Psychologia pracy. Podstawowe pojęcia i zagadnienia. Wydanie 3 zaktualizowane i rozszerzone

Spis treści:

Wprowadzenie

1. Człowiek w pracy, czyli o uwarunkowaniach realizacji roli zawodowej

Psychologiczne koncepcje człowieka
Człowiek w sytuacji pracy – podmiotowe wyznaczniki funkcjonowania
Podsumowanie

2. Praca i pracownik wobec współczesnych wyzwań zawodowych

Znaczenie pracy w życiu człowieka
Człowiek wobec zmienności świata pracy
Praca zdalna
Praca – nowe zjawiska i rozwiązania
Podsumowanie

3. Środowisko pracy przestrzenią dla aktywności zawodowej

Mikroklimat
Hałas
Wibracje
Środowisko pracy – w trosce o pracowniczy dobrostan
Człowiek–praca, czyli o wartości dopasowania do środowiska pracy
Klimat organizacyjny jako szczególny wymiar środowiska pracy
Środowisko pracy z perspektywy ergonomii
Podsumowanie

4. Praca wobec ryzyka i zagrożeń dobrostanu pracownika

Zawody trudne i niebezpieczne
Wypalenie zawodowe
Pracoholizm
Mobbing
Bezrobocie
Podsumowanie

5. Stres w pracy

Stres w pracy – wybrane stanowiska teoretyczne
Stres w pracy – przyczyny i konsekwencje
Stres w pracy – czy i jak można rozwiązać ten problem?
Technostres – nowe oblicze stresu w pracy
Podsumowanie

6. Pracując z innymi, czyli w kierunku społecznego obrazu pracy

Jednostka w zespole
Z perspektywy roli i funkcji kierowniczej
Style kierowania – definicja, charakterystyka, zróżnicowanie
Style kierowania – wybrane propozycje teoretyczne
Podsumowanie

7. Motywacja w pracy

Motywacja – perspektywa psychologiczna
Motywacja do pracy – perspektywa historyczna
Motywacja do pracy – przegląd teorii
Teorie treści
Teorie procesu
Teoria wzmocnienia
Podsumowanie

8. Satysfakcja z pracy

Satysfakcja z pracy – znaczenie warunków pracy
Satysfakcja z pracy w perspektywie badawczej – rola czynników zawodowych i pozazawodowych
Satysfakcja z pracy – w relacji do cech jednostki
Podsumowanie

9. Współczesny rynek pracy – zróżnicowanie pokoleniowe

Zarządzanie różnorodnością
Pokolenia na rynku pracy
Zarządzanie wiekiem w świetle zmian demograficznych
Podsumowanie

10. Między teorią a praktyką

Przykładowe formy aktywności
Podsumowanie

Bibliografia

Adamiec, M., Kożusznik, B. (2000). Zarządzanie Zasobami Ludzkimi. Aktor – Kreator –
Inspirator. Kraków: ARKADE.
Adenike, A. (2011). Organizational Climate as a Predictor of Employee Satisfaction: Evi-
dence from Covenant University. Business Intelligence Journal, 1, 151–165.
Anczewska, M. (2006). Stres i wypalenie zawodowe u pracowników psychiatrycznej opieki
zdrowotnej. Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.
Anczewska, M., Świtaj, P., Roszczyńska, J. (2005). Wypalenie zawodowe. Postępy Psychia-
trii i Neurochirurgii, 14, z. 2, 67–77.
Andrałojć, M., Ławrynowicz, M. (2012). Elastyczny system wynagrodzeń w motywowaniu
pokolenia Y. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 5, 49–62.
Andysz, A. (2011). Dopasowanie człowiek–środowisko pracy z perspektywy zarządzania
ryzykiem psychospołecznym w organizacji. W: D. Merecz (red.), Polityka psychospo-
łecznych zagrożeń w miejscu pracy – od teorii do praktyki. Podręcznik dla psychologów
(s. 117–141). Łódź: Instytut Pracy im. Prof. Nofera.
Andysz, A., Merecz, D. (2010). Badania nad dopasowaniem człowieka do środowiska pra-
cy. W: D. Merecz (red.), Dopasowanie człowieka do środowiska pracy – uwarunkowania
i skutki (s. 37–49). Łódź: Instytut Pracy im. Prof. Nofera.
Antonovsky, A. (1995). Rozwikłanie tajemnicy zdrowia. Warszawa: Fundacja IPN.
Aronowska, I. (2014). Efektywna współpraca w zespołach międzypokoleniowych. Przed-
siębiorczość i Zarządzanie. Zarządzanie – nowe perspektywy w dobie zmian demogra-
ficznych – w świetle badań, E. Gołębiowska (red.), t. XV, z. 11, cz. 2, 115–127.
Badora, B. (2023). Nastroje na rynku pracy w czerwcu Komunikat z badań nr 78. Warsza-
wa: Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej. https://www.cbos.pl/SPISKOM.
POL/2023/K_078_23.PDF (dostęp 03.08.2023)
Bajcar, B., Borkowska, A., Czerw, A., Gąsiorowska, A., Nosal, Cz., S. (2006). Psychologia
preferencji i zainteresowań zawodowych. Przegląd teorii i metod. Zeszyty Informacyj-
no-Metodyczne Doradcy Zawodowego, 34, Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityka
Społecznej, Departament Rynku Pracy.
Baka, Ł. (2011). Konflikt między pracą a rodziną a wypalenie zawodowe. Psychologia
Społeczna, 4(19), 367–374.
Baka, Ł. (2013a). Relacje społeczne w pracy jako moderator zależności: wymagania w pra-
cy – zdrowie psychiczne i fizyczne nauczycieli. Psychologia Społeczna, 4(27), 422–434.
Baka, Ł. (2013b). Zależności między poczuciem niesprawiedliwości, stresem roli zawo-
dowej a zachowaniami nieproduktywnymi w pracy. Przedsiębiorczość i Zarządzanie,
Zarządzanie stresem, H. Skłodowski (red.), cz. I, t. XIV, z. 5, 7–21.Baka, Ł. (2016). Stres w pracy jako źródło Kontrproduktywnych zachowań pracowników.
Prewencja i Rehabilitacja, 1(43), 11–22.
Baka, Ł., Basińska, B. (2016). Psychometryczne właściwości polskiej wersji Oldenburskie-
go Kwestionariusza Wypalenia Zawodowego (OLBI). Medycyna Pracy, 67(1), 29–41.
DOI: https://doi.org/10.13075/mp.5893.00353
Baka, Ł., Cieślak, R. (2010). Zależności między stresorami w pracy a wypaleniem zawodo-
wym i zaangażowaniem w pracę w grupie nauczycieli: pośrednicząca rola przekonań
o własnej skuteczności i wsparcia społecznego. Studia Psychologiczne, 48, 3, 5–18.
Baka, Ł., Derbis, R. (2013). Emocje i kontrola w pracy jako regulatory związku stresory
w pracy – zachowania nieproduktywne. Empiryczna weryfikacja modelu stresory –
emocje. Psychologia Społeczna, t. 8, 3(26), 323–334.
Baka, Ł., Derbis, R., Walczak, R. (2015). Psychometryczne właściwości Kwestionariusza
Zachowań Kontrproduktywnych – CWB-C. Czasopismo Psychologiczne – Psychological
Journal, 21(2), 163–174.
Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psycho-
logical Review, 84, 191–215.
Bańka, A. (1992). Jak definiuje się bezrobocie z perspektywy psychologicznej? W: A. Bań-
ka (red.), Bezrobocie. Podręcznik pomocy psychologicznej (s. 21–43). Poznań: Print-B.
Baran, P. M. (2011). Temperament i optymizm a skłonność do podejmowania ryzyka
u pilotów i kierowców zawodowych. Studia Psychologica UKSW, 11(2), 19–34.
Barometr polskiego rynku pracy. Raport Personnel Service, V edycja I półrocze 2023,
https://personnelservice.pl/wp-content/uploads/2023/03/Barometr-Polskiego-
-Rynku-Pracy_I-polrocze-2023.pdf (dostęp 26.08.2023)
Bartczak, A., Wontorczyk, A., Strzelecki, M., Banaś, M. (2018). Prokrastynacja zawodowa
jako forma ekologii pracy i jej współczesne uwarunkowania. Czasopismo Psycholo-
giczne, 24(2), 387–395.
Bartkowiak, G. (1997a). Konflikty i ich rozwiązywanie. W: G. Bartkowiak, H. Januszek
(red.), Umiejętności kierownicze (s. 86–95). Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekono-
micznej w Poznaniu.
Bartkowiak, G. (1997b). Psychologia zarządzania. Poznań: Wydawnictwo Akademii Eko-
nomicznej w Poznaniu.
Bartkowiak, G. (2000). Wybrane determinanty sukcesu zawodowego w opinii menedże-
rów. W: S. A. Witkowski (red.), Psychologiczne wyznaczniki sukcesu w zarządzaniu, tom V  
(s. 15–32). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Bartkowiak,  G.,  Krugiełka,  A.  (2018).  Job  crafting  wśród  polskich  przedsiębiorców
i przedstawicieli kadry kierowniczej. Zarządzanie i Finanse, 16(1/2), 19–34.
Basińska, B., Wilczek-Rużyczka, E. (2011). Zespół wypalenia zawodowego i zmęczenie
w kontekście pracy zmianowej i stresu zawodowego wśród pielęgniarek chirurgicz-
nych. Przegląd Psychologiczny, 54(1), 101–114.
Beauwale, A., Noworol, Cz., Łącała, Z. (1998). Bateria Testów Uzdolnień Ogólnych. War-
szawa: MPiPS, Krajowy Urząd Pracy.
282 BibliografiaBibliografia 283
Bednarska-Wnuk, I. (2012). Elastyczność zawodowa w percepcji przedstawicieli pokole-
nia Y. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 249, 89–94.
Bednorz, K. (2014). Klimat organizacyjny sprzyjający twórczości. Studia Oeconomica Po-
snaniensia, 10(271), 7–26.
Bezpieczeństwo pracy w Polsce w 2019. Mobbing, depresja, stres w miejscu pracy. Koalicja
Bezpieczni w pracy. https://bezpieczniwpracy.pl/wp-content/uploads/2019/10/
Raport-Bezpiecze%C5%84stwo-Pracy-w-Polsce-2019.pdf (dostęp: 25.07.2023)
Biegańska, K. (2008). Uciążliwość i psychologiczne koszty pracy. Negatywne aspekty funk-
cjonowania w roli właściciela firmy.  Acta Universitatis Lodziensis, Folia Psychologica,
12, 75–93.
Biegańska, K., Lubrańska, A. Marat, E. (2010a). Badanie i obliczenie wyników. W: M. Ku-
lesza, E. Kos (red.), Kwestionariusz Predyspozycji Zawodowych (s. 173–245). Łódź:
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Biegańska, K., Lubrańska, A., Marat, E. (2010b). Kwestionariusz Predyspozycji Zawodo-
wych – Wersja do Samobadania. Opis narzędzia. W: M. Kulesza, E. Kos (red.), Kwestio-
nariusz Predyspozycji Zawodowych (s. 247–254). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu
Łódzkiego.
Biegańska, K., Lubrańska, A., Marat, E. (2010c). Możliwości zastosowania „Wersji do Sa-
mobadania”. W: M. Kulesza, E. Kos (red.), Kwestionariusz Predyspozycji Zawodowych
(s. 247–279). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Bielawska-Batorowicz, E., Dudek, B. (red.), (2012). Teoria zachowania zasobów Stevana
E. Hobfolla. Polskie doświadczenia. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Bilska, E. (2013). Wsparcie społeczne i wypalenie zawodowe pracowników ośrodków
pomocy społecznej. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, 14(5), 45–63.
Bodak, A., Gableta, M. (2015). Oczekiwania pracowników związane z bezpiecznym funk-
cjonowaniem w środowiska pracy. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, 83, 45–54.
Bogdan, A. (2009). Ocena środowiska zimnego – według PN-EN ISO 11079:2008. Bez-
pieczeństwo Pracy, 3(451), 2–5.
Bojarczuk, B., Pietrzak, M. (2018). Zarządzenie różnorodnością wiekową w procesie
różnicowania ofert dla pracowników. Studia i Prace WNEiZ US, 51, 267–277. DOI:
10.18276/sip.2018.51/2–12.
Bombiak, E. (2010). Motywowanie pracowników w świetle badań empirycznych. Zeszy-
ty Naukowe Akademii Podlaskiej w Siedlcach, Seria: Administracja i Zarządzanie, 86,
65–79.
Borkowska, A., Czerw, A. (2015). Empiryczna weryfikacja witaminowego modelu dobro-
stanu w pracy. Humanizacja Pracy, 1(279), 183–199.
Borkowska, R., Rutkowska, M. (2013). Warunki pracy a stres zawodowy i zdrowie pra-
cowników. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica, 288, 287–294.
Borkowski, R. M. (2011). Zarządzanie kompetencjami pracowniczymi przez zaangażo-
wanie metodą na przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu. Humanizacja Pracy,
6(264), 137–147.284 Bibliografia
Bratnicka, K., Ingram, T., Wronka-Pośpiech, M. (2019). Rozwikłanie zależności pomiędzy
klimatem organizacyjnym a innowacyjnymi zachowaniami organizacyjnymi. Zeszyty
Naukowe UPH. Seria Administracja i Zarządzanie, 38(111), 213–225. https://czasopi-
sma.uph.edu.pl/znadministracja/article/view/664 (dostęp 30.08.2023)
Brdulak, H. (2014). Zmiany demograficzne – nowe wyzwania w zarządzaniu. Wybrane
aspekty. W: Przedsiębiorczość i Zarządzanie. Zarządzanie – nowe perspektywy w dobie
zmian demograficznych, E. Gołębiowska, (red.), t. XV, z. 11, cz. I, 157–170.
Brief, A. P. (1998), Attitudes in and around organizations. SAGE Publications, Thausand
Oaks.
Brzezińska, M. (2000). Samoocena kompetencji interpersonalnych a efektywność zarzą-
dzania małą grupą. W: S. A. Witkowski (red.), Psychologiczne wyznaczniki sukcesu w za-
rządzaniu, tom V (s. 53–62). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Brzeziński, J. (2012). Metodologia badań psychologicznych. Warszawa: Wydawnictwo
Naukowe PWN.  
Budzowska, B. (2008). Stosowanie rozwiązań z zakresu praca–rodzina jako istotny ele-
ment polityki promowania równości kobiet i mężczyzn w przedsiębiorstwach. W:  
C. Sadowska-Snarska (red.), Kierunki działań w Polsce na rzecz równowagi praca–ży-
cie–rodzina (s. 61–85). Białystok: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej.
Bugajska, J., Hildt-Ciupińska, K. (2012). Ocena działań ukierunkowanych na utrzymanie
zatrudnienia przez starszych pracowników. Medycyna Pracy, 63(4), 453–462.
Bukowska, U. (2022). Zagrożenia związane ze świadczeniem pracy zdalnej. Zarządzanie
Zasobami Ludzkimi, 5, 103–117.
Burkiewicz, A. Definicja i znaczenie czynników w środowisku pracy.Alizarin (szkola-
ilawa.pl) (dostęp: 25.07.2023)
Burn-out  an  “occupational  phenomenon”:  International  Classification  of  Diseases
(20.05.2019). https://www.who.int/news/item/28-05-2019-burn-out-an-occupa-
tional-phenomenon-international-classification-of-diseases (dostęp 31.08.2019).
Burnout in the workplace: A review of data and policy responses in the EU (2018). Publi-
cations Office of the European Union, Eurofound, Luxembourg. https://www.euro-
found.europa.eu/sites/default/files/ef_publication/field_ef_document/ef18047en.
pdf (dostęp 31.08.2023).
Buszczak, A. (2002). Rzecz o sile zespołu. W: M. Strykowska (red.), Współczesne orga-
nizacji – wyzwania i zagrożenia. Perspektywa psychologiczna (s. 89–108). Poznań:
Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
Carlotto, M.S., Wendt, G.W., Jones, A.P. (2017). Technostress, Career Commitment, Satis-
faction with Life, and Work-Family Interaction Among Workers in Information and
Communication Technologies. Actualidades en Psicología, 31(122), 91–102.
Chabowska-Litka, A., Werner, J. (2020). Motywacja jako forma zarządzania kapitałem
ludzkim w nowoczesnej organizacji. Zarządzanie innowacyjne w gospodarce i bizne-
sie, 2(31), 13–34. https://doi.org/10.25312/2391-5129.31/2020_01acljw (dostęp:
13.09.2023).Bibliografia 285
Chanduszko-Salska, J., Młynarczyk, A. (2012). Jak uczyć innych, nie gubiąc własnych nut.
Stres w pracy, wybrane zasoby osobiste a zespół wypalenia zawodowego u muzyków
klasycznych. Acta Universitais Lodziensis, Folia Psychologica, 16, 89–102.
Chełpa, S. (1993). Walidacja Kwestionariusza Klimatu Organizacyjnego Kolba. Przegląd
Psychologiczny, 28, 217–235.
 Chirkowska-Smolak, T. (2000). Aktywność bezrobotnych w świetle psychologicznych
modeli poszukiwania pracy. Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny, 4, 147–166.
Chirkowska-Smolak, T. (2002). Utrata pracy jako krytyczne wydarzenie życiowe. W:  
M. Strykowska (red.), Współczesne organizacji – wyzwania i zagrożenia. Perspektywa
psychologiczna (s. 235–255). Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
Chirkowska-Smolak, T. (2009). Organizacyjne czynniki wypalenia zawodowego. Ruch
prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny, 4, 257–272.
Chirkowska-Smolak, T. (2015). Konsekwencje stresu wynikającego z braku bezpieczeń-
stwa zatrudnienia i sposoby radzenia sobie z nim. Bezpieczeństwo Pracy, 10, 8–11.
Chirkowska-Smolak, T. (2018). Polska adaptacja kwestionariusza do pomiaru wypalenia
zawodowego OLBI (The Oldenburg Burnout Inventory). Studia Oeconomica Posnanien-
sia, 6(3), 27–47. DOI: 10.18559/SOEP.2018.3.2
Chirkowska-Smolak, T., Grobelny, J. (2015). Przemiany współczesnego rynku pracy –
w stronę niepewności. W: T. Chirkowska-Smolak, J. Grobelny (red.), Człowiek na ryn-
ku pracy. Wyzwania i zagrożenia (s. 13–29). Kraków: Wydawnictwo LIBRON – Filip
Lohner.
Chirkowska-Smolak, T., Kleka, P. (2011). The Maslach Burnout Inventory-General Sur-
vey: validation across different occupational groups in Poland. Polish Psychological
Bulletin, 42(2), 86–94.
Chmielecki, M. (2013). Motywacja pracowników w urzędach gmin w województwie
łódzkim. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, Zarządzanie stresem, H. Skłodowski (red.),  
cz. I, t. XIV, z. 5, 65–77.
Chodkiewicz, J. (2011a). Pracoholizm a konflikty między pracą a życiem rodzinnym. W:  
B. Dudek (red.), Społeczne, psychologiczne i zdrowotne skutki pracoholizmu (s. 97–111).
Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Chodkiewicz, J. (2011b). Pracoholizm a przeżywane konflikty, emocje oraz stres w pracy.
W: Golińska, L., Bielawska-Batorowicz, E. (red.), Rodzina i praca w warunkach kryzysu
(s. 297–306). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Chrupała-Pniak, M. (2012). Satysfakcja zawodowa – artefakt czy funkcjonalny wymiar
kapitału intelektualnego. Przegląd koncepcji teoretycznych i podejść badawczych.
Edukacja Ekonomistów i Menedżerów. Problemy. Innowacje. Projekty, 2(24), 13–28.
Chutnik, M. (2012). Trzeba łączyć mocne strony. Personel, 4, 32–33.
Cieślak, R. (2002). Jak zarządzać stresem w pracy? Bezpieczeństwo Pracy – Nauka i Prak-
tyka, 6, 13–15.
Cieślak, R., Widerszal-Bazyl, M. (2000). Psychospołeczne warunki pracy. Podręcznik do
kwestionariusza. Warszawa: Centralny Instytut Ochrony Pracy. 286 Bibliografia
Cieślińska, J. (2013). Poczucie dobrostanu i optymizmu życiowego kadry kierowniczej
placówek oświatowych. Studia Edukacyjne, 27, 95–112.
Co czwarty Polak czuje się przebodźcowany. 29.12. 2022. https://kadry.infor.pl/5638496,-
co-czwarty-Polak-czuje-sie-przebodzcowany.html (dostęp 23.07.2024).
Cofer, C., N., Appley, M., H. (1972). Motywacja: teoria i badania. Warszawa: Państwowe
Wydawnictwo Naukowe.
Costa, P. T., McCrae, R. R. (1992). The five-factor model of personality and its relevance
to personality disorders. Journal of Personality Disorders, 6(4), 343–359. https://doi.
org/10.1521/pedi.1992.6.4.343 (dostęp: 24.08.2023).
Czapiński, J. (1994). Psychologia szczęścia. Przegląd badań i zarys teorii cebulowej. War-
szawa: Pracownia Testów Psychologicznych.
Czapiński, J. (2000). Niekliniczne wskaźniki zdrowia psychicznego Polaków. Identyfikacja
społecznych grup podwyższonego ryzyka. W: J. Cz. Czabała (red.), Zdrowie psychiczne.
Zagrożenia i promocja (s. 231–323). Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.
Czapska-Małecka, K. (2021). Wypalenie zawodowe jako wyzwanie dla polskiego prawa
pracy. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, 5, 43–51.
Czarnota-Bojarska, J., Łada, M. (2004). Ważność różnych aspektów pracy dla kobiet i męż-
czyzn o różnym jej stażu. Nowiny Psychologiczne, 1, 5–22.
Czarnota-Bojarska, J., Skowrońska-Kuśnierkiewicz, D. (2000). Struktura temperamentu
preferowana w zawodzie biegłego rewidenta. Nowiny Psychologiczne, 3, 31–44.
Czernecka, M., Woszczyk, P. (2012a). (Czło)wiek to inwestycja, czyli jak skutecznie szkolić
pracowników dojrzałych wiekowo? Personel i Zarządzanie, 3, 93–96.
Czernecka, M., Woszczyk, P. (2012b). Zatrudnianie różnych pokoleń opłaca się firmom.
Personel i Zarządzanie, 4, 16–20.
Czerw, A. (2000). Poziom optymizmu a styl twórczego zachowania się. Analiza zależności.
Przegląd Psychologiczny, 43, 3, 361–364.
Czerw, A. (2014). Związek optymizmu z wybranymi aspektami funkcjonowania w pracy
zawodowej. Przegląd Psychologiczny, 57, 4, 433–446.
Czerw, A. (2016). Personal resources and job burnout of high-level managers in interna-
tional organizations in Poland. International Journal of Contemporary Management,
15(1), 87–106.
Czerw, A., Borkowska, A. (2010a). Praca zawodowa jako obszar realizowania misji spo-
łecznej. Psychologia Społeczna, 5, 4(15), 303–315.
Czerw, A., Borkowska, A. (2010b). Rola optymizmu i inteligencji emocjonalnej w osiąga-
niu satysfakcji z pracy. Implikacje dla tworzenia programów rozwojowych pracow-
ników. Współczesne Zarządzanie. Kwartalnik Środowisk Naukowych i Liderów Biznesu,
1, 69–82.
Czym jest stres? https://www.pip.gov.pl/pl/bhp/stres-w-pracy/6421,czym-jest-stres-.
html (dostęp: 08.08.2023)
Czynniki szkodliwe. Badania i pomiary. Państwowa Inspekcja Pracy. https://www.pip.
gov.pl/pl/f/v/228182/czynniki%20szkodliwe%20badania%20i%20pomiary.pdf
(dostęp: 28.06.2023)Bibliografia 287
Derbis, R. (1995). Znaczenie pracy dla jakości życia. W: A. Bańka, R. Derbis (red.), Pomiar
i poczucie jakości życia u aktywnych zawodowo i bezrobotnych (s. 27–81). Poznań:
Fundacja Środkowoeuropejskie Centrum Ekonomii i Działania Społecznego.
Derbis, R. (2012). Zasoby w relacji stresory–jakość życia strażaków. Polskie Forum Psy-
chologiczne, 17, 1, 119–136.
Derbis, R., Baka, Ł. (2011). Znaczenie wsparcia społecznego i zaangażowania w pracę dla
związku stresorów w pracy i wypalenia zawodowego. Czasopismo Psychologiczne,
17(2), 277–287.
Dernowska, N., Kopertyńska, M. W., Stefaniuk-Żygadło, K. (2023). Funkcjonowanie zespo-
łów zróżnicowanych wiekowo w praktyce przedsiębiorstw. Zarządzanie Zasobami
Ludzkimi, 2, 30–44.
Dolot, A. (2020). Wpływ pandemii COVID-19 na pracę zdalną – perspektywa pracownika.
e-mentor, 1(83), 35–43. https://doi.org/10.15219/em83.1456 (dostęp: 27.08.2023)
Domachowski, W. (1984). Syndrom grupowego myślenia. W: W. Domachowski, S. Ko-
walik, J. Miluska (red.), Z zagadnień psychologii społecznej (s. 120–134). Warszawa:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Domachowski, W. (1993). Interakcyjny model funkcjonowania społecznego. W: H. Sęk
(red.), Społeczna psychologia kliniczna (s. 99–160). Warszawa: Wydawnictwo Nauko-
we PWN.
Drela, K. (2015) Psychologiczno-ekonomiczne problemy bezrobocia. Współczesne Pro-
blemy Ekonomiczne, 10, 133–145.
Dresler, E. (2017a). Optymizm a efektywność zawodowa pracowników. Część I. Interpre-
tacja zdarzeń pozytywnych. Rozprawy Społeczne, 11(1), 79–86.
Dresler, E. (2017b). Optymizm a efektywność zawodowa pracowników. Część II. Inter-
pretacja zdarzeń negatywnych. Rozprawy Społeczne, 11(2), 50–56.
Drzewicka, M. (2010). Percepcja stylu kierowania przełożonego a zadowolenie z pracy
wśród pracowników call center. Psychologia Jakości Życia, 9, 1, 81–89.
Dubas, E. (2008). Kategoria wiekowa 50+. Charakterystyka rozwojowa i aspekty edu-
kacyjne. W: E. Dubas, J. Pyżalski, M. Muszyński, J. R. Pavel (red.), Wspieranie rozwoju
bezrobotnych 50+. Doświadczenia projektu Adults Mentoring (s. 19–30). Łódź: Wydaw-
nictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Dudek, B. (1998). Rozwiązywanie problemów związanych ze stresem w miejscu pracy.
W: A. Gniazdowski (red.), Promocja zdrowia w miejscu pracy. Wybrane programy (s.
108–144). Łódź: Instytut Medycyny Pracy im. Prof. J. Nofera w Łodzi, Krajowe Centrum
Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy.
Dudek, B. (2000). Środowisko pracy jako potencjalne źródło zagrożenia dla zdrowia
psychicznego. W: J. Cz. Czabała (red.), Zdrowie psychiczne. Zagrożenia i promocja (s.
144–168). Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.
Dudek, B. (2002). Stres traumatyczny związany z pracą – skutki, czynniki ryzyka, zapo-
bieganie. Bezpieczeństwo Pracy, 11, 2–4.
Dudek, B. (2005). Czynniki psychospołeczne a zdrowie. Medycyna Pracy, 56(5), 379–386.288 Bibliografia
Dudek, B. (2007). Stres związany z pracą: teoretyczne i metodologiczne podstawy badań
zależności między zdrowiem a stresem zawodowym. W: M. Górnik-Durose, B. Ko-
żusznik (red.), Perspektywy psychologii pracy (s. 220–244). Katowice: Wydawnictwo
Uniwersytetu Śląskiego.
Dudek, B. (2008). Pracoholizm – skutek nadmiernego zaangażowania w pracę. Medycyna
Pracy, 59 (3), 247–254.
Dudek, B. (2011). Porównanie definicji i narzędzi pomiaru pracoholizmu. W: B. Dudek
(red.), Społeczne, psychologiczne i zdrowotne skutki pracoholizmu (s. 39–47). Łódź:
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Dudek, B. (2012). Pomiar chronicznego i traumatycznego stresu zawodowego Kwestio-
nariuszem Samooceny Zysków i Strat. W: E. Bielawska-Batorowicz, B. Dudek (red.),
Teoria zachowania zasobów Stevana E. Hobfolla. Polskie doświadczenia (s. 81–95).
Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Dudek, B., Koniarek J., Szymczak M. (2001). Osobowość a postrzeganie stresogenności
pracy w policji. Czasopismo Psychologiczne, 7, 2, 175–183.
Dudek, B., Koniarek, J. (1996). Poczucie koherencji a postrzeganie relacji między warunka-
mi pracy, stresem a samoocena stanu zdrowia. Alkoholizm i Narkomania, 1(22), 65–74.
Dudek, B., Koniarek, J. (2003). Wsparcie społeczne jako modyfikator procesu stresu –
wybrane problemy teoretyczne i narzędzia pomiaru. Medycyna Pracy, 54(5), 427–435.
Dudek, B., Koniarek, J., Szymczak, W. (2007). Stres związany z pracą a teoria zachowania
zasobów Stevana Hobfolla. Medycyna Pracy, 58(4), 317–325.
Dudek, B., Merecz, D., Makowska, Z. (2001). Poczucie kontroli w miejscu pracy a poziom
stresu zawodowego i związane z nim skutki. Medycyna Pracy, 52(6), 451–457.
Dudek, B., Szymczak, W. (2011a). Psychologiczne, społeczne i zdrowotne skutki pracoho-
lizmu. W: B. Dudek (red.), Społeczne, psychologiczne i zdrowotne skutki pracoholizmu
(s. 9–39). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Dudek, B., Szymczak, W. (2011b). Rola stresu w relacji: pracoholizm – skutki. W: Golińska,
L., Bielawska-Batorowicz, E. (red.), Rodzina i praca w warunkach kryzysu (s. 271–281).
Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Dudek, B., Waszkowska, M., Hanke, W. (1999). Ochrona zdrowia pracowników przed ne-
gatywnymi skutkami stresu zawodowego. Łódź: Instytut Medycyny Pracy im. Prof.  
J. Nofera w Łodzi.
Dudek, B., Wichrowski, A. (2001). Zastosowanie modelu Wielkiej Piątki w badaniach
selekcyjnych do zawodu strażaka. Przegląd Psychologiczny, 44, 4, 495–508.
Durniat, K. (2011a). Mobbing jako patologia organizacji i zarządzania – doniesienia badań
własnych. W: S. Banaszak, K. Doktór (red.), Socjologiczne, pedagogiczne i psychologicz-
ne problemy organizacji i zarządzania (s. 919–934). Poznań: Wydawnictwo Wyższej
Szkoły Komunikacji i Zarządzania.
Durniat, K. (2011b). Mobbing jako zagrożenie dla tożsamości i integralności jednost-
ki – z perspektywy pracy i rodziny. W: L. Golińska, E. Bielawska-Batorowicz (red.),
Rodzina i praca w warunkach kryzysu (s. 381–395). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu
Łódzkiego. Bibliografia 289
Durniat, K. (2012). Prewencja i przeciwdziałanie mobbingowi w polskich organizacjach.
Współczesne Zarządzanie, Kwartalnik Środowisk Naukowych i Liderów Biznesu, 4,
213–222.
Durniat, K. (2015). Mobbing dynamics and consequences. Przedsiębiorczość i Zarządzanie.
Wyzwania psychologii biznesu w wymiarze międzykulturowym. H. Skłodowski (red.),
t. XVI, z. 3, cz. III, 269–283.
Durniat, K. (2018). Kwestionariusz do pomiaru klimatu organizacyjnego Rosenstie-
la  i  Boegela  –  polska  adaptacja  i  normalizacja.  Studia  Oeconomica  Posnanien-
sia,  6(3),  48–72.  DOI:  10.18559/SOEP.2018.3.3.  https://www.researchgate.net/
publication/326628085_Kwestionariusz_do_pomiaru_klimatu_organizacyjne-
go_Rosenstiela_i_Boegela_-_polska_adaptacja_i_normalizacja_EN_Polish_Adapta-
tion_and_Normalization_of_Organizational_Climate_Questionnaire_by_Rosenstiel_a
(dostęp 22.07.2023)
Dyląg, A., Łącała, Z. (2014). Innowacyjność a stres. Wypalenie i zaangażowanie zawodowe.
Studia prawno-ekonomiczne, XCII, 243–261.
Dziadkiewicz, A., Kłos, M. (2013). Tworzenie zespołów zróżnicowanych w przedsię-
biorstwach zorientowanych na design. Przedsiębiorczość i Zarządzanie. Zarządzanie  
w XXI wieku. Menedżer innowacyjnej organizacji, E. Gołębiowska (red.), t. XIV, z. 12,
cz. 2, 361–373.  
Efilti, E., Çoklar, A. C. (2019). Teachers’ Technostress Levels as an Indicator of Their Psy-
chological Capital Levels. Universal Journal of Educational Research 7(2), 413–421.
https://doi.org/10.13189/ujer.2019.070214
Eliasz, A. (1982). Natężenie stymulacji makrośrodowiska zamieszkania i pracy a re-
aktywność ludzi dorosłych. W: J. Strelau (red.), Regulacyjne funkcje temperamentu  
(s. 161–182). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
Erenkfeit, K., Dudzińska, L., Indyk, A. (2012). Wpływ środowiska pracy na powstanie
wypalenia zawodowego. Medycyna Środowiskowa, 15(3), 121–128.
Farmania, A., Elsyah, R.D., Fortunisa, A. (2022). The Phenomenon of Technostress during
the COVID-19 Pandemic Due to Work from Home in Indonesia. Sustainability, 14, 8669.
https://doi.org/10.3390/su14148669.
Fazlagić,  J.  (2014).  Zarządzanie  różnorodnością  a  zarządzanie  wiedzą.  e-mentor,
1(53),  54–61,  http://www.e-mentor.edu.pl/artykul/index/numer/53/id/1078.
(dostęp´22.09.2023)
Filas, S. (2017). Jak uczyć dorosłych. Kraków: Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwino-
wie Oddział w Krakowie. https://cdr.gov.pl/images/Brwinow/szkolenia/Zeszyty_me-
todyczne/ZESZYT_1_Jak_uczyc_doroslych.pdf (dostęp: 05.08.2023)
Finogenow, M. (2013). Poczucie koherencji a satysfakcja z życia i dobrostan emocjonalny
osób w wieku emerytalnym. Psychologia Społeczna, 8, 3(26), 346–353.
Florkowski, A. (2000). Promocja zdrowia psychicznego w wojsku. W: J. C. Czabała (red.),
Zdrowie psychiczne. Zagrożenia i promocja (s. 389–395). Warszawa: Instytut Psychia-
trii i Neurologii. 290 Bibliografia
Fołtyn, H. (2006). „Siatka kierownicza” w praktyce menedżerskiej. Studia i Materiały –
Wydział Zarządzania UW, 2, 83–97.
Fourth European Working Conditions Survey (2007). European Foundation for the Im-
provement of Living and Working Conditions.
Frąszczak, A. (2002). Pracoholizm. W: M. Strykowska (red.), Współczesne organizacje –
wyzwania i zagrożenia. Perspektywa psychologiczna (s. 211–233). Poznań: Wydaw-
nictwo Fundacji Humaniora.
Gadomska-Lila, K. (2015). Pokolenie Y wyzwaniem dla zarządzania zasobami ludzkimi.
Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 1(102), 25–39.
Gadomska-Lila, K. (2017). Zarządzanie różnorodnością w kontekście tożsamości orga-
nizacyjnej – wyniki badań kultury organizacyjnej wśród kadry kierowniczej i niekie-
rowniczej. Edukacja Ekonomistów i Menedżerów, 3(45), 57–68.
Gajda, J., Seroka-Stolka, O. (2014). Zarządzanie pracownikami różnych pokoleń warun-
kiem efektywnej działalności organizacji. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 5(100),
13–28.
Gąsiorek-Madzia, S. (2011). Wybrane problemy zarządzania osobami niepełnosprawny-
mi w świetle badań własnych. W: S. Banaszak, K. Doktór (red.), Socjologiczne, peda-
gogiczne i psychologiczne problemy organizacji i zarządzania (s. 541–554). Poznań:
Wydawnictwo Wyższej Szkoły Komunikacji i Zarządzania.
Gierowski, J. K., Lew-Starowicz, Z., Mellibruda, J. (2005). Psychopatologia zjawisk spo-
łecznych. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Jednostka w spo-
łeczeństwie i elementy psychologii stosowanej. Tom III, (s. 281–320). Gdańsk: GWP.
Gliński, M. (2014). Preferencje zawodowe a stres zawodowy wśród nauczycieli. Psycho-
logia Wychowawcza, 6, 37–54.
Gliszczyńska, X. (1971). Psychologiczne badania motywacji w środowisku pracy. Warsza-
wa: Książka i Wiedza.
Gliszczyńska, X. (1977). Funkcja procesów poznawczych w decyzyjnym modelu motywa-
cji pracowników. W: X. Gliszczyńska (red.), Psychologia pracy. Wybrane zagadnienia
(s. 168–190). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Gliszczyńska, X. (1983). Poczucie sprawstwa. W: X. Gliszczyńska (red.), Człowiek jako
podmiot życia społecznego (s. 132–166). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossoliń-
skich – Wydawnictwo.
Gliszczyńska, X. (1991). Poznawcze modele motywacji pracowników. W: X. Gliszczyńska
(red.), Psychologiczny model efektywności pracy (s. 18–54). Warszawa: Wydawnictwo
Naukowe PWN.
Gniazdowski, A. (1994). Promocja zdrowia w miejscu pracy. Teoria i zagadnienia prak-
tyczne. Łódź: Instytut Medycyny Pracy im. Prof. J. Nofera w Łodzi.
Godlewska-Werner, D. (2006). Mobbing w polskich przedsiębiorstwach. Zarządzanie  
Zasobami Ludzkimi, 1, 41–56.
Golińska, L. (2008). Pracoholizm. Uzależnienie czy pasja. Warszawa: Difin.
Golińska, L. (2010). Pracoholizm: istota, konsekwencje i uwarunkowania. Acta Universi-
tatis Lodziensis. Folia Psychologica, 14, 97–107. Bibliografia 291
Golińska, L. (2011a). Pracoholik uzależniony i pracoholik entuzjastyczny – podobieństwa
i różnice. W: L. Golińska, E. Bielawska-Batorowicz (red.), Rodzina i praca w warunkach
kryzysu (s. 283–295). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Golińska, L. (2011b). Pracoholizm, stres a zdrowie. W: B. Dudek (red.), Społeczne, psy-
chologiczne i zdrowotne skutki pracoholizmu (s. 47–72). Łódź: Wydawnictwo Uniwer-
sytetu Łódzkiego.
Golińska, L., Klimka, M. (2015). Rola relacji z pracą oraz wybranych zmiennych osobowo-
ściowych w poczuciu zadowolenia z życia. Przedsiębiorczość i Zarządzanie. Wyzwania
psychologii biznesu w wymiarze międzykulturowym. H. Skłodowski (red.), t. XVI, z. 3,
cz. III, 143–154.
Golińska, L., Świętochowski, W. (1998). Temperamentalne i osobowościowe determinanty
wypalenia zawodowego u nauczycieli. Psychologia Wychowawcza, 5, 385–398.
Goździewska-Nowicka, A. (2019). Wpływ ergonomii na funkcjonowanie osób starszych
w środowisku pracy. Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej, 80, 53–65.
Grabowski, D., Rachwaniec-Szczecińska, Ż. (2014). Poczucie koherencji a etyka pracy.
Składniki poczucia koherencji jako predyktory wymiarów etyki pracy. Czasopismo
Psychologiczne, 20, 2, 219–228.
Greenhaus, J. H., Beutell, N. J. (1985). Sources of conflict between work and family roles.
Academy of Management Review, 10, 76–88.
Griffin, R. W. (1997). Podstawy zarządzania organizacjami. Warszawa: Wydawnictwo
Naukowe PWN.
Grobelny, J. (2018). Zaangażowanie w pracę jako czynnik zmniejszający ryzyko stresu
zawodowego. Bezpieczeństwo Pracy, 4, 16–20.
Grunt-Mejer, K. (2012). Wypalenie zawodowe – czynnik obniżający poziom bezpieczeń-
stwa pracy. Bezpieczeństwo Pracy, 4, 12–14.
Gruszczyńska, E. (2012). Kwestionariusz Samooceny Zysków i Strat – polska adaptacja
COR-Evaluation, S. E. Hobfolla i jej podstawowe właściwości psychometryczne. W:  
E. Bielawska-Batorowicz, B. Dudek (red.), Teoria zachowania zasobów Stevana E. Hob-
folla. Polskie doświadczenia (s. 99–110). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Grzesiak, M. (2012). Metody wdrażania strategii zarządzania wiekiem w przedsiębior-
stwach. Przedsiębiorstwo we współczesnej gospodarce – teoria i praktyka, 2, 5–16.
Grzesiuk, K. (2017). Zarządzanie różnorodnością w organizacjach. W: P. Kot, K. Grze-
siuk, T. Korulczyk (red.), Podręcznik akademicki dla studentów kierunku: Doradztwo
kariery i doradztwo personalne (s. 96–118). Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski
Jana Pawła II.
Grzywacz, W. (2002). Pomiędzy kulturą a klimatem organizacyjnym. (powrót do źródeł
czy nowa perspektywa badawcza?). Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 3–4, 119–127.
Gumtree.pl: 31% polskich pracowników umysłowych czuje wypalenie zawodowe, 20.07.2020.
https://www.money.pl/gielda/gumtree-pl-31-polskich-pracownikow-umyslowych-
-czuje-wypalenie-zawodowe-6534095603767426a.html (dostęp: 31.08.2023)292 Bibliografia
Hall, C. S., Lindzey, G. (1994). Teorie osobowości. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo
Naukowe.
Hauk, M. (2008). Telepraca – ujecie definicyjne, poruszane problemy i zalecenia na przy-
szłość. Acta Universitais Lodziensis, Folia Psychologica, 14, 82–96.
Hauk, M. (2010). Ewolucja form pracy, zmiany na rynku pracy a zadania psychologów.
Acta Universitais Lodziensis, Folia Psychologica, 14, 82–96.
Hauk, M. (2012a). Koncepcja JCM Hackmana i Oldhama a zadowolenie telepracowników.
Edukacja Ekonomistów i Menedżerów. Problemy. Innowacje. Projekty, 2(24), 135–153.
Hauk, M. (2012b). Koncepcja JCM Hackmana i Oldhama w praktyce zarządzania zasobami
ludzkimi. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 3–4(86–87), 25–38.
Hauk, M. (2014). Kwestionariusz Cech Pracy – opracowanie polskiej wersji narzędzia do
badania cech pracy i środowiska zawodowego. Wstępne wyniki badań. Acta Univer-
sitais Lodziensis, Folia Psychologica, 18, 129–145.
Hauk, M., Strzelczyk, D. (2011). Pracoholizm a sposób spędzania wolnego czasu. W:  
B. Dudek (red.), Społeczne, psychologiczne i zdrowotne skutki pracoholizmu (s. 113–
133). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Hildt-Ciupińska, K. (2014). Work-life balance a wiek pracowników. Bezpieczeństwo Pracy,
10, 14–17.
Hildt-Ciupińska, K., Bugajska, J. (2011). Rola zachowań prozdrowotnych w promocji zdro-
wia pracowników. Bezpieczeństwo Pracy, 9, 10–13.
Hildt-Ciupińska, K., Bugajska, J., Łastowiecka-Moras, E., Malińska, M. (2012). Przykłady
dobrych praktyk na rzecz zwiększenia aktywności zawodowej osób w wieku 50+.
Bezpieczeństwo Pracy, 3, 12–15.
Hobfoll, S. E. (2012). Teoria zachowania zasobów i jej implikacje dla problematyki stresu,
zdrowia i odporności. W: E. Bielawska-Batorowicz, B. Dudek (red.), Teoria zachowania
zasobów Stevana E. Hobfolla. Polskie doświadczenia (s. 17–49). Łódź: Wydawnictwo
Uniwersytetu Łódzkiego.
Holstein-Beck, M. (1987). Szkice o pracy. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza.
Holstein-Beck, M. (1997). Być albo nie być menedżerem. Warszawa: Wydawnictwo INFOR
BOOK.
Ilski, S. (2000). Zastosowanie teorii ról w wyjaśnianiu i przewidywaniu zachowań człon-
ków zespołu. W: S. A. Witkowski (red.), Psychologiczne wyznaczniki sukcesu w zarzą-
dzaniu, tom V (s. 129–137). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Iskra-Golec, I. (1998). Praca zmianowa. W: W. Szewczuk (red.), Encyklopedia Psychologii
(s. 462–468). Warszawa: Fundacja Innowacja.
Iskra-Golec, I., Osikowska, W. (2014). Relacja praca–rodzina, wypalenie zawodowe i zdro-
wie u pracujących na zmiany strażników miejskich. Czasopismo Psychologiczne – Psy-
chological Journal, 20(2), 281–292.
Jabłkowska, K., Borkowska, A. (2005). Stres w pracy a zespół wypalenia zawodowego
u menedżerów. Medycyna Pracy, 56(6), 439–444.Bibliografia 293
Jach, K. (2014). Materialne środowisko pracy. W: M. Kuliński, K. Jach, J. Koszela-Kulińska
(red.), Wielowymiarowy model wsparcia i identyfikacji kompetencji zawodowych. Me-
todyka doradztwa w zakresie ergonomii stanowisk pracy. Podręcznik ergonomiczny
(s. 68–79). Gdańsk: Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku. http://ergonomia.ioz.pwr.
wroc.pl/download/2014-Kulinski_Jach_Koszela-Kulinska-podrecznik_ergonomiczny.
pdf (dostęp: 22.07.2023)
Jachnis, A. (1994). Temperamentalne i intelektualne uwarunkowania efektywności za-
wodowej osób pracujących w warunkach stresogennych. W: S. A. Witkowski (red.),
Psychologiczne wyznaczniki sukcesu w zarządzaniu, tom II (s. 185–192). Wrocław:
Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Jachnis, A. (1996). Temperamentalne uwarunkowania efektywności zawodowej straża-
ków i sportowców. Przegląd Psychologiczny, 39, 1/2, 115–125.
Jachnis, A., Terelak, J. (1996). Lokalizacja poczucia kontroli a stres bezrobocia. Studia
z Psychologii, tom VII, 71–92.
Jaciow, M., Wolny, R. (2019). Staż a poziom satysfakcji z pracy mieszkańców województwa
śląskiego – wyniki badań. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, XX, 10, 99–110.
Jagoda, A. (2016). Zarządzanie różnorodnością pokoleniową a organizacja czasu i miejsca
pracy pracowników. Marketing i Rynek, 3, 209–208.
Jakimiuk, B. (2015). Kariera jako obszar rozwoju człowieka w kontekście wyzwań rynku
pracy.  W: J. Matejek, K. Białożyt (red.), Praca w życiu człowieka i jej społeczno-eduka-
cyjne uwarunkowania (s. 207–219). Kraków: Wydawnictwo Scriptum.
Jakimiuk, B. (2016). Środowisko pracy jako obszar budowania poczucia własnej wartości
i relacji z innymi. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, 29(4), 43–54.
Janas, M. (2019). Zagadnienie „dopasowania” pracownika do miejsca pracy – badania
personelu bibliotek szkół wyższych w Polsce. Biblioteka i Edukacja, 16, 13–23.
Janicka, I. (2008). Konflikt w relacji rodzina–praca a jakość życia jednostki. W: L. Golińska,
B. Dudek B. (red.), Rodzina i praca z perspektywy wyzwań i zagrożeń (s. 419–430).
Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Janik, R. (2013). Mobbing i zjawiska pokrewne w sytuacji kryzysu ekonomicznego.  
Humanizacja Pracy. Kondycja współczesnej humanizacji pracy. Ciągłość czy zmiana?  
D. Walczak-Duraj (red.), 3(273), 173–184.
Jankowski, K., S. (2008). Wielowymiarowy kwestionariusz do pomiaru różnic indywi-
dualnych w zakresie zegara biologicznego. W: W. Ciarkowska, W. Oniszczenko (red.),
Szkice z Psychologii Różnic Indywidualnych (s. 123–135). Warszawa: Scholar.
Jankowski, T., Holas, P. (2009). Poznawcze mechanizmy uważności i jej zastosowanie
w psychoterapii. Studia Psychologiczne, 47(4), 59–79.
Januszkiewicz, K. (2018). Elastyczność zachowań organizacyjnych pracowników. Koncep-
cja i metodyka badań. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Jarek, A. (2016). Klimat organizacyjny a doświadczanie stresu zawodowego wśród przed-
stawicieli różnych pokoleń. Niepublikowana praca magisterska. Łódź, Uniwersytet
Łódzki.294 Bibliografia
Jarmuż, S. (1998). Zastosowanie modelu „Wielkiej piątki” w doborze i ocenie personelu.
W : T. Witkowski (red.), Nowoczesne metody doboru i oceny personelu (s. 157–178).
Kraków: Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu.
Jaros, R. (2004). Aktywność a zadowolenie z pracy. Studia i Monografie, Psychologia w za-
rządzaniu, dydaktyka, badania, sukcesy, H. Skłodowski (red.), 10, 311–321.
Jaros, R. (2005). Zadowolenie z pracy. W: L. Golińska (red.), Skuteczniej, sprawniej, z więk-
szą satysfakcją (s. 85–105). Łódź Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Kupieckiej.
Jaros, R., Zalewska, A. M. (2003). Reaktywność a zadowolenie z pracy. Acta Universitatis
Lodziensis, Folia Psychologica, 7, 63–75.
Jarosik-Michalak, A. (2018). Cechy kariery tradycyjnej i nowych koncepcji kariery. Studia
i Prace WNEiZ US, 52(3), 60–68. https://doi.org/10.18276/sip.2018.52/3-06
Jasińska, M. (2009). Styl kierowania jako istotny element kształtowania zachowań w pro-
cesie zmian organizacyjnych. Zeszyty Naukowe AKADEMII PODLASKIEJ w SIEDLCACH,
Seria: Administracja i Zarządzanie, 83, 69–86.
Jastrzębowska-Tyczkowska, A., Skarżyńska, K. (2016). Kiedy zadowoleni z pracy są także
zadowoleni z życia? Rola kompetencji pracownika i jego dopasowania do środowiska
pracy. Czasopismo Psychologiczne, 22(2), 173–182.
Jaworska, A. (2014). Autonomiczne zespoły pracownicze w epoce ponowoczesności. Hu-
manizacja pracy, Nowe formy pracy i zatrudnienia w perspektywie humanistycznej, D.
Walczak-Duraj, Ł. Kutyło (red), 1(275), 31–49.
Jaworowska, A. (2014). LBQ Kwestionariusz wypalenia zawodowego Massimo Santinello.
Polska normalizacja. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.  LBQ (prac-
test.com.pl) (dostęp: 22.09.2023)
Jaworska-Gruszczyńska, I. (2016). Prokrastynacja – struktura konstruktu a stosowane
skale pomiarowe. Testy Psychologiczne w Praktyce i Badaniach, 2(1), 36–59.
Jelonkiewicz, I., Kosińska-Dec, K. (2001). Poczucie koherencji a style radzenia sobie ze
stresem: empiryczna analiza kierunku zależności. Przegląd Psychologiczny, 44(3),
337–347.
Jena, R.K. (2015). Impact of Technostress on Job Satisfaction: An Empirical Study among
Indian Academician. The International Technology Management Review, 5(3), 117–124.  
https://www.researchgate.net/publication/297620869_Impact_of_Technostress_on_
Job_Satisfaction_An_Empirical_Study_among_Indian_Academician (dostęp: 22.07.2023
Jeran, A. (2016). Praca zdalna jako źródło problemów realizacji funkcji pracy. Opuscula
Sociologica, 2, 49–61. https://doi.org/10.18276/os.2016.2-04. (dostęp 28.08.2023)
Juczyński, Z. (2000). Poczucie własnej skuteczności – teoria i pomiar. Acta Universitais
Lodziensis, Folia Psychologica, 4, 11–24.
Juczyński, Z. Ogińska-Bulik, N. (2009). Pomiar zaburzeń po stresie traumatycznym —
polska wersja Zrewidowanej Skali Wpływu Zdarzeń. Psychiatria, 6(1), 15–25.
Jyoti, J. (2013). Impact of Organizational Climate on Job Satisfaction, Job Commitment
and Intention to Leave: An Empirical Model. Journal of Business Theory and Practice,
1, 66–82. Bibliografia 295
Kaczmarek, U., Składnik-Jankowska, J., Grzebieluch, W. (2013). Zespół wypalenia u stu-
dentów stomatologii. Dental and Medical Problems, 1, 57–63.
Kaczmarska, A., Łuczak, A., Sobolewski A. (2006). Uciążliwość hałasu niskoczęstotliwo-
ściowego podczas wykonywania prac wymagających koncentracji uwagi – badania
w warunkach laboratoryjnych. Bezpieczeństwo Pracy, 6, 11–15.
Kaflik-Pieróg, M. (2004). Konsekwencje stresu zawodowego personelu ratownictwa me-
dycznego. Zeszyty Naukowe WSHE w Łodzi, s. II, 1(44), 101–110.
Kaflik-Pieróg, M., Ogińska-Bulik, N. (2003). Wyznaczniki zespołu wypalenia zawodowe-
go u funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej. Zeszyty Naukowe WSHE w Łodzi,  
s. II, 1(31), 59–69.
Kamińska, B. (2014). Mobbing jako patologia w kierowaniu personelem. ZS WSH Zarzą-
dzanie, 1, 91–99.
Kanafa-Chmielewska, D. (2008). Stres zawodowy – ujęcie transakcyjne. Zarządzanie
stresem w organizacji. W: L. Golińska, B. Dudek (red.), Rodzina i praca z perspektywy
wyzwań i zagrożeń (s. 13–20). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Kapelski, Z. (2000). Promocja zdrowia psychicznego w policji. W: J. C. Czabała (red.),
Zdrowie psychiczne. Zagrożenia i promocja  (s. 383–388). Warszawa: Instytut Psy-
chiatrii i Neurologii.
Kapica, Ł., Baka, Ł. (2021). Czym jest job crafting? Przegląd koncepcji teoretycznych do-
tyczących kształtowania pracy. Medycyna Pracy, 72(4), 423–436.
Kapica Ł., Baka, Ł., Najmiec, A. (2022). Job Crafting jako metoda budowania zasobów
i pozytywnych postaw młodych pracowników wobec pracy. Poradnik dla pracowników
i pracodawców. Warszawa: Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut
Badawczy. https://m.ciop.pl/CIOPPortalWAR/file/96073/Job_Crafting_jako_metoda_
budowania_zasobow_i_pozytywnych_postaw_wobec_pracy.pdf (dostęp: 03.08.2023).
Kapica, Ł., Najmiec, A. (2022). Przekształcanie pracy jako metoda budowania dobrostanu.
Bezpieczeństwo Pracy, 8, 4–6.
Karasek, R., Brisson, Ch., Kawakami, N., Houtman, I., Bongers, P., Amick, B. (1998). The Job
Content Questionnaire (JCQ): An Instrument for Internationally Comparative Assess-
ments of Psychosocial Job Characteristics. Journal of Occupational Health Psychology,
3(4), 322–355.
Kardasz, Z., Lorens, J. (2018). Lęk i stres – jak sobie z nim radzą policjanci. Wyniki badań
własnych. Bezpieczeństwo Pracy, 9, 18–21.
Karwacki, A., Błędowski, P. (2020). Bezrobocie jako współczesna kwestia społeczna –
wybrane aspekty socjologiczne i ekonomiczne. Studia Socjologiczne, 1(236), 135–164.
Karwowski, M., Pawłowska, K. (2009). Klimat dla kreatywności w miejscu pracy. Bezpie-
czeństwo Pracy, 2, 18–20.
Katz, D., Kahn, R. (1979). Społeczna psychologia organizacji. Warszawa: Państwowe Wy-
dawnictwo Naukowe.
Kawalec, A. (2013). Nocna praca zmianowa jako czynnik ryzyka kancerogenezy.  Bezpie-
czeństwo Pracy, 8, 13–17.296 Bibliografia
Kazimierska, I., Lachowicz, I., Piotrowska, L. (2014). Uczenie się dorosłych – cykl Kolba.
Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji. https://www.parp.gov.pl/storage/publica-
tions/pdf/Analiza-sposobw-uczenia-si-dorosych_WCAG.pdf (dostęp: 05.08.2023).
Kekesi, E. K., Agyemang, C. B. (2014). Perceived Job Insecurity and Psychological Distress:
The Moderating Role of Work Values. International Journal of Management, Economics
and Social Sciences, 3(1), 18–35.
Klasyfikacja Zawodów i Specjalności. https://psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/bazy-danych/
klasyfikacja-zawodow-i-specjalnosci (dostęp: 14.09.2023).
Kliszcz, J., Nowicka-Sauer, K., Trzeciak, B., Sadowska, A. (2004). Poziom lęku, depresji
i agresji u pielęgniarek, a ich satysfakcja z życia i z pracy zawodowej. Medycyna Pracy,
55(6), 461–468.
Kliś, M., Kossewska, J. (1998). Cechy osobowości nauczycieli a syndrom wypalenia zawo-
dowego. Psychologia Wychowawcza, 2, 125–140.
Kliza, E. (2004). Osobowość a preferencje zawodowe (Doniesienie z badań). W: H. Skło-
dowski (red.), Psychologia w zarządzaniu – dydaktyka, badania, sukcesy (s. 289–309).  
Studia i Monografie, 10. Łódź: Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania
w Łodzi.
Klonowicz, T. (2001). Stres bezrobocia. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii
PAN. Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej.
Klukow, J., Pieszczek, M., Foryś, Z., Dębska, G. (2022). Klimat organizacyjny w środowisku
pracy pielęgniarek i pielęgniarzy w czasie pandemii COVID-19. Państwo i Społeczeń-
stwo, 1, 127–140.
Kobiałka, A. (2015). Pracoholizm i mobbing jako czynniki destrukcyjne w środowisku
pracy człowieka. W: J. Matejek, K. Białożyt (red.), Praca w życiu człowieka i jej spo-
łeczno-edukacyjne uwarunkowania (s. 231–243). Kraków : Wydawnictwo Scriptum.
Kocięcka, A., Andruszkiewicz, A., Wrońska, I. (2010). Poczucie koherencji a stan zdrowia
pielęgniarek czynnych zawodowo. Problemy Pielęgniarstwa, 18(2), 139–144.
Kodeks Pracy (2023). https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19740240
141/U/D19740141Lj.pdf (dostęp: 30.08.2023).
Kodeks Pracy w praktyce (2014). Warszawa: INFOR Biznes, Dziennik Gazeta Prawna.
Kolawa, S., Hadryś, D. (2016). Hałas jako czynnik środowiska pracy nauczyciela. Zeszyty
Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania Ochrony Pracy w Katowicach, 1(12), 60–73.
Kolb, D. A. (1972). Organisational psychology. An experimental approach. New Jersey:
Prentice – Hall Englewood Cliffs.
Kołodziejczyk-Olczak, I. (2008). Szkolenia jako element rozwoju karier zawodowych
pracowników po 45 roku życia. W: B. Urbaniak, H. Samson, I. Kołodziejczyk-Olczak,
I. Wieczorek, L. Michno (red.), Jak zachęcić pracowników po 45 roku życia do dalszej
edukacji. Rekomendacje praktyków (s. 15–19). Warszawa: Program Narodów Zjedno-
czonych ds. Rozwoju (UNDP).
Kołodziejczyk-Olczak, I. (2013). Zarządzanie wiekiem w sektorze MSP jako wyzwanie,
Przedsiębiorczość i Zarządzanie. Firmy rodzinne – wyzwania globalne i lokalne, A.
Marjański, Ł. Sułkowski (red), t. XIV, z. 6., cz. III, 61–72. Bibliografia 297
Kołodziejczyk-Olczak, I. (2014a). Praktyki zarządzania międzypokoleniowego w obszarze
rekrutacji i selekcji pracowników. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 5(100), 29–42.
Kołodziejczyk-Olczak, I. (2014b). Zarządzanie pracownikami w dojrzałym wieku. Wyzwa-
nia i problemy. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Kołodziejczyk-Olczak, I. (2015). Wpływ zarządzania wiekiem na zatrudnialność dojrza-
łych pracowników. Edukacja Ekonomistów i Menedżerów, 1(35), 75–93.
Konarska, M. (2003). Monotonia jako czynnik obciążenia podczas pracy – ocena ryzyka
zawodowego. Bezpieczeństwo Pracy, 3, 13–16.
Koniarek, J., Dudek, B. (2001). Zespół zaburzeń po stresie urazowym a stosunek do pracy
strażaków. Medycyna Pracy, 52(3), 177–183.
Koniarek, J., Dudek, B., Makowska, Z. (1993). Kwestionariusz Orientacji Życiowej. Ada-
ptacja The Sense of Coherence Questionnaire (SOC) A. Antonovsky’ego. Przegląd Psy-
chologiczny, 36, 4, 491–502.
Koniarek, J., Dudek, B., Szymczak, M. (2002). Policja – stres a stosunek do pracy. Zarzą-
dzanie Zasobami Ludzkimi, 2, 83–89.
Kontrymowicz-Ogińska, H. (2011). Chronotyp. Aspekty behawioralne, korelaty osobowo-
ściowe, konsekwencje zdrowotne. Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka
Kopeć, J. (2016). Dylematy zarządzania różnorodnością pracowniczą. Przegląd Naukowy
Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 430, 176–184. https://www.dbc.wroc.pl/
Content/34191/Kopec_Dylematy_Zarzadzania_Roznorodnoscia_Pracownicza_2016.
pdf (dostęp 08.08.2023)
Koptiew, D. (2014). Sytuacja grup defaworyzowanych na rynku pracy w Polsce – osoby mło-
de versus osoby starsze, Przedsiębiorczość i Zarządzanie. Zarządzanie – nowe perspek-
tywy w dobie zmian demograficznych, E. Gołębiowska, (red.), t. XV, z. 11, cz. I, 181–191.
Kornacka-Skwara, E. (2013). Strategie radzenia sobie w sytuacji trudnej, stosowane przez
mężczyzn bezrobotnych – analiza porównawcza. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, Za-
rządzanie stresem, H. Skłodowski (red.), t. XIV, z. 1, cz. I, 149–165.
Kos, E. (2010). Podstawy teoretyczne konstrukcji Kwestionariusza Predyspozycji Zawo-
dowych – teoria Johna Hollanda. W: M. Kulesza, E. Kos (red.), Kwestionariusz Predys-
pozycji Zawodowych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Kostera, M., Kownacki, S. (1997). Kierowanie zachowaniami organizacyjnymi. W: A. K.,
Koźmiński, W. Piotrowski (red.), Zarządzanie. Teoria i praktyka (s. 397–450). Warsza-
wa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kot, P. (2022a). Psychometric properties of the polish adaptation of The Technostress
Creators and Inhibitors Scale. Medycyna Pracy, 73(4), 277–293.
Kot, P. (2022b). Role of Technostress in Job Satisfaction and  Work Engagement in People
Working  with Information and Communication Technologies. Pakistan Journal of Psy-
chological Research, 3(37), 331–349. https://doi.org/10.33824/PJPR.2022.37.3.20
(dostęp: 25.06.2023).
Kowalska, M., Bugajska, J., Żołnierczyk-Zreda, D. (2010). Częstość występowania zespół
wypalenia zawodowego wśród pracowników biurowych. Medycyna Pracy, 61(6),
615–623.298 Bibliografia
Kowalska, M., Marcinkowska, U., Jośko, J. (2010). Satysfakcja z pracy zawodowej a jakość
życia w wieku 45–60 lat w województwie śląskim. Medycyna Pracy, 61(3), 277–285.
Kozielecki, J. (1996). Koncepcje psychologiczne człowieka. Warszawa: Wydawnictwo „Żak”.
Kożusznik, B. (2002). Zachowania człowieka w organizacji. Warszawa: Polskie Wydaw-
nictwo Ekonomiczne.
Kożusznik, B. (2005). Wpływ społeczny w organizacji. Warszawa: Polskie Wydawnictwo
Ekonomiczne.
Kraczla, M.  (2017). Kobiecy a męski styl kierowania w kontekście różnic osobowościo-
wych. Przegląd Organizacji, 9(932), 46–52.
Krajenta-Kopeć, A. (2013). Kompetencje menedżera współczesnej organizacji. Przedsię-
biorczość i Zarządzanie, Zarządzanie zasobami ludzkimi, Sułkowski, Ł., Sokołowski, J.
(red.), tom XIV, z. 9, 75–90.
Krajewska-Nieckarz, M. (2016). Uwarunkowania kreatywności pracowników i twórczo-
ści organizacyjnej w kontekście zmian. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego
we Wrocławiu. Zmiana warunkiem sukcesu. Innowacyjność w doskonaleniu i rozwoju
przedsiębiorstwa, 457, 42–59.
Krawulska-Ptaszyńska, A. (1992). Analiza czynników wypalenia zawodowego u nauczy-
cieli szkół średnich. Przegląd Psychologiczny, tom XXXV, 3, 403–410.
Krawulska-Ptaszyńska, A. (2004). Możliwe zakłócenia i rola lidera w cyklicznym modelu
rozwoju zespołu. W: H. Skłodowski (red.), Psychologia w zarządzaniu – dydaktyka,
badania, sukcesy. Studia i Monografie, t. 10 (s. 61–79). Łódź: Społeczna Wyższa Szkoła
Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi.
Krot, K., Lewicka, D. (2015). Wpływ jakości środowiska pracy na zachowania pracowni-
ków. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia i Prace Wydziału Nauk
Ekonomicznych i Zarządzania, 39(4), 95–109.
Król, H., Ludwiczyński, A. (red.), (2006). Zarządzanie Zasobami Ludzkimi. Tworzenie ka-
pitału organizacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kryńska, E. (2007). Elastyczność zatrudnienia na polskim rynku pracy. Polityka Społeczna,
11–12, 1–8.
Kryńska, E. (2015). Srebrny rynek pracy, czyli o sposobach podtrzymywania i przywra-
cania aktywności zawodowej starzejących się zasobów pracy. Polityka Społeczna,  
7, 10–16.
Kryńska, E. (red.), (2013). Elastyczne formy zatrudnienia i organizacji pracy a aktywność
zawodowa osób starszych. Warszawa: Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
Krzyżak, J., Motyka, M. (2015). Kultura zaangażowania organizacyjnego a potrzeby psy-
chospołeczne pracowników. Zeszyty Naukowe Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie,
8(944), 69–77.
Kucharska, A., Śmierciak, Ł. (2016). Zagrożenia psychospołeczne. Poradnik dla praco-
dawców i specjalistów służby bhp. Warszawa: Państwowa Inspekcja Pracy, Główny
Inspektorat Pracy.
Kudelska, K. (2013). Organizacja ucząca się w świetle współczesnych koncepcji zarządza-
nia. Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne, 3, 21–32.Bibliografia 299
Kulczycka, A. (2008). Psychologiczne konsekwencje mobbingu. W: L. Golińska, B. Dudek
(red.), Rodzina i praca z perspektywy wyzwań i zagrożeń (s. 89–100). Łódź: Wydaw-
nictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Kuliński, M. (2014). Praca statyczna, monotypowość i monotonia. W: M. Kuliński, K. Jach,
J. Koszela-Kulińska (red.), Wielowymiarowy model wsparcia i identyfikacji kompetencji
zawodowych. Metodyka doradztwa w zakresie ergonomii stanowisk pracy. Podręcznik
ergonomiczny (s. 61–67). Gdańsk: Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku. http://er-
gonomia.ioz.pwr.wroc.pl/download/2014-Kulinski_Jach_Koszela-Kulinska-podrecz-
nik_ergonomiczny.pdf (dostęp: 21.07.2023).
Kulpa-Puczyńska, A., Nawrat, D. (2015). Psychospołeczne koszty elastycznej pracy – wy-
brane problemy organizacyjne i edukacyjne. Edukacja Ustawiczna Dorosłych, Polish
Journal of Continung Education, 4, 98–108.
Kunecka, D. (2015). Negatywne zachowania w miejscu pracy w odniesieniu do pielęgnia-
rek na przykładzie wybranych szpitali klinicznych. Bezpieczeństwo Pracy – Nauka
i Praktyka, 7, 21–23.
Kunecka, D., Kamińska, M., Karakiewicz, B. (2008). Skala zjawiska mobbingu wśród
pielęgniarek/pielęgniarzy zatrudnionych w szczecińskich szpitalach. Medycyna Pracy,
59(3), 223–228.
Kurkus-Rozowska, B. (2005). Telepraca osób niepełnosprawnych na otwartym rynku
pracy w Polsce. Bezpieczeństwo Pracy – Nauka i Praktyka, 1, 14–17.
Kurkus-Rozowska, B., Konarska, M. (2002). Telepraca – szanse, korzyści, uciążliwości.
Bezpieczeństwo Pracy – Nauka i Praktyka, 5, 21–25.
Lachowska, B. (2008). Wzajemne oddziaływania pracy i rodziny – perspektywa konfliktu
i facylitacji (raport z badań pilotażowych). W: L. Golińska, B. Dudek B. (red.), Rodzina
i praca z perspektywy wyzwań i zagrożeń (s. 436–444). Łódź: Wydawnictwo Uniwer-
sytetu Łódzkiego.
Lachowska, B. (2012). Konflikt i facylitacja między rolami rodzinnymi i zawodowymi
a jakość życia pracujących rodziców. Psychologia Społeczna, 7, 4(23), 353–371.
Lamb, R., Hurst, P., Kennedy, R. (1996). Interpretacja i wykorzystanie testów zaintere-
sowań i uzdolnień ogólnych w poradnictwie zawodowym. W: Testy i autotesty w po-
radnictwie zawodowym. Zeszyty informacyjno-metodyczne doradcy zawodowego, 6
 (s. 73–92). Warszawa: Krajowy Urząd Pracy.
LBQ, Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego. https://www.practest.com.pl/sklep/test/
LBQ (dostęp: 28.08.2023).
Lewandowska-Walter, A., Wojdyło, K. (2011). Spostrzeganie ex post postaw rodziców
przez osoby z tendencją do uzależniania się od pracy. Studia Psychologiczne, 49, 2,
35–52.
Leymann, H. (1996). The Content and Development of Mobbing of Work. European Journal
of Work and Organizational Psychology, 5(2), 165–184.
Lipka A. (2021). Skuteczność zdalnego motywowania do pracy twórczej – wyniki badań
eksperymentalnych. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 2(992),
67–78. https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2021.0992.0204 (dostęp: 22.07.2023).300 Bibliografia
Lipińska-Grobelny, A. (2005a). Motywowanie pracowników w środowisku pracy. W: Go-
lińska, L. (red.), Szybciej, sprawniej, z większą satysfakcją (s. 107–125). Łódź: Wydaw-
nictwo Szkoły Kupieckiej.
Lipińska-Grobelny, A. (2005b). Przewodzić czy zarządzać? Oto jest pytanie! Przegląd teo-
rii przywództwa. Acta Universitais Lodziensis, Folia Psychologica, 9, 95–103.
Lipińska-Grobelny, A. (2007a). Klimat organizacyjny a preferowane style komunikowania
się w środowisku pracy. W: Lipińska-Grobelny A. (red.), Klimat organizacyjny i jego
konsekwencje dla funkcjonowania pracowników (s. 91–106). Łódź: Wydawnictwo Uni-
wersytetu Łódzkiego.
Lipińska-Grobelny, A. (2007c). Klimat organizacyjny – zarys problematyki. W: Lipińska-
-Grobelny A. (red.), Klimat organizacyjny i jego konsekwencje dla funkcjonowania pra-
cowników (s. 11–33). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Lipińska-Grobelny, A. (2007d). Wybrane determinanty stylów zachowań komunikacyj-
nych przedstawicieli handlowych. Roczniki Psychologiczne, t. XI, 1, 105–125.
Lipińska-Grobelny, A. (2008). Męskość, kobiecość, androgynia a doświadczanie stresu
zawodowego. Medycyna Pracy, 59(6), 453–460.
Lipińska-Grobelny, A. (2010). Kształtowanie marki organizacji przez kulturę organizacyj-
ną firmy. W: Zawadzka, A. M. (red.), Psychologia zarządzania w organizacji (s. 15–40).
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Lipińska-Grobelny, A. (2014). Zjawisko wielopracy. Psychologiczne uwarunkowania i kon-
sekwencje. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Lipińska-Grobelny, A. (2022). Uwarunkowania myślenia twórczego pracowników branży
IT w świetle badań empirycznych. e-mentor, 3(95), 43–51. https://doi.org/10.15219/
em95.1572 (dostęp 22.07.2023).
Lipińska-Grobelny, A. (red.), (2007b). Klimat organizacyjny i jego konsekwencje dla funk-
cjonowania pracowników. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Lipińska-Grobelny, A., Głowacka, K. (2009). Zadowolenie z pracy a stopień dopasowania
do zawodu. Przegląd Psychologiczny, 52(2), 181–194.
Lipińska-Grobelny, A., Michałowska, W. (2018). Klimat organizacyjny a odkładanie pracy
na później. Organizacja i Kierowanie, 1(180), 35–48.
Lipińska-Grobelny, A., Mofina, M. (2011). Podmiotowe uwarunkowania zadowolenia
z pracy kadry kierowniczej. W: S. Banaszak, K. Doktór (red.), Socjologiczne, peda-
gogiczne i psychologiczne problemy organizacji i zarządzania (s. 121–135). Poznań:
Wydawnictwo Wyższej Szkoły Komunikacji i Zarządzania.
Lipińska-Grobelny, A., Pawlak, I. (2018). Kapitał psychologiczny a zadowolenie z sytuacji
zawodowej absolwentów psychologii. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 2(82),
85–101.
Lipińska-Grobelny, A., Stopa, A. (2007). Postrzeganie stresu roli zawodowej w kontekście
klimatu organizacyjnego i rozwoju zawodowego pracownika. W: Lipińska-Grobelny
A. (red.), Klimat organizacyjny i jego konsekwencje dla funkcjonowania pracowników
(s. 129–146). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.Bibliografia 301
Lipowska, J. (2013). Zależność kreatywności pracowników od elementów środowiska
pracy. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 1, 23–33.
Litwiński, J., Sztanderska, U. (2010a). Wstępne standardy zarządzania wiekiem w przed-
siębiorstwach. Warszawa. www.parp.gov.pl (dostęp 20.10.2016).
Litwiński, J., Sztanderska, U. (2010b). Zarządzanie wiekiem w przedsiębiorstwie. Warsza-
wa: Uniwersytet Warszawski, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. www.parp.
gov.pl (dostęp 20.10.2016).
Lubrańska, A. (1997). Analiza zjawiska wypalenia się na przykładzie badań w grupie
doradców zawodowych. Szkoła Zawodowa, 5, 5–9.
Lubrańska, A. (2004a). Człowiek wobec zmian w organizacji. Folia Psychologica, 8,
171–182.
Lubrańska, A. (2004b). Podmiotowe i sytuacyjne uwarunkowania gotowości do zmiany
w organizacji. W: H. Skłodowski (red.), Psychologia w zarządzaniu – dydaktyka, ba-
dania, sukcesy. Studia i Monografie, 10 (s. 274–288). Łódź: Społeczna Wyższa Szkoła
Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi.
Lubrańska, A. (2005). Podmiotowe i sytuacyjne wyznaczniki twórczości w organizacji.
Acta Universitais Lodziensis, Folia Psychologica, 9, 105–118.
Lubrańska, A. (2006). Gotowość do zmiany – o możliwościach jej kształtowania i progno-
zowania. W: H. Skłodowski (red.), Współczesny paradygmat doradztwa zawodowego
w zastosowaniu praktycznym. Studia i Monografie, 13 (s. 189–202). Łódź: Społeczna
Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi.
Lubrańska, A. (2008). Wiek a gotowość do zmiany. W: L. Golińska, B. Dudek B. (red.),
Rodzina i praca z perspektywy wyzwań i zagrożeń (s. 157–164). Łódź: Wydawnictwo
Uniwersytetu Łódzkiego.
Lubrańska, A. (2011). Klimat organizacyjny a doświadczanie wypalenia zawodowego.
Medycyna  Pracy, 62(6), 623–631.
Lubrańska, A. (2012). Środowisko pracy a wypalenie zawodowe – analiza wzajemnych
relacji na przykładzie badań reprezentantów różnych obszarów aktywności. Acta
Universitais Lodziensis, Folia Psychologica, 16, 35–45.
Lubrańska, A. (2013a). Doświadczenia afektywne w pracy a zadowolenie z pracy – siła
i jakość wzajemnych relacji. Studia Dydaktyczne, 24–25, 253–263.
Lubrańska, A. (2013b). Emocjonalna charakterystyka miejsca pracy a doświadczanie
wypalenia zawodowego. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, Zarządzanie stresem, H.
Skłodowski (red.), cz. I, t. XIV, z. 5, 167–182.
Lubrańska, A. (2014a). Klimat organizacyjny a realizacja wartości zawodowych. W: Janic-
ka, I., Znajmiecka-Sikora, M. (red.), Rodzina i kariera. Równoważenie czy konflikt ról?
(s. 233–247). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Lubrańska, A. (2014b). Klimat organizacyjny jako predyktor zdrowia psychicznego pra-
cowników. Humanizacja Pracy, 4(278), 117–132.
Lubrańska, A. (2014c). Klimat organizacyjny jako wyznacznik emocjonalnych doświad-
czeń pracowników. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 1(96), 109–124.302 Bibliografia
Lubrańska, A. (2014d). Klimat organizacyjny jako wyznacznik polityki szkoleniowej. W:
Kucęba, R., Kulej-Dudek, E., Pypłacz, P., Smoląg, K. (red.), Koncepcja zarządzania współ-
czesnymi organizacjami. Monografia (s. 31–41). Częstochowa: Wydział Zarządzania
Politechniki Częstochowskiej.
Lubrańska, A. (2016a). Wartości cenione w pracy zawodowej – różnice międzypokole-
niowe. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 3–4(110), 81–94.
Lubrańska, A. (2016b). Wypalenie zawodowe – czy wiek ma znaczenie? Różnice między-
pokoleniowe w obrazie wypalenia zawodowego. Humanizacja Pracy, 1(283), 45–58.
Lubrańska, A. (2016c). Zespoły zróżnicowane wiekowo w organizacji. Zarządzanie Zaso-
bami Ludzkimi, 3–4(110), 67–80.
Lubrańska, A. (2023). Doświadczanie stresu w pracy wśród starszych pracowników –
doniesienia z badań. Exlibris Biblioteka Gerontologii Społecznej, 23(2), 33–49. https://
doi.org/10.57655/EXLIBRIS_2_2022_2
Luthans, F., Avey, J.B., Avolio, B.J., Norman, S.M., Combs, G.M. (2006). Psychological capital
development: toward a microintervention, Journal of Organizational Behavior, 27(3),
387–393. https://digitalcommons.unl.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1152&con-
text=managementfacpub (dostęp 11.07.2023)
Luthans F., Avolio, B.J. (2014). Brief Summary of Psychological Capital and Introduction
to the Special Issue. Journal of Leadership & Organizational Studies, 21(2), 125–129.
https://doi.org/10.1177/1548051813518073 (dostęp 11.07.2023)
Luthans, F., Youssef-Morgan, C.M. (2017). Psychological Capital: An Evidence-Based
Positive Approach. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational
Behavior, 4, 339–366. https://doi.org/10.1146/annurev-orgpsych-032516-113324
(dostęp 11.07.2023)
Luthans, F., Youssef, C.M., Avolio B.J. (2007). Psychological capital: Developing the human
competitive edge. Oxford: Oxford University Press.
Łach, P., Mazur-Różycka, J., Roman-Liu, D. (2020). Praca zmianowa – skutki zdrowotne
i ich ograniczanie. Bezpieczeństwo Pracy, 1, 10–14.
Łaguna, M. (2006). Zmiany przekonań dotyczących ja u osób bezrobotnych a podejmowane
przez nich działania. W: B. Rożnowski, A. Biela, A. Bańka (red.), Praca i organizacja
w procesie zmian (s. 185–206). Poznań: Stowarzyszenie Psychologia i Architektura.
Łaguna, M. (2012). Satysfakcja z życia i satysfakcja z pracy a motywacja do podejmowania
szkoleń: Doniesienie z badań. Psychologia Jakości Życia, Psychology of Quality of Life,
t. 11, 2, 163–172.
Łądka-Barańska, A., Puchalska-Kamińska, M., Gałęzowska-Szomborg, E. (2018). Job
Crafting. Jak samodzielne kształtowanie zmian w sposobie pracy zwiększa dobrostan
i efektywność pracowników? Coaching Review, 1(10), 237–251.
Łoboda, M. (1990). Czynniki stresogenne w organizacji. W: A. Biela (red.), Stres w pracy
zawodowej (s. 67–94). Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Łoboda-Świątczak, E. (2006). Czy kobiety są gorszymi szefami? Empiryczna weryfikacja
stereotypowego wizerunku kobiet i mężczyzn pełniących role kierownicze. Studia Bibliografia 303
i Monografie, Polskie doradztwo dla młodzieży – idea czy rzeczywistość, H. Skłodowski
(red.), 19, 173–186. Łódź: Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania.
Łoboda-Świątczak, E. (2007). Klimat organizacyjny jako wyznacznik stylu sprawowania
władzy w układzie przełożony-podwładny. W: Lipińska-Grobelny A. (red.), Klimat
organizacyjny i jego konsekwencje dla funkcjonowania pracowników (s. 69–90). Łódź:
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Łojko, M. (2008). Psychospołeczne uwarunkowania mobbingu na rynku pracy. W: L. Go-
lińska, B. Dudek (red.), Rodzina i praca z perspektywy wyzwań i zagrożeń (s. 69–80).
Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Łuczak,  A.  (2001a).  Testy  psychologiczne  przydatne  w  doborze  osób  do  zawodów
trudnych i niebezpiecznych. Bezpieczeństwo Pracy, 11, 18–19.
Łuczak, A. (2001b). Wymagania psychologiczne w doborze osób do zawodów trudnych
i niebezpiecznych. Warszawa: Centralny Instytut Ochrony Pracy.
Łuczak, A. (2005) Wiedeński System Testów w doborze osób do zawodów trudnych
i niebezpiecznych. Bezpieczeństwo Pracy, 2, 18–21.
Łuczak, A., Baka, Ł., Najmiec, A. (2019). Wybrane metody profilaktyki stresu wśród perso-
nelu medycznego psychiatrycznej opieki zdrowotnej. Bezpieczeństwo Pracy, 6, 16–20.
Łuczak, A., Żołnierczyk-Zreda, D. (2002). Praca a stres. Bezpieczeństwo Pracy, 10, 2–5.
Łuczak, J., Trippner-Hrabi, J. (2013). Wybrane determinanty pracy zespołów w organiza-
cjach publicznych. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, Przedsiębiorczy menedżer przedsię-
biorczej organizacji. problemy współczesnej praktyki zarządzania, J. D. Antoszkiewicz,
A. Marjański (red.), t. XIV, z. 4, 87–100.
Łysiak,  K.  (2011).  Istota  i  znaczenie  czynników  niematerialnych  w  motywowaniu
pracowników. Humanizacja Pracy, 260(2), 67–79.
Machol-Zajda, L. (2002). Telepraca – omówienie raportu „eWork 2000”. Zarządzanie Za-
sobami Ludzkimi, 2, 75–82.
Machol-Zajda, L. (2008). Rozwiązania ułatwiające godzenie pracy z życie pozazawodo-
wym – elastyczne formy pracy przyjazne rodzinie W: C. Sadowska-Snarska (red.), Ela-
styczne formy pracy. Szanse i zagrożenia (s. 13–23). Białystok: Wydawnictwo Wyższej
Szkoły Ekonomicznej.
Machol-Zajda, L. (2015). Czas pracy – teoretyczne i praktyczne problemy pojmowania
elastyczności. Polityka Społeczna, 4, 2–7.
Maciejasz-Świątkiewicz, M., Płatkowska-Prokopczyk, L. (2011). Atmosfera pracy jako
czynnik wypalenia zawodowego. Humanizacja Pracy, 6(264), 105–119.
Macko, M. (2011). Sprawiedliwościowe determinanty odwetowych zachowań pracow-
ników. W: S. Banaszak, K. Doktór (red.), Socjologiczne, pedagogiczne i psychologiczne
problemy organizacji i zarządzania (s. 961–975). Poznań: Wydawnictwo Wyższej
Szkoły Komunikacji i Zarządzania.
Majer, P., Stasiła-Sieradzka, M., Dobrowolska, M. (2017). Dopasowanie człowiek–orga-
nizacja a poczucie stresu – prezentacja psychologicznego projektu badawczego dla
kopalń węgla kamiennego. Przegląd Górniczy, 12, 112–116.304 Bibliografia
Makselon-Kowalska, B. (2000). Bezrobocie jako czynnik zagrożenia dla zdrowia psychicz-
nego. W: J. C. Czabała (red.), Zdrowie psychiczne. Zagrożenia i promocja (s. 169–181).
Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.
Mamak-Zdanecka, M., Takuska-Mróz, W. (2011). Od pracownika taylorowskiego do pra-
cownika mobilnego – refleksje nad rolą zawodową w społeczeństwie wiedzy. W:  
D. Walczak-Duraj (red.), Przemiany pracy, postaw i ról zawodowych (s. 105–123). Łódź:
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Mandal, E. (1999). Syndrom wypalenia zawodowego a tożsamość płciowa nauczycielek.
Psychologia Wychowawcza, 1, 27–33.
Mańkowska, B. (2015a). Podmiotowe i organizacyjne wyznaczniki wypalenia zawodowe-
go pracowników pomocy społecznej. Przegląd Psychologiczny, 58(1), 83–100.
Mańkowska, B. (2015b). W trosce o pracownika: ryzyko wypalenia zawodowego pracow-
ników pomocy społecznej. Polityka Społeczna, 5–6, 22–26.
Mańkowska, B. (2019). Stresogenność warunków pracy oraz radzenie sobie ze stresem
a wypalenie zawodowe  wśród pracowników gastronomii. Polskie Forum Psycholo-
giczne, 24(4), 400–418. DOI: 10.14656/PFP2019040
Marciniak, J. (2004). Przeciwdziałanie dyskryminacji w zatrudnieniu. Jak w praktyce zwal-
czać mobbing i inne formy dyskryminacji. Ostrołęka: Wydawnictwo Profesjonalne AL-
PHA pro.
Marczyńska, A. (1998). Jak promować zdrowie w miejscu pracy. Program radzenia sobie
ze stresem. Łódź: Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra med. Jerzego Nofera.
Markiewicz, K. (2018). Prokrastynacja i prokrastynatorzy. Definicja, etiologia, epidemio-
logia i terapia. Annales Universitatis Mariae CurieSkłodowska, Lublin-Polonia, 31(3),
195–213.
Marszałek, A. (2009a). Czynniki kształtujące tolerancję zimnego środowiska. Bezpieczeń-
stwo Pracy, 4(451), 13–15.
Marszałek, A. (2009b). Wpływ zimnego środowiska na organizm człowieka. Bezpieczeń-
stwo Pracy, 1(448), 10–12.
Marszałek, A., Bartkowiak, G. (2013). Odzież ochronna do pracy w zimnym środowisku –
zasady projektowania i doboru. Bezpieczeństwo Pracy, 2, 8–12.
Maslach, Ch. (2000). Wymiary wypalenia. Charaktery, 11, 27.
Maslach, Ch. (2001). Wypalenie. W: A. S. R. Manstead, M. Hewstone, S. T. Fiske, M. A.
Hogg, H. T. Reis, G. S. Semin (red.), Encyklopedia Blackwella. Psychologia Społeczna  
(s. 724–726). Warszawa: Jacek Santorski & Co Wydawnictwo.
Maslach, Ch. (2004). Wypalenie – w perspektywie wielowymiarowej. W: H. Sęk (red.),
Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie (s. 13–31). Warszawa: Wydawnictwo
Naukowe PWN.
Maslach, Ch., Leiter, M. (2011). Prawda o wypaleniu zawodowym. Co robić ze stresem
w organizacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Maslach, Ch., Leiter, M. P. (2008). Early Predictors of Job Burnout and Engagement. Journal
of Applied Psychology, 3(93), 498–512.Bibliografia 305
Maslach, Ch., Schaufeli, W. B., Leiter, M. P. (2001). Job burnout. Annual Review Psychology,  
52, 397–422.
Maslow, A., H. (1990). Motywacja i osobowość. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
Masłyk-Musiał, E. (1996). Społeczeństwo i organizacje. Socjologia organizacji i zarządza-
nia. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Mazur, M. (2013). Motywowanie pracowników jako istotny element zarządzania organi-
zacją. Nauki Społeczne, Social Sciences, 2(8), 156–182.
Mazur-Wierzbicka, E. (2019). Zarządzanie wiekiem – konsekwencja zmian na rynku pra-
cy. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, tom XX, z. 10, 189–202.
Merecz, D. (red.), (2010a). Dopasowanie człowieka do środowiska pracy – uwarunkowania
i skutki. Łódź: Instytut Medycyny Pracy im. Prof. J. Nofera.
Merecz, J. (2010b). Jestem mobbowany … ale czy na pewno? W: J. Pyżalski, D. Merecz
(red.), Psychospołeczne warunki pracy polskich nauczycieli. Pomiędzy wypaleniem za-
wodowym a zaangażowaniem (s. 99–105). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Merecz, D. (2010c). Modelowanie związków między zmiennymi społeczno-demograficz-
nymi i dopasowaniem do organizacji a zdrowiem. W: D. Merecz (red.), Dopasowanie
człowieka do środowiska pracy – uwarunkowania i skutki (s. 51–96). Łódź: Instytut
Medycyny Pracy im. Prof. J. Nofera w Łodzi.
Merecz, D. (2011a). Molestowanie seksualne w pracy i w okolicznościach związanych
z pracą. W: D. Merecz (red.), Profilaktyka psychospołecznych zagrożeń w miejscu pra-
cy – od teorii do praktyki. Podręcznik dla psychologów (s. 93–116). Łódź: Instytut
Pracy im. Prof. Nofera.
Merecz, D. (2011b). Stres traumatyczny – konsekwencje i profilaktyka. W: D. Merecz
(red.), Profilaktyka psychospołecznych zagrożeń w miejscu pracy – od teorii do praktyki.
Podręcznik dla psychologów (s. 45–58). Łódź: Oficyna Wydawnicza Instytutu Medy-
cyny Pracy im. Prof. J. Nofera.
Merecz, D., Andysz, A. (2010). Zagadnienia teoretyczne. W: D. Merecz (red.), Dopasowa-
nie człowieka do środowiska pracy – uwarunkowania i skutki (s. 9–36). Łódź: Oficyna
Wydawnicza Instytutu Medycyny Pracy im. Prof. J. Nofera.
Merecz, D., Andysz, A. (2011). Dopasowanie do organizacji a ocena zdolności do pracy.
Medycyna Pracy, 62(3), 247–258.
Merecz, D., Mościcka, A., Drabek, M. (2005). Mobbing w środowisku pracy. Charakterystyka
zjawiska, jego konsekwencje, aspekty prawne i sposoby przeciwdziałania. Łódź: Instytut
Medycyny Pracy im. Prof. Nofera.
Merecz, D., Mościcka, A., Drabek, M., Koniarek, J. (2004). Predyktory zdrowia psychicznego
i zdolności do pracy pracowników zatrudnionych na stanowiskach wykonawczych.
Medycyna Pracy, 55(5), 425–433.
Merecz-Kot, D., Cębrzyńska, J. (2008). Agresja i mobbing w służbie więziennej. Medycyna
Pracy, 59(6), 443–451.
Męcina J. P. (2015). Czas pracy – między bezpieczeństwem a konkurencyjnością. Polityka
Społeczna, 4, 16–21.306 Bibliografia
Miazek, P. (2015). Po co behapowcowi psychologia pracy? Atest, 12, 4–11.
Miąsek, D. (2011). Life coaching. Życie w równowadze – przeciw wypaleniu zawodowego.
Humanizacja Pracy, 6(264), 189–199.
Michalak, A., Lamecka, D. (2015). Analiza i ocena sytuacji skrajnych grup wiekowych na
rynku pracy w Polsce. Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarzą-
dzanie, 66, 86–101.
Michalak, M. (2013). Możliwość rozwoju jako jeden z elementów warunkujących satysfak-
cję zawodową. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Seria: Organizacja i Zarządzanie,
67, 19–28.
Michałkiewicz, A. (2009). Teoria niesprawiedliwości J. S. Adamsa. Acta Universitatis  
Lodziensis. Folia Psychologica, 13, 3–16.
Michoń, P. (2008). Praca a zadowolenie z życia matek w krajach Unii Europejskiej. W:  
C. Sadowska-Snarska (red.), Równowaga praca – życie – rodzina (s. 256–266). Biały-
stok: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej.
Mierzejewska, K., Chomicki, M. (2020). Psychospołeczne aspekty pracy zdalnej. Wyniki
badań przeprowadzonych w trakcie trwania pandemii COVID-19. Zeszyty Naukowe,
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, 3(987), 31–44.  DOI: https://doi.org/10.15678/
ZNUEK.2020.0987.0302 (dostęp 28.08.2023)
Mika, S. (1975). Wstęp do psychologii społecznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo
Naukowe.
Mikuła, B. (2000). Klimat organizacyjny a kultura organizacyjna – próba systematyza-
cji pojęć. Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie, 1,
33–40.
Młodzi Polacy na rynku pracy III edycja badania – Maj 2022. https://www.pwc.pl/pl/pdf/
mlodzi-polacy-na-rynku-pracy-2022_pl.pptx.pdf  (dostęp 26.08.2023).
Mockałło, Z. (2009a). Stres pourazowy w zawodzie strażaka – przegląd badań. Bezpie-
czeństwo Pracy, 6, 2–5.
Mockałło, Z. (2009b). Stres przewlekły w zawodzie strażaka – przegląd badań. Bezpie-
czeństwo Pracy, 3, 20–23.
Mockałło, Z. (2012). Innowacyjność pracowników w kontekście psychospołecznych czyn-
ników środowiska pracy. Bezpieczeństwo Pracy, 9, 8–11.
Mockałło, Z. (2015). Stereotypy na temat starszych pracowników i ich związek z dobro-
stanem oraz pracą – przegląd badań. Bezpieczeństwo Pracy, 4, 11–13.
Mockałło, Z. (2016). Kapitał psychologiczny w środowisku pracy – indywidualny zasób
pracownika. Bezpieczeństwo Pracy, 8, 20–23.
Mockałło, Z., Stachura-Krzyształowicz, A. (2021). Jak rozwijać kapitał psychologiczny
pracowników w celu poprawy ich dobrostanu? Przykłady interwencji. Bezpieczeństwo
Pracy, 7, 14–17.
Moczydłowska, J. (2014). Mentoring jako narzędzie zarządzania wiekiem. Przedsiębior-
czość i Zarządzanie. Zarządzanie – nowe perspektywy w dobie zmian demograficznych,
E. Gołębiowska (red.), t. XV, z. 11, cz. 1, 181–191. Bibliografia 307
Moczydłowska, J. M., Pawelec, G. (2019). Eksperyment w Hawthorn – przełom w rozu-
mieniu roli mechanizmów społecznych w organizacji. Academy of Management, 3(2),
16–29.
Mojska-Kaja, J., Dyląg, A., Pałczyńska, E. (2006). Psychometric properties of a Polish ver-
sion of the Maslach Burnout Inventory – General Survey (MBI-GS) in a group of Infor-
mation and Communication Technology (ICT) Specialists. Ergonomia, 28(4), 351–361.
Molek-Winiarska, D. (2010). Organizacyjne i indywidualne programy zarządzania stre-
sem. Współczesne Zarządzanie, 1, 117–124.
Molek-Winiarska, D. (2011).  Koszty stresu zawodowego. W: S. Banaszak, K. Doktór (red.),
Socjologiczne, pedagogiczne i psychologiczne problemy organizacji i zarządzania  
(s. 911–917). Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Komunikacji i Zarządzania.
Molek-Winiarska, D. (2013a). Stress Management Interventions in Polish Companies –
Research Results. Edukacja Ekonomistów i Menedżerów. Problemy. Innowacje. Projekty,
1(27), 131–148.
Molek-Winiarska, D. (2013b). Znaczenie postaw pracowników w procesie wdrażania pro-
gramów redukcji stresu zawodowego. Nauki o Zarządzaniu. Management Sciences,
3(16), 154–165.
Molek-Winiarska, D. (2015a). Field-tested methods of measuring increased worker pro-
ductivity after occupational health interventions. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, Wy-
zwania psychologii biznesu w wymiarze międzykulturowym, t. XVI, z. 3, cz. III, 207–220.
Molek-Winiarska, D. (2015b). Programy promocji zdrowia w wybranych instytucjach
państwowych. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 3–4(104–105), 127–141.
Molek-Winiarska, D. (2015c). Źródła stresu zawodowego wśród pracowników sektora
wydobywczego. Nauki o Zarządzaniu. Management Sciences, 2(23), 74–92.
Mościcka, A., Drabek, M. (2010). Indywidualne i środowiskowe czynniki narażenia na
mobbing. Medycyna Pracy, 61(4), 467–477.
Mościcka, A., Drabek, M. (2011). Agresja i mobbing w miejscu pracy. W: D. Merecz (red.),
Profilaktyka psychospołecznych zagrożeń w miejscu pracy – od teorii do praktyki. Pod-
ręcznik dla psychologów (s. 59–91). Łódź: Oficyna Wydawnicza Instytutu Medycyny
Pracy im. Prof. J. Nofera.
Mroziak, B. (1994). A. Antonovsky’ego koncepcja salutogenezy i poczucia koherencji
(SOC). Nowiny Psychologiczne, 1, 5–16.
Muster, R. (2011a). Elastyczne formy zatrudnienia w świadomości osób w wieku mobil-
nym i niemobilnym zawodowo. Humanizacja Pracy, 260–261(3–4), 115–130.
Muster, R. (2011b). Partycypacja urzędników samorządowych w procesie podejmowania
decyzji. Kontinuum zachowania kierowniczego R. Tannenbauma i W. Schmidta w teorii
i praktyce. W: S. Banaszak, K. Doktór (red.), Socjologiczne, pedagogiczne i psychologicz-
ne problemy organizacji i zarządzania (s. 665–677). Poznań: Wydawnictwo Wyższej
Szkoły Komunikacji i Zarządzania.
Muszyński, M. (2008). Diagnoza potrzeb pracodawców wobec pracobiorców 50+. W:  
E. Dubas, J. Pyżalski, M. Muszyński, J. R. Pavel (red.), Wspieranie rozwoju bezrobotnych 308 Bibliografia
50+. Doświadczenia projektu Adults Mentoring (s. 75–87). Łódź: Wydawnictwo Uni-
wersytetu Łódzkiego.
Myjak, T. (2014). Wpływ form zatrudnienia na zachowania organizacyjne. Empiryczne stu-
dium porównawcze. Nowy Sącz: Wydawnictwo Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły
Zawodowej w Nowym Sączu.
Myszka-Strychalska, L. (2019). Typy, wzory i modele karier w przestrzeni elastycznego
rynku pracy. Problemy Profesjologii, 1, 85–103.
Najmiec, A. (2003). Psychologiczne, społeczne i organizacyjne uwarunkowania telepracy.
Bezpieczeństwo Pracy – Nauka i Praktyka, 1, 20–23.
Najmiec, A. (2006). W cieniu skrzydeł – mechanik lotniczy. Bezpieczeństwo Pracy, 5, 4–7.
Najmiec, A. (2007). Telepraca – aspekty psychospołeczne. Bezpieczeństwo Pracy, 10,
12–14.
Najmiec, A. (2011). Psychospołeczne warunki pracy kierowcy autobusu komunikacji
miejskiej. Bezpieczeństwo Pracy – Nauka i Praktyka, 11, 7–11.
Najmiec, A., Kurkus-Rozowska, B. (2007). Telepraca – lepiej w domu czy w biurze? Bez-
pieczeństwo Pracy – Nauka i Praktyka, 3, 6–9.
Najmiec, A., Widerszal-Bazyl, M. (2006). Stres w pracy mechaników lotniczych. Bezpie-
czeństwo Pracy, 11, 26–29.
Najnowsze badania EU-OSHA: niepewność zatrudnienia lub reorganizacja w miejscu pra-
cy najczęstszą przyczyną stresu związanego z pracą. (www.psychostreswpracy.pl)  
(dostęp 16.08.2016).
Nawrat, D. (2013). Twórczość jako źródło innowacyjności. Przedsiębiorczość i Zarzą-
dzanie, Zarządzanie w XXI wieku. Menedżer innowacyjnej organizacji, E. Gołębiowska
(red.), t. XIV, z. 12, cz. 2, 77–90.
Nawrat, D. (2014). Uczenie się międzypokoleniowe w środowisku pracy – wybrane stra-
tegie i metody. W: M. Muszyński (red.), Międzypokoleniowe uczenie się (s. 147–166).
Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Nęcka, E. (1992). Trening twórczości. Olsztyn: Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Pra-
cownia Wydawnicza.
Nęcka, E. (1993). Twórczość w przedsiębiorstwie i organizacji. W: K. Sedlak (red), Stra-
tegie w biznesie (s. 25–52). Kraków: Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu.
Nęcka, E. (1999). Postawy wobec twórczości w miejscu pracy. Czasopismo Psychologiczne,
tom 5, 1, 69–76.
Nęcki, Z. (2001). Grupy. Małe grupy. W: W. Szewczuk (red.), Encyklopedia Psychologii (s.
116–120). Warszawa: Fundacja Innowacja.
Niewiadomska, A. (2015). Elastyczność zatrudnienia – szansa czy zagrożenie w ocenie
młodych pracowników? Humanizacja Pracy, 1(279), 107–123.
Nosal, C. (1977). Psychologia pracy. Organizacja psychiki i działania człowieka. Wrocław:
Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej.
Nosal, Cz., Piskorz, Z., Świątnicki, K. (1998). Kwestionariusz preferencji zawodowych J. L.
Hollanda jako metoda diagnozy osobowości i zainteresowań zawodowych w procesie Bibliografia 309
doboru kadr. W: T. Witkowski (red.), Nowoczesne metody doboru i oceny personelu (s.
213–236). Kraków: Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu.
Nowacka,  W.  Ł.  (2010).  Ergonomia  i  ergonomiczne  projektowanie  stanowisk  pracy.
Warszawa: Politechnika Warszawska. file:///C:/Users/dell/Downloads/Ergono-
mia%20i%20ergonomiczne%20projektowanie%20stanowisk%20pracy.pdf (dostęp:
28.06.2023)
Nowak, K. (2018). Mózg po godzinach: wpływ pracy zmianowej na funkcjonowanie po-
znawcze pracowników. Bezpieczeństwo Pracy, 8, 16–20.
Nowe unijne badanie ujawnia, że poziom stresu w miejscach pracy w Europie rośnie od
czasu pandemii COVID-19. 12/10/2022. https://osha.europa.eu/pl/highlights/new-
-eu-survey-reveals-workplace-stress-rise-europe-covid-19 (dostęp: 18.09.2023)
Nowicki, G., Ślusarska, B., Jędrzejewicz, D. (2015). Sposoby radzenia sobie ze stresem
w pracy ratowników medycznych. Bezpieczeństwo Pracy, 8, 14–17.
Ogińska-Bulik, N. (2002). Radzenie sobie ze stresem u funkcjonariuszy policji. Zeszyty
Naukowe WSHE w Łodzi, 1(21), 7–15.
Ogińska-Bulik, N. (2003a). Stres w pracy a syndrom wypalenia zawodowego u funkcjo-
nariuszy policji. Folia Psychologica, 7, 27–35.
Ogińska-Bulik, N. (2003b). Stres zawodowy u policjantów. Źródła – Konsekwencje – Zapo-
bieganie. Łódź: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno Ekonomicznej w Łodzi.
Ogińska-Bulik, N. (2003c). Wpływ spostrzeganego stresu w pracy i radzenia sobie na
poziom wypalenia zawodowego w grupie funkcjonariuszy policji. Czasopismo Psy-
chologiczne, 9(1), 111–118.
Ogińska-Bulik, N. (2003d). Zasoby osobiste chroniące funkcjonariuszy policji przed ne-
gatywnymi skutkami stresu zawodowego. W: Z. Juczyński, N. Ogińska-Bulik (red.),
Zasoby osobiste i społeczne sprzyjające zdrowiu jednostki (s. 91–106). Łódź: Wydaw-
nictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Ogińska-Bulik, N. (2004). Zespół wypalenia zawodowego a radzenie sobie ze stresem
u funkcjonariuszy policji. Zeszyty Naukowe WSHE w Łodzi, s. II, z. 1(44), 111–120.
Ogińska-Bulik, N. (2005). Stres w pracy – przyczyny skutki, sposoby radzenia sobie. W:
L. Golińska (red.), Skuteczniej, sprawniej, z większą satysfakcją (s. 127–147). Łódź:
Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Kupieckiej.
Ogińska-Bulik, N. (2006). Psychologiczne wyznaczniki zespołu wypalenia zawodowego
u funkcjonariuszy policji. Przegląd Psychologiczny, 49(1), 21–36.
Ogińska-Bulik, N. (2008). Stres zawodowy i jego konsekwencje w grupie pracowników
sektora usług społecznych – rola inteligencji emocjonalnej. Przegląd Psychologiczny,
51(1), 69–85.
Ogińska-Bulik, N. (2014). Rola objawów stresu pourazowego w rozwoju po traumie u pra-
cowników służb ratowniczych. W: I. Janicka, M. Znajmiecka-Sikora (red.), Rodzina
i kariera. Równoważenie czy konflikt ról? (s. 391–404). Łódź: Wydawnictwo Uniwer-
sytetu Łódzkiego.
Ogińska-Bulik, N., Juczyński, Z. (2010). Osobowość, stres a zdrowie. Warszawa: Difin. 310 Bibliografia
Ogińska-Bulik, N., Kaflik-Pieróg, M. (2003). Stres w pracy, poczucie własnej skuteczności
a zespół wypalenia zawodowego u strażaków. Folia Psychologica, 7, 37–47.
Okła, W., Steuden, S. (1998). Psychologiczne aspekty zespołu wypalenia. Roczniki Psy-
chologiczne, tom I, 5–17.
Olczak, M. (2014). Wypalenie zawodowe – ćwiczenia warsztatowe dla studentów wydzia-
łów organizacji i zarządzania. Humanizacja Pracy, 4(278), 189–204.
Oleksa-Marewska, K. (2018). Kształtowanie klimatu organizacyjnego niwelującego wy-
palenia zawodowe a zatrzymanie pracowników w organizacji. Prace Naukowe Uni-
wersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 512, 163–173.
Oleksa-Marewska, K. (2019). Związek między klimatem organizacyjnym a występowa-
niem zjawiska pracoholizmu w przedsiębiorstwach zatrudniających pracowników
wiedzy. Education of Economists and Managers. Problems. Innovations. Projects, 51(1),
69–79. DOI: 10.33119/01.3001.0013.2345
Olszewska, S., Spryszyńska, M. (2013). Osobowość a style radzenia sobie ze stresem me-
nedżerów ochrony mienia. Opuscula Sociologica, 3, 63–72.
Oniszczenko, W. (1998). Stres to brzmi groźnie. Warszawa: Wydawnictwo Żak.
Orlik-Marciniak, E. (2002). Wielkie organizacje i małe grupy – prawidłowości rozwoju. W:
M. Strykowska (red.), Współczesne organizacji – wyzwania i zagrożenia. Perspektywa
psychologiczna (s. 35–61). Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
Orlik-Marciniak, E. (2004). Motywacja a styl kierowania. W: H. Skłodowski (red.), Psy-
chologia  w  zarządzaniu  –  dydaktyka,  badania,  sukcesy.  Studia  i  Monografie,  10  
(s. 107–120). Łódź: Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi.
Ostrowska, M. (2013). Mobbing w środowisku pracy. Studia i Materiały. Miscellanea Oeco-
nomicae, 1, 415–426.
Ostrowska, M., Michcik, A. (2013). Wypalenie zawodowe – przyczyny, objawy, skutki,
zapobieganie. Bezpieczeństwo Pracy, 8, 22–25.
Ostrowska, M., Michcik, A. (2014). Stres w pracy – objawy, konsekwencje, przeciwdzia-
łanie. Bezpieczeństwo Pracy, 5, 12–15.
Ostrowska, M., Michcik, A. (2015). Problemy w pracy menedżera. Bezpieczeństwo Pracy,
5, 14–16.
Osuch, M. (2021). Osobowościowe uwarunkowania poczucia stresu osób pracujących
w zawodach trudnych i niebezpiecznych. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodow-
ska. Sectio J, Paedagogia-Psychologia, 34(2), 281–293. DOI: 10.17951/j.2021.34.2.281-
293 (dostęp 11.08.2023)
Paluchowski, W. J. (1998). Klimat organizacyjny i jego pomiar. W: S. A. Witkowski (red.),
Psychologiczne wyznaczniki sukcesu w zarządzaniu, Tom IV (s. 161–170). Wrocław:
Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Pasikowski, T. (2004). Polska adaptacja kwestionariusza Maslach Burnout Inventory. W:
H. Sęk (red.), Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie (s. 135–148). Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN.
Paszkiewicz, A. J., Wasiluk, A. (2022). Motywacja do pracy osób z pokolenia. Akademia
Zarządzania, 6(3), 240–260. Bibliografia 311
Paszkowska-Rogacz, A. (2002). Warsztat pracy europejskiego doradcy kariery zawodowej.
Warszawa: Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej.
Paszkowska-Rogacz, A. (2003). Psychologiczne podstawy wyboru zawodu. Przegląd kon-
cepcji teoretycznych. Warszawa: Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej
i Ustawicznej.
Paszkowska-Rogacz, A. (2004). Kulturowe i osobowościowe determinanty radzenia sobie
pracowników banków ze zmianami organizacyjnymi. Przegląd Psychologiczny, 47(4),
395–409.
Paszkowska-Rogacz, A. (2005). Psychologiczne uwarunkowania kariery. W: L. Golińska
(red.), Skuteczniej, sprawniej, z większą satysfakcją (s. 71–88). Łódź Wydawnictwo
Naukowe Wyższej Szkoły Kupieckiej.
Paszkowska-Rogacz, A. (2009a). Doradztwo zawodowe. Wybrane metody badań. Warsza-
wa: Difin SA.
Paszkowska-Rogacz, A. (2009b). Spójność i zróżnicowanie typów osobowości zawodowej
według J. Hollanda a poziom natężenia wybranych wymiarów psychologicznych. Acta
Universitatis Lodziensis, Folia Psychologica, 13, 103–116.
Paszkowska-Rogacz, A. (2010). Dopasowanie do pracy dla praktyków. W: D. Merecz (red.),
Dopasowanie człowieka do środowiska pracy – uwarunkowania i skutki (s. 97–126).
Łódź: Oficyna Wydawnicza Instytutu Medycyny Pracy im. Prof. J. Nofera.
Paszkowska-Rogacz, A. (2011). Podręcznik. Młodzieżowy Kwestionariusz Zainteresowań
Zawodowych – MŁOKOZZ. Warszawa: Fundacja Realizacji Programów Społecznych.
Paszkowska-Rogacz, A. (2013), (red.). Wieloaspektowa Ocena Preferencji Zawodowych
(WOPZ). Publikacja nt. stosowania WOPZ w praktyce. Podręcznik testowy. Częstocho-
wa: APUS.
Pawłowska, Z. (2022). Warunki środowiska pracy w krajach UE w świetle badań Euro-
statu. Bezpieczeństwo Pracy, 5, 20–23.
Pawłowska-Cyprysiak, K., Hildt-Ciupińska, K. (2017). Pracodawcy a pracownicy – dwa
punkty widzenia na telepracę. Bezpieczeństwo Pracy, 1, 9–11.
Penc, J. (1997). Leksykon biznesu. Warszawa: Agencja Wydawnicza Placet.
Penc, J. (1996). Motywowanie w zarządzaniu. Kraków: Wydawnictwo Profesjonalnej Szko-
ły Biznesu.
Penc, J. (1998). Zarządzanie w praktyce. Menedżerskie myślenie i działanie. Warszawa:
Wydawnictwo Prawno-Ekonomiczne INFOR.
Peplińska, A., Połomski, P., Bajko, M. (2015). Osobowościowe i kompetencyjne predykto-
ry stylów kierowania menedżera. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 1(102), 131–147.
Peplińska,  A.,  Sadowska,  A.  (2014).  Osobowościowe  predyktory  równoważenia  ról
zawodowych  i  rodzinnych  wśród  kobiet.  Polskie  Forum  Psychologiczne,  19(1),
110–125.
Petrou, P., Demerouti, E., Schaufeli, W. B. (2018). Crafting the Change: The Role of Employ-
ee Job Crafting Behaviors for Successful Organizational Change. Journal of Manage-
ment, 44(5), 1766–1792. DOI: 10.1177/0149206315624961  file:///C:/Users/dell/
Downloads/JOB%20CR%20492.pdf (dostęp 03.08.2023)312 Bibliografia
Pędziwiatr, F. (2002). Telepraca i jej implikacje. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 2, 23–37.
Piechowicz, B., Stawarczyk, K., Stawarczyk, M., Piechowicz, I. (2013). Temperatura jako
istotny składnik środowiska pracy – wybrane aspekty. Bezpieczeństwo Pracy, 7, 8–11.
Piekarska, A., Stroińska, E. (2008). Telepraca – szansa czy zagrożenie? Refleksje nad
miejscem kobiet w społeczeństwie informacyjnym. W: C. Sadowska-Snarska (red.),
Elastyczne formy pracy. Szanse i zagrożenia (s. 175–183). Białystok: Wydawnictwo
Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku.
Pietrasiński, Z. (1977). Psychologia kierownictwa. W: X. Gliszczyńska (red.), Psycholo-
gia pracy. Wybrane zagadnienia (s. 84–119). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo
Naukowe.
Pietroń-Pyszczek, Borowska, M. (2022). Generation Z Demand for Mentoring Support.
Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 6, 44–59.
Pietrulewicz, B. (2018). Ergonomia i kultura bezpieczeństwa pracy w profesjonalnej ak-
tywności człowieka. Problemy Profesjologii, 1, 55–61.
Pilch, P. (2011). Osobowość makiawelistyczna jako źródło zachowań mobbingowych. W:
S. Banaszak, K. Doktór (red.), Socjologiczne, pedagogiczne i psychologiczne problemy
organizacji i zarządzania (s. 935–946). Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ko-
munikacji i Zarządzania.
Pilch, P. (2015). Mobbing w organizacji – rodzaje zjawiska. Prakseologia, 157(1), 167–196.
Pilch, T. (2016). Optymizm i pesymizm – dwie orientacje życia indywidualnego i dwie
strategie budowania świata społecznego. Pedagogika Społeczna, 4(62), 9–25.
Płaczkiewicz, B., Tucholska, S. (2009). Poczucie koherencji a zachowania zaradcze mło-
dzieży. Studia Psychologica UKSW, 9, 45–56.
Podręcznik Oceny Zawodów (1998). Zeszyty informacyjno-metodyczne doradcy zawodowe-
go, 8. Warszawa: Krajowy Urząd Pracy. Centrum Metodyczne Informacji i Poradnictwa
Zawodowego.
Pojęcia podstawowe. https://m.ciop.pl/CIOPPortalWAR/appmanager/ciop/mobi?_nfpb
=true&_pageLabel=P42601413191498044666896&html_tresc_root_id=30000
7844&html_tresc_id=300007841&html_klucz=300007844&html_klucz_spis= (dostęp:
28.07.2023).
Potempa, K. (2013). Optymizm a zdrowie. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 19(2),
130–134.
Poradnik dla kadry zarządzającej, menedżerów i właścicieli MŚP w zakresie poprawy kli-
matu organizacyjnego poprzez zmianę stylu przywództwa (2018). http://ostesa.eu/
wp-content/uploads/2018/11/OSTESA-EU_GUIDE_PL.pdf (dostęp: 29.07.2023).
Poraj, G. (2009). Osobowość jako predyktor zawodowego wypalania się nauczycieli.  
Medycyna Pracy, 60(4), 273-282.
Poraj, G. (2011). Nadzieja na sukces jako predyktor adaptacji zawodowej nauczycieli.  
W: L. Golińska, E. Bielawska-Batorowicz (red.), Rodzina i praca w warunkach kryzysu
(s. 307–320). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. Bibliografia 313
Potocka, A. (2010a). Co wiemy o psychospołecznych zagrożeniach w środowisku pracy?
Cz. I. Rozważania teoretyczne. Medycyna Pracy, 61(3), 341–352
Potocka, A. (2010b). Stres – natura zjawiska. W: M. Waszkowska, A. Potocka, P. Wojtasz-
czyk (red.), Miejsce pracy na miarę oczekiwań. Poradnik dla pracowników socjalnych
(s. 9–43). Łódź: Oficyna Wydawnicza Instytutu Medycyny Pracy im. Prof. J. Nofera.
Potocka, M. (2011). Psychospołeczne zagrożenia zawodowe W: D. Merecz (red.), Profilak-
tyka psychospołecznych zagrożeń w miejscu pracy – od teorii do praktyki. Podręcznik
dla psychologów (s. 23–43). Łódź: Instytut Pracy im. Prof. Nofera.
Potocka, A., Mościcka, A. (2011). Stres oraz sposoby radzenia sobie z nim a nawyki ży-
wieniowe wśród pracujących. Medycyna Pracy, 62(4), 377–388.
Poznaniak, W. (1993). Teorie uczenia się społecznego jako model normalnego i zaburzo-
nego funkcjonowania jednostki oraz grupy. W: H. Sęk (red.), Społeczna psychologia
kliniczna (s. 70–98). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Praca zdalna. https://www.gov.pl/web/rodzina/praca-zdalna (dostęp 28.08.2023)
Probst, T. M., Brubaker, T. L. (2001). The Effects of Job Insecurity on Employee Safety
Outcomes: Cross-Sectional and Longitudinal Explorations. Journal of Occupational
Health Psychology, 6(2), 139–159.
Przewodnik po Zawodach. https://psz.praca.gov.pl/documents/10828/180627/tom_i.pd-
f/052e500c-3cce-4296-9ca2-d11771bbffa4?t=1403785425000 (dostęp 28.09.2023)
Pufal-Struzik, I. (1994). Formalne i nieformalne kierowanie a atmosfera pobudzająca
aktywność twórczą pracowników w przemyśle. W: S. Witkowski (red.), Psychologiczne
wyznaczniki sukcesu w zarządzaniu, Tom II (s. 255–266). Wrocław: Wydawnictwo
Uniwersytetu Wrocławskiego.
Pyżalski, J. (2002). Wypalenie zawodowe a zdrowie i zachowania zdrowotne pedagogów
placówek resocjalizacyjnych. Medycyna Pracy, 53(6), 495–499.
Pyżalski, J. (2010). Czynniki salutogenne (wspierające dobrostan nauczyciela w pracy).
W: J. Pyżalski, D. Merecz (red.), Psychospołeczne warunki pracy polskich nauczycieli.
Pomiędzy wypaleniem zawodowym a zaangażowaniem (s. 107–115). Kraków: Oficyna
Wydawnicza „Impuls”.
Ratajczak, Z. (2007). Psychologia pracy i organizacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
PWN.
Ratajczak, Z. (1991a). Przystosowanie warunków technicznych i organizacyjnych pracy
do możliwości człowieka. W: X. Gliszczyńska (red.), Psychologiczny model efektywności
pracy (s. 225–254). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ratajczak, Z. (1991b). Więzi hierarchiczne w organizacji. W: X. Gliszczyńska (red.), Psycho-
logiczny model efektywności pracy (s. 343–362). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
PWN.
Ratajczak, Z. (1998a). Praca. Motywacja do pracy. W: W. Szewczuk (red.), Encyklopedia
Psychologii (s. 442–446). Warszawa: Fundacja Innowacja.
Ratajczak, Z. (1998b). Praca. Psychologiczna analiza pracy. W: W. Szewczuk (red.), Ency-
klopedia Psychologii (s. 451–455). Warszawa: Fundacja Innowacja.314 Bibliografia
Ratajczak, Z. (1998c). Psychologia pracy. W: W. Szewczuk (red.), Encyklopedia Psychologii
(s. 596–601). Warszawa: Fundacja Innowacja.
Rawa-Kochanowska, A. (2004). Kobiecy i męski styl zarządzania w ujęciu psychologicz-
nym: mity – fakty – konsekwencje. W: H. Skłodowski (red.), Psychologia w zarzą-
dzaniu – dydaktyka, badania, sukcesy. Studia i Monografie, 10 (s. 121–131). Łódź:
Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi.
Retowski, S. (1995a). Psychologiczne korelaty długotrwałego bezrobocia. Przegląd Psy-
chologiczny, 38, 1/2, 141–160.
Retowski, S. (1995b). Zróżnicowanie psychologicznych reakcji na bezrobocie: bierni,
przystosowani, desperaci i wyrachowani. Przegląd Psychologiczny, 38, 1/2, 161–178.
Retowski, S., Podsiadły, M., J. (2016). Gdy nasza praca pasuje do naszych wartości. ocena
zgodności wartości własnych i organizacji a wypalenie zawodowe. Psychologia Spo-
łeczna, t. 11, 1(36), 56–68.
Reykowski, J. (1970). Z zagadnień motywacji. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydaw-
nictw Szkolnych.
Reykowski,  J.  (1976).  Emocje  i  motywacja.  W:  T.  Tomaszewski  (red.),  Psychologia  
(s. 566–628). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Reykowski, J. (1992a). Motywacja. W: T. Tomaszewski (red.), Psychologia ogólna, tom 2
(s. 59–114). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Reykowski, J. (1992b). Osobowość. W: T. Tomaszewski (red.), Psychologia ogólna, tom 2
(s. 115–188). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Richert-Kaźmierska, A., Stankiewicz, K. (2014). Poczucie zadowolenia z pracy – czy wiek
ma znaczenie? Przedsiębiorczość i Zarządzanie. Zarządzanie – nowe perspektywy
w dobie zmian demograficznych – w świetle badań, E. Gołębiowska, (red.), t. XV, z. 11,  
cz. II, 61–75.
Robak, E. (2019). Oczekiwania reprezentantów najmłodszych pokoleń na rynku pracy
dotyczące relacji z przełożonymi. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, t. XX, z. 6, cz. III,
157–170.
Rode, D. (2000). Mobbing jako zjawisko negatywności wpływu społecznego. W: Z. Ra-
tajczak (red.), Kolokwia Psychologiczne, tom 8, Wpływ społeczny. Badania i praktyka  
(s. 201–210). Warszawa: Instytut Psychologii PAN.
Rogala, A., Cieślak, R. (2019). Narzędzie do pomiaru przekształcania pracy: właściwości
psychometryczne polskiej wersji Job Crafting Scale. Medycyna Pracy, 70(4), 445–457.
Rogowska, D. (2020). Rola zdrowego środowiska pracy w kontekście funkcjonowania
pracowników w organizacji. Zarys problematyki. Edukacja ustawiczna dorosłych, 3,
161–170.
Rogozińska-Pawełczyk, A. (2010). Czynniki zadowolenia i niezadowolenia z pracy w oce-
nach zatrudnionych w przedsiębiorstwach uzwiązkowionych i nieuzwiązkowionych.
W: B. Urbaniak, A. Rogozińska-Pawełczyk (red.), Strategiczne zarządzanie zasobami
ludzkimi a kształtowanie stosunków pracy (s. 105–132). Łódź: Wydawnictwo Uniwer-
sytetu Łódzkiego. Bibliografia 315
Rogozińska-Pawełczyk, A. (2014). Zarządzanie kapitałem ludzkim w różnym wieku jako
wyzwanie dla rynku pracy. W: Rogozińska-Pawełczyk A. (red.), Pokolenia na rynku
pracy (s. 17–37). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Rogozińska-Pawełczyk, A. (2017). Zarządzanie różnorodnością w organizacji w opinii
menadżerów i pracowników polskich firm. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, t. XVIII,
z. 11, cz. 2, 57–70.
Rogozińska-Pawełczyk, A. (2018). Satysfakcja z pracy a stres zawodowy – wyniki ba-
dań ilościowych w 3 jednostkach organizacyjnych urzędu. Medycyna Pracy, 69(3),
301–315. https://doi.org/10.13075/mp.5893.00695 (dostęp 09.08.2023)
Rogozińska-Pawełczyk,  A.,  Kołodziejczyk-Olczak,  I.  (2008).  Niezadowolenie  i  stres
w sadowisku pracy źródłem zachwiania równowagi między życiem prywatnym a za-
wodowym. W: C. Sadowska-Snarska (red.), Kierunki działań w Polsce na rzecz rów-
nowagi praca–życie–rodzina (s. 106–118). Białystok: Wydawnictwo Wyższej Szkoły
Ekonomicznej.
Rosak-Szyrocka, J. (2021). Aktywność fizyczna jako sposób radzenia sobie ze stresem
zawodowym. Bezpieczeństwo Pracy, 6, 4–8.
Rosner, J. (1992). Podstawy ergonomii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Rotter, J. B. (1990). Poczucie wewnętrznej versus zewnętrznej kontroli wzmocnień. No-
winy Psychologiczne, 5–6(70–71), 59–70.
Rożnowski, B. (2006). Spostrzeganie zmiany środowiska pracy w organizacji: od szcze-
gółu do ogółu. W: B. Rożnowski, A. Biela, A. Bańka, A. Praca i organizacja w procesie
zmian (s. 64–76). Poznań: Stowarzyszenie Psychologia i Architektura.
Sadowska-Snarska, C. (2006). Elastyczne formy pracy jako instrument ułatwiający godze-
nie życia zawodowego z rodzinnym. Białystok: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekono-
micznej w Białymstoku.
Sadowska-Snarska, C. (2014). Model międzynarodowego przekazywania kompetencji
i wiedzy w sektorze MPŚ – dobre praktyki z Włoch. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi,
5(100), 99–111.
Schaufeli, W. B., Bakker, A. B. (2004). Job demands, job resources and their relation-
ship with burnout and engagement: a multi-sample study. Journal of Organizational  
Behavior, 25, 293–315.
Schein, E. H. (1978). Career Dynamics: Matching Individual and Organisational Needs.
Reading, MA: Addison-Wesley.
Schein, E. (2007). Career anchor revisited: implications for career development in the 21 st  
Century. NHRD Journal Career Management, No. 1(4), pp. 27–33. https://app.amanote.
com/note-taking/document/wZj62nMBKQvf0BhiMGyF (dostęp 06.06.2023)
Schulz, A. (2017). Pracoholizm znamieniem współczesności? Zeszyty Naukowe PWSZ
w Płocku, 26, 417–434. DOI: 10.19251/ne/2017.26(28)
Sekścińska, K. (2011). Radzenie sobie ze stresem jako element kompetencji w pracy me-
nedżera. Organizacja i Zarządzanie, 3(15), 101–116.
Seligman, M. E. (1993). Optymizmu można się nauczyć. Jak zmienić swoje myślenie i swoje
życie. Poznań: Wydawnictwo Media Rodzina.316 Bibliografia
Sęk, H. (1993). Wybrane zagadnienia psychoprofilaktyki. W: H. Sęk (red.), Społeczna psy-
chologia kliniczna (s. 472–503). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sęk, H. (2001). Wprowadzenie do psychologii klinicznej. Warszawa: Wydawnictwo Na-
ukowe Scholar.
Sęk, H. (2003). Wsparcie społeczne jako kategoria zasobów i wieloznaczne funkcje wspar-
cia. W: N. Ogińska-Bulik, Z. Juczyński (red.), Zasoby osobiste i społeczne sprzyjające
zdrowiu jednostki  (s. 17–33). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Sęk, H. (2004a). Uwarunkowania i mechanizmy wypalenia zawodowego w modelu spo-
łecznej psychologii poznawczej. W: H. Sęk (red.), Wypalenie zawodowe. Przyczyny
i zapobieganie (s. 83–112). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sęk,  H.  (2004b).  Wypalenie  zawodowe  u  nauczycieli.  Uwarunkowania  i  możliwo-
ści zapobiegania. W: H. Sęk (red.), Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie  
(s. 149–167). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sęk, H., Cieślak, R. (2012). Wsparcie społeczne – sposoby definiowania, rodzaje i źródła
wsparcia, wybrane koncepcje teoretyczne. W: H. Sęk, R. Cieślak (red.), Wsparcie spo-
łeczne, stres i zdrowie (s. 11–28). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sidor-Rządkowska, M. (2003). Mobbing – zagrożenie dla firmy i pracowników. Zarządza-
nie Zasobami Ludzkimi, 2, 77–85.
Siegrist, J. (1996). Adverse Health Effects of High-Effort/Low-Reward Conditions. Journal
of Occupational Health Psychology, 1, 1, 27–41.
Skarżyńska, K. (1992). Psychologiczne aspekty bezrobocia. Nowiny Psychologiczne, 1(78),
17–28.
Skłodowski, H. (2010). Psychologiczne wyzwania dla kryzysu. Przedsiębiorczość i Zarzą-
dzanie, Człowiek w kryzysie – psychospołeczne aspekty kryzysu, H. Skłodowski (red.),
t. XI, z. 1, 9–22.
Skowron-Mielnik, B. (2008). Zagrożenia ze strony elastycznych form zatrudniania i or-
ganizowania pracy. W: C. Sadowska-Snarska (red.), Elastyczne formy pracy. Szanse
i zagrożenia (s. 61–68). Białystok: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej
w Białymstoku.
Skuzińska, A. (2008). Piętno mobbingu. W: L. Golińska, B. Dudek (red.), Rodzina i pra-
ca z perspektywy wyzwań i zagrożeń (s. 81–87). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu
Łódzkiego.
Smoder, A. (2015). Elastyczne formy pracy jako instrument work-life balance. Polityka
Społeczna, 1, 14–19.
Snopko, J. (2014). Nowoczesne systemy motywacyjne pracodawców i pracobiorców. PRA-
CE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Pragmata tes Oikonomias,
z. VIII, 307–322.
Sobek, J. (2011). Psychospołeczne kompetencje kierowników w świetle ich roli we współ-
czesnych organizacjach. W: S. Banaszak, K. Doktór (red.), Socjologiczne, pedagogiczne
i psychologiczne problemy organizacji i zarządzania (s. 83–91). Poznań: Wydawnictwo
Wyższej Szkoły Komunikacji i Zarządzania. Bibliografia 317
Sołowiej,  J.  (1997).  Psychologia  twórczości.  Gdańsk:  Wydawnictwo  Uniwersytetu
Gdańskiego.
Sobczak, A. (2021). Praca zdalna w warunkach pandemii COVID-19. Problemy efektyw-
ności i nierówności społecznych. Wychowanie w Rodzinie, 1, 147–159.
Sowińska, A. (1986). Temperamentalne uwarunkowania zachowania się ratowników
górniczych w sytuacji zagrożenia. Przegląd Psychologiczny, tom XXIX, 3, 785–790.
Sowińska, A. (1997). Stres pracy w górnictwie w okresie transformacji gospodarczej.
Czasopismo Psychologiczne, tom 3, 2, 121–125.
Sowińska, A. (2014). Zadowolenie z pracy – problemy definicyjne. Studia Ekonomicz-
ne, Edukacja w świetle przemian współczesnego rynku pracy: wybrane problemy, 197,
45–56.
Spadło, Ż. (2023, 22.08.2023). Kompetencje kluczowe na rynku pracy – definicja i przy-
kłady. Kompetencje kluczowe na rynku pracy – definicja i przykłady (livecareer.pl)
(dostęp: 27.09.2023)
Springer, A. (2011). Wybrane czynniki kształtujące satysfakcję pracownika. Problemy
Zarządzania, 9(4), 162–180.
Stach, R. (1993). Jak skutecznie kierować zespołem ludzi? W: K. Sedlak (red.), Strategie
w biznesie (s. 115–133). Kraków: Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu.
Stachowska, S. (2012a). Oczekiwania przedstawicieli pokolenia Y wobec pracy i praco-
dawcy. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 2, 33–56.
Stachowska, S. (2012b). Zarządzanie wiekiem w organizacji. Zarządzanie Zasobami Ludz-
kimi, 3–4, 125–138.
Stansfeld, S. (2002). Work, personality and mental health. British Journal of Psychiatry,
181, 96–98.
Stasiakiewicz, M. (2002). Zachowania twórcze w organizacji. W: M. Strykowska (red.),
Współczesne  organizacje  –  wyzwania  i  zagrożenia.  Perspektywa  psychologiczna  
(s. 153–173). Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
Staszczyk, S., Tokarz, A. (2015). Związki między wskaźnikami pracoholizmu i wypalenia
zawodowego u specjalistów i menedżerów. Roczniki Psychologiczne, Annals of Psy-
chology, XVIII, 4, 505–522.
Steinmann, H., Schreyoegg, G. (1995). Zarządzanie. Podstawy kierowania przedsiębior-
stwem. Koncepcje, funkcje, przykłady. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki
Wrocławskiej.
Stempień, J. (2013). Elastyczność w zatrudnieniu – nowe spojrzenia na zatrudnienie.
W: M. Czernecka, M. Woszczyk (red.), Człowiek to inwestycja (s. 111–137). Łódź HRP
Group.
Steuden, S. (2011). Psychologia starzenia się i starości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
PWN.
Stopa bezrobocia rejestrowanego w latach 1990–2023.  Główny Urząd Statystyczny. ht-
tps://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/bezrobocie-rejestrowane/sto-
pa-bezrobocia-rejestrowanego-w-latach-1990-2023,4,1.html (dostęp: 03.08.2023).318 Bibliografia
Strelau, J. (2001). Psychologia temperamentu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Stres – ponad 60 proc. Polaków odczuwa go przynajmniej raz w tygodniu [Badanie]. 09
listopada  2022.  https://www.infor.pl/prawo/pomoc-spoleczna/5606742,Stres-
-ponad-60-proc-Polakow-odczuwa-go-przynajmniej-raz-w-tygodniu.html (dostęp:
18.09.2023)
Stres cyfrowy – definicja, źródła, konsekwencje. https://www.ciop.pl/CIOPPortalWAR/
appmanager/ciop/pl?_nfpb=true&_pageLabel=P57800195181628147534688&ht-
ml_tresc_root_id=300012578&html_tresc_id=300012567&html_klucz=1111&html_
klucz_spis=&gclid=EAIaIQobChMI7KeMtZq-gAMV_wWiAx10dwbbEAAYASAAEgKlr-
PD_BwE (dostęp: 02.08.2023).
Stroińska, E. (2015). Wpływ temperamentu pracownika zdalnego na poziom satysfakcji
z pracy. Przedsiębiorczość i Zarządzanie. Wyzwania psychologii biznesu w wymiarze
międzykulturowym. H. Skłodowski (red.), t. XVI, z. 3, cz. III, 65–85.
Strykowska, M. (1994). Czy przyszłość w zarządzaniu zależy od kobiet? W: S. A. Witkowski
(red.), Prace Psychologiczne XXXVI, Psychologiczne wyznaczniki sukcesu w zarządza-
niu, tom II (s. 39–47). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Strykowska, M. (2002). Zawód – praca – kariera. Dynamika zmian w funkcjonowaniu
współczesnych organizacji. W: M. Strykowska (red.), Współczesne organizacji – wy-
zwania i zagrożenia. Perspektywa psychologiczna (s. 15–34). Poznań: Wydawnictwo
Fundacji Humaniora.
Strykowska, M., Trzeciakowska, A. (1994). Wsparcie społeczne a satysfakcja z pracy i wy-
palenie zawodowe się kobiet. Przegląd Psychologiczny, tom XXXVII, 3, 387–393.
Sumińska, S. (2022a). Co się dzieje z mózgiem pod wpływem stresu? Bezpieczeństwo
Pracy, 8, 8–9.
Sumińska, S. (2022b). Jak radzić sobie ze stresem? Bezpieczeństwo Pracy, 4, 24–26.
Sumińska, S. (2023). Rola ćwiczeń oddechowych w regulacji poziomu stresu i nastroju –
przegląd badań. Bezpieczeństwo Pracy, 4, 24–26.
Sverke, M., Hellgren J. (2002). The Nature of the Job Insecurity: Understanding Employ-
ment Uncertainty on the Brink of a New Millennium. Applied Psychology: An Interna-
tional Review, 51(1), 23–42.
Syper, M. (2006). Modelowanie klimatu innowacyjnego w firmie jako klucz do sukcesu,
Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 1(46), 29–41.
Syper-Jędrzejak, M. (2020). Materialne środowisko pracy a komfort pracy w opiniach
pracowników uniwersyteckich. Marketing Instytucji Naukowych i Badawczych, 1(35),
95–112.
Syper-Jędrzejak, M., Bednarska-Wnuk, I. (2019). Znaczenie mindfulness w miejscu pra-
cy – możliwości pobudzania uważności pracowników. e-mentor, 2(79), 61–67. http://
dx.doi.org/10.15219/em79.1413. (dostęp 22.07.2023)
Syroka, J. (2008). Struktura wypalania zawodowego w zawodzie menedżera. W: L. Go-
lińska, B. Dudek (red.), Rodzina i praca z perspektywy wyzwań i zagrożeń (s. 13–20).
Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. Bibliografia 319
Szczepanik, P., Strelau, J., Wrześniewski, K. (1996). Diagnoza stylów radzenia sobie ze
stresem za pomocą polskiej wersji kwestionariusza CISS Endlera i Parkera. Przegląd
Psychologiczny, 39, 1, 187–210.
Szczygielska, A. (2020). Aktywność fizyczna Polaków w czasie pracy zdalnej – prezentacja
wyników badań empirycznych Bezpieczeństwo Pracy, 9, 22–26.
Szczygielska, A., Malińska, M. (2021). Stres cyfrowy – wirtualne zagrożenie w rzeczywi-
stym świecie pracy. Bezpieczeństwo Pracy, 10, 22–25.
Szonert-Rzepecka, D. (2010). Wypalenie zawodowe a świetle literatury. Przedsiębiorczość
i Zarządzanie, Człowiek w kryzysie – psychospołeczne aspekty kryzysu, H. Skłodowski
(red.), t. XI, z. 1, 23–42.
Szonert-Rzepecka, D. (2013). Sytuacje trudne w środowisku pracy – raport z badań do-
tyczących sposobu radzenia sobie ze stresem wśród pracowników małych i średnich
przedsiębiorstw województwa łódzkiego. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, Zarządza-
nie stresem, H. Skłodowski (red.), t. XIV, z. 1, cz. I, 301–326.
Szternberg, A., Jasiński, T. L. (2014).  Typy osobowości zawodowych Hollanda dominujące
wśród studentów kierunków pedagogika i wychowanie fizyczne. Humanizacja Pra-
cy, Psychologiczne uwarunkowania zaangażowania pracowniczego, D. Walczak-Duraj
(red.), 3(277), 33–50.
Środowisko pracy i charakterystyka tworzących je czynników. https://www.randstad.pl/
strefa-pracownika/praca-na-co-dzien/srodowisko-pracy-i-charakterystyka-tworza-
cych-je-czynnikow/ (dostęp: 28.07.2023).
Świątkowski, M. (2000). Kierowanie zespołem w warunkach dynamicznie zmieniającego
się otoczenia organizacji. W. Bańka (red.), Z zagadnień zarządzania zasobami pracy,
Zeszyty Naukowe, vol. 15 (s. 77–91). Płock: Wydawnictwo Naukowe NOVUM sp. z o.o.
Świderski, T., Langer, D. Popkowska-Zerbin, H. (1999). Wypalenie zawodowe a poczucie
koherencji u lekarzy (na podstawie badań przeprowadzonych w przychodniach OLK
nr 1 w Warszawie). Nowiny Psychologiczne, 3, 69–74.
Świętochowski, W. (2001). Wypalenie zawodowe a dolegliwości somatyczne. Acta Uni-
versitais Lodziensis, Folia Psychologica, 5, 95–109.
Świętochowski, W. (2004). Poczucie koherencji a wypalanie się zawodowe w zawodzie
nauczyciela. Acta Universitais Lodziensis, Folia Psychologica, 8, 55–65.
Świętochowski, W. (2005). Kompetencje rodziny w radzeniu sobie ze stresem spowodo-
wanym bezrobociem jednego z rodziców. Acta Universitais Lodziensis, Folia Psycho-
logica, 9, 42–53.
Świętochowski, W. (2006). Organisational stress. Acta Universitais Lodziensis, Folia Psy-
chologica, 10, 81–93.
Świętochowski, W. (2007). Klimat organizacyjny jako jeden ze sposobów w procesie ra-
dzenia sobie ze stresem – badania porównawcze pracowników polskich i niemieckich
firm. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Psychologica, 11, 147–159.
Świętochowski, W. (2008). Klimat organizacyjny jako istotna właściwość miejsca pracy.
W: Skłodowski H. (red.), Polskie doradztwo dla młodzieży – idea czy rzeczywistość. 320 Bibliografia
Studia i monografie, 19 (s. 121–130). Łódź: Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębior-
czości i Zarządzania w Łodzi.
Świętochowski, W. (2011). Wypalenie zawodowe nauczycieli akademickich i nauczycieli
szkoły średniej – analiza porównawcza. Medycyna Pracy, 62(2), 133–143.
Tarapata, J. (2011a). Przedsiębiorstwo bez mobbingu – skuteczne kierowanie zasobami
ludzkimi. W: S. Banaszak, K. Doktór (red.), Socjologiczne, pedagogiczne i psychologicz-
ne problemy organizacji i zarządzania (s. 899–910). Poznań: Wydawnictwo Wyższej
Szkoły Komunikacji i Zarządzania.
Tarapata, J. (2011b). Wypalenie zawodowe pracowników negatywną konsekwencją stre-
su w miejscu pracy. Humanizacja Pracy, 6(264), 91–104.
Terelak, J. F., Jankowska, P. (2009). Dopasowanie jednostka-organizacja a zadowolenie
z pracy. Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae, Gospodarowanie zasobami or-
ganizacji w warunkach zagrożeń otoczenia, 1, 229–254.
Terelak, J. F., Mystkowski, M. (2010). Optymizm a wypalenie zawodowe u nauczycieli.
Studia Psycholologica UKSW, 9(10), 153–178.
Tims, M., Derks, D., Bakker, A. B. (2016). Job crafting and its relationships with person-job
fit and meaningfulness: A three-wave study. Journal of Vocational Behavior, 92(Fe-
bruary), 44-53.https://doi.org/10.1016/j.jvb.2015.11.007 file:///C:/Users/dell/Do-
wnloads/JOB%20CR.%20Tims,%20Derks,%20&%20Bakker%20(2016)%20JVB.pdf
(dostęp: 03.08.2023).
Tokarski,  S.  (1995).  Psychologia  organizacji.  Gdańsk:  Wydawnictwo  Uniwersytetu
Gdańskiego.
Tomaszewski, T. (1967). Wstęp do psychologii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo
Naukowe.
Tomaszewski, T. (1976). Człowiek i otoczenie. W: T. Tomaszewski (red.), Psychologia  
(s. 13–36). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Tomaszewski, T. (1984). Ślady i wzorce. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Tomczak, K. (2009). Style radzenia sobie w sytuacji stresowej, przekonanie o własnej
skuteczności, nadzieja na sukces u studentów rozpoczynających i kończących studia.
Psychoterapia, 2(149), 67–79.
Trening uważności i zarządzania własnymi emocjami. Poradnik dla każdego. PSYCHO-
DIA.  https://www.pwste.edu.pl/wp-content/uploads/2022/06/e-book-Trening-
-uwa%C5%BCno%C5%9Bci.pdf  (dostęp: 27.07.2023)
Tucholska, S. (1999). Stres zawodowy u nauczycieli: poziom nasilenia i symptomy. Psy-
chologia Wychowawcza, 3, 227–236.
Tucholska, S. (2000). Christiny Maslach koncepcja wypalenia zawodowego: etapy roz-
woju. Przegląd Psychologiczny, 44, 3, 301–317.
Turska, E. (2008). Poczucie jakości życia u osób długotrwale bezrobotnych. W: L. Golińska,
B. Dudek (red.), Rodzina i praca z perspektywy wyzwań i zagrożeń (s. 101–108). Łódź:
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. Bibliografia 321
Turska, E., Stasiła-Sieradzka, M. (2015). Wstępna charakterystyka psychometryczna pol-
skiej wersji skal do diagnozy postaw wobec kariery proteuszowej i kariery bez granic.
Czasopismo Psychologiczne, 2, 219–227 DOI: 10.14691/CPPJ.21.2.219
Tyszka, T. (1998). Praca. Bezpieczeństwo w pracy. W: W. Szewczuk (red.), Encyklopedia
Psychologii (s. 437–442). Warszawa: Fundacja Innowacja.
Urbaniak, B. (2011). Zatrudnienie a instytucje rynku pracy w warunkach starzejących się
zasobów pracy – badania dla Polski. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Urbański, J. (2000). Człowiek jako podmiot pracy. W. Bańka (red.), Z zagadnień zarzą-
dzania zasobami pracy, Zeszyty Naukowe, 15, 55–75. Płock: Wydawnictwo Naukowe
NOVUM.
Urlych,  W.  (2022).  Potrzeba  autonomii  pracy  wybranych  przedstawicieli  pokolenia
Z w kontekście cech autonomii i praktyk informacji zwrotnej. Zarządzanie Zasobami
Ludzkimi, 5, 67–83.
Van Harrison, R. (1987). Indywidualno-środowiskowe dopasowanie a stres w pracy. W:
C. L. Cooper, R. Pane (red.), Stres w pracy (s. 260–305). Warszawa: Państwowe Wy-
dawnictwo Naukowe.
Wachowiak, J. (2002). Wiedza i kreatywność w organizacji uczącej się. W: M. Strykowska
(red.), Współczesne organizacji – wyzwania i zagrożenia. Perspektywa psychologiczna
(s. 80–88). Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
Walczak, M. (2004). Czy dalej od pracodawcy znaczy zawsze bliżej rodziny? –Psycholo-
giczne problemy wynikające z telepracy wykonywanej w domu. W: H. Skłodowski
(red.), Psychologia w zarządzaniu – dydaktyka, badania, sukcesy. Studia i Monografie,
10 (s. 165–175). Łódź: Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania
w Łodzi.
Walczak-Duraj, D. (2011a). Elastyczny a bezpieczny rynek pracy. Humanizacja Pracy,
1(259), 45–64.
Walczak-Duraj, D. (2011b). Procesy przewartościowywania pracy – główne uwarunkowa-
nia i tendencje. W: D. Walczak-Duraj (red.), Przemiany pracy, postaw i ról zawodowych
(s. 29–51). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Walecka, A. (2013). Ku organizacji uczącej się (na przykładzie przedsiębiorstwa Tomadex
s.c. Tomasz Szulc i Adam Czajka). Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we
Wrocławiu, 310, 450–459.
Warr, P. (2001). Praca. W: A. S. R. Manstead, M. Hewstone, S. T. Fiske, M. A. Hogg, H. T.
Reis, G. S. Semin (red.), Encyklopedia Blackwella. Psychologia Społeczna (s. 410–416).
Warszawa: Jacek Santorski & Co Wydawnictwo.
Warszewska-Makuch, M. (2005). Mobbing w pracy – przyczyny i konsekwencje. Bezpie-
czeństwo Pracy, 3, 6–7.
Warszewska-Makuch, M. (2007). Polska adaptacja kwestionariusza NAQ do pomiaru mo-
bbingu. Bezpieczeństwo Pracy, 12, 16–19.
Warszewska-Makuch, M. (2008). Zjawisko mobbingu wśród nauczycieli. Bezpieczeństwo
Pracy, 5, 6–9. 322 Bibliografia
Warszewska-Makuch, M. (2012). Ocena ryzyka mobbingu w miejscu pracy. Bezpieczeń-
stwo Pracy, 5, 8–11.
Warszewska-Makuch, M. (2022). Cyberprzemoc w miejscu pracy – na podstawie prze-
glądu najnowszej literatury. Bezpieczeństwo Pracy, 3, 16–19.
Warszewska-Makuch, M (2023). Skutki mobbingu dla pracowników. Bezpieczeństwo
Pracy, 2, 15–19.
Warwas, I. (2016). Organizacyjne aspekty zarządzania zasobami ludzkimi. W: I. War-
was, A. Rogozińska-Pawełczyk (red.), Zarządzanie zasobami ludzkimi w nowoczesnej
organizacji. Aspekty organizacyjne i psychologiczne (s. 13–92). Łódź: Wydawnictwo
Uniwersytetu Łódzkiego.
Warwas, I., Rogozińska-Pawełczyk, A. (2016). Zarządzanie zasobami ludzkimi w nowo-
czesnej organizacji. Aspekty organizacyjne i psychologiczne. Łódź: Wydawnictwo Uni-
wersytet Łódzkiego.
Waszkowska, M. (2011). Zarządzanie ryzykiem psychospołecznym W: D. Merecz (red.),
Profilaktyka psychospołecznych zagrożeń w miejscu pracy – od teorii do praktyki. Pod-
ręcznik dla psychologów (s. 7–21). Łódź: Instytut Pracy im. Prof. Nofera.
Waszkowska, M., Andysz, A., Merecz, D. (2014). Dopasowanie pracownika do organizacji
jako mediator relacji między oceną środowiska pracy a odczuwanym stresem wśród
pracowników socjalnych. Medycyna Pracy, 65(2), 219–228.
Waszkowska, M., Dudek, B. (2004). Proces starzenia się a psychologiczne orzekanie
o zdolności do kierowania pojazdami. Medycyna Pracy, 55(6), 447–453.
Waszkowska, M., Merecz, D., Drabek, M. (2010). Programy prewencji stresu zawodowe-
go – strategie, techniki, ocena skuteczności. Część II. Prewencja stresu organizacyj-
nego na poziomie organizacji. Medycyna Pracy, 61(2), 191–204.
Wesołowski, K. (1995). Badania testowe pracowników – testy aparaturowe. W: J. Le-
wandowski (red.), Ergonomia. Materiały do ćwiczeń i projektowania (s. 23–34). Łódź:
Wydawnictwo MARCUS S.C.
West, M. A. (2010). Rozwijanie kreatywności wewnątrz organizacji. Warszawa: Wydaw-
nictwo Naukowe PWN.
Westrych-Andrzejczak, M., Maj, M. (2015). X, Y, C – pokoleniowa równowaga w środowi-
sku pracy. Personel Plus, 6, 108–110.
Widerszal-Bazyl, M. (1978). Kwestionariusz do mierzenia motywu osiągnięć. Przegląd
Psychologiczny, 2, 355–368.
Widerszal-Bazyl, M. (2007). Niepewność pracy jako źródło stresu. Bezpieczeństwo Pracy,
7–8, 20–23.
Widerszal-Bazyl, M. (2009). Pojęcie ryzyka psychospołecznego w pracy. Bezpieczeństwo
Pracy , 6, 6–8.
Wiktorowicz, J. (2017). Wydłużanie okresu aktywności zawodowej jako odpowiedź na
starzenie się zasobów pracy. Uwarunkowania indywidualne. Rynek Pracy, 1(160),
20–29.
Witczak, A., Kaźmierczyk, J. (2022). Satysfakcja zawodowa a stres zawodowy na przykła-
dzie pracowników banków w Polsce. Zielona Góra: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne.Bibliografia 323
Witkowski, S. A., Ilski, S. (2000). Walidacja Kwestionariusza Ról Zespołowych: A Self-Per-
ception Inwentory R. M. Belbina. Przegląd Psychologiczny, 43, 1, 47–64.
Witkowski, S. A., Ślazyk-Sobol, M. (2012). Organizacyjno-podmiotowe uwarunkowania
zjawiska wypalenia zawodowego. Czasopismo Psychologiczne, 18, 2, 317–322.
Witte, H. (2005). Job insecurity: review of the international literature on definitions,
prevalence,  antecedents  and  consequences.  Journal  of  Industrial  Psychology,  
31(4), 1–6.
Wojciechowska, J. (1990). Syndrom wypalenia zawodowego. Nowiny Psychologiczne, 5–6,
(70–71), 83–91.
Wojciechowska, M. (2019). Przywództwo i role menedżerskie. W: M. Wojciechowska
(red.), Zarządzanie biblioteką (s. 311–333). Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe i Edu-
kacyjne Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich https://depot.ceon.pl/bitstream/
handle/123456789/17415/Maja%20Wojciechowska.pdf?sequence=1  (dostęp:
07.09.2023).
Wojciechowska-Filipek, S. (2013). Praca zdalna – nowe możliwości, nowe wyzwania.
Przedsiębiorczość i Zarządzanie, Przedsiębiorczy menedżer przedsiębiorczej organi-
zacji. Problemy współczesnej praktyki zarządzania, J. D. Antoszkiewicz, A. Marjański
(red.), t. XIV, z. 4, 209–229.
Wojdyło, K. (2003). Charakterystyka problemu uzależnienia od pracy w świetle dotych-
czasowych badań. Nowiny Psychologiczne, 3, 33–50.
Wojdyło, K. (2005). Kwestionariusz Pracoholizmu (WART) – adaptacja narzędzia i wstęp-
na analiza własności psychometrycznych. Nowiny Psychologiczne, 4, 71–84.
Wojdyło, K. (2006). Osobowość pracoholiczna: właściwości i mechanizmy regulacyjne.
Nowiny Psychologiczne, 2, 23–36.
Wojdyło, K. (2007). Koncepcja osobowościowych wyznaczników pracoholizmu. Weryfi-
kacja założeń w korelacyjnym modelu. Studia Psychologiczne, 45, 53–65.
Wojdyło, K. (2010). Kwestionariusz do pomiaru pracoholizmu: WART-R – analiza trafności
teoretycznej i rzetelności narzędzia. Studia Psychologiczne, 48, 1, 67–80.
Wojtasik, B. (1997). Warsztat pracy doradcy zawodu. Aspekty pedagogiczno-psychologicz-
ne. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN.
Wojtasik, B. (2011). Podstawy poradnictwa kariery. Poradnik dla nauczycieli. Warszawa:
Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej.
Wojciechowska, K., Dziwulski, J. (2021). Kapitał ludzki w dobie sytuacji kryzysowych.  
Lublin: Politechnika Lubelska.
Wojtczuk-Turek, A. (2020). Strengthening Psychological Capital as an Important Element
of Sustainable Employee Development in the Context of Requirements and Resources
in the Workplace. Education of Economists and Managers, 57(3), 37–49.
Wolan-Nowakowska, M. (2007). Klimat organizacyjny a postawy pracowników wobec
zmian. W: Lipińska-Grobelny A. (red.), Klimat organizacyjny i jego konsekwencje
dla funkcjonowania pracowników (s. 107–128). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu
Łódzkiego.324 Bibliografia
Wolniak, R. (2017). Postrzeganie ról i funkcji menedżera we współczesnej organiza-
cji przez osoby na stanowiskach kierowniczych. Organizacja i Zarządzanie, 1(37),
131–142.
Wołk,  Z.  (2000).  Kultura  pracy.  Sulechów:  Wyższa  Szkoła  Zawodowa  Administracji  
Publicznej w Sulechowie.
Wontorczyk, A. (1998). Bezrobocie. Bezrobocie, niemożność znalezienia zatrudnienia.
W: W. Szewczuk (red.), Encyklopedia Psychologii (s. 40–42). Warszawa: Fundacja
Innowacja.
Wontorczyk, A., Brudnik, M. (2013). Cechy temperamentu jako predyktory wypalenia
zawodowego u nauczycieli wychowania fizycznego. Psychologia Społeczna, t. 8, 1(24),
96–110.
Worach-Kardas, H., Kostrzewski, S. (2011). Stres bezrobocia i jakość życia długotrwale
bezrobotnych w starszych grupach wieku. Problemy Higieny i Epidemiologii, 92(3),
403–414.
Woszczyk, P. (2013). Zarządzanie wiekiem – ku wzrostowi efektywności organizacji. W:
P. Woszczyk, M. Czernecka (red.), Człowiek to inwestycja. Podręcznik do zarządzania
wiekiem w organizacjach (s. 33–53). Łódź: HRP Group.
Woszczyk, P., Gawron, M. (2014). Nowe trendy, stare przyzwyczajenia. Zarządzanie mię-
dzypokoleniowe w polskich przedsiębiorstwach, Zarządzanie Zasobami Ludzkimi,
5(100), 81–97.
Woźniak-Jęchorek, B. (2022). Czynniki determinujące udział pracy zdalnej w całkowitym
zatrudnieniu. studiabas.sejm.gov.pl, 1(69), 29–47. file:///C:/Users/dell/Downloads/
articles-2194770.pdf.pdf (dostęp 27.08.2023)
Wróbel, M. (2010). Zarażanie afektywne w pracy. Podłoże i skutki kolektywnych emocji
i nastrojów. Medycyna Pracy, 61(2), 223–232.
Wróbel, M. (2011). Afektywne konsekwencje pracoholizmu. W: B. Dudek (red.), Społecz-
ne, psychologiczne i zdrowotne skutki pracoholizmu (s. 73–95). Łódź: Wydawnictwo
Uniwersytetu Łódzkiego.
Wróbel, M., Ledwoń, M. (2008). Style przywiązania i podatność na zarażenie emocjonal-
ne a satysfakcja ze stałych związków partnerskich. W: L. Golińska, B. Dudek (red.),
Rodzina i praca z perspektywy wyzwań i zagrożeń (s. 177–187). Łódź: Wydawnictwo
Uniwersytetu Łódzkiego.
Wróblewska, M. (2006). Ergonomia. www.eduskrypt.pl. https://rcre.pl/pliki/Ergono-
mia%20podrecznik.pdf (dostęp: 28.07.2023)
Wróblewska, V. (2013). Źródła stresu w pracy zawodowej menedżerów. Zeszyty Naukowe
Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, 98, 305–317.
Wudarzewski, G. (2012). Wybrane koncepcje klimatu organizacyjnego. Zeszyty Naukowe
Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu, 32, 221–242.
Wudarzewski, G. (2013a). Interpretacja i znaczenie metafory „klimat organizacyjny” w za-
rządzaniu. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu, 6(38), 203–219.Bibliografia 325
Wudarzewski, G. (2013b). Satysfakcja z pracy – konceptualizacja pojęcia w świetle ba-
dań literaturowych. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu, 5(37),
323–344.
Wudarzewski, G. (2013c). Wymiary i składniki klimatu organizacyjnego w świetle ba-
dań literaturowych. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu, 1(33),
59–78.
Wziątek-Staśko, A., Krawczyk-Antoniuk, O. (2022). Wpływ wieku pracowników na po-
strzeganie  składników  proefektywnościowego  klimatu  organizacyjnego.  Zeszyty
Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 2(996), s. 137–154, https://doi.
org/10.15678/ZNUEK.2022.0996.0208. (dostęp 18.07.2023)
Zakrzewska, A. (2006). Cechy osobowości i kompetencje społeczne a efektywność za-
wodowa pracowników firmy konsultingowej. Przegląd Psychologiczny, tom 49, 3,
275–287.
Zakrzewska-Bielawska, A. (2005). Hierarchia czynników motywacyjnych w dużych re-
strukturyzowanych przedsiębiorstwach. Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej, Seria:
Organizacja i Zarządzanie, 40, 29–40.
Zalewska, A. (2004). Reaktywność i system wartościowania a zadowolenie z pracy w no-
wym miejscu pracy. Studia i Monografie, Psychologia w zarządzaniu, dydaktyka, bada-
nia, sukcesy, H. Skłodowski (red.), 10, 394–413.
Zalewska, A. (2008). Konflikty praca–rodzina – ich uwarunkowania i konsekwencje. Po-
miar konfliktów. W: L. Golińska, B. Dudek B. (red.), Rodzina i praca z perspektywy
wyzwań i zagrożeń (s. 403–418). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Zalewska, A. (2009). Wiek, płeć i stanowisko pracy a zadowolenie z pracy. Psychologia
Jakości Życia, t. 8, 1, 1–20.
Zalewska, A. (2011). Płeć i okres życia a konflikty praca–rodzina, zadowolenie z pracy
i rodziny. W: L. Golińska, E. Bielawska-Batorowicz (red.), Rodzina i praca w warunkach
kryzysu (s. 365–379). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Zalewska, A. M., Jaros, R. (2008). Społeczne i psychologiczne uwarunkowania bezrobo-
cia – posiadane przekonania a sytuacja na rynku pracy. Łódź: Wydawnictwo PIĄTEK
TRZYNASTEGO.
Zarządzanie ryzykiem psychospołecznym – ramowe podejście europejskie. Wskazania dla
pracodawców i reprezentantów pracowników (2009). Warszawa: Centralny Instytut
Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy (CIOP-PIB).
Zarzycka, M. (1991). Rola zdolności i cech temperamentu w wykonywaniu pracy o cha-
rakterze operatorskim i nadzorczym. Przegląd Psychologiczny, tom XXXIV, 3, 521–533.
Zawadzki, B., Strelau, J., Szczepaniak, P., Śliwińska, M. (1998). Inwentarz osobowości NEO-
-FFI Costy i McCrae. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Zbierowski, P. (2015). Problemy Zarządzania, Przedsiębiorczość pozytywna: przyczyny
i rezultaty przedsiębiorczości z zakresu pozytywnej teorii organizacji. Problemy Zarzą-
dzania, 13(4), 38–54. https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Problemy_Zarzadzania/326 Bibliografia
Problemy_Zarzadzania-r2015-t13-n4/Problemy_Zarzadzania-r2015-t13-n4-s38-54/
Problemy_Zarzadzania-r2015-t13-n4-s38-54.pdf (dostęp: 18.09.2023).
Ziaja-Guzy, R. (2008). Badanie klimatu organizacyjnego w Specjalistycznym Szpitalu im.
E. Szczeklika w Tarnowie. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 2(61), 59–72.
Ziółkowski, H. (1995). Wibracja na stanowisku pracy. W: J. Lewandowski (red.), Ergono-
mia. Podręcznik do ćwiczeń i projektowania (s. 82–88). Łódź: Wydawnictwo MARCUS.
Żejmo, J. (2022). Praktyka mindfulness jako skuteczna metoda poprawy umiejętności
radzenia sobie ze stresem. Edukacja Humanistyczna, 2(47), 189–200.
Żemigała, M. (2007). Czynniki stresu w zarządzaniu firmą. Bezpieczeństwo Pracy, 5, 10–12.
Żemigała, M. (2011). Niebezpieczeństwa w świecie menedżera. Zarządzanie Zasobami
Ludzkimi, 3–4, 51–60.
Żerkowska-Balas, M. (2018). Zarządzanie różnorodnością pokoleniową a postrzeganie
najstarszych pracowników – analiza empiryczna. Studia i Prace WNEiZ US, 52, 267–
277. DOI: 10.18276/sip.2018.52/3–25  
Żołnierczyk-Zreda, D. (2000). Dlaczego indywidualne, a nie organizacyjne strategie ra-
dzenia sobie ze stresem w pracy? Bezpieczeństwo Pracy, 6, 8–11.
Żołnierczyk-Zreda, D. (2002). Jak nie dać się pokonać stresowi w pracy – kilka porad
psychologa. Bezpieczeństwo Pracy, 9, 31–32.
Żołnierczyk-Zreda, D. (2010). Stres w pracy – gdzie obecnie jesteśmy? Bezpieczeństwo
Pracy, 10, 6–7.
Żołnierczyk-Zreda, D. (2022). Rodzaj zatrudnienia a dobrostan psychiczny i zaangażowa-
nie pracowników – na podstawie przeglądu literatury. Bezpieczeństwo Pracy, 2, 14–18.
Żołnierczyk-Zreda, D., Bedyńska, S. (2014). Psychometric Properties of the Polish Version
of Karasek’s Job Content Questionnaire. International Journal of Occupational Safety
Ergonomics (JOSE), 20(4), 583–593.
Żuchowski, I. (2018), Relacje z podwładnymi, style kierowania a postawy przedsiębiorcze
menedżerów. Studia i Prace WNEiZ US, 51(3), 347–363
Żukowski,  P.,  Kotula,  A.  (2006).  Ergonomia  jako  stosowana  dyscyplina  naukowa
(zagadnienia metodologiczne). Problemy Profesjologii, 1, 13–27.
www.doradca.praca.gov.pl
www.parp.gov.pl
www.pip.gov.pl
www.psychostreswpracy.pl
www.psz.praca.gov.pl