Skazani na sukces. Mityczne podstawy czeskiej transformacji

Spis treści:

Przedmowa
Jolanta Kopka

Wstęp

Rozdział I. Dekonstrukcja czy rekonstrukcja? Naród w społeczeństwie przechodzącym transformację

Wprowadzenie
1. W stronę neutralnego rozumienia nacjonalizmu
2. Pozostałe problemy definicyjne
3. Kłopoty z patriotyzmem
4. Co to jest naród?
5. Miejsce przypadku czeskiego we współczesnych typologiach nacjonalizmu

Rozdział II. Mit polityczny w społeczeństwie nowoczesnym

1. Rozwój naukowej analizy mitu
1.1. Mit w antropologii kulturowej – przejście od koncepcji archaicznych do uniwersalnych
1.2. Wizje mitu współczesnego
2. Elementy współczesnego mitu politycznego
2.1. Wzór postępowania
2.2. Wątek sakralny  
2.3. Manichejski obraz rzeczywistości  
2.4. Eschatologia i kosmogonia
3. Forma współczesnego mitu politycznego
4. Polityczna odmiana mitu
5. Funkcje mitu politycznego
6. Typologia mitu politycznego
6.1. Narodowy mit polityczny
6.2. Systemowy mit polityczny
6.3. Państwowy mit polityczny

Rozdział III. Czeski sen. Współczesność na historycznej sinusoidzie

Wprowadzenie
1. Prezentyzm czeskiej narracji historycznej
2. Czeskie mity historyczne  
3. „Praga leży na zachód od Wiednia”. Czeska mitologia polityczna o profilu narodowym
4. Dialektyka wielkości i čecháčkovství. Czeskie autostereotypy a dyskurs narodowy
Podsumowanie

Rozdział IV. Aksamitny początek. Pokojowe wykorzystanie mitologii rewolucyjnej

Wprowadzenie
1. Badawcze wykorzystanie schematu mitu semiologicznego autorstwa Rolanda Barthesa
2. Semantyczna struktura wydarzeń Aksamitnej Rewolucji (17–27 listopada 1989 r.)
3. Semiologiczna analiza dekonstrukcji znaczeń w oparciu o koncepcję Rolanda Barthesa
3.1. Sensy (biografie) znaków w języku-przedmiocie
3.2. Znaczenia znaków w metajęzyku
3.3. Badanie spójności znaczeń z sensami znaków
Podsumowanie

Rozdział V. Wszystkie mity Václava Havla

Wprowadzenie  
1. Przegląd zawartości tekstów przez pryzmat odwołań do kategorii analitycznych
1.1. Wartości wspólnotowe i tworzenie społeczeństwa obywatelskiego
1.2. Ocena systemu demokratycznego w kontekście czeskiej transformacji
1.3. Immanentne zdolności narodu czeskiego
1.4. Sytuacja republiki w odniesieniu do warunków zewnętrznych
1.5. Ocena systemu komunistycznego
1.6. Transformacja gospodarcza o profilu rynkowym
1.7. Wizja współczesnego narodu czeskiego i jego nacjonalizmu (w wydaniu neutralnym)
1.8. Ocena poziomu przestrzegania standardów etycznych przez społeczeństwo
1.9. Humanizacyjna, kulturowa i polityczna misja narodu czeskiego w Europie
1.10. Tworzenie nowego porządku państwowego i światowego
2. Obecność mitu w przemówieniach Václava Havla

Podsumowanie

Zakończenie

Wykaz skrótów

Spis rysunków i tabel

Bibliografia

Aneks. Spis analizowanych i cytowanych przemówień Václava Havla z lat 1990–2000

Z recenzji prof. dr. hab. Romana Bäckera, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu:

Praca dr. Michała Skorzyckiego dotyczy niesłychanie ważnego (...) tematu. Od czasów Vilfredo Pareto wiemy, iż posługujemy się powszechnie derywacjami dla osiągnięcia residuów. Równie powszechnie rozumiane jest pojęcie stereotypów. Tymczasem w literaturze socjologicznej dominują prace wiążące mity ze społeczeństwami pierwotnymi, tradycyjnymi czy niedemokratycznymi, bądź – używając terminologii Karla Poppera – zamkniętymi. Zbadanie mitów funkcjonujących w społeczeństwach otwartych lub zmierzających do tego typu idealnego staje się zatem przedsięwzięciem z tego punktu widzenia nowatorskim.

(...) Zbadanie znaczenia mitu dla legitymizacji systemu demokratycznego i to w procesie tworzenia nowego porządku społecznego jest zadaniem niesłychanie istotnym, zarówno dla teorii legitymizacji politycznej, jak i analizy stanu świadomości społecznej w trakcie tranzycji systemowej. Warto dodać, iż do tej pory w literaturze polskiej ten problem nie był poruszany ani przez politologów, ani, jeśli się nie mylę, przez socjologów czy historyków. Tak postawione zadanie dr Skorzycki wykonał w sposób zasługujący na szereg pochwał (...). Autor bada trzy podstawowe mity występujące w Czechach: mit przeznaczenia demokratycznego, mit narodu kulturalnego oraz mit powrotu do Europy. Jednym z najcenniejszych fragmentów jest analiza natężenia występowania tych trzech typów mitów w trakcie demonstracji Aksamitnej Rewolucji oraz w przemówieniach Václava Havla. Książka dr. Michała Skorzyckiego jest pracą na wysokim poziomie merytorycznym. Powinna stać się ważną lekturą nie tylko dla bohemistów, ale również dla socjologów i politologów.

Napisz opinię

Twoje imię

Twoja opinia

Uwaga: HTML nie jest przetłumaczalny!

Ocena     Zły           Dobry

Kontynuuj