt K.J. (2005), Problem rywalizacji w procesie wspierania twórczości dzieci i młodzieży, [w:] Psychopedagogika działań twórczych, red. K.J. Szmidt, M. Modrzejewska-Świgulska, Impuls, Kraków.
Szmidt K.J. (2006), Teoretyczne i metodyczne podstawy procesu rozwijania zdolności myślenia pytajnego, [w:] Dylematy edukacji artystycznej t. II, red. W. Limont, S. Nielek-Zawadzka, Impuls, Kraków.
Szmidt K.J. (2013), Pedagogika twórczości, GWP, Sopot.
Szmidt K.J. (2008/2013), Trening kreatywności. Podręcznik dla pedagogów, psychologów i trenerów grupowych, Wyd. Helion, Gliwice.
Szmidt K.J. (2010), ABC kreatywności, Difin, Warszawa.
Szmidt K.J. (2018), Edukacyjne uwarunkowania rozwoju kreatywności, Wyd. UŁ, Łódź.
Szmidt K.J., Bonar J. (1998), Program edukacyjny „Żywioły”. Lekcje twórczości w nauczaniu zintegrowanym, WSiP, Warszawa.
Szmidt K.J., Bonar J. (2000), Program edukacyjny „Żywioły”. Lekcje twórczości w nauczaniu zintegrowanym. Klasa II. Książka dla nauczyciela, WSiP, Warszawa.
Szmidt K.J., Bonar J. (2000), „Żywioły”. Lekcje twórczości w nauczaniu zintegrowanym. Klasa I. Książka dla nauczyciela, WSiP, Warszawa.
Tokarz A. (2005), Dynamika procesu twórczego, Wyd. UJ, Kraków.
Uszyńska-Jarmoc J. (2005), Podróże Skarby Przygoda. Podręcznik i program rozwijania twórczości, samoświadomości oraz dyspozycji autokreacyjnych dzieci klas I–III, Wyd. Trans Humana, Białystok.
Uszyńska-Jarmoc  J.  (2007),  Od  twórczości  potencjalnej  do  autokreacji  w  szkole, Wyd. Trans Humana, Białystok.
Waloszek D. (1993), Rola zadań w wychowaniu dzieci w wieku przedszkolnym, ODN, Zielona Góra.
Waloszek D. (1993), Przygotowanie dzieci sześcioletnich do zadań szkolnych, Wydawnictwo WSP, Zielona Góra.
Waloszek D. (2014), Między przedszkolem a szkołą. Rozważania o gotowości dzieci do podjęcia nauki w szkole, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
Wiechnik  R.  (1996),  Intelektualne  i  kreatywne  aspekty  zdolności  do  uczenia  się, Wyd. UMCS, Lublin.
Więckowski R. (1995), Pedagogika wczesnoszkolna, WSiP, Warszawa.
Witerska K. (2011), Drama Techniki, strategie, scenariusze, Difin, Warszawa.
Witerska K (2010/2015), Drama na różnych poziomach kształcenia, Wyd. WSHE, Łódź.
Witerska K. (2014), Drama. Przewodnik po koncepcjach, technikach i miejscach, Difin, Warszawa.
Wróblewska M. (2015), Kompetencje twórcze i zachowania transgresyjne jako korelaty sukcesu, [w:] Kompetencje kluczowe dzieci i młodzieży. Teoria i badania, red. J. Uszyńska-Jarmoc, M. Bilewicz, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.

Karty pracy