Medycyna estetyczna w Polsce. Aspekty prawne

Spis treści:

WYKAZ WYBRANYCH SKRÓTÓW
WSTĘP

Rozdział 1. KWALIFIKACJA PRAWNA USŁUG MEDYCYNY ESTETYCZNEJ I UŻYWANYCH PRODUKTÓW

1.1. Pojęcie i podstawy prawne świadczeń medycyny estetycznej w Polsce
1.2. Charakter i zakres świadczeń udzielanych przez podmioty medycyny estetycznej
1.2.1. Świadczenia zdrowotne a usługi w aspekcie medycyny estetycznej
1.2.2. Charakter prawny produktów używanych w medycynie estetycznej

Rozdział 2. UPRAWNIENIA PODMIOTÓW WYKONUJĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE MEDYCYNY ESTETYCZNEJ

2.1. Uprawnienia przedstawicieli zawodów medycznych
2.1.1. Lekarze i lekarze specjaliści
2.1.2. Pielęgniarki
2.2. Uprawnienia przedstawicieli zawodów kosmetycznych
2.2.1. Kosmetyczki i kosmetolodzy
2.2.2. Trycholog

Rozdział 3. STATUS PRAWNY PODMIOTÓW UPRAWNIONYCH DO KORZYSTANIA Z MEDYCYNY ESTETYCZNEJ

3.1. Prawa i obowiązki pacjenta
3.3.1. Umowa o świadczenie usług a zgoda na świadczenie zdrowotne
3.3.2. Prawo dostępu do dokumentacji medycznej
3.2. Prawa i obowiązki konsumenta
3.3. Zasady prowadzenia dokumentacji dla pacjenta i konsumenta

Rozdział 4. REGLAMENTACJA PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI W ZAKRESIE MEDYCYNY ESTETYCZNEJ

4.1. Przesłanki prawne używania nazwy „klinika” lub określenia „kliniczny”
4.2. Przesłanki prawne używania nazwy „medycyna” lub określenia „medyczny”
4.3. Sankcje za niezgodne z prawem używanie nazwy przedsiębiorstwa zajmującego się medycyną estetyczną
4.4. Wymogi formalnoprawne rozpoczęcia działalności przez podmioty medycyny estetycznej
4.4.1. Rejestr Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą
4.4.2. Regulamin organizacyjny
4.5. Materialnoprawne i techniczne warunki rozpoczęcia działalności przez podmioty medycyny estetycznej
4.5.1. Baza Danych Odpadowych
4.5.2. Wymagania sanitarne
4.5.3. Kryteria ustawowe lokalizacji i warunków technicznych dla działalności w zakresie medycyny estetycznej

Rozdział 5. ORGANY NADZORU I KONTROLI

5.1. Organy uprawnione do nadzoru lub kontroli podmiotów medycyny estetycznej
5.1.1. Minister Zdrowia
5.1.2. Organy prowadzące Rejestr Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą
5.1.3. Rzecznik Praw Pacjenta
5.1.4. Rzecznik praw konsumenta
5.1.5. Organy nadzoru budowlanego
5.1.6. Państwowa Inspekcja Sanitarna
5.2. Samorządy zawodowe
5.2.1. Samorząd zawodowy lekarzy
5.2.2. Samorząd zawodowy pielęgniarek i położnych

ZAKOŃCZENIE
BIBLIOGRAFIA

Publikacje naukowe
Banasiński C., Piontek E., Art. 42, [w:] Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz,
C. Banasiński, E. Piontek (red.), Warszawa 2009.
Banaś S., Aspekty prawne zabiegów kosmetycznych wykonywanych przez kosmetologa, „Kwartalnik
Prawa Publicznego” 2015, t. 13, nr 2.
Bartosiewicz A., Art. 43, [w:] VAT. Komentarz, wyd. 15, Warszawa 2021.
Berezowski J., Malinowski P., Art. 53, [w:] Ustawa o izbach lekarskich. Komentarz, J. Berezowski,
P. Malinowski, Warszawa 2013.
Bielak-Jomaa E., Ćwikiel M., Art. 28, [w:] Prawa pacjenta i Rzecznik Praw Pacjenta. Komentarz,
D. Karkowska (red.), Warszawa 2021.
Bielec D., Modrzewska R., Zatrucie jadem kiełbasianym dawniej i dziś – aspekty kliniczne,
PE 2007/61.
Bielecki L., Ruczkowski P., Dostęp osoby bliskiej do dokumentacji medycznej zmarłego pacjen-
ta, [w:] Odpowiedzialność w ochronie zdrowia, M. Zdyb, E. Kruk, A. Wołoszyn-Cichocka
(red.), Warszawa 2018.
Bigo T., Z problemów kontroli nad administracją terenową, „Kontrola Państwowa” 1964, nr 1.
Boratyńska M., Konieczniak P., Prawa pacjenta, Warszawa 2023.
Buczek E., Art. 16, [w:] Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Komentarz, M. Kopeć
(red.), Warszawa 2016.
Budyn-Kulik M., Art. 160, [w:] Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, (red.) M. Mozgawa,
LEX/el. 2022.
Caban Ł, Art. 17, [w:] Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Komentarz, M. Kopeć (red.),
Warszawa 2016.
Chmaj M., Urbaniak M., Komentarz do Konstytucji RP: art. 2, Warszawa 2022.
Cierpiałkowska L., Psychopatologia, Warszawa, Scholar, 2007.
Czech T., Prawa konsumenta. Komentarz, wyd. 2, Warszawa 2020.
Danecka D., Radecki W., Art. 3, [w:] Ustawa o odpadach. Komentarz, wyd. 5, D. Danecka,
W. Radecki, Warszawa 2020.
Dercz M., Rek T., Ustawa o działalności leczniczej. Komentarz, wyd. 3, Warszawa 2019.157 Bibliografia
Dercz M., Rek T., Art. 103, [w:] Ustawa o działalności leczniczej. Komentarz, Warszawa 2019.
Dercz M., Komentarz do art. 2 ustawy o działalności leczniczej, [w:] Ustawa o działalności lecz-
niczej. Komentarz, M. Dercz, T. Rek (red.), LEX/el. 2014.
„Dermatology Review/Przegląd Dermatologiczny” 2017.
Drożdżyńska M., Sobieraj-Garbiak I., Chlasta A., Jastrzębska M., Toksyna botulinowa i jej zasto-
sowanie w medycynie, „Diagnostyka Laboratoryjna” 2015, t. 51, nr 2.
Dulińska M., Art. 112, [w:] Ustawa o działalności leczniczej. Komentarz, F. Grzegorczyk (red.),
Warszawa 2013.
Eichstaedt K., Art. 74, [w:] Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz aktualizowany,  
D. Świecki (red.), LEX/el. 2022.
Gałęska-Śliwka A., Postępowanie w sprawach praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów,
LEX.
Garlicki L., Derlatka M., Art. 76, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, L. Gar-
licki, M. Zubik (red.), Warszawa 2016.
Gawron G., Szczepański M.S., Zarębska-Mazan A., Chcemy być piękni, chcemy być młodzi – rela-
cja z badań empirycznych, [w:] Pokusy piękna i urody. Rynek chirurgii plastycznej w oglądzie
socjologicznym, B. Pawlica, M.S. Szczepański, A. Zarębska-Mazan (red.), Tychy 2007.
Giezek J., Art. 160, [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, D. Gruszecka, K. Lipiński,
G. Łabuda, A. Muszyńska, T. Razowski, J. Giezek, Warszawa 2021.
Gliniecki A., Prawo budowlane. Komentarz, wyd. 3, Warszawa 2016.
Gronkiewicz-Waltz H., Jaroszyński K. (red.), Prawo gospodarcze. Zagadnienia administracyjno-
prawne, Warszawa 2011.
Gubiński A., Czynności lecznicze, przerwanie ciąży, zabiegi kosmetyczne, „Nowe Prawo” 1960, nr 6.
Haberko J., Konsumencki charakter umowy o świadczenie zdrowotne, „Prawo i Medycyna” 2007,
t. 26, nr 1.
Ignasiak M., Art. 43, [w:] Zwolnienia w zakresie podatku od towarów i usług. Komentarz, D. Do-
minik-Ogińska (red.), Warszawa 2016.
Iserzon E., Prawo administracyjne. Podstawowe instytucje, Warszawa 1968.
Jaroń K., Rozdział XXIII, [w:] Odpowiedzialność w ochronie zdrowia, M. Zdyb, E. Kruk,  
A. Wołoszyn-Cichocka (red.), Warszawa 2018, Legalis.
Jagielski J., Kontrola administracji publicznej, Warszawa 1999.
Jaśkowski K., Art. 22(2), Art. 22(3), [w:] Komentarz aktualizowany do Kodeksu pracy, E. Ma-
niewska, K. Jaśkowski (red.), LEX/el. 2022.
Kaczocha M., Art. 1, [w:] Ustawa o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Komentarz, LEX/el. 2017.
Karkowska D. (red.), Prawa pacjenta i Rzecznik Praw Pacjenta. Komentarz, Warszawa 2021.
Karkowska D., Art. 24, Art. 25, [w:] Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.  
Komentarz, wyd. III, Warszawa 2016.
Karkowska D., Art. 47, [w:] Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Komentarz,
wyd. 3, Warszawa 2016.
Karkowska D., Błażewicz G., Art. 48, [w:] Prawa pacjenta i Rzecznik Praw Pacjenta. Komentarz,
D. Karkowska (red.), Warszawa 2021.158 Bibliografia
Karkowska D., Kmieciak B., Art. 16, [w:] Prawa pacjenta i Rzecznik Praw Pacjenta. Komentarz,
D. Karkowska (red.), Warszawa 2021.
Karkowska D., Kmieciak B., Art. 3, [w:] Prawa pacjenta i Rzecznik Praw Pacjenta. Komentarz,
D. Karkowska (red.), Warszawa 2021.
Karkowska D., Prawo medyczne dla pielęgniarek, Warszawa 2020.
Kędziora R., Odpowiedzialność karna lekarza w związku z wykonywaniem czynności medycznych,
Warszawa 2009.
Kirwan L., Bez skazy. Chirurgia plastyczna bez tajemnic, Poznań 2006.
Kmiecia B., Art. 17, Art. 18, [w:] Prawa pacjenta i Rzecznik Praw Pacjenta. Komentarz, D. Kar-
kowska (red.), Warszawa 2021.
Komorowski E., Podstawowe pojęcia teoretyczne w nauce prawa administracyjnego, [w:] Prawo
administracyjne. Część ogólna, M. Chmaj (red.), Warszawa 2006.
Kondrat M., Art 68, [w:] Prawo farmaceutyczne. Komentarz, wyd. 2, M. Kondrat, W. Masełbas,
J. Stefańczyk-Kaczmarzyk, W. Zieliński (red.), Warszawa 2016.
Kopaczyńska-Pieczniak K., Art. 734, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania –
część szczególna, wyd. 2, A. Kidyba (red.), Warszawa 2014.
Kopaczyńska-Pieczniak K., Art. 750, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania –
część szczególna, wyd. 2, A. Kidyba (red.), Warszawa 2014.
Kopeć M., Art. 5, [w:] Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Komentarz, E. Buczek,
Ł. Caban, Ł. Dziamski, W. Grecki, A. Plichta, L. Retkowska-Mika, M. Urbańska, M. Kopeć,
Warszawa 2016.
Kosikowski C., Publiczne prawo gospodarcze Polski i Unii Europejskiej, Warszawa 2010.
Kosikowski C., Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Komentarz, Warszawa 2011.
Kuba M., Art. 22(2), [w:] Kodeks pracy. Komentarz. Tom I. Art. 1–113, wyd. 5, K.W. Baran (red.),
Warszawa 2020.
Kubiak R., Odpowiedzialność karna za wykonywanie zabiegów kosmetycznych. Zagadnienia teorii
i praktyki, Kraków 2012.
Kubiak R., Prawo medyczne, Warszawa 2010.
Leźnicki M., Medykalizacja kobiecego ciała na przykładzie operacji plastycznych, „Scientia et
Fides” 2013, nr 1(1).
Lubasz D., Art. 3, [w:] Ustawa o prawach konsumenta. Komentarz, M. Namysłowska (red.), War-
szawa 2015.
Łętowski J., Prawo administracyjne dla każdego, Warszawa 1995 r.
Majcher K., Art. 5, [w:] Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Komentarz, E. Zielińska
(red.), Warszawa 2014.
Matarewicz J., Art. 43, [w:] Ustawa o   podatku od towarów i   usług. Komentarz aktualizowany,
LEX/el. 2022.
Mioduszewski M., Sroczyński J., Art. 14, [w:] Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Komentarz, wyd. 2, M. Sieradzka, M. Zdyb (red.), Warszawa 2016.
Nazaruk P., Art. 8, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, J. Ciszewski (red.), LEX/el.
2021.159 Bibliografia
Nesterowicz M., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z   dnia 10 lutego 2010 r., sygn. V CSK 287/09,
„Prawo i Medycyna” 2013, nr 3–4.
Nowak-Chrząszczyk B., Art. 68, [w:] Prawo farmaceutyczne. Komentarz, W.L. Olszewski (red.),
Warszawa 2016.
Nowińska E., Art. 14, [w:] Ustawa o   zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, K. Szcze-
panowska-Kozłowska, E. Nowińska, Warszawa 2018.
Olejniczak A., Art. 415, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania – część ogólna,
wyd. 2, A. Kidyba (red.), Warszawa 2014.
Ostrzyżek A., Prawo do ochrony zdrowia w świetle artykułu 68 Konstytucji Rzeczypospolitej Pol-
skiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, „Prawo i Medycyna” 2005, nr 4.
Patryn R., Trudności interpretacyjne pojęcia „pacjent małoletni” w prawie medycznym, „Prawo
i Medycyna” 2010, nr 3.
Piasecki K., Kodeks cywilny. Księga pierwsza. Część ogólna. Komentarz, Kraków 2003.
Piechowiak M., Konstytucyjna ochrona życia. O próbie nowelizacji Konstytucji RP, [w:] Dziecko.
Studium interdyscyplinarne, E. Sowińska, E. Szczurko, T. Guz, P. Marzec (red.), Lublin 2008.
Plucińska-Filipowicz A., Wierzbowski M., Prawo budowlane. Komentarz aktualizowany, LEX/
el. 2021.
Poździoch S., Art. 77, [w:] Ustawa o wyrobach medycznych. Komentarz, S. Poździoch, Warszawa
2012.
Puchalski K., Zdrowie w świadomości społecznej, Łódź 1997.
Radziewicz P., Art. 118, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. 2, P. Tuleja
(red.), LEX/el. 2021.
Rakoczy B., Art. 3, [w:] Ustawa o odpadach. Komentarz, K. Karpus, B. Rakoczy, Warszawa 2013.
Rzetecka-Gil A., Art. 446, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania – część ogólna, LEX/
el. 2011.
Sadomski J., Art. 22(1), [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, cz. 1 (art. 1–55(4)),
J. Gudowski (red.), Warszawa 2021.
Sadowska M, Lis W., Ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej. Komentarz, Warszawa 2019.
Safjan M., Bosek L. (red.), Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, Warszawa 2016.
Sarnecki P., Art. 38, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom II, wyd. 2,  
L. Garlicki, M. Zubik (red.), Warszawa 2016.
Sarnecki P., Art. 41, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom III, L. Garlicki,
M. Zubik (red.), Warszawa 2016.
Starościak J., Prawo administracyjne, Warszawa 1975.
Starościak J., Zarys nauki administracji, Warszawa 1971.
Strzyczkowski K., Prawo gospodarcze publiczne, Warszawa 2011.
Szewczyk M., Nadzór w materialnym prawie administracyjnym: Administracja wobec wolności
i innych praw podmiotowych jednostki, Poznań 1995.
Szymanek J., System instytucji ochrony prawnej, [w:] System organów ochrony prawnej w Polsce,
M. Kruk (red.), Warszawa 2006.
Śliwińska-Mossoń M., Małolepsza K., Diagnostyka i leczenie zatruć toksyną botulinową, „Family
Medicine & Primary Care Review” 2011, nr 132.160 Bibliografia
Śliwiński S., Polskie prawo karne materialne. Część ogólna, Warszawa 1946.
Śmigielski F., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2010 r., sygn. V CSK 287/09,
LEX/el. 2012.
Śpiewak R., Estetologia medyczna, medycyna estetyczna, dermatologia estetyczna, chirurgia este-
tyczna, ginekologia estetyczna, stomatologia estetyczna – definicje i wzajemne relacje poszcze -
gólnych dziedzin, „Estetologia Medyczna i Kosmetologia” 2012, nr 2.
Śpiewak R., Ocena skuteczności zabiegów w estetologii medycznej i kosmetologii: Jak zmierzyć
obiektywnie wrażenia subiektywne?, „Academy of Aesthetic and Anti-Aging Medicine” 2013,
nr 4.
Tanajewska R., Art. 471, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, J. Ciszewski, P. Nazaruk
(red.), LEX/el. 2022.
Trzciński J., Wiącek M., Art. 68, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom II,
wyd. 2, L. Garlicki, M. Zubik (red.), Warszawa 2016.
Walasek-Walczak U., Art. 23, [w:] Ustawa o działalności leczniczej. Komentarz, F. Grzegorczyk
(red.), Warszawa 2013.
Walasek-Walczak U., Art. 24, [w:] Ustawa o działalności leczniczej. Komentarz, F. Grzegorczyk
(red.), Warszawa 2013.
Wałachowska M., Art. 444, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna,
M. Fras, M. Habdas (red.), Warszawa 2018.
Wąsik D., Art. 90, [w:] Ustawa o wyrobach medycznych. Komentarz, N. Wąsik, D. Wąsik, War-
szawa 2015.
Wehmeier S., Oxford Advanced Learner’s Dictionary, Oxford 2000.
Wengler L., Praktyki naruszające zbiorowe prawa pacjentów. Wprowadzenie do problematyki,
„Gdańskie Studia Prawnicze” 2012, nr 2.
Wieczorkowska M., Dylematy etyczne medycyny estetycznej – medycyna naprawcza, czy urynko-
wienie ciała?, „Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym” 2007, t. 10, nr 2.
Wierzbowski M., Wiktorowska A., Podstawowe pojęcia teoretyczne w nauce prawa administra-
cyjnego, [w:] Prawo administracyjne, M. Wierzbowski (red.), Warszawa 2000.
Wolfram S., Pacjent jako beneficjent zabiegów estetycznych  – glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w Warszawie z 30.05.2016 r. (VII SA/Wa 385/16), „Palestra” 2021, nr 3.
World Health Organization, Promoting mental health: concepts, emerging evidence, practice
(Summary Report), Geneva 2004.
Woynarowska B., Edukacja zdrowotna. Podręcznik akademicki, Warszawa 2008.
Zacharko L., Tradycyjne a współczesne pojęcie kontroli i jej zasięg, [w:] Administracyjne procedury
kontrolne, wybrane zagadnienia, A. Ziółkowska, A. Gronkiewicz (red.), Katowice 2016.
Zielińska E., Art. 2, [w:] Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Komentarz, E. Zielińska
(red.), Legalis.
Zieliński W., Art. 3, [w:] Prawo farmaceutyczne. Komentarz, wyd. 2, M. Kondrat, W. Masełbas,
J. Stefańczyk-Kaczmarzyk, W. Zieliński (red.), Warszawa 2016.
Zoll A., Art. 192, [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Komentarz do art. 117–211a,  
W. Wróbel, A. Zoll (red.), LEX/el. 2013161 Bibliografia
Żarnecka M., Art. 3, [w:] Prawo farmaceutyczne. Komentarz, W.L. Olszewski (red.), Warszawa
2016.
Żyła M., Przesłanki legalności zabiegu kosmetycznego w świetle odpowiedzialności prawnej lekarza,
„Prawo i Medycyna” 2010, nr 58.
Źródła internetowe
Cambridge dictionary, https://dictionary.cambridge.org/pl/dictionary/english-polish/clinic (do-
stęp: 17.05.2024).
Encyklopedia  PWN,  https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/medycyna;3939269.html  (dostęp:
17.05.2024).
http://monitor.ekoinfonet.pl/ics.php?ic=03.080.99 (dostęp: 11.05.2022).
https://meden.com.pl/upload/PL-SPC-Botox_100U-NAT-PL-2014.06.11.pdf (dostęp: 19.04.2022).
https://www.dermatologiaestetyczna.pl/images/Artykuly/Pismo_z_MZ_17052019.pdf (dostęp:
26.03.2022).
https://www.gov.pl/web/rpp/monitoring-wizyjny-w-szpitalach-i-innych-placowkach-medycz-
nych (dostęp: 11.04.2022).
Kaniowska E., Stanowisko w sprawie projektu nowelizacji ustawy o wyrobach medycznych, https://
dermatologia-estetyczna.pl/stanowisko-w-sprawie-projektu-nowelizacji-ustawy-o-wyro-
bach-medycznych/ (dostęp: 17.05.2024).
Leksykon, http://leksykon.com.pl/icd.html#icd-L.html|icd-L71.html (dostęp: 17.05.2024).
Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych – X Rewizja,
wydanie 2008 r., https://stat.gov.pl/Klasyfikacje/doc/icd10/pdf/ICD10TomI.pdf (dostęp:
17.05.2024).
Ministerstwo Zdrowia, Departament Nauki i Szkolnictwa Wyższego do dr Hanny Świątkiewicz,
Dyrektor Departamentu Rynku Pracy i Polityki Społecznej, nr pisma NS-ZM-073-41935-1/
MSO/14, https://archiwum.mpips.gov.pl (dostęp: 19.04.2022).
Odpowiedź na interpelację nr 34760 w sprawie uprawnień kosmetologów do wykonywania zabie-
gów z zakresu medycyny estetycznej, https://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/InterpelacjaTresc.
xsp?key=0CD8AAD8 (dostęp: 17.05.2024).
Polskie Towarzystwo Medycyny Estetycznej i Anti-Aging, https://www.ptmeiaa.pl/o-nas/statut/
(dostęp: 17.05.2024).
Prezydium Naczelnej Izby Lekarskiej, https://nil.org.pl/dla-lekarzy/prawo/medycyna-estetycz-
na/5032-stanowisko-prezydium-nrl (dostęp: 17.05.2024).
Program modułu podstawowego w zakresie chirurgii ogólnej, aktualizacja 2018 r., https://www.
cmkp.edu.pl/wp-content/uploads/akredytacja2018/0703-program-1.pdf (dostęp: 17.05.2024).
Program specjalizacji w zakresie dermatologii i wenerologii, aktualizacja 2018 r., https://www.cmkp.
edu.pl/wp-content/uploads/akredytacja2018/0707-program-1.pdf (dostęp: 17.05.2024).
Raport regulacyjny, https://izba-lekarska.pl/wp-content/uploads/2019/11/Raport-regulacyjny-
-stosowanie-wyrob%C3%B3w-medycznych-w-medycynie-estetycznej-w-kontek%C5%9B-
cie-planowanych-zmian-prawnych.pdf (dostęp: 17.05.2024).162 Bibliografia
Senat Rzeczypospolitej Polskiej, https://www.senat.gov.pl/diariusz/posiedzenia-komisji/art,10
479,5-marca-2018-r-.html (dostęp: 17.05.2024).
Słownik języka polskiego PWN, http://sjp.pwn.pl (dostęp: 17.05.2024).
Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/slowniki/klient.html (dostęp: 17.05.2024).
Słownik języka polskiego, https://sjp.pl/klinika (dostęp: 17.05.2024).
Słownik języka polskiego, https://sjp.pl/trychologia (dostęp: 17.05.2024).
Słownik PONS, https://pl.pons.com/tłumaczenie/angielski-polski/clinic (dostęp: 17.05.2024).
Stanowisko nr 48/21/P-VIII Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej, https://nil.org.pl/dla-lekarzy/
prawo/medycyna-estetyczna/5418-uprawnienia-do-procedur-wchodzacych-w-sklad-zabie-
gow-medycyny-estetycznej (dostęp: 17.05.2024).
Stanowisko nr 71/20/P-VIII Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej z dnia 10 lipca 2020 r. w sprawie
projektu ustawy o wyrobach medycznych z dnia 6 marca 2020 r., https://sip.lex.pl/akty-praw-
ne/akty-korporacyjne/projekt-ustawy-o-wyrobach-medycznych-z-dnia-6-marca-2020-r-
-nr-druku-uc-287453769 (dostęp: 17.05.2024).
Uchwała 5/21/VIII Naczelnej Rady Lekarskiej, https://nil.org.pl/dla-lekarzy/prawo/medycyna-
-estetyczna/5295-definicja-swiadczenia-zdrowotnego-wymaga-korekty (dostęp: 17.05.2024).
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika, https://rejestrymedyczne.ezdro-
wie.gov.pl/api/rpl/medicinal-products/2179/leaflet (dostęp: 17.05.2024).
Wolfram S., Pacjent jako beneficjent zabiegów estetycznych – glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w Warszawie z 30.05.2016 r. (VII SA/WA 385/16), https://palestra.pl/pl/
czasopismo/wydanie/3-2021/artykul/pacjent-jako-beneficjent-zabiegow-estetycznych-glo -
sa-do-wyroku-wojewodzkiego-sadu-administracyjnego-w-warszawie-z-30.05.2016-r.-vii-
-sa-wa-385-16 (dostęp: 17.05.2024).
Wykonywanie zabiegów medycyny estetycznej przez osoby nieuprawnione – luka w prawie czy
nieznajomość prawa, https://kaczynscyclinic.pl/wp-content/uploads/2017/04/Wykonywa-
nie_zabiegow_medycyny.pdf (dostęp: 26.03.2022).
Ustawy
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.).
Ustawa z dnia 4 października 2018 r. o produktach kosmetycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 2227).
Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162).
Ustawa z dnia 27 października 2017 r. o podstawowej opiece zdrowotne (Dz. U. z 2020 r. poz. 172  
i 1493).
Ustawa z dnia 15 kwietnia 2016 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1638 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 287 ze zm.).
Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 779 ze zm.).
Ustawia z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 479
ze zm.).
Ustawa z dnia 1 lipca 2011 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 628).
Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 295).
Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 711 ze zm.).163 Bibliografia
Ustawa z dnia 7 kwietnia 2022 r. o wyrobach medycznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 974).
Ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1383).
Ustawa z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1342).
Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o konsultantach w ochronie zdrowia (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 886).
Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (t.j. Dz. U.
z 2020 r. poz. 849 ze zm.).
Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (t.j.
Dz. U. z 2017 r. poz. 2070).
Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j. Dz. U. z 2021 r.
poz. 275).
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków
publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1285 ze zm.).
Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931).
Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.).
Ustawa z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 1483 ze zm.).
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2020 r. poz. 944 ze zm.).
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1977 ze zm.).
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o chorobach zakaźnych i zakażeniach (Dz. U. z 2001 r. Nr 126,
poz. 1384 ze zm.).
Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (t.j. Dz. U.  
z 2021 r. poz. 457 ze zm.).
Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 134).
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 524
ze zm.).
Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2020 r. poz. 514
ze zm.).
Ustawa z dnia 16 kwietnia 1996 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2020 r.
poz. 1913 ze zm.).
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 2351 ze zm.).
Ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach
dopuszczalności przerywania ciąży (t.j. Dz. U. z 1993 r. Nr 17, poz. 78 ze zm.).
Ustawa z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 627
ze zm.).
Ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 195).
Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1651 ze zm.).
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1320 ze zm.).
Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz. U.
z 2020 r. poz. 1427 ze zm.).
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359).
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2021 r.  
poz. 735 ze zm.).
Ustawa z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1947).164 Bibliografia
Akty wykonawcze
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 31 sierpnia 2020 r. w sprawie specjalizacji lekarzy
i lekarzy dentystów (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1566).
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 kwietnia 2020 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzo-
rów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 666
ze zm.).
Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 2 stycznia 2020 r. w sprawie katalogu odpadów (t.j.
Dz. U. z 2020 r. poz. 10).
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 grudnia 2019 r. w sprawie medycznych czynności
ratunkowych i świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe, które
mogą być udzielane przez ratownika medycznego (Dz. U. z 2019 r. poz. 2478 ze zm.).
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 marca 2019 r. w sprawie szczegółowych wymagań,
jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność
leczniczą (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 595 ze zm.).
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 stycznia 2018 r. w sprawie wykazu substancji czyn-
nych zawartych w lekach, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego
i wyrobów medycznych ordynowanych przez pielęgniarki i położne oraz wykazu badań
diagnostycznych, na które mają prawo wystawiać skierowania pielęgniarki i położne (Dz. U.  
z 2018 r. poz. 299).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej 2017/745 z dnia 5 kwiet-
nia 2017 r. w sprawie wyrobów medycznych, zmiany dyrektywy 2001/83/WE, rozporządze-
nia (WE) nr 178/2002 i rozporządzenia (WE) nr 1223/2009 oraz uchylenia dyrektyw Rady
90/385/EWG i 93/42/EWG (t.j. Dz. Urz. UE L 117, z 2017, s. 1 ze zm.).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 marca 2017 r. w sprawie podstawy
programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. z 2017 r. poz. 860 ze zm.).
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 lutego 2017 r. w sprawie rodzaju i zakresu świad-
czeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez
pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego (Dz. U. z 2017 r. poz. 497).
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfi-
kacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (t.j. Dz. U.  
z 2018 r. poz. 227 ze zm.).
Załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w spra-
wie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania
(t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 227 ze zm.).
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 12 grudnia 2013 r. w sprawie wykazu dziedzin pielę-
gniarstwa oraz dziedzin mających zastosowanie w ochronie zdrowia, w których może być
prowadzona specjalizacja i kursy kwalifikacyjne (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1562).
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwaranto-
wanych z zakresu leczenia szpitalnego (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 290 ze zm.).
Załącznik do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie
podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. z 2017 r. poz. 860 ze zm.).165 Bibliografia
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 z dnia 30 listopada
2009 r. dotyczące produktów kosmetycznych – wersja przekształcona (Dz. Urz. UE L 342
z 22.12.2009, s. 59 ze zm.).
Dyrektywa 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku
od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347, s. 1).
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 marca 2005 r. w sprawie szczegółowych uprawnień
zawodowych felczera (Dz. U. z 2005 r. Nr 45, poz. 434).
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 lutego 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań
sanitarnych, jakim powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy
biologicznej (t.j. Dz. U. z 2004 r. Nr 31, poz. 273).
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków tech-
nicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz.
1065 ze zm.).
Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. – Regulamin Sejmu Rzeczypo-
spolitej Polskiej (t.j. M.P. z 2021 r. poz. 483 ze zm.).
Uchwała Nadzwyczajnego II Krajowego Zjazdu Lekarzy z 14 grudnia 1991 r.
Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 listopada 1990 r. – Regulamin Senatu  
(t.j. M.P. z 2018 r. poz. 4846 ze zm.).
Orzecznictwo
Trybunał Sprawiedliwości
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 3 października 2013 r., C-109/12.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwość z dnia 21 marca 2013 r., C-19/12.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 9 czerwca 2005 r., w sprawach połączonych C-211/03,
C-299/03, C-316 do C-318/03.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 22 listopada 2001 r., C-541/99 i C-542/99.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 16 kwietnia 1991 r., C-112/89.
Trybunał Konstytucyjny
Wyrok TK z dnia 18 listopada 2014 r., K 23/12.
Wyrok TK z dnia 5 marca 2013 r., U 2/11, OTK-A 2013/3, poz. 24.
Wyrok TK z dnia 8 października 2002 r., K 36/00, OTK-A 2002, nr 5, poz. 63.
Wyrok TK z dnia 21 marca 2001 r., K 24/00, OTK 2001, nr 3, poz. 510.
Wyrok TK z dnia 23 marca 1999 r., K 2/98, OTK 1999, nr 3, poz. 38.
Wyrok TK z dnia 23 lutego 1999 r., K 25/98.
Wyrok TK z dnia 27 listopada 1997 r., U 11/97, OTK 1997, nr 5–6, poz. 67.
Sąd Najwyższy
Wyrok SN z dnia 10 lutego 2010 r., V CSK 287/09, LEX nr 786561.
Wyrok SN z dnia 11 kwietnia 2006 r., I CSK 191/05, OSNC 2007/1, poz. 18.
Wyrok SN z dnia 17 grudnia 2004 r., II CK 303/04, OSP 2005/11, poz. 131.166 Bibliografia
Wyrok SN z dnia 5 września 1980 r., II CR 280/80, LEX nr 5138.
Postanowienie SN z dnia 26 maja 2021 r., I KK 23/21.
Postanowienie SN z dnia 10 kwietnia 2018 r., II UK 265/17, LEX nr 2490629.
Postanowienie SN z dnia 10 kwietnia 2015 r., III KK 14/15, OSNKW 2015/9, poz. 77.
Uchwała składu siedmiu sędziów SN z dnia 29 lutego 2000 r., III CZP 26/99, OSNC 2000 nr 9,
poz. 152, z glosą E. Łętowskiej, „Przegląd Sejmowy” 2000, t. 8, nr 6(41).
Sądy administracyjne i powszechne
Wyrok NSA z dnia 17 lutego 2021 r., II OSK 2031/18.
Wyrok NSA z dnia 16 lutego 2021 r., II OSK 1758/18.
Wyrok NSA z dnia 10 kwietnia 2019 r., II OSK 1486/17.
Wyrok SR w Toruniu z dnia 25 czerwca 2018 r., I C 600/15.
Wyrok WSA w Warszawie z dnia 31 stycznia 2018 r., VII SA/Wa 2720/17.
Wyrok SA w Białymstoku z dnia 4 stycznia 2018 r., III AUa 500/17.
Wyrok SA w Katowicach z dnia 16 listopada 2017 r., I ACa 588/17.
Wyrok NSA z dnia 17 września 2017 r., I FSK 120/16.
Wyrok WSA w Warszawie z dnia 6 lipca 2017 r., VII SA/Wa 1801/16.
Wyrok WSA w Warszawie z dnia 13 stycznia 2017 r., III SA/Wa 3103/15.
Wyrok WSA w Warszawie z dnia 6 września 2016 r., III SA/Wa 2145/15.
Wyrok WSA w Warszawie z dnia 1 lipca 2016 r., VII SA/Wa 692/16.
Wyrok WSA w Warszawie z dnia 30 maja 2016 r., VII SA/WA 385/16.
Wyrok WSA w Warszawie z dnia 24 maja 2016 r., III Sa/Wa 1595/15.
Wyrok SO w Olsztynie z dnia 22 marca 2016 r., VII Ka 52/16.
Wyrok SR w Olsztynie z dnia 30 października 2015 r., IX W 3057/15.
Wyrok WSA w Warszawie z dnia 29 czerwca 2015 r., VII SA/Wa 787/15.
Wyrok WSA w Krakowie z dnia 23 czerwca 2015 r., I SA/Kr 721/15.
Wyrok WSA w Warszawie z dnia 17 czerwca 2015 r., III SA/Wa 2199/14.
Wyrok WSA w Szczecinie z dnia 22 stycznia 2015 r., I SA/Sz 609/14.
Wyrok NSA z dnia 5 marca 2014 r., II OSK 2413/12.
Wyrok SA w Krakowie z dnia 17 września 2013 r., I ACa 763/13.
Wyrok WSA w Szczecinie z dnia 23 maja 2013 r., I SA/Sz 219/13.
Wyrok NSA z dnia 19 grudnia 2012 r., I FSK 259/12.
Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 8 maja 2012 r., III SA/Gl 1331/11.
Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 15 marca 2012 r., IV SA/Po 1078/11.
Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 5 marca 2012 r., I SA/Wr 21/12.
Wyrok WSA w Szczecinie z dnia 17 listopada 2011 r., I SA/Sz 662/11.
Wyrok SA we Wrocławiu z dnia 9 lipca 2010 r., I ACa 655/10.
Wyrok SA w Poznaniu z dnia 29 listopada 2009 r., I ACa 653/09.
Wyrok WSA w Kielcach z dnia 19 maja 2009 r., II SA/Ke 183/09.
Wyrok WSA w Warszawie z dnia 15 marca 2006 r., I SA/Wa 652/05.
Wyrok WSA w Warszawie z dnia 7 kwietnia 2004 r., I SA 1696/02.
Wyrok SA w Warszawie z dnia 3 marca 1998 r., I ACa 14/98.167 Bibliografia
Organy administracji publicznej
Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 22 lipca 2021 r., znak 0114-KDIP-
4-2.4012.216.2021.2.AS, LEX nr 617176.
Interpretacja Indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 22 lipca 2021 r.,
znak 0114-KDIP4-2.4012.216.2021.2.AS, LEX nr 617176.
Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 21 maja 2021 r., znak 0114-KDIP-
4-2.4012.276.2021.1.MB, LEX nr 601730.
Decyzja Prezesa UOKiK nr RWR-5/2019 z dnia 26 lipca 2019 r.
Decyzja Prezesa UOKiK nr RPZ-6/2019 z dnia 3 lipca 2019 r.
Interpretacja  Dyrektora  Krajowej  Informacji  Skarbowej  z  dnia  16  listopada  2017  r.,  znak
0114-KDIP4.4012.636.2017.1.BS, LEX nr 617176 oraz z dnia 6 września 2017 r.
Interpretacja Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Poznaniu z dnia 28 lutego 2017 r., znak
3063-ILPP1-3.4512.16.2017.2.KM, LEX nr 617176.
Interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 28 lutego 2017 r., znak 3063-ILPP1-3.4512.
16.2017.2.KM, LEX nr 342326.
Interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 28 lutego 2017 r., znak 3063-ILPP1-3.4512.
16.2017.2.KM, LEX nr 242326.
Interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 9 stycznia 2012 r., znak IPPP3/443-1348/11-2/
KT, LEX nr 123165.
Interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 26 października 2011 r., znak ILPP2/443-1135/11-4/
AK, LEX nr 116248.
Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 23 sierpnia 2011 r.,  
nr IPTPP1/443-231/11-2/MW, LEX nr 86793.
Interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 16 czerwca 2011 r., znak IBP-P4/443-558/11/
AŚ, LEX nr 154864.
Interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25 maja 2005 r., znak IPPP3/443-199/11-4/KB.