Sprawiedliwość, wolność i subsydiarność jako komponenty bezpieczeństwa społecznego

Spis treści:

Wstęp

Rozdział 1. Bezpieczeństwo społeczne – pojęcie, uwarunkowania i klasyfikacja

1.1. Przegląd definicji i koncepcji bezpieczeństwa społecznego
1.2. Bezpieczeństwo socjalne, społecznościowe a bezpieczeństwo społeczne państwa (problemy terminologiczne)
1.3. Ujęcie systemowe bezpieczeństwa społecznego
1.4. Instytucje bezpieczeństwa społecznego
1.5. Wskaźniki bezpieczeństwa społecznego

Rozdział 2. Koncepcje sprawiedliwości społecznej

2.1. Pojęcie sprawiedliwości społecznej – zagadnienia ogólne
2.2. Sprawiedliwość społeczna w ujęciu przedstawicieli różnych nurtów
2.3. Sprawiedliwość terytorialna
2.4. Sprawiedliwość w obszarze bezpieczeństwa społecznego

Rozdział 3. Koncepcje wolności

3.1. Wolność w umowie społecznej
3.2. Wolność, równość i nierówności społeczne
3.3. Wolność pozytywna i negatywna
3.4. Wolność od niedostatku i strachu
3.5. Bezpieczeństwo społeczne w koncepcjach wolności

Rozdział 4. Subsydiarność

4.1. Istota subsydiarności i pomocniczości
4.2. Subsydiarność a pomoc społeczna
4.3. Ewolucja pojęcia subsydiarności (w pomocy społecznej)
4.4. Przykłady wielosektorowości pomocy

Zakończenie
Bibliografia
Wykaz rycin i tabel

 Przeczytaj fragment

Prof. dr hab. Jacek Pawłowski, Akademia Sztuki Wojennej:

Monografia jest wartościową i znaczącą pozycją w prezentowanym zakresie przedmiotowym dotyczącym bezpieczeństwa, jako dyscypliny naukowej. Autor przedstawił w niej kluczowe aspekty teorii bezpieczeństwa społecznego. Podkreślił wagę ujmowania bezpieczeństwa narodowego wielowymiarowo i w perspektywie podmiotowo-przedmiotowej, z wyraźnym upodmiotowieniem jednostki – obywatela. Opracowane wyniki badań znacznie poszerzają i pogłębiają stronę metodologiczną omawianej dyscypliny. Ponadto monografia jest ważną częścią dorobku naukowo-publicystycznego Autora i zawiera nowe, uzupełnione i poszerzone jego elementy. W mojej opinii monografia stanowi cenną pozycję dla nauczycieli akademickich, a także studentów zgłębiających problematykę bezpieczeństwa narodowego (państwa), a zwłaszcza bezpieczeństwa społecznego.

Prof. dr hab. Bernard Wiśniewski, Akademia WSB w Dąbrowie Górniczej:

Lektura książki wskazuje na nieszablonowe podejście do prezentowanych w niej zagadnień. Już tytuł stanowi swoistą zapowiedź złożoności naukowej problemów bezpieczeństwa społecznego. Tak z punktu widzenia prawego postępowania, braku podziałów oraz reakcji na niesprawności działania instytucji odpowiedzialnych za to bezpieczeństwo, jak i sposobów pokonywania trudności w zabieganiu o najwyższy jego poziom. Niekwestionowaną wartością pracy jest jej utylitarny charakter. Wszyscy, którzy w praktyce odpowiadają za bezpieczeństwo społeczne dostrzegą w niej odniesienia do subsydiarności negatywnej i pozytywnej. Pozwala to rozumnie ograniczać kompetencje podmiotów o większym potencjale na rzecz tych z mniejszymi możliwościami w tej sferze oraz nakładać obowiązek interwencji tych pierwszych w procesie zapewnienia bezpieczeństwa. Bez wątpienia monografia znajdzie zainteresowanie w ośrodkach akademickich zajmujących się naukami społecznymi (głównie naukami o bezpieczeństwie i socjologicznymi), w administracji publicznej i organizacjach pozarządowych zajmujących się bezpieczeństwem i polityką społeczną.

Arystoteles, Etyka nikomachejska, tłum. D. Gromska, PWN, Warszawa 2008.
Baumeister R.F., Leary M.R., The Need to Belong: Desire for Interpersonal Attachments as a Fundamental Human Motivation, „Psychological Bulletin” 1995, Vol. 117, No. 3.
Borkowski J., Człowiek zagrożony i niebezpieczny. Socjologia i psychologia zagrożeń, Elipsa, Warszawa 2011.
Borodina O., W kierunku  konceptualizacji sprawiedliwości społecznej w przestrzeni wiejskiej Ukrainy, „Wieś i Rolnictwo” 2022, nr 4.
Chauvin T., Sprawiedliwość społeczna – człowiek i wspólnota w świetle prawa i społecznej nauki Kościoła, „Forum Prawnicze” 2020, nr 2.
Dahrendorf R., Nowoczesny konflikt społeczny. Esej o polityce wolności, Czytelnik, Warszawa 1993.
Doroszewicz K., Bliskie związki a jakość życia, „Psychologia Jakości Życia” 2008, t. 7, nr 1–2.
Drabik K., Bezpieczeństwo personalne, Wydawnictwo Akademii Sztuki Wojennej, Warszawa 2016.
Dzierżawski K., Sprawiedliwość tak, ale nie społeczna, „Gazeta Wyborcza” 1995, 19 VI, nr 140.
Gierszewski J., Bezpieczeństwo społeczne i jego mierniki, [w:] Metodologia badań bezpieczeństwa narodowego, P. Sienkiewicz, M. Marszałek, H. Świeboda (red.), t. 4, AON,  Warszawa 2012.
Gierszewski J., Bezpieczeństwo społeczne. Studium z zakresu teorii bezpieczeństwa narodowego, Warszawa 2013.
Gierszewski J., Bezpieczeństwo społeczne jako dziedzina bezpieczeństwa narodowego, „Historia i Polityka” 2018, nr 23 (30).
Gierszewski J., Human quality of life security as a cognitive category in security sciences, „Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje” 2018, nr 32.
Gierszewski J., Model bezpieczeństwa społecznego na tle teorii systemów, „Colloquium” 2013, nr 5(2).
Gierszewski J., Organizacja systemu bezpieczeństwa społecznego, Difin, Warszawa 2013.
Gierszewski J., Personal Security within the Human Security Paradigm, „Security Dimensions International & National Studies” 2017, nr 23 z r.
Gierszewski J., Przestępstwa gospodarcze i socjalne. Próba porównania z perspektywy zmiany społecznej, [w:] Ekonomiczne i prawne aspekty zarządzania bezpieczeństwem gospodarczym, A. Reiwer-Kaliszewska et al. (red.), „Bernardinum”, Pelplin 2020.
Gierszewski J., Sub-Disciplines in Security Sciences: On the Need to Distinguish Them, „Polish Political Science Yearbook” 2023, nr 52 (4).
Gierszewski J., Wokół uniwersum nauk o bezpieczeństwie, Difin, Warszawa 2022.
Gierszewski J., Pieczywok A., Społeczny wymiar bezpieczeństwa człowieka, Difin, Warszawa 2019.
Gierszewski J., Pieczywok, A. Piwowarski J., Wyzwania i zagrożenia w obszarze bezpieczeństwa kulturowego, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2020.
Gierszewski J., Piwowarski J., Theoretical Basics of Societal Security, „Security Dimensions.
International & National Studies” 2016, nr 2 (18).
Hobbes T., Lewiatan, tłum. C. Znamierowski, PWN, Kraków 1954.
Horowski J., Włączenie w życie społeczne jako wymóg sprawiedliwości w perspektywie rozwoju moralnego, [w:] I. Jazukiewicz, E. Rojewska (red.), Nadzieja i sprawiedliwość jako sprawności moralne w wychowaniu, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2014.
IPiSS. Informacja o poziomie i strukturze minimum egzystencji w 2022 r. (na podstawie danych średniorocznych),  https://www.ipiss.com.pl/wp-content/uploads/2023/04/ME-srednioroczne-2022-30-03-2023.pdf [dostęp: 10.12.2023].
Jarosz M., Władza, przywileje, korupcja, PWN, Warszawa 2004.
Kaufmann A., Rechtsphilosophie, wyd. 2, C.H. Beck, Monachium 1997.
Kawecki W., Kultura popularna a wychowanie do kultury wysokiej, [w:] E. Osewska (red.), Wychowanie a wyzwania ponowoczesności, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2011.
Kingston M., Rawls J., Nozick R., Brown L., Liberty for All or Just the Rich, „The Sydney Morning Herald” 2003, 09 IX.
Konstytucja RP, Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz. 483, z późn. zm.
Krzemiński I., Co dzieje się między ludźmi?, Wydawnictwo Jacek Santorski, Warszawa 1999.
Lang W., Teoria sprawiedliwości Johna Rawlsa, „Państwo i Prawo” 1977, nr 5.
Loranty K., Bezpieczeństwo społeczne Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2004.
Loranty K., Bezpieczeństwo społeczne, [w:]  Podstawy bezpieczeństwa narodowego (państwa). Podręcznik akademicki, J. Pawłowski (red.), Wydawnictwo Akademii Sztuki Wojennej, Warszawa 2017.
Marshall G., Słownik socjologii i nauk społecznych, PWN, Warszawa 2008.
Marynowicz-Hetka E., Pedagogika społeczna. Podręcznik akademicki, cz. 2, PWN, Warszawa 2009.
Nozick R., Anarchia, państwo, utopia, Aletheia, Warszawa 2010.
Odrowąż-Coates A., Wybrane aspekty marginalizacji i wykluczenia w polskiej przestrzeni społecznej, [w:] T. Pilch, T. Sosnowski (red.), Zagrożenia człowieka i idei sprawiedliwości społecznej, „Żak”, Warszawa 2013.
Olubiński A., Aktywność i działanie jako forma edukacji do samorealizacji czy zniewolenia? W świetle założeń edukacji humanistycznej i krytyczno-emancypacyjnej, Impuls, Kraków 2018.
Pawłowski J., Zdrodowski B., Kuliczkowski M., Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2020.
Pearce D., Barbier E., Markandya A., Sustainable Development, Economics and the Environment in the Third World, Londyn 1990.
Perelman Ch., O sprawiedliwości, PWN, Warszawa 1959.
Pilch T., Środowisko lokalne - struktura, funkcje, przemiany, [w:] T. Pilch, I. Lepalczyk (red.), Pedagogika społeczna. Człowiek w zmieniającym się świecie, „Żak”, Warszawa 1995.
Podgórecki A., Patologia życia społecznego, PWN, Warszawa 1969.
Radziewicz-Winnicki A., Jubileusz 5-lecia powstania kwartalnika „Auxilium Sociale – Wsparcie Społeczne”, „Auxilium Sociale” 2001, nr 3–4.
Rawls J., A Theory of Justice, Cambridge, Massachusetts 1999.
Sarkowicz J., Stelmach R., Filozofia  prawa XIX i XX wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1998.
Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego, wyd. 6, Warszawa 2008.
Soja E.W., The city and spatial justice, Conference paper at: Spatial Justice, „Université Paris Ouest Nanterre La Défense” 2008, 12–14 III.
Stróżewski W., O wielkości, Znak, Kraków 2002.
Szadzińska E., Filozoficzne aspekty zrównoważonego rozwoju, [w:] E. Szadzińska (red.), Dydaktyczne „tropy” zrównoważonego rozwoju w edukacji, „Impuls”, Kraków 2013.
Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, oprac. i przeł. F.W. Bednarski, „Veritas”, Londyn 1970.
Tuan Yi-Fu, Przestrzeń i miejsce, PIW, Warszawa 1987.
Turner J.H., Socjologia. Koncepcje i ich zastosowanie, Zysk i S-ka, Poznań 1998.
Uwayezu E., De Vries W.T., Indicators for measuring spatial justice and land tenure security for poor and low-income urban dwellers, „Land” 2018, nr 7.
Weidler D.J., Clark E. M., A Distinct Association: Inclusion of Other in the Self and Self-Disclosure, „The New School Psychology Bulletin” 2011, Vol. 9, No. 1.
Wilkin J., Efektywność a sprawiedliwość jako problem ekonomiczny, [w:] Efektywność a sprawiedliwość, J. Wilkin (red.), „Key Text”, Warszawa 1997.
Young H.P., Sprawiedliwy podział, Scholar, Warszawa 2003.
Zbieg A., Słowińska A., Żak B., Siła relacji interpersonalnej: wstępna weryfikacja koncepcji i metody pomiarowej, „Psychologia Społeczna” 2017, t. 12, nr 2.
Ziembiński Z., Sprawiedliwość społeczna jako pojęcie prawne, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1996.
Zimbardo P.G., Psychologia zła z perspektywy sytuacyjnej, [w:] Dobro i zło z perspektywy psychologii społecznej, oprac. A.G. Miller, Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, Kraków 2008.