Kultura i etyka zarządzania

Spis treści:

Wprowadzenie

CZĘŚĆ PIERWSZA. Kultura a zarządzanie

ROZDZIAŁ 1. Różne rozumienia kultury; cywilizacje jako kultury

1.1. Czym jest kultura; trudności z definicją
1.2. Cywilizacje według Feliksa Konecznego
1.3. Cywilizacje według Samuela Huntingtona i ich zderzenia

ROZDZIAŁ 2. Kultura duchowa

2.1. Kultura naukowa
2.2. Kultury religijne i ich przesłania
2.3. Chrześcijaństwo jako inspirator i mecenas kultury

ROZDZIAŁ 3. Kultura antropocenu i jak ją zmienić?

3.1. Szacunek do przyrody w różnych wiekach i kulturach
3.2. Ery industrialna i postindustrialna czy antropocen?
3.3. Pan całej planety i postrach ekosystemów
3.4. Globalne ocieplenie, przyczyny i skutki, przeciwdziałanie

ROZDZIAŁ 4. Kultura fizyczna a zarządzanie

4.1. Mark McCormack i IMG
4.2. Rekreacja i turystyka
4.3. Turystyka sportowa

ROZDZIAŁ 5. Kultura materialna i techniczna

5.1. Dlaczego bywają niedoceniane?  
5.2. Ogrody – przykład jedności kultury materialnej, sztuki i zarządzania
5.3. Casus Stainway & Sons – holistyka kultur i zarządzania
5.4. Kultura techniczna

ROZDZIAŁ 6. Kultura polityczna i rządzenia

6.1. Czym jest kultura polityczna
6.2. Systemy autorytarne vs. systemy demokratyczne
6.3. Mężowie stanu, politycy i politykierzy
6.4. Osobowości autorytarne i paranoicy w polityce jako zagrożenie szczególne

ROZDZIAŁ 7. Sztuka a zarządzanie

7.1. Zmienne w czasie rozumienie sztuki
7.2. Zarządzanie jako sztuka, menedżer jako artysta?
7.3. Artyści w systemach totalitarnych i autorytarnych
7.4. Ludzie sztuki w obronie zwierząt

ROZDZIAŁ 8. Kultura wojskowa a zarządzanie

8.1. Dwie narracje
8.2. Pacyfizm nie jest rozwiązaniem, niemniej zmniejszmy tempo zbrojeń
8.3. Ewolucja ducha i kultury armii
8.4. Niektóre kontrowersje i zagrożenia

ROZDZIAŁ 9. Kultura zarządzania – wybrane kwestie

9.1. Czym jest kultura zarządzania i jej składowe
9.2. Wojskowy rodowód zarządzania i wzorce kulturowe
9.3. Kultura folwarczna wiecznie żywa?
9.4. Kultura osobista, zwyczaje i styl bycia zarządzających

ROZDZIAŁ 10. Narodowe kultury zarządzania

10.1. Kultury narodowe i ich determinanty
10.2. Specyfika zarządzania w USA
10.3. Specyfika zarządzania europejskiego (UE)
10.4. Specyfika zarządzania niemieckiego i jego uwarunkowania
10.5. Specyfika zarządzania brytyjskiego i jego uwarunkowania
10.6. Specyfika zarządzania francuskiego i jego uwarunkowania
10.7. Specyfika zarządzania polskiego i jego uwarunkowania
10.8. Specyfika zarządzania szwedzkiego
10.9. Specyfika zarządzania japońskiego i jego uwarunkowania

ROZDZIAŁ 11. Kultury organizacji

11.1. Definicje i podstawowe założenia
11.2. Typologie kultur organizacji
11.3. Zarządzanie kulturą organizacji
11.4. Zarządzanie międzykulturowe

Bibliografia, część pierwsza

CZĘŚĆ DRUGA. Etyka rządzenia i zarządzania

ROZDZIAŁ 12. Istota etyki i moralności

12.1. Czym jest etyka i skąd się wzięła
12.2. Etyka zmienną jest…
12.3. Czym jest moralność?
12.4. Mity o etyce

ROZDZIAŁ 13. Wybrane wypowiedzi na temat etyki; etyka a duchowość

ROZDZIAŁ 14. Inspiracje filozoficzne etyki – starożytna Grecja

14.1. Tales z Miletu
14.2. Pitagoras
14.3. Sofiści –  praktykujący mądrość (V/IV wiek p.n.e.)
14.4. Sokrates (470–399 rok p.n.e.)  
14.5. Etyka Platona (427–347 rok p.n.e.)
14.6. Hedonizm grecki – inaczej rozumiany niż dzisiaj
14.7. Szkoła cynicka (niemająca z cynizmem nic wspólnego)
14.8. Etyka umiaru Arystotelesa (384–322 rok p.n.e.)
14.9. Stoicyzm

ROZDZIAŁ 15. Inspiracje filozoficzne – starożytne Chiny

15.1. Taoizm i Lao-cy  
15.2. Konfucjanizm i Konfucjusz
15.3. Starochińskie cnoty/wyznaczniki moralne

ROZDZIAŁ 16. Inspiracje filozoficzne, polityczne i zagrożenia – nowożytność

16.1. Utylitaryzm/filozofia zdrowego rozsądku i konsekwencjalizm
16.2. Relatywizm
16.3. Etyka sytuacyjna
16.4. Deontologia – etyka obowiązku
16.5. Egzystencjalizm – nurt nihilistyczno-ateistyczny
16.6. Personalizm chrześcijański/katolicki
16.7. Liberalizm
16.8. Ordoliberalizm czyli społeczna gospodarka rynkowa
16.9. Komunitaryzm  
16.10. Socjaldemokratyzm
16.11. Postmodernizm/ponowoczesność i jego etyka

ROZDZIAŁ 17. Nie zabijaj – najważniejsza i najszersza norma uniwersalna. Kontrowersyjne i nieetyczne branże

17.1. Zakaz zabijania i jego rozumienie
17.2. Produkcja i sprzedaż alkoholu
17.3. Produkcja i sprzedaż wyrobów tytoniowych
17.4. Handel bronią  
17.5. Przemysłowy tucz i przemysł mięsny. Myślistwo i rybołówstwo

ROZDZIAŁ 18. Wybrane kwestie etyczne związane z rządzeniem i zarządzaniem

18.1. Przewodzenie jako czynność naturalna; nie blokować przepływu elit
18.2. Siła władzy – nie za mała, nie za wielka
18.3. Etyka zarządzania państwem i rafy populizmu  
18.4. Kompetencje zarządzających jako kwestia etyczna  
18.5. Zysk przedsiębiorstw i zdrowa gospodarka jako kwestie etyczne
18.6. Jakość jako kwestia etyczna
18.7. Prawda jako kwestia etyczna
18.8. Respektowanie dobra wszystkich interesariuszy
18.9. Optymalizacja jako kwestia etyczna
18.10. Szara strefa – wymiar etyczny

ROZDZIAŁ 19. Prawo a etyka i dobre obyczaje  

19.1. Różnice między prawem a etyką
19.2. Etyczność prawa
19.3. Etyka a zasady współżycia społecznego, zwyczaje i obyczaje
19.4. Zróżnicowanie zwyczajów i obyczajów i ich kolizje z etyką uniwersalną
19.5. Kodeksy etyczne

ROZDZIAŁ 20. Etyczny przedsiębiorca, menedżer, pracownik

20.1. Dlaczego ludzie chcą prowadzić firmy i zarządzać?
20.2. Etyczny przedsiębiorca
20.3. Etyczny menedżer  
20.4. Etyczny pracownik

ROZDZIAŁ 21. Wybrane międzynarodowe porozumienia etyczne

21.1. Manifest z Davos (1973)
21.2. Europejska Sieć Etyki Biznesu/European Business Ethics Network
21.3. Zasady Okrągłego Stołu z Caux (1994)
21.4. Kodeks etyki w biznesie dla chrześcijan, muzułmanów i żydów, 1993
21.5. Globalne Porozumienie/Global Compact

Bibliografia, część druga

Uwagi końcowe i niektóre refleksje

Przeczytaj fragment

Bibliografia, część pierwsza
Applebaum A., Zmierzch demokracji, zwodniczy powab autorytaryzmu, Agora 2020.
Armstrong M., Zarządzanie zasobami ludzkimi, Oficyna a  Wolters Kluwer business, War-
szawa 2011.
Bardot B., Łzy walki. Mój manifest w obronie zwierząt, Świat Książki, Warszawa 2019.
Biblia Tysiąclecia, wydanie III, Księga Koheleta rozdz. 3, Pallottinum, Poznań–Warsza-
wa 1990.
Bończak B., Aktywne  formy  turystyki.  Warsztaty z Geografii Turyzmu, Uniwersytet
Łódzki; http://dx.doi.org/10.18788/7525/925-4.05, data dostępu 12.06.2021.
Bugdol M., Stańczyk I., Zielone zarządzanie ludźmi, Difin, Warszawa 2021.
Camus A., Dżuma, PIW, Warszawa 2017.
Chabasiński  R.,  Jarosław  Kaczyński  straszy  swoich  wyborców:  porażka  Andrzeja  Dudy
to  przymusowa  eutanazja  dla  seniorów  i  inne  nieszczęścia,  https://bezprawnik.pl/
przymusowa-eutanazja.
Dereń E., Polański E., Wielki słownik języka polskiego, Krakowskie Wydawnictwo Naukowe,
Kraków 2008.
Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów , PWN 1984.
Dlaczego  Szwedzi  zdobywają  świat  przywództwem  w  stylu  lagom.  Scandinavian  –  Polish
Chamber of Polish, https://www.spcc.pl/node/21128, data dostępu 28.06.2021.
Encyklopedia Powszechna PWN, Warszawa 1974.
Fromm E., Mieć czy być, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2020.
Gabbard G.O., Psychiatria psychodynamiczna w praktyce klinicznej, Wydawnictwo UJ,
Kraków 2009.
Gałecki P., Szulc A., Psychiatria, Edra, Urban & Partner, Wrocław 2018.
Glinka B., Jalonek A.W. (red.), Zarządzanie międzykulturowe, Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego, Kraków 2010.
Global  Carbon  Budget,  2019;  https://naukaoklimacie.pl/aktualnosci/2019-globalna-
emisja-dwutlenku-wegla-wciaz-rosnie-394, data dostępu 28.06.2021.
Godlewski A., Niemiecka solidność podupada, obserwator finansowy.pl, 10.11.2016, https://
www.obserwatorfinansowy.pl/bez-kategorii/rotator/niemiecka-solidnosc-podupada -
jaca, data dostępu 17.06.2021.
Harari Y.N., Sapiens, od zwierząt do bogów, Wydawnictwo Literackie, 2019.231 Bibliografia, część pierwsza
Herman A., Oleksyn T., Stańczyk S., Zarządzanie respektujące wartości, Difin, Warszawa 2016.
Hryniewicz J., Piętno folwarku, „Pomorski Przegląd Gospodarczy”, https://www.euroreg.
uw.edu.pl/dane/web_euroreg_publications_files/4337/ppg-4-2013_59-pietno-fol-
warku.pdf.
http://www.racjonalista.pl/forum.php/s,542909, data dostępu 21.02.2021.
http://www.wz.uw.edu.pl/wydzial/kierunki/podyplomowe/zarzadzanie-zaoczne-
zarzadzanie-dla-tworcow-artystow-i-animatorow-kultury/opis, data dostępu 16.03.2021.
https://case.edu/ech/articles/i/international-management-group-img.
https://en.wikipedia.org/wiki/Manfred_F.R._Kets_de_Vries; data dostępu 12.05.2021.
https://infowire.pl/generic/release/626381/zwyciezcy-i-przegrani-2020-roku, data do-
stępu 27.02.2021.
https://infowire.pl/generic/release/626381/zwyciezcy-i-przegrani-2020-roku, data do-
stępu 27.02.2021.
https://kultura.uj.edu.pl/podyplomowe/zarzadzanie-kultura/program-ksztalcenia, data
dostępu 21.03.2021.
https://otop.org.pl/2020/12/czerwona-lista-ptakow-polski, data dostępu 28.02.2021.
https://psy-pies.com/artykul/swiete-krowy-malpy-i-bezpanskie-psy-w-indiach,1405.
html, data dostępu 10.04.2021.
https://turystyka.rp.pl/zanim-wyjedziesz/13085-australia-swieta-gora-zamknieta-dla-
turystow, data dostępu 12.02.2021.
https://www.polskieradio24.pl/5/1223/Artykul/2436695,Niepokojacy-raport-260-mln-
chrzescijan-ekstremalnie-przesladowanych, data dostępu 14.04.2021.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Cywilizacja, data dostępu 28.08.2020.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Czarna_%C5%9Bmiekowiciepodporządkowaneludzi
mr%C4%87, data dostępu 18.02.2021.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Feliks_Koneczny.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Inteligencja, data dostępu 26.08.2020.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Kultura fizyczna, data dostępu 17.08.2020.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Prawa_zwierz%C4%85t, data dostępu 19.03.2021.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Proces_(powie%C5%9B%C4%87).
https://pl.wikipedia.org/wiki/Rezerwat_przyrody, data dostępu 26.02.2021.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Robert_Schuman.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Steinway_%26_Sons, data dostępu 16.02.2021.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Szwecja, data dostępu 28.06.2021.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Wska%C5%BAnik_demokracji.
imperiumromanum.pl/wojsko/kary-nagrody-w-armii-rzymskiej, data dostępu 16.06.2021.
Kietliński K., Moralność gospodarki opartej na wiedzy, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardy-
nała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2009.
Kietliński K., Martinez Reyes V., Oleksyn T., Etyka w biznesie i zarządzaniu, Oficyna Eko -
nomiczna, Kraków 2005.
Kłosińska K., Rusinek M., Wielka zmiana, czyli jak się rządzi za pomocą słów, Wydawnic-
two Znak, Kraków 2019.232 Bibliografia, część pierwsza
Kostera M., Śłiwa M., Nowe tendencje w badaniach międzykulturowych i badaniach kultury,
[w:] Zarządzanie międzykulturowe, red. B. Glinka i W. Jelonek, Wydawnictwo Uniwer-
sytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010.
Koziej S., Wstęp do teorii i historii bezpieczeństwa, Warszawa 2010.
Kultura w liczbach, https://ibs.org.pl/news/kultura-w-liczbach, data dostępu 15.06.2021.
Masaaki  I.,  Gemba  Kaizen.  Zdroworozsądkowe,  niskokosztowe  podejście  do  zarządzania,
MT Biznes, Warszawa 2006.
Mazur E.,  Kultura  materialna  w  przestrzeni  duchowej, „Studia Theologica Varsaviensia”,
48(2010) nr 1.
Ohno T., Toyota Production System. Beyond Laaaaarge-Scale Production, Francis & Taylor,
wydanie polskie ProdPress, 2008.
Oleksyn T., Zarządzanie. Wybrane kwestie, Difin, Warszawa 2020.
Palmowski J., Słownik najnowszej historii świata 1900–2007, wyd. 2008.
Perlmutter H.V., Heenan, D.A., How Multinational Should Your Top Managers Be?, „Ha-
rvard Business Review” 52, No. 6/1974.
Ratio between CEO and average worker pay in 2018, by country, https://www.statista.
com/statistics/424159/pay-gap-between-ceos-and-average-workers-in-world-by-
country, data dostępu 18.06.2021.
Reber A.S., Słownik psychologii, Scholar 2002.
Słownik  wyrazów  obcych  PWN,  red.  Jan  Tokarski,  Państwowe  Wydawnictwo  Naukowe,
Warszawa.
Snyder T., O tyranii. Dwadzieścia lekcji z dwudziestego wieku. Znak Horyzont, Kraków 2017.
Stanford  University,  https://dzienniknaukowy.pl/planeta/naukowcy-masowe-wymieranie-
gatunkow-przyspiesza-i-zagraza-takze-ludziom.
Tocqueville A., O demokracji w Ameryce, PIW, Warszawa 1976.
Trusewicz I., Wenezuela tonie w inflacji, „Rzeczpospolita” z 9.10.2020, https://www.rp.pl/
Gospodarka/310099928-Wenezuela-tonie-w-hiperinflacji.html.
Ważna M., Dlaczego wirusy odzwierzęce są niebezpieczne dla ludzi?, data publikacji 6.04.2020,
https://www.medonet.pl/koronawirus-pytania-i-odpowiedzi/sars-cov-2,dlaczeg-
o-wirusy-odzwierzece-sa-niebezpieczne-dla-ludzi--naukowcy-wyjasniaja,artykul,
51181202.html, data dostępu 14.04.2021.
Wróblewski A.K., Pozycja nauki polskiej w międzynarodowych rankingach, http://orka.sejm.
gov.pl/wydbas.nsf/0/59106DE53D3E5673C1257BDC0029AC5E/%24File/Strony
%20odStudia_BAS_35i-5.pdf.
www.stainway.com.price, data dostępu 16.02.2021.

Bibliografia, część druga
Archie B., Carroll,Caux Round Table Principles for Responsible Business (PDF), https://odpo-
wiedzialnybiznes.pl/hasla-encyklopedii/okragly-stol-w-caux.
Arystoteles, Etyka wielka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
Bauman Z., 44 listy ze świata płynnej nowoczesności, Wydawnictwo Literackie, 2011.
Blanchard K., Peale N.V., Etyka biznesu, Studio Emka, Warszawa 2010.
Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów , PWN, Warszawa 1984.
Dönhoff M., Ucywilizujmy kapitalizm. Granice wolności, Dom Wydawniczy Bellona, War-
szawa 2000.
Drucker P.F., Zawód menedżer, MT Biznes, Czarnów 2004.
Elementy etyki gospodarki rynkowej, red. B. Pogonowska, PWE, 2000.
Filek J., Filozofia jako etyka , Wydawnictwo Znak, Kraków 2001.
Gasparski W., Europejskie standardy etyki biznesu, „Studia Europejskie” I/1999.
Grün A, Assländer F., Jak kierować innymi, Wydawnictwo Salwator, Kraków 2009.
http://www.britannica.com/EBchecked/topic/132184/Confucius.
https://managementhelp.org/blogs/business-ethics/2010/10/13/10-myths-about-
-business-ethics, data dostępu 8.04.2021.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Czarodziejska_g%C3%B3ra#/media/Plik:Luftbild_
Davos.jpg.
https://pl.wikipedia.org/Wiki/Konfucjusz.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Kwalliso, data dostępu 30.06.2021.
https://pl.wikipedia.org/Wiki/Taoizm.
https://www.eiu.com/n/campaigns/democracy-index-2020.
https://www.rp.pl/Gospodarka/303069991-Wenezuela-ma-banknoty-jednomilionowe.
html, data dostępu 10.07.2021.
Indie: 35 lat po katastrofie w  Bhopalu, ARTE EPortage (Francja, 2019; https://www.arte.tv/pl/
videos/090185-000-A/indie-35-lat-po-katastrofie-w-bhopalu, data dostępu 18.07.2021.
Kietliński K., Martinez Reyes V., Oleksyn T., Etyka w biznesie i zarządzaniu, Oficyna Eko -
nomiczna, Kraków 2005.
Krońska I., Sokrates, Wiedza Powszechna, Warszawa 1985.
Laozi (Chinese Daoist philosopher – Britannica Online Encyclopedia – Windows Inter-
net Explorer.336 Bibliografia, część druga
Najemnicy opracowali kodeks etyczny, „Gazeta Prawna”, 3 czerwca 2011.
Oleksyn T., Zarządzanie  kompetencjami,  teoria  i  praktyka, Wolters Kluwer, wydanie III,
Warszawa 2018.
Oleksyn T., Zarządzanie. Wybrane kwestie, Difin, Warszawa 2020.
Oleksyn T.,  Zarządzanie  zasobami  ludzkimi  w  organizacji, Wolters Kluwer, wydanie IV,
Warszawa 2017.
Panorama Davos, zdjęcie wykonane z paralotni, autor nieznany.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Biblia Tysiąclecia wydanie III, Wydawnictwo
Pallotinum, Poznań–Warszawa 1990, s. 1227.
Rybak M., Etyka menedżera – społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa, Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa 2004.
Seneka, Myśli, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1989.
Słomski  D.,  Koronawirus  nasilił  problem  szarej  strefy.  To  już  ponad  18%  PKB,  Money.pl
23.03.2021, data dostępu 11.10.2021.
Sroka  R.,  Po  co  firmie  kodeks  etyki,  „Więź”  19.07.2021,  https://wiez.pl/2019/02/04/
po-co-firmie-kodeks-etyki-w-kregu-mitow-na-temat-kodeksow-etyki.
Tatarkiewicz W., Historia filozofii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1981.
Teichman J., Etyka społeczna, Oficyna Naukowa, Warszawa 2002.
Zaleśna  A.,  Kompetencje  zarządzających  w  przedsiębiorstwach  społecznie  odpowiedzialnych,
Difin, Warszawa 2019.
Zatorski W., Duchowe dylematy lidera, Tyniec, Wydawnictwo Benedyktynów, 2017.
Zatorski W. OSB, Duchowość lidera, [w:] Zarządzanie, przywództwo, duchowość, red. R. Koło-
dziej, Tyniec, Wydawnictwo Benedyktynów, Kraków 2019.