Współczesna wojna handlowo-gospodarcza

Spis treści:

Wstęp (prof. dr hab. J. Płaczek – WSIZiA Warszawa)
 
1. Z historii wojny gospodarczej (dr hab. M. Skarżyński – UAM Poznań)

1.1. Starożytność
1.2. Średniowiecze
1.3. Nowożytność
1.4. Dzieje najnowsze

2.  Elementy wojny handlowo-gospodarczej w latach 1939-1945 (dr B. Zakrzewski - ITS Warszawa)

2.1. Ekonomiczne przyczyny wybuchu II Wojny Światowej
2.2. Gospodarka - handel - polityka a interesy i zbrojenia państw
2.3. Wpływ gospodarki i handlu zagranicznego na przebieg działań wojennych w przykładach
2.3.1. Kampania norweska - szwedzka ruda żelaza
2.3.2. Kampania kaukaska - kaukaskie pola naftowe
2.3.3. Kampania afrykańska - zdobycie Kanału Sueskiego
2.3.4. Wojna na morzach - konwoje morskie
2.3.5. Wojna na Pacyfiku
2.4. Ekonomiczne skutki II Wojny Światowej

3.  Między teorią a praktyką wojny handlowo-gospodarczej (ppłk dr inż. S. Kurek – AON Warszawa, prof. dr hab. Janusz Płaczek - WSIZiA Warszawa)
 
3.1.  Współczesna gospodarka narodowa obiektem politycznego oddziaływania z zewnątrz
3.2. Wokół istoty wojny handlowo-gospodarczej i sankcji gospodarczych
3.3. Klasyfikacja narzędzi wojny gospodarczej
3.4. Znaczenie wykorzystania elementów wojny handlowo-gospodarczej dla bezpieczeństwa państwa
3.5. Rola państwa i organizacji międzynarodowych w zakresie kształtowania bezpieczeństwa gospodarczego

4.  Wojna handlowo-gospodarcza w czasach współczesnego kryzysu gospodarczego (dr hab. P. Soroka – UJK Kielce)

4.1. Przyczyny i przejawy kryzysów gospodarczych, w tym kryzysu, który wybuchł w 2008 roku
4.2. Społeczno-polityczne konsekwencje obecnego kryzysu
4.3. Przesłanki nasilenia zewnętrznych negatywnych działań finansowo-handlowych w gospodarce
4.4. Typowe i nietypowe narzędzia oddziaływania w ramach wojny gospodarczej
4.5. Możliwe konsekwencje zawarcia porozumienia między USA a Unią Europejską w sprawie Transatlantyckiego Partnerstwa w dziedzinie Handlu i Inwestycji (TTiP)
4.6. Kierowana pomoc gospodarcza formą wojny gospodarczej       
4.7. Sposoby obrony państwa przed zewnętrznymi negatywnymi działaniami finansowo-handlowymi w gospodarce
4.8. Potrzeba sformułowania strategii bezpieczeństwa ekonomicznego w państwach ogarniętych kryzysem

5. Nauki ekonomiczne wobec wojny gospodarczej na płaszczyźnie finansowej (dr hab. K. Raczkowski – SAN Warszawa, prof. dr hab. J. Solarz – SAN Warszawa)

5.1. Uwagi wstępne
5.2. Z historii badanego zjawiska
5.3. Rola i znaczenie bezpieczeństwa finansowego we współczesnym systemie bezpieczeństwa
5.4. Siła pieniądza a zdarzenia kryzysowe wywołane środkami wojny handlowo-gospodarczej
5.5. Znaczenie zagranicznych inwestycji i kredytów dla bezpieczeństwa finansowego państwa
5.6. Analiza i ocena przykładów negatywnego oddziaływania wewnętrznego podmiotów na płaszczyźnie finansowej
5.7. W kierunku kształtowania odporności finansowej państwa
5.8. Wspólnota Europejska wobec bezpieczeństwa finansowego

6.  Giełda Papierów Wartościowych jako specyficzne miejsce oddziaływania finansowego w systemie środków wojny gospodarczej (dr Ż. Pleskacz – AON Warszawa)

6.1. System organizacji funkcjonowania giełdy i jej oddziaływanie na bezpieczeństwo gospodarki 
6.2. Ryzyko a bezpieczeństwo inwestowania na giełdzie
6.3. Udział kapitału spekulacyjnego w wojnie gospodarczej
6.4. Ataki spekulacyjne na waluty i kryzysy walutowe
6.5. Konsekwencje wojen walutowych
6.6. Wrogie przyjęcie jako jedna z form wojny gospodarczej za pomocą giełdy
6.7. Manipulacja  informacją zawodową i poufną jako zagrożenia na giełdzie
6.8. Ceberwojna i hackerstwo  na giełdzie

7.  Wojna gospodarcza na płaszczyźnie surowcowej – wybrane problemy (dr M. Kawalec – AON Warszawa, mgr M. Tomczyk – AON Warszawa, dr J. Wróbel – AON Warszawa)

7.1. Współczesne pojmowanie surowców strategicznych
7.2. Przejawy wykorzystania embarga surowcowego w stosunkach międzynarodowych
7.3. Wokół kształtowania bezpieczeństwa surowcowego państwa
7.4. Rola organizacji międzynarodowych w zakresie regulacji w handlu zagranicznym surowcami

8.  Wojna gospodarcza na płaszczyźnie żywnościowej – zarys problemu (dr M. Szkarłat - UMCS Lublin, prof. dr hab. J. Płaczek – WSIZiA Warszawa)

8.1. Żywność surowcem strategicznym – spojrzenie retrospektywne
8.2. Niedobory i braki wody pitnej w zatargach międzynarodowych
8.3. Współczesna ekspansja zagranicznego kapitału na ziemię uprawną
8.4. Żywność jako przedmiot międzynarodowych konfliktów handlowych
8.5. Prawno-międzynarodowe zasady wymiany handlowej artykułami rolno-spożywczymi jako źródło konfliktów

9.  Gaz ziemny jako współczesny surowiec wykorzystywany w wojnie gospodarczej (dr E. Kochanek - USz Szczecin, płk dr M. Kaźmierczak – AON Warszawa)

9.1. Gaz ziemny jako surowiec strategiczny dla Polski
9.2. Wykorzystanie gazu ziemnego w „szantażu” energetycznym w przykładach
9.3. Tworzenie odporności państwa na ograniczenia dostaw gazu ziemnego na przykładzie Polski
9.4. Rola UE w zakresie bezpieczeństwa energetycznego na przykładzie gazu ziemnego

10. Zarys wojny gospodarczej na płaszczyźnie technicznej i technologicznej (dr inż. M. Szlachta – AON Warszawa)

10.1. Technika i technologia - znaczenie pojęć
10.2. Miejsce i rola techniki w kształtowaniu potęgi państwa
10.3. Ograniczenia w międzynarodowym obrocie uzbrojeniem i technologiami o znaczeniu militarnym
10.4. Zagrożenia i wyzwania dla bezpieczeństwa technologicznego

11. Zarys elementów wojny gospodarczej na płaszczyźnie informacyjnej (dr J. Kuck – WSZMiJO Katowice) 

11.1. Od danych do informacji – z teorii problemu
11.2.  Informacja jako czynnik przewagi strategicznej
11.3. Źródła i rozdaje informacji strategicznych
11.4. Sposoby pozyskiwania informacji - elementy wojny informacyjnej
11.5. Analiza wybranych współczesnych mechanizmów wojny informacyjnej
11.6. Praca u podstaw na rzecz ochrony informacji strategicznych
11.7. Kryptografia a bezpieczeństwo informacji
11.8. Jak kształtować bezpieczeństwo informacyjne

12. Wokół wojny handlowo-gospodarczej na płaszczyźnie ekologicznej  (dr inż. D. Krupnik – WAT Warszawa)

12.1. Środowisko naturalne jako płaszczyzna oddziaływania i wpływu w międzynarodowych stosunkach politycznych
12.2. Teoretyczne podstawy zastosowania aparatu analityczno-informacyjnego do oceny  relacji środowiska ze sferą gospodarczą
12.3. Wybrane zagadnienia dotyczące gospodarki odpadami w wymiarze globalnym
12.4. Transgraniczne  przemieszczanie odpadów

13. Sankcje gospodarcze i ich efektywność (dr hab. M. Sułek - UW Warszawa)

13.1. Pojęcie sankcji gospodarczych
13.2. Podstawy rachunku efektywności stosowania sankcji gospodarczych
13.3. Próby oceny stosowania sankcji gospodarczych
13.4. Ocena sankcji gospodarczych przeciw Rosji
13.5. Uodparnianie gospodarki na sankcje

14. Wojna gospodarcza strefy euroatlantyckiej z  Rosją (dr K.M. Księżopolski – WSAS - Warszawa, ISECS)

14.1. O istocie sankcji
14.2. Sankcje to nie tylko wojna gospodarcza - strefa euroatlantycka vs. Rosja
14.3. Wnioski

15. Kierunki współczesnej transformacji wybranych przemysłów obronnych jako aspekt wojny handlowo-gospodarczej (dr P. Zamelek – Polska Grupa Zbrojeniowa S.A. Radom)

15.1. Pojmowanie przemysłu obronnego
15.2. Zadania przemysłu obronnego
15.3. Wpływ wojen handlowo-gospodarczych na przemysł obronny
15.4. Modele rywalizacji i współpracy międzynarodowej w przemysłowym sektorze obronnym
15.5. Światowy ranking przedsiębiorstw zbrojeniowych   

16. Rola i znaczenie rezerw strategicznych/państwowych wobec wojny handlowej i gospodarczej (dr Z. Grzywna – WSZMiJO Katowice, dr inż. A. Szlachta – WSB  Wrocław)

16.1. Wokół teorii rezerw strategicznych/państwowych
16.2. Prawne podstawy tworzenia rezerw strategicznych/państwowych w Polsce
16.3. Współczesny asortyment rezerw strategicznych
16.4. Znaczenie rezerw strategicznych/państwowych dla funkcjonowania gospodarki
16.5. Analiza i ocena wykorzystania rezerw strategicznych/państwowych dla kształtowania swojego bezpieczeństwa – ujęcie retrospektywne

17. Komunikacja jako kluczowy obszar wpływający na prawidłowe funkcjonowanie systemu społeczno-gospodarczego oraz bezpieczeństwa państwa (ppłk dr hab. inż. T. Jałowiec – AON Warszawa)

17.1. Identyfikacja istoty i struktury elementów komunikacji
17.2. Współczesny wymiar transportu i łączności w Polsce
17.3. Rola i znaczenie komunikacji dla rozwoju i bezpieczeństwa państwa
17.4. Perspektywy rozwoju systemu transportu i łączności w Polsce

Spis: rysunków, wykresów, tabel, schematów, map,
Bibliografia
Noty o autorach

prof. dr hab. Lech Kościelecki:

Wojna handlowo-gospodarcza nie jest zjawiskiem nowym a starym, jak Świat. Od wieków była i jest nadal wykorzystywana w stosunkach międzynarodowych między podmiotami politycznymi. Dopuszcza to prawo międzynarodowe i praktyka gospodarcza. Oczywiście skuteczność tych elementów jest zróżnicowana i zależy od wielu elementów. Istotne jest to, że tego typu działania dotyczą Polski, naszego społeczeństwa czy też państwa. Stąd wymowność i aktualność podjętych w tej monografii tez. Zasługuje to na należytą uwagę, ocenę i syntezę naukową. (…) W publikacji ujęto szereg interesujących wątków z takich płaszczyzn, jak: finanse, surowce, energetyka, żywność, środowisko naturalne, komunikacja, informacja, technologia i obronność. Oprócz tego występują elementy kształtujące odporność samej gospodarki i odnoszą się do: rezerw strategicznych,
przemysłu obronnego czy sfery komunikacji. Tym samym ujęto szerokie spektrum
współczesnej wojny finansowo-gospodarczej.

Dr Stefana Kurinia:

Bieżące wydarzenia polityczne na świecie, szczególnie te na Ukrainie i wprowadzone embarga w wymianie gospodarczej z Rosją zrodziły na nowo zapotrzebowanie na analizy i oceny z zakresu problemów wojen gospodarczych. (…) Czynione dociekania naukowe są oryginalne, dobrze osadzone w realiach, literaturze przedmiotu i obowiązujących doktrynach.