Zabawa sztuką. Socjoterapeutyczne wsparcie dzieci nadpobudliwych i nieśmiałych w przedszkolu
- Autor: Mirosław Kisiel
- Wydawca: Difin
- ISBN: 978-83-8085-019-4
- Data wydania: 2019
- Liczba stron/format: 236/B5
- Oprawa: miękka
Cena detaliczna
-
50,00 zł
45,00 zł
- Najniższa cena z ostatnich 30 dni: 45,00 zł
- Darmowa dostawa od 200 zł
- Wysyłka w ciągu 24h
10% taniej
Książka porusza istotny problem wychowawczy, jakim jest wsparcie dzieci nadpobudliwych i nieśmiałych. Prowadzona pod tym kątem obserwacja środowiska przedszkolnego wskazuje, że należy opracować system oddziaływania terapeutycznego, włączającego do działań zarówno jednostki z zaburzeniami, jak i całą grupę przedszkolną, w której funkcjonuje dziecko. Pojawienie się w grupie przedszkolnej dziecka przejawiającego zachowanie agresywne i nadpobudliwe czy też dziecka nieśmiałego, wycofanego wywołuje poczucie bezradności i niepewności u nauczyciela i grupy rówieśniczej. Zaburzona zostaje cała struktura społeczna grupy.
Ten właśnie problem skłonił autorów do zastanowienia się, jak pomóc dzieciom nieśmiałym i nadpobudliwym w przedszkolu oraz w jaki sposób włączyć w relacje naprawcze grupę rówieśniczą, której są one członkami. Propozycją rozwiązania tego typu trudnej sytuacji było opracowanie systemu oddziaływania terapeutycznego, w który włączona została grupa rówieśnicza (przedszkolna) oraz zaangażowany, aktywny zespół specjalistów. Takie możliwości daje nauczycielom socjoterapia wsparta przez wybrane obszary sztuki. Muzyka, drama, plastyka, taniec, teatr są dla dziecka na tyle atrakcyjnym i zarazem silnie angażującym bodźcem, że użycie ich w procesie wsparcia stało się zabiegiem oczywistym i skutecznym.
Recenzja
Dr hab. Lidia Kataryńczuk-Mania, prof. UZ:
Recenzowana monografia wzbogaci niewątpliwie dorobek polskiej pedagogiki w obszarze wychowania przedszkolnego, edukacji estetycznej i socjoterapii. (…) Książka znajdzie swoich adresatów w gronie specjalistów, czyli pracowników badawczo-dydaktycznych uczelni kształcących nauczycieli, wychowawców przedszkola, socjoterapeutów, logopedów i rehabilitantów oraz młodzieży akademickiej studiującej na kierunku edukacja wczesnoszkolna i wychowanie przedszkolne.
Fragment książki
O potrzebie wspomagania dziecka w wieku przedszkolnym
Autor książki
Mirosław KisielSpis treści:
Wprowadzenie
1. O potrzebie wspomagania dziecka w wieku przedszkolnym
1.1. Przedszkole jako środowisko wychowania, edukacji i terapii dziecka
1.2. Sztuka zabawą – zabawa sztuką w przedszkolnym wychowaniu estetycznym
1.3. Nadpobudliwość i nieśmiałość w grupie przedszkolnej
1.4. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna świadczona dzieciom w wieku przedszkolnym
1.5. Socjoterapia w przedszkolu – zarys problemu
2. „Przedszkolna Galaktyka Socjoterapeutyczna” – opis działań innowacyjnego programu profilaktyczno-terapeutycznego
2.1. Charakterystyka i opis innowacyjnego programu socjoterapeutycznego dla dzieci nadpobudliwych i nieśmiałych w przedszkolu
2.2. Projektowanie strefy profilaktyczno-terapeutycznej w środowisku przedszkola
2.3. Wieloaspektowa diagnoza wyznacznikiem skutecznych działań profilaktyczno-terapeutycznych
3. Eksploracyjny wymiar zastosowania metody action research w programie „Przedszkolna Galaktyka Socjoterapeutyczna”
3.1. Action research jako strategia w eksploracji zjawisk edukacyjnych – perspektywa projektowa doświadczeń własnych
3.2. Relacja z prowadzonych badań i egzemplifikacja wyników
3.3. Ewaluacja zadań naukowo-dydaktycznych prowadzonych w ramach programu „Przedszkolna Galaktyka Socjoterapeutyczna”
Zakończenie
Bibliografia
Aneks
Streszczenie
Informacja o autorach
Adamczykowa Z. (2001). Literatura dla dzieci. Funkcje, kategorie, gatunki. War-
szawa: Towarzystwo Wiedzy Powszechnej. Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
Al-Khamisy D. (2005). Obserwacja dziecka w przedszkolu: arkusze obserwacji,
omówienia obszarów, komputerowy program do analizy wyników. Warszawa:
Wydawnictwo Raabe.
Bacewicz S. (2018). Wiersze i inscenizacje dla przedszkolaków na cały rok. Rze-
szów: Wydawnictwo FOSZE.
Bałachowicz J., Kowalska A. (2006). Wczesna edukacja dziecka. Stan obecny, per-
spektywy, potrzeby. Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej
Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Warszawie.
Bauman T. (2006). Badacz jako krytyk. W: D. Kubinowski i M. Nowak (red.), Meto-
dologia pedagogiki zorientowanej humanistycznie. Kraków: Oficyna Wydawni-
cza Impuls.
Bednarczuk B. (2007). Dziecko w klasie Montessori. Odniesienia teoretyczne i prak-
tyczne. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Białostocki J. (2004). Sztuka piękniejsza niż złoto. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
PWN.
Bleja-Sosna B. (red.). (2004). Uroczystości w przedszkolu. Toruń: Wydawnictwo BEA.
Blythe S.G (2006). Harmonijny rozwój dziecka (przeł. P. Karpowicz). Warszawa:
Świat Książki.
Brzezińska A., 2011. Socjometria. W: J. M. Brzeziński (red.). Metodologia badań
społecznych. Wybór tekstów. Poznań: Zysk i S-ka.
Bulera M., Żuchelkowska K. (2006). Edukacja przedszkolna z partnerskim udzia-
łem rodziców. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne AKAPIT.
Buliński T. (2002). Człowiek do zrobienia. Jak kultura tworzy człowieka. Studium
antropologiczne. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Capińska E. (2005). Wychowanie estetyczne w przedszkolu. Edukacja i Dialog,
nr 1, s. 59–62.
Carducci B. (2000). Nieśmiałość. Nowe odważne podejście (tłum. M. Sekerdej). Kra-
ków: ZNAK.
Chmielewska A., Kołodziejczyk J. (2013). Zastosowanie socjometrii jako narzędzia
badania ról zespołowych. Współczesne Zarządzanie, nr 2, s. 121–130.204 Bibliografia
Chrostowski A., Jemielniak D. (2011). Skuteczne doradztwo strategiczne. Metoda
Action Research w praktyce. Warszawa: Poltext.
Cybulska-Piskorek J. (1976). Twórczość plastyczna dziecka w wieku przedszkolnym.
Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Czerepaniak-Walczak M. (2014). Badanie w działaniu w kształceniu i doskonaleniu
nauczycieli. Przegląd Badań Edukacyjnych, nr 19/2, s. 181–194.
Dąbrowska G. (1991). Tańcujże dobrze. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedago-
giczne.
Dąbrowska-Jabłońska I. (2007). Terapia dzieci i młodzieży. Metody i techniki
pomocy psychopedagogicznej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
De Saint-Exupéry A. (2009). Mały Książę. Warszawa: MUZA.
Delors J. (przew.). (1998). Edukacja – jest w niej ukryty skarb: raport dla UNESCO
Międzynarodowej Komisji ds. Edukacji dla XXI w. Warszawa: Wydawnictwo
UNESCO.
Denek K. (2003). Dziecko jako źródło edukacji. W: B. Dymara, U. Morszczyńska,
W. Morszczyński, S. C. Michałowski (red.), Dziecko w świecie wartości, cz. 1,
Aksjologiczne barwy dziecięcego świata, tom XVI serii: Nauczyciele – Nauczy-
cielom pod red. B. Dymary. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Denek K. (2010). Metody dydaktyczne w kreowaniu edukacji refleksyjnej. W:
E. Smak, S. Włoch (red.), Pedagogika kreatywna wyzwaniem edukacji
XXI wieku. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Dmochowska H, Wiatrowska L. (2013). Dziecko u progu szkoły. Dojrzałość szkolna
dzieci a ich gotowość do nauki. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Cybulska-Piskorek J. (1976). Znaczenie twórczości plastycznej w realizacji zadań
wychowania estetycznego. W: I. Dudzińska (red.). Metodyka wychowania
w przedszkolu, cz. 3, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Dymara B. (2009). Zabawa, radość i szczęście w literaturze i życiu dzieci, mło-
dzieży, dorosłych. W: B. Dymara (red.), Dziecko w świecie zabawy. Zabawa
i radość w literaturze, muzyce i życiu codziennym. Kraków: Oficyna Wydawni-
cza Impuls.
Dyner W. (1983). Zabawy tematyczne dzieci w domu i przedszkolu. Wrocław:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Dziedzic A. (2000). Drama a wychowanie. Warszawa: Wydawnictwo CODN.
Dzionek E., Gmosińska M. (2004). Kształtowanie twórczych postaw dzieci pięcio-,
sześcioletnich. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Fiutowska T., Rumińska A., 2010. Dziecko w domu i w przedszkolu: vademecum
dla rodziców i nauczycieli. Warszawa: Wydawca Adam.
Forecka-Waśko K. (2016). Muzyka, ruch, przestrzeń w rytmice i rytmikoterapii.
W: B. Jankowiak (red.), Socjoterapia jako forma pomocy psychologiczno-peda-
gogicznej. Teoria i praktyka. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu
im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.205 Bibliografia
Frołowicz E. (2008). Aktywny uczeń w świecie muzyki: propozycje dla nauczycieli.
Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
Frydychowicz A., Koźniewska E., Matuszewski A., Zwierzyńska E. (2006). Skala
Gotowości Szkolnej: podręcznik. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psy-
chologiczno-Pedagogicznej.
Gajewska G. (2009). Wsparcie dziecka w rozwoju: konteksty opieki i edukacji. Zie-
lona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Galant A. (2012). Ewaluacja programu nauczania. W: Programy nauczania w rze-
czywistości szkolnej. Tworzenie – wybór – ewaluacja. Warszawa: Ośrodek Roz-
woju Edukacji.
Gater W., Vamplew A. (2013). Astronomia. Przewodnik po nocnym niebie (tłum.
J. Włodarczyk). Warszawa: ARKADY.
Gibbs G. (2011). Analizowanie danych jakościowych. Niezbędnik badacza (tłum.
B. Brzozowska-Bryczyńska). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gilbert M. C., Evans K. (2004). Superwizja w psychoterapii (tłum. A. Tanalska-
-Dulęba). Gdańsk: GWP.
Gloton R., Clero C. (1985). Twórcza aktywność dziecka. Warszawa: Wydawnictwa
Szkolne i Pedagogiczne.
Głogosz D. (2007). Doświadczenia z zakresu opieki instytucjonalnej nad dzieckiem
w wybranych krajach Unii Europejskiej. W: C. Sadowska-Snarska (red.), Sys-
tem instytucjonalnej opieki nad dzieckiem w aspekcie godzenia życia zawo-
dowego z rodzinnym. Białystok: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej
w Białymstoku.
Gołaszewska M. (1984). Zarys estetyki. Problematyka, metody, teorie. Warszawa:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Górecka-Mostowicz B. (2015). Umiejętności psychologiczne nauczyciela przedszkol-
nego. W: E. Ogrodzka-Mazur, U. Szuścik, A. Minczanowska (red.), Edukacja
małego dziecka, t. 8: Przedszkole – przemiany instytucji i jej funkcji. Cieszyn–
Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Green Ch., Chee K. (2011). Zrozumieć ADHD (tłum. K. Sobiepanek-Szczęsna).
Warszawa: MT Biznes.
Grudziewska E. (red.). (2015). Socjoterapia w pracy z dziećmi i młodzieżą. Pro-
gramy zajęć, Warszawa: DIFIN.
Gruszczyk-Kolczyńska E. (2017). O trudnościach kształtowania ważnych umiejęt-
ności u małych dzieci. Czyli o tym, jak unikać niektórych błędów wychowaw-
czych. W: Mikler-Chwastek A. (red.), Trudności w uczeniu się i zaburzenia
zachowania występujące u małych dzieci. Warszawa: DIFIN.
Grzegorzewska I. (2004). Psychologiczne aspekty kształcenia nauczycieli edukacji
przedszkolnej i wczesnoszkolnej. W: W. Leżańska (red.), Historyczne i współ-
czesne konteksty kształcenia nauczycieli wczesnej edukacji, Łódź: Wyższa
Szkoła Informatyki.206 Bibliografia
Hammer H. (2000). Oswoić nieśmiałość. Scenariusze 22 lekcji wychowawczych
w gimnazjum, 17 tematów. Warszawa: Wydawnictwo Veda.
Hanć T. (2009). Dzieciństwo i dorastanie z ADHD. Kraków: Oficyna Wydawnicza
Impuls.
Harwas-Napierała B. (1979). Nieśmiałość dziecka. Poznań: Wydawnictwo Fundacji
Humaniora.
Hetmańczyk H. (2008). Metody zapobiegające nieprzystosowaniu społeczno-emo-
cjonalnemu u dzieci rozpoczynających edukację szkolną. W: Vychowa v peda-
gogickom vyskume a praxi, Zbornik z medzinarodnej vedeckej konferencje zo
dna 31. Januara 2008, Trnava: Katedra Pedagogiky Filozofickej Fakulty Unive -
rzitysv. Cyrila a Metoda v Trnave.
Hetmańczyk-Bajer H. (2014). Uroczystości przedszkolne jako jedna z form dzia-
łalności artystyczno-pedagogicznej przedszkola. W: M. Kisiel, H. Hetmań-
czyk-Bajer (red.), Katowice: Katedra Pedagogiki Wczesnoszkolnej i Pedagogiki
Mediów, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Uniwersytet Śląski.
Huk T. (2013). Media jako czynnik wspierający rozwój dziecka w wieku przedszkol-
nym. W: J. Morbitzer, E. Musiał Człowiek (red.) Media – Edukacja, Kraków:
Uniwersytet Pedagogiczny.
Jagieła (2009). Kryzys w szkole: krótki poradnik psychologiczny. Kraków: Wydaw-
nictwo Rubikon.
Jagieła J. (2012). Socjoterapia w szkole: krótki poradnik psychologiczny. Kraków:
Wydawnictwo Rubikon.
Janik A. (2017). Korczakowskie wychowanie do wartości. Wychowawca, nr 11, s. 16–17.
Jankowiak B., Soroko E. (2014). Socjoterapia jako forma pomocy psychologiczno-
-pedagogicznej. W: B. Jankowiak (red.), Socjoterapia jako forma pomocy psy-
chologiczno-pedagogicznej. Teoria i praktyka. Poznań: Wydawnictwo Naukowe
Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
Jarosz E. (2001). Wybrane obszary diagnozowania pedagogicznego. Katowice:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Jarosz E., Wysocka E. (red.). (2006). Diagnoza psychopedagogiczna, podstawowe
problemy i rozwiązania. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Jąder M. (2008). Krok w kierunku kreatywności. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
John-Borys M. (2005). Socjoterapia – jak zachodzi zmiana zachowania? W: M. Dep-
tuła (red.). Diagnostyka, profilaktyka, socjoterapia w teorii i praktyce pedago -
gicznej. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Johnson D. W. (1992). Podaj dłoń. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia i Trzeź-
wości.
Juszczyk S. (2013). Badania jakościowe w naukach społecznych. Szkice metodolo-
giczne. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Juśko D. (1997). Bawimy się w teatr. Wychowanie w Przedszkolu, 1997, nr 6,
s. 378–379.207 Bibliografia
Kameduła E., 1989. Środki dydaktyczne w strukturalizacji wiedzy uczniów. Poznań:
Wydawnictwo Naukowe UAM.
Kamiński A. (1975). Funkcje pedagogiki społecznej. Praca socjalna i kulturalna.
Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Karcz E. (2010). Nauczyciel jako inicjator zmian edukacyjnych. W: E. Smak,
S. Włoch (red.), Pedagogika kreatywna wyzwaniem edukacji XXI wieku.
Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Karolak W. (1997). Sztuka jako zabawa – zabawa jako sztuka. Warszawa: Centralny
Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli.
Karolak W. (2005). Warsztaty twórcze, warsztaty artystyczne. Kielce: Wydawnictwo
Jedność.
Karpowicz S. (1905). Zabawy i gry jako czynnik wychowawczy. Warszawa: Księgar-
nia Naukowa.
Kasperek-Golimowska E. (2014). Socjoterapia a zdrowie. W: B. Jankowiak (red.),
Socjoterapia jako forma pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Teoria i prak-
tyka. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Kataryńczuk-Mania L. (2002). Możliwość wykorzystania muzykoterapii w edukacji
muzycznej. W: L. Kataryńczuk-Mania (red.). Wybrane elementy terapii w pro-
cesie edukacji artystycznej. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu
Zielonogórskiego.
Kataryńczuk-Mania L. (2009). Wychowawcze aspekty zajęć umuzykalniających
w przedszkolu. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogór-
skiego.
Kataryńczuk-Mania L., Kołodziejski M., Kisiel M. (2018). Orientacje metodologiczne
w edukacji muzycznej. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielo -
nogórskiego.
Kawula S. (1996). Studia z pedagogiki społecznej. Olsztyn: Wydawnictwo Wyższej
Szkoły Pedagogicznej.
Kielar-Turska M. (2004). Średnie dzieciństwo. Wiek przedszkolny. W: B. Harwas-
-Napierała, J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka. Charaktery-
styka okresów życia człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kielar-Turska M. (2015). Średnie dzieciństwo – wiek przedszkolny. W: J. Trempała
(red.), Psychologia rozwoju człowieka: podręcznik akademicki. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kisiel M. (2006). Muzyka i taniec w edukacji artystycznej dzieci i młodzieży. W:
J. Wuttke, M. Kisiel (red.), Wychowanie estetyczne w edukacji i wspomaganiu
rozwoju dzieci i młodzieży. Mysłowice: Wydawnictwo Górnośląskiej Wyższej
Szkoły Pedagogicznej im. kardynała Augusta Hlonda.
Kisiel M. (2007). Pedagogiczno-dydaktyczne aspekty wykorzystania muzyki w sty-
mulowaniu rozwoju dziecka. Dąbrowa Górnicza: Wydawnictwo Naukowe Wyż-
szej szkoły Biznesu.208 Bibliografia
Kisiel M. (2011). Aktywność, kreatywność i motywacja istotnymi kategoriami edu-
kacji artystycznej dziecka w obszarze sztuki. W: E. Rostańska, M. Kisiel (red),
Pedagogika w służbie i działaniu na rzecz regionu. Inspiracje i źródła. Dąbrowa
Górnicza: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Biznesu.
Kisiel M. (2015). Język muzyki i mowa muzyczna w dialogu dziecka z dorosłym
w edukacji elementarnej. Katowice: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarzadzania
im. gen. Jerzego Ziętka w Katowicach.
Kisiel M. (2017a). Rytmika i taniec jako obszar zainteresowania nauczyciela edu-
kacji elementarnej w zdobywaniu dodatkowych kwalifikacji zawodowych .
W: E. Rostańska, B. Marzec, K. Wójcik (red.), Edukacja dziecka – różnorod-
ność perspektyw i działań. Dąbrowa Górnicza: Wydawnictwo Naukowe Wyższej
Szkoły Biznesu.
Kisiel M. (2017b). Dialog muzyczny dziecka i nauczyciela w przedszkolu. W:
L. Kataryńczuk-Mania, E. Pasternika-Kobyłecka (red.), Dziecko i nauczyciel
w kulturze artystycznej. Zielona Góra – Skarbona: Wydawca Stowarzyszenie
Polskich Muzyków Kameralistów.
Kisiel M. (2018). Perspektywa edukacji muzycznej małego dziecka w kontekście
współczesnej zmiany oświatowej. Chowanna, t. 1 (50), s. 219-235.
Kisiel M., Dubrovina I. (2018). Wprowadzanie dziecka w świat piękna poprzez war-
tości estetyczne sztuki muzycznej. Nauczyciel i Szkoła, nr 3, s. 105–120.
Klim-Klimaszewska A. (2011). Witamy w przedszkolu. Wspomaganie procesu adapta-
cji dziecka do środowiska przedszkolnego. Warszawa: Instytut Wydawniczy Erica.
Klim-Klimaszewska (2005). Pedagogika przedszkolna. Warszawa: Polski Instytut
Wydawniczy.
Knapik M., Sacher W. A. (red.). (2004). Sztuka w edukacji i terapii. Kraków: Oficyna
Wydawnicza Impuls.
Koć-Seniuch G. (2003). Profesjonalizacja w kształceniu nauczycieli. W: Ekiert-
-Oldroyd D. (red.), Problemy współczesnej pedeutologii. Teoria, praktyka, per-
spektywy. Katowice: Uniwersytet Śląski.
Kołodziejski M. (2014). Nauczyciel jako refleksyjny i krytyczny badacz w perspek -
tywie procesów autoewaluacyjnych. Studia Pedagogiczne, Problemy Społeczne,
Edukacyjne i Artystyczne, t. 24, s. 115–132.
Komorowska H. (1999). O programach prawie wszystko. Warszawa: Wydawnictwa
Szkolne i Pedagogiczne.
Konarzewski K. (red.). (1991). Sztuka nauczania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
PWN.
Konarzewski K., 2000. Jak uprawiać badania oświatowe. Metodologia praktyczna,
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Konieczna E. J., 2007. Arteterapia w teorii i praktyce, Kraków: Oficyna Wydawnicza
Impuls.209 Bibliografia
Konieczna-Nowak L. (2016). Wprowadzenie do muzykoterapii. Kraków: Oficyna
Wydawnicza Impuls.
Konopczyński M., Ambroziak A. (2009). Współczesne kierunki zmian w teorii i prak-
tyce resocjalizacyjnej. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psycholo-
giczno-Pedagogicznej.
Korczak J. (1978). Pisma wybrane I–IV. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Koźniewska E., Matuszewski A., Zwierzyńska E. (2010). Skala Gotowości Eduka-
cyjnej Pięciolatków (SGE-5). Obserwacyjna metoda dla nauczycieli. Warszawa:
Ośrodek Rozwoju Edukacji.
Krauze-Sikorska H. (2006). Edukacja przez sztukę. O edukacyjnych wartościach
artystycznych twórczości dziecka. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Królica M. (2006). Drama i happening w edukacji przedszkolnej. Kraków: Oficyna
Wydawnicza Impuls.
Krzywoń D., Hetmańczyk H. (2019). Kraina kreatywności – warsztat twórczego
pedagoga w pracy z dziećmi. Sosnowiec: Oficyna Wydawnicza Humanitas.
Kuczyńska A. (1977). Odbiór dzieła sztuki jako proces komunikacji społecznej. Stu-
dia Estetyczne, XIV.
Kulikowska K. (2009). Zabawy muzyczne, piosenki i tańce w przedszkolu i szkole.
Płock: Wydawnictwo Iwanowski.
Kwiatowska M. (red.). (1988). Podstawy pedagogiki przedszkolnej. Warszawa:
Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Lepalczyk I. (1987). Geneza i rozwój diagnostyki pedagogicznej. W: I. Lepalczyk,
J. Badura (red.), Elementy diagnostyki pedagogicznej. Warszawa: Państwowe
Wydawnictwo Naukowe.
Leszczyński G. (2003). Literatura i książka dziecięca: słowo, obiegi, konteksty. War-
szawa: Centrum Edukacji Bibliotekarskiej, Informacyjnej i Dokumentacyjnej
im. Heleny Radlińskiej.
Lewandowicz-Nosal G. (2012). Od czterech do sześciu. Książki dla przedszkolaka.
Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.
Lewandowska K. (2001). Muzykoterapia dziecięca: zbiór rozpraw z psychologii
muzycznej dziecka i muzykoterapii dziecięcej. Gdańsk: Wydawca Kinga Lewan-
dowska.
Leżańska W. (1990). Przedszkole jako środowisko wychowania estetycznego. War-
szawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Lowenfeld V., Brittain W. L. (1977). Twórczość a rozwój umysłowy dziecka (tłum.
K. Polakowski). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Łada-Grodzicka A. (2011). Razem w przedszkolu czterolatka. Pakiet. Warszawa:
Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Łapot-Dzierwa K. (2008). Inspiracje do zajęć plastycznych wspierające twórczą
aktywność dziecka. W: E. Szatan, D. Bronk (red.), Gdyby Einstein współcze-210 Bibliografia
śnie chodził do szkoły... Dziecko i twórczość w pedagogice wczesnoszkolnej.
Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Ławrowska R. (2005). Rytm, muzyka, taniec w edukacji, Kraków: Wydawnictwo
ZamKor.
Łobocki M. (2007). Metody i techniki badań pedagogicznych. Kraków: Oficyna
Wydawnicza Impuls.
Łopatkowa M. (1992). Pedagogika serca, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Peda-
gogiczne.
Malko D., 1990. Wychowanie muzyczne w przedszkolu. Warszawa: Wydawnictwa
Szkolne i Pedagogiczne.
Malraux A. (1985). Przemiany bogów, t. 3: Ponadczasowe (tłum. J. Lisowski). War-
szawa: Krajowa Agencja Wydawnicza.
Małecka Z., Wiśniewska D. (b.d.). Drama w edukacji przedszkolnej Sieradz: Cen-
trum Doskonalenia Nauczycieli.
Manowska Cz. (2010). Przedszkole w świetle zmian w edukacji: nowe wymagania,
nowe myślenie, nowe możliwości. Konteksty Kultury, nr 6, s. 150–157.
Matczak A. (2003). Znaczenie rozwojowe podstawowych typów działalności czło-
wieka. W: A. Matczak (red.), Zarys psychologii rozwoju. Warszawa: Wydawnic-
two Akademickie Żak.
Matelska A. (2001). Zabawy dramowe w edukacji wczesnoszkolnej: scenariusze
zajęć. Poznań: Oficyna Współczesna.
Matusewicz C. (1984). Sztuka, wartości i potrzeby dziecka. W: M. Tyszkowa,
B. Żurakowski (red.), Wartości w świecie dziecka i sztuki dla dziecka. War-
szawa–Poznań: Wydawnictwo PWN.
Mazan M. (2017). Bajkoterapia w przedszkolu. Bajki terapeutyczne. Warszawa:
Wydawnictwo Szkolne PWN.
Mazepa-Domagała B. (2009). Dziecięce spotkania ze sztuką. Strategia projektowa-
nia spotkań ze sztuką oparta na rozumieniu, interpretacji i tworzeniu przeka-
zów wizualnych. Katowice: Wydawnictwo Śląsk.
Melzner T. (2009). Dziecko w przedszkolu. Wychowawca, nr 2, s. 14–15.
Mika S. (red.). (1981). Psychologia społeczna. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo
Naukowe.
Mikler-Chwastek A. (red.). (2017). Trudności w uczeniu się i zaburzenia zachowa-
nia występujące u małych dzieci. Warszawa: DIFIN.
Minczakiewicz E.M. (2006). Zabawa w rozwoju poznawczym i emocjonalno-spo-
łecznym dzieci o zróżnicowanych potrzebach i możliwościach. Kraków: Oficyna
Wydawnicza Impuls.
Motyka W. (2015). Muzykowanie w przedszkolu. Teoria i praktyka. Rzeszów:
Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Narożnik M., Usielska H. (1992). Edukacja teatralna w przedszkolu. Wychowanie
w Przedszkolu, nr 8, s. 504–507.211 Bibliografia
Nartowska H. (1972). Dzieci nadpobudliwe psychoruchowo. Zaburzenia w zachowa-
niu i trudności szkolne. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Szkolnych.
Niemierko B. (1998). Ewaluacja dydaktyczna. Standardy edukacyjne. Elementy
statystyki opisowej. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Ogrodzka-Mazur E., Szuścik U., Minczanowska A. (red.). (2015). Edukacja małego
dziecka, t. 8, Przedszkole – przemiany instytucji i jej funkcji. Kraków: Oficyna
Wydawnicza Impuls.
Okoń W. (1985). Nauki pedagogiczne a potrzeby doby współczesnej. W: W. Okoń
(red.), O sytuacji w naukach pedagogicznych. Wrocław: Zakład Narodowy im.
Ossolińskich.
Okun B. (2002). Skuteczna pomoc psychologiczna. Warszawa: Instytut Psychologii
Zdrowia.
Olejniczak K. (2007). Teoretyczne podstawy ewaluacji ex-post. W: A. Haber (red.),
Ewaluacja ex-post. Teoria i praktyka badawcza. Warszawa: PARP.
Opala-Wnuk K. (2012). Sztuka, która pomaga dzieciom. Łódź: Wydawnictwo Feeria.
Opolska J., Potempska G. (1999). Dziecko nadpobudliwe – program korekcji zacho-
wań. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej,
MEN.
Ostaszewski K. (2002). Ewaluacja programu w budowie. Remedium, nr 12, s. 25–27.
Ostrowska K. (2000). W poszukiwaniu wartości. Ćwiczenia z uczniami. Gdańsk:
Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Palka S. (2003). Nauczyciel jako badacz pedagogiczny. W: J. Kuźma, J. Morbitzer
(red.), Nauki pedagogiczne w teorii i praktyce pedagogicznej. Kraków: Wydaw-
nictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
Palka S. (2005). Diagnozowanie w działalności dydaktyczno-wychowawczej nauczy-
cieli. W: F. Bereźnicki, K. Denek (red.), Edukacja jutra. Szczecin: Wydawnic-
two Uniwersytetu Szczecińskiego.
Paprotna G. (2015). Społeczno-pedagogiczne uwarunkowania funkcjonowania
zawodowego nauczycieli przedszkoli. Kraków: Wydawca Górnośląska Wyższa
Szkoła Pedagogiczna im. kardynała Augusta Hlonda, Akademia Ignatianum
w Krakowie.
Parczewska T. (2013). Być wrażliwym na potrzeby dziecka – o edukacji przedszkol-
nej we Francji. W: T. Parczewska, B. Bilewicz-Kuźnia (red.), Edukacja przed-
szkolna w Polsce i na świecie. Wybrane zagadnienia. Lublin: Wydawnictwo
Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Paszkiewicz A, Łobacz M. (2013). Uczeń o specjalnych potrzebach wychowawczych
w klasie szkolnej. Warszawa: DIFIN.
Pétlak E. (2000). Pedagogiczno-dydaktyczna praca nauczyciela. Bratysława: IRIS.
Piaget J. (1966). Studia z psychologii dziecka. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Pietrasiński Z. (1970). Ogólne i psychologiczne zagadnienia innowacji. Warszawa:
Wydawnictwo PWN.212 Bibliografia
Pilch T., Bauman T. (2001). Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe
i jakościowe. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Podolska B. (2008). Muzyka w przedszkolu. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Podolska B. (2014). Rytmika dla dzieci. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Popek S. (1981). Analiza wartości estetycznych i pozaestetycznych w twórczości pla-
stycznej dzieci. W: M. Tyszkowa, B. Żurakowski (red.), Wartości w świecie dziecka
i sztuki dla dziecka. Warszawa – Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Pytka L. (2000). Pedagogika resocjalizacyjna. Wybrane zagadnienia teoretyczne,
diagnostyczne i metodyczne. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki
Specjalnej.
Radlińska H. (1961). Pedagogika społeczna. Wrocław: Zakład Narodowy im. Osso-
lińskich.
Radomska T. (2017). Nowa podstawa programowa. Komentarz na temat zmian.
Przedszkole. Miesięcznik Dyrektora, nr 3, s. 27–38.
Ratyńska H. (1991). Literatura dziecięca w pracy przedszkola. Warszawa: Wydaw-
nictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Rembielińska A. M. (2013). Kuferek nauczyciela. Pomoc psychologiczno-pedago-
giczna w przedszkolu. Warszawa: Wyd. Juka-91.
Rembowski J. (1972). Więzy uczuciowe w rodzinie. Studium psychologiczne. War-
szawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Rembowski J. (1986). Metoda projekcyjna w psychologii dzieci i młodzieży. Zarys
technik badawczych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Rogalska U. (1986). Wybrane zagadnienia wychowania przez sztukę w przedszkolu.
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły w Bydgoszczy. Studia Pedagogiczne, z. 15.
Rogers C.R (1991). Terapia nastawiona na klienta. Gry spotkaniowe (tłum.
A. Dodziuk, E. Knoll). Wrocław: Wydawnictwo Thesaurus Press.
Rowid H. (1938). Psychologia pedagogiczna – podręcznik dla młodzieży przygoto-
wującej się do zawodu nauczycielskiego. Kraków: Gebethner i Wolff.
Sajdera J. (2012). Perspektywa interakcyjna w edukacji przedszkolnej. W: B. Surma
(red.), Nowe wyzwania i perspektywy dla wychowania przedszkolnego i eduka-
cji przedszkolnej. Kraków: Akademia Ignatianum; Wydawnictwo WAM.
Sawicka K.(red.). (1998). Socjoterapia. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy
Psychologiczno-Pedagogicznej MEN.
Schiller F. (1972). Listy o estetycznym w wychowaniu człowieka i inne rozprawy.
Warszawa: Czytelnik.
Schneider-Corey M., Corey G. (2002). Grupy – metody grupowej pomocy psycholo-
gicznej (tłum. S. Baluszewski). Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia.
Skarbek K, Wrońska I. (2013). Diagnoza i wspomaganie rozwoju psychoruchowego
dziecka w wieku przedszkolnym. Kraków: Centrum Edukacyjne Bliżej Przed-
szkola.213 Bibliografia
Skurzewska M. (2002). Propozycja programu pracy z dziećmi nadpobudliwymi psy-
choruchowo oparta na doświadczeniach amerykańskich pedagogów. Kielce:
Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP.
Smak E. (red.). (2006). Nauczyciel w edukacji przedszkolnej. Opole: Wydawnictwo
Uniwersytetu Opolskiego.
Smoczyńska-Nachtman U. (1992). Muzyka dla dzieci, umuzykalnienie według kon-
cepcji Carla Orffa. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Smolińska-Theiss B., Theiss W. (2013). Badanie i działanie w pedagogice społecznej
– między tradycją a współczesnymi zadaniami. W: H. Červinkowá, B.D. Gołęb -
niak (red.), Edukacyjne badania w działaniu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
Scholar.
Smykowski B. (2005). Wiek przedszkolny. Jak rozpoznać potencjał dziecka?
W: A.I. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka. Gdańsk: Gdańskie
Wydawnictwo Psychologiczne.
Sobolewska Z. (1993). Zajęcia socjoterapeutyczne dla dzieci i młodzieży – zasady
projektowania zajęć. Warszawa: Wydawnictwo OPTA.
Spionek H. (1965). Zaburzenia psychoruchowego rozwoju dziecka. Warszawa: Pań-
stwowe Wydawnictwo Naukowe.
Stadnicki A. (2009). Kształcenie muzyczno-ruchowe. Podstawy teoretyczno-meto-
dyczne, badania, studia podyplomowe. Warszawa: Wydawnictwo Akademii
Pedagogiki Specjalnej.
Suchodolski B. (1965). Współczesne problemy wychowania estetycznego. W: I. Woj-
nar (red.), Wychowanie przez sztukę. Warszawa: Państwowy Zakład Szkolnych
Wydawnictw.
Sułkowski B. (1984). Zabawa. Studium socjologiczne. Warszawa: Państwowe
Wydawnictwo Naukowe.
Suświłło M. (2015). Edukacja (przed)szkolna sześciolatków (refleksje o wprowadza -
niu reformy przez MEN). Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, nr 3(37),
s. 71–86.
Szatan E. (2006,). Ekspresja muzyczno-ruchowa jako zaniedbany obszar edukacji
muzycznej dziecka. W: M. Suświłło (red.), Zaniedbane i zaniechane obszary edu-
kacji w szkole. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Szczęsna A. (2010). Zapotrzebowanie na wsparcie społeczne w miejscu pracy na
przykładzie profesji nauczycielskiej. W: M. Piorunek (red.), Pomoc – wsparcie
– społeczne – poradnictwo. Od teorii do praktyki. Toruń: Wydawnictwo Adam
Marszałek.
Szewczuk W. (red.). (1979). Słownik psychologiczny. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Szmyd-Skórzewska M. (2002/2003). Propozycja programu pracy z dziećmi nadpobu-
dliwymi psychoruchowo oparta na doświadczeniach amerykańskich pedagogów.
Nauczanie Początkowe, nr 1, s. 60–66.214 Bibliografia
Sztander W (1999). Rozmowy, które pomagają. Warszawa: Instytut Psychologii
Zdrowia.
Szuman S. (1975). O sztuce i wychowaniu estetycznym. Warszawa: Wydawnictwa
Szkolne i Pedagogiczne.
Szuścik U. (2013). Sztuka i twórczość dziecka w kontekście jego rozwoju i wycho-
wania estetycznego. W: E. Ogrodzka-Mazur, U. Szuścik, J. Oleksy (red.), Edu-
kacja małego dziecka. Konteksty rozwojowe i wychowawcze. Kraków: Oficyna
Wydawnicza Impuls.
Śliwa S. (2015). Profilaktyka pedagogiczna . Opole: Wydawnictwa Wyższej Szkoły
Zarzadzania i Administracji w Opolu.
Tarczyński J. (2000). Aktywne słuchanie muzyki według Batii Strauss. Wychowanie
Muzyczne w Szkole, nr 2/3, s. 90–100.
Tokarska E., Kopała J. (2010). Obserwacja dziecka w I i II roku wychowania przed-
szkolnego: materiały dla nauczyciela. Warszawa: Edukacja Polska.
Tomaszewski W. (1991). Człowiek tańczący. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne
i Pedagogiczne.
Torbicka A. (2012). Nowe sposoby pracy z tekstem literackim. Bliżej Przedszkola,
nr 9, s. 30–33.
Trempała J. (2000). Wiek przedszkolny. W: B. Harwas-Napierała, J. Trempała (red.),
Psychologia rozwoju człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Tyszkowa M. (1987). Diagnoza psychologiczna dla celów wychowawczych: zadania,
zakres, właściwości. W: M. Tyszkowa (red.), Diagnoza psychologiczna dla celów
wychowawczych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Ungeheuer-Gołąb A. (2012). Literackie inspiracje w rozwoju przedszkolaka. War-
szawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.
Urban B. (2000). Zaburzenia w zachowaniu i przestępczość młodzieży. Kraków:
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Urban B. (2000). Zachowania dewiacyjne młodzieży. Kraków: Wydawnictwo Uni-
wersytetu Jagiellońskiego.
Urban B. (2005). Zachowania dewiacyjne młodzieży w interakcjach rówieśniczych.
Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Vöpel K. W. (2009). Gry i zabawy interakcyjne dla dzieci i młodzieży. Warszawa:
Wydawnictwo Jedność.
Waloszek D. (1993). Funkcje przedszkola wobec dziecka: diagnoza i jej znaczenie
w planowaniu pracy z dziećmi w przedszkolu. Zielona Góra: Wydawnictwo
Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Waloszek D. (red.). (2001). Nowe stulecie dziecku. Zielona Góra: Ośrodek Doskona-
lenia Nauczycieli.
Waloszek D. (2006). Pedagogika przedszkolna. Metamorfoza statusu i przedmiotu
badań. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej im. Komisji
Edukacji Narodowej w Krakowie.215 Bibliografia
Waloszek D. (2009). Zabawa jako stan istnienia dziecka. W: B. Dymara (red.), Dziecko
w świecie zabawy. O kulturze, cechach i wartościach ludycznej edukacji, tom XVI
serii: Nauczyciele – Nauczycielom. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Waszyńska K. (2014). Socjoterapeuta: osoba i specjalista. Kompetencje i kwalifikacje
socjoterapeuty. W: B. Jankowiak (red.), Socjoterapia jako forma pomocy psy-
chologiczno-pedagogicznej. Teoria i praktyka. Poznań: Wydawnictwo Naukowe
UAM.
Watoła A. (2009). Przedszkole – przestrzeń rozwoju dziecka. Dąbrowa Górnicza:
Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Biznesu.
Węgrzecki A. (1993). O poznawaniu drugiego człowieka w spotkaniu. Zeszyty
Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, z. 9: Psychologia i filozofia spotkania,
red. A. Gałdowa.
Wiącek R., 2009, Dzieci nadpobudliwe psychoruchowo w wieku przedszkolnym.
Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Więckowski R. (1991). System kształcenia nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej
wymaga reformy. Życie Szkoły, nr 4, s. 242–247.
Wilk M. (2014). Diagnoza w socjoterapii. Ujęcie psychodynamiczne. Gdańsk: Gdań-
skie Wydawnictwo Psychologiczne.
Włoch S. (2015). Pedagogika przedszkolna. Teraźniejszość – przyszłość – aspekty
zmian. Nowa Szkoła, nr 10, s. 13–21.
Wojnar I. (1984). Teoria wychowania estetycznego. Zarys problematyki. Warszawa:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Wojnar I. (1990). Integracyjny charakter praktyki wychowania estetycznego. W:
I. Wojnar, W. Pielasińska (red.), Wychowanie estetyczne młodego pokolenia:
polska koncepcja i doświadczenia. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedago-
giczne.
Wolańczyk T., Kołakowski A., Skotnicka M. (1999). Nadpobudliwość psychoruchowa
u dzieci. Prawie wszystko, co chcielibyście wiedzieć. Lublin: Wydawnictwo
BiFolium.
Woynarowska-Sołdan M. (2014). Metoda Action Research w promocji zdrowia.
Hygeia Public Health, nr 4(49), s. 672–678.
Wójcik M., Dąbrowska U. (1999). Praca z dzieckiem nadpobudliwym psychoru-
chowo. Kraków: Wydawnictwo Beseder.
Wygotski L. S. (1995). Zabawa i jej rola w rozwoju psychicznym dziecka. W:
A. Brzezińska, G. Lutomski, T. Czub, B. Smykowski (red.), Dziecko w zabawie
i w świecie języka. Poznań: Zysk i S-ka.
Zaczyński W. (1997). Praca badawcza nauczyciela. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne
i Pedagogiczne.
Zazzo R. (1973). Metody psychologicznego badania dziecka, cz. 2. Warszawa: Pań-
stwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.216 Bibliografia
Ziemski S. (1964). Przydatność prakseologicznej aparatury pojęciowej w diagno-
styce. W: T. Kotarbiński (red.), Przydatność prakseologicznej aparatury pojęcio-
wej dla poszczególnych dyscyplin naukowych. Wrocław: Zakład Narodowy im.
Ossolińskich.
Zimbardo Ph. (2000). Nieśmiałość. Co to jest? Jak sobie z nią radzić? (tłum. A. Siko-
rzyńska). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Znaniecki F. (1974). Ludzie teraźniejsi a cywilizacja przyszłości. Warszawa: Pań-
stwowe Wydawnictwo Naukowe.
Zrałek M. (2011). Wykorzystanie metody ruchu rozwijającego Weroniki Sher-
born w pracy z dzieckiem nadpobudliwym psychoruchowo w przedszkolu. W:
E. Rostańska, M. Kisiel (red.) Pedagogika w służbie i działaniu na rzecz regionu.
Działania i doświadczenia. Dąbrowa Górnicza: Wydawnictwo Naukowe Wyż-
szej Szkoły Biznesu.
Zrałek-Wolny M., Kisiel M. (2017). Walory metody action research w badaniu dzieci
nadpobudliwych i nieśmiałych w przedszkolu. Ars Inter Culturas, nr 6, s. 199–214.
Zrałek-Wolny M. (2018). Socjoterapeutyczne wsparcie dzieci nadpobudliwych i nie-
śmiałych w wieku przedszkolny, maszynopis rozprawy doktorskiej przygotowa-
nej pod opieką naukową dr. hab. M. Kisiela i dr H. Hetmańczyk, Wydział Peda-
gogiki i Psychologii, Uniwersytet Śląski.
Żukiewicz A. (2011). Koncepcja action research i jej zastosowanie w procesach
poznawania i przetwarzania rzeczywistości życia ludzkiego. Rozważania z per-
spektywy pedagogiki społecznej. Pedagogika Społeczna, R. 10, nr 2, s. 35–59.
Źródła elektroniczne
Dziamska D. i in. (2017). Komentarz do podstawy programowej wychowania przed-
szkolnego i edukacji wczesnoszkolnej, http://ore.edu.pl [dostęp: 6.04.2018].
Dz. U. 2002 nr 23 poz. 225. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 19 lutego 2002 r. w sprawie sposobu prowadzenia dokumentacji z prze-
biegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej.
Dz. U. 2010 nr 228, poz. 1489 (z późn. zm.). Rozporządzenie Ministra Edukacji
Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji
pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach
i placówkach.
Dz. U. 2011 nr 176, poz. 1051. Rozporządzenie z dnia 24 sierpnia 2011 r. zmienia-
jące rozporządzenie w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyj-
nej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki MEN.
Dz. U. 2013 poz. 199. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 lutego
2013 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psycholo-
giczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych.Dz. U. 2013 nr 13 poz. 532. Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r. w spra-
wie udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicz-
nych przedszkolach, szkołach i placówkach.
Dz. U. 2017 poz. 1643. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia
28 sierpnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie udzielania i organi-
zacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szko-
łach i placówkach.
Dz. U. 2017 poz. 356. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego
2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz pod-
stawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla
uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub
znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogól-
nego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego
dla szkoły policealnej MEN.
MEN, 2017, men.gov.pl/zycie-szkoly/wychowanie-przedszkolne/przedszkola/wycho-
wanie-przedszkolne-w-polsce.html [dostęp: 29.05.2017].