Funkcjonowanie osób w starszym wieku

Spis treści:

Wstęp

Rozdział 1. Funkcjonowanie w starszym wieku w świetle teorii gerontologicznych

1.1. Teorie biologiczne starzenia się
1.2. Teorie psychospołeczne starzenia się
1.3. Teorie funkcjonalne starzenia się

Rozdział 2. Naturalne zmiany funkcji fizycznych i psychicznych w starszym wieku

2.1. Zmiany zewnętrzne związane z wiekiem
2.2. Zmiany układowe postępujące z wiekiem
2.2.1. Układ nerwowy
2.2.2. Analizatory zmysłów
2.2.3. Układ mięśniowo-szkieletowy
2.2.4. Układ sercowo-naczyniowy
2.2.5. Układ oddechowy
2.2.6. Układ pokarmowy
2.2.7. Układ wydalniczy
2.2.8. Układ wewnątrzwydzielniczy
2.2.9. Układ rozrodczy
2.3. Zmiany psychiczne w starszym wieku
2.4. Inteligencja
2.5. Pamięć
2.6. Osobowość
2.7. Emocjonalność
2.8. Duchowość
2.9. Mądrość

Rozdział 3. Patologiczne zmiany funkcji fizycznych i psychicznych w starszym wieku

3.1. Zaburzenia poruszania się
3.1.1. Zmiany wzorca chodu
3.1.2. Zmiany w zakresie poczucia równowagi
3.1.3. Upadki i złamania
3.2. Depresja
3.3. Otępienie
3.4. Zaburzenia wzroku i słuchu
3.4.1. Utrata wzroku w starszym wieku
3.4.2. Utrata słuchu w starszym wieku
3.4.3. Jednoczesne uszkodzenie wzroku i słuchu
3.5. Choroby układu sercowo-naczyniowego
3.6. Nietrzymanie moczu

Rozdział 4. Funkcjonowanie społeczne w starszym wieku

4.1. Relacje społeczne osób w starszym wieku
4.1.1. Znajomości i przyjaźnie
4.1.2. Małżeństwo
4.1.3. Rodzicielstwo
4.1.4. Dziadkowie
4.1.5. Rodzeństwo
4.2. Praca
4.3. Emerytura
4.4. Czas wolny
4.5. Wsparcie społeczne

Rozdział 5. Sprawność i niesprawność funkcjonalna osób w zaawansowanym wieku

5.1. Pojęcie sprawności i niepełnosprawności funkcjonalnej
5.1.1. Stan funkcjonalny
5.1.2. Niepełnosprawność
5.2. Powszechność występowania niepełnosprawności wieku starszego
5.3. Przyczyny utraty sprawności w starszym wieku
5.4. Skutki zaburzenia sprawności funkcjonalnej w starszym wieku
5.5. Usprawnianie zaburzeń funkcjonalnych u osób w starszym wieku
5.5.1. Pojęcie rehabilitacji
5.5.2. Powszechność rehabilitacji w starszym wieku
5.5.3. Specyfika potrzeb rehabilitacyjnych w okresie starości

Rozdział 6. Przystosowanie do starości

6.1. Adaptacja do starości
6.2. Pomyślne starzenie się
6.3. Aktywne starzenie się

Bibliografia
Indeks

Bibliografia
Abrams  W.B.,  M.H.  Beers,  R.  Berkow,  MSD  Podręcznik  geriatrii,  Urban&Partner,
Wrocław 1999.
Abramson J., A. Berger, H.M. Krumholz, V. Vaccarino, Depression and risk of heart
failure  among  older  persons  with  isolated  systolic  hypertension,  „Archives  of
Internal Medicine” 2001, 161(14), s. 1725–1730.
Adamczuk J., J.J. Kraczkowski, J.M. Robak, K. Żurawska vel Dziurawiec, Czy nie-
trzymanie moczu to choroba cywilizacyjna?, „Problemy Higieny i Epidemiolo-
gii” 2011, 92(3), s. 382–386.
Adaptacja do starości wg P.B. Baltes i M.M. Baltes, w: Leksykon gerontologii, red.
A.A. Zych, Kraków 2007, s. 13.
Ai A.L., R.E. Dunkle, C. Peterson, S.F. Bolling, The role of private prayer in psy-
chological recovery among midlife and aged patients following cardiac surgery,
„The Gerontologist”, 38(5), s. 591–601.
Aiken L.R., Aging. An introduction to gerontology, SAE Publications, California 1995.
Albert  S.M.,  M.G.  Cattel,  Old  age  in  global  perspective:  Cross-cultural  and  cross-
-national views, G.K. Hall & Co, New York 1994.
Alexopoulos G.S., I.R. Katz, C.F. Reynolds, D. Carpenter, J.P. Docherty, The expert
consensus  guideline  series.  Pharmacotherapy  of  depressive  disorders  in  older
patients, „Postgraduate Med” 2001, Spec No Pharmacotherapy, s. 1–86.
American Association of Retired Persons, Workers over so: Old myths, new realities,
AARP, Washington DC 1995.
American  Psychiatric  Association,  Task  Force  on  DSM-IV.  Diagnostic  and  statisti-
cal  manual  of  mental  disorders:  DSM-IV,  American  Psychiatric  Association,
Washington DC 1994.
Ancoli-Israel S., Sleep problems in older adults: Putting myths to bed, „Geriatrics”
1997, 52(1), s. 20–30.
Andrews G., M. Clark, M. Luszcz, Successful aging in the Australian Longitudinal
Study of Aging: Applying the MacArthur Model Cross-Nationally, „Journal of
Social Issues” 2002, 58(4), s. 749–765.
Anstey K.J., H. Christensen, Education, activity, health, blood pressure and apolipo-
protein E as predictors of cognitive change in old age: A review, „Gerontology”
2000, 46(3), s. 163–177.294 Bibliografia
Antonucci T.C., A.M. Aherman, H. Akiyama, Social networks, support, and integra-
tion, w: Encyclopedia of gerontology, vol. I, ed. J.E. Birren, Academic Press,
New York 1996, s. 555–565.
Araujo A.B., B.A. Mohr, J.B. McKinlay, Changes in Sexual Function in Middle-Aged
and Older Men: Longitudinal Data from the Massachusetts Male Aging Study,
„Journal of American Geriatrics Society” 2004, 52(9), s. 1502–1509.
Ardelt M., Empirical assessment of a three-dimensional wisdom scale, „Research on
Aging” 2003, 25(3), s. 275–324.
Ardelt  M.,  Intellectual  versus  wisdom-related  knowledge:  The  case  for  a  different
kind of learning in the later years of life, „Educational Gerontology: An Interna-
tional Journal of Research and Practice” 2000, 26(8), s. 771–789.
Atchley R.C., A continuity theory of normal aging, „The Gerontologist” 1989, 29(2),
s. 183–90.
Atchley  R.C.,  Retirement  and  leisure  participation:  Continuity  or  crisis?,  „The
Gerontologist” 1971, 11(1), s. 13–17.
Atchley R.C., Social forces and aging, Wadsworth, Belmont CA 1997.
Baltes P.B., M.M. Baltes, Psychological perspectives on successful aging: the Model
of Selective Optimization with Compensation, w: Successful aging: Perspectives
from the behavioral sciences, ed. P.B. Baltes, M.M. Baltes, Cambridge University
Press, Cambridge 1990, s. 1–34.
Baltes P.B., On the incomplete architecture of human ontogeny: Selection, optimi-
zation, and compensation as foundation of developmental theory, „American
Psychologist” 1997, 52(4), s. 366–380.
Baltes P.B., U. Lindenberger, Emergence of a powerful connection between sensory
and cognitive functions across the adult life-span: A new window to the study of
cognitive aging?, „Psychology and Aging” 1997, 12(1), s. 12–21.
Barber  M.D.,  A.G.  Visco,  J.  Wyman,  J.A.  Fantl,  R.C.  Bump,  Sexual  function  in
women with urinary incontinence and pelvic organ prolapse, „Obstetrics and
Gynaecology”, 2002, 99(2), s. 281–289.
Barer B.M., Men and women aging differently, „International Journal of Aging and
Human Development” 1994, 38(1), s. 29–40.
Bartalos M.K., Work, health, and recreation: Aspects of the total person, „Loss, Grief
and Care” 1993, 6(4), s. 7–14.
Bassuk  S.S.,  T.A.  Glass,  L.F.  Berkman,  Social  engagement  and  incident  cognitive
decline in community – dwelling elderly persons, „Annals of Internal Medicine”
1999, 131(3), s. 165–173.
Benjamins M.R., M.A. Musick, D.T. Gold, L.K. George, Age-related declines in acti-
vity  level:  The  relationship  between  chronic  illness  and  religious  activities,
„Journal of Gerontology: Series B” 2003, 58(6), s. 377–385.
Bennett  K.J.,  The  Psychosocial  Cost  of  Sensory  Deprivation,  „Geriatric  Medicine”
2000, 3(8), s. 22–24.295 Bibliografia
Bennett D., J. Schneider, Y. Tang, S. Arnold, R. Wilson, The effect of social networks
on  the  relation  between  Alzheimer’s  disease  pathology  and  level  of  cognitive
function in old people: A longitudinal cohort study, „The Lancet Neurology”
2006, 5(5), s. 406–412.
Bereza B., S. Fundowicz, Strategie regulacji złości a obraz siebie u osób starszych,
„Psychiatria i Psychologia Kliniczna” 2013, 13(4), s. 232–238.
Bertoni-Freddari C., E. Mocchegiani, M. Malavolta, T. Casoli, S.G. Di, P. Fattoretti,
Synaptic  and  mitochondrial  physiopathologic  changes  in  the  aging  nervous
system and the role of zinc ion homeostasis, „Mechanisms of Ageing and Deve-
lopment” 2006, 127(6), s. 590–596.
Bertoni-Freddari C., P. Fattoretti, M. Pieroni, W. Meier-Ruge, J. Ulrich, Enlargement
of synaptic size as a compensative reaction in aging and dementia, „Pathology
Research and Practice” 1992, 188(4–5), s. 612–615.
Biddle B.J., E.J. Thomas, Role Theory: Concepts and research, John Wiley & Sons,
New York 1966, s. 67–72.
Biddle B.J., Recent development in Role Theory, „Annual Review of Sociology” 1986,
12(1), 67–92.
Bień B., B.Z. Wojszel, J. Wilmańska, B. Politańska, Epidemiologiczna ocena rozpo-
wszechnienia niesprawności funkcjonalnej u osób w późnej starości a świadcze-
nie opieki, „Gerontologia Polska” 1999, 7(2), s. 42–47.
Bień B., Stan zdrowia i sprawność ludzi starszych, w: Polska starość, red. B. Synak,
Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2002, s. 35–77.
Birns J., L. Kalra, Cognitive function and hypertension, „Journal of Hum Hyperten-
sion” 2009, 23(2), s. 86–96.
Bjorksten  J,  The  crosslinkage  theory  of  aging,  „Journal  of  American  Geriatric
Society” 1968, 16(4), s. 408–427.
Bjorksten J., H. Tenhu, The crosslinking theory of aging – added evidence, „Experi-
mental Gerontology” 1990, 25(2), s. 91–95.
Blanchard-Fields F., Y. Chen, L. Norris, Everyday problem solving across the adult
life span: Influence of domain specificity and cognitive appraisal , „Psychology
and Aging” 1997, 12(4), s. 684–693.
Blau Z.S., Old Age in a changing society, New Viewpoints, New York 1973.
Błędowski  P.,  Polityka  wobec  osób  starych  –  cele  i  zasady,  „Studia  BAS”  2012,
nr 2(30), s. 201–216.
Blumenthal H.T., A.W. Berns, Autoimmunity and aging, w: Advances in geronto-
logical  research,  ed.  B.L.  Stretcher,  vol.1,  Academic  Press,  New  York  1964,
s. 289–342.
Bogard R., B. Spilka, Self-disclosure and marital satisfaction in mid-life and late-life
remarriages, „International Journal of Aging and Human Development” 1996,
42(3), s. 161–172.296 Bibliografia
Bonk  E.,  S.  Retowski,  Emerytura  –  ulga  czy  udręka?  Postrzeganie  emerytury  na
przykładzie słuchaczy Uniwersytetów Trzeciego Wieku, „Gerontologia Polska”
2013, 21(1), s. 25–31.
Boswell E.B., A. Stoudemire, Major depression in the primary care setting, „Ameri-
can Journal of Medicine” 1996, 101(6), s. 3–9.
Bouman  W.P.,  J.  Arcelus,  Are  psychiatrists  guilty  of  “ageism”  when  it  comes  to
taking a sexual history?, „International Journal of Geriatric Psychiatry” 2001,
16(1), s. 27–31.
Bowling A., E. Grundy, The association between social networks and mortality in
later life, „Reviews in Clinical Gerontology” 1998, 8(4), s. 353–361.
Bowling A., The concept of successful and positive aging, „Family Practice” 1993,
10(4), s. 449–453.
Brabyn J.A., G. Haegerström-Portnoy, M.E. Schneck, L.A. Lott, Visual impairments
in elderly people under everyday viewing conditions, „Journal of Visual Impair-
ments and Blindness” 2000, 94(12), s. 741–755.
Brandtstädter  J.,  W.  Greve,  The  aging  self:  Stabilizing  and  protective  processes,
„Developmental Review” 1994, 14(1), 52–80.
Brians L.K., K. Alexander, P. Grota, R.W. Chen, V. Dumas, The development of the
RISK tool for fall prevention, „Rehabilitation Nursing” 1991, 16(2), s. 67–69.
Brocklehurst J.C., S.C. Allen, Zarys medycyny geriatrycznej. Podręcznik dla studen-
tów, PZWL, Warszawa 1991.
Broczek K., M. Mossakowska, A. Szybalska, E. Kozak-Szkopek, P. Ślusarczyk, K. Wie-
czorowska-Tobis,  T.  Parnowski,  Występowanie  objawów  depresyjnych  u  osób
starszych, w: PolSenior. Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i eko-
nomiczne starzenia się ludzi w Polsce, red. M. Mossakowska, A. Więcek, P. Błę-
dowski, Termedia Wydawnictwo Medyczne, Poznań 2012, s. 123–136.
Bromley D., Psychologia starzenia się, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1966.
Burgio K.L., K.A. Matthews, B.T. Engel, Prevalence, incidence and correlates of uri-
nary incontinence in healthy, middle-aged women, „Journal of Urology” 1991,
146(5), s. 1255–1259.
Burgmans S., M.P.J. van Boxtel, E.F.P.M. Vuurman, F. Smeets, E.H.B.M. Gronen-
schild, H.B.M. Uylings, J. Jolles, The prevalence of cortical gray matter atro-
phy may be overestimated in the healthy aging brain, „Neuropsychology” 2009,
23(5), s. 541–550.
Byrd K.E., Concepts related to inclusion of the spiritual component in services to
persons with disability and chronic illness, „Journal of Applied Rehabilitation
Counselling” 1997, 28(4), s. 26–29.
Calkins E., C. Boult, E. Wagner, J.T. Pacala, New ways to care for older people: Buil-
ding systems based on evidence, Springer, New York 1999.
Caprara G.V., M. Caprara, P. Steca, Personality’s correlates of adult development and
aging, „European Psychologist” 2003, 8(3), s. 131–147.297 Bibliografia
Carp  F.M.,  A.  Carp,  A  complimentary/congruence  model  of  well-being  or  mental
health for the community elderly, w: Human behaviour and the environment:
The elderly and the physical environment, eds. I. Altman, M.P. Lawton, J. Wohl-
will, Plenum Press, New York 1984, s. 279–336.
Carstensen L.L., B.L. Fredrickson, The influence of HIV-status and age on cognitive
representations of others, „Health Psychology” 1998, 17(6), s. 494–503.
Carstensen L.L., D.M. Isaacowitz, S.T. Charles, Taking time seriously: A theory of
socioemotional selectivity, „American Psychologist” 1999, 54(3), s. 165–181.
Carstensen L.L., Evidence for a life-span theory of socioemotional selectivity, „Cur-
rent Directions in Psychological Science” 1995, 4(5), s. 151–156.
Carstensen L.L., M. Pasupathi, U. Mayr, J.R. Nesselroade, Emotional experience in
everyday life across the adult life span, „Journal of Personality and Social Psy-
chology” 2000, 79(4), s. 644–655.
Castel A.D., Memory for grocery prices in younger and older adults: The role of sche-
matic support, „Psychology and Aging” 2005, 20(4), s. 718–721.
Centrum Badania Opinii Społecznej, Co Polacy robią w czasie wolnym, Fundacja
Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 2006.
Centrum  Badania  Opinii  Społecznej,  Polacy  wobec  ludzi  starych  i  własnej  staro-
ści  komunikat  z  badań,  CBOS,  Warszawa  2000.  http://cbos.pl/SPISKOM.
POL/2000/K_172_00.PDF (dostęp: 20.10.2018).
Charles S., M. Mather, L.L. Carstensen, Aging and emotional memory: The forget-
table nature of negative images for older adults, „Journal of Experimental Psy-
chology: General” 2003, 132(2), s. 310–324.
Chlewiński  Z.,  Psychologia  religii,  Wydawnictwo  Towarzystwa  Naukowego  KUL,
Lublin 1982.
Choi N.G., J.S. Wodarski, The relationship between social support and health status
of elderly people: Does social support slow down physical and functional dete-
rioration?, „Social Work Research” 1996, 20(1), s. 52–63.
Chojnacka-Szawłowska G., K. Szabłowski, Rehabilitacja, Medyczna Agencja Wydaw-
niczo Informacyjna, Warszawa 1994.
Cicirelli V.G., Fear of death in older adults: Predictions from terror management the-
ory, „Journal of Gerontology: Series B” 2002, 57(4), s. 358–366.
Cicirelli V.G., Feelings of attachment to siblings and well-being in later life, „Psycho-
logy and Aging” 1989, 4(2), s. 211–216.
Cicirelli  V.G.,  Sibling  relationships  in  adulthood,  „Marriage  and  Family  Review”
1991, 16(3–4), s. 291–310.
Cleveland J.N., L.M. Shore, Work and employment, w: Encyclopedia of gerontology,
Vol 2, ed. J.E. Birren, Academic Press, New York 1996, s. 627–639.
Coni N., W. Davison, S. Webster, Starzenie się, Wydawnictwo Naukowe PWN, War-
szawa 1994.298 Bibliografia
Cook  A.J.,  M.R.  Thomas,  Pain  and  the  use  of  health  services  among  the  elderly,
„Journal of Aging and Health” 1994, 6(2), s. 155–172.
Coombs  A.W.,  D.  Snygg,  Individual  behavior:  A  perceptual  approach  to  behavior,
Harper and Row Publishers, New York 1959.
Corona G., D.M. Lee, G. Forti, D.B. O’Connor, M. Maggi, T.W. O’Neill, N. Pendle-
ton, G. Bartfai, S. Boonen, F.F. Casanueva, J. Finn, A. Giwercman, T.S. Han,
I.T. Huhtaniemi, K. Kula, M.E.J. Lean, M. Punab, A.J. Silman, D. Vanderschu-
eren, F.C.W. Wu, Age-Related Changes in General and Sexual Health in Middle-
-Aged and Older Men: Results from the European Male Ageing Study (EMAS),
„Journal of Sexual Medicine” 2010, 7(4 Pt 1), s. 1362–1380.
Costa P.T. Jr., J. Yang, R.R. McCrae, Aging and personality traits: Generalizations
and  clinical  implications,  w:  Clinical  geropsychology,  eds.  I.H.  Nordhus,
G.R.  VandenBos,  S.  Berg,  P.  Fromholt,  American  Psychological  Association,
Washington DC 1998, s. 33–48.
Council of the European Union, Council conclusions on active ageing, The council
of the European Union, Luxembourg 2010, https://www.consilium.europa.eu/
uedocs/cms_Data/docs/pressdata/en/lsa/114968.pdf (dostęp: 20.10.2018).
Cowgill D.O., Aging and modernization: A revision of the theory, w: Communities
and environmental policy, ed. J.F. Gubrium, Charles Thomas, Springfield Ill.
1993, s. 124–146.
Cowgill D.O., L.D. Holmes, eds., Aging and modernization, Appleton-Century-Cro-
fts, New York 1972.
Craik  R.L.,  Disability  following  hip  fracture,  „Physical  Therapy”  1994,  74(5),
s. 387–398.
Crews J.E., V.A. Campbell, Vision impairment and hearing loss among community-
-dwelling Americans: Implications for health and functioning, „American Jour-
nal of Public Health” 2004, 94(5), s. 823–829.
Crombie A.L., Cataract, w: The eye and its disorders in the elderly, eds. F.I. Caird,
J. Williamson, Wright, Bristol 1986, s. 70–81.
Crosnoe R., G.H. Elder, Successful adaptation in the later years: A life course appro-
ach to aging, „Social Psychology Quarterly” 2002, 65(4), s. 309–328.
Croxon S.C.M., C. Jagger, Diabetes and cognitive impairment: A community-based
study of elderly subjects, „Age and Ageing” 1995, 24(5), s. 421–424.
Cruickshanks  K.J.,  T.L.  Wiley,  T.S.  Tweed,  B.E.  Klein,  R.  Klein,  J.A.  Mares-Perl-
man, D.M. Nondahl, Prevalence of hearing loss in older adults in Beaver Dam,
Wisconsin:  The  Epidemiology  of  Hearing  Loss  Study,  „American  Journal  of
Epidemiology” 1998, 148(9), s. 879–886.
Cumming E.M., D.S. Newell, Disengagement – a tentative theory of aging, „Socio-
metry” 1960, 23(1), s. 23–35.
Cumming  E.M.,  Further  thoughts  on  the  theory  of  disengagement,  „International
Social Science Journal” 1963, 15(3), s. 377–393.299 Bibliografia
Cumming  E.M.,  W.E.  Henry,  Growing  old:  The  process  of  disengagement,  Basic
Books, New York 1961.
Cumming R.G., G. Salkeld, M. Thomas, G. Szonyi, Prospective study of the impact
of fear of falling on activities of daily living, SF-36 scores, and nursing home
admission, „Journal of Gerontology: Series A” 2000, 55(5), s. 299–305.
Cummings S., J. Neff, B. Husaini, Functional impairments as a predictor of depres-
sive symptomatology: The role of race, religiosity, and social support, „Health
and Social Work” 2003, 28(1), s. 23–32.
Cunningham  W.R.,  J.W.  Brookbank,  Gerontology:  The  psychology,  biology,  and
sociology of aging, Harper&Row, New York 1988.
Czajkowski J., M. Depczyńska, K. Hein, P Brzóska, Rola naczyniowych czynników
ryzyka  i  ich  występowanie  w  polskiej  populacji  chorych  na  jaskrę.  Wyniki
14 208 badań ankietowych, „Okulistyka” 2003, wyd. specj., s. 1–8.
Czapiński  J.,  T.  Panek  (red.),  Diagnoza  Społeczna  2009.  Warunki  i  jakość  życia
Polaków, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa 2009.
Dahan-Oliel  N.,  B.  Mazer,  I.  Gélinas,  B.  Dobbs,  H.  Lefebvre,  Transportation  use
in community-dwelling older adults: association with participation and leisure
activities, „Canadian Journal on Aging” 2010, 29(4), s. 491–502.
Dalton D.S., K.J. Cruickshanks, B.E.K. Klein, R. Klein, T.L. Wiley, D.M. Nondahl,
The impact of hearing loss on quality of life in older adults, „The Gerontologist”
2003, 43(5), s. 661–668.
Davies A., Ageing and health in the 21 st  century: An overview, w: Ageing and health:
A  global  challenge  for  the  21st  century,  Proceedings  of  a  WHO  symposium,
Kobe, Japan, 10–13 November 1998, World Health Organization, Geneva 1999.
Davis M., The needs and problems of older people with a visual impairment: Histori-
cal, current and future perspectives, „The British Journal of Visual Impairment”
1996, 14(2), s. 53–57.
de Jong Gierveld J., P.A. Dykstra, The long-term rewards of parenting: Older adults’
marital  history  and  the  likelihood  of  receiving  support  from  adult  children,
„Ageing International” 2002, 27(3), s. 49–69.
Delcourt  C.,  J.-L.  Diaz,  A.  Ponton-Sanchez,  L.  Papoz,  Smoking  and  age-related
macular  degeneration.  The  POLA  Study,  „Archives  of  Ophthalmology”  1998,
116(12), s. 1031–1035.
Depp C.A., D.V. Jeste, Definitions and predictors of successful aging: A comprehen -
sive review of larger quantitative studies, „American Journal of Geriatric Psy-
chiatry” 2006, 14(1), s. 6–20.
Dickson  F.C.,  K.L.  Walker,  The  expression  of  emotion  in  later-life  married  men,
„Qualitative Research Reports Communication” 2001, 2 s. 66–71.
Doherty T.J., Invited review: Aging and sarcopenia, „Journal of Applied Physiology”
2003, 95(4), s. 1717–1727.300 Bibliografia
Dowd  J.,  Aging  as  exchange:  a  preface  to  theory,  „Journal  of  Gerontology”  1975,
30(5), s. 584–594.
Driscoll I., C. Davatzikos, Y. An, X. Wu, D. Shen, M. Kraut, S.M. Resnick, Longitu-
dinal pattern of regional brain volume change differentiates normal aging from
MCI, „Neurology” 2009, 72(22), s. 1906–1913.
Druss  B.G.,  R.M.  Rohrbaugh,  R.A.  Rosenheck,  Depressive  symptoms  and  health
costs in older medical patients, „American Journal of Psychiatry” 1999, 156(3),
s. 477–479.
Dubas E., Starość znana i nieznana – wybrane refleksje nad współczesną starością ,
„Rocznik Andragogiczny” 2013, t. 20, s. 135–152.
DuBeau  C.E.,  The  continuum  of  urinary  incontinence  in  an  aging  population,
„Geria-trics” 2001, 1(57 Suppl), s. 12–7.
Due P., B. Holstein, R. Lund, J. Modvig, K. Avlund, Social relations: Network, support
and relational strain, „Social Science and Medicine” 1999, 48(5), s. 661–673.
Duff K., J.W. Mold, Y. Gidron, Cognitive functioning predicts survival in the elderly,
„Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology” 2009, 31(1), s. 90–95.
Dubas E., Starość znana i nieznana – wybrane refleksje nad współczesną starością ,
„Rocznik Andragogiczny” 2013, t.20, s. 135–152.
Dupuis S.L., B.J. Smale, An examination of relationship between psychological well-
-being  and  depression  and  leisure  activity  participation  among  older  adults,
„Loisir et Societe” 1995, 18(1), s. 67–92.
Duxbury A.S., Gait disorders in the elderly: Commonly overlooked diagnostic clues,
„Consultant” 1997, 37(2), s. 2337–2351.
Dyczewski L., Więź pokoleń w rodzinie, Wydawnictwo Ośrodka Dokumentacji i Stu-
diów Społecznych, Warszawa 1976.
Dykstra P.A., Loneliness among the never and formerly married: The importance of
supportive friendships and a desire for independence, „Journal of Gerontology:
Series B” 1995, 50(5), s. 321–329.
Edwards J.R., An examination of competing versions of the person-environment fit
approach to stress, „Academy of Management Journal” 1996, 39(2), s. 292–339.
Edwards J.R., D.M. Cable, I.O. Williamson, L.S. Lambert, A.J. Shipp, The pheno-
menology  of  fit:  Linking  the  person  and  environment  to  the  subjective  expe -
rience of person-environment fit, „Journal of Applied Psychology” 2006, 91(4),
s. 802–827.
Edwards J.R., R.D. Caplan, R.V. Harrison, Person-environment fit theory: Concep -
tual foundations, empirical evidence, and directions for future research, w: The-
ories of organizational stress, ed. C.L. Cooper, Oxford University Press, New
York 1998, s. 28–67.
Eisenhandler S., More than counting years: Social aspects of time and the identity
of elders, w: Research on adulthood and aging, ed. L.E. Thomas, State Univer-
sity of New York Press, Albany 1989, s. 163–181.301 Bibliografia
Elder G.H., Jr., Life Course and Human Development, w: Handbook of child psycho-
logy, ed. W. Damon, Wiley, New York 1998.
Elsabagh S., D.E. Hartley, S.E. File, Cognitive function in late versus early postme-
nopausal stage, „Maturitas” 2007, 56(1), s. 84–93.
Endler N.S., K.M. Corace, L.J. Summerfeldt, J.M. Johnson, P. Rothbart, Coping with
chronic pain, „Personality and Individual Differences” 1993, 34(2), s. 323–346.
Erikson E.H., Dzieciństwo i społeczeństwo, REBIS, Poznań 2000.
Erikson E.H., Tożsamość a cykl życia, Zysk i S-ka, Poznań 2004.
Erikson  E.H.,  J.M.  Erikson,  H.Q.  Kivnick,  Vital  Involvement  in  Old  Age,  Norton,
New York 1986.
Erikson E.H., J.M. Erikson, Dopełniony cykl życia, Wydawnicwo HELION, Gliwice
2012.
European Commission ed., The social situation in the European Union 2005–2006. The
balance between Generations in an Ageing Europe, European Commission 2007,
http://ec.europa.eu/employment_social/social_situation/docs/ssr2005_2006_en.pdf
(dostęp: 20.10.2018).
European Commission, Delivering Lisbon. Reforms for the enlarged Union. Report from
the Commission to the Spring European Council, COM 29 final/2, Brussels 2004.
Eurostat, Population projections 2010-2060, „Eurostat Newsrelease” 2011, 80, 8 June,
https://ec.europa.eu/eurostat/documents/2995521/5039334/3-08062011-BP-EN.
PDF/fad284a6-74eb-4eb6-9e6c-f29331b875f0 (dostęp: 20.10.2018).
Evans R., Trauma and falls, w: Emergency care of the elder person, ed. A.B. Sanders,
Beverly Cracom Publications, St. Louis 1996, s. 153–170.
Everard  K.M.,  H.W.  Lack,  E.B.  Fisher,  M.C.  Baum,  Relationship  of  activity  and
social support to the functional health of older adults, „Journal of Gerontology:
Series B” 2000, 55(4), s. 208–212.
Fabiś  A.,  A.  Błachnio  red.,  Duchowość  jako  kategoria  egzystencji  i  transcendencji
w starości, „EXLIBRIS Biblioteka Gerontologii Społecznej” 2015, 1(9).
Fabiś A., Rozwój duchowy jako atrybut dojrzałości w starości, w: Duchowość jako kate-
goria egzystencji i transcendencji w starości, red. A. Fabiś, A. Błachnio, „Biblio-
teka Gerontologii Społecznej Exlibris” 2015, 1(9), s. 11–18.
Fabiś A., Duchowy wymiar starzenia się homo oeconomicus, w: Homo oeconomicus
w przestrzeni społeczno-pastoralnej, red. I Celary, G. Polok, Księgarnia Św. Jacka,
Katowice 2013, s. 139–146.
Falbe W.J., Falls in the elderly, „US Pharmacist” 1990, 15(4), s. 49–62.
McFarlane  O.,  K.  Kędziora-Kornatowska,  Przyjmowanie  leków  w  późnej  dorosłości
– potrzeba edukacji zdrowotnej, „Rocznik Andragogiczny” 2017, 24, s. 213–222.
Ferruci L.J., J.M. Guralnik, A. Baroni, Value of combined assessment of physical health
and functional status in community-dwelling elderly: A prospective study in Flo-
rence, Italy, „Journal of Gerontology: Series A”1991, 46(2), s. 52–56.302 Bibliografia
Field D., Looking back, what period of your life brought you the most satisfaction, „Inter-
national Journal of Aging and Human Development” 1997, 45(3), s. 169–194.
Filipska K., Ł. Pietrzykowski, N. Ciesielska, Ł. Dembowski, K. Kędziora-Kornatow-
ska, Zaburzenia depresyjne u osób w podeszłym wieku – przegląd literatury,
„Gerontologia Polska” 2015, 23(4), s. 165–169.
Finogenow M., Psychologiczne uwarunkowania zadowolenia z życia w wieku eme-
rytalnym, „Polskie Forum Psychologiczne” 2008, 13(2), s. 82–95.
Fleming  K.,  A.C.  Adams,  R.C.  Petersen,  Diagnosis  and  evaluation  of  dementia,
„Mayo Clinics Proceedings” 1995, 70(11), s. 1093–1107.
Flood M., A mid-range theory of successful aging, „Journal of Theory Construction
and Testing” 2006, 9(2), s. 35–39.
Forthofer M.S., N.K. Janz, J.A. Dodge, N.M. Clark, Gender differences in the asso-
-ciations of self-esteem, stress and social support with functional health status
among older adults with heart disease, „Journal of Women and Aging” 2001,
13(1), s. 19–37.
Fotenos A.F., A.Z. Snyder, L.E. Girton, J.C. Morris, R.L. Buckner, Normative estima-
tes of cross-sectional and longitudinal brain volume decline in aging and AD,
„Neurology” 2005, 64(6), s. 1032–1039.
Franczuk M., Badanie czynności płuc u osób w wieku podeszłym, „Pneumonologia
i Alergologia Polska” 2013, 81(6), s. 495–498.
Frasure-Smith  N.,  F.  Lesperance,  M.  Talajic,  Depression  following  myocardial
infarction: Impact on 6-month survival, „JAMA” 1993, 270(15), s. 1819–1825.
Fratiglioni L., H.-X. Wang, K. Ericsson, M. Maytan, B. Winblad, Influence of social
network  on  occurrence  of  dementia:  A  community-based  longitudinal  study,
„The Lancet” 2000, 355(9212), s. 1315–1319.
Fratiglioni L., S. Paillard-Borg, B. Winblad, An active and socially integrated life-
style in late life might protect against dementia, „Lancet Neurology” 2004,
3(6), s. 343–353.
Fredrickson B.L., L.L. Carstensen, Choosing social partners: How old age and anti-
-cipated  endings  make  people  more  selective,  „Psychology  and  Aging”  1990,
5(3), s. 335–347.
Freedman V.A., G.M. Linda, R.F. Schoeni, Recent trends in disability and functio-
ning among older adults in the United States: A systematic review, „Journal of
the American Medical Association” 2001, 288(24), s. 3137–3146.
Freund A.M., P.B. Baltes, Selection, Optimization, and Compensation as strategies
of life management: Correction to Freund and Baltes (1998), „Psychology and
Aging” 1999, 14(4), 700–702.
Friedman F.A., R.J. Havighurst, The meaning of work and retirement, University of
Chicago Press, Chicago 1954.
Fuller G.F., Falls in the elderly, „American Family Physician” 2000, 61(7), s. 2159–2171.303 Bibliografia
Fultz N.H., A.R. Herzog, Self-reported social and emotional impact of urinary incon-
tinence, „Journal of the American Geriatrics Society” 2000, 49(7), s. 892–899.
Fung  H.H.,  L.L.  Carstensen,  A.M.  Lutz,  Influence  of  time  on  social  preferences:
Implications for life-span development, „Psychology and Aging” 1999, 14(4),
s. 595–604.
Furunes T., R.J. Mykletun, Age discrimination in the workplace: Validation of the
Nordic Age Discrimination Scale (NADS), „Scandinavian Journal of Psychology”
2010, 51(1), s. 23–30.
Gabryelewicz  T.,  Rozpowszechnienie  zespołów  otępiennych,  „Neurologia  i  Neuro-
chirgia Polska” 1999, Suppl. 1, s. 11–17.
Gaillard M., D. Desmette, (In)validating stereotypes about older workers influences
their  intentions  to  retire  early  and  to  learn  and  develop,  „Basic  and  Applied
Social Psychology” 2010, 32(1), s. 86–98.
Gallagher R.M., S. Verma, J. Mossey, Chronic pain. Sources of late-life pain and risk
factors for disability, „Geriatrics” 2000, 55(9), s. 40–44, 7.
Gallo J.J., J.C. Anthony, B.O. Muthen, Age differences in the symptoms of depression:
A latent trait analysis, „Journal of Gerontology” 1994, 49(6), s. 251–264.
Galus K., J. Kocemba (red.), MSD Podręcznik geriatrii, Urban &Partner, Wrocław 1999.
Gambert S.R., Alcohol abuse: Medical effects of heavy drinking in late life, „Geria-
trics” 1997, 52(6), s. 30–37.
Ganley  J.P.,  J.  Roberts  (eds.),  Eye  conditions  and  related  need  for  medical  care
among persons 1–74 years of age, United States, 1971–72, U.S. Dept. of Health
and Human Services, Public Health Service, National Center for Health Stati-
stics, Hyattsville, MD 1983.
Garstecki D., S.F. Erler, Older adult performance on the Communication Profile for
the Hearing Impaired, „Journal of Speech, Language, and Hearing Research”
1996, 39(1), s. 28–42.
Gębka D., K. Kędziora-Kornatowska, Korzyści z treningu zdrowotnego u osób w star-
szym  wieku,  „Problemy  Higieny  i  Epidemiologii”  2012,  93(2),  s.  256–259.
http://www.phie.pl/pdf/phe-2012/phe-2012-2-256.pdf (dostęp: 20.10.2018).
Gębska-Kurczewska A., Charakterystyka grupy osób w podeszłym wieku uczestni-
czących w badaniach zależności między aktywnością a stanem zdrowia, „Prze-
gląd Epidemiologiczny” 2002, 56, s. 463–470.
Genoe M.R., Leisure as resistance within the context of dementia, „Leisure Studies”
2010, 29(3), s. 303–320.
Gibson S.J., The measurement of mood states in older adults, „Journal of Geronto-
logy: Series B” 1997, 52(4), s. 167–174.
Gilman  S.,  Ataxia  and  disorders  of  gait  and  balance,  w:  Harrison’s  Principles  of
Internal Medicine, eds. K.J. Isselbacher, E. Braunwald, J.D. Wilson, J.B. Mar-
tin, A.S. Fauci, D.L. Kasper, McGraw-Hill, New York 1994, s. 125–130.304 Bibliografia
Giummarra M.J., B. Haralambous, K., Moore, J. Nankervis, The concept of health
in older age: Views of older people and health professionals, „Australian Health
Review”2007, s. 31(4), 642–650.
Glass  T.A.,  C.  Mendes  de  Leon,  R.A.  Marottoli,  L.F.  Berkman,  Population  based
study of social and productive activities as predictors of survival among elderly
Americans, „BMJ” 1999, 319(7208), s. 478–483.
Głębocka  A.,  M.  Szarzyńska,  Wsparcie  społeczne  a  jakość  życia  ludzi  starszych,
„Gerontologia Polska” 2005, 13(4), s. 255–259.
Główny Urząd Statystyczny, Stan zdrowia ludności Polski w 2014 r., Zakład Wydaw-
nictw Statystycznych, Warszawa 2016.
Główny Urząd Statystyczny, Rocznik Demograficzny 2018 , Zakład Wydawnictw Sta-
tystycznych, Warszawa 2018.
Główny Urząd Statystyczny, Rocznik Statystyczny Ochrony Zdrowia 1997, Zakład
Wydawnictw Statystycznych, Warszawa 1998.
Główny Urząd Statystyczny, Stan zdrowia i potrzeby osób niepełnosprawnych w Pol-
sce w 1996 r., Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa 1997.
Główny  Urząd  Statystyczny,  Stan  zdrowia  ludności  Polski  w  1996  roku,  Zakład
Wydawnictw Statystycznych, Warszawa 1997.
Główny  Urząd  Statystyczny,  Uczestnictwo  Polaków  w  sporcie  i  rekreacji  ruchowej
w  2008  r.,  Zakład  Wydawnictw  Statystycznych,  Warszawa  2009,  https://stat.
gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/kts_Uczestnictwo_pol_w_sporcie_w_2008r.pdf,  (dostęp:
20.10.2018).
Goha J.O., D.C. Park, Neuroplasticity and cognitive aging: The scaffolding theory of
aging and cognition, „Restorative Neurology and Neuroscience” 2009, 27(5),
s. 391–403.
Goldman  N.,  S.  Korenman,  R.  Weinstain,  Marital  status  and  health  among  the
elderly, „Social Science and Medicine” 1995, 40(12), s. 1717–1730.
Goodpaster  B.H.,  S.W.  Park,  T.B.  Harris,  S.B.  Kritchevsky,  M.  Nevitt,
A.V. Schwartz, E.M. Simonsick, F.A. Tylavsky, M. Visser, A.B. Newman, The loss
of skeletal muscle strength, mass, and quality in older adults: The Health, Aging
and  Body  Composition  Study,  „Journal  of  Gerontology:  Series  A”  2006,  61(10),  
s. 1059–1064.
Gordon-Salant S., J. Lantz, P.J. Fitzgibbons, Age effects on measures of hearing disa-
bility, „Ear and Hearing” 1994, 15(3), s. 262–265.
Gosik  B.,  Formy  spędzania  czasu  wolnego  starszych  osób.  Przykład  mieszkańców
województwa łódzkiego, w: Jakość życia ludzi starych – wybrane problemy, red.
A. Janiszewska, „Space – Society – Economy”, 14, Depart ment of Population and
Services Studies, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkie go, Łódź 2015, s. 137–149.
Gould O.N., R.A. Dixon, How we spent our vacation: Collaborative storytelling by
young and old adults, „Psychology and Aging” 1993, 8(1), s. 10–17.305 Bibliografia
Goycoolea  M.V.,  H.G.  Goycoolea,  C.R.  Farfan,  L.G.  Rodriguez,  G.C.  Martinez,
R. Vidai, Effect of life in industrialized societies on hearing in natives of Easter
Island, „Laryngoscope” 1986, 96(12), s. 1391–1386.
Graniewska D., Warunki życia emerytów i rencistów w Polsce i w krajach Zachod-
nich. Uwarunkowania, problemy, tendencje, IPiSS, Warszawa 1999.
Gross J.J., L.L. Carstensen, J. Tsai, C.G. Skorpen, A.Y.C. Hsu, Emotion and aging: Expe-
rience, expression, and control, „Psychology and Aging” 1997, 12(4), s. 590–599.
Gupta  D.,  J.E.  Morley,  Hypothalamic-pituitary-adrenal  (HPA)  axis  and  aging,
„Comprehensive Physiology” 2014, 4(4), s. 1495–1510.
Gurland  B.J.,  D.E.  Wilder,  C.  Berkman,  Depression  and  disability  in  the  elderly:
Reciprocal relations and changes with age, „International Journal of Geriatric
Psychiatry” 1988, 3(3), s. 163–179.
Guse L.W., M.A. Masesar, Quality of life and successful aging in longterm care: Per-
ceptions of residents, „Issues in Mental Health Nursing” 1999, 20(6), s. 527–539.
Gutowska  A.,  Przyjaźń  a  zdrowie  psychiczne  w  okresie  starości,  w:  Społeczne
wymiary starzenia się, Biblioteka Gerontologii Społecznej, Bielsko-Biała 2011,
s. 157–172.
Haber D., Health Promotion and Aging, Springer Publishing, New York 2007.
Habrat B., Problemy związane z piciem alkoholu przez osoby starsze, „Postępy Nauk
Medycznych” 2011, t. XXIV, 24(8), s. 701–704.
Haight B.K., B.E. Barba, A.S. Tesh, N.F. Courts, Thriving: A life span theory, „Jour-
nal of Gerontological Nursing” 2002, 28(3), s. 14–22.
Halicka M., J. Halicki, Czas wolny i aktywność społeczna ludzi starszych na Pod-
lasiu na przykładzie badań w środowisku miejskim i wiejskim, w: Aktywność
społeczna, kulturalna i oświatowa seniorów, Wyd. Wyższa Szkoła Administracji
w Bielsku-Białej, Bielsko-Biała 2008, s. 47–59.
Halicka M., Satysfakcja życiowa ludzi starych, Akademia Medyczna w Białymstoku,
Białystok 2004, s. 34–40.
Halicki  J.,  Edukacja  seniorów  w  aspekcie  teorii  kompetencyjnej.  Studium  histo-
ryczno-porównawcze, Trans Humana, Białystok 2000.
Halicki  J.,  Zastosowanie  teorii  kompetencyjnej  do  edukacji  seniorów,  „Edukacja
Dorosłych” 1997, nr 2, s. 35–47.
Hall K., S.J. Whiting, B. Comfort, Low nutrient intake contributes to adverse clini-
cal outcomes in hospitalized elderly patients, „Nutrition Review” 2000, 58(7),
s. 214–217.
Hansen T., B. Slagsvold, T. Moum, Financial satisfaction in old age: A satisfaction
paradox or a result of accumulated wealth?, „Social Indicator Research” 2008,
89(2), s. 323–347.
Harman D., Aging: A theory based on free radical and radiation chemistry, „Journal
of Gerontology” 1956, 11, s. 298–300.306 Bibliografia
Harris L. and Associates, The myth and reality of aging in America, The National
Council on Aging, Washington 1975.
Harris W.S., M. Gowda, J.W. Kolb, C.P. Strychacz, J.L. Vacek, P.G. Jones, A. Forker,
J.H. O’Keefe, B.D. McCallister, A randomized, controlled trial of the effects of
remote, intercessory prayer on outcomes in patients admitted to the co-ronary
care unit, „Archives of Internal Medicine” 1999, 159(19), s. 2273–2278.
Hart R.W., R.B. Setlow, Correlation between deoxyribonucleic acid excision-repair
and life–span in a number of mammalian species, Proceedings of the National
Academy of Science USA, 1974, 71, s. 2169–2173.
Hashtroudi  S.,  M.K.  Johnson,  L.D.  Chrosniak,  Aging  and  qualitative  characteri-
stics of memories for perceived and imagined complex events, „Psychology and
Aging” 1990, 5(1), s. 119–126.
Hausdorff J.M., D.A. Rios, H.K. Edelber, Gait variability and fall risk in commu-
nity-living older adults: A 1-year prospective study, „Archives of Physical Medi-
cine and Rehabilitation” 2001, 82(8), s. 1050–1056.
Havens B.J., An investigation of activity patterns and adjustment in an aging popu-
lation, „The Gerontologist” 1968, 8(3): 201–206.
Havighurst J.R., R. Albrecht, Older people, Longmans, Green, New York 1953.
Havighurst R.J., Successful aging, „The Gerontologist” 1961, 1(1), s. 8–13.
Hawkley L.C., C. Masi, J. Berry, J.T. Cacioppo, Loneliness is a unique predictor of
age-related differences in systolic blood pressure, „Psychology and Aging” 2006,
21(1), s. 152–164.
Hayflick L., The cell biology of human aging, „New England Journal of Medicine”
1976, 295(23), s. 1302–1308.
Hebert L.E., P.A. Scherr, J.L. Bienias, D.A. Bennett, D.A. Evans, Alzheimer disease
in the US population: Prevalence estimates using the 2000 census, „Archives of
Neurology” 2003, 60(8), s. 1119–1122.
Helson R., C.J. Jones, V.S.Y Kwan, Personality change over 40 years of adulthood:
HLM analyses of two longitudinal samples, „Journal of Personality and Social
Psychology” 2002, 82, s. 752–766.
Henry  W.E.,  Engagement  and  disengagement:  Toward  a  theory  of  adult  develop-
ment,  w:  Contributions  to  the  psychobiology  of  aging,  ed.  R.  Kastenbaum,
Springer, New York 1965, s. 19–36.
Hersch G., Leisure and Aging, „Physical and Occupational Therapy in Geriatrics”
1990, 9(2), s. 55–72.
Hess T.M., C. Auman, S.J. Colcombc, T.A. Rahhal, The impact of stereotype threat
on age differences in memory performance, „Journals of Gerontology: Psycholo-
gical Sciences” 2003, 58(1), s. 3–11.
Hirvensalo M., T. Rantanen, E. Heikkinen, Mobility difficulties and physical acti-
vity  as  predictors  of  mortality  and  loss  of  independence  in  the  community-307 Bibliografia
-living  older  population,  „Journal  of  the  American  Geriatrics  Society”  2000,
48(5), s. 493–496.
Hoare C.H., Erikson: On development in adulthood, Oxford University Press, Oxford
2002.
Hobbs F.B., B.C. Damon, 65+ in the United States, U.S. Bureau of the Census, Cur-
rent Population Reports, Washington DC 1996.
Hooyman  N.R.,  H.A.  Kiyak,  Social  gerontology.  A  multidisciplinary  perspective,
Allyn and Bacon, Boston 2002.
Horowitz A., J.P. Reinhardt, R. McInerney, E. Balistreri, Age-related vision loss: Fac-
tors associated with adaptation to chronic impairment over time, Final Report
submitted to the AARP Andrus Foundation, The Lighthouse Inc., New York 1994.
Howland J., M.E. Lachman, E.W. Peterson, J. Cote, L. Kasten, A. Jette, Covariates
of fear of falling and associated activity curtailment, „The Gerontologist” 1998,
38(5), s. 549–555.
Hsu H.-C., H.-J. Tung, Coping strategies and adaptation for the disabled elderly in
Taiwan, „Geriatrics and Gerontology International” 2011, 11(4), s. 488–495.
Hui H.C., C. Yee, The shortened individualism and collectivism scale: Its relation-
ship to demographic and work related variables, „Journal of Research in Perso-
nality” 1994, 28(4), s. 409–424.
Idler  E.L.,  S.V.  Kasl,  Religion  among  disabled  and  nondisabled  persons  ii:  Atten-
-dance at religious services as a predictor of the course of disability, „Journal of
Gerontology: Series B” 1997, 52(6), s. 306–316.
Idler E.L., S.V. Kasl, Religion, disability, depression, and the timing of death, „Ame-
-rican Journal of Sociology” 1992, 97(4), s. 1052–1079.
Ikkink K.K., T.V. van Tilburg, K. Knipscheer, Perceived instrumental support exchan-
ges in relationships between elderly parents and their adult children: Norma-
tive and structural explanations, „Journal of Marriage and the Family” 1999,
61(4), s. 831–844.
Isaacowitz  D.M.,  H.A.  Wadlinger,  D.  Goren,  H.R.  Wilson,  Selective  preference  in
visual fixation away from negative images in old age? An eye-tracking study ,
„Psychology and Aging” 2006, 21(1), s. 40–48.
Isaacs B., The challenge of geriatric medicine, Oxford University Press, Oxford, New
York and Tokyo 1992.
Iwamasa G.Y., M. Iwasaki, A New Multidimensional Model of Successful Aging: Per-
ceptions of Japanese American older adults, „Journal of Cross-Cultural Ge-ron-
tology” 2011, 26(3), s. 261–278.
Izdebski P., A. Polak, Regresja czy progresja? Emocje w okresie starzenia się, „Geron-
tologia Polska” 2008, 16(1), s. 1–5.
Jabłoński E., U. Kaźmierczak, Odżywianie się osób w podeszłym wieku, „Gerontolo-
gia Polska” 2005, 13(1), s. 48–54.308 Bibliografia
Jabłoński L., J. Wysokińska-Miszczuk, Podstawy gerontologii i wybrane zagadnienia
z geriatrii, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2000.
Jackson R.A., E. Vittinghoff, A.M. Kanaya, T.P. Miles, H.E. Resnick, S.B. Kritchevsky,
E.M. Simonsick, J.S. Brown, Urinary incontinence in elderly women: Findings
from the Health, Aging, and Body Composition Study, „Obstetrics and Gyneco-
logy” 2004, 104(2), s. 301–307.
Janke M., A. Davey, D. Kleiber, Modeling change in older adults’ leisure activities,
„Leisure Sciences” 2006, 28(3), s. 285–303.
Janssen I., S.B. Heymsfield, Z.M. Wang, R. Ross, Skeletal muscle mass and distribu-
tion in 468 men and women aged 18–88 years, „Journal of Applied Physiology”
2000, 89(1), s. 81–88.
Jaroszewska  E.,  Starość  i  agresja  —  osoby  starsze  jako  ofiary  oraz  sprawcy  prze -
mocy, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje” 2012, 17, s. 113–129.
Jaroszczyk-Steiner  W.,  Analiza  więzi  emocjonalnych  w  małżeństwach  ludzi  star-
szych,  w:  Refleksje  nad  starością  –  Aspekty  społeczne,  edukacyjne  i  etyczne ,
Międzywydziałowy  Zakład  Technicznych  Środków  Nauczania  Uniwersytetu
Łódzkiego, 12–13 czerwca, Łódź 1992, s. 167–172.
Jaskólski A., A. Jaskólska, Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego z zarysem fizjologii
człowieka, AWF Wrocław, Wrocław 2006.
Jerram K.L., P.G. Coleman, The big five personality traits and reporting of health
problems and health behavior in old age, „British Journal of Health Psychology”
2010, 4(2), s. 181–192.
Jodko A., Aktywność seksualna w podeszłym wieku. Przeszkody i ograniczenia oraz
możliwości  instytucjonalnej  pomocy,  w:  Instytucjonalne  wsparcie  seniorów
– rozwiązania polskie i zagraniczne, red. A. Fabiś, Wyższa Szkoła Administracji
w Bielsku-Białej, Bielsko Biała 2007, s. 53–67.
Josefsson M., X. de Luna, S. Pudas, L.G. Nilsson, L. Nyberg, Genetic and lifestyle
predictors of 15-year longitudinal change in episodic memory, „Journal of Ame-
rican Geriatrics Society” 2012, 60(12), s. 2308–2312.
Judge J.O., M.B. King, R. Whipple, J. Clive, L.I. Wolfson, Dynamic balance in older
persons: Effect of reduced visual and proprioceptive input, „Journal of Geronto-
logy: Series A” 1995, 50(5), s. 263–270.
Jung C.G., The structure and dynamics of the psyche, (Vol. 8 of Collected works),
England: Pantheon, Oxford 1960.
Kaczmarek  K.,  Problemy  aktywizacji  zawodowej  osób  w  wieku  50  lat  w  polityce
rządu, w: Aktywność zawodowa i społeczna osób z grupy wiekowej 50+. Opra-
cowania, analizy, badania, dobre praktyki, red. Z. Olejniczak, Wyższa Szkoła
Marketingu i Zarządzania, Leszno 2006.
Kahana  E.,  T.  Fairchild,  B.  Kahana,  Adaptation,  w:  Research  instruments  in  social
gerontology.  Clinical  and  social  psychology,  Volume  1,  eds.  D.J.  Mangen,  
W.A. Peterson, University of Minnesota Press, Minneapolis MN 1982, s. 145–159.309 Bibliografia
Kahn R.L., Social support: Content, causes and consequences, w: Aging and quality
of life, eds. R.P. Abels, H.C. Gift, M.G. Ory, Springer Publishing Company, New
York 1994, s. 163–184.
Kałuża  D.,  Trwałe  wycofywanie  się  z  rynku  pracy  –  przejawy  dyskryminacji  ze
względu  na  wiek,  w:  Człowiek  dorosły  i  starszy  w  sytuacji  przemocy,  red.
M.  Halicka,  J.  Halicki,  A.  Sidorczuk,  Wydawnictwo  Uniwersytetu  w  Białym-
stoku, Białystok 2009 s. 217–228.
Kałuża D., Z. Lewandowska-Szweda, Bariery aktywizacji zawodowej, w: The future
of retirement. What people want, HSCB, London 2006.
Kaplan  G.A.,  W.J.  Strawbridge,  T.  Camacho,  R.D.  Cohen,  Factors  associated  with
change  in  physical  functioning  in  the  elderly:  A  six-year  prospective  study,
„Journal of Aging and Health” 1993, 5(1), s. 140–153.
Kasl-Godley J.E., M. Gatz, A. Fiske, Depression and depressive symptoms in old age,
w:  Clinical  Geropsychology,  American  Psychological  Association,  Washington
DC 1998, s. 211–217.
Katz S., A.B. Ford, R.W. Moskowitz, B.A. Jackson, M.W. Jaffe, Studies of Illness in
the Aged. The Index of ADL: A Standardized Measure of Biological and Psycho-
social Function, „Journal of the American Medical Association” 1963, 21(185),
s. 914–919.
Katz  S.,  Busy  bodies:  Activity,  ageing  and  the  management  of  the  everyday  life,
„Journal of Ageing Studies” 2000, 14(2), s. 135–152.
Katz S.J., M.U. Kabeto, K.M. Langa, Gender disparities in the receipt of home care
for elderly people with disability in the United States, „JAMA” 2000, 284(23),
s. 3022–3027.
Kaufmann  M.,  J.  Fitzgibbons,  E.  Sussman,  J.  Reed,  J.  Einfalt,  J.  Rodgers,  G.  Fric-
chione, Relation between myocardial infarction, depression, hostility, and death,
„American Heart Journal” 1999, 138(3), s. 549–554.
Kausar R., M. Akram, Cognitive appraisal and coping of patients with terminal versus
nonterminal diseases, „Journal of Behavioural Sciences” 1998, 9(1–2), s. 13–28.
Kearney P., M. Whelton, K. Reynolds, P. Muntner, P.K. Whelton, J. He, Global burden of
hypertension: analysis of worldwide data, „Lancet” 2005, 365(9455), s. 217–223.
Kęcik  T.,  I.  Mencel-Bednarek,  D.  Kęcik,  I.  Świtka-Więcławska,  Powikłania  oczne
w cukrzycy – uwagi praktyczne, „Terapia” 2000, 11(99), s. 30–31.
Kędziora S., Duchowość i religijność osób starszych , w: Społeczne wymiary starzenia
się, red. A. Fabiś, M. Muszyński, „EXLIBRIS Biblioteka Gerontologii Społecz-
nej” 2015, 1(9), Bielsko Biała 2011, s. 147–156.
Keeler E.B., J.M. Guralnik, H. Tian, R. Wallace, D. Reuben, The impact of functio-
nal  status  on  life  expectancy  in  older  persons,  „The  Journals  of  Gerontology,
Biological Sciences” 2010, 65(7), s. 727–733.310 Bibliografia
Keith J., C.L. Fry, A.P. Glascock, C. Ikels, J. Dickerson-Putman, H.C. Harpending,
P.  Draper,  The  aging  experience:  Diversity  and  commonality  across  cultures,
Sage, Thousand Oaks, CA 1994.
Kelly-Moore J.A., J.G. Schumacher, E. Kahana, B. Kahana, When do older adults
become  “disabled”?  Social  and  health  antecedents  of  perceived  disability  in
a panel study of the oldest old, „Journal of Health and Social Behavior” 2006,
47(2), s. 126–141.
Kemp  B.,  K.  Brummel-Smith,  J.  Ramsdell,  Geriatric  rehabilitation,  Little  Brown,
Boston 1990.
Kennedy Q., M. Mather, M.,L.L. Carstensen, The role of motivation in the age-rela-
ted  positive  bias  in  autobiographical  memory,  „Psychological  Science”  2004,
15(3), s. 208–214.
Kiernan K.E., The impact of family disruption in childhood on transitions made in
young adult life, „Population Studies” 1992, 46(2), s. 213–234.
Kijak R., Problematyka seksualności osób w podeszłym wieku, w: Aktywna starość
w  perspektywie  społeczno-kulturowo-edukacyjnej,  red.  Ł.Tomczyk,  S.  Chudy,
Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Kraków 2015, s. 79–94.
Kilian M. (2018), Geragogika specjalna w starzejącym się społeczeństwie, [w:] Kilian
M.,  E.  Śmiechowska-Petrovskij  (red.),  Niepełnosprawność  w  okresie  późnej
dorosłości, Oficyna Wydawnicza Impuls, Warszawa, s. 19–45.
Kilian M., Geragogika specjalna, w: Encyklopedia starości, starzenia się i niepełno-
sprawności, A-G, red. A.A. Zych, Stowarzyszenie Thesaurus Silesiae i „Śląsk”
Wydawnictwo Naukowe, Katowice 2017, s. 499–501.
Kilian  M.,  Metodyka  edukacji  osób  w  starszym  wieku.  Podstawowe  wskazówki
i zasady, „Forum Pedagogiczne” 2015, 1, s. 171–185.
Kirkwood  T.B.L.,  The  biological  science  of  human  aging,  w:  Age  and  Ageing,  ed.
M.L. Johnson, Cambridge University Press, Cambridge 2005.
Klaver C.C.W., R.C.W. Wolfs, J.R. Vingerling, A. Hofman, P.T.V.M. de Jong, Age-spe-
cific  prevalence  and  causes  of  blindness  and  visual  impairment  in  an  older
population. The Rotterdam Study, „Archives of Ophthalmology” 1998, 116(5),
s. 653–658.
Klein R., B. Klein, K.L.P. Linton, Prevalence of age-related maculopathy. The Beaver
Dam Eye Study, „Ophthalmology” 1992, 99(6), s. 933–43.
Kliegl R., J. Smith, P.B. Bakes, On the locus and process of magnification of age dif-
ferences during mnemonic training, „Developmental Psychology” 1990, 26(6),
s. 894–904.
Klimiuk  K.,  Z.B.  Wojszel1,  E.  Gułaj,  B.  Bień,  Problemy  diagnostyczne  i  terapeu-
tyczne  wybranych  chorób  układu  oddechowego  u  osób  w  podeszłym  wieku,
„Gerontologia Polska” 2011, 19(1), s. 7–15.311 Bibliografia
Koenig  H.G.,  I.C.  Siegler,  K.G.  Meador,  L.K.  George,  Religious  coping  and  perso-
nality in later life, „International Journal of Geriatric Psychiatry” 1990, 5(2),
s. 123–131.
Koenig  H.G.,  J.C.  Hays,  D.B.  Larson,  L.K.  George,  J.  Cohen,  M.  McCullough,
K. Meador, D.G. Blazer, Does religious attendance prolong survival?: A six-year
follow-up study of 3968 older adults, „Journal of Gerontology: Series A” 1999,
54(7), s. 370–377.
Kochel  J.,  Pedagogika  i  duchowość  starszego  wieku,  „Family  Forum”  2018,  8,  
s. 101–124.
Kołodziej W., Bio-psycho-społeczne funkcjonowanie osób starszych a społeczne ste-
reotypy i uprzedzenia dotyczące starzenia się i starości, w: Wybrane problemy
osób starszych, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2006, s. 55–71.
Kołodziej  W.,  Zaburzenia  psychiczne  i  ryzyko  samobójstwa  u  osób  w  starszym
wieku, w: Wybrane problemy osób starszych, red. A. Nowicka, Oficyna Wydaw -
nicza Impuls, Kraków 2006, s. 87–97.
Kołodziejczyk I., Neuropsychologia starzenia poznawczego, „Kosmos” 2007, 56(1–2),
s. 49–62.
Kościńska  E.,  Aktywność rodzinna starszych mężczyzn,  w:  Starość w kontekście
społecznym i zdrowotnym, „Biblioteka Gerontologii Społecznej” 2016, 1(11),  
s. 63–75.
Kostka  T.,  Zaburzenia  psychogeriatryczne  (otępienie,  depresja,  delirium),  w:  Cho-
roby wieku podeszłego. Praktyka lekarza rodzinnego, red. T. Kostka, M. Koziar-
ska-Rościszewska, PZWL, Warszawa 2009, s. 148–151.
Kotlarska-Michalska  A.,  Starość  w  aspekcie  socjologicznym,  „Roczniki  Socjologii
Rodziny”, XII, Adam Mickiewicz University Press, Poznań 2000, s. 147–159.
Kotlarska-Michalska  A.,  Starość  w  aspekcie  socjologicznym,  w:  Profile  starości,
Wydawnictwo Miejskie, Urząd Miasta Poznania. Wydział Zdrowia i Spraw Spo-
łecznych, Poznań 2000, s. 87–96.
Kozak-Campbell C., A.M. Hughes, The use of functional consequences theory in acu-
tely  confused  hospitalized  elderly,  „Journal  of  Gerontological  Nursing”  1996,
22(1), s. 27–36.
Kozak-Szkopek E., K. Galus, Wpływ rehabilitacji ruchowej na stan układu oddecho-
wego kobiet w podeszłym wieku, „Gerontologia Polska” 2010, 18(4), s. 201–206.
Krause J., Longitudinal changes in adjustment after spinal cord injury: A 15-year study,
„Archives of Physical Medicine and Rehabilitation” 1998, 73(6), s. 564–568.
Krause  N.,  Exploring  race  differences  in  a  comprehensive  battery  of  church-based
social support measures, „Review of Religious Research” 2002, 44(2), s. 126–149.
Krause N., Religious meaning and subjective well-being in late life, „Journal of Ge-
-rontology: Series B” 2003, 58(3), s. 160–170.312 Bibliografia
Krzymiński  S.  (red.),  Zaburzenia  psychiczne  wieku  podeszłego,  PZWL,  Warszawa
1993.
Krzyżanowska Ł., Homo sovieticus czy doświadczony pracownik? – opinie pracodaw-
ców o pracownikach w wieku 50+1, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeco-
nomica” 2013, 291, s. 81–93.
Ksiądzyna D., A. Szeląg, Specyfika farmakoterapii pacjentów w podeszłym wieku ,
„Psychogeriatria Polska” 2013, 10(3), s. 115–126.
Kucharewicz  J.,  Psychologiczne  aspekty  procesu  adaptacji  do  starości  –  kierunki
badań,  „Społeczeństwo  i  Edukacja.  Międzynarodowe  Studia  Humanistyczne”
2015, 16(1), s. 227–236.
Kuś J.J., Starcza głuchota, „Terapia” 2000, 11(98), s. 37–39.
Kuyk T., J.L. Elliott, J. Biehl, P.S. Fuhr, Environmental variables and mobility perfor-
mance in adults with low vision, „Journal of the American Optometric Associa-
tion” 1996, 67(7), s. 403–409.
Kuypers J.A., V.L. Bengtson, Social breakdown and competence: A model of normal
aging, „Human Development” 1973, 16(3), s. 181–201.
LaForge  R.G.,  W.D.  Spector,  J.  Sternberg,  The  relationship  of  vision  and  hearing
impairment  to  one-year  mortality  and  functional  decline,  „Journal  of  Aging
and Health” 1992, 4(1), s. 126–148.
Lamdin L., M. Fugate, Elderlearning. New frontier in an aging society, The Oryx
Press, Phoenix 1997.
Lamura  G.,  M.G.  Melchiore,  S.  Quattrini,  C.  Balducci,  B.  Bień  B,  Geriatric  care
in  six  European  countries.  Should  Europe  support  family  carers?,  „Hospital”
2004, 6, s. 49–50.
Lang F.R., L.L. Carstensen, Time counts: Future time perspective, goals, and social
relationships, „Psychology and Aging” 2002, 17(1), s. 125–139.
Langa K.M., M.A. Valenstein, A.M. Fendrick, M.U. Kabeto, S. Vijan, Extent and cost
of informal caregiving for older Americans with symptoms of depression, „Ame-
rican Journal of Psychiatry” 2004, 161(5), s. 857–863.
Lantz  M.S., Suicide in late life: Identifying and managing at-risk older patients,
„Geriatrics” 2001, 56(7), s. 47–48.
Larish D.D., P.E. Martin, M. Mungiole, Characteristic patterns of gait in the healthy
old, „Annals of the New York Academy of Science” 1988, 515, s. 18–32.
Lauder W., K. Mummery, S. Sharkey, Social capital, age and religiosity in people
who are lonely, „Journal of Clinical Nursing” 2006, 15(3), s. 334–340.
Law M., B. Cooper, S. Strong, D. Stewart, P. Rigby, L. Letts, The person-environ-
ment-occupation model: A transactive approach to occupational performance,
„Canadian Journal of Occupational Therapy” 1996, 63(1), s. 9–23.
Lawton M.P., E.M. Brody, Assessment of older people: Self-maintaining and instru-
mental activities of daily living, „The Gerontologist” 1969, 9(3), s. 179–186.313 Bibliografia
Lawton M.P., Functional status and aging well, „Generations” 1991, 15(1), s. 31–35.
Lawton  M.P.,  L.  Nahemow,  Ecology  and  the  aging  process,  w:  The  psychology  of
adult development and aging, eds. C. Eisdorfer, M.P. Lawton, American Psycho-
logical Association, Washington DC 1973, s. 619–674.
Lawton M.P., M.H. Kleban, J. Dean, Affect and age: Cross-sectional comparisons of
structure and prevalence, „Psychology and Aging” 1993, 8(2), s. 165–175.
Lawton M.P., S.M. Albert, Affective self-management across the lifespan, American
Psychological Association, Atlanta 1990.
Lazarus R.S., S. Folkman, Stress, appraisal and coping, Springer, New York 1984.
Leidy N.K., Functional status and the forward progress of merry-go-rounds: Toward
a coherent analytical framework, „Nursing Research” 1994, 43(4), s. 196–202.
Leidy  N.K.,  Using  functional  status  to  assess  treatment  outcomes,  „Chest”  1994,
106(6), s. 1645–1646.
Lenderking W.R., J. Nackley, R.B. Anderson, M.A. Testa, A review of the quality-of-life
aspects of urinary urge incontinence, „Pharmacoeconomics” 1996, 9(1), s. 11–23.
Leslie M., R.W. St. Pierre, An integrated risk assessment approach to fall preven-
tion among community-dwelling elderly, „American Journal of Health Studies”
1999, 15(2), s. 57–62.
Leveille S.G., L. Fried, J.M. Guralnik, Disabling symptoms: What do older women
report?, „Journal of General Internal Medicine” 2002, 17(10), s. 766–774.
Leventhal  H.,  L.  Patrick-Miller,  E.A.  Leventhal,  E.A.  Burns,  Does  stress-emotion
cause illness in elderly people?, w: Annual review of gerontology and geriatric
(Vol. 17): Focus on emotion and adult development, eds. K.W. Schaie, M.P. Law-
ton, Springer, New York 1998, s. 138–184.
Levy B.R., M.D. Slade, T.M. Gill, Hearing decline predicted by elders’ stereotypes,
„The Journals of Gerontology: Series B” 2006, 61(2), s. 82–87.
Lewin K., Field theory in social science, w: Selected theoretical papers, ed. D. Cartw-
right, Harper & Brothers, New York 1951.
Lew-Starowicz Z., Kobieta i Eros, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1991.
Lew-Starowicz Z., Raport seksualności Polaków 2002, KRM/RMC, Warszawa 2002.
Lilley J.M., T. Arie, C.E.D. Chilvers, Accidents involving older people: A review of the
literature, „Age and Ageing” 1995, 24(4), s. 346–365.
Łobożewicz  T.,  Samopoczucie  psychospołeczne  ludzi  starszych  a  ich  aktywność
ruchowa, „Gerontologia Polska” 1995, 3(1/2), s. 25–36.
Long  R.G.,  L.B.  Boyette,  H.  Griffin-Shirley,  Older  persons  and  community  travel:
The effect of visual impairment, „Journal of Visual Impairment and Blindness”
1996, 90(4), s. 302–313.
Lord R.L., Empirical evaluation of classical behavioural theories with respect to the
motivation  of  older  knowledge  workers,  dissertation,  University  of  Alabama,
Tuscaloosa, AL.2004314 Bibliografia
Lord S.R., Effects of shoe collar height and sole hardness on balance in older women,
„Journal of American Geriatrics Society” 1999, 47(6), s. 681–684.
Lord S.R., J. Dayhew, A. Howland, Multifocal glasses impair edge contrast sensiti-
vity and depth perception and increase the risk of falls in older people, „Journal
of American Geriatrics Society” 2002, 50(11), s. 1760–1766.
Lowry K.A., A.N. Vallejo, S.A. Studenski, Successful aging as a continuum of func-
tional independence: Lessons from Physical Disability Models of Aging, „Aging
and Disease” 2012, 3(1), s. 5–15.
Luo L., F.I.M. Craik, Aging and memory: A cognitive approach, „Canadian Journal of
Psychiatry” 2008, 53(6), s. 346–353.
Luo  L.,  T.  Hendriks,  F.I.  Craik,  Age  differences  in  recollection:  Three  patterns  of
enhanced encoding, „Psychology and Aging” 2007, 22(2), s. 269–280.
Lupien S.J., M. de Leon, S. De Santi, A. Convit, C. Tarshish, N.P.V. Nair, M. Thakur,
B.S. McEwen, R.L. Hauger, M.J. Meaney, Cortisol levels during human aging
predict  hippocampal  atrophy  and  memory  deficits,  „Nature  Neuroscience”
1998, 1(1), s. 69–73.
Maciarz A., Macierzyństwo w okresie starości, w: Wybrane problemy osób starszych,
red. A. Nowicka, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2006, s. 145–150.
Macías  Núñez  J.-F.,  The  normal  ageing  kidney  –  morphology  and  physiology,
„Reviews in Clinical Gerontology” 2008, 18(3), s. 175–197.
Maddox G.L., Persistence of life style among the elderly: A longitudinal study of pat-
terns of social activity in relation to life satisfaction, w: Middle age and aging:
A reader in social psychology, ed. B.L. Neugarten, University of Chicago Press,
Chicago 1968, s. 181–183.
Magd  H.,  Management  attitudes  and  perceptions  of  older  workers,  „International
Journal of Contemporary Hospitality Management” 2003, 15(7), s. 393–401.
Magni G., Depression in geriatric and adult medical inpatients, „Journal of Clinical
Psychology” 1985, 41(3), s. 337–344.
Makara-Studzińska M., K. Kryś-Noszczyk, Oblicza starości – przegląd piśmiennic-
twa, „Psychogeriatria Polska” 2012, 9(2), s. 77–86.
Manton K.G., X. Gu, G.R. Lowrimore, Cohort changes in active life expectancy in
the  U.S.  elderly  population:  Experience  from  the  1982–2004  National  Long-
-Term Care Survey, „Journals of Gerontology: Psychological Sciences and Socio-
logical Sciences” 2008, 63, s. 269–281.
Marcus M.T., Alcohol and other drug abuse in elders, „Journal of ET Nursing” 1993,
20(3), s. 106–110.
Marmor M.F., Visual changes with age, w: The eye and its disorders in the elderly,
eds. F.I. Caird, J. Williamson, Wright, Bristol 1986, s. 27–36.
Marron J.A.Q., I.L. Bailey, Visual factors and orientation-mobility performance, „Ame-
rican Journal of Optometry and Physiological Optics” 1982, 59(5), s. 413–426.315 Bibliografia
Mather M., M.K. Johnson, Choice-supportive source monitoring: Do our decisions
seem better to us as we age?, „Psychology and Aging” 2000, 15(4), s. 596–606.
Mather M., M. Knight, Goal-directed memory: The role of cognitive control in older
adults’ emotional memory, „Psychology and Aging” 2005, 20(4), s. 554–570.
McCrae R.R., P.T. Costa Jr, M. Pedroso de Lima, A. Simões, F. Ostendorf, A. Angleit-
ner, I. Marusić, D. Bratko, G.V. Caprara, C. Barbaranelli, J.H. Chae, R.L. Pied-
mont, Age differences in personality across the adult life span: Parallels in five
cultures, „Developmental Psychology” 1999, 35(2), s. 466–477.
McCrae R.R., P.T. Costa, Personality in adulthood, Guilford Press, New York 1990.
McFadden S.H., Religion, personality and aging: A life span perspective, „Journal of
Personality” 1999, 67(6), s. 1081–1104.
Melia S.P., Older women find that prayer matures along with them , „Aging and Spi-
-rituality” 2001, 13(1), s. 1–7.
Melia S.P., Themes of continuity and change in the spiritual reminiscence of elder
Catholic women, Springer Publishing Co., New York 2002.
Melton L.J., S. Khosla, C.S. Crowson, M.K. O’Connor, W.M. O’Fallon, B.L. Riggs, Epi-
demiology of sarcopenia, „Journal of American Geriatrics Society” 2000, 48(6),
s. 625–630.
Melvile J., E. Walker, W. Katon, G. Lentz, J. Miller, D. Fenner, Prevalence of comor-
bid psychiatric illness and its impact on symptom perception, quality of life,
and functional status in women with urinary incontinence, „American Journal
of Obstetrics Gynaecology” 2002, 187(1), s. 80–87.
Mendes de Leon C.F., T.A. Glass, L.A. Beckett, T.E. Seeman, D.A. Evans, L.F. Berk-
man, Social networks and disability transitions across eight intervals of yearly
data in the New Haven EPESE, „Journal of Gerontology: Series B” 1999, 54(3),
s. 162–171.
Menec V.H., The relation between everyday activities and successful aging: A 6-year
longitudinal study, „Journal of Gerontology: Series B” 2003, 58(2), s. 74–82.
Mercedes  D.,  Dickinson1  and  Merrill  Hiscock,  Age-related  IQ  decline  is  reduced
markedly after adjustment for the Flynn effect, „Journal Of Clinical And Expe-
rimental Neuropsychology” 2010, 32(8), s. 865–870.
Meyer B.R., B.E. Hirsch, Renal function and the care of the elderly, „Comprehensive
Therapy” 1990, 16(9), s. 30–37.
Mierzejewski  A.,  Obraz  kliniczny  starczego  zwyrodnienia  plamki  I.  Postać  sucha,
„Okulistyka” 2002, 2, s. 15–24.
Miller A.S., R. Stark, Gender and religiousness: Can socialization explanations be
saved?, „American Journal of Sociology” 2002, 107(6), s. 1399–1423.
Miller C.A., Nursing care of older adults: Theory and practice, Lippincott, Philadel-
phia 2004.
Miller M., A. Gębska-Kuczerowska, Ocena stanu zdrowia ludzi w starszym wieku
w Polsce, „Gerontologia Polska” 1998, 6(3–4), s. 18–23.316 Bibliografia
Miller M.R., O.F. Pedersen, Respiratory function in an ageing population, „Reviews
in Clinical Gerontology” 2009, 19(3), 149–158.
Minhat H.S., M.A. Rahmah, S. Khadijah, Continuity Theory of ageing and leisure
participation  among  elderly  attending  selected  health  clinics  in  Selangor,
„International Medical Journal Malaysia” 2013, 12(2), s. 51–58.
Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej. Biuro Pełnomocnika do Spraw Osób Niepeł-
nosprawnych.  Wydział  Integracji  Osób  Niepełnosprawnych  i  Rozwiązań  Sys-
temowych,  Osoby niepełnosprawne w Polsce. Opracowanie analityczno-teore-
tyczne, Warszawa 1998.
Mirczak A., Determinanty wsparcia społecznego wśród starszych mieszkańców wsi,
„Labor et Educatio” 2014, 2, s. 189–203.
Mitchell R.B., Physiological aspects of aging, w: Vision and Aging. Crossroads for
service  delivery,  ed.  A.L.  Orr,  American  Foundation  for  the  Blind,  New  York
1992, s. 33–46.
Mizera  K.,  W.  Pilis,  Zdrowie  oraz  fizjologiczne  podstawy  starości  i  fizycznego  tre -
ningu rekreacyjnego, Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Często-
chowie, Seria: Kultura Fizyczna, z. IX, 2010, s. 183–203.
Moberg  D.O.,  Religion  and  Aging,  w:  Gerontology:  perspectives  and  issues,  ed.
K. Ferraro, Springer, New York 1990.
Moberg D.O., Research in spirituality, religion, and aging, „Journal of Gerontologi-
cal Social Work” 2005, 45(1/2), s. 11–40.
Moen P., J.E. Kim, H. Hofmeister, Couples’work/retirement transitions, gender, and
marital quality, „Social Psychology Quarterly” 2001, 64(1), s. 55–71.
Monserud  M.A.,  Intergenerational  relationships  and  affectual  solidarity  between
grandparents and young adults, „Journal of Marriage and Family” 2008, 70(1),
s. 182–195.
Montross L.P., C. Depp, J. Daly, J. Reichstadt, S. Golshan, D. Moore, D. Sitzer, D.V. Jeste,
Correlates of self-rated successful aging among community-dwelling older adults,
„American Journal of Geriatric Psychiatry” 2006, 14(1), s. 43–51.
Mor V., V. Wilcox, R. William, J. Hiris, Functional transitions among the elderly: Pat-
terns, predictors, and related hospital use, „American Journal of Public Health”
1994, 84(8), s. 1274–1280.
Morris P.L., R.G. Robinson, P. Andrzejewski, J. Samuels, T.R. Price, Association of
depression with 10-year poststroke mortality, „American Journal of Psychiatry”
1993, 150(1), s. 124–129.
Mossakowska M., A. Więcek, P. Błędowski, Aspekty medyczne, psychologiczne, socjo-
logiczne  i  ekonomiczne  starzenia  się  ludzi  w  Polsce,  Termedia  Wydawnictwo
Medyczne, Poznań 2012, s. 20–21, 551.
Motow-Czyż  M.,  Wpływ  podeszłego  wieku  na  procesy  życiowe,  w:  Fizjoterapia
w  geriatrii,  red.  P.  Głowacka,  Wyższa  Szkoła  Biznesu  w  Dąbrowie  Górniczej,
Dąbrowa Górnicza 2015.317 Bibliografia
MPiPS, Dezaktywizacja osób w wieku okołoemerytalnym. Raport z badań, Departa-
ment Analiz Ekonomicznych i Prognoza Ministerstwo Pracy i Polityki Społecz-
nej, Warszawa 2008.
Mroczek D.K., A. Spiro, Modeling intraindividual change in personality traits: Fin-
dings from the normative aging study, „The Journals of Gerontology: Psycholo-
gical Sciences” 2003, 58(3), s. 153–165.
Murray G., N.B. Allen, J. Trinder, Longitudinal investigation of mood variability and
the ffm: Neuroticism predicts variability in extended states of positive and nega-
tive affect, „Personality and Individual Differences” 2002, 33(8), s. 1217–1228.
Muszyński M., Jaka przyszłość teorii starzenia się? W stronę interdyscyplinarności
– propozycja integralnej teorii gerontologii społecznej, w: Społeczne wymiary
starzenia się, red. A. Fabiś, M. Muszyński, Biblioteka Gerontologii Społecznej,
Bielsko-Biała 2011, s. 233–250.
Muszyński M., Rozważania dotyczące aktywności seksualnej osób w trzecim wieku,
„Gerontologia Społeczna” 2007, nr 1(2), WSHE w Łodzi, s. 119–125
Mutran E.J., D.C. Reitzes, M.E. Fernandez, Factors that influence attitudes toward
retirement, „Research on Aging” 1997, 19(3), s. 251–273.
Myers  S.M.,  A  twin  study  on  age-related  macular  degeneration,  „Transactions  of
American Ophthalmological Society” 1994, 92, s. 775–844.
Nair K.S., Muscle protein turnover: methodological issues and the effect of aging,
„Journal of Gerontology: Series A” 1995, 50(Spec No), s. 107–112.
National Academy On An Aging Society, Heart Disease, w: Challenges for the 21th
century.  Chronic  and  disabling  conditions,  National  Academy  On  An  Aging
Society,  Number  3,  January  2000,  http://www.civicengagement.org/agingso-
ciety/pdf/heart.pdf (dostęp: 20.10.2018).
National Advisory Eye Council, Vision research – A national plan: 1999–2003, NIH
Publication No. 98-4120, National Institutes of Health, Bethesda, MD 1998.
Neuarten B.L., Personality and aging, w: Handbook of the psychology of aging, eds.
J.E. Birren, K.W Schaie, Van Nostrand Rinhold, New York 1977, s. 626–649.
Newbern V.B., H.V. Krowchuk, Failure to thrive in elderly people: A conceptual ana-
lysis, „Journal of Advanced Nursing” 1994, 19(5), s. 840–849.
Nilsson  M.,  A.  Lalos,  O.  Lalos,  The  impact  of  female  urinary  incontinence  and
urgency on quality of life and partner relationship, „Neurology and Urodyna-
mics” 2009, 28(8), s. 976–981.
Nimrod G., I. Ben-Shem, Successful aging as a lifelong process, „Educational Geron-
tology” 2015, 41(11), s. 814–824.
Niżankowska M.H., Podstawy okulistyki, Volumed, Wrocław 2000.
Nordin  S.,  A.U.  Monsch,  C.  Murphy,  Unawareness  of  smell  loss  in  normal  aging
and Alzheimer’s disease: Discrepancy between self-reported and diagnosed smell
sensitivity, „Journal of Gerontology: Series B” 1995, 50(4), s. 187–192. 318 Bibliografia
Norman  D.C.,  T.T.  Yoshikawa,  Fever  in  the  elderly,  „Infectious  Disease  Clinics  in
North America” 1996, 10(1), s. 93–99.
Nowak  L.,  Sytuacja  demograficzna  ludzi  starszych  w  Polsce  w  perspektywie  do
2010 roku, „Gerontologia Polska” 1995, 3(3/4), s. 4–15.
Nowicka A., Starość jako faza życia człowieka, w: Wybrane problemy osób starszych,
red. A. Nowicka, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2006, s. 17–25.
Okabayashi H., J. Liang, N. Krause, H. Akiyama, H. Sugisawa, Mental health among
older  adults  in  Japan:  Do  sources  of  social  support  and  negative  interaction
make a difference?, „Social Science and Medicine” 2000, 59(11), s. 2259–2270.
Olejniczak P., Wsparcie społeczne i jego znaczenie dla osób starszych, „Pielęgniar-
stwo i Zdrowie Publiczne” 2013, 3(2), s. 183–188.
Olson  G.I.,  B.I.  Schober,  The  satisfied  poor,  „Social  Indicators  Research”  1993,
28(2), s. 173–193.
Organization for Economic Co-operation and Development, Maintaining prosperity
in an ageing society, OECD, Paris 1998.
Orgel L.E., The maintenance of the accuracy of protein synthesis and its relevance
to  aging,  Proceedings  of  the  National  Academy  of  Science  USA,  1963,  49,
s. 517–521.
Orgel  L.E.,  The  maintenance  of  the  accuracy  of  protein  synthesis  and  its  rele-
vance to aging: A correction, Proceedings of the National Academy of Science
USA, 1970, 67(3), s. 1476.
Orpen C., The effects of perceived age discrimination on employee job satisfaction,
organizational  commitment,  and  job  involvement,  „Psychology:  A  Quarterly
Journal of Human Behavior” 1995, 32(3–4), s. 55–56.
Osewska E., Rozwój religijności człowieka ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju
modlitwy, „Ełckie Studia Teologiczne” 2001, Tom II, s. 187–201. http://www.
studiaelckie.pl/images/sampledata/annex/elckie_studia_teologiczne/2001/e_
osewska_rozwoj.pdf (dostęp: 20.10.2018).
Pabiś M., A. Babik, Najczęstsze problemy osób w wieku podeszłym na podstawie ana-
lizy „zespołów geriatrycznych”, „Medycyna Rodzinna” 2007, 10(3), s. 62–65.
Pańczyk J. (red.), Pedagogika specjalna. Psychopedagogiczne i medyczne studium
terminologiczne, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1991,
s. 117.
Pargament K.I., H.G. Koenig, N. Tarakeshwar, J. Hahn, Religious struggle as a pre-
dictor of mortality among medically ill elderly patients: A two-year longitudi-
nal study, „Archives of Internal Medicine” 2001, 161(15), s. 1881–1885.
Park  D.C.,  Cognitive  aging,  processing  resources,  and  self-report,  w:  Cognition,
aging,  and  self-report,  eds.  N.  Schwarz,  D.C.  Park,  B.  Knauper,  S.  Sudman,
Psychology Press, Philadelphia 1999, s. 45–69.319 Bibliografia
Park D.C., G. Lautenschlager, T. Hedden, N.S. Davidson, A.D. Smith, P.K. Smith,
Models of visuospatial and verbal memory across the adult life span, „Psycho-
logy and Aging” 2002, 17(2), s. 299–320.
Pearson  J.D.,  C.H.  Morrell,  S.  Gordon-Salant,  L.J.  Brant,  E.J.  Metier,  L.L.  Klein,
J.L. Fozard, Gender differences in a longitudinal study of age-associated hearing
loss, „Journal of Acoustical Society of America” 1995, 97(2), s. 1196–1205.
Peel N.M., R.J. McClure, H.P. Bartlett, Behavioral determinants of healthy aging,
„American Journal of Preventive Medicine” 2005, 28(3), s. 298–304.
Penninx B.W., J.M. Guralnik, L. Ferrui, L.P. Fried, R.H. Allen, S.P. Stabler, Vitamin
[B.sub.12] deficiency and depression in physically disabled older women: Epi-
demiologic evidence from the women’s health and aging study, „Journal of the
American Medical Association” 2000, 157(5), s. 715–721.
Petelczyc  J.,  P.  Roicka,  Sytuacja  kobiet  w  systemie  emerytalnym,  Instytut  Spraw
Publicznych, Warsawa 2015.
Pichalski R., Podstawy rehabilitacji zdrowotnej, zawodowej i społecznej, APS, War-
szawa 2002.
Plumb M., Psychological aspects of the aging process, w: Working with the elderly.
A training manual and teaching guide, eds. E.S. Deichmann, M.V. Kirchhofer,
Potentials Development, New York 1985, s. 11–25.
Polskie  Towarzytwo  Okulistyczne,  http://tydzienjaskry.pl/dla-pacjenta  (dostęp:
20.10.2018).
Pope A., A. Tarlov, eds., Disability in America: Towards a National Agenda for Pre-
vention, Institute of Medicine, National Academy press, Washington DC 1991.
Prodan C.I., D.M. Orbelo, E.D. Ross, Processing of facial blends of emotion: Support
for the right hemisphere cognitive aging, „Cortex” 2007, 43(2), s. 196–206.
Pruzan K., D.M. Isaacowitz, An attentional application of socioemotional selectivity
theory in college students, „Social Development” 2006, 15(2), s. 326–338.
Puc  D.,  A.  Rasała,  Metody  leczenia  nietrzymania  moczu,  „European  Journal  of
Medical Technologies” 2015, 3(8), s. 29–38.
Putnam  R.D.,  Bowling  alone:  The  collapse  and  revival  of  American  Community,
Simon & Schuster, New York 2000.
Quackenbush S.W., M.A. Barnett, Recollection and evaluation of critical experien-
ces in moral development: A cross-sectional examination, „Basic and Applied
Social Psychology” 2001, 23(1), s. 55–64.
Rachbergera T., J.A. Jakowicki, Nietrzymanie moczu u kobiet. Diagnostyka i lecze-
nie, „Folium”, Lublin 2001.
Raj A., Depression in the elderly, „Postgraduate Medicine” 2004, 115(6), s. 26–35.
Rajska-Neumann A., K. Wieczorowska-Tobis, M. Mossakowska, A. Skalska, P. Ślu-
sarczyk, M. Świech, T. Grodzicki, Farmakoterapia u osób starszych w Polsce,
w:  PolSenior.  Aspekty  medyczne,  psychologiczne,  socjologiczne  i  ekonomiczne 320 Bibliografia
starzenia  się  ludzi  w  Polsce,  red.  M.  Mossakowska,  A.  Więcek,  P.  Błędowski,
Termedia Wydawnictwo Medyczne, Poznań 2012, s. 379–390.
Ramrattan  R.S.,  R.C.W.  Wolfs,  S.  Panda-Jonas,  J.B.  Jonas,  D.  Bakker,  H.A.  Pols,
A. Hofman, P.T.V.M. de Jong, Prevalence and causes of visual field loss in the
elderly and associations with impairment in daily functioning. The Rotterdam
Study, „Archives of Ophthalmology” 2001, 119(12), s. 1788–1794.
Rawson N.E., Age-related changes in perception of flavor and aroma , „Generations”
2003, 27(1), s. 20–26.
Reichstadt J., C.A. Depp, L.A. Palinkas, D.P. Folsom, D.V. Jeste, Building blocks of
successful aging: A focus group study of older adults’ perceived contributors to
successful aging, „The American Journal of Geriatric Psychiatry” 2007, 15(3),
s. 194–201.
Reiley  M.W.,  M.  Johnson,  A.  Foner,  Aging  and  society,  Vol.  3,  A  Sociology  of  Age
Stratification , Russel Sage, New York 1972.
Reitzes  D.C.,  E.J.  Mutran,  L.A.  Verrill,  Activities  and  self-esteem.  Continuing  the
development of Activity Theory, „Research on Aging” 1995, 17(3), s. 260–277.
Resnick  S.M.,  D.L.  Pham,  M.A.  Kraut,  A.B.  Zonderman,  C.  Davatzikos,  Longitu-
dinal magnetic resonance imaging studies of older adults: A shrinking brain,
„Journal of Neuroscience” 2003, 23(8), s. 3295–3301.
Reuter-Lorenz P.A., K.A. Cappell, Neurocognitive aging and the compensation hypo-
thesis, „Current Directions in Psychological Science” 2008, 17(3), s. 177–182.
Richardson  V.,  K.M.  Kilty,  Adjustment  to  retirement:  Continuity  vs.  discontinu-
ity, „International Journal of Aging and Human Development” 1991, 33(2),  
s. 151–169.
Ries P.W., Current estimates from the National Health Interview Survey. United Sta-
tes  1984,  „Vital  and  Health  Statistics”  1986,  10(156),  s.  1–191,  Government
Printing Office, Washington.
Riley M., Age integration and the lives of older people, „The Gerontologist” 1994,
34(1), s. 110–115.
Roberts B.W., W.F. DelVecchio, The rank-order consistency of personality traits from
childhood to old age: A quantitative review of longitudinal studies, „Psychologi-
cal Bulletin” 2000, 126(1), s. 466–477.
Rodenbeck  A.,  G.  Hajak,  Neuroendocrine  dysregulation  in  primary  insomnia,
„Reviews of Neurology” 2001, 157(11 Pt. 2), s. 57–61.
Roff  L.,  D.  Klemmack,  M.  Parker,  H.  Koenig,  M.  Crowther,  P.  Baker,  R.  Allman,
Depression and religiosity in African American and white community-dwelling
older adults, „Journal of Human Behavior in the Social Environment” 2004,
10(1), s. 175–189.
Roof C.W., The Spiritual Marketplace: Baby boomers and the remaking of American
religion, Princeton University Press, Princeton, N.J. 1999.321 Bibliografia
Rose A.M., W.A. Peterson, Older people and their social world – the subculture of
aging, Davis, Philadelphia 1965.
Rosenberg C.H., G.M. Popelka, Post‐stroke rehabilitation: A review of the guidelines
for patient management, „Geriatrics” 2000, 55(9), s. 75–81.
Rosenberg L.F., Glaucoma: Early detection and therapy for prevention of vision loss,
„American Family Physician” 1995, 52(8), s. 2289–2298.
Rosenbloom A.A., Physiological and functional aspects of aging, vision, and visual
impairment, w: Vision and Aging. Crossroads for service delivery, ed. A.L. Orr,
American Foundation for the Blind, New York 1992, s. 47–68.
Rosset E., Starzenie się społeczeństw – problem demograficzny XX wieku , w: Pro-
blemy ludzi starych w Polsce, red. B. Fruboes, Państwowe Wydawnictwo Ekono-
miczne, Warszawa 1974, s. 9–50.
Roszkowska H., P. Goryński, B.Wojtyniak, Hospitalizacja z powodu złamań szyjki kości
udowej w Polsce w latach 1979–1993, „Reumatologia” 1997, 35, s. 178–187.
Rowe  J.W.,  R.L.  Kahn,  Successful  aging,  Oxford  University  Press,  New  York,  NY
1998.
Rubenstein L.Z., K.R. Josephson, A.S. Robbins, Falls in the nursing home, „Annals of
Internal Medicine” 1991, 121(6), s. 442–451.
Russell D.W., C.E. Cutrona, Social support, stress, and depressive symptoms among the
elderly: Test of a process model, „Psychology and Aging” 1991, 6(2), s. 190–201.
Russell J.T., The Snygg-Combs Phenomenological Theory of perception and its impli-
cations for adult education theory and practice, Indiana University, Blooming-
ton 1969.
Rutkowski B., Zaburzenia struktury i funkcji nerek w podeszłym wieku, „Gerontolo-
gia Polska” 2005, 13(4), s. 211–217.
Ryan E.B., A.P. Anas, M. Beamer, S. Bajorek, Coping with age-related vision loss in
everyday reading activities, „Educational Gerontology” 2003, 29(1), s. 37–54.
Rzewuska  M.,  Klinika  i  leczenie  otępień  pierwotnie  zwyrodnieniowych,  „Postępy
Psychiatrii i Neurologii” 1992, 1, s. 69–78.
Salkeld G., Quality of life related to fear of falling and hip fracture in older women:
A time trade off study, „British Medical Journal” 2000, 320(7231), s. 341–346.
Salthouse  T.A.,  T.M.  Atkinson,  D.E.  Berish,  Executive  functioning  as  a  potential
mediator of age-related cognitive decline in normal adults, „Journal of Experi-
mental Psychology: General” 2003, 132(4), s. 566–594.
Satariano W.A., T.J. Haight, I.B. Tager, Living arrangements and participation in
leisure-time physical activities in an older population, „Journal of Aging and
Health” 2002, 14(4), s. 427–451.
Sattin R.W., Falls among older persons: A public health perspective, „Annual Review
of Public Health” 1992, 13(8), s. 489–508.322 Bibliografia
Sattin R.W., H. Lambert, C.A. DeVito, J.G. Rodriguez, A. Ros, S. Bachelli, J.A. Ste-
vens,  R.J.  Waxweiler,  The  incidence  of  fall  injury  events  among  the  elderly
in  a  defined  population ,  „American  Journal  of  Epidemiology”  1990,  131(6),
s. 1028–1037.
Schaie  K.W.,  G.  Labouvie-Vief,  Generational  versus  ontogenetic  components  of
change  in  adult  cognitive  behavior:  A  fourteen  year  crosssequential  study,
„Developmental Psychology” 1974, 10(3), s. 305–320.
Schaie K.W., Intellectual development in adulthood, Cambridge, New York 1996.
Schaie  K.W.,  The  Seattle  Longitudinal  Studies  of  adult  intelligence,  w:  Essential
papers on the psychology of aging, eds. M. Powell Lawton, T.A. Salthouse, Uni-
versity Press, New York 1998, s. 263–271.
Schaie W., The optimization of cognitive functioning in old age: Predictions based
on cohort-sequential and longitudinal data, w: Successful Aging. Perspectives
from the behavioral sciences, eds. P.B. Baltes, M.M. Baltes, Cambridge Univer-
sity Press, New York 1990, s. 94–117.
Schiffman S.S., B.G. Graham, Taste and smell perception affect appetite and immu-
nity in the elderly, „European Journal of Clinical Nutrition” 2000, 54(Suppl.
3), s. 54–63.
SchindlerR.J.,  C.P.  Cucio,  Late-life  dementia:  Review  of  the  APA  guidelines  for
patient management, „Geriatrics” 2000, 55(10), s. 55–60.
Schulz R., T. Salthouse, Adult development and aging. Myths and emerging realities,
Prientice Hall, Upper Saddle River 1999.
Searle M.S., Leisure education: Its effect on older adults, „The Journal of Physical
Education, Recreation and Dance” 1994, 65(4), s. 36–41.
Seeman T.E., M.L. Bruce, G.J. McAvay, Baseline social network characteristics and
onset  of  ADL  disability:  MacArthur  studies  of  successful  aging,  „Journals  of
Gerontology: Social Sciences” 1996, 51(B), s. 191–200.
Seeman  T.E.,  T.M.  Lusignolo,  M.  Albert,  L.  Berkman,  Social  relationships,  social
support,  and  patterns  of  cognitive  aging  in  healthy,  high-functioning  older
adults:  MacArthur  studies  of  successful  aging,  „Health  Psychology”  2001,
20(4), s. 243–255.
Segrave K., Age discrimination by employers, Mc-Farland & Company, Jefferson,
NC 2001.
Sheiham  A.,  J.G.  Steele,  W.  Marcenes,  S.  Finch,  A.W.G.  Walls,  The  relationship
between oval health status and Body Mass Index among older people: A natio-
nal  survey  of  older  people  in  Great  Britain,  „British  Dental  Journal”  2002,
192(12), s. 703–706.
Sherlock M., A.A. Toogood, Aging and the growth hormone/insulin like growth fac-
tor-I axis, „Pituitary” 2007, 10(2), s. 189–203.323 Bibliografia
Sherron R.H., D.B. Lumsten, Introduction to educational gerontology, Hemisphere
Publishing Corporation, Washington DC 1990.
Shimamoto C., I. Hirata, Y. Hiraike, N. Takeuchi, T. Nomura, K. Katsu, Evaluation
of  gastric  motor  activity  in  the  elderly  by  electrogastrography  and  the  (13)
C -acetate breath test, „Gerontology” 2002, 48(6), s. 381 –386.
Siebert D.C., E.J. Mutra, D.C. Reitzes, Friendship and social support: The impor-
tance of role identity to aging adults, „Social Work” 1999, 44(6), s. 522–534.
Siegenthaler K.L., Leisure and the elderly. Research update, „Parks and Recreation”
1996, 31(1), s. 18–21.
Silva F.G., The aging kidney: A review – part I, „International Urology and Nephro-
logy” 2005, 37(1), s. 185–205.
Silverstein M., C. Xuan, K. Heller, Silverstein M., T.M. Parrott, V.L. Bengtson, Fac-
tors that predispose middle-aged sons and daughters to provide social support to
older parents, „Journal of Marriage and Family” 1995, 57(2), s. 465–475.
Silverstein  M.,  X.  Chen,  K.  Heller,  Too  much  of  a  good  thing?  Intergenerational
social  support  and  the  psychological  well-being  of  older  parents,  „Journal  of
Marriage and Family”1996, 58(4), s. 970–982.
Simmons  L.W.,  The  role  of  the  aged  in  primitive  societies,  Yale  University  Press,
New Haven 1945.
Sinclair  A.J.,  I.N.  Ramsay,  The  psychosocial  impact  of  urinary  incontinence  in
women, „The Obstetrician and Gynaecologist” 2011, 13, s. 143–148.
Skalska  A.,  B.  Wizner,  A.  Klich-Rączka,  K.  Piotrowicz,  T.  Grodzicki,  Upadki
i  ich  następstwa  w  populacji  osób  starszych  w  Polsce,  w:  PolSenior.  Aspekty
medyczne,  psychologiczne,  socjologiczne  i  ekonomiczne  starzenia  się  ludzi
w Polsce, red. M. Mossakowska, A. Więcek, P. Błędowski, Termedia Wydawnic-
two Medyczne, Poznań 2012, s. 275–282.
Skubiszewska A., K. Wodzyńska, A. Szybalska, P. Ślusarczyk, K. Broczek, M. Puzia-
nowska-Kuźnicka, G. Olędzka, M. Mossakowska, Ocena sprawności funkcjonal-
nej warszawskich stulatków w zakresie podstawowych czynności życia codzien-
nego – wyniki wstępne, „Gerontologia Polska” 2014, 3, s. 151–155.
Sliwinski M., R.B. Lipton, H. Buschke,W. Stewart, The effects of preclinical dementia
on estimates of normal cognitive functioning in aging, „Journals of Gerontology.
Series B, Psychological Sciences and Social Sciences” 1996, 51(4), s. 217–225.
Smart  J.F.,  The  power  of  models  of  disability,  „Journal  of  Rehabilitation”  2009,
75(2), s. 3–11.
Smith D.B., P. Moen, Retirement satisfaction for retirees and their spouses do gender
and the retirement decision-making process matter?, „Journal of Family Issues”
2004, 25(2), s. 262–285.
Snow-Harter C., R. Marcus, Exercise, bone density and osteoporosis, „Exercise and
Sport Science Reviews” 1991, 19, s. 351–388.324 Bibliografia
Snygg  D.,  The  need  for  a  phenomenological  system  of  psychology,  „Psychology
Review” 1941, 48(5), s. 404–434.
Stanley D., V.J. Freysinger, The impact of age, health, and sex on the frequency of
older adults’ leisure activity participation: A longitudinal study, „Activities,
Adaptation and Aging”, 19(3), s. 31–42.
Starr J.M., L.J. Whalley, S. Inch, P.A. Shering, Blood pressure and cognitive func-
tion in healthy older people, „Journal of the American Geriatrics Society” 1993,
41(7), s. 753–756.
Steinberg  F.U.,  Disorders  of  mobility,  balance,  and  gait,  w:  Rehabilitation  of  the
aging and elderly patient, eds. G. Felsenthal, S.J. Garrison, F.U. Steinberg, Wil-
liams&Wilkins, Baltimore 1994, s. 243–252.
Steinberg F.U., Medical evaluation, assessment of function and potential, and reha-
bilitation plan, w: Rehabilitation of the aging and elderly patient, eds. G. Fel-
senthal, S.J. Garrison, F.U. Steinberg, Williams&Wilkins, Baltimore MD 1994,
s. 81–96.
Steinweg K.K., The changing approach to falls in the elderly, „American Family Phy-
sician” 1997, 56(7), s. 1815–1823.
Stern Y., What is cognitive reserve? Theory and research applications of the rese-
rve concept, „Journal of International Neuropsychological Society” 2002, 8(3),
s. 448–460.
Steuden S., Psychologia starzenia się i starości, Wydawnictwo Naukowe PWN, War-
szawa 2011.
Steuden S., Szczęśliwi po pięćdziesiątce, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne,
Warszawa 2009, s. 47–50.
Stevens J.A., S. Olson, Reducing falls and resulting hip fractures among older wo-
-men,  [w:]  CDC  Recommendations  Regarding  Selected  Conditions  Affecting
Women’s Health, MMWR 2000, 49(RR-2), s. 3–12.
Strain L.A., C.C. Grabusic, M.S. Searle, N.J. Dunn, Continuing and ceasing leisure
activities in later life: A longitudinal study, „The Gerontologist” 2002, 42(2),
s. 217–223.
Straś-Romanowska  O.,  Późna  dorosłość.  Wiek  starzenia  się,  w:  Psychologia  roz-
woju człowieka, tom 2, red. B. Harwas-Napierała, J. Trempała, Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa 2008.
Strawbridge  M.J.,  M.I.  Wallhagen,  R.D.  Cohen,  Successful  aging  and  well-being:
Self-rated  compared  with  Rowe  and  Kahn,  „The  Gerontologist”2002,  42(6),
s. 727–733.
Strawbridge  W.J.,  R.D.  Cohen,  S.J.  Shema,  G.A.  Kaplan,  Frequent  attendance  at
religious services and mortality over twenty-eight years, “American Journal of
Public Health” 1997, 87(6), s. 957–961. 325 Bibliografia
StreanJ., Role theory, w: Social work treatment: Interlocking theoretical approaches,
ed. F. Turner, The Free Press, New York 1979, s. 385–407.
Strehker B.L., Time, cell and aging, Academic Press, New York 1977.
Streib  G.F.,  C.J.  Schneider,  Retirement  in  American  society,  Cornell  University,
Ithaca 1971.
Strong S., P. Rigby, D. Stewart, M. Law, L. Letts, B. Cooper, Application of the person-
-environment-occupation model: A practical tool, „Canadian Journal of Occu-
pational Therapy” 1999, 66(3), s. 122–133.
Sudarsky L., Geriatrics: Gait disorders in the elderly, „New England Journal of Medi-
cine” 1990, 322(20), s. 1441–1446.
Susułowska M., Treść lęku w przebiegu życia ludzkiego a lęki patologiczne, „Prze-
gląd Psychologiczny” 1985, t. XXVIII, 28(4), s. 1066–1085.
Szarota Z., Gerontologia społeczna i oświatowa, WNAP, Kraków 2004.
Szukalski  P.  red.,  Przygotowanie  do  starości.  Polacy  wobec  starzenia  się,  Instytut
Spraw Publicznych, Warszawa 2009.
Szukalski P., Demograficzne przemiany rodziny – wyzwania dla współczesnych spo -
łeczeństw, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2004, ROK LXVI,
zeszyt 4, s. 169–186.
Szukalski P., Poczucie samotności i osamotnienia wśród sędziwych seniorów a ich
sytuacja  rodzinna,  „Auxilium  Sociale  –  Wsparcie  Społeczne”  2005,  2  (34),
s. 217–238.
Szukalski P., Przestrzenne zróżnicowanie wdowieństwa w starszym wieku w Polsce,
w: Uwarunkowania demograficzne rozwoju społeczno-gospodarczego na przy -
kładzie województwa śląskiego i opolskiego, Prace Naukowe, Akademia Ekono-
miczna w Katowicach 2007, s. 111–129.
Śledzianowski  J.,  Dziadkowie  z  pomocą  wnukom,  w:  Człowiek  w  obliczu  trudnej
sytuacji życiowej, red. B. Kałdon, I. Kurlak, Wydawnictwo Diecezjalne i Dru-
karnia w Sandomierzu, Sandomierz-Warszawa 2011, s. 173–196.
Tadros S.F., S.T. Frisina, F. Mapes, D.R. Frisina, R.D. Frisina, Higher serum aldo-
sterone correlates with lower hearing thresholds: a possible protective hormone
against presbycusis, „Hearing Research” 2005, 209(1–2), s. 10–8.
Takahashi M., P. Bordia, The concept of wisdom: A cross cultural comparison, „Inter-
national Journal of Psychology” 2000, 35(1), s. 1–9.
Thapa  P.B.,  K.G.  Brockman,  P.  Gideon,  R.L.  Fought,  W.A.  Ray,  Injurious  falls  in
nonambulatory  nursing  home  residents:  A  comparative  study  of  circumstan-
ces, incidence, and risk factors, „Journal of American Geriatrics Society” 1996,
44(3), s. 273–278.
Thapa P.B., P. Gideon, R.L. Fought, W.A. Ray, Psychotropic drugs and risk of recur-
rent falls in ambulatory nursing home residents, „American Journal of Epide-
miology” 1995, 142(2), s. 202–211.326 Bibliografia
The Eye Disease Case-Control Study Group, Risk factors for neovascular age-related
macular degeneration, „Archives of Ophthalmology” 1992, 110(12), s. 1701–1708.
The Lighthouse Inc., The Lighthouse National Survey on Vision Loss: The experience,
attitudes, and knowledge of middle-aged and older Americans, The Lighthouse
Inc., New York 1995.
Thom D., Variation in estimates of urinary incontinence prevalence in the commu-
nity: Effects of differences in definition, population characteristics, and study
type, „Journal of American Geriatrics Society” 1998, 46(4), s. 473–480.
Thom D.H., S.K. van den Eeden, J.S. Brown, Evaluation of parturition and other
reproductive  variables  as  risk  factors  for  urinary  incontinence  in  later  life,
„Obstetrics and Gynecology” 1997, 90(6), s. 983–989.
Thornby M.A., Balance and falls in the frail older person: A review of the literature,
„Topics in Geriatric Rehabilitation” 1995, 11(2), s. 35–43.
Tinetti M.E., Falls, w: Geriatric Medicine, eds. C.K. Cassel, D.E. Riesenberg, L.B. Soren-
son, J.R. Walsh, D.E. Meier, Springer-Verlag, New York 1990, s. 528–534.
Tinetti M.E., M. Speechley, S.F. Ginter, Risk factors for falls among elderly persons
living  in  the  community,  „New  England  Journal  of  Medicine”  1988,  319(26),  
s. 1701–1707.
TNS Polska, Słuch Polskich Seniorów 2014, raport z badań, Warszawa 2014.
Tobin S.S., Preservation of the self in the oldest years with implications for practice,
Springer Publishing Company, New York 1999.
Toepoel V., Ageing, leisure, and social connectedness: How could leisure help reduce
social  isolation  of  older  people?,  „Social  Indicators  Research“  2013,  113(1),
s. 355–372.
Tokarz B., Rynek pracy, w: Stop dyskryminacji ze względu na wiek, Akademia Roz-
woju Filantropii, Warszawa 2005.
Tolep  K.,  N.  Higgins,  S.  Muza,  G. Criner,  S.G.  Kelsen, Comparison of diaphragm
strength  between  healthy  adult  elderly  and  young  men,  „American  Journal
of Respiratory and Critical Care Medicine” 1995, 152(2): 677–82.
Tornstam L, Gerotranscendence – a theory about maturing into old age, „Journal
of Aging and Identity” 1996, 1(1), s. 37–50.
Tornstam L., Gerotranscendence: A developmental theory of positive aging, Springer
Publishing Company, New York 2005.
Tornstam  L.,  Gerotranscendence:  A  reformulation  of  the  disengagement  theory,
„Aging Clinical and Experimental Research” 1989, 1(1), s. 55–63.
Tovel H., S. Carmel, Maintaining successful aging: The role of coping patterns and
resources, ”Journal of Happiness Studies” 2014, 15(2), s. 255–270.
Uhlenberg P., The burden of aging: A theoretical framework for understanding the
shifting balance of caregiving and care receiving vs. cohort ages, „The Geronto-
logist” 1996, 36(6), s. 761–767.327 Bibliografia
Valentijn S.A., M.P. van Boxtel, S.A. van Hooren, H. Bosma, H.J. Beckers, R.W. Ponds,
J. Jolles, Change in sensory functioning predicts change in cognitive functio-
ning: Results from a 6-year follow-up in the Maastricht Aging Study, „Journal
of American Geriatric Society” 2005, 53(3), s. 374–380.
Van Volkom M., Sibling relationships in middle and older adulthood: A review of the
literature, „Marriage and Family Review” 2006, 40(2/3), s. 151–170.
Van Willigen M., Differential trends among elderly persons and implications for the
future, „The Journals of Gerontology” 2000, 55(5), s. 298–307.
Vellas B.J., S.J. Wayne, L.J. Romero, R.N. Baumgartner, P.J. Garry, Fear of falling
and  restriction  of  mobility  in  elderly  fallers,  „Age  and  Ageing”  1997,  26(3),
s. 189–194.
Verbrugge L., A.C. Gruber-Baldini, J.L. Fozard, Age differences and age changes in
activities:  Baltimore  Longitudinal  Study  of  Aging,  „Journals  of  Gerontology”
1996, 51(1), s. 30–41.
Verbrugge L.M., A.M. Jette, The disablement process, „Social Science and Medicine”
1994, 38(1), s. 1–14.
Verbrugge L.M., L-S. Yang, Aging with disability and disability with aging, „Journal
of Disability Policy Studies” 2002, 12(4), s. 253–257.
Verghese  J.,  R.B.  Lipton,  C.B.  Hall,  G.  Kuslansky,  M.K.  Katz,  Low  blood  pressure
and  the  risk  of  dementia  in  very  old  individuals,  „Neurology”  2003,  61(12),
s. 1667–1672.
Verhaeghen  P.,  A.  Marcoen,  L.  Goossens,  Improving  memory  performance  in  the
aged  through  mnemonic  training:  A  meta-analytic  study,  „Psychology  and
Aging” 1992, 7(2), s. 242–251.
Vik K., M. Lilja, L. Nyga, The influence of the environment on participation subsequ -
ent to rehabilitation as experienced by elderly people in Norway, „Scandinavian
Journal of Occupational Therapy” 2007, 14(2), s. 86–95.
Viljanen A., J. Kaprio, I. Pyykkö, M. Sorci, S. Pajala, M. Kauppinen, M. Koskenvuo,
T.  Rantanen,  Hearing  as  a  predictor  of  falls  and  postural  balance  in  older
female twins, „Journals of Gerontology: Biological Sciences and Medical Scien-
ces” 2009, 64(2), s. 312–317.
Vingerling  J.R.,  A.  Hofman,  D.E.  Grobbee,  P.T.V.M.  de  Jong,  Age-related  macular
degeneration and smoking: The Rotterdam Study, „Archives of Ophthalmology”
1996, 114(10), s. 1193–1196.
Vingerling  J.R.,  Age-related  macular  degeneration  is  associated  with  atherosclero-
sis: The Rotterdam Study, „American Journal of Epidemiology” 1995, 142(4),
s. 404–409.
Vingerling J.R., I. Dielemans, J.C. Witteman, A. Hofman, D.E. Grobbee, P.T.V.M. de
Jong, Macular degeneration and early menopause: A case-control study, „Bri-
tish Medical Journal” 1995, 310(6994), s. 1570–1571.328 Bibliografia
Von Faber M., A. Bootsma-Van Der Wiel, E. Van Exel, J. Gussekloo, A. Lagaay, E. Van
Dongen,  D.L.  Knook,  S.  van  der  Geest,  R.G.  Westendorp,  Successful  aging
in  the  oldest  old:  Who  can  be  characterized  as  successfully  aged?,  „Archives
of Internal Medicine” 2001, 161(22), s. 2694–2700.
Von Korff M., J. Ormel, W. Katon, E.H.B. Lin, Disability and depression among high
utilizers of health care, „Archives of General Psychiatry” 1992, 49(2), s. 91–100.
Wade M.G., R. Lindquist, J.R. Taylor, D. Treat-Jacobson, Optical flow, spatial orien -
tation, and the control of posture in the elderly, „Journal of Gerontology: Series
B”1995, 50(1), s. 51–58.
Walford R.L., The immunologic theory of aging, Williams & Wilkins, Baltimore 1969.
Warr P., Age and work behaviour: Physical attributes, cognitive abilities, knowledge,
personality traits, and motives, „International Review of Industrial and Organi-
zational Psychology” 2001, 16, s. 1–36.
Watkins P.J., Retinopathy, „British Medical Journal” 2003, 326(7395), s. 924–927.
Wechsler  D.,  The  measurement  and  appraisal  of  adult  intelligence,  Psychological
Corporation, New York 1958.
Weinstein  B.E.,  Age-related  hearing  loss:  How  to  screen  for  it,  and  when  to  inte-
rvene, „Geriatrics” 1994, 49(8), s. 40–45.
Weismann A., Uber die Dauer des Lebens, Fischer, Jena 1882.
Welin L., B. Larsson, K. Svardsudd, B. Tibblin, G. Tibblin, Social network and acti-
vities in relation to mortality from cardiovascular diseases, cancer, and all cau-
ses: A 12 year follow up of the study of men born in 1913 and 1923, „Journal
of Epidemiology and Community Health” 1992, 46(2), s. 127–132.
Wenger G.C., Review of findings on support networks of older Europeans, „Journal
of CrossCultural Gerontology” 1997, 12(1), s. 1–21.
Wenger G.C., The formation of social networks: Selfhelp, mutual aid and old people
in contemporary Britain, „Journal of Aging Studies” 1993, 7(1), s. 25–40.
Whipple R., L. Wolfson, C. Derby, D. Singh, J. Tobin, Altered sensory function and
balance  in  older  persons,  „The  Journal  of  Gerontology”1993,  48(Spec.  No),
s. 71–76.
White L.K., A. Riedmann, When the Brady Bunch grows up: Step/half- and fullsi-
bling relationships in adulthood, „Journal of Marriage and the Family” 1992,
54(1), s. 197–208.
White  L.,  Sibling  relationships  over  the  life  course:  A  panel  analysis,  „Journal
of Marriage and Family” 2001, 63(2), s. 555–568.
Wieczorowska-Tobis  K.,  A.  Rajska-Neum,  Pułapki  farmakoterapii  geriatrycznej,
„Terapia” 2010, 10(247), s. 24–27.
Wieczorkowska-Tobis K., A. Stogowski, Związek starzenia z niesprawnością, ”Geron-
tologia Polska” 2014, 3, s. 156–160.329 Bibliografia
Wieczorkowska-Tobis K., Specyfika pacjenta starszego, w: Fizjoterapia w geriatrii,
red. K. Wieczorowska-Tobis, T. Kostka, A.M. Borowicz, PZWL, Warszawa 2011,
s. 18–27.
Wieczorowska -Tobis  K.,  Zmiany  narządowe  w  procesie  starzenia,  „Polskie  Archi-
wum Medycyny Wewnętrznej” 2008, 118 (Suppl), s. 63–69.
Wierzbicka J., I. Brukwicka, Z. Kopański, J. Rowiński, F. Furmanik, Wybrane aspekty
procesu starzenia się człowieka, „Journal of Clinical Healthcare” 2017, nr 2,
http://www.jchc.eu/numery/2017_2/files/assets/basic-html/page4.html  (dostęp:
20.10.2018).
Wierzbicka  M.,  K.  Urban,  M.  Murawski,  K.  Wronecki,  Występowanie  i  czynniki
ryzyka nietrzymania moczu u kobiet, „Fizjoterapia” 2009, 17, 1(1), s. 38–44.
Williams  M.E.,  The  American  Geriatrics  Society’s  complete  guide  to  aging  and
health, Harmony Books, New York 1995.
Williams  R.A.,  B.L.  Brody,  R.G.  Thomas,  R.M.  Kaplan,  S.I.  Brown,  The  psycho-
social  impact  of  macular  degeneration,  “Archives  of  Ophthalmology”  1998,
116(4), s. 514–520.
Willis S.L., R. Bliesdzner, P.B. Baltes, Intellectual training research imaging: Modifi-
cation of performance on the fluid ability of figural relations , „Journal of Edu-
cational Psychology” 1981, 73, 41–50.
Wilowski W., O dwóch obliczach starości, w: Profile starości, Wydawnictwo Miejskie,
Urząd Miasta Poznania. Wydział Zdrowia i Spraw Społecznych, Poznań 2000,
s. 78–85.
Wilson R.S., C.F. Mendes de Leon, J.I. Bienias, D.A. Evans, D.A. Bennett, Persona-
lity and mortality in old age, „The Journals of Gerontology Series: Psychologi-
cal Sciences and Social Sciences” 2004, 59(3), s. 110–116.
Wink P., M. Dillon, Spiritual development across the adult life course: Findings from
a longitudinal study, „Journal of Adult Development” 2002, 9(1), s. 79–94.
Wiśniewska-Roszkowska K. red., Gerontologia dla pracowników socjalnych, PZWL,
Warszawa 1987.
Wiśniewska-Roszkowska K., Starość jako zadanie, Instytut Wydawniczy Pax, War-
szawa 1989.
Wiśniewski  Z.  red.,  Determinanty  aktywności  zawodowej  ludzi  starszych,  Dom
Organizatora, Toruń 2009.
Wizner  B.,  A.  Skalska,  A.  Klich-Rączka,  K.  Piotrowicz,  T.  Grodzicki,  Ocena  stanu
funkcjonalnego  u  osób  w  starszym  wieku,  w:  Aspekty  medyczne,  psycholo-
giczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce, red. M. Mos-
sakowska, A. Więcek, P. Błędowski, Termedia Wydawnictwa Medyczne, Poznań
2012, s. 81–95.
Wojszel  B.,  B.  Bień,  M.  Przydatek,  Wielkie  problemy  geriatryczne:  II.  Upadki,
„Medycyna Rodzinna” 2001, zeszyt 13(2), s. 83–86.330 Bibliografia
Wojszel  B.,  B.  Bień,  Wielkie  problemy  geriatryczne  jako  przyczyna  upośledzenia
sprawności osób w późnej starości, „Gerontologia Polska” 2001, 9(2), s. 32–38.
Wojszel Z.B., B. Bień, M. Przydatek, Wielkie problemy geriatryczne: III. Zespoły otę-
pienne, „Medycyna Rodzinna” 2001, zeszyt 14 (3–4), s. 162–168.
Wordsworth D.T.H.J., D.K. Dunn-Walters, The ageing immune system and its cli-
nical implications, „Reviews in Clinical Gerontology” 2011, 21(2), s. 110–124.
World  Health  Organization  Regional  Office  for  the  Western  Pacific  Region, Ageing
and health: A health promotion approach for developing countries, World Health
Organization Regional Office for the Western Pacific Region, Manila 2003.
World Health Organization, Active ageing: From evidence to action, WHO, Geneva
2001.
World Health Organization, Active aging: A policy framework, WHO, Geneva 2002.
World Health Organization, Global Age-Friendly Cities: A Guide, WHO, Geneva 2007.
World Health Organization, Health and ageing. A discussion paper, WHO, Geneva
2001.
World Health Organization, World report on ageing and health, WHO, Geneva 2015.
World Health Organization, International Classification of Functioning, Disability and
Health: ICF, WHO, Geneva 2000. https://www.csioz.gov.pl/fileadmin/user_upload/
Wytyczne/statystyka/icf_polish_version_56a8f7984213a.pdf (dostęp: 20.10.2018).
World  Health  Organization,  International  Classification  Of  Impairments,  Disabi-
lities,  And  Handicaps,  Geneva  1980,  http://apps.who.int/iris/bitstream/han-
dle/10665/41003/9241541261_eng.pdf;jsessionid=0759B74D4230966C69D-
1C9E22158930A?sequence=1 (dostęp: 20.10.2018).
World  Health  Organization,  Population  Aging  –  a  Public  Health  Challenge,  „Fact
Sheet”, nr 135, WHO 1998.
World Health Organization, World health report 1998, WHO, Geneva 1998.
Woźniak Z., Najstarsi z poznańskich seniorów. Jesień życia w perspektywie geronto-
logicznej, WZiSS UMP, Poznań 1997.
Woźniak Z., Pokłosie Międzynarodowego Roku Seniora’99 wyzwaniem dla polityków
i zobowiązaniem społeczeństwa wobec najstarszego pokolenia, w: Profile staro -
ści, Wydawnictwo Miejskie, Urząd Miasta Poznania. Wydział Zdrowia i Spraw
Społecznych, Poznań 2000.
Woźniak Z., Starość. Bilans – zadanie – wyzwanie, Wydawnictwo Naukowe Wydziału
Nauk Społecznych UAM, Poznań 2016.
Wuthnow  R.,  After  heaven:  Spirituality  in  America  since  the  1950s,  University
of California Press, Berkeley CA 1998.
Xu  X.,  S.T.  Weiss,  D.W.  Dockery,  J.P.  Schouten,  B.  Rijcken,  Comparing  FEV1  in
adults in two community-based surveys, „Chest” 1995, 108(3), s. 656–662.
Yang S., Conceptions of wisdom among Taiwanese Chinese, „The Journal of Cros-
sCultural Psychology” 2001, 32(6), s. 662–680.Bibliografia
Yueh  B.,  N.  Shapiro,  C.H.  MacLean,  P.  Shekelle,  Screening  and  management  of
adult hearing loss in primary care: Scientific review , „JAMA” 2003, 289(15),
s. 1976–1985.
Zając L., Psychologiczna sytuacja człowieka starszego oraz jej determinanty, w: Sta-
rość i osobowość, red. K. Obuchowski, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im.
Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2001.
Zięba-Kołodziej  B.,  Rola  dziadków  w  życiu  rodziny,  Wydawnictwo  Uniwersytetu
Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2012.
Zientara P., Employment of older workers in Polish SMEs: Employer attitudes and
perceptions, employee motivations and expectations, „Human Resource Deve-
lopment International” 2009, 12(2), s. 135–153.
Zuckerman J.D., Hip fracture, „New England Journal of Medicine” 1996, 334(23),
s. 1519–1526.
Zych A.A., Człowiek wobec starości. Szkice z gerontologii społecznej, Wydawnictwo
Śląsk, Warszawa 1995.
Zych  A.A.,  Słownik  gerontologii  społecznej,  Wydawnictwo  Akademickie  Żak,  War-
szawa 2001.
Zych A.A, Leksykon gerontologii, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków  2010.
Zych A.A. (red.), hasło – adaptacja do emerytury, w: Encyklopedia starości, starze-
nia się i niepełnosprawności, P-Ś, Stowarzyszenie Thesaurus Silesiae – Skarb
Śląski, Katowice 2017.
Zych A. A. (red.), hasło – starzenie się mięśniowo-szkieletowe, w: Encyklopedia sta-
rości, starzenia się i niepełnosprawności, P-Ś, Stowarzyszenie Thesaurus Sile-
siae – Skarb Śląski, Katowice 2017.
Zych A.A. (red.), hasło – głuchota starcza, w: Encyklopedia starości, starzenia się
i niepełnosprawności, A-G, Stowarzyszenie Thesaurus Silesiae – Skarb Śląski,
Katowice 2017.
Zych A.A. (red.), hasło – alkoholizm a starzenie się, w: Encyklopedia starości, starze-
nia się i niepełnosprawności, A-G, Stowarzyszenie Thesaurus Silesiae – Skarb
Śląski, Katowice 2017.
Zych  A.A.,  Piękni  osiemdziesięcioletni,  czyli  paradygmat  „starzenia  się  z  wdzię-
kiem”  a  realia  życia,  w:  Realność  złego  starzenia  się.  Poza  polityczną  i  spo-
łeczną  powinnością,  red.  L.  Buliński,  Wydawnictwo  Adam  Marszałek,  Torun
2015., s. s. 139–156.