Wybrane zagadnienia psychodietetyki. Narzędzia i metody pracy z osobami z nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi

Spis treści:

Wprowadzenie

Rozdział 1. Psychologia odżywiania

1.1. Zachowania żywieniowe
1.2. Zmiana nawyków
1.3. Funkcje jedzenia
1.4. Wybory żywieniowe
1.5. Emocje a żywienie
1.6. Wpływ emocji pozytywnych na wybory żywieniowe
1.7. Wpływ emocji negatywnych na wybory żywieniowe
1.8. Mechanizmy regulacji emocji poprzez jedzenie
1.9. Jedzenie emocjonalne

Rozdział 2. Nadwaga i otyłość. Psychologiczne problemy osób z nadmierną masą ciała

2.1. Nadwaga i otyłość
2.2. Leczenie nadwagi i otyłości
2.3. Problematyka psychologiczna otyłości

Rozdział 3. Modele zmiany zachowań żywieniowych

3.1. Modele motywacyjne
3.2. Modele postmotywacyjne
3.3. Modele holistyczne
3.4. Modele zmiany zachowania a skuteczność
3.5. Techniki zmiany zachowania oparte na modelach zmiany zachowania
3.6. Czynniki osobowe wpływające na zachowania żywieniowe

Rozdział 4. Interwencje psychologiczne w psychodietetyce

4.1. Wybrane aspekty komunikacji w obszarze psychodietetyki
4.1.1. Komunikacja werbalna w gabinecie
4.1.2. Zdrowe słowa
4.1.3. Elementy komunikacji pomagające i zakłócające w tworzeniu relacji
4.1.4. Relacja terapeutyczna i jej istota w nurcie poznawczo-behawioralnym
4.1.5. Czynniki leczące w relacji
4.1.6. Charakterystyka pacjenta gabinetu psychodietetycznego – wstępny wywiad i jego aspekty treściowe
4.1.7. Zakończenie relacji i terapii psychodietetycznej
4.2. Elementy terapii poznawczo-behawioralnej
4.3. Terapia ACT
4.4. Dialog Motywujący
4.5. Racjonalna Terapia Zachowania

Podsumowanie
Bibliografia

Aarts, H., Paulussen, T., Schaalma, H. (1997). Physical Exercise Habit: On the Con-
ceptualization and Formation of Habitual Health Behaviours, Health Education
Research, 12, 363–374.
Abraham, C., Michie, S. (2008). A taxonomy of behavior change techniques used in
interventions. Health Psychology, 27(3), 379–387
Abraham  S.,  Llewellyn-Jones  D.  (1995).  Anoreksja,  bulimia,  otyłość.  Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN.
Abraham, C., Sheeran, P. (2005) The Health Belief Model. In: Conner, M. and Nor-
man, P., Eds., Predicting Health Behaviour: Research and Practice with Social
Cognition Models, 2nd Edition, Open University Press, Maidenhead, 28–80.
Agular-Bloemer  A.,  Diez-Garcia  R.  (2018).  Influence  of  emotions  evoked  by  life
events on food choice. Eating and Weight Disorders – Studies on Anorexia, Buli-
mia and Obesity, 23, 45–53.
Ahola, A.J., Mikkilä, V., Saraheimo, M., Wadén, J., MäkimaTtila, S., Forsblom, C.,
(…) Groop, P.H. (2012). Sense of coherence, food selection and leisure time
physical  activity  in  type  1  diabetes.  Scandinavian  Journal  of  Public  Health,
40(7), 621–628.
van den Akker, Schyns, Jansen (2017). Altered appetitive conditioning in overweight
and obese women, Behaviour Research and Therapy, 99, 78–88.
Aldag, R.J., Steams, T.M. (1987). Management. Ohio: South-Western Publishing Co.
Cincinnati.
Allison, K.C., Crow, S.J., Reeves, R.R., et al.(2007). Binge eating disorder and night
eating syndrome in adults with type 2 diabetes. Obesity, 15, 1287–1293.
Allison, K.C., Lundgren, J.D., Moore, R.H., et al. (2010). Cognitive behavior therapy
for night eating syndrome: a pilot study. American Journal of Psychotherapy, 64,
91–106.
Allison, K.C., Lundgren, J.D., O’reardon, J.P., et al. (2010). Proposed diagnostic cri-
teria for night eating syndrome. International Journal of Eating Disorder, 43,
241–247.144 Bibliografia
American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Practice
Guidelines,  Obesity  Expert  Panel  (2014).  Expert  panel  report:  guidelines  for
the  management  of  overweight  and  obesity  in  adults.  Obesity.  2014;22(S2):
S41–410.
Amore,  L.,  Buchthal,  O.V.,  Banna,  J.C.  (2019)  Identifying  perceived  barriers  and
enablers  of  healthy  eating  in  college  students  in  Hawai’i:  a  qualitative  study
using focus groups. BMC Nutrition, 5, 16.
Amorim Palavras, M., Hay, P., Touyz, S.W., Sainsbury, A., Luz, F.Q. da, Swinbourne,
J.M., … Claudino, A.M. (2015). Comparing cognitive behavioural therapy for
eating  disorders  integrated  with  behavioural  weight  loss  therapy  to  cognitive
behavioural therapy-enhanced alone in overweight or obese people with bulimia
nervosa  or  binge  eating  disorder:  study  protocol  for  a  randomised  controlled
trial. Trials, 16(1).
Annesi  J.J.,  Mareno  N.,  McEwen  K.  (2016).  Psychosocial  predictors  of  emotional
eating and their weight-loss treatment-induced changes in women with obesity.
Eating and Weight Disorders – Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 21,
289–295.
Armitage, C.J., Conner, M. (2000). Social cognition models and health behaviour:
A structured review. Psychology & Health, 15, 173–189.
Armstrong, M.J., Mottershead, T.A., Ronksley, P.E., Sigal, R.J., Campbell, T.S., Hem-
melgarn, B.R. (2011). Motivational interviewing to improve weight loss in over-
weight and/or obese patients: a systematic review and meta-analysis of randomi-
zed controlled trials. Obesity Review, 12, 709–23.
Arnow B., Kenardy J., Agras W.S. (1994). The Emotional Eating Scale: The develop-
ment of a measure to assess coping with negative affect by eating. International
Journal of Eating Disorders, 8 (1), 79–90.
Asay T.P., Lambert, M.J. (2002). The empirical case for the common factors in the-
rapy: Quantitative findings, [w:] M.A. Hubble,B.L. Duncan, S.D. Miller (red.)
The Heart & Soul of Change: what works in therapy. Washington: American
Psychological Association, s. 33–56.
Aspland, H., Lewelyn, S., Hardy, G.E., Barkham, M., Stiles, W. (2008). Alliance rup-
tures and rupture resolutions in cognitive–behavior therapy: A preliminary task
analysis. Psychotherapy. Research, 18(6), 699–710
A-Tjak,  J.G.L.,  Davis,  M.L.,  Morina,  N.,  Powers,  M.B.,  Smits,  J.A.J.,  &  Emmel-
kamp, P.M.G. (2014). A Meta-Analysis of the Efficacy of Acceptance and Com -
mitment Therapy for Clinically Relevant Mental and Physical Health Problems.
Psychotherapy and Psychosomatics, 84(1), 30–36.
Aune, D., Giovanucci, E., Boffetta, P., Fadnes. L.T., Keum, N., Norat, T., Greenwood,
D.C. Riboli, E., Vatten, L.J., Tonstad, S. (2017). Fruit and vegetable intake and 145 Bibliografia
the risk of cardiovascular disease, total cancer and all cause mortality—a syste-
matic review and dose response meta-analysis of prospective studies. Internatio-
nal Journal of Epidemiology, 1029–1056.
Babicz-Zielińska E., Rybowska A., Zabrocki R. (2006). Relations between emotions
and food preferences. Polish Journal of Food and Nutrition Sciences, 56 (15),
163–165.
Bąk-Sosnowska, M. (2009). Miejsce psychologia w leczeniu otyłości. Forum Medy-
cyny Rodzinnej, 3(4), 297–303.
Bąk-Sosnowska, M., & Skrzypulec-Plinta, V. (2017). Health behaviors, health defini-
tions, sense of coherence, and general practitioners’ attitudes towards obesity
and diagnosing obesity in patients. Archives of Medical Science, 13(2), 433–440.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change.
Psychological Review, 84, 191–215.
Bandura, A. (2001). Social cognitive theory: an agentic perspective. Annual Review
of Psychology, 52, 1–26.
Beck, A.T., Freeman, A., Davis, D.D. (2005). Terapia poznawcza zaburzeń osobowo-
ści. Kraków: Wydawnictwo UJ.
Beck, A. (2005). Terapia poznawcza. WUJ: Kraków
Beck, A.T., Wright, F.D., Newman, C.F., Liese, B.S. (2007). Terapia poznawcza uza-
leżnień. Kraków: Wydawnictwo UJ.
Beck, A., Alford, A. (2005). Terapia poznawcza jako teoria integrująca psychoterapię.
Gdańsk: GWP.
Bernabé, E., Kivimäki, M., Tsakos, G., Suominen-Taipale, A.L., Nordblad, A. et al.
(2009). The relationship among sense of coherence, socio-economic status, and
oral health-related behaviours among Finnish dentate adults. European Journal
of Oral Science, 117, 413–418.
Białkowska M. (2011). Etiopatogeneza otyłości. Postępy Nauk Medycznych, 24 (9),
765–769.
Birch, L.L., Marlin, D.W. (1982). I don’t like it; I never tried it: Effects of exposure on
two-year-old children’s food preferences, Appetite, 3(4), 353–360.
Birch, L.L. (1999). Development of food preferences. Annual Review of Nutrition,
19, 41–62.
Bjorntorp, P., Rosmond, R. (2000). Neuroendocrine abnormalities in visceral obesity.
International Journal of Obesity and Related Metabolic Disorders, 24(2), 80–85.
Björvell H, Aly A, Langius A, Nordström G. (1994). Indicators of changes in weight
and eating behavior in severely obese patients treated in a nursing behavioral
program. International Journal of Obesity, 18, 521–525.
Blechert, J., Testa, G., Georgii, C., Klimesch, W.,Wilhelm, F. (2016). The Pavlovian
craver: Neural and experiential correlates of single trial naturalistic food condi-
tioning in humans. Physiology & behavior, 158, 18–25.146 Bibliografia
Block, J.H., Block, J. (1980). The role of ego-control and ego resiliency in the orga-
nization of behavior. W: W.A. Collins (red.). The Minnesota symposium on child
psychology (t.13, s. 39–101). Nowy Jork: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
Block,  J.,  Kremen,  A.M.  (1996).  IQ  and  ego-resiliency:  conceptual  and  empirical
connections  and  separateness.  Journal  of  personality  and  social  psychology,
70(2), 349.
Boff, R. de M., Dornelles, M.A., Feoli, A.M.P., Gustavo, A. da S., & Oliveira, M. da S.
(2018). Transtheoretical model for change in obese adolescents: MERC rando-
mized clinical trial. Journal of Health Psychology, 1–14.
Bongers P., Jansen A., Havermans R., Roefs A., Nederkoorn C. (2013). Happy eating.
The underestimated role of overeating in a positive mood. Appetite, 67, 74–80.
Bongers P., van den Akker K., Havermans R., Jansen A. (2015). Emotional eating
and Pavlovian learning: does negative mood facilitate appetitive conditioning?
Appetite, 89, 226–236.
Bongers P., de Graaff A., Jansen A. (2016). ‘Emotional’ does not even start to cover it:
generalization of overeating in emotional eaters. Appetite, 96, 611–616.
Bongers P. Jansen A. (2017) Emotional eating and Pavlovian learning: evidence for
conditioned appetitive responding to negative emotional states. Cognition and
Emotion, 31(2), 284–297.
Bordin E.S., (1994). Theory and research on the therapeutic working alliance: New
directions [w]: The working alliance. Theory, research, and practice, pod red.
A.O. Horvath, L.S. Greenberg, New York, John Wiley & Sons, Inc., 13–37
Bui,  E.T.,  &  Fazio,  R.H.  (2016).  Generalization  of  evaluative  conditioning  toward
foods: Increasing sensitivity to health in eating intentions. Health Psychology,
35(8), 852–855
Burke, B.L., Arkowitz, H., Menchola, M. (2003). The efficacy of motivational inte -
rviewing: a meta-analysis of controlled clinical trials. Journal of Consulting Cli-
nical Psychology, 71, 843–61.
Brehm, J.W. (1966). A theory of psychological reactance. Academic Press.
Brogan, K., Carcone, A.I., Jen, C., Ellis, D., Marshall, S., Naar-King, S. (2012). Fac-
tors Associated with Weight Resilience in Obesogenic Environments in Female
African-American Adolescents, Journal of the Academy of Nutrition and Diete-
tics,112(5), 718–724.
Brownley, K.A, Berkman, N.D., Peat, C.M., et al. (2016). Binge-eating disorder in
adults: a systematic review and meta-analysis. Annuals of Internal Medicine,
165, 409–420.
Brytek-Matera A. (2010). Obraz własnego ciała u otyłych kobiet: przyczyny i stopień
niezadowolenia, związek z obniżoną samooceną i strategiami radzenia sobie ze
stresem. Psychiatria Polska, 44(2), 267–275.147 Bibliografia
Buczak,  A.,  Samujło,  M.  (2013).  Samoocena  globalna  i  postrzeganie  własnego  ciała
a zachowania żywieniowe studentów. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 32, 232–242.
Carrillo, E., Prado-Gascó, V., Fiszman, S., Varela, P. (2012). How personality traits
and intrinsic personal characteristics influence the consumer’s choice of redu -
ced-calorie food. Food Research International. 49(2), 792–797.
Castelnuovo,  G.,  Pietrabissa,  G.,  Manzoni,  G.M.,  Cattivelli,  R.,  Rossi,  A.,  Novelli,
M., Varallo, G., Molinari, E. (2017). Cognitive behavioral therapy to aid weight
loss in obese patients: current perspectives. Psychology Research and Behavior
Management, 10, 165–173.
Carver, C.S., Scheier, M.F, Segerstrom, S.C. (2010). Optimism. Clinical Psychology
Review 30(7): 879–889.
Ciarrochi, J., Bailey, A., Harris, R. (2019). Pożegnaj wagę. Jak wykorzystać techniki
ACT w odchudzaniu i utrzymaniu wymarzonej sylwetki. Gdańsk: GWP.
Chaillot, A. (2012). Wpływ poziomu samooceny na zachowania żywieniowe. Niepu-
blikowana praca doktorska, Gdańsk: GUM.
Chanduszko-Salska, J. (2013). Psychologiczne uwarunkowania nadmiernego zaab-
sorbowania jedzeniem. Psychiatria, 10(1), 1–8.
Clark,  D.A.,  Beck,  A.T.,  &  Alford,  B.A.  (1999).  Scientific  foundations  of  cognitive
theory and therapy of depression. John Wiley & Sons Inc.
Cobb-Clark,  D.A.,  Kassenboehmer,  S.C.,  Schurer,  S.  (2014).  Healthy  habits:  The
connection between diet, exercise, and locus of control. Journal of Economic
Behavior & Organization, 98, 1–28.
Contento, I.R., Basch, C., Shea, S., Gutin, B., Zybert, P., Michela, J.L., & Rips, J.
(1993). Relationship to mothers’ food choice criteria to food intake of preschool
children: Identification of family subgroups. Health Education Quarterly, 20(2),
243–259
Contento, I.R. (2018). Edukacja żywieniowa. PWN Warszawa.
Crockett A.C., Myhre S.K., Rokke P.D. (2015). Boredom proneness and emotion regula-
tion predict emotional eating. Journal of Health Psychology, 20 (5), 670–680.
Czabała  Cz.  (2006).  Czynniki  leczące  w  psychoterapii.  Poznań:  Wydawnictwo
Naukowe PWN; 2006.
Del  Piccolo  L.,  Goss  C.  (2012).  People-centered  care:  new  research  needs  and
methods in doctor-patient communication. Challenges in mentalhealth. Epide-
miological Psychiatry. Science, 21, 145–149.
Decaluwé V, Braet C. (2003). Prevalence of binge-eating disorder in obese children
and adolescents seeking weight-loss treatment. International Journal of Obesity.
27, 404–409.
Deckersbach,  T.  i  in.  (2006).  Habit  Reversal  Versus  Supportive  Psychotherapy  in
Tourette’s  Disorder:  A  Randomized  Controlled  Trial  and  Predictors  of  Treat-
ment Response, Behaviour Research and Therapy, 44(8), 1079–1090148 Bibliografia
Desmet P., Schifferstein H. (2008). Sources of positive and negative emotions in food
experience. Appetite, 50, 290–301.
DiClemente, CC (2015) Change is a process not a product: Reflections on pieces to
the puzzle. Substance Use & Misuse 50(8–9): 1225–1228.
DiMatteo MR, Lepper HS, Croghan TW. (2000) Depression is a risk factor for non-
compliance with medical treatment. Archives of Internal Medicine, 160, 2101.
Dombrowski, S.E., Sniehotta, F.F., Avenell, A., Johnston, M., MacLennan, G., Araújo-
-Soares, V. (2012) Identifying active ingredients in complex behavioural interven-
tions for obese adults with obesity-related co-morbidities or additional risk factors
for co-morbidities: a systematic review, Health Psychology Review, 6(1), 7–32
Dorling, J.L., Bhapkar, M., Das, S.K. et al. (2019). Change in self-efficacy, eating
behaviors and food cravings during two years of calorie restriction in humans
without obesity. Appetite, 143.
Dzwonkowska,  I.,  Laczowicz-Tabaczek,  K.,  Łaguna,  M.  (2008).  Samoocena  i  jej
pomiar. Polska adaptacja skali SES M Rosenberga. Podręcznik. Warszawa: Pra-
cownia Testów Psychologicznych.
Effects H. (2017). Health effects of overweight and obesity in 195 countries over
25 years. N English Journal of Medicine., 377, 13–27
Ekman P., Davidson R.J. (2002). Natura emocji – podstawowe zagadnienia. Gdańsk:
Wydawnictwo GWP.
Eli, K., Sorjonen, K., Mokoena, L. et al. (2016). Associations between maternal sense
of coherence and controlling feeding practices: The importance of resilience
and support in families of preschoolers, Appetite, 105, 134–143.
Epel  E,  Lapidus  R,  McEwen  B,  et  al.  (2001).  Stress  may  add  bite  to  appetite  in
women: A laboratory study of stress-induced cortisol and eating behavior. Psy-
choneuroendocrin. 26, 37–49.
Evers C., Stok F.M., de Ridder D. (2010). Feeding your feelings: Emotion regulation
strategies and emotional eating. Personality and Social Psychology Bulletin, 36 (6),
792–804.
Evers, C., Adriaanse, M., de Ridder, D., de Witt Huberts, J. (2013). Good mood food.
Positive emotion as neglected trigger for food intake. Appetite, 68, 1–7.
Evers C., Dingemans A., Junghans A., Boeve A. (2018). Feeling bad or feeling good,
does emotion affect your consumption of food? A meta-analysis of the experi-
mental evidence. Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 92, 195–208.
Fairburn, C.G., Doll, H.A., Welch, S.L., et al. (1998). Risk factors for binge eating
disorder: a community-based, case-control study. Archives of General Psychia-
try, 55, 425–432.
Fitzpatrick, M.R., Janzen, J., Chamodraka, M., Gamberg, S., Blake, E. (2009). Client
relationship incidents in early therapy: Doorways to collaborative engagement.
Psychotherapy. Research, 19(6): 654– 665.149 Bibliografia
Freire,  M.C.M.,  Sheiham,  A.,  Hardy,  R.  (2001).  Adolescents’  sense  of  coherence,
oral health status, and oral health related behaviours. Community Dental Oral
Epidemiology, 29, 204–212.
Fontaine, K.R., & Shaw, D.F. (1995). Effects of Self-Efficacy and Dispositional Opti-
mism on Adherence to Step Aerobic Exercise Classes. Perceptual and Motor
Skills, 81(1), 251–255.
Foster, G.D., Makris, A.P., Bailer, B.A.(2005). Behavioral treatment of obesity. Ameri-
can Journal of Clinical Nutrition, 82(1), 230S–235S.
Forman, E.M., Butryn, M.L., Manasse S.M., et al. (2016). Acceptance-based versus
standard behavioral treatment for obesity: results from the mind your health
randomized controlled trial. Obesity (Silver Spring), 24(10), 2050–2056.
Franken, R.E. (2005). Psychologia motywacji. Sopot: Wydawnictwo GWP.
French, S.A., Story, M., & Perry, C.L. (1995). Self-esteem and obesity in children and
adolescents: a literature review. Obesity Research, 3(5), 479–490.
Fritz, M.F. (1933). The Field of Psychodietetics Paper read before the Section on
Clinical Psychology of the American Psychological Association, The University of
Chicago, September 12, 1933. The Psychological Clinic, 22(3), 181–186.
Gacek M. (2013). Selected individual differences as predictors of milk product con-
sumption in a group of perimenopausal women in the light of health hazards.
Przegląd Menopauzalny, 12(4): 300–306.
Gacek  M.  (2013).  Selected  individual  determinants  of  cereal,  fruit  and  vegetable
consumption among menopausal women in view of potential health risks. Prze-
gląd Menopauzalny, 12(5), 385–391.
Gacek M, Frączek B. (2013). Nutritional evaluation of junior football players depen-
ding on the global level of self– efficacy of the athletes. Medicina Sportiva, 17(2):
72–75.
Gacek, M. (2014). Individual differences as predictors of dietary patterns among meno-
pausal women with arterial hypertension. Przegląd Menopauzalny, 13, 101–108.
Gacek  M,  Frączek  B,  Morawska  M.  (2015).  Self-efficacy  as  a  predictor  of  dietary
choices in a group of young women practicing fitness on a recreational basis.
Medicina Sportiva, 2(4), 61–68.
Gacek M. (2015). Association between self-efficacy and dietary behaviors of Ameri-
can football players in the Polish clubs in the light of dietary recommendations
for athletes. Roczniki PZH, 66(4), 361–366.
Gacek M. (2016). Poczucie własnej uogólnionej skuteczności a wybory żywieniowe
młodych kobiet rekreacyjnie uprawiających fitness. Medycyna Ogólna i Nauki
o Zdrowie, 22(3), 227–231.
Gardner, B., de Bruijn, G.-J, Lally, P. (2011). A systematic review and meta-analysis
of applications of the Self-Report Habit Index to nutrition and physical activity
behaviors. Annals of Behavioral Medicine 42, 174–187.150 Bibliografia
Gelso, Ch.J., Hayes, J.A. (2005). Relacja terapeutyczna. Gdańsk: GWP.
Głębocka, A. (2009). Niezadowolenie z wyglądu a rozpaczliwa kontrola wagi. Kraków:
Wydawnictwo Impuls.
Gordon T., Edward S. (1995). Pacjent jako partner. Warszawa: Wyd. PAX.
Gordon, T., Sterling, E.W. (2009). Rozmawiać z pacjentem. Podręcznik doskonale-
nia umiejętności komunikacyjnych i budowania partnerskich relacji. Warszawa:
Academica Wydawnictwo SWPS.
Gorin, A.A., Niemeier, H.M., Hogan, P. et al. (2008). Binge eating and weight loss
outcomes in overweight and obese individuals with type 2 diabetes: results from
the Look AHEAD trial. Archives of General Psychiatry, 65, 1447–1455.
Goleman, D. (1997). Inteligencja emocjonalna. Poznań: Media Rodzina.
Greenson R.R. (1965). The working alliance and the transference neuroses. “Psy-
choanalysis Quarterly”, 34, 155–181.
Grice, H. (1978),  Presupposition  and Conversational Implicature. W: P. Cole and
J. Morgan, H. Grice (red.) Radical Pragmatics, New York.
Grzesiuk, L. (2005). Psychoterapia. Teoria. Poznań: Eneteia.
Guh, D.P., Zhang, W., Bansback, N., Amarsi, Z., Birmingham, C.L., Anis, A.H. (2009).
The incidence of co-morbidities related to obesity and overweight: a systematic
review and meta-analysis. BMC Public Health, 9, 88–94.
Hamilton M. (2002). Strategies for the management of patients with obesity. Treat-
ment of Endocrinology, 1(1), 21–36.
Harris, R. (2018). Zrozumieć ACT. Terapia akceptacji i zaangażowania w praktyce.
Gdańsk: GWP.
Havermans, R., Vancleef, L., Kalamatianos, A., Nederkoorn, Ch. (2015) Eating and
inflicting pain of boredom. Appetite, 85, 52–57.
Hayes, D., Ross, C.E. (1987). Concern with appearance, health beliefs and eating
habits. ournal of Health and Social Behavior, 28(2), 120–130.
Hayes, S.C., Strosahl, K.D., Wilson, K.G., (2013). Terapia akceptacji i zaangażowa-
nia:  Proces  i  praktyka  uważnej  zmiany.  Kraków:  Wydawnictwo  Uniwersytetu
Jagiellońskiego
Heszen-Niejodek, I. (red.). (1995). Doŝwiadczenie kryzysu-szansa rozwoju czy ryzyko
zaburzeń? (Nr 1495). Katowice: Uniwersytet Śląski
Heszen-Niejodek,  I.  (2000).  Psychologiczne  problemy  chorych  somatycznie.W:
J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, 3, 513–531.
Heszen, I. i Sęk, H. (2008). Zdrowie i stres. W: J. Strelau, D. Doliński (red.). Pod-
ręcznik psychologii. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Heymsfield, S.B., Wadden, T.A. (2017). Mechanisms, pathophysiology, and manage-
ment of obesity. New English Journal of Medicine., 376, 254–66.
Heatherton. T.G., Baumeister, R.F. (1991). Binge eating as escape from self-aware-
ness. Psychological Bulettin, 110(1), 86–108.151 Bibliografia
Hingle, M.D., Wertheim, B.C., Tindle, H.A, et al. (2014). Optimism and diet quality
in the Women’s health initiative. Journal of Academic Nutrition and Dietary,
114, 1036–1045.
Hjelmesæth, J., Rosenvinge, J.H., Gade, H. et al. (2019). Effects of Cognitive Beha-
vioral Therapy on Eating Behaviors, Affective Symptoms, and Weight Loss After
Bariatric Surgery: a Randomized Clinical Trial. Obesity Surgery, 29, 61–69.
Horne, D.J., White, D.E., Varigos, G.A. (1989). A Preliminary Study of Psychological
Therapy in the Management of Atopic Eczema, British Journal of Medical Psy-
chology, 62(3), 241–248.
Horwath CC. (1999). Applying the transtheoretical model to eating behaviour change:
challenges and opportunities. Nutrition Research Review, 12(2), 281–317.
Hudson, J.I., Hiripi, E., Pope, H.G., et al. (2007). The prevalence and correlates
of eating disorders in the National Comorbidity Survey Replication. Biological
Psychiatry, 61, 348–358.
Iacovino, J.M., Gredysa, D.M., Altman, M., et al. (2012). Psychological treatments for
binge eating disorder. Current Psychiatry Report., 14, 432–446.
International  Agency  for  Research  on  Cancer.:  Press  Relase  No  240.  Protokół
dostępu: https://www.iarc.fr/wp-content/uploads/2018/07/pr240_E.pdf [pobrano
23.02.2020r.].
Instytut Żywności i Żywienia (2020). Zasady prawidłowego żywienia. Protokół dostępu:
http://www.izz.waw.pl/pl/zasady-prawidowego-ywienia [pobrano 23.02.2020r.].
Jarosz, M. (2017). Normy żywienia dla populacji Polski. Warszawa: Instytut Żywności
i Żywienia.
Jabłonowska-Lietz B., Wrzosek M., Nowicka G. (2012). Czy cukier może uzależniać?
Ścieżkami mózgowego układu nagrody. Żywienie Człowieka i Metabolizm, 39 (4),
276–283.
Jacobi,  C.,  Hayward,  C.,  de  Zwaan,  M.,  et  al.  (2004).  Coming  to  terms  with  risk
factors for eating disorders: application of risk terminology and suggestions for
a general taxonomy. Psychological Bulletin, 130(1), 19–65.
Jantaratnotai, N. et al. (2017). The interface of depression and obesity. Obesity Rese-
arch in Clinical Practice, 11(1), 1–10.
Jarosz, M., Kłosiewicz-Latoszek, L. (2006). Otyłość, Zapobieganie i leczenie. War-
szawa: PZWL.
Jensen, M.D., Ryan, D.H., Apovian, C.M. et al. (2013), AHA/ACC/TOS guideline for
the management of overweight and obesity in adults: a report of the American
College of Cardiology/American Heart Association task force on practice guide-
lines and the obesity society. Journal American Collage of Cardiology, 63(25 Pt
B), 2985–3023.
Jeżewska-Zychowicz,  M.  (2007).  Zachowania  żywieniowe  i  ich  uwarunkowania.
SGGW Warszawa. 152 Bibliografia
Juczyński Z. (2009). Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. PTP, War-
szawa
Judge,  T.A.,  Erez,  A.,  Bono,  J.E.,  &  Thoresen,  C.J.  (2002).  Are  measures  of  self-
-esteem, neuroticism, locus of control, and generalized self-efficacy indicators of
a common core construct? Journal of Personality and Social Psychology, 83(3),
693–710
Jung, A. (2014). Otyłość – choroba cywilizacyjna. Pediatria i Medycyna Rodzinna,10(3),
226–232.
Juruć, A., Bogdański, P. (2011). Osobowość w rozmiarze XXL. Psychologiczne czyn-
niki ryzyka otyłości. Forum Zaburzeń Metabolicznych, 2(1): 34–42.
Juruć A, Wierusz-Wysocka B, Bogdański P. (2011). Psychologiczne aspekty jedzenia
i nadmiernej masy ciała. Farmacja Współczesna, 4, 119–126.
Karasu, S.R. (2012). Of mind and matter: psychological dimensions in obesity. Ame-
rican Journal of Psychotherapy, 66(2), 111–128.
Kaźmierczak, M. (2005). Empatia jako czynnik podnoszący jakość komunikacji inter-
personalnej, [w:] Człowiek u progu trzeciego tysiąclecia: zagrożenia i wyzwania,
red. M. Plopa, Elbląg 2005, s. 561–571.
Kessler, R.C., Berglund, P.A., Chiu, W.T., et al. (2013). The prevalence and correlates
of binge eating disorder in the WHO World Mental Health Surveys. Biological
Psychiatry, 73, 904–914.
Kleszcz-Szczyrba, R. (2010). Pomagać sobą – rozważania na temat czynników niespe-
cyficznych w psychoterapii związanych z postawą psychoterapeuty. Psychotera -
pia, 4 (155), 61–72.
Khaylis A, Yiaslas T, Bergstrom J, Gore-Felton C. (2010). A review of efficacious tech -
nology-based weight-loss interventions: five key components. Telemedicine and
Journal of E-Health, 16(9), 931–938.
Knapp, M., Hall, J. (2008). Komunikacja niewerbalna w interakcjach międzyludz-
kich. Wrocław: Wydawnictwo Astrum.
Koball  A.M.,  Meers  M.R.,  Storfer-Isser  A.,  Domoff  S.E.,  Musher-Eizenman  D.R.
(2012). Eating when bored: revision of the Emotional Eating Scale with focus
on boredom. Journal of Health Psychology, 3(4), 521–524.
Kokoszka,  A.  (2016).  Wprowadzenie  do  terapii  poznawczo-behawioralnej.  PWN:
Warszawa.
Konopka, M.N. (2016). Komunikacja z pacjentem – teoria i praktyka. Kraków: Insty-
tut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej.
Konturek S, J (2007) Fizjologia człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny. Wro-
cław: Elservier Urban &Partner.
Lambert M.J. (1992). Implications of outcome research for psychotherapy integra-
tion[w:] C. Norcross, M.R. Goldfried (red.). Handbook of psychotherapy integra-
tion. New York: Basic Books, s. 94–129153 Bibliografia
Lang U.E., Beglinge C., Schweinfurth N., Walter M., Borgwardt S. (2015). Nutritio-
nal aspects of depression. Cellular Physiology and Biochemistry, 37, 1029–1043.
Lally,  P.,  van  Jaarsveld,  C.H.M.,  Potts,  H.W.W.,Wardle,  K.  (2009).  How  are  habits
formed: Modelling habit formation in the real world. European Journal of Social
Psychology 40, 998–1009.
Leahy,  R.L.  (2008).  The  therapeutic  relationship  in  cognitive-behavioral  therapy.
Behavioral and. Cognitive Psychotherapy, 36, 769–777
Leech, H (1983). Principles of Pragmatics, London, P. 131–139
Lindmark, U., Stegmayr, B., Nilsson, B. et al. (2005). Food selection associated with
sense of coherence in adults. Nutrition Journal, 4(9).
Litwin R., Goldbacher E.M., Cardaciotto L., Eubanks-Gambrel L. (2017). Negative
emotions and emotional eating: the mediating role of experiential avoidance.
Eating and Weight Disorders – Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 22,
97–104.
Logel, C., Cohen, G.L. (2012). The role of the self in physical health: Testing the
effect of a values-affirmation intervention on weight loss. Psychological Science,
23(1), 53–55.
Loxton N., Dawe S., Cahill A. (2011). Does negative mood drive the urge to eat? The
contribution of negative mood, exposure to food cues and eating style. Appetite,
56, 368–374.
Luborsky  L.  (1976).  Helping  alliance  in  psychotherapy,  [w:]  J.L.Cleghhorn  (red.).
Successful psychotherapy. New York, Brunner/Mazel, s. 92–116
Lundahl, B., Moleni, T., Burke, B.L., Butters, R., Tollefson, D., Butler, C., Rollnick,
S. (2013). MI in medical care settings: a systematic review and meta-analysis of
randomized controlled trials. Patient Education Counsulting, 93, 157–68.
Luppino, F.S., de Wit, L.M., Bouvy, P.F., et al. (2010). Overweight, obesity, and depres-
sion: a systematic review and meta-analysis of longitudinal studies. Archives of
General Psychiatry, 67(3), 220–229.
Lyman, B. (1982) The Nutritional Values and Food Group Characteristics of Foods
Preferred During Various Emotions, The Journal of Psychology, 112:1, 121–127
Łaguna, M. (2006a). Ogólna samoocena czy przekonanie o skuteczności? Badania
nad intencją przedsiębiorczą. Przegląd Psychologizny, 49, 259–274.
Łaguna, M. (2006b). Skala Skuteczności Przedsiębiorczej. Roczniki Psychologiczne,
9, 107 – 128.
Łaguna,  M.,  Trzebiński,  J.,  Zięba,  M.  (2005).  Kwestionariusz  Nadziei  na  Sukces.
Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Łaguna, M., Laczowicz-Tabaczek, K., Dzwonkowska, I. (2007). Skala Samooceny SES
Rosenberga – polska adaptacja metody. Psychologia Społeczna, 2(4), 164 – 176.
Łuszczyńska, A. (2004). Zmiana zachowań zdrowotnych. Dlaczego dobre chęci nie
wystarczają. Gdańsk: Wydawnictwo GWP. 154 Bibliografia
Macht M. (1999). Characteristics of eating in anger, fear, sadness and joy. Appetite,
33, 129–139.
Macht M.(2008). How emotions affect eating: A five-way model. Ap petite, 50, 1–11
Maddux, M. (red). (1995). Self-efficacy, adaptation and adjustment: Theory, rese -
arch and application. New York: Plenum.
McHaffle, J.G. i in. (2005), Subcortical Loops Through the Basal Ganglia, Trends in
Neurosciences, 28, 401–407.
Majewska, M. (2015). Relacja lekarza z pacjentem w kontekście wizyty domowej,
czyli jak nie zostać stroną w rodzinnych sporach, Lekarz Rodzinny, nr 1.
Marcysiak, M., Zagroba, M., Kubala, M. i in. (2008). Wiedza uczniów szkół podkar-
packich na temat otyłości a zachowania żywieniowe. Problemy Pielęgniarstwa,
16(1, 2), 112–117.
Maultsby, M.C. (2013). Racjonalna Terapia Zachowania. Podręcznik terapii poznaw-
czo-behawioralnej. Wydawnictwo Dominika Księskiego Wulkan.
Maultsby,  M.C.,  Wirga,  M.,  DeBernardi,  M.  (2019).  ABC  Twoich  emocji.  Żnin:
Wydawnictwo Dominika Księskiego Wulkan.
Merten, K. (1999). Einfuhrung in die Kommunikationswissenschaft. Berlin-Ham-
burg-Munster: LIT Verlag.
Michałek, D.Z. (2001) Syndrom uzależnienia od jedzenia. Wydawcy: ARC-EN-CIEL:
Centrum Terapii Zaburzeń Łaknienia.
Michie,  S.,  Wood,  C.E.,  Johnston,  M.,  Abraham,  C.,  Francis,  J.J.,  Hardeman,  W.
(2015).  Behaviour  change  techniques:  the  development  and  evaluation  of
a taxonomic method for reporting and describing behaviour change interven-
tions (a suite of five studies involving consensus methods, randomized controlled
trials and analysis of qualitative data). Health Technology Assessment, 19(99).
Milaneschi,  Y.,  Kyle  Simmons,  W.,  van  Rossum,  E.F.,  Pennin,  B.W.J.H.  (2019)
Depression and obesity: evidence of shared biological mechanizms. Molecular
Psychiatry, 24, 18–33.
Miller,  W.R.,  Rollnick,  S.  (2002).  Motivational  interviewing:  Preparing  people  for
change (2nd ed.). The Guilford Press
Miller, W.R., Rollnick, S. (2014). Dialog motywujący. Jak pomóc ludziom w zmianie?
Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Mrozowska,  O.,  Przenzak,  A.  (2013).  Dialog  motywujący  –  budowanie  mostu  do
zmiany. Cz. 1. Terapia uzależnienia i współuzależnienia, 2, 15–6
Mrozowska,  O.,  Przenzak,  A.  (2013).  Dialog  motywujący  –  budowanie  mostu  do
zmiany. Cz. 2. Terapia uzależnienia i współuzależnienia, 3: 19–23.
Morison,  J.  (2016).  DSM-5  bez  tajemnic.  Praktyczny  przewodnik  dla  klinicystów.
Kraków: WUJ.
Motyka,  M.  (2013).  Znaczenie  komunikacji  terapeutycznej  z  pacjentem.  Sztuka
Leczenia, 3–4, 17–24.155 Bibliografia
Munsch, S., Biedert, E., Meyer, A., Michael, T., Schlup, B., Tuch, A., & Margraf, J.
(2007). A randomized comparison of cognitive behavioral therapy and behavio-
ral weight loss treatment for overweight individuals with binge eating disorder.
The International journal of eating disorders, 40(2), 102–113.
Myers, C.A., Martin, C.K., & Apolzan, J.W. (2018). Food cravings and body weight:
a conditioning response. Current opinion in endocrinology, diabetes, and obesity,
25(5), 298–302.
Nabavi  S.M.,  Daglia  M.,  Braidy  N.,  Nabavi  S.F.  (2017).  Natural  products,  micro-
nutrients and nutraceuticals for the treatment of depression: A short review.
Nutritional Neuroscience, 20 (3), 180–194.
Nadolska,  K.,  Sęk,  H.  (2007).  Społeczny  kontekst  odkrywania  wiedzy  o  zasobach
odpornościowych, czyli czym jest resilience i jak ono funkcjonuje. W: Ł. Kacz-
marek, A. Słysz (red.). Bliżej serca–zdrowie i emocje (s.13–37). Poznań: Wydaw-
nictwo UAM.
Noel, C., Dando, R. (2015). The effect of emotional state on taste perception. Appe-
tite, 95, 89–95.
Nuccitelli,  C.,  Valentini,  A.,  Caletti,  M.T.  i  inni  (2018).  Sense  of  coherence,  self-
-esteem, and health locus of control in subjects with type 1 diabetes mellitus
with/without satisfactory metabolic control. Journal of Endocrinological Investi-
gation, 41, 307–314.
Nunn, R.G., Newton, K.S., Faucher, P. (1992). 2.5 Years Follow-up of Weight and
Body Mass Index Values in the Weight Control for Life! Program: A Descriptive
Analysis, Addictive Behaviors, 17(6), 579–585.
Nygaard Flølo, T., Tell, G.S. Kolotkin, R.L. et al. (2019). Eating self-efficacy as pre -
dictor of long-term weight loss and obesity-specific quality of life after sleeve
gastrectomy: A prospective cohort study. Surgery for Obesity and Related Dise-
ases, 15(2), 161–167.
Ogińska-Bulik  N.,  Chanduszko-Salska  J.  (2000).  Psychologiczna  charakterystyka
kobiet z nadwagą i otyłością. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologica
4, 35–43.
Ogińska-Bulik  N.  (2004).  Psychologia  nadmiernego  jedzenia.  Łódź:  Wydawnictwo
Uniwersytetu Łódzkiego.
Ogińska-Bulik N., Juczyński Z. (2008). Skala pomiaru prężności SPP25. NowinyPsy-
chologiczne, 3, 39–56.
Ogińska-Bulik, N. (2010). Uzależnienie od czynności – mit czy rzeczywistości? War-
szawa: Wydawnictwo Difin.
Ogińska-Bulik, N. (2015). Dwa oblicza traumy. Negatywne i pozytywne skutki zda-
rzeń traumatycznych u pracowników służb ratowniczych. Warszawa: Wydaw-
nictwo Difin.156 Bibliografia
Ogińska-Bulik, N. (2017). Czynniki warunkujące zdrowie. W: B. Woynarowska (red.).
Edukacja zdrowotna. Warszawa: PWN.
O’Gara P.E., Fairhurst W. (2004). Therapeutic communication part 1:general appro-
aches that enhance the quality of the consultation. Accident and Emergency
Nursing. 12, 166–172.
O’Hea EL, Grothe KB, Bodenlos JS, Boudreaux ED, White MA, Brantley PJ (2005)
Predicting medical regimen adherence: the interactions of health locus of con-
trol beliefs. Journal of Health Psychology, 10, 705–717
Palavras,  M.A,  Hay,  P.,  Touyz,  S.,  et  al.  (2015).  Comparing  cognitive  behavioural
therapy for eating disorders integrated with behavioural weight loss therapy to
cognitive  behavioural  therapy-enhanced  alone  in  overweight  or  obese  people
with bulimia nervosa or binge eating disorder: study protocol for a randomised
controlled trial. Trials, 16, 578.
Pänkäläinen, M., Fogelholm, M., Valve, R. et al. Pessimism, diet, and the ability to
improve  dietary  habits:  a  three-year  follow-up  study  among  middle-aged  and
older Finnish men and women. Nutr J 17, 92 (2018).
Pearson, N., Biddle, S.J., Gorely, T. (2009). Family correlates of breakfast consump-
tion among children and adolescents. A systematic review. Appetite. 52(1), 1–7.
Pearsons, J.B. (2007). Terapia poznawcza w praktyce. Gdynia: Alliance Press.
Pennbrant S. (2013). A trustful relationship – the importance for relatives to actively
participate in the meeting with the physician. Int. Journal of Qualitative Studies
on Health and Well-being. 8, 1–12.
Pervin, L.A. (2002). Psychologia osobowości. Gdańsk: Wydawnictwo GWP.
Pliner, P., Loewen, E.R. (1997). Temperament and food neophobia in children and
their mothers. Appetite, 28(3), 239–254.
Pilska M., Jeżewska-Zychowicz M. (2008). Psychologia żywienia. Wybrane zagadnie-
nia. Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
Polivy J, Herman CP. (1985). Dieting and binging: a causal analysis. American Psy-
chology, 40, 193–201.
Polivy J., Herman C.P., McFarlane T. (1994). Effects of anxiety on eating: does pala-
tability moderate distress-induced overeating in dieters? Journal of Abnormal
Psychology, 103, 505–510.
Polivy J., Herman C.P. (1999). Distress and eating: why do dieters overeat? Interna-
tional Journal of Eating Disorders, 26, 153–164.
Polivy, J., Herman, C.P. (2002). Causes of eating disorders. Annual Review of Psycho-
logy, 53, 187–213.
Posadzki, P., Stockl, A., Musonda, P. & Tsouroufli, M. (2010). A mixed-method appro -
ach to sense of coherence, health behaviors, self-efficacy and optimism: Towards 157 Bibliografia
the operationalization of positive health attitudes. Scandinavian Journal of Psy-
chology, 51, 246–252.
Potempa  K.  (2013).  Optymizm  a  zdrowie.  Medycyna  Ogólna  i  Nauki  o  Zdrowiu,
19(2), 130–134.
Prochaska J.O., Velicer W.F. (1997). The transtheoretical model of health behavior
change. American. Journal of. Health Promotion. 1(1), 38–48.
Ray E.C., Nickels M.W., Sayeed, S. Sax, H.C. (2003). Predicting success after gastric
bypass: the role of psychosocial and behavioral factors, Surgery, 134 (4), 555–563.
Remick A.K, Polivy, J, Pliner, P. (2009). Internal and external moderators of the effect
of variety on food intake. Psychol Bull, 135(3): 434–451. 6.
Renehan, A.G., Roberts, D.L., Dive, C. (2008). Obesity and cancer: pathophysiologi-
cal and biological mechanisms. Arch Physiol Biochem. 114(1), 71–83.
Respondek W. (2011). Zasady leczenia otyłości. Postępy Nauk Medycznych. 24(9),
782–789.
Rogers,  C.R.  (1957).  Becoming  a  Person.  In  Symposium  on  Emotional  Develop-
ment, Oberlin College, Oberlin, OH, US; This chapter represents a lecture by
Dr. Rogers given at the aforementioned symposium.. Association Press.
Rogers, C. (1975) Empathic: an unappreciated way of being. The Counseling Psy-
chology, 5, 2–10.
Rogers JM, Ferrari M, Mosely K, Lang CP, Brennan L. (2017). Mindfulness-based
interventions for adults who are overweight or obese: a meta-analysis of physical
and psychological health outcomes. Obesity Review, 18(1), 51–67.
Rollnick, S., Miller, W., Butler, C. (2010). Wywiad motywujący w opiece zdrowotnej.
Warszawa: Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej Academica.
Romanowska-Tołłoczko, A., Kałwa, M. (2014) Oddziaływania psychologiczne w kom-
pleksowej terapii nadwagi. Problemy Higieny i Epidemiologii, 95(2), 209–214
Romain, A.J., Bortolon, C., Gourlan, M., Carayol, M., Decker, E., Lareyre, O., Ninot,
G., Boiché, J., Bernard, P. (2018). Matched or nonmatched interventions based
on the transtheoretical model to promote physical activity. A meta-analysis of
randomized controlled trials, Journal of Sport and Health Science, 7(1)50–57.
Ronaldson, A, Molloy, G.J., Wikman, A., Poole, L., Kaski, J-C., Steptoe, A. (2015).
Optimism and recovery after acute coronary syndrome: a clinical cohort study.
Psychosomatic Medicine, 77, 311–318.
Rosenstock,  I.M.  (1974)  The  health  belief  model  and  preventive  health  behavior.
Health Education Monographs, 2, 328–335.
Rossy, L. (2016). The Mindfulness-Based Eating Solution. New Harbinger, Oakland,
USA.
Rotella  C.,  Cresci  B.,  Pala  L.,  Dicembrini  I.  (2016)  Therapeutic  Education.  In:
Sbraccia P., Nisoli E., Vettor R. (eds) Clinical Management of Overweight and
Obesity. Springer, Cham 158 Bibliografia
Rowicka, M. (2015) Uzależnienia behawioralne. Terapia i profilaktyka. Warszawa:
Krajowe Biuro do spraw Przeciwdziałania Narkomani. Fundacja Praesterno.
Różycka, J. (2016). Adaptacja do choroby przewlekłej i jej indywidualne wyznaczniki.
Badania osób chorych na stwardnienie rozsiane. Niepublikowana rozprawa dok-
torska, Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
Różycka, J. (2019). Wyznaczniki wczesnej adaptacji do stwardnienia rozsianego, Pol-
skie Forum Psychologiczne, 24(3), 334–355.
Rubak, S., Sandboek, A., Lauritzen, T., Christensen, B. (2005). Motivational inter-
-viewing:  A  systematic  review  and  meta-analysis.  British  Journal  of  General
Practice, 81, 305–312
Ruderman,  A.J.,  Christensen,  H.  (1983).  Restraint  theory  and  its  applicability  to
overweight individuals. Journal of Abnormal Psychology, 92(2), 210–215
Rutter, M. (1985). Resilience in the face of adversity: protective factors and resi-
stance to psychiatric disorder. British Journal of Psychiatry, 147, 598–611.
Sandèn-Eriksson, B. (2000). Coping with type-2 diabetes: the role of sense cohe-
rence  compared  with  active  management.  Journal  of  Advanced  Nursing,
31,1393–1397.
Sanhueza C., Ryan L., Foxcroft D.R.: Diet and the risk of unipolar depression in
adults: systematic review of cohort studies. Journal of Human Nutrition and
Dietetics 2013, 26, 56–70.
Sarris, J., O’Neil, A., Coulson, C.E., Schweitzer, I., Berk, M. (2014). Lifestyle medi-
cine for depression. BMC Psychiatry, 14, 107–111.
Seligman, M. (2002). Optymizmu można się nauczyć. Poznań: Wydawnictwo Media
Rodzina.
Semmer, N. (2006). Personality, stress and coping. W: M. Vollrath (red). Handbook
of Personality and Health (s. 73–113). Chichester: Wiley
Serretti, A., Mandelli, L. (2010). Antidepressants and body weight. Journal of Clini-
cal Psychiatry,71, 1259–1272.
Sęk, H. (2000). Zdrowie behawioralne. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik
akademicki. (s. 533–554), tom III. Gdańsk: Gdańskie Wyd. Psychologiczne.
Sikorski,  W.  (2009).  Werbalne  i  niewerbalne  oddziaływania  w  psychoterapii.  War-
szawa: Difin.
Simpson, S.A., McNamara, R., Shaw, C., Kelson, M., Moriarty, Y., Randell, E., Cohen,
D., Alam, M.F., Copeland, L., Duncan, D., Espinasse, A., Gillespie, D., Hill, A.,
Owe-Jones, E., Tapper, K., Townson, J., Williams, S., Hood, K. (2015). A feasi-
bility randomized controlled trial of a motivational interviewing-based interven-
tions for weight loss maintenance in adults. Health Technology Assessment, 19
(v-vi, xix-xxv), 1–378.159 Bibliografia
Simon, J.D., House, P., Hoshaw, M.J. (1995). The Role of Self-efficacy in Improving
Dietary Behaviors for Reduction of Nutrition-related Cancers. Journal of the
American Dietetic Association, 95 (9), Supplement A67.
Singer, B., Bryan, M.A., Popov, P., Scarff, R., Carter, C., Wright, E., Aragona, B.J.,
Robinson, T.E. (2016). The sensory features of a food cue influence its ability to
act as an incentive stimulus and evoke dopamine release in the nucleus accum-
bens core. Learning and Memory, 23: 595–606.
Smith, D., Bolam, J.P. (1990). The Neural Network of the Basal Ganglia as Revealed
by the Study of Synaptic Connections of Identified Neurones, Trends in Neuro -
sciences, 13, 259–265.
Spence C. (2017) Comfort food: A review. International Journal of Gastronomy and
Food Science, 9, 105–109.
Spitzer, R.L., Yanovski, S., Wadden, T., et al. (1993). Binge eating disorder: its fur-
ther validation in a multisite study. International Journal of Eating Disorder, 13,
137–153
Steptoe, A. and Wardle, J. (2001), Locus of control and health behaviour revisited:
A  multivariate  analysis  of  young  adults  from  18  countries.  British  Journal  of
Psychology, 92: 659–672.
Strawbridge, R., Arnone, D., Danese, A., Papadopoulos, A., Herane Vives, A., Cle-
are, A.J. (2015). Inflammation and clinical response to treatment in depression:
a meta-analysis. European Neuropsychopharmacology, 25, 1532–1543.
Steptoe, A., Wright, C., Kunz-Ebrecht, S.R., & Iliffe, S. (2006). Dispositional opti-
mism and health behaviour in community-dwelling older people: Associations
with healthy ageing. British Journal of Health Psychology, 11(1), 71–84.
Stewart-Knox, B., Duffy, M., Bunting, B. et al. (2012). Associations between obesity
(BMI and waist circumference) and socio-demographic factors, physical activity,
dietary habits, life events, resilience, mood, perceived stress and hopelessness in
healthy older Europeans. BMC Public Health, 12, 424–430.
van Strien T., Cebolla A., Etchemendy E., Gutiérrez-Maldonado J., Ferrer-Garcia M.,
Botella C., Baños R. (2013). Emotional eating and food intake after sadness and
joy. Appetite, 66, 20–25.
van  Strien  T.,  Konttinen  H.,  Hornberg  J.R.,  Engels  R.C.M.E.,  Winkens  L.H.H.:
(2016). Emotional eating as a mediator between depression and weight gain.
Appetite, 100, 216–224.
van Strien T. (2018). Causes of emotional eating and matched treatment of obesity.
Current Diabetes Reports, 18, 35–39.
Stunkard, A.J., Grace, W.J., Wolff, H.G. (1955). The night-eating syndrome: a pat-
tern of food intake among certain obese patients. American Journal of Medicine,
19, 78–86.160 Bibliografia
Sutton, K., Logue, E., Jarjoura, D. et al. (2003). Assessing dietary and exercise stage
of change to optimize weight loss interventions. Obesity Research,11(5):641–52.
Swan, E., Bouwman, L., Hiddink, G.J., Aarts, N., Koelen, M. (2015). Profiling healthy
eaters. Determining factors that predict healthy eating practices among Dutch
adults, Appetite, 89, 122–130
Swencionis C, Rendell SL. (2012). The psychology of obesity. Abdominal Imaging.
37(5), 733–737
Szafrańska,  K.  (2014).  Niespójność  procesu  komunikacji  –  zagrożenie  dla  bezpie-
czeństwa  personalnego..  W:  I.  Klonowska,  K.  Szafrańska  (red.)  Reaguj!  Nie
toleruj. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Departament Porządku
Publicznego.
Szczygieł  D.,  Kadzikowska-Wrzosek  R.  (2014).  Emocje  a  zachowania  żywieniowe
– przegląd badań. Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni, 86, 69–79.
Szczygieł D. (2014). Regulacja emocji a dobrostan. Konsekwencje wyprzedzającej i kory-
gującej regulacji emocji. [W:] Derbis R., Baka Ł.: Oblicza jakości życia. Wydawnic-
two Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Częstochowa, 191–205.
Thomaes, S., Bushman, B.J., de Castro, B.O., Reijntjes, A. (2012). Arousing “gentle
passions”  in  young  adolescents:  Sustained  experimental  effects  of  value  affir-
mations on prosocial feelings and behaviors. Developmental Psychology, 48(1),
103–110.
Tsiros, M.D., Sinn, N., Brennan, L., Coates, A.S., Walkley, J.W., Petkov, J., Howe,
P.R.C.,  Buckley,  J.D.  (2008).  Cognitive  behavioral  therapy  improves  diet  and
body composition in overweight and obese adolescents, The American Journal
of Clinical Nutrition, 87(5), 1134–1140.
Uchnast,  Z  (2001).  Empatia  osobowa:  metoda  pomiaru,  Przegląd  Psychologiczny,
44(2),. 189–207.
den Uijl L., Jager G., de Graaf C., Waddell J., Kremer S. (2014). It is not just a meal,
it is an emotional experience – a segmentation of older persons based on the
emotions that they associate with mealtimes. Appetite, 83, 287–296.
Ungredda, T., Gluck, ME., Geliebter, A. (2012). Pathophysiological and neuroendo-
crine aspects of night eating syndrome. W: Lundgren, JD.Allison, KC., Stun-
kard, AJ. (red.). Night Eating Syndrome: Research, Assessment, and Treatment.
New York: Guilford, s. 197–217.
Vallis, M. Ruggiero, L., Greene, G., Jones, H., Zinman, B., Rossi, S., Edwards, L.,
Rossi, J.S., Prochaska, J. (2003). Stages of Change for Healthy Eating in Diabe-
tes Diabetes Care, 26(5,) 1468–1474.
Vasudha Gidugu & Marjorie L. Jacobs (2019) Empowering individuals with mental
illness to develop healthy eating habits through mindful eating: results of a pro-
gram evaluation, Psychology, Health & Medicine, 24(2), 177–186.161 Bibliografia
Vesnaver, E., Keller, H.H., Payette, H., Shatenstein, B. (2012). Dietary resilience as
described by older community-dwelling adults from the NuAge study “If there is
a will – there is a way!”, Appetite, 58(2), 730–738.
Vocks S, Tuschen-Caffier B, Pietrowsky R, et al. (2010). Meta-analysis of the effecti-
veness of psychological and pharmacological treatments for binge eating disor-
der. International Journal of Eating Disorder, 43, 205–217.
Vos, T., Flaxman, A.D., Naghavi, M., Lozano, R., Michaud, C., Ezzati, M, et al. (2012).
Years lived with disability (YLDs) for 1160 sequelae of 289 diseases and injuries
1990–2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010.
Lancet. 380, 2163–96. 2
Vogelzangs,  N.,  Beekman,  A.T.F.,  Boelhouwer,  I.G.,  Bandinelli,  S.,  Milaneschi,  Y.,
Ferrucci, L., et al. (2011). Metabolic depression: a chronic depressive subtype?
Findings from the InCHIANTI study of older persons. Journal of Clinical Psy-
chiatry. 72, 598–604.
Wachtel P. (2012). Komunikacja terapeutyczna. Kraków: Wyd. UJ.
Wallston, B.D., Wallston, K.A. (1978) Locus of control and health: a review of the
literature. Health Education Monography, 6, 107–117.
Warren, J., Smith, N., Ashwell, M. (2017). A structured literature review on the role
of mindfulness, mindful eating and intuitive eating in changing eating beha-
viours: Effectiveness and associated potential mechanisms. Nutrition Research
Reviews, 30(2), 272–283.
Wąsowski, M., Walicka, M., Marcinowska-Suchowierska, E. (2013). Otyłość – defi-
nicja, epidemiologia, patogeneza. Postępy Nauk Medycznych, 26(4), 301–306.
Wirga, M. (2008). Zwyciężyć chorobę. Katowice: Wydawnictwo KOS.
Wirga M, DeBernardi M (2002) The ABCs of cognition, emotion, and action. Archi-
ves of Psychiatry and Psychotherapy 4, 5–16
Wilson, G.T., Brownell, K.D. (1980). Behavior therapy for obesity: An evaluation of
treatment outcome. Advances in Behaviour Research and Therapy, 3, 49–86.
 Wing, R.R. (2002). Behavioral weight control. W:: Wadden TA, Stunkard AJ, edi-
tors. Handbook of Obesity Treatment. New York: The Guilford Press, s.301–316.
Wing, R.R. (2002). Behavioral weight control. W: Wadden TA, Stunkard AJ, editors.
Handbook of Obesity Treatment. New York: The Guilford Press, s.301–316.
Włodarek D., Lange E., Kozłowska L., Głąbska D. (2015). Dietoterapia. Warszawa:
PZWL.
Wojtyła-Buciora, P., Marcinkowski, J.T. (2010). Sposób żywienia, zadowolenie z wła-
snego wyglądu i wyobrażenie o idealnej sylwetce młodzieży licealnej. Problemy
Higieny i Epidemiologii, 91(2), 227–232.
Wolff, G.E., Clark, M.M. (2001). Changes in eating self-efficacy and body image fol-
lowing cognitive–behavioral group therapy for binge eating disorder: A clinical
study, Eating Behaviors, 2(2), 97–104. 162 Bibliografia
Woods. D.G., Miltenberger, R.G. (1995). Habit Reversal: A Review of Applications
and  Variations,  Journal  of  Behavior  Therapy  and  Experimental  Psychiatry,
26(2), 123–131.
Woods,D.W.,  Wetterneck,  C.T.,  Flessner,  C.A.  (2006).  A  Controlled  Evaluation  of
Acceptance and Commitment Therapy Plus Habit Reversal for Trichotilloma-
nia, Behaviour Research and Therapy, 44(5), 639–656.
Wooley, S.C, Garner, D.M. (1991). Obesity treatment: the high cost of false hope.
Journal of American Dietetic Association, 91(10):1248–1251.
Wong, M., Qian, M. (2016). The role of shame in emotional eating. Eating Behaviors,
23, 41–47.
World  Health  Organization  (1946).  Constitution  of  WHO.  Principles.  http://www.
who.int/about/mission/en/ [protokół dostępu z dnia 20.02.2020]
World Health Organization (2017) http://www.who.int/features/factfiles/obesity/en/.
[protokół dostępu 20.02.2020]
World  Health  Organization  (2017)  https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/
detail/obesity-and-overweight, [protokół dostępu 20.02.2020]
Yager, J., Devlin, MJ., Halmi, KA., et al. (2006). Practice Guideline for the Treatment
of  Patients  with  Eating  Disorders.  Third.  Washington:  American  Psychiatric
Association.
Yanovski S. (1993). Binge eating disorder: current knowledge and future directions.
Obesity Research, 1, 306–324
Zahorska-Markiewicz  B.  (2005).  Nauka  i  praktyka  w  leczeniu  otyłości.  Kraków:
ArchiPlus.
Zahorska-Markiewicz  B.  (2004).  Aktualna  strategia  leczenia  otyłości.  Kardiologia
w praktyce, 3, 8–13.
Zeidi,  I.M.,  Hajiagha,  A.P.  (2013)  Effect  of  Motivational  Interviewing  on  Eating
Habits and Weight Losing among Obese and Overweight Women. Journal of
Obesity and Weight Loss Therapy, 3, 172.
Ziarko, M. (2006). Radzene sobie ze stresem choroby przewlekłej. Poznań: Wydawnic-
two Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
de Zwaan, M., Marschollek, M., Allison, K.C. (2015). The night eating syndrome (NES)
in bariatric surgery patients. European Eating Disorder Review, 23, 426–434.