Prawo ochrony i zarządzania środowiskiem

Spis treści:

Wstęp

Wykład 1. O genezie, aksjologii i zasadach prawnej ochrony środowiska

1.1. Prawne rozumienie ochrony środowiska
1.2. Prawo ochrony środowiska jako odrębna gałąź prawa
1.3. Geneza polityki ochrony środowiska z uwzględnieniem zasady zrównoważonego rozwoju
1.4. Transgraniczność zagadnień ochrony środowiska
1.5. Charakterystyka normatywna środowiska
1.6. Rodzaje zanieczyszczeń środowiska
1.7. Środowisko – przyroda – różnorodność biologiczna
1.8. Początki prawa ochrony środowiska
1.9. Ochrona środowiska w prawie polskim
1.10. Zasady korzystania ze środowiska
1.11. Korzystanie z zasobów przyrody mających status międzynarodowy
Literatura

Wykład 2. O rozwoju prawa ochrony środowiska, czyli od ochrony  przyrody przez „zieloną” gospodarkę do ochrony klimatu

2.1. Ochrona środowiska w Konstytucji RP
2.2. Etapy rozwoju prawa ochrony środowiska w Polsce
2.3. Zmiany klimatu a prawo ochrony środowiska
2.4. Konstytucyjna zasada wolności gospodarczej a ochrona środowiska
2.5. Gospodarcze prawo środowiska
Literatura

Wykład 3. O prawnej ochronie dziedzictwa przyrodniczego

3.1. Stan różnorodności biologicznej, ochrony gatunkowej i obszarowej w Polsce
3.2. Dyrektywa Siedliskowa zwana Dyrektywą Habitatową
3.3. Prawne działania na rzecz ochrony przyrody i różnorodności biologicznej
3.4. Studium przypadku w sprawie C-344/08 przeciwko Tomaszowi Ruchachowi
Literatura

Wykład 4. O gospodarowaniu w parkach narodowych i na obszarach Natura 2000

4.1. Parki narodowe jako najważniejsze prawna forma ochrony przyrody w Polsce i na świecie
4.2. Obszary Natura 2000 jako instrument zarządzania środowiskiem w Unii Europejskiej
4.3. Studium przypadku „Dolina Rospudy”
Literatura

Wykład 5. O międzynarodowym prawie ochrony przyrody

5.1. Konwencje międzynarodowe w zakresie ochrony przyrody
5.2. Obszary chronione na świecie według klasyfikacji Światowej Unii Przyrody
5.3. Konwencja o różnorodności biologicznej
5.4. Ochrona in situ
5.5. Ochrona ex situ
Literatura

Wykład 6. O prawnych instrumentach zarządzania środowiskiem    

6.1. Charakterystyka zarządzania środowiskiem
6.2. Zintegrowane zarządzanie środowiskiem
6.3. Prawo do informacji o środowisku
6.4. Ocena oddziaływania na środowisko
6.5. Partycypacja społeczna w ochronie środowiska
6.6. Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach
6.7. Opłata depozytowa i produktowa  
6.8. Opłaty za korzystanie ze środowiska
6.9. Standardy jakości środowiska
6.10. Najlepsze dostępne techniki (BAT)
Literatura

Wykład 7. O kompensacji szkód wyrządzonych w środowisku na przykładzie zmian klimatu    

7.1. Prawnomiędzynarodowa odpowiedzialność za szkody ekologiczne
7.2. Negatywne skutki zmian klimatu a charakter szkód nimi wyrządzonych
7.3. Mierzalność szkód w środowisku
7.4. Realizacja zasady „zanieczyszczający płaci”
7.5. Odpowiedzialność cywilna w ochronie środowiska w prawie polskim
7.6. Ustawa z 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie
Literatura

Wykład 8. O transgranicznej ochronie środowiska na przykładzie przekopu Mierzei Wiślanej w Polsce

8.1. Wielostronne umowy międzynarodowe
8.2. Umowy dwustronne
8.3. Ochrona prawna środowiska Mierzei Wiślanej
Literatura

Wykład 9. O prawnej ochronie środowiska morskiego w kontekście środowiskowej gospodarki morskiej

9.1. Globalne przedsięwzięcie w zakresie ochrony środowiska morskiego
9.2. Konwencja o prawie morza jako przykład regulacji uniwersalnej
9.3. Morskie obszary chronione
9.4. Globalny zintegrowany system informacji żeglugowej i ochrony środowiska
9.5. Środowiskowa gospodarka morska
Literatura

Wykład 10. O wpływie ochrony środowiska na lądzie na bezpieczeństwo ekologiczne Morza Bałtyckiego

10.1. Ramowa Dyrektywa Wodna
10.2. Bezpieczeństwo ekologiczne Morza Bałtyckiego
10.3. Ochrona jakościowa wód
10.4. Plany gospodarowania wodami
10.5. Zasady gospodarowania wodami
Literatura

Wykład 11. O prawno-środowiskowych ograniczeniach wydobywania gazu łupkowego

11.1. Charakterystyka wydobywania gazu łupkowego
11.2. Ochrona dobrego stanu ekologicznego wód w prawie międzynarodowym
11.3. Zasada niepogarszania dobrego stanu ekologicznego wód w procesie  wydobywania gazu łupkowego
11.4. Postępowanie koncesyjne
Literatura

Wykład 12. O zadaniach i kompetencjach gminy w zakresie ochrony środowiska

12.1. Podstawy prawne obowiązków gminy w zakresie ochrony środowiska
12.2. Ochrona środowiska w planowaniu przestrzennym
12.3. Przeregulowanie problematyki odpadów komunalnych
12.4. Nadmierna penalizacja w ochronie zieleni i zadrzewień
Literatura

Wykład 13. O zarządzaniu ochroną środowiska obszarów przybrzeżnych

13.1. Program Ochrony Brzegów Morskich (POBM)
13.2. Monitoring i budowa umocnień brzegów morskich
13.3. Ochrona brzegów morskich jako czynnik przyrodniczej konkurencyjności regionów
Literatura

Wykład  14. O kierunkach prawnej ochrony środowiska; od globalizacji do europeizacji

14.1. Globalizacja prawa ochrony środowiska
14.2. Europeizacja prawa ochrony środowiska
14.3. Główne problemy prawa ochrony środowiska
Literatura

Repetytorium

Wykaz umów międzynarodowych w dziedzinie ochrony środowiska, które Polska ratyfikowała

Wykaz najważniejszych aktów z polskiego prawa ochrony środowiska

Przykłady pytań egzaminacyjnych    

Zagadnienia podstawowe w prawie ochrony środowiska

Literatura

» Justyna Goździewicz-Biechońska, Przegląd Prawa Rolnego nr 1/2015 »

prof. zw. dr hab. Ryszard Paczuski:

...syntetyczne i zarazem kompleksowe ujęcie bardzo rozległego i wewnętrznie zróżnicowanego obszaru regulacji prawnej, wchodzącego w zakres Prawa ochrony i zarządzania środowiskiem (...) jest wyrazem nowatorskiego podejścia Autorki, łączącym umiejętnie przejrzystość przedstawienia głównych składników dydaktyki, wypełniających treść programową każdego z czternastu wykładów ze staranną adiustacją ich treści merytorycznej.

…Ukazanie się zatem na rynku wydawniczym tego rodzaju pozycji publikacyjnej może wypełnić ewidentną lukę, umożliwiając zarówno kadrze naukowo-dydaktycznej szkolnictwa wyższego, jak i studiującym zapoznanie się z elementarną wiedzą z zakresu prawnych podstaw ochrony i zarządzania środowiska, nie tylko na kierunku studiów prawniczych lub administracyjnych, ale także przyrodniczych, na których prowadzone są zajęcia z przedmiotu ekologia i ochrona środowiska, ekonomicznych i politechnicznych kształcących w zakresie ekonomii środowiska, inżynierii środowiska, i in.