Przedmiotem rozważań jest proces przeobrażeń systemu rządowej koordynacji europejskiej, które dokonały się w Polsce na tle zmiany uwarunkowań procesów integracyjnych. Istota rozważań autora polega na ukazaniu wspomnianych przeobrażeń systemowych jako rezultatu trudnej i wymagającej drogi przechodzenia od filozofii dostosowania do filozofii maksymalnego wykorzystania nowych możliwości w ramach aktywnego członkostwa w Unii Europejskiej. Przedmiot badawczy został bowiem usytuowany w perspektywie historycznej obejmującej okres od aplikacji o członkostwo do polskiej prezydencji w Radzie UE.
Errata do książki »
Recenzja
prof. dr hab. Jan Wawrzyniak:
Autor książki podjął się opracowania tematu nader ważnego, ale i niezmiernie trudnego i złożonego. Jest to także – wbrew pozorom – temat noszący znamiona nowatorstwa. Napisałem „wbrew pozorom’’, ponieważ problematyka ustrojowa odnosząca się do relacji Polska–Unia Europejska jest przedmiotem szerokiego zainteresowania przede wszystkim prawników i politologów. Nie ma jednak opracowania, które wskazałoby w sposób systematyczny i pogłębiony ewolucję rządowego systemu koordynacji europejskiej z punktu widzenia szerokiego spektrum spraw dotyczących zarówno regulacji prawnych, jak i ich funkcjonowania w praktyce politycznej. Dodać do tego trzeba i to, że Autor publikacji nie ogranicza się do opisu rozmaitych elementów tytułowej ,,rządowej koordynacji polityki europejskiej’’, ale przeprowadza swą analizę z wykorzystaniem pojęć i kategorii genetycznie powiązanych z teorią zarządzania, podejmowania decyzji czy też efektywnością procesów legislacyjnych. W książce jest zatem łatwo dostrzegalne solidne przygotowanie teoretyczne Autora, nie tylko w dziedzinie teorii polityki.
prof. dr hab. Stanisław Sulowski:
W pracy dr. Tomasza Kołodzieja mamy próbę pokazania, że sprawy europejskie nie mogą być rozpatrywane sektorowo czy też czysto resortowo, tutaj konieczna jest koordynacja, która należy do differentia specifica problematyki europejskiej. To w pewnym sensie nowe zjawisko dla rządzących, dla administracji rządowej, ale także bardzo interesujące dla badań w nurcie podejść politologicznych. Z tego też względu podjęcie tego tematu należy uznać za próbę nowatorską i bardzo ambitną. (…) Autor ujął zagadnienie koordynacji nie w sposób liniowy i uproszczony, ale dostrzegł, że ewolucja rządowego systemu koordynacji jest wypadkową ewolucji modelu integracji europejskiej i modelu koordynacji spraw europejskich na poziomie państwa narodowego. To ważny obszar napięć pomiędzy procesem integracji europejskiej i funkcjonowaniem sytemu państwa narodowego. Praca została przygotowana bardzo starannie i na wysokim poziomie merytorycznym.
Autor książki
Tomasz Kołodziej
dr, specjalista z dziedziny programów pomocy zagranicznej w Urzędzie Komitetu Integracji Europejskiej, a następnie w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego. Absolwent Instytutu Nauk Politycznych na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UW (1999), Studium Bezpieczeństwa Narodowego w Instytucie Stosunków Międzynarodowych UW, Studium Integracji Europejskiej w Szkole Administracji Publicznej oraz École nationale d’administration w Paryżu; studiował również w Akademii Dyplomatycznej w Wiedniu; odbył staże w Ministerstwie Handlu i Przemysłu w Londynie, Biurze Rządu Wielkiej Brytanii dla regionu West Midlands w Birmingham oraz Highlands & Islands Partnership Programme (HIPP) w Glasgow i Inverness. Stopień doktora uzyskał w Instytucie Nauk Politycznych na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UW w 2011 r. Jest autorem i współautorem artykułów i opracowań naukowych z dziedziny zarządzania programami pomocy unijnej oraz decydowania rządowego w relacjach państwa z Unią Europejską.
Spis treści:
Wykaz skrótów
Wstęp
Wprowadzenie: Konceptualizacja zagadnienia koordynacji europejskiej
Rozdział 1. Rządowy system koordynacji europejskiej – ujęcie modelowe i podstawowe uwarunkowania funkcjonowania
1. Modelowe ujęcie rządowego systemu koordynacji europejskiej
2. Uwarunkowania wynikające z prawa Unii Europejskiej
3. Uwarunkowania wynikające z potrzeby aktywnego udziału w procesie decyzyjnym Unii Europejskiej
4. Uwarunkowania wynikające z systemu ustrojowo-konstytucyjnego państwa
5. Uwarunkowania wynikające z zadania wdrażania polityk unijnych
6. Uwarunkowania wynikające z poszerzenia sfery aktywności Unii Europejskiej – od gospodarki do polityki
Rozdział 2. Przesłanki organizacyjne i funkcjonalne aktywnego udziału w polityce europejskiej jako uwarunkowanie dla systemu koordynacji europejskiej w państwie członkowskim
1. Europeizacja administracji publicznej
2. Zdolność przygotowania stanowiska w unijnym procesie decyzyjnym i jej znaczenie dla aktywnego członkostwa
3. Znaczenie roli stałego przedstawicielstwa przy Unii Europejskiej dla realizacji postulatu aktywnego członkostwa
4. Tło zróżnicowań systemów koordynacji w państwach członkowskich
5. Modele koordynacji polityki europejskiej w praktyce niektórych państw członkowskich
Rozdział 3. Znaczenie polskich doświadczeń przedakcesyjnych dla sprawnej koordynacji polityki europejskiej w warunkach członkostwa
1. Reorientacja zadań rządu jako organu prowadzącego politykę wewnętrzną i zagraniczną państwa
2. Wymiar instytucjonalny: od Pełnomocnika Rządu do Spraw Integracji Europejskiej i Pomocy Zagranicznej do Komitetu Integracji Europejskiej i Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej
3. Wymiar funkcjonalny: obszary aktywności struktur koordynacji w okresie przejściowym związane ze statusem aktywnego obserwatora
4. Główne problemy i źródła napięć okresu przedakcesyjnego
Rozdział 4. Doświadczenia pierwszych lat członkostwa – przeobrażenia funkcjonalno-organizacyjne mechanizmów koordynacji jako proces „uczenia się” administracji rządowej
1. Znaczenie zdolności przejścia od kultury dostosowania do kultury współuczestnictwa
2. Adaptacja struktury koordynacji zamiast przebudowy systemu
3. Europeizacja polityki zagranicznej – wzrost znaczenia Ministerstwa Spraw Zagranicznych w warunkach utrzymywania dawnej struktury koordynacyjnej
4. Główne problemy i źródła napięć okresu pierwszych lat członkostwa
Rozdział 5. Zmiana modelu koordynacji w ramach przygotowań do objęcia prezydencji w Radzie Unii Europejskiej – dylematy dotyczące nowych rozwiązań przyjętych w styczniu 2010 r.
1. Przesłanki i uwarunkowania decyzji o zmianie modelu rządowej koordynacji europejskiej
2. System koordynacji w oparciu o ustawę o Komitecie ds. Europejskich z sierpnia 2009 r. – wdrożenie reformy i jej skutki
3. Ustrojowy kontekst koordynacji – problem normatywnej adaptacji do wyzwań pojawiających się w relacjach rządu z głową państwa oraz parlamentem
4. Prezydencja w Radzie Unii Europejskiej jako wyzwanie dla zdolności koordynacji w wymiarze politycznym i organizacyjnym
Zakończenie
Wykaz tabel
Literatura
Strony internetowe
Summary
Aneks
Nr 1. Model sfer relacyjnych koordynacji
Nr 2. Skala efektywności koordynacji Metcalfe’a
Nr 3. Model rządowej koordynacji europejskiej
Nr 4. Struktura wdrażania według zasad „Nowej orientacji PHARE”
Nr 5. Generalna procedura programowania Phare na poziomie programu (do 1998 r.)
Nr 6. Uzgodnienia stanowisk na posiedzenia Rady UE niewymagające rozstrzygnięcia sporu (status aktywnego obserwatora)
Nr 7. Uzgodnienia stanowisk na posiedzenia Rady UE wymagające rozstrzygnięcia sporu (status aktywnego obserwatora)
Nr 8. Schemat procedury koordynacyjnej polskiej polityki europejskiej w Radzie UE w latach 2004–2009
Nr 9. System rządowej koordynacji europejskiej w oparciu o ustawę z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Komitecie do Spraw Europejskich
Nr 10. Proces adaptacji normatywnej polskiego modelu zarządzania członkostwem w UE
Nr 11. Kalendarium najważniejszych przekształceń instytucjonalnych w systemie rządowej koordynacji polityki europejskiej w latach 1989–2009
Nr 12. Kalendarium najważniejszych przekształceń instytucjonalnych w systemie rządowej koordynacji polityki europejskiej w latach 1994–2011
Nr 13. Kalendarium najważniejszych przekształceń instytucjonalnych w systemie rządowej koordynacji polityki europejskiej w latach 1989–2004
