Szkoła przyjazna kreatywności. Czynniki sukcesu
- Autor: Jan Fazlagić
- Wydawca: Difin
- ISBN: 978-83-8270-216-3
- Data wydania: 2023
- Liczba stron/format: 258/B5
- Oprawa: miękka
Cena detaliczna
-
60.00 zł
54.00 zł
- Najniższa cena z ostatnich 30 dni: 54.00 zł
- Darmowa dostawa od 200 zł
- Wysyłka w ciągu 24h
10% taniej
Szkoła przyjazna kreatywności to najnowsza książka znanego w Polsce eksperta i propagatora nowoczesnych metod zarządzania szkołą. Każdy nauczyciel, dyrektor szkoły,
badacz zajmujący się edukacją czy pracownik administracji oświatowej znajdzie w tej książce
olbrzymią liczbę cennych i praktycznych porad odnośnie do tego, jak organizować pracę szkoły
w XXI wieku w epoce sztucznej inteligencji oraz dojścia do głosu pokoleń Z i Alfa. Książka stanowi kompendium wiedzy o tym, jak zrozumieć kreatywność uczniów i jak się o nią troszczyć.
Wiedza i umiejętności, które są propagowane w tej książce, nie są nauczane ani na studiach
nauczycielskich, ani na większości szkoleń dla nauczycieli. Książka będzie także bardzo przydatna rodzicom zainteresowanym wychowywaniem kreatywnych dzieci.
Patronat:
Spis treści:
Wstęp
1. Istota i rodzaje kreatywności
Wprowadzenie
1.1. Definicja i sposoby rozumienia kreatywności
1.2. Rodzaje kreatywności
1.3. Mity i nieporozumienia dotyczące rozumienia kreatywności
Podsumowanie
Rekomendacje, wnioski i zachęty do refleksji dla nauczycieli
2. Teorie i modele opisujące kreatywność
Wprowadzenie
2.1. Teorie wyjaśniające istotę kreatywności
2.2. Istota procesu kreatywnego
2.3. Proces twórczy a sztuczna inteligencja
Podsumowanie
Rekomendacje, wnioski i zachęty do refleksji dla nauczycieli
3. Cechy kreatywnych uczniów
Wprowadzenie
3.1. „Wzorowy uczeń” w epoce sztucznej inteligencji
3.2. Zasoby osobiste związane z kreatywnością
3.3. Zachowania i działania charakterystyczne dla osób kreatywnych
3.4. Domeny kreatywności
Podsumowanie
Rekomendacje, wnioski i zachęty do refleksji dla nauczycieli
4. Motywowanie do kreatywności
Wprowadzenie
4.1. Teorie motywacji
4.2. Co motywuje do kreatywności?
4.3. Tworzenie klimatu szkoły sprzyjającego kreatywności
Podsumowanie
Rekomendacje, wnioski i zachęty do refleksji dla nauczycieli
5. Organizacja szkoły przyjaznej kreatywności
Wprowadzenie
5.1. Kreatywność a wiedza encyklopedyczna w szkole
5.2. Czy warto mierzyć kreatywność uczniów w szkole?
5.3. Metody pomiaru kreatywności
5.3. Dalsze metody wspierania rozwoju kreatywności uczniów w czasie zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych
5.4. Pomiar kreatywności uczniów w systemie edukacji
Podsumowanie
Rekomendacje, wnioski i zachęty do refleksji dla nauczycieli
6. Działania na rzecz rozwoju kreatywności uczniów w polityce oświatowej
Wprowadzenie
6.1. Na czym polega innowacyjność w sektorze edukacji?
6.2. Polityka oświatowa a edukacja na rzecz rozwoju kreatywności
6.3. Profil absolwenta polskiej szkoły przyjaznej kreatywności
Podsumowanie
Rekomendacje, wnioski i zachęty do refleksji dla nauczycieli
Zakończenie
Spis tabel, ramek i schematów
Bibliografia
Pamięć i (nie)obecność. Wspomnienie Profesor Wity Szulc
Wybrane książki Profesor Wity Szulc
Kreatywność uczniów i zaangażowanie nauczycieli w jej wdrażanie to jedne z najważniejszych warunków tworzenia lepszego świata, budowania wspólnego dobra. Z radością i zadowoleniem czytałem książkę napisaną przystępnym językiem i wzbogacaną licznymi przykładami, osadzoną w bogatej literaturze. Zainspirowała mnie, doświadczonego nauczyciela akademickiego, do wielu przemyśleń, jak uczyć kolejne pokolenia, aby ich kreatywność służyła dobrostanowi naszej planety. Kreatywność, powiązana z etyką i zaangażowaniem, to ważna inwestycja w wymiarze społecznym oraz ekonomicznym. Prezentowana książka pomoże dyrektorom placówek edukacyjnych oraz nauczycielom czuć dumę ze swojej odpowiedzialnej pracy oraz realizacji najważniejszej misji – służenia kolejnym pokoleniom w ich wysiłkach na rzecz długiego oraz szczęśliwego życia.
Jan Fazlagić profesor zwyczajny. Pracuje na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Od ponad 20 lat promuje nowoczesne metody zarządzania w oświacie. Prowadził szkolenia dla nauczycieli, dyrektorów szkół oraz przygotował wiele ekspertyz i opracowań, m.in. dla Ministerstwa Edukacji Narodowej, Ministerstwa Rozwoju, Ośrodka Rozwoju Edukacji, Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji oraz Instytutu Badań Edukacyjnych (najnowsze opracowanie to Sztuczna inteligencja w edukacji). W 2017 roku opracował podstawy realizowanego aktualnie projektu Szkoła dla innowatora. Był także zaangażowany we współtworzenie założeń przedmiotu biznes i zarządzanie. Autor 20 książek i ponad 300 artykułów naukowych i popularnonaukowych z zakresu zarządzania wiedzą, zarządzania w edukacji oraz zarządzania samorządowego. Założyciel Fundacji ARTEVITAS im. prof. Wity Szulc.
Adams, J. S. (1963). Towards an understanding of inequity. The Journal of Abnormal and
Social Psychology, 67(5), 422–436.
Aguilar-Alonso, A. (1996). Personality and creativity. Personality and Individual Differ-
ences, 21(6).
Alencar, E.M. (1999). Barreiras a criatividade pessoal: Desenvolvimento de um instru-
mento de medida [Obstacles to personal creativity: the development of a measurement
instrument], Psicologia Escolar e Educacional, 3, 123–132.
Amabile, T. (1983). The social psychology of creativity: A componential conceptual-
ization. Journal of Personality and Social Psychology, 45(2), 357–376. DOI: 10.1037/
0022-3514.45.2.357.
Amabile, T. M. (1988). A model of creativity and innovation in organizations. W: B. S. Cum-
mings (ed.), Research in organizational behavior (s. 23–167). Greenwich: JAI Press.
Amabile, T. M., Handley, C. H., Kramer, S. J. (2002). Creativity under the Gun. Harvard
Business Review, 8.
Amabile, T. M., Pratt, M. G. (2016). The dynamic componential model of creativity and
innovation in organizations: Making progress, making meaning. Research in Organi-
zational Behavior, 36, 157–183.
Andrew, Ch., (2014). The 3 myths about creativity in business. http://www.theguardian.
com/media-network/media-network-blog/2014/jan/17/3-myths-creativity-in-business
(dostęp: 20.07.2015).
Ankersen, R. (2018). Kopalnie talentów. Jak odkryć i rozwinąć talent – u siebie i u innych.
Kraków: SQN.
Baer, J. (1991). Generality of creativity across performance domains. Creativity Research
Journal, 4, 23–39.Bibliografia 225
Baer, J. (1993). Divergent thinking and creativity: A task-specific approach . Hillsdale, NJ,
USA: Lawrence Erlbaum Associates.
Baer, J. (1996). The effects of task-specific divergent-thinking training. Journal of Creative
Behavior, 30, 183–187.
Baer, J. (1998). The case for domain specificity of creativity. Creativity Research Journal,
11, 173–177. DOI: 10.1207/s15326934crj1102_7.
Baer, J. (2010). Is creativity domain specific? W: J. C. Kaufman, R. J. Sternberg (red.),
The Cambridge handbook of creativity (s. 321–341). Cambridge University Press,
DOI: 10.1017/CBO9780511763205.021
Bakhshi, H., Frey, C., Osborne, M. (2015). Creativity Vs Robots, http://www.nesta.org.uk/
publications/creativity-vs-robots#sthash.hj3oWv8B.dpuf (dostęp: 12.07.2015).
Ball, P. (2007). Masa krytyczna, Kraków: Isingnis.
Baumeister, R. F., Tierney, J. (2013). Siła woli. Poznań: Media Rodzina.
Baumeister, R.F., Smart L., Boden, J.M., (1996). Relation of threatened egotism to violence
and aggression. The dark side of high self-esteem. Psychological Review, 103.
Beaty, R.B., Kenett, Y. N., Christensen, P.A., Rosenberg, M.D., Benedek, M., Chen, Q., Fink,
A., Qiu, J., Kwapil, T.R., Kane, M.J., Silvia, P.J., materiały konferencyjne, The National
Academy of Sciences Jan 2018, 115 (5) 1087–1092. DOI: 10.1073/pnas.1713532115.
Beghetto, R., Kaufman J. (2010). Nurturing creativity in the classroom, Cambridge Uni-
versity Press.
Bem, D. J. (1972). Self-perception theory. Advances in Experimental Social Psychology, 6,
1–62. DOI: 10.1016/S0065-2601(08)60024-6.
Benjamin, L. (1984). Creativity and counseling. Ann Arbor: School of Education, University
of Michigan.
Blair, C. S., Mumford M. D. (2007). Errors in Idea Evaluation: Preference for the Unorig-
inal?. The Journal of Creative Behavior. 41 (3), 197–222.
Błaszczuk, D., Fazlagić, J., Skikiewicz, R. (2017). Zaufanie i kapitał społeczny w polskim
biznesie, Warszawa: Wydawnictwo AFiB Vistula.
Blikle, A. J. (2014). Doktryna jakości, Gliwice: Helion.
Botella, M., Glaveanu V., Zenasni F., Storme M., Myszkowski, N., Wolff, M., Lubart, T.
(2013). How Artists Create: Creative Process and Multivariate Factors, Learning and
Individual Differences, 26, 161–170.
Botella, M., Zenasni F., Lubart T. (2018). What Are the Stages of the Creative Process? What
Visual Art Students Are Saying. Frontiers in Psychology, 9(2266), 1–13.
Briggs, S. (2014). Why Self-esteem Hurts Learning but Self-confidence does the Opposite.
https://www.opencolleges.edu.au/informed/features/self-efficacy-and-learning/
(dostęp: 30.04.2023).
Bronson, P., Merryman, A. (2015). The Creativity Crisis, Newsweek. https://www.newsweek.
com/creativity-crisis-74665 (dostęp: 17.05.2023).226 Bibliografia
Byron, K., Khazanchi, S., Nazarian, D. (2010). The relationship between stressors and
creativity: a meta-analysis examining competing theoretical models. Journal of Applied
Psychology, 95, 201–212. DOI: 10.1037/a0017868.
Chen, H.-H., Yuan, Y.-H. (2021). The Study of the Relationships of Teacher’s Creative
Teaching, Imagination, and Principal’s Visionary Leadership. SAGE Open, 11(3). DOI:
10.1177/21582440211029932.
Coffield, F., Moseley, D., Hall, E., Ecclestone, K. (2004). Learning styles and pedagogy in
post-16 learning: A systematic and critical review. London: Learning and Skills Research
Centre.
Colvin, G. (2011). Talent jest przeceniany, Warszawa: MT Biznes.
Cropley, D. H., Kauffman, J. C., Cropley, A. J. (2011). Measuring Creativity for Innovation
Management, Journal of Technology Management & Innovation, 6(3).
Csikszentmihalyi, M. (1988). Society, culture, and person: A systems view of creativity.
W: R. Sternberg (ed.), The nature of creativity. Contemporary psychological perspectives
(s. 325–339). Cambridge: Cambridge University Press.
Csikszentmihalyi, M. (1996a). Creativity: Flow and the Psychology of Discovery and In-
vention, Harper Collins Publishers. https://books.google.fr/books/about/Creativity.
html?id=K0buAAAAMAAJ&redir_esc=y (dostęp: 17.05.2023).
Csikszentmihalyi, M. (1996b). The Creative Personality , Psychology Today. https://www.
psychologytoday.com/us/articles/199607/the-creative-personality (dostęp: 17.05.2023).
Csikszentmihalyi, M. (2004). Flow, the secret to happiness [Video file]. https://www.ted.
com/talks/mihaly_csikszentmihalyi_on_flow?language=en (dostęp: 17.05.2023).
Csikszentmihalyi, M. (2014). The systems model of creativity and its applications. W:
D. K. Simonton (ed.), The Wiley handbook of genius (s. 533–545). Wiley Blackwell.
Daniel, R. (2020). The creative process explored: artists’ views and reflections, Creative
Industries Journal. DOI: 10.1080/17510694.2020.1755772.
Davis, G. A. (1991). Teaching creativity thinking. W: N. Colangelo, G. A. Davis (eds.),
Handbook of gifted education (s. 236–244). Boston: Allyn & Bacon.
De Bono, E. (2007). Sześć myślowych kapeluszy, Gliwice: Helion.
Diakidoy, I.-A., Spanoudis, G. (2002). Domain specificity in creativity testing: A compar-
ison of performance on a general divergent-thinking test and a parallel, content-spe-
cific test. The Journal of Creative Behavior, 36, 41–61. DOI: 10.1002/j.2162-6057.2002.
tb01055.x.
Dietrich, A. (2019). Types of creativity. Psychonomic Bulletin & Review, 26, 1–12. DOI:
10.3758/s13423-018-15177.
Du Sautoy, M. (2020). Kod Kreatywności. Sztuka i innowacje w epoce sztucznej inteligencji.
Kraków: Copernicus Center Press.
Duckworth, A. L. (2016). Upór. Potęga pasji i wytrwałości. Łodź: Galaktyka.
Duckworth, A. L., Peterson, C., Matthews, M. D., Kelly, D. R. (2007). Grit: Perseverance and
passion for long-term goals. Journal of Personality and Social Psychology, 9, 1087–1101.Bibliografia 227
Duhigg, Ch. (2013). Siła nawyku. Dlaczego robimy to co robimy i jak można to zmienić
w życiu i biznesie. Warszawa: Wydawnictwo Dom Wydawniczy PWN.
Dunbar, R. (2019). Ilu przyjaciół potrzebuje człowiek? Kraków: Copernicus Center Press.
Dunn, R. S., Dunn, K. J. (1999). The complete guide to the learning styles inservice system.
Allyn & Bacon.
Dutton, K. (2018). Zaklinanie Umysłu, Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie.
Dweck, C. S. (2006). Mindset: The New Psychology of Success, New York: Random House.
Elearning Inside. (2023). Roybi Acquires Kid-Focused Ai Speech Recognition Platform Kid-
sense.Ai. https://news.elearninginside.com/roybi-acquires-kid-focused-ai-speech-rec-
ognition-platform-kidsense-ai/ (dostęp: 30.04.2023).
Ericsson, K. A. (1976). Approaches to descriptions and analyses of problem-solving processes:
The 8-puzzle . Reports from the Department of Psychology, the University of Stockholm,
Supplement No. 32 (praca doktorska).
European Commission. (2005). Population Innovation Readiness. Special Eurobarometer
236/Wave 63.4 – TNS Opinion & Social, August 2005, Brussels.
Evans, D. (2001). Not so crazy after all. Nature, 409, 284. DOI: 10.1038/35053152
Executive Office of the President (2016). Artificial Intelligence, Automation, and the Econ -
omy. December. https://obamawhitehouse.archives.gov/sites/whitehouse.gov/files/
documents/Artificial-Intelligence-Automation-Economy.pdf (dostęp: 17.05.2023)
Eysenck, H. J. (1995). Genius: The natural history of creativity . New York: Cambridge
University Press.
Fasko, D. (2000–2001). Education and Creativity Education. Creativity Research Journal,
13, 3 & 4, 317–327.
Fazlagić, J. A. (2003). Marketingowe zarządzanie szkołą. Warszawa: Centralny Ośrodek
Doskonalenia Nauczycieli.
Fazlagić, J. A. (2007). Zarządzanie wiedzą w szkole. Warszawa: Centralny Ośrodek Dosko-
nalenia Nauczycieli.
Fazlagić, J. (2009). Cała prawda o motywowaniu za pomocą pieniędzy. Dyrektor Szkoły,
12, 24–28.
Fazlagić, J. (2014). Innowacyjne zarządzanie wiedzą. Warszawa: Difin.
Fazlagić, J. (2015). Kreatywni w biznesie. Warszawa: Poltext.
Fazlagić, J. (2017a). Szkoła dla innowatora, ekspertyza. Warszawa: Ministerstwo Rozwoju RP.
Fazlagić, J. (2017b). Poradnik innowacyjnego samorządowca. Warszawa: Poltext.
Fazlagić, J. (2018). Szkoła dla Innowatora. Kształtowanie kompetencji proinnowacyjnych,
Kalisz: Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli.
Fazlagić, J. (2019). Kreatywność w systemie edukacji. Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu
Edukacji.
Fazlagić, J. (2021). Podstawy tworzenia polityki oświatowej. Dyrektor Szkoły, 7.
Fazlagić, J. (2022a). Dobre praktyki w zakresie wspierania kreatywności, innowacyjności
i samodzielności uczniów szkół ponadpodstawowych. Warszawa: Ośrodek Rozwoju
Edukacji.228 Bibliografia
Fazlagić, J. (red.) (2022b). Sztuczna inteligencja (AI) jako megatrend kształtujący edukację.
Jak przygotowywać się na szanse i wyzwania społeczno-gospodarcze związane ze sztuczną
inteligencją? Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
Feist, G. J. (1998). A meta-analysis of personality in scientific and artistic creativity’. Per-
sonality and Social Psychology Review, 2(4), 290–309.
Feldhusen, J. F., Treffinger, D. J. (1980). Creative thinking and problem solving in gifted
education. Dubuque, IA: Kendall/Hunt.
Feldman, D. H. (1999). The development of creativity. W: R. J. Sternberg (ed.), Handbook
of creativity (s. 169–186). Cambridge University Press.
Festinger, L., Schachter, S., Back, K. (1950). Social pressures in informal groups: A study of
human factors in housing. Cambridge, UK: Harper.
Florida, R. (2002). The Rise of the Creative Class: And How It’s Transforming Work, Leisure,
Community and Everyday Life. New York, NY: Basic Books.
Franken, R. E. (1994). Human Motivation, 3rd ed. Pacific Grove, CA: Brooks/Cole Pub -
lishing Company.
Fromm, E. (2012). O sztuce Istnienia. Terapeutyczne aspekty psychoanalizy. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gardner, H. (1983). Frames of mind: The theory of multiple intelligences . London:
Heinemann.
Geisel, T. S. (1960). Kto zje zielone jajka sadzone? Poznań: Media Rodzina.
Giampietro, M., Cavallera, G. M. (2007). Morning and evening types and creative thinking.
Personality and Individual Differences, 42 (3), 453463. DOI: 10.1016/j.paid.2006.06.027.
Gibson, J., Light, P. (1967). Intelligence among university scientists. Nature, 213, 441–443.
Gilbert, D. (2007). Na tropie szczęścia. Poznań: Media Rodzina.
Gladwell, M. (2009). Poza schematem. Kraków: Znak Literanova.
Glaveanu, V., Lubart, T., Bonnardel, N., Botella, M., de Biaisi, P. M., Desainte-Catherine, M.,
Georgsdottir, A., Guillou, K., Kurtag, G., Mouchiroud, C., Storme, M., Wojtczuk, A.,
Zenasni, F. (2013). Creativity as action: findings from five creative domains. Frontiers
in Psychology, 4, 176. DOI: 10.3389/fpsyg.2013.00176.
Gondola, J. C., Tuckman, B. W. (1985). Effects of a systematic program of exercise on
selected measures of creativity. Perceptual and Motor Skills, 60, 53–54. DOI: 10.2466/
pms.1985.60.1.53.
Griffiths, M. (2014). Encouraging Imagination and Creativity in the Teaching Profession.
European Educational Research Journal, 13.
Guardian (2013). Top tips: what can encourage local government to innovate? https://
www.theguardian.com/local-government-network/2013/jul/27/top-tips-encourage-lo-
cal-government-innovate (dostęp: 25.07.2021).
Guilford, J. (1966). Measurement and Creativity. Theory into Practice , 5, 185–189.
Guilford, J. P. (1950). Creativity. American Psychologist, 5, 444–454.
Guilford, J. P. (1957). Creative abilities in the arts. Psychological Review, 64(2), 110–118.
DOI: 10.1037/h0048280Bibliografia 229
Guilford, J. P. (1967). The Nature of Human Intelligence . New York, NY: McGraw-Hill.
Guilford, J. P. (1975). Varieties of creative giftedness, their measurement and development.
Gifted Child Quarterly , 19, 107–121.
Haidt, J. (2012). Prawy umysł. Dlaczego dobrych ludzi dzieli religia i polityka? Sopot: Smak
Słowa.
Handy, Ch. (1993). Understanding Ankara organizations. Londyn: Penguin Books.
Hanover Research (2017). Best practices in gifted programming, https://www.apsva.us/
wp-content/uploads/2018/10/Best-Practices-in-Gifted-Programming-Arlington-Pub -
lic-Schools.pdf (dostęp: 16.05.2023).
Hansford, B. C., Hattie, J. A. (1982). The relationship between self and achievement/
performance measures. Review of Educational Research, 52(1), 123–142. DOI:
org/10.2307/1170275.
Heckman, J. J. (2000). Policies to Foster Human Capital. Research in Economics, 54 (1).
Hennessey, B. A., Amabile, T. M. (1987). Creativity and learning. Washington, DC: NEA
Professional Library.
Herzberg, F. (1959). The motivation to work . New York: Wiley.
Hoggard, L. (2006). Jak być szczęśliwym? Poznań: Rebis.
Iskra-Golec, I. (2019). Chronotyp, czyli „ranne ptaszki” i „nocne marki”. Psychologia
w praktyce 14. www.psychologiawpraktyce.pl (dostęp: 20.07.2021).
Jackson, N. (2006). Creativity in higher education. SCEPTrE Scholarly Paper, 3, 1–25.
Janczak, D., Grześlak, M. (2020). Rozwijanie kreatywności i postaw proinnowacyjnych
uczniów z wykorzystaniem nowych technologii, Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
Jeffrey, B., Craft, A. (2004). Teaching creatively and teaching for creativity: distinctions
and relationships, Educational Studies, 30, 1, 77–87
Jung, R. E., Flores, R. A., Hunter, D. (2016). A new measure of imagination ability: An-
atomical brain imaging correlates. Frontiers in Psychology, 7, 496. DOI: 10.3389/
fpsyg.2016.00496.
Kahneman, D., Sibony, O., Sunstein, S. (2022). Szum. Skąd się biorą błędy w naszych decy-
zjach, Poznań: Media Rodzina.
Kaufman, J. C. (2016). Creativity 101. New York: Springer Publishing Company.
Kaufman, J. C., Beghetto, R. A. (2009). Beyond Big and Little: The Four C Model of Cre -
ativity. Review of General Psychology, 13, 1–12.
Kaufman, J. C., Glăveanu, V. P. (2021). An Overview of Creativity Theories. https://www.
researchgate.net/publication/351033093_An_Overview_of_Creativity_Theories
(dostęp: 16.05.2023).
Kaufman, S. B. (2013). Ungifted: Intelligence redefined . New York: Basic Books.
Kaufman, S. i in. (2016). Openness to experience and intellect differentially predict creative
achievement in the Arts and Sciences, Journal of Personality, 84, 2, 248–258. DOI:
10.1111/jopy.12156.
Kelly, K. (1995). Out of control: The new biology of machines. New York: Basic Books.230 Bibliografia
Kim, Y. J., Zhong, Ch.-B. (2017). Ideas rise from chaos: Information structure and creativ-
ity. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 138, 15.
Kniffin, K. M, Hanks, A. S. (2016). Revisiting Gladwell’s Hockey Players: Influence of Rela -
tive Age Effects upon Earning the PhD, Contemporary Economic Policy. DOI: 10.1111/
coep.12114.
Koen, P. A., Ajamian, G., Boyce, S., Clamen, A., Fisher, E., Fountoulakis, S., Johnson, A.,
Puri, P., Seibert, R. (2002). Fuzzy-front end: Effective methods, tools and techniques.
W: P. Belliveau, A. Griffen, S. Sorermeyer (eds.), PDMA toolbook for new product de-
velopment (s. 2–35). New York: John Wiley and Sons.
Kohn, A. (1994). The Truth about Self-Esteem. Phi Delta Kappan, 76, 272–283.
Kozbelt, A., Beghetto, R. A., Runco M. A. (2010). Theories of Creativity. The Cambridge
Handbook of Creativity, 2, 20–47.
Kozielecki, J. (1987). Koncepcja transgresyjna człowieka: analiza psychologiczna. Warszawa:
PWN.
Land, G., Beth, J. (1992). Breakpoint and Beyond: Mastering the Future Today. New York:
Harper and Harper Perennial..
Land, G., Jarman, B. (1998). Breakpoint and Beyond: Mastering the Future Today, New
York: Leadership Inc.
Lewandowski, E. (2011). Charakter narodowy Polaków i innych. Warszawa: Muza.
Lilienfeld, S. O., Lynn, S.J., Ruscio, J., Beyerstein, B. L. (2011). 50 Wielkich Mitów Współ-
czesnej Psychologii. Warszawa: CiS.
Lloyd, K., Smith, P. (2004). Developing Creativity in the Primary School: A Practical Guide
for School Leaders. Nottingham: National College for School Leadership.
Lubart, T. (2018). Creative Process. London: Springer.
Maccoby, M. (2004). Narcissistic Leaders: The Incredible Pros, the Inevitable Cons, Har-
vard Business Review, 1.
Machura, M. (2023). Chat GPT w szkole. Szanse i zagrożenia. Warszawa: Instytut Badań
Edukacyjnych.
Macnamara, B. N., Moreau, D., Hambrick, D. Z. (2016). The Relationship Between Deliber-
ate Practice and Performance in Sports: A Meta-Analysis. Perspectives on Psychological
Science, 11(3), 333–350. DOI: 10.1177/1745691616635591.
Magrini, M. (2019). Mózg. Podręcznik użytkownika. Łódź: Wydawnictwo JK.
Martinsen, O. (1995). Cognitive styles and experience in solving insight problems: Repli-
cation and extension. Creativity Research Journal, 8, 291–298.
Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50(4), 370–396.
DOI: 10.1037/h0054346.
McClelland, D. C. (1965). Toward a theory of motive acquisition. American Psychologist,
20(5), 321–333.
McCrae, R. (1987). Creativity, divergent thinking, and openness to experience. Journal of
Personality and Social Psychology, 52(6), 1258.Bibliografia 231
McNerney, S. (2012). What Motivates Creativity? http://bigthink.com/insights-of-genius/
what-motivates-creativity (dostęp: 11.06.2023).
Milgram, S. (1967). The Small World. Psychology Today, 2, 60–67.
Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej (2023). Informacje o Strategii na rzecz Od-
powiedzialnego Rozwoju, https://www.gov.pl/web/fundusze-regiony/informacje-o-stra-
tegii-na-rzecz-odpowiedzialnego-rozwoju (dostęp: 16.05.2023).
Mohan, M. (1971). Is there a need for a course in creativity in teacher education? Journal
of Creative Behavior, 7, 175–186.
Naiman, L. (2023). Can Creativity be Taught? Here’s What the Research Says, https://www.
creativityatwork.com/can-creativity-be-taught/ (dostęp: 14.06.2023).
Naglieri, J. A., Kaufman, J. C. (2001). Understanding intelligence, giftedness, and creativity
using PASS theory. Roeper Review, 23, 151–156.
Nęcka, E. (1994). Inteligencja i procesy poznawcze. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Nęcka, E. (2001). Psychologia twórczości. Gdańsk: GWP.
Nilsson, P. (2011). The Challenge of Innovation. In Critical Thinking and Creativity: Learning
Outside the Box. Materiały konferencyjne, 9th International Conference of the Bilkent
University Graduate School of Education.
Norhia, N., Groysberg, B., Eling Lee, L. (2008). Employee Motivation: A Powerful New
Model. Harvard Business Review.
O’Connor, J., McDermott, I. (1997). The Art of Systems Thinking: Essential Skills for Cre -
ativity and Problem Solving. London: Thorsons.
O’Hara, L. A., Sternberg, R. J. (2000–2001). It doesn’t hurt to ask: effects of instructions to
be creative, practical, or analytical on essay-writing performance and their interaction
with students’ thinking styles’. Creativity Research Journal, 13, 197– 210.
O’Mara, S. (2019). In Praise of Walking. The new science of how we walk and why it’s good
for us, London: The Bodley Head.
O’Neil, C. (2017). Broń matematycznej zagłady. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
OECD (2007). OECD and CESifo Word Economic Survey (WES), I. Paris: OECD Publishing.
OECD (2010). The OECD Innovation Strategy: Getting a Head Start on Tomorrow . Paris:
OECD Publishing.
OECD (2015). The Innovation Imperative in the Public Sector: Setting and Agenda for Action .
Paris: OECD Publishing. DOI: 10.1787/9789264236561-en.
OECD (2017a). PISA 2021 Creative Thinking Strategic Advisory Group Report. Organisation
for Economic Co-Operation and Development. https://one.oecd.org/document/EDU/
PISA/GB(2017)19/en/pdf (dostęp: 15.06.2017).
OECD (2017b). Fostering Innovation in the Public Sector. Paris: OECD Publishing. DOI:
10.1787/9789264270879-en.
OECD (2019). Framework for the Assessment of Creative Thinking in PISA 2021: Third
Draft. OECD Publishing, Paris.
OECD. (2017c). Social and Emotional Skills. Well-being, connectedness and success, OECD
Publishing Paris.232 Bibliografia
Ogińska-Bulik, N. (2001). Zasoby osobiste jako wyznaczniki radzenia sobie ze stresem
u dzieci. Acta Iniversitatis Lodziensis. Folia Psychologica, 5.
Oliver, B. R., Plomin R. (2007). Twins’ Early Development Study (TEDS): a multivariate,
longitudinal genetic investigation of language, cognition and behavior problems from
childhood through adolescence. Twin Research and Human Genetics, 10(1), 96–105.
DOI: 10.1375/twin.10.1.96.
ONZ (2016). Innovations in Governance and Public Administration: Replicating what
works. New York: Department of Economic and Social Affairs United Nations.
Oppezzo, M., Schwartz, D. L. (2014). Give Your Ideas Some Legs: The Positive Effect of
Walking on Creative Thinking. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory,
and Cognition, 40, 4, 1142–1152.
Parlament Europejski (2020). Sztuczna inteligencja: szanse i zagrożenia, https://www.
europarl.europa.eu/news/pl/headlines/priorities/sztuczna-inteligencja-w-ue/
20200918STO87404/sztuczna-inteligencja-szanse-i-zagrozenia (dostęp: 1.05.2023).
Pellegrini, M., Vivanet, G. (2021). Evidence-Based Policies in Education: Initiatives
and Challenges in Europe. ECNU Review of Education, 4(1), 25–45. https://doi.
org/10.1177/2096531120924670
Perina, K. (2017). The Mad Genius Mystery. Psychology Today, https://www.psychology-
today.com/intl/articles/201707/the-mad-genius-mystery (dostęp: 1.05.2023).
Peterson, J. (2017). Lectures: Exploring the Psychology of Creativity, https://www.youtube.
com/watch?v=KxGPe1jD-qY (dostęp: 1.05.2023).
Petrowski, M. J. (2000) Creativity research: implications for teaching, learning, and think-
ing. Reference Services Review, 28, 304–312.
Pink, D. (2011). Drive. Kompletnie nowe spojrzenie na motywację. Warszawa: Studio Emka.
Plucker, J., Beghetto, R., Dow, G. (2004). Why isn’t creativity more important to educa-
tional psychologists? Potentials, pitfalls, and future directions in creativity research,
Educational Psychologist, 39(2), 83–96.
Popper, K. (1997). Mit schematu pojęciowego: w obronie nauki i racjonalności. Warszawa:
Książka i Wiedza.
Porter, L. W., Lawler, E. E. (1968). Managerial attitudes and performance. Homewood, Il.:
R. D. Irwin.
Pringle, Z. I. (2021). Creativity and Serendipity: Making the Unexpected Happen An in-
ternational conference examines how serendipity benefits creativity. Psychology Today,
https://www.psychologytoday.com/us/blog/creativity-the-art-and-science/202106/cre-
ativity-and-serendipity-making-the-unexpected-happen (dostęp: 16.05.2023).
Provenzano, N. (2015). Creativity in the Classroom. https://www.edutopia.org/blog/cre-
ativity-in-the-classroom-nicholas-provenzano (dostęp: 17.05.2023).
Renzulli, J. S., Smith, L. H., Reis, S. M. (1982). Curriculum compacting: An essential strat-
egy for working with gifted students. Elementary School Journal, 82, 185–194.
Rhodes, M. (1961). An analysis of creativity. The Phi Delta Kappan , 42, 305–310.Bibliografia 233
Rock, D. (2008). SCARF: A brain-based model for collaborating with and influencing
others, NeuroLeadership Journal, 1.
Rock, D. (2009). Your Brain at Work: Strategies for Overcoming Distraction, Regaining Focus,
and Working Smarter All Day Long. New York: HarperBusiness.
Rominger, C., Fink, A., Weber, B. i in. (2020). Everyday bodily movement is associated
with creativity independently from active positive affect: a Bayesian mediation analysis
approach. Scientific Reports, 10, 11985. DOI: 10.1038/s41598-020-68632-9.
Runco, M. A. (1989). The creativity of children’s art. Child Study Journal, 19, 177–190.
Runco, M. A., Nemiro, J. (1994). Problem finding and problem solving: Problem find -
ing, creativity, and giftedness, June, Roeper Review, 16(4), 235–241. DOI: 10.1080/
02783199409553588.
Sawyer, R. K. (2011). Explaining Creativity: The Science of Human Innovation . Oxford:
Oxford University Press.
Schleicher, A. (2018). What makes high-performing school systems different. World Class:
How to Build a 21st-Century School System, Paris: OECD Publishing.
Schlesinger, J. (2009). Creative mythconceptions: A closer look at the evidence for the
„mad genius” hypothesis. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts, 3(2), 62–72.
Schwartz, D., Bransford, J., Sears D. (2005). Efficiency and Innovation in Transfer. Transfer
of Larning from a Modern, Multidisciplinary Perspective, 3, 1–51.
Schwarz, F. (2007). Dlaczego myślimy to, co myślimy. Wzorce w głowie, Warszawa: Klub
dla Ciebie.
Sheen, R. (2010). Creativity and Education. Creative Education, 1(3), 166–169.
Shenfield, T. (2021). What is creative giftedness, and how can creativity be nurtured in
gifted children? Advanced Psychology, https://www.psy-ed.com/wpblog/what-is-cre-
ative-giftedness-and-how-can-creativity-be-nurtured-in-gifted-children/ (dostęp:
16.05.2023).
Simonton, D. K. (2014a). The mad (creative) genius: what do we know after a centu -
ry of historiometric research? W: J. C. Kaufman (ed.), Creativity and Mental Illness
(s. 218–234). New York: Cambridge University Press.
Simonton, D. K. (2014b). More method in the mad-genius controversy: a historiometric
study of 204 historic creators. Psychology of Aesthetics, Creativity and the Arts, 8, 53–61.
DOI: 10.1037/a0035367.
Skinner, B. F. (1974). About Behaviorism. New York: Random House.
Słownik języka polskiego PWN (2013). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Smith, I. (1970). IQ, Creativity, and the Taxonomy of Educational Objectives: Cognitive
Domain. The Journal of Experimental Education , 38(4), 58–60.
Sole, L., Sole-Coromina L. (2020). Mind the gap: identifying barriers to students engaging
in creative practices in higher Education. Journal of Work-Applied Management, 12(2),
207–220.
Starko, A. J. (2017). Creativity in the Classroom: Schools of Curious Delight, 6th ed. Milton
Park, Abingdon-on-Thames, Oxfordshire, England, UK. DOI: 10.4324/9781315391625.234 Bibliografia
Sternberg, R. (2006). The nature of creativity. Creativity Research Journal, 18(1), 87–98.
Sternberg, R. J. (2018). A Triangular Theory of Creativity. Psychology of Aesthetics, Cre-
ativity, and the Arts, 12(1), 50–67.
Sternberg, R. J., Lubart, T. I. (1991). Creating creative minds. Phi Delta Kappan, 72, 608–614.
Sternberg, R. J., O’Hara, L. A. (2000). Intelligence and creativity. W: R. J. Sternberg (ed.),
Handbook of intelligence (s. 611–630). Cambridge University Press.
Sternberg, R. J., Williams, W. M. (1996). How to develop student creativity. Alexandria, VA:
Association of Supervision and Curriculum Development.
Sternberg, R., Karemi, S. (2021). An 8P Theoretical Framework for Understanding Cre -
ativity and Theories of Creativity. Journal of Creative Behaviour, August.
Sternberg, R., Lubart, T. (1993). Investing in Creativity. Psychological Inquiry, 4(3), 229–232.
Sternberg, R., Lubart, T. (1995). Defying The Crowd: Cultivating Creativity in A Culture of
Conformity. New York: Free Press.
Sternberg, R., Williams, W. M. (2003). Teaching for Creativity: Two Dozen Tips, http://
www.uf.bg.ac.rs/wp-content/uploads/2015/10/Master7.2015.pdf (dostęp: 1.05.2023).
Sternberg, R.J. (2006). The Nature of Creativity. Creativity Research Journal, 18, 1, 87–984.
Szmidt, K. (2008). Trening kreatywności. Warszawa: Helion.
The Guardian (2021). How dangerous is Jordan B. Peterson, the rightwing professor who
‘hit a hornets’ nest’? https://www.theguardian.com/science/2018/feb/07/how-danger-
ous-is-jordan-b-peterson-the-rightwing-professor-who-hit-a-hornets-nest (dostęp:
31.07.2021).
Thrope J.R. (2017). How being a gifted kid affects you as an adult, Bustle. https://www.
bustle.com/p/how-being-a-gifted-kid-affects-you-as-adult-32168 (dostęp: 16.05.2023).
Torrance, E. (1959). Current research on the nature of creative talent. Journal of Counseling
Psychology, 6/4, 309–316. DOI: 10.1037/h0042285.
Torrance, E. P. (1962). Guiding creative talent. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
Torrance, E. P. (1966). Torrance tests of creative thinking. Princeton: N.J., Personnel Press.
DOI: 10.1080/13678868.2020.1818513.
Torrance, E. P. (1974). Torrance tests of creative thinking. Lexington, MA: Personnel Press.
Torrance, E. P. (1993). Understanding Creativity: Where to Start? Psychological Inquiry,
4(3), 232–234.
Torres, T. (2016). Why brainstorming doesn’t work (and what to do instead). https://www.
inc.com/teresa-torres/why-brainstorming-doesnt-work-and-what-to-do-instead.html
(dostęp: 10.06.2021).
Treffinger, D. J. (1980). Encouraging creative learning for the gifted and talented . Ventura,
CA: Ventura County Schools/LTI.
Unsworth, K. (2001). Unpacking Creativity. The Academy of Management Review , 26(2), 289.
Uzzi, B., Spiro, J. (2005). Collaboration and creativity: The small world problem, American
Journal of Sociology, 111(2), 447–504. DOI: 10.1086/432782.
Vartanian, O., Sidney A. S., Herz, N., Suedfeld. (2020). The Creative Brain Under Stress:
Considerations for Performance in Extreme Environments, Frontiers of Psychology, 30 October, Sec. Performance Science, 11. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/
fpsyg.2020.585969/full. DOI: 10.3389/fpsyg.2020.585969.
Vernon, P. E. (1960). The structure of human abilities, London: Methuen.
Vogel, S., Schwabe, L. (2016). Learning and memory under stress: implications for the
classroom. npj Science of Learning, 1, 16011. DOI: 10.1038/npjscilearn.2016.11.
Vroom, V. H. (1964). Work and motivation. New York: Wiley. Harvard.
Walker, T. (2016). Schools need introverted teachers, but avoiding burnout a challenge,
National Education Association, https://www.nea.org/join-our-movement/join-a-cam-
paign (dostęp: 16.05.2023).
Wallas, G. (1926). The Art of Thought. New York: Harcourt Brace.
Weisberg, R. W. (1993). Creativity: Beyond the myth of genius. New York: W.H. Freeman.
Wellesley College (2005). The Study of Giftedness and Creativity-Two Separate but Parallel
Trajectories. https://nrcgt.uconn.edu/newsletters/fall052/ (dostęp: 10.08.2021).
West, M. A. (2000). Rozwijanie kreatywności wewnątrz organizacji. Warszawa: Wydaw-
nictwo Naukowe PWN.
Woesemann, L., Schueltz G. (2006). Efficiency and Equity in European Education and
Training Systems, EENEE Analytical Report No. 1, European Commission.
Zhan, Su, Togay, G., Côté, A.-M. (2021). Artificial intelligence: a destructive and yet cre -
ative force in the skilled labour market, Human Resource Development International,
24(3), 341.
Ziegler, M. (2014). 7 Famous Quotes You Definitely didn’t Know Were from Women, Forbes,
https://www.forbes.com/sites/maseenaziegler/2014/09/01/how-we-all-got-it-wrong-
women-were-behind-these-7-famously-inspiring-quotes/?sh=569f65371016 (dostęp:
30.04.2023).