Podstawy bezpieczeństwa międzynarodowego. Wymiar pozamilitarny. Część 2

Spis treści:

Wstęp

Rozdział 1. Teoretyczne podejścia do badania bezpieczeństwa międzynarodowego
Marek Borys

1.1. Pojęcie i istota bezpieczeństwa międzynarodowego
1.2. Realizm i neorealizm
1.3. Liberalizm i neoliberalny instytucjonalizm
1.4. Konstruktywizm
1.5. Teoria krytyczna
1.6. Podsumowanie

Rozdział 2. Rola wybranych podmiotów w zmieniającym się porządku międzynarodowym w XXI wieku

2.1. Stany Zjednoczone jako światowy żandarm
Anna Mróz-Jagiełło
2.2. Chiny jako mocarstwo międzynarodowe
Paweł Paszak
2.3. Federacja Rosyjska – ambicjonalne mocarstwo dwóch kontynentów  
Piotr Lewandowski
2.4. Indie jako wschodzące mocarstwo Azji Południowej
Krzysztof Iwanek
2.5. Brazylia jako mocarstwo regionalne o ambicjach globalnych
Piotr Lewandowski
2.6. Australia jako mocarstwo Południowego Pacyfiku
Joita Brudnicka-Żółtaniecka
2.7. Państwa dysfunkcyjne w XXI wieku – analiza terminologiczna
Wiktoria Trybuł
2.8. Pozapaństwowe podmioty stosunków międzynarodowych w XXI wieku
Wiktoria Trybuł, Marta Bachor

Rozdział 3. Wyzwania i zagrożenia dla bezpieczeństwa międzynarodowego w XXI wieku

3.1. Bezpieczeństwo żywnościowe
Marta Gębska
3.2. Bezpieczeństwo w dostępie do wody
Joanna Modrzejewska-Leśniewska
3.3. Bezpieczeństwo zdrowotne
Mateusz Kuczabski
3.4. Bezpieczeństwo w komunikacji lotniczej i działalności w Kosmosie
Małgorzata Polkowska
3.5. Wyzwania dla dyplomacji w zapewnianiu bezpieczeństwa międzynarodowego
Lech Drab
3.6. Bezpieczeństwo ofiar handlu ludźmi w ustawodawstwie międzynarodowym i praktyce
Marta Gębska

Zakończenie
Bibliografia
O autorach

„Economic  Times”  z  12  czerwca  2018,  https://economictimes.indiatimes.com/news/
defence/indian-ocean-cannot-be-backyard-of-india-china/articleshow/47891860.
cms?from=mdr [dostęp: 18.03.2019].
2018 Worldwide Cruise Line Passenger Capacity, Cruise Market Watch, https://cruisemar-
ketwatch.com/capacity/
A. Dorosz, Z. Olesiński, L. Pastusiak (red.), Stosunki międzynarodowe. Teoria i praktyka,
PWE, Warszawa 2018.
A. Mróz-Jagiełło, NATO w kształtowaniu i kreowaniu środowiska bezpieczeństwa narodowego,
AON, Warszawa 2016.
Abeyratne R.I.R, The  Legal  aspects  of  unlawful  inference  with  international  civil  aviation,
AASL 1993, no. 6
About IBSA background, http://www.ibsa-trilateral.org/background.html.
Abu-Zeid M., Shiklomanov I.A., Water Resources as a Challenge of the Twenty First Century,
World Meteorological Organization, WMO-No. 959, 2003, https://library.wmo.int/
pmb_ged/wmo_959_en.pdf.
Acharya A., Buzan B., The Making of Global International Relations: Origins and Evolution of
IR at its Centenary, Cambridge University Press, 2019.
Agius Ch., Social Constructivism, w: Contemporary Security Studies, A. Collins (red.), Oxford
University Press, Oxford 2016.
Ali F., Give a Neutral Name to South China Sea, „New Straits Times”, June 13, 2015, https://
www.nst.com.my/news/2015/09/give-neutral-name-south-china-sea.
Allan T., Keulerts M., Sojamo S., Warner J., Handbook of Land and Water Grabs in Africa.
Foreign direct investment and food and water security, Routledge, New York 2013.
Amahmid O., Water Education in School Curricula. Impact on Children Knowledge, Attitudes
and Behaviours Towards Water Use, „International Research in Geographical and Envi-
ronmental Education, vol. 28, no. 3, 2019
Aman F., Water Dispute Escalating between Iran and Afghanistan, Atlantic Council, August
2016, https://www.atlanticcouncil.org/wp-content/uploads/2016/09/Water_Dispu-
te_Escalating_between_Iran_and_Afghanistan_web_0830.pdf.
Antoszewski A., Herbut R. (red)., Leksykon  politologii, Wydawnictwo Alta 2, Wrocław
1999.392 Bibliografia
Antoszewski A., Herbut R., Systemy polityczne współczesnego świata, Wydawnictwo Arche,
Gdańsk 2001.
Ashley R., The Poverty of Neorealism, „International Organization” 1984, 38(2).
Asian Infrastructure Investment Bank, AIIB Investment in India nears USD3 Billion, 15 li-
stopada 2019, https://www.aiib.org/en/news-events/news/2019/20191115_001.html.
Australia Defence White Paper 2016, Commonwealth of Australia, Canberra 2016.
Australia`s Identified Mineral Resources 2017 , Australian Government Geoscience, Canber-
ra 2017.
Avendano R., Melguizo A., Miner S., Chinese FDI in Latin America: Trends with Global
Implications, Atlantic Council, June 2017.
Axelrod R., Keohane R.O., Achieving Cooperation under Anarchy: Strategies and Institutions,
w: Cooperation under Anarchy, K. Oye (red.), Princeton University Press, Princeton,
New York 1986.
Bakker H., Food Security in Africa and Asia. Strategies for Small-scale Agricultural Develop-
ment, CABI, Wallingford 2011.
Balcerowicz B., Teorie, koncepcje wojny (i pokoju) po zimnej wojnie, w: Porządek międzynaro-
dowy u progu XXI wieku, R. Kuźniar (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskie-
go, Warszawa 2005.
Bale R., One of the World’s Biggest Fisheries Is on the Verge of Collapse, „National Geographic”,
August 29, 2016, http://news.nationalgeographic.com/2016/08/wildlife-south-china-
sea-overfishing-threatens-collapse/.
Baluk  W.,  Status  prawny  Morza  Kaspijskiego  i  potencjalny  podział  zasobów  naturalnych,
„Wschodnioznawstwo” 2009, vol. 3.
Barański S., Motywy potęgi w brazylijskiej tożsamości narodowej, w: Brazylia jako mocarstwo
wschodzące, M.F. Gawrycki (red.), Biblioteka Iberyjska, Warszawa 2013.
Bassil N.R., The Post-colonial State and Civil War in Sudan. The Origins of Conflict in Darfur,
I.B. Tauris, London 2015.
Beckley M., The Power of Nations: Measuring What Matters, International Security 2018
43:2.
Ben T., Lake Chad: The World’s Most Complex Humanitarian Disaster, „The New Yorker”,
November 27, 2017, https://www.newyorker.com/magazine/2017/12/04/lake-chad-
the-worlds-most-complex-humanitarian-disaster.
Berezowski C., Zagadnienia zwierzchnictwa terytorialnego (z teorii prawa międzynarodowego),
Warszawa 1957.
Bieleń S., Państwa upadłe, w: Organizacja Narodów Zjednoczonych. Bilans i perspektywy, J. Sy-
monides (red.), Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006.
Bieleń S., Polityka w stosunkach międzynarodowych, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, War-
szawa 2015.
Bierzanek R., Symonides J., Prawo międzynarodowe publiczne, LexisNexis, Warszawa 2008
Bisignani G., referat rozpoczynający konferencję International Air Transport Associa-
tion (IATA) w Vancouver, 12 III 2007 (w posiadaniu autorki).
Blainley G., The Causes of War, Free Press, New York 1973. 393 Bibliografia
Bober B., Bezpieczeństwo zdrowotne jako istotny komponent bezpieczeństwa państwa, „Studia
nad Bezpieczeństwem” 2016, nr 1.
Booth K., Security in Anarchy. Utopian Realism in Theory and Practice, „International Affa-
irs” 1991, no. 67.
Boretti A., Al.-Zubaidy S., Vaclavikova M., Al.-Abri M., Castelletto S., Mikhalovsky S.,
Outlook for Graphene-based Desalination Membranes, Clean Water, „Nature”, May 24,
2018, https://www.nature.com/articles/s41545-018-0004-z.pdf.
Bormann N., Sheehan M., Securing Outer Space, Routledge 2009.
Borowiec P., Wymuszona rekonstrukcja – Lewiatan w uścisku procesu globalizacji, w: Globaliza-
cja – nieznośne podobieństwo. Świat i jego instytucje w procesie uniformizacji, B. Krauz-Mozer,
P. Borowiec (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008.
Bourbonniere M., Haeck L., Military aircraft and international law, „Journal of Air Law and
Commerce” 2001, no. 3.
Brautigam D., Diao X., McMillan M., Silver J., Chinese Investment in Africa: How Much do
we Know?, PEDL Synthesis Series, no. 2.
Broda M., Rosja – autorytaryzm – demokracja – między iluzją i realnością, „Środkowoeuro-
pejskie Studia Polityczne UAM” 2014, nr 2.
Brudzińska K., Decentralizacja i demokratyzacja Brazylii – początek nowej drogi, w: Brazylia
jako mocarstwo wschodzące, M.F. Gawrycki (red.), Biblioteka Iberyjska, Warszawa 2013.
Brzeziński M., Kategoria bezpieczeństwa, w: Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Wybrane
zagadnienia, S. Sulowski, M. Brzeziński (red.), Warszawa 2009.
Brzeziński Z., Wielka szachownica. Główne cele polityki amerykańskiej, Bertelsmann Media,
Warszawa 1998.
Brzeziński Z., Wybór. Dominacja czy przywództwo, przeł. B. Pietrzyk, Kraków 2004.
Budzisz M., Biznes w Rosji. Raport, Związek Przedsiębiorców i Pracodawców i Organiza-
cji Pracodawców 2019.
Bugajski D.R., Prawa żeglugowe w świetle prawa międzynarodowego, Wydawnictwo Nauko-
we Scholar, Warszawa 2009.
Burchill S. i in., Teorie stosunków międzynarodowych, Książka i Wiedza, Warszawa 2006.
Butterfield H., Christianity, Diplomacy and War, Epworth, London 1953.
Butterfield H., History and Human Relations, Collins, London 1951.
Buzan B., People, States and Fear: An Agenda for International Security Studies in the Post-Cold
War Era, Harvester Wheatsheaf. Originally published 1983, London 1991.
Buzan B., Waever O., de Wilde J., Security: A New Framework for Analysis, Lynne Rienner
Publishers, 1998.
Buzan B., Wæver O., De Wilde J., Security: A New Framework for Analysis, Boulder, CO 1998.
Buzan B., Waever O., Regions and Powers. The Structure of Regional Security, Cambridge 2003.
Caban J., Porębska E., Sopoćko M., Droździel P., Vrábel J., Šarkan B., Wybrane aspek-
ty bezpieczeństwa transportu morskiego w basenie Morza Bałtyckiego, „Bezpieczeństwo
i  ekologia”,  12/2016,  http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.
baztech-ed4339aa-b0d7-42ee-b108-.76c9b46c778d/c/CABAN_POREBSKA_SO-
POCKO_DROZDZIEL_VRABEL_SARKAN.pdf394 Bibliografia
Cabestan J.P., Polityka zagraniczna Chin, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa
2013.
Cabestan J.P., Polityka zagraniczna Chin, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa
2013.
Cahill K.M., Preventive Diplomacy: Stopping Wars Before They Start; Containg Conflict, Basic
Books and the Center for International Health and Cooperation, New York 1996.
Cai F., Demographic transition, demographic dividend, and Lewis turning point in China, „Chi-
na Economic Journal” 2010, vol. 3, no. 2, s. 107–119.
Cardi V., The Fog Catchers Conjuring Water out of Moroccan Mist, Reuters, May 17, 2018,
https://www.reuters.com/article/us-morocco-fog-water-feature/the-fog-catchers-
conjuring-water-out-of-moroccan-mist-idUSKCN1II01M.
Carr E.H., The Twenty Years’ Crisis 1919–1939: An Introduction to the Study of International
Relations, Macmillan, Houndmills 1981.
Census of India, 2011, Vital statistics. Population composition, http://censusindia.gov.in/vi-
tal_statistics/SRS_Report/9Chap%202%20-%202011.pdf.
Center for Strategic & International Studies, China Power, How Much Trade Transits the
South China Sea?, https://chinapower.csis.org/much-trade-transits-south-china-sea/
Chan M., Ten Years in Public Health 2007–2017, World Health Organization, Annecy
2017.
Chanock A., The problems and potential solution to the emergence of Space Weapon in 21 st  Cen-
tury, „Journal of Air Law Commerce” 1913, vol. 78, no. 4.
Chen J., A Middle Class Without Democracy: Economic Growth and the Prospects for Democra-
tization in China, Oxford University Press, New York 2013.
Cheng C.J., New sources of international space law, w: The Use of Air and Outer Space. Coope-
ration and Competition, C.J. Cheng (red.), Hague 1998.
China reacts cautiously to Indian Navy’s new air base in Andaman and Nicobar islands, „Eco-
nomic Times” z 25 stycznia 2019.
Ciastoń R., Strategia Pekinu wobec Morza Południowochińskiego, Fundacja Amicus Europae,
Policy Paper, nr 1/2013, http://fae.pl/faepolicypaperstrategiapekinuwobecmorza.pdf.
Ciechański J., Znaczenie ONZ dla utrzymania pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego
w świetle układu z Dayton, „Sprawy Międzynarodowe” 1996, nr 2.
Cieślarczyk  M.,  Teoretyczne  i  metodologiczne  podstawy  badania  problemów  bez pieczeństwa
i obronności państwa, Siedlce 2009.
Clark I., Reform  and  Resistance  in  the  International  Order, Cambridge University Press,
Cambridge 1980.
Clark M., History of Australia, Melbourne University Publish, 1993.
Clausewitz C., On War, Princeton University Press, Princeton, New Jersey 1989.
Convention  of  the  Law  of  the  Non-Navigational  Uses  of  International  Watercourses  [2014]
UNTSer 260, http://www.worldlii.org/int/other/treaties/UNTSer/2014/260.html.
Cook M., Water Scarcity in the Jordan River Basin, Scholar Horizons: University of Minne-
sota, Morris Undergraduate Journal, vol. 1, no. 2, https://digitalcommons.morris.umn.
edu/cgi/viewcontent.cgi?referer=&httpsredir=1&article=1018&context=horizons. 395 Bibliografia
Cooper J.C., Legal problems of spacecraft in airspace, w: Space Law –General Principles, Mont-
real 1964, vol. I.
Cooper R., Pękanie granic. Porządek i chaos w XXI wieku, Media Rodzina, Poznań 2005.
Cooper R., The Post – Modern State and the World Order, Demos and Foreign Policy Center,
Lonadon 2000, http://indianstrategicknowledgeonline.com/web/postmodern_state.pdf.
Cooper R., The Post – Modern State, https://www.esiweb.org/pdf/esi_europeanraj_deba-
te_id_2.pdf.
Corrie S., AIG meeting to strengthen technical specification , „ICAO Journal” 1991, no. 11.
Cox R.W., Social Forces, States and World Order: Beyond International Relations Theory, „Mil-
lennium” 1981, 10(2).
Curanović A., Konstruktywizm, w: Teorie i podejścia badawcze w nauce o stosunkach między-
narodowych, R. Zięba, S. Bielan, J. Zając (red.), Wydział Dziennikarstwa i Nauk Poli-
tycznych, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2015.
Czaputowicz J., Bezpieczeństwo międzynarodowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
2019.
Czaputowicz J., Teorie stosunków międzynarodowych. Krytyka i systematyzacja, Wydawnic-
two Naukowe PWN, Warszawa 2008.
Czarnecki M., Brazylia jako główny ośrodek procesów integracji gospodarczej Ameryki Połu-
dniowej, „Ameryka Łacińska” 2012, nr 2(76).
Czernichowski K., Kopiński D., Polus A., Klątwa surowcowa w Afryce? Przypadek Zambii
i Botswany, Wydawnictwo CE DE WU, Warszawa 2012.
Czub J., Vetulani-Cęgiel A. (red.), Leksykon Lobbingu w Unii Europejskiej, Dom Wydawni-
czy Elipsa, Warszawa 2018.
Dam R.D. van, Recent developments in aviation safety oversight, „Annals of Air and space
Law” 1995, vol. XX–I.
Davis N., An Information-Based Revolution in Military Affairs, Strategic Declaration on the
Establishment of the Shanghai Cooperation Organization, Shanghai, June 15, 2001.
Dehgan A., Palmer-Moloney L.J., Mirzaee M., Water Security and Scarcity. Potential Desta-
bilization in Western Afghanistan and Iran Sistan and Baluchestan Due to Transboundary
Water Conflicts, w: Water and Post-Conflict Peacebuilding, E. Weinthal, J. Troell, M. Na-
kayama (red.), Earthscan, London 2014.
Deklaracja zasad prawnych w dziedzinie działalności państw w badaniu przestrzeni ko-
smicznej – Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych nr 18/1962
z 13 grudnia 1963, Nowy Jork.
Dekret Prezydenta Federacji Rosyjskiej o Strategii Bezpieczeństwa Narodowego Federacji Ro-
syjskiej,  https://poland.mid.ru/web/polska_pl/koncepcja-polityki-zagranicznej-
federacji-rosyjskiej/-/asset_publisher/x9WG6FhjehkG/content/id/23299928.
Dembicz K., CEPAL i latynoamerykańska myśl regionalna, Centrum Studiów Latynoame-
rykańskich, Warszawa 2008.
Dempsey P.S., Law and foreign policy in international aviation, New York 1987.
Denis-Jabłońska K., Rosja: hybrydowa gra o wpływy w państwach byłego ZSRR, CSM, War-
szawa 2018. 396 Bibliografia
Deudney D., Ikenberry G.J., Liberal World. The Resilient Order, „Foreign Affairs”, July/
August 2018.
Deudney D., Ikenberry G.J., Liberal World: The Resilient Order, „Foreign Affairs” 2018,
vol. 97, no. 4, s. 16–24.
Dickinson B., Integrating Wealth and Power in China: The Communist Party’s Embrace of the
Private Sector, „The China Quarterly”, 2007, vol. 192.
Diec J., Geostrategiczny wybór Rosji u zarania trzeciego tysiąclecia. Doktryna rosyjskiej polityki
zagranicznej. Partnerzy najbliżsi i najdalsi, WUJ, Kraków 2015.
Dinar A., Water Policy Response to Water Scarcity and Future Climate Change Impacts, Asia-
-Pacific Biotech News, https://www.asiabiotech.com/20/2007/20070014x.html.
Doliński  M.,  Brazylia  w  wyścigu  po  afrykańskie  surowce,  http://www.politykaglobalna.
pl/2012/04/brazylia-w-wyscigu-po-afrykanskie-surowce.
Dowbor L., Brazylia: system finansowy versus rozwój gospodarczy kraju , „Ameryka Łacińska”
2016, nr 1(91).
Doyle  M.W.,  Ways  of  War  and  Peace.  Realism,  Liberalism,  and  Socialism,  W.W.  Norton
& Company, New York–London 1997.
Drab L., Nowe struktury UE i NATO w kontekście współczesnych zagrożeń bezpieczeństwa eu-
ropejskiego, Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa 2018.
Draft report on the work of the Legal Committee during its 34th session (attachments D and E).
LC/34-WP/5-3, 16 IX 2009.
Dramatyczne informacje o skali aborcji w Rosji. Każdego roku zabijanych jest 750 tys. dzieci,
http://www.pch24.pl/dramatyczne-informacje-o-skali-aborcji-w-rosji--kazdego-
roku-zabijanych-jest-750-tys--dzieci,67335,i.html#ixzz65YeIecnC.
Du Y., Wang M., Population Ageing, Domestic Consumption and Future Economic Growth
in China, w: J. Golley, L. Song (red.), Rising China: Global Challenges and Opportunities,
Canberra 2011.
Dudkiewicz H., Państwo dysfunkcyjne a państwo upadłe – prawnomiędzynarodowe argumenty
na rzecz ujednolicenia stosowanej terminologii, w: Państwa dysfunkcyjne i ich destabilizujący
wpływ na stosunki międzynarodowe, R. Kłosowicz (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego, Kraków 2013.
Durys P., Jasiński F., Wybór aktów prawnych do nauki międzynarodowego prawa lotniczego
i kosmicznego, Warszawa 1999.
Dziak W., Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńcza, Instytut Studiów Politycznych Polskiej
Akademii Nauk, Warszawa 2014.
Dziak W., Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńcza, Instytut Studiów Politycznych Polskiej
Akademii Nauk, Warszawa 2014.
Dziennik Ustaw: 1959 r. nr 35, poz. 212: 1963 r., nr 24, poz. 137; 1969 r., nr 27, poz. 210; 1976 r.,
nr 21, poz.130; 1976 r., nr 32, poz. 188; 1984 r., nr 39, poz. 199, 2000 r., nr 39, poz. 446.
Ehrenreich B., Introduction, w: Male Fantasies, K. Thewelett (red.), Cambridge University
Press, t. 1, Cambridge 1987.
Eklund L., Thompson D., Is Syria Really a ‘Climate War’? We Examined the Links Between
Drought, Migration and Conflict, The Conversation, July 21, 2017, https://theconver 397 Bibliografia
sation.com/is-syria-really-a-climate-war-we-examined-the-links-between-drought-
migration-and-conflict-80110.
Encyklopedia politologii, M. Żmigrodzki (red.), t. 5; Łoś-Nowak, Stosunki międzynarodowe,
Wrocław 2002.
Encyklopedia spraw międzynarodowych i ONZ, E.J. Osmańczyk (red.), Warszawa 1974.
Encyklopedia zarządzania: https://mfiles.pl/pl/index.php/Terms_of_trade.
Enloe C., Bananas, Beaches and Bases: Making Feminist Sense of International Politics, Uni-
versity of California Press, Berkeley 1989.
Enloe C., The Morning After. Sexual Politics at the End of the Cold War, University of Cali-
fornia Press, Berkeley 1994.
Erian W., Katlan B., Babah O., Drought Vulnerability in the Arab Region. Special Case Study: Sy-
ria, Global Assessment Report on Disaster Risk Reduction, 2011, https://www.preven-
tionweb.net/english/hyogo/gar/2011/en/bgdocs/Erian_Katlan_&_Babah_2010.pdf.
Escudero M.D., Jordan River Basin: Hydropolitics as an Arena for Regional Cooperation, Glo-
bal Affairs. Strategic Studies, July 17, 2018, https://www.unav.edu/web/global-affairs/
detalle/-/blogs/jordan-river-basin-hydropolitics-as-an-arena-for-regional-cooperation.
Ettehad E., Hydropolitics in Hirmand/Helmand International River Basin and Application of
Integrated Water Resources Management, Master’s Thesis, Uppsala, Sweden 2009, 2010,
https://stud.epsilon.slu.se/1189/1/Ettehad_E_100519.pdf.
Europejski filar praw socjalnych , https://ec.europa.eu/commission/sites/beta-political/fi-
les/social-summit-european-pillar-social-rights-booklet_pl.pdf.
Eurostat Statistical Working Papers. Trafficking in Human Beings. 2015 Edition , Eurostat, Eu-
ropean Union 2015.
Evans G., Współpraca dla pokoju. Agenda globalna na lata dziewięćdziesiąte i następne, [przeł.
K. Paturej, R. Smoleń]. Warszawa 1994.
Ferdinand P., Westward ho—the China dream and ‘one belt, one road’: Chinese foreign policy
under Xi Jinping, „International Affairs” 2016, vol. 92, no. 4, s. 941–957.
Fijałkowski Ł., Teoria sekurytyzacji i konstruowanie bezpieczeństwa, „Przegląd Strategiczny”
2012, nr 1.
Filipiak T., Typologia kultury politycznej oraz zachowań politycznych, w: Pokolenia. Kultura.
Polityka, W. Jarmołowicz (red.), Elipsa, Warszawa 1999.
Fiszer J.M., Zadania i cele polityki zagranicznej Władimira Putina, „Myśl Ekonomiczna i Po-
lityczna” 2016, nr 1.
Florczak  A.,  Handel  ludźmi,  w:  Organizacje  międzynarodowe  w  działaniu,  A.  Florczak,
A. Lisowska (red.), Agencja Reklamowa OTO, Wrocław 2014.
Foreign Policy White Paper 2017, Australian Ministry of Foreign Affairs, Canberra 2017.
Foster W.F., The Convention on International Liability for damage caused by spaceobject, w:
Space Law – General Principles, R.S. Jakhu (red.), Montreal 2007, vol. II, s. 94.
Frederking B., Constructing Post-Cold War Collective Security, „American Political Science
Review” 2003, 97/3.
Freer D.W., A Convention is signed and ICAN is born 1919–1926, „ICAO Bulletin” July
1986, vol. 46.398 Bibliografia
Frostell C., ICAO meeting aims to amend SARP`s that apply to accident investigation and
prevention, „ICAO Journal” 1999, no. 5.
Frostell C., Proposed changes could improve process of accident investigation, prevention efforts,
„ICAO Journal” 2000, no. 1.
Fudusz na rzecz Pokoju, https://fragilestatesindex.org/data/.
Fukuyama F., Budowanie państwa. Władza i ład międzynarodowy w XXI wieku, Rebis, Po-
znań 2005.
Gałganek A., Teoria stosunków międzynarodowych, teoria bezpieczeństwa, „Przegląd Strate-
giczny” 2013, nr 2.
Galicki Z., Konwencja o zwalczaniu bezprawnego zawładnięcia statkami powietrznymi, „Spra-
wy Międzynarodowe” 1971, nr 12.
Gallagher  K.P.,  Myers  M.,  China-Latin  America  Finance  Database,  Washington:  Inter-
-American Dialogue, 2019.
Garver J., The Chinese Communist Party and the Collapse of Soviet Communism, „The China
Quarterly” 1993, vol. 133, s. 1–26.
Garver J.W., China’s quest: the history of the foreign relations of the People’s Republic of China,
Oxford University Press, Oxford 2018.
Garver J.W., China’s quest: the history of the foreign relations of the People’s Republic of China,
Oxford University Press, Oxford 2018.
Gasz M., Znaczenie korporacji transnarodowych w gospodarce światowej, „Ekonomia i Prawo”
2012, t. XI, nr 4.
Gawrycki F., Geopolityczne podstawy mocarstwowości brazylijskiej, w: Brazylia jako mocarstwo
wschodzące, M.F. Gawrycki (red.), Biblioteka Iberyjska, Warszawa 2013.
Gębska M., Bank Światowy. Działalność pożyczkowa, WSCiL, Warszawa 2010.
Gębska M., Trendy w bezpieczeństwie zdrowotnym w skali globalnej w XXI wieku, w: Nowo-
czesne technologie a bezpieczeństwo sektora ochrony zdrowia, M. Kuczabski (red.), ASzWoj,
Warszawa 2019.
Gębska M., Współczesne bezpieczeństwo ekonomiczne i społeczno-kulturowe. Wymiar międzyna-
rodowy, Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa 2017.
Gębska M., Wymiar ekonomiczny bezpieczeństwa personalnego i strukturalnego na przykładzie
Wielowymiarowego Wskaźnika Ubóstwa (MPI), w: Bezpieczeństwo personalne wobec współ-
czesnych  zagrożeń  i  wyzwań, K. Drabik, M. Żyła (red.), Akademia Sztuki Wojennej,
Warszawa 2017.
Gillespie L., The Early History of the ACT, National Capital Authority 2007.
Gilpin R., The  Political  Economy  of  International  Relations, Princeton University Press,
Princeton 1987.
Gilpin R., War and Change in World Politics, Cambridge University Press, New York 1981.
Glaser Ch.L., Realism, w: Contemporary Security Studies, A. Collins (red.), Oxford Univer-
sity Press, Oxford 2016.
Global nuclear weapons: downsizing but modernizing, https://www.sipri.org/media/press-
-release/2016/global-nuclear-weapons-downsizing-modernizing. 399 Bibliografia
Gocławska-Bolek K., Koncepcja rozwoju Brazylii a jej nowa rola w regionie latynoamerykań-
skim i gospodarce światowej, w: Przeobrażenia geopolityczne i nowe zagrożenia w Ameryce
Łacińskiej. Transformaciones geopoliticas y nuevas amenazas en america latina, K. Krzywic-
ka, P. Trefler (red.), UMCS, Lublin 2016.
Gocłowska-Bolek J., Brazylia w poszukiwaniu innowacyjności gospodarczej, „Ameryka Ła-
cińska” 2016, nr 1(91).
Gocłowska-Bolek J., Kurowski K., Ku  społeczeństwu  równych  szans?  polityki  społeczne  we
współczesnym Peru i Brazylii, „Ameryka Łacińska” 2016, nr 2(92).
Godement F., Czego chcą Chiny? Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2016.
Godement F., Czego chcą Chiny? Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2016.
Góra M., Globalizacja polityki światowej. Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych,
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008.
Góralczyk B., Wielki renesans: chińska transformacja i jej konsekwencje, Wydawnictwo Aka-
demickie Dialog, Warszawa 2018.
Góralczyk B., Wielki renesans: chińska transformacja i jej konsekwencje, Wydawnictwo Aka-
demickie Dialog, Warszawa 2018.
Góralczyk W., Sawicki S., Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie, Wolters Kluwer, War-
szawa 2017.
Górbiel A., Międzynarodowe prawo kosmiczne, Warszawa 1985.
Gra o Morze Południowochińskie. Raport 2018, Centrum Stosunków Międzynarodowych,
Warszawa,  lipiec  2018,  https://www.chinfluence.eu/wp-content/uploads/2019/01/
Raport-CSM-GRA-O-MORZE-POLUDNIOWOCHINSKIE-07.2018.pdf.
Grare F., India turns East. International Engagement and US-China Rivalry, Penguin Viking,
Gurgaon 2017.
Grief N., Public international law in the airspace of the high seas, Utrecht 1994, vol. 95.
Grzywacz A., BRICS – przejawy brazylijskiej mocarstwowości w procesie kształtowania nowego
ładu międzynarodowego, w: Brazylia jako mocarstwo wschodzące, M.F. Gawrycki (red.),
Biblioteka Iberyjska, Warszawa 2013.
Grzywna P., Bezpieczeństwo zdrowotne – wprowadzenie do problematyki, „Studia Politicae
Universitatis Silesiensis” 2015, t. 14.
Haas E.B., The Obsolescence of Regional Integration Theory, „Institute of International Stu-
dies”, University of California, Berkeley 1975.
Haas M., Relations of Central Asia with the Shanghai Cooperation Organization and the Collective
Security Treaty Organization, „The Journal of Slavic Military Studies” 2017, vol. 30, no. 1.
Haliżak E., Kuźniar R., Stosunki międzynarodowe, geneza, struktura i dynamika, Wydawnic-
two UW, Warszawa 2006.
Haliżak E., Region Azji i Pacyfiku: nowy etap w  regionalnej polityce równowagi sił, „Rocznik
Strategiczny” 2017/2018, t. 23.
Hamilton K., Langhorne R., The Practice of Diplomacy. Its Evolution, Theory and Administra-
tion, Routledge Taylor&Francis Group, London and New York 2011.
Harrison J., Making the Law of the Sea. A Study in the Development of International Law,
Cambridge University Press, Cambridge 2011.400 Bibliografia
Hassan A., Food Security And Child Malnutrition. The Impact on Health, Growth, and Well-
-Being, Apple Academic Press, Oakville 2017.
Heilmann S. (red.), China’s political system, Rowman & Littlefield, Lanham 2017.
Heilmann S. (red.), China’s political system, Rowman & Littlefield, Lanham 2017.
Helmand River iv. In the Late 19th and 20th Centuries, Encyclopedia Iranica, http://www.
iranicaonline.org/articles/helmand-river-iv.
Hermida J., Legal Basis of a National Space Legislation, Dordrecht, Boston 2004.
Herpen van M.H., Putinizm. Powolny rozwój radykalnego reżimu prawicowego w Rosji, Wy-
dawnictwo Józef Częścik, Gdańsk 2014.
Herz J.H., Idealist internationalism and the security dilemma, „World Politics” 1950, 2(2).
Heywood A., Politologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
Heywood A., Politologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
Hideo S., Cases in Preventive Diplomacy, Japan Center for International Exchange, Tokyo–
New York 2003.
Hinnebusch R., The Ba’th’s Agrarian Revolution (1962–2000), w: Agriculture and Reform in
Syria, Centre for Syrian Studies, University of St. Andrews, 2011.
Hobbes T., Lewiatan, PWN, Warszawa 1954.
Hole F., Divers of Unsustainable Land Use in the Semi-Arid Khabur River Basin, Syria, „Geo-
graphical Research”, vol. 47, no. 1, March 2009.
Hołyst B., Terroryzm, t. 1, Wydawnictwo Lexis Nexis, Warszawa 2011.
Honig J.P., The legal status of aircraft, Utrecht 1956.
Hopf T., The Promise of Constructivism in International Relations Theory, „International Se-
curity” 1998, 23(1).
Horkheimer M., Traditional and Critical Theory, w: Critical Theory: Selected Essays, New
York 1982.
Hornik J., Article 3 of the Chicago Convention, AASL 2001, vol. XXVI.
Houk A., Transboundary Water Sharing: Iran and Afghanistan, Stimson Center, March 22,
2011,  https://www.stimson.org/content/transboundary-water-sharing-iran-and-
-afghanistan-0.
House  of  Commons,  Environmental  Audit  Committee,  Fixing  Fashion:  Clothing  Con-
sumption and Sustainability, Sixteenth Report of Session 2017-19, https://publications.
parliament.uk/pa/cm201719/cmselect/cmenvaud/1952/full-report.html.
https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/china-reacts-cautiously-to-
indian-navys-new-air-base-in-andaman-and-nicobar-islands/articleshow/67691969.
cms?from=mdr.
Huntington S.P., Kim jesteśmy. Wyzwania dla amerykańskiej tożsamości narodowej, przeł.
B. Pietrzyk, Kraków 2007.
Huntington S.P., Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, przeł. H. Jankowska,
Warszawa 2000.
Hydrocarbon Exploration and Politics in the South China Sea, Stratfor Analysis, July 25, 2012,
https://www.stratfor.com/analysis/hydrocarbon-exploration-and-politics-south-
china-sea.401 Bibliografia
ICAO Doc. 7300/8, AASL 2005, vol. XXX, part I.
ICAO Secretariat, ICAO Assembly turns spotlight on safety (referat z 32 sesji Zgromadzenia
ICAO).
Ikenberry G.J., The End of Liberal World Order, „International Affairs” 2018, vol. 94, no. 1,
s. 7–24.
Indian Ocean cannot be backyard of India: China,
Industrial Water: Our Essential Guide to Pollution, Treatment & Solutions, Aquatech, May 29,
2019, https://www.aquatechtrade.com/news/article/industrial-water-essential-guide/.
Infinite  Cooling,  The  James  Dyson  Award,  https://www.jamesdysonaward.org/en-
-US/2018/project/infinite-cooling/.
International Centre for Migration Policy Development, A Survey on Migration Policies
in West Africa, Berne, March 2015, https://publications.iom.int/system/files/pdf/su -
rvey_west_africa_en.pdf.
International Crisis Group (ICG), Al-Shabaab Five Years after Westgate: Still a Menace in
East  Africa,  Report  no.  265,  21.09.2018,  https://www.crisisgroup.org/africa/horn-
-africa/kenya/265-al-shabaab-five-years-after-westgate-still-menace-east-africa.
Isaksson E. (red.), Women and the Military System, Palgrave Macmillan, Basingstoke 1988.
Iwanek K., Fully Invested: India Remains the China-led AIIB’s Biggest Borrower, „The Di-
plomat” z 6 września 2019, https://thediplomat.com/2019/09/fully-invested-india-
remains-the-china-led-aiib-biggest-borrower.
Iwanek K., Wyzwania dla Republiki Indii, w: Raport: wyzwania w Azji, P. Pendrakowska,
J. Woźnica (red.), Wydawnictwo Asian Century, Warszawa 2019, s. 149–169.
Jackson R.H., Quasi States: Sovereignty, International Relations and the Third World, Cam-
bridge University Press.
Jackson R.H., Sørensen G., Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych: teorie i kierunki
badawcze, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006.
Jaishankar D. Survey of India’s Strategic Community, Brookings India, 1 marca 2019, https://
www.brookings.edu/research/introduction-survey-of-indias-strategic-community/.
Jakhu R.S., Fundamental principles of international space law (referat w posiadaniu autorki
z konferencji w Macau), 16–21 IV 2007.
Janiszewska A., Klima E., Zarys geografii społeczno-ekonomicznej Australii, Wydawnictwo
Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2009.
Jankowski D., Strategiczne partnerstwo Unii Europejskiej i Rosji w polityce bezpieczeństwa: szan-
se, przeszkody i stan obecny, „Bezpieczeństwo Narodowe” 2012, nr 21.
Jarnicki D., Gremium „odpowiedzialności” i „wpływu” – Rada Bezpieczeństwa ONZ w poli-
tyce zagranicznej Federacji Rosyjskiej, „De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie
i Obronności” 2018, nr 2.
Jasentuliyana N., International Space law and the United Nations, Haga 1999.
Jasentuliyana N., Space law: the newest branch of international law, „Annals of Air Space
Law” 1997, vol. XXII, s. 345–346.402 Bibliografia
Jędrzejowska K., Specyfika strategii rozwoju gospodarczego Brazylii, w: Przeobrażenia geopo-
lityczne i nowe zagrożenia w Ameryce Łacińskiej. Transformaciones geopoliticas y nuevas
amenazas en america latina, K. Krzywicka, P. Trefler (red.), UMCS, Lublin 2016.
Jendraszczak E., Ewaluacja systemu bezpieczeństwa w Azji, w: Polityka bezpieczeństwa w regio-
nie Azji i Pacyfiku , J. Marszałek-Kawa (red.), Adam Marszałek, Toruń 2016.
Jensen  M.A.,  Elman  C.,  Realisms,  w:  Security  Studies:  An  Introduction,  P.D.  Williams,
M. McDonald (red.), Routledge, New York 2018.
Jervis R., Realism, Neorealism, and Cooperation. Understanding the Debate, „International
Security” 1999, 24(1).
Jervis R., Security Regimes, „International Organization” 1982, 36(2).
Joshi S., Power games at the tri-junction, „The Hindu” z 10 lipca 2017, https://www.thehin-
du.com/opinion/lead/power-games-at-the-tri-junction/article19245716.ece.
Józefowicz M., Stanowisko USA w sprawie konwencji o prawie morza, cz. 1, cz. 2, e-Polityka
z  14  stycznia  2006,  http://e-polityka.pl/a.1109.d.0.Stanowisko_USA_w_sprawie_
konwencji_o_prawie_morza__cz_1_.html,  http://www.e-polityka.pl/a.1108.d.40,
Stanowisko_USA_w_sprawie_konwencji_o_prawie_morza__cz_2_.html.
Kaczmarski M., Realizm neoklasyczny, w: Teorie i podejścia badawcze w nauce o stosunkach
międzynarodowych, R. Zięba, S. Bielan, J. Zając (red.), Wydział Dziennikarstwa i Nauk
Politycznych, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2015.
Kaczmarski M., Rodkiewicz W., Rosyjska Wielka Eurazja wobec chińskiego Nowego Jedwab-
nego Szlaku: adaptacja zamiast konkurencji, OSW, Warszawa 2016.
Kagan R., Potęga i Raj. Ameryka i Europa w nowym porządku świata, przeł. W. Turopolski,
Warszawa 2003.
Kai He, Huiyun Feng, If Not Soft Balancing, Then What? Reconsidering Soft Balancing and
U.S. Policy Toward China, „Security Studies” 2008, 17(2).
Kanwal G., Indian Army. Vision 2020, HarperCollins, New Delhi 2008.
Kasprzycki D., Rosyjska myśl wojskowa i jej przeobrażenia w kontekście zmiany zagrożeń i sposobów
wykorzystania potencjału militarnego w XXI w., w: Rosyjska myśl strategiczna i potencjał mili-
tarny w XXI wieku, P. Mickiewicza (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018.
Kennan G.F., American Diplomacy, 1900–1950, University of Chicago Press, Chicago 1951.
Kennedy C., Dingli S., Gender and Security, w: Contemporary Security Studies, A. Collins
(red.), Oxford University Press, 2016.
Kennedy P., Has the US Lost Its Way? (March 3, 2002).
Kenny S., Instability in Afghanistan: Why Afghanistan matters and what Australia can do to
address the causes of instability, Australian Defence College 2016.
Keohane R., After Hegemony: Cooperation and Discord in the World Political Economy, Prin-
ceton University Press, Princeton 1984.
Keohane  R.O.,  Nye  J.S.,  Power  and  Interdependence.  World  Politics  in  Transition,  Little,
Brown, Boston 1987 (1977).
Keohane R.O., Theory of World Politics: Structural Realism and Beyond, w: Political Science:
State of the Discipline, A.P. Finifter (red.), American Political Science Association, Wa-
shington, DC 1983. 403 Bibliografia
Khaddam M., Syrian Agriculture between Reality and Potential, w: Agriculture and Reform in
Syria, Centre for Syrian Studies, University of St. Andrews, 2011.
Kindleberger Ch.P., The World in Depression, 1929–39, Allen Lane, London 1973.
Kiras J.D., Special Operations and Strategy. From World War II to the War on Terrorism, Ro-
utledge, New York 2006.
Kissinger H., Dyplomacja, przeł. S. Gąbiński, G. Woźniak, I. Zych, Warszawa 2004.
Kitler W., System bezpieczeństwa narodowego (państwa), w: Podstawy bezpieczeństwa narodo-
wego (państwa), J. Pawłowski (red.), Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa 2017.
Kiwerska J., Gra o Europę. Bezpieczeństwo europejskie w polityce Stanów Zjednoczonych pod
koniec XX wieku, Poznań 2000.
Kiwerska J., Strategia Bezpieczeństwa Narodowego USA, „Biuletyn Instytutu Zachodniego”
2010, nr 40.
Klein G., Propaganda Daesh, „Przegląd Strategiczny” 2016.
Klima S., Determinanty i bariery rozwoju krajów rozwijających się, w: Kraje rozwijające się
w globalnej wymianie handlowej, B. Pera, S. Wydymus (red.), Difin, Warszawa 2016.
Kłosowicz R., Konteksty dysfunkcyjności państw Afryki Subsaharyjskiej, Wydawnictwo Uni-
wersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2017.
Kłosowicz-Toborek K., Brazylijski  model  gospodarki  –  od  neoliberalizmu  do  trzeciej  drogi,
„Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowi-
cach” 2019, nr 378.
Kolodziej E.E., Security  and  International  Relations, Cambridge University Press, Cam-
bridge 2005.
Koncepcja  polityki  zagranicznej  Federacji  Rosyjskiej  (zatwierdzona  przez  Prezydenta  Federa-
cji  Rosyjskiej  Vladimira  Putina  30  listopada  2016  roku), https://poland.mid.ru/web/
polska_pl/koncepcja-polityki-zagranicznej-federacji-rosyjskiej/-/asset_publisher/
x9WG6FhjehkG/content/id/23812495.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, Dz.U. 1997 Nr 78,
poz. 483, z późn. zm.
Konstytucja Światowej Organizacji Zdrowia, Porozumienie zawarte przez Rządy repre-
zentowane na Międzynarodowej Konferencji Zdrowia i Protokół dotyczący Między-
narodowego Urzędu Higieny Publicznej, podpisane w Nowym Jorku dnia 22 lipca
1946 roku, Dz.U. 1948, Nr 61, poz. 477.
Konstytucja Związku Australijskiego, tłumaczenie z języka angielskiego i wstęp J. Winczo-
rek, Wydawnictwo Sejmowe Warszawa 2014.
Konwencja o Europolu z 26 maja 1995 roku, Dz.U. z 2005, nr 29, poz. 243.
Konwencja o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako
środowiska życiowego ptactwa wodnego, sporządzona w Ramsarze dnia 2 lutego 1971 roku,
Dz.U. 1978, nr 7, poz. 24, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=W-
DU19780070024.
Konwencja o ochronie i użytkowaniu cieków transgranicznych i jezior międzynarodowych, spo-
rządzona w Helsinkach dnia 17 marca 1992 roku, Dz.U. 2003, nr 78, poz. 702, http://
prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20030780702.404 Bibliografia
Konwencja  o  zwalczaniu  bezprawnego  zawładnięcia  statkami  powietrznymi,  Dz.  U
z 1972 r. nr 72 poz. 181.
Konwencja  o  zwalczaniu  bezprawnych  czynów  skierowanych  przeciwko  bezpieczeń-
stwu lotnictwa cywilnego, Dz.U. z 1976 r. nr 76.
Korkut  E.,  Turkey  and  the  International  Law  of  the  Sea,  SJD  Dissertations,  Penn  State
Law,  October  4,  2017,  https://elibrary.law.psu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article-
=1004&context=sjd.
Korzeniowski L.F., Securitologia. Nauka o bezpieczeństwie człowieka i organizacji społecznych,
Kraków 2008.
Kosiel M., Relacje Unia Europejska-Brazylia: od „zauroczenia” do „strategicznego” związku
formalnego, w: Brazylia  jako  mocarstwo  wschodzące, M.F. Gawrycki (red.), Biblioteka
Iberyjska, Warszawa 2013.
Kosłowski S.C., Rosja: zwrot ku Azji, CEM, Warszawa 2019.
Kosowska A., Duża Unia małych krajów – państwa małe w Unii Europejskiej, w: Małe pań-
stwa Europy Zachodniej i terytoria o statusie specjalnym. Ich rola i miejsce w Unii Europej-
skiej, R. Żelichowski (red.), Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2008.
Kotaite A., Past triennium has witnessed progress in key areas such as safety, satellite navigation,
„ICAO Journal” 1998, s. 9.
Kotkin S., Realist World. The Players Change, but the Game Remains, „Foreign Affairs” 2018,
vol. 97, no. 4, s. 10–15.
Kozielski P., Australia i jej rola w kształtowaniu procesów integracyjnych w obszarze Azji i Pa-
cyfiku , CeDeWu.pl, Warszawa 2014.
Krasner S., State Power and the Structure of International Trade, „World Politics” 1976, 28(3).
Kratochwil F.V., Constructivism as an Approach to Interdisciplinary Study, w: Constructing In-
ternational Relations: The Next Generation, K.M. Fierke, K.E. Jørgensen (red.), M.E. Shar-
pe, New York 2001.
Krauthammer Ch., The Unipolar Moment Revisited, „The National Interest” 2002, no. 3.
Kristensen H.M., Korda M., United States nuclear forces, „Bulletin of the Atomic Scienti-
sts” 2019, vol. 75, no. 3.
Krober A.R., China’s economy, Oxford University Press, New York 2016.
Krober A.R., China’s economy, Oxford University Press, New York 2016.
Księżopolski K., Bezpieczeństwo ekonomiczne, Elipsa, Warszawa 2011.
Kubiak K., Piractwo i terroryzm morski. Nowe wyzwania dla bezpieczeństwa międzynarodowe-
go, https://dsw.edu.pl/fileadmin/user_upload/wszechnica/04.pdf.
Kuczabski M., Społeczno-kulturowe postrzeganie ryzyka, w: Wyzwania bezpieczeństwa między-
narodowego w XXI wieku, M. Gębska, P. Majdan (red.), ASzWoj, Warszawa 2018.
Kuczabski M., Świeboda H., Broń klimatyczna – fantazja czy nowy rodzaj broni masowego raże-
nia?, w: EPIMILITARIS 2018 Medyczne aspekty użycia czynników Broni Masowego Rażenia
wyzwaniem dla służb mundurowych, P. Majdan, A. Mróz-Jagiełło (red.), SRWO, Ryn 2018.
Kuczabski M., Wpływ nowoczesnych technologii i ich bezpieczeństwa na rozwój inteligentnej
opieki  zdrowotnej, w: Nowoczesne  technologie  a  bezpieczeństwo  sektora  ochrony  zdrowia,
M. Kuczabski (red.), ASzWoj, Warszawa 2019.405 Bibliografia
Kukułka J., Międzynarodowe stosunki polityczne, Warszawa 1982.
Kuliczkowski A., Lichosik D., Akty terrorystyczne na systemy wodociągowe na przykładzie Afry-
ki i krajów Bliskiego Wschodu, „Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne”, marzec–kwie-
cień 2016, http://www.nbi.com.pl/assets/NBI-pdf/2016/2_65_2016/pdf/10_Akty_te-
rorystyczne_wod_kan.pdf.
Kundu A., Militarism in India, The Army and Civil Society Consensus, Viva Books Private
Limited, New Delhi 1998.
Kupiecki  R.,  Dyplomacja  osobista  szefów  państw  i  rządów  w  procesie  decyzyjnym  NATO,
„Sprawy Międzynarodowe” 2016, nr 3.
Kupiecki R., NATO w polskiej perspektywie 1989–2019, PISM, Warszawa 2019.
Kupiecki R., NATO w Polskiej Perspektywie 1989–2019, PISM, Warszawa 2019.
Kusa  N.,  Gwardia  Narodowa  Federacji  Rosyjskiej  jako  element  systemu  bezpieczeństwa  we-
wnętrznego Rosji, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne” 2017, nr 1.
Kuszewska A., Indyjsko-pakistański konflikt o  Kaszmir, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2010.
Kuźniar R., Bezpieczeństwo w stosunkach międzynarodowych, Stosunki międzynarodowe. Gene-
za, struktura, dynamika, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2006.
Kuźniar R., Porządek międzynarodowy. Perspektywa ontologiczna, Warszawa 2019.
Lachowski Z., Confidence-and Security-Building Measures in the New Europe, SIPRI Research
Report No. 18, Oxford University Press, New York 2004.
Łaciński P., Wyzwania i uwarunkowania stabilności geopolitycznej Ameryki Łacińskiej, „Ame-
ryka Łacińska” 2017, nr 97.
Lanteigne M., China’s Maritime Security and the “Malacca Dilemma”, „Asian Security”
2008, vol. 4, no. 2, s. 143–161.
Lary D., The Waters Covered the Earth. China’s War-Induced Natural Disasters, w: War and
State Terrorism. The United States, Japan, and Asia-Pacific in the Long Twentieth Century ,
Rowman & Littlefield Publishers, Lanham 2004.
Łastawski K., Pojęcie i główne wyznaczniki bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego,
Wydawnictwo Adama Mickiewicza, Toruń 2002.
Layne Ch., The US-Chinese power shift and the end of the Pax Americana, „International
Affairs” 2018, vol. 94, no. 1, s. 89–112.
Lee Kai-Fu., Inteligencja sztuczna, rewolucja prawdziwa. Chiny, USA i przyszłość świata, Me-
dia Rodzina, Warszawa 2019.
Lemke D., Great Powers in the Post-Cold War World: a Power Transition Perspective, w: Ba-
lance of Power: Theory and Practice in the 21st Century, V. Paul, J.J. Wirtz, M. Fortmann
(red.), Stanford University Press, Standford CA 2004.
Leruey-Feilleux J.R., The Dynamics of Diplomacy, Lynne Rienner Publishers, London 2009.
Limanowski J.T., „BRICS” jako kreator bezpieczeństwa w środowisku międzynarodowym – rola
Federacji Rosyjskiej w świetle kryzysu krymskiego, „Zeszyty Naukowe AON” 2013, nr 4(93).
Linklater A., The Achievements of Critical Theory, w: International Theory: Positivism and
Beyond, S. Smith, K. Booth, M. Zalewski (red.), Cambridge University Press, 1996. 406 Bibliografia
Lipka M., Brazylia: tak się kończy cud gospodarczy, http://www.egospodarka.pl/154960,Bra-
zylia-tak-sie-konczy-cud-gospodarczy,1,39,1.html.
Lizak W., Afrykańskie instytucje bezpieczeństwa, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa
2012.
Lorenc Z., Funkcje Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie w kształtowaniu bez-
pieczeństwa, „Obronność. Zeszyty Naukowe” 2016, nr 3.
Łoś-Nowak T., Stosunki międzynarodowe. Teorie–systemy–uczestnicy, Wydawnictwo Uniwer-
sytetu Wrocławskiego, Wrocław 2000.
Lubojemski  A.M.,  Organizacja  Układu  o  Bezpieczeństwie  Zbiorowym  jako  wyzwanie  dla
NATO, w: Organizacje międzynarodowe. Rola, znaczenie, funkcjonowanie, A. Kusztykie-
wicz, M. Miedzińska (red.), Aspra, 2018.
Łukaszewicz A., Kondycja ekonomiczna Rosji w nowym stuleciu, Centrum Studiów Między-
narodowych (CSM), Warszawa 2015.
Łukaszuk L., Międzynarodowe prawo morza, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa
1997.
Luttwak E.N., Zamach stanu. Podręcznik, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2017.
Lynn-Jones S.M., Does Offense-Defense Theory Have a Future, Working Paper, Research Gro-
up in International Security, Université de Montréal, 2001.
Lynn-Jones S.M., Offense-Defense Theory and Its Critics, „Security Studies” 1995, 4(4).
M.L., Is the Caspian a Sea or a Lake?, „The Economist”, August 16, 2018, https://www.
economist.com/the-economist-explains/2018/08/16/is-the-caspian-a-sea-or-a-lake.
Machiavelli N., Książę, MT Biznes, Warszawa 2009.
Machiavelli N., Książę. Rozważania nad pierwszym dziesięcioksięgiem historii Rzymu Liwiu-
sza, PIW, Warszawa 1987.
Machiavelli N., Sztuka Wojny, Helion, Gliwice 2012.
Macioszek  M.A.,  Dyplomacja  prewencyjna  Unii  Europejskiej  w  pozimnowojennej  Europie,
Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2002.
Mahan A.T., Wpływ potęgi morskiej na historię 1660–1783, t. 1–2, przeł. E. Weryk, Oświęcim
2013.
Mahendru  R.,  Afghanistan’s  Most  Vulnerable  Women,  „The  Diplomat”,  April  9,  2019,
https://thediplomat.com/2019/04/afghanistans-most-vulnerable-women/.
Majid A.A., Jural aspects of Unauthorized Entry Into Foreign Airspace, „Netherlands Yearbo-
ok of International Law” 1985, vol. XXII.
Malik K., Why has China grown so fast for so long?, Oxford University Press, New Dehli 2013,
s. 48.
Maoz Z., Russet B., Normative and Structural Causes of the Democratic Peace, „American
Political Science Review” 1946–1986, 87(3).
Maroszek M., Wyścig zbrojeń w Ameryce Łacińskiej, „Biuletyn Opinie” 2009, nr 36.
Marszewski  M.,  Spóźniony  podział  Morza  Kaspijskiego,  Ośrodek  Studiów  Wschodnich,
Analizy,  22.08.2018,  https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2018-08-22/
spozniony-podzial-morza-kaspijskiego.
Martindale W., Global Food Security and Supply, Wiley Blackwell, Chichester 2015. 407 Bibliografia
Martinez L., Why the US Navy Sails Past Disputed Artificial Islands Claimed by China , ABC
News,  May  6,  2019,  https://abcnews.go.com/Politics/us-navy-sails-past-disputed-
artificial-islands-claimed/story?id=60993256.
McDonald M., Constructivisms, w: Security Studies: An Introduction, P.D. Williams (red.),
Routledge, 2013.
McDonald  M.,  Constructivisms,  w:  Security  Studies:  An  Introduction,  P.D.  Williams,
M. McDonald (red.), Routledge, New York 2018.
Mearsheimer J.J., The Tragedy of Great Power Politics, W.W. Norton, New York 2001.
Mearsheimer J.J., The Tragedy of Great Power Politics, W.W. Norton, New York 2014.
Melosik  Z.,  Globalizacja,  amerykanizacja  i  procesy  (glo)kalizacji.  Konteksty  i  kontrowersje,
„Horyzonty Wychowania” 2018, vol. 17, no. 41.
Menkiszak M., Rosja: zbierają się ciemne chmury, „Rocznik Strategiczny 2018/19” 2019, t. 24.
Menkiszak M., Strategiczna kontynuacja, taktyczna zmiana. Polityka bezpieczeństwa europej-
skiego Rosji, OSW, Warszawa 2019.
Międzynarodowy Trybunał Karny, https://www.icc-cpi.int/darfur/albashir.
Mikołajczyk J., Współczesna Brazylia: główne kierunki w polityce wewnętrznej i międzynarodo-
wej, „Wrocławskie Studia Politologiczne” 2011, nr 12.
Milczarek D., Pozycja i Rola Unii Europejskiej w stosunkach międzynarodowych. Wybrane
aspekty teoretyczne, Warszawa 2003.
Milde M., Interception of civil aircraft vs. misuse of civil aviation, AASL 1986, vol. XI.
Milik P., Determinanty bezpieczeństwa militarnego państwa – międzynarodowy transfer broni
i technologii militarnych, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2018.
Mingst K., Podstawy stosunków międzynarodowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, War-
szawa 2006.
Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Międzynarodowe prawo morza, https://www.msz.gov.
pl/pl//polityka_zagraniczna/prawo_miedzynarodowe/prawo_morza/.
Mitra J., Taking Stock a Year After Balakot: India’s Crisis Response and Takeaways, „South
Asian  Voices”  z  9  marca  2020,  https://southasianvoices.org/taking-stock-a-year-
after-balakot-indias-crisis-response-and-takeaways/.
Młynarczyk J., Prawo morskie, Info-Trade, Gdańsk 1998.
Modelski G., Thompson W.R., Long Cycles and Global War, w: Handbook of War Studies,
M.L. Midlarsky (red.), Unwin Hyman, Boston 1989.
Modrzejewska-Leśniewska J., Deficyt wody jako źródło napięć w  stosunkach międzynarodo-
wych na przykładzie relacji afgańsko-irańskich, w: Wybrane aspekty bezpieczeństwa państw
rozwijających się, M. Gębska, J. Modrzejewska-Leśniewska (red.), Wydawnictwo Aka-
demii Sztuki Wojennej, Warszawa 2019.
Mojtahed-Zadeh P., Small Players of the Great Game. The Settlement of Iran’s Eastern Border-
lands and the Creation of Afghanistan, Routledge, London, New York 2004.
Molendowski E., Polan W., Dyplomacja gospodarcza. Rola i znaczenie w polityce zagranicznej
państwa, Wolters Kluwer, Kraków 2007.
Moravcsik A., Liberal International Relations Theory, Harvard University Press, Cambrid-
ge, MA 2011. 408 Bibliografia
Morgan P., Liberalism, w: Contemporary Security Studies, A. Collins (red.), Oxford Univer-
sity Press, Oxford 2016.
Morgenthau H.J., Politics among Nations, Knopf, New York 1978.
Moss T., 5 Things About Fishing in the South China Sea, „The Wall Street Journal”, July
19,  2016,  http://blogs.wsj.com/briefly/2016/07/19/5-things-about-fishing-in-the-
south-china-sea/.
Mróz-Jagiełło A., NATO w kształtowaniu i kreowaniu środowiska bezpieczeństwa narodowe-
go, AON, Warszawa 2016.
Münkler H., Wojny naszych czasów, Wydawnictwo WAM, Kraków 2004.
Murtada A., Boko Haram in Nigeria. Its Beginnings, Principles and Activities in Nigeria, Novem-
ber 13, 2012, http://download.salafimanhaj.com/pdf/SalafiManhaj_BokoHaram.pdf .
Narody Zjednoczone, UN Water, Co to jest bezpieczeństwo wodne?, 8 maja 2013, https://
www.unwater.org/publications/water-security-infographic/.
National Security Strategy of the United States of America, December 2017.
National Security Strategy of the United States of America, DECEMBER 2017.
Navari C., Liberalisms, w: Security Studies: An Introduction, P.D. Wiliams, M. McDonald
(red.), Routledge, 2018.
Neack L., Studying Foreign Policy Comparatively: Cases and Analysis, Rowman & Littlefield, 2019.
Niebuhr R., Christianity and Power Politics, Scribner’s, New York 1940.
Nye J.S., Przyszłość siły, Warszawa 2012.
Nye J.S., Soft Power. Jak osiągnąć sukces w polityce światowej – perswazyjne środki oddziaływa-
nia politycznego (kultura, propaganda, dyplomacja), „Wydawnictwa Akademickie i Profe-
sjonalne, Warszawa 2007.
Nye J.S., The Paradox of American Power. Why the World’s Only Superpower Can’t Go It Alone,
Oxford 2002.
Nyman J., Securitization, w: Security Studies: An Introduction, P.D. Williams, M. McDonald
(red.), Routledge, New York 2018.
Nyman-Metcalf K., Activities in Space – Appropriation or Use, Goteborg, 1999.
Oberda-Monkiewicz A., Brazylia-USA: od „niepisanego sojuszu do partnerstwa, w: Brazylia
jako mocarstwo wschodzące, M.F. Gawrycki, Biblioteka Iberyjska, Warszawa 2013.
OECD-FAO Agricultural Outlook 2018–2027. Special Focus: Middles East and North Africa,
Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome 2018.
Okrasa T., Spór terytorialny o Archipelag Spratly na Morzu Południowochińskim – wybrane
aspekty, „Studia Politicae Universitatis Silesiensis” 2017, t. 18.
Olędzki J., Mocarstwo z panazjatyckiej mozaiki. Geneza i ewolucja Szanghajskiej Organizacji
Współpracy, Wydawnictwo Asian Century, Warszawa 2019.
Oleksiak K., Relacje NATO – Rosja a polityka bezpieczeństwa świata, „Obronność. Zeszyty
Naukowe” 2016, nr 18.
Olson N., Australia, Capstone, 2005.
Omelan G., Niespokojne wody – nowa geopolityka regionu Morza Kaspijskiego. Azerbejdżan
–  była  republika  radziecka  w  centrum  światowej  walki  o  surowce.  Studium  przypadku, 409 Bibliografia
„Zeszyty Naukowe Ruchu Studenckiego” 2011, nr 2, http://rsawl.awl.edu.pl/images/
Archiwum/2011/nr_2/13grzegorz_omelan.pdf.
Onuf N., World of our Making: Rules and Rule in Social Theory and International Relations,
University of South Carolina Press, Colombia, SC 1989.
Orczyk J., Polityka społeczna. Uwarunkowania i cele, Poznań 2008.
Organizacja Narodów Zjednoczonych, Zgromadzenie Ogólne, Przekształcamy nasz świat:
Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, Rezolucja przyjęta przez Zgromadze-
nie Ogólne w dniu 25 września 2015 roku, A/RES/70/1, http://www.unic.un.org.pl/
files/164/Agenda%202030_pl_2016_ostateczna.pdf.
Organski A.F.K., World Politics, Alfred A. Knopf, New York 1958.
Organski A.F.K., World Politics, Alfred A. Knopf, New York 1968.
Ośrodek  Informacji  ONZ  w  Warszawie,  Międzynarodowa  Dekada  Wody  2018–2028,
http://www.unic.un.org.pl/dekada-wody/miedzynarodowa-dekada-wody-
-2018%E2%80%932028/3220#.
Ostaszewski P., Międzynarodowe stosunki polityczne, Książka i Wiedza, Warszawa 2010.
Ostaszewski P., Międzynarodowe stosunki polityczne. Zarys wykładu, Książka i Wiedza, War-
szawa 2010.
Pakhomov N., Wagner D., How western energy sanctions on Russia have backfired, Russia-di-
rect, June 2015, http://www.russia-direct.org/opinion/howwestern-energy-sanctions-
russia-have-backfired.
Pałecki K., Wprowadzenie do normatywnej teorii władzy politycznej, w: Wprowadzenie do na-
uki o państwie i polityce, B. Szmulik, M. Żmigrodzki (red.),Wydawnictwo Uniwersyte-
tu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2007.
Pancracio J.-P., Droit de la mer, Dalloz, Paris 2010.
Panda Ankit, Are China’s South China Sea Artificial Islands Militarily Significant and Useful?,
The  Diplomat,  January  15,  2020,  https://thediplomat.com/2020/01/are-chinas-so-
uth-china-sea-artificial-islands-militarily-significant-and-useful/.
Pape A., Soft balancing against the United States, „International Security” 2005, no. 1.
Paszak P., China’s technological transformation and the future of Sino-American competition,
„Polish Journal of Political Science” 2019, vol. 5, no. 2, s. 87–116.
Paszak P., Chinese investment policy in Europe between 2011 and 2017. Challenges and threats
to the security of European Union countries, „Polish Journal of Political Science” 2017,
vol. 4, no. 3, s. 7–30.
Paszak P., Sino-Russian Partnership in the Face of Changing Balance of Power and Internal
Barriers, „Historia i Polityka” 2019, vol. 37, no. 30, s. 89–106.
Paul T.V., Restraining Great Powers: Soft Balancing from Empires to the Global Era, Yale Uni-
versity Press, 2018.
Paul T.V., Soft balancing in the age of US primacy, „International Security” 2005, no. 1.
Pawlas I., Kraje grupy BRICS jako uczestnicy międzynarodowych obrotów towarowych, „Studia
Ekonomiczne” 2014, nr 184. 410 Bibliografia
Pawłowski J., Marczak J., Gąsiorek K., Definiowanie i uwarunkowania bezpieczeństwa naro-
dowego (państwa), w: Podstawy bezpieczeństwa narodowego (państwa), J. Pawłowski (red.),
Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa 2017.
PBL Netherlands Environmental Assessment Agency, The Geography of Future Water Chal-
lenges,  The  Hague,  2019,  https://themasites.pbl.nl/future-water-challenges/water-
-pollution-and-human-health/.
Peri D., LEMOA fully operational now, „The Hindu” 8 września 2019, https://www.the-
hindu.com/news/national/lemoa-already-fully-operational/article24904359.ece.
Persia: Arbitral Award. Seistan Water Question (Col. A.H. McMahon), F.O. 881/8634,
The National Archives, Kew.
Petelczyc J., Brazylia jako lider pomocy na linii Południe-Południe. Casus Afryki, w: Brazylia
jako mocarstwo wschodzące, M.F. Gawrycki, Biblioteka Iberyjska, Warszawa 2013.
Petelczyc  J.,  Pozycja  Brazylii  w  kontekście  ewentualnych  zmian  w  Radzie  Bezpieczeństwa
ONZ, „Pisma Humanistyczne” 2013, nr 10.
Peters E.D., Monitor of Chinese OFDI in Latin America and the Caribbean 2018, RED ALC-
-China, March 21st, 2018.
Peterson V.S. (red.), Gendered States: Feminist (Re)Visions of International Relations Theory,
Lynne Rienner, Boulder 1992.
Pięta P., Stosunki Federacji Rosyjskiej z Unią Europejską po 2013 roku. Chwilowa stagnacja czy
permanentny kryzys?, „Dialogi Polityczne” 2017, nr 22.
Pietraś M., Bezpieczeństwo międzynarodowe, w: Międzynarodowe stosunki polityczne, M. Pie-
traś (red.), UMCS, Lublin 2007.
Pietraś M., Międzynarodowe stosunki polityczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-
-Skłodowskiej, Lublin 2007.
Pietsch J., Aarons H., Australia: Identity, Fear and Governance in the 21st Century, ANUE
Press, 2012.
Pikovsky A., Is Water Going to be the New Gols? How Scarce is Water and How Are We mana-
ging it?, Investhandbook, July 8, 2019, https://investhandbook.com/water-going-to-
-be-the-new-gold/.
Pitcher T.J., Lam M.E., Fish Commoditization and the Historical Origins of Catching Fish
For Profit, „Maritime Studies” 2015, vol. 14, no. 2, https://www.researchgate.net/pu-
blication/272366205_Fish_commoditization_and_the_historical_origins_of_cat-
ching_fish_for_profit.
Plowman J.A., Climate Change and Conflict Prevention. Lessons from Darfur, National Intel-
ligence University, Washington 2014.
Polak E., Globalizacja a zróżnicowanie społeczno-ekonomiczne, Difin, Warszawa 2009.
Polkowska M., Konferencja w Chicago i powstanie nowej konwencji o międzynarodowym lotnic-
twie cywilnym z 7 XII 1944 roku, „Teki Archiwalne. Seria nowa” 2004, t. 8(30).
Polkowska M., Międzynarodowe prawo kosmiczne, „Jurysta” 2007, nr IX.
Polkowska M., Podstawy prawne funkcjonowania międzynarodowej żeglugi powietrznej –system
chicagowski: geneza, działanie, perspektywy, Warszawa 2007.
Polkowska M., Prawo bezpieczeństwa w Kosmosie, Warszawa 2018.411 Bibliografia
Popiuk-Rysińska  I.,  Środki  i  metody  polityki  zagranicznej,  Polityka  zagraniczna  państwa,
PAN, Lublin 2016.
Pritchard B., Ortiz R., Shekar M., Routledge Handbook of Food and Nutrition Security, Ro-
utledge, New York 2016.
Prognoza  dla  Rosji:  stagnacja,  spadek  rubla  i  odpływ  inwestycji,  https://jagiellonia.org/
prognoza-dla-rosji-stagnacja-spadek-rubla-i-odplyw-inwestycji/.
Prokop  M.,  Typologia  reżimów  hybrydalnych.  Ujęcie  teoretyczno-metodologiczne,  „Historia
i Polityka” 2017, nr 21.
Protokół  fakultatywny  do  Konwencji  o  prawach  dziecka  w  sprawie  handlu  dziećmi,
dziecięcej prostytucji i dziecięcej pornografii, przyjęty w  Nowym Jorku dnia 25 maja
2000 roku, Dz.U. z 2007 r. nr 76, poz. 494.
Prus M., Jasiński F., Komentarz do dyrektywy Rady 2004/81, „Kwartalnik Prawa Publicz-
nego” 2004, 4/3.
Putin Po raz czwarty. Stan i perspektywy Rosji (2018–2024), OSW, Warszawa 2018.
R. Zięba, Bezpieczeństwo międzynarodowe w XXI wieku, Poltext, Warszawa 2018.
Radomska E., Rozwój Dalekiego Wschodu w polityce Federacji Rosyjskiej, „Środkowoeuropej-
skie Studia Polityczne” 2018, nr 1.
Raghavan S. The Most Dangerous Place. A History of the United States in South Asia, Penguin
Random House India, Gurgaon 2018.
Rahimov R., Five Nations Bicker over Whether the Caspian is Lake or Sea, Kennan Institu-
te, September 5, 2018, https://www.wilsoncenter.org/blog-post/five-nations-bicker-
over-whether-the-caspian-lake-or-sea.
Raja Mohan C., Crossing the Rubikon. The Shaping of India’s New Foreign Policy, Viking,
Delhi 2003.
Raja Mohan C., Raja Mandala: Two Discourses on Strategic Autonomy, „Carnegie India /
Indian  Express”  z  18  września  2018,  https://carnegieindia.org/2018/09/18/raja-
mandala-two-discourses-on-strategic-autonomy-pub-77278.
Rajski J., Konwencja haska o zwalczaniu bezprawnego zawładnięcia statkami powietrznymi.
„Państwo i Prawo” 1971, nr 5.
RAND, The U.S-China Military Scorecard. Forces, Geography and the Evolving Balance of Po-
wer 1996–2017, Santa Monica 2017.
Ranjipour A., A Bleak Future for Iran’s Job Market, IranWire, May 3, 2019, https://iranwi-
re.com/en/features/6002.
Rashid A., Pakistan on the brink. The future of Pakistan, Afghanistan and the West, Penguin
Books, Londyn 2012.
Regis P., Changing structure of the Chinese economy, w: China in the Local and Global Eco-
nomy, S. Brakman, C. Van Marrewijk, P.J. Morgan, N. Salike (red.), London–New
York 2019.
Rewolucyjna technologia odsalania wody na bazie grafenu, „Dziennik Naukowy” z 5 kwiet-
nia  2017,  https://dzienniknaukowy.pl/nowe-technologie/rewolucyjna-technologia-
odsalania-wody-na-bazie-grafenu.412 Bibliografia
Roblin S., China’s Air Force Is Completely Enormous (But Can it Beat America?), „The Na-
tional Interest”.
Rodkiewicz W., Bliskowschodnia polityka Rosji. Regionalne ambicje, globalne cele, OSW, War-
szawa 2018.
Rogoża J., Federacja bez federalizmu. Stosunki Moskwa- regiony, OSW, Warszawa 2015.
Rogoża J., Ile waży bagaż kulturowy. Aktywizacja społeczna w autorytarnej Rosji, OSW, War-
szawa 2019.
Rogozińska A., Non-military dimension of the hybrid war in Ukraine, „Środkowoeuropejskie
Studia Polityczne” 2019, nr 2.
Rosenblatt L., Feminist International Relations, WUV-Universitätsverlag, Wien 1999.
Rosman R., These Moroccans are Turning Foggy Day into a Solution to Their Water Crisis, Pu-
blic Radio International, March 29, 2018, https://www.pri.org/stories/2018-03-29/
these-moroccans-are-turning-foggy-days-solution-their-water-crisis.
Ross R.S., Bekkevold J.I., China in the era of Xi Jinping: domestic and foreign policy challenges,
Georgetown University Press, Washington (D.C.) 2016.
Rotfeld A.D., Dyplomacja – między suwerennością a globalizacją, UMCS, Lublin 2013.
Rothermund D., Indie. Nowa azjatycka potęga, Dialog, Warszawa 2020.
Rousseau J.-J., Rozprawa o nierówności, w: tenże, Trzy rozprawy z filozofii społecznej, PWN,
Warszawa 1956.
Rousseau J.-J., Umowa społeczna, Antyk, Kęty 2002.
Ruggie J., Multilateralism Matters: The Theory and Praxis of an Institutional Form, Colombia
University Press, New York 1993.
Rummel R.J., International  Pattern  and  Nation  Proble  Delineation, w: Computers  and  the
Policy-Making  Community.  Applications  to  International  Relations,  ed.  D.B.  Bobrow,
J.L. Schwartz. Englewood Clifs New Jersey 1990.
Rupesinghe K., Preventive Diplomacy, Colombo: The Foundation for Co-Existence 2008.
Russia’s  participation  in  peacekeeping  operations,  http://eng.mil.ru/en/mission/peaceke-
eping_operations.htm.
Ruszkowski J., Zwiększenie bezpieczeństwa zdrowotnego. Ekspertyza finansowana ze środków
projektu nr POPT.03.04.00-00-019/07 w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna
2007–2013 wykonana na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Warsza wa 2010.
Rzętała M., Uwarunkowania degradacji jezior w obszarach strefy suchej i półsuchej, w: Środowi-
sko przyrodnicze i społeczno-kulturowe strefy suchej i półsuchej (wybrane przykłady z Afryki
Południowej), M. Dłużewski, I. Tsermegas (red.), Wydział Geografii i Studiów Regio-
nalnych UW, Warszawa 2016.
Sarkar A., Sensarma S.R., van Loon G.W., Sustainable Solutions for Food Security, Combating
Climate Change by Adaptation, Springer, Cham 2019.
Saskowski M., BRICS jako forum współpracy i rywalizacji Chin oraz Rosji, „Krakowskie Stu-
dia Międzynarodowe” 2018, nr 1.
Sawer M., Abjorensen N., Larkin P., Australia: The State of Democracy, Federation Press, 2009.
Sawicka M., Brazylijska polityka zagraniczna za czasów prezydentury Luiza Inácia Luli da
Silvy, „Ameryka Łacińska” 2013, nr 1(79).413 Bibliografia
Segal G., China and the Disintegration of the Soviet Union, „Asian Survey” 1992, vol. 32,
no. 9, s. 848–868.
Sękowska M., Państwa BRICS w polityce i strategii UE, „Studia Europejskie” 2015, nr 3.
Stosunki Unia Europejska – Ameryka Łacińska i Karaiby, https://www.msz.gov.pl/pl/c/
MOBILE/polityka_zagraniczna/inne_kontynenty/ameryka_lacinska_i_karaiby/
stosunki_dwustronne_ameryka_lacinska_karaiby/wspolpraca_ue___ameryka_la-
cinska_i_karaiby.
Serzysko M., Koncepcja bezpieczeństwa Brazylii, w: Bezpieczeństwo międzynarodowe w XXI w.,
R. Zięba (red.), Poltex, Warszawa 2018.
Shani O., How India Became Democratic. Citizenship and the Making of Universal Franchise,
Penguin Viking, Gurgaon 2018.
Sharma S.K., The WTO and Food Security. Implications for Developing Countries, Springer,
New Delhi 2016.
Sharp P., Butterfield H., The English School and the Civilizing Virtues of Diplomacy, „Inter-
national Affairs” 2003, no. 4.
Shaw M.N., Prawo międzynarodowe, Warszawa 2000 i 2006.
Sheikh Mohammad F.I., Zahurul K., World’s Demand for Food and Water. The Consequences
of Climate Change, IntechOpen Limited, August 8th, 2019, https://www.intechopen.
com/online-first/world-s-demand-for-food-and-water-the-consequences-of-climate-
change.
Sigelmann L., Lake Chad Remains Stable, Yet Boko Haram Still Thrives, Part 1: The Lake,
American Security Project, June 13, 2019, https://www.americansecurityproject.org/
lake-chad-remains-stable-yet-boko-haram-still-thrives-part-1/.
Singh A., Andaman  and  Nicobar:  India’s  ‘strategic  anchor’  holds  ground, „Observer Research
Foundation”  z  5  lutego  2019,  https://www.orfonline.org/expert-speak/andaman-and-
nicobar-india-strategic-anchor-holds-ground-47848/.
Singh K.R., Navies of South Asia, Rupa, Delhi 2002.
Skórczewski K., Wywiad medyczny – nowa jakość w zabezpieczeniu medycznym operacji woj-
skowych, „Lekarz Wojskowy” 2010, nr 1.
Słownik języka polskiego, PWN, Warszawa 1978, t. 1.
Soboń A., Proobronność Rzeczypospolitej Polskiej. Teraźniejszość i przyszłość, ASzWoj, Warsza-
wa, 2019.
Sporek T., Gospodarka Brazylii na przełomie XX i XXI wieku, „Studia Ekonomiczne. Zeszy-
ty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2015, nr 218.
Sprengel M., Gospodarczo-polityczne współczesne relacje Australii z Japonią. Wzorzec dla stosun-
ków międzynarodowych w regionie Azji i Pacyfiku , AVALON, Kraków 2012.
Stachlewski M., Strategie rozwoju Brazylii, w: Brazylia jako mocarstwo wschodzące, M.F. Gaw-
rycki (red.), Biblioteka Iberyjska, Warszawa 2013.
Stachlewski M., Strategie rozwoju Brazylii, w: Brazylia jako mocarstwo wschodzące, M.F. Gaw-
rycki (red.), Biblioteka Iberyjska, Warszawa 2013.
Stankiewicz W., Dyplomacja prewencyjna jako środek utrzymania ładu na kontynencie europej-
skim, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Olsztyn 2009.414 Bibliografia
Stefanowicz J., Bezpieczeństwo współczesnych państw, Warszawa 1984.
Steiner B.H., Collective Preventive Diplomacy: A Study in International Conflict Management,
Albany 2004.
Stelletti L., The Caspian Basin, Great Opportunities but High Costs, About Energy, August 25,
2017, https://www.aboutenergy.com/en_IT/topics/caspian-basin-eng.shtml#.
Stempień M.S., Fenomen Boko Haram. Afrykański kalifat zagrożeniem dla bezpieczeństwa mię-
dzynarodowego, „Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne” 2016, vol. 16.
Strong and Secure A Strategy for Australia’s National Security, Commonwealth of Australia,
Canberra 2013.
Sułek M., Kategoria potęgi państw w opisie i wyjaśnianiu stosunków międzynarodowych, w:
Dylematy historii i polityki, R. Chwedoruk, D. Przastek (red.), Oficyna Wydawnicza
ASPRA-JR, Warszawa 2008.
Sulowski S., O rozwoju badań i postulacie interdyscyplinarności w naukach o bezpieczeństwie w:
Tożsamość nauk o bezpieczeństwie, S. Sulowski (red.), Wydawnictwo Adam Marszałek,
Toruń 2015.
Surmacz  B.,  Ewolucja  współczesnej  dyplomacji,  Aktorzy,  struktura,  funkcje,  Wydawnictwo
Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2015.
Surowiec K., Zbrojenia Federacji Rosyjskiej i udział rosyjskich przedsiębiorstw w światowym
handlu bronią, „Humanities and Social Sciences” 2016, nr 3.
Sutor J., Prawo dyplomatyczne i konsularne, PWN, Warszawa 2000.
Symonides J., Modernizacja i rozbudowa sił morskich Chin. Czy początek wyścigu zbrojeń na
Pacyfiku?, „Bellona” 2013, vol. 674, no. 3, s. 11–30.
Symonides J., Zmieniająca się rola państwa w stosunkach międzynarodowych, w: Stosunki mię-
dzynarodowe. Wokół zagadnień teoretycznych, K. Kącka (red.), Wydawnictwo naukowe
Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2014.
Szewczyk P.J., Rola Szanghajskiej Organizacji Współpracy w procesie międzyregionalnej integra-
cji, „Przegląd Nauk Stosowanych” 2018, nr 21.
 Szkurłat L., Terroryzm a polityka bezpieczeństwa państw Europy zachodniej na przełomie XX
i XXI wieku, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej w Słupsku, Słupsk 2018.
Szmulik B., Żmigrodzki M., Pojęcie, sposoby definiowania oraz cechy państwa , w: Wprowa-
dzenie do nauki o państwie i polityce, B. Szmulik, M. Żmigrodzki (red.),Wydawnictwo
Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2007.
Szydywar-Grabowska K., Reżim polityczny Rosji w ujęciu współczesnych teorii politologicz-
nych, „Colloquium Edukacja. Polityka. Historia. Kwartalnik” 2018, nr 3.
Szymajda I., Polkowska M., Ograniczenia inwestycji podmiotów zagranicznych we własność
przewoźników lotniczych w systemie światowym i unijnym”, Radom 2004.
Szymański D., Na świecie pojawiły się nowe punkty zapalne. Krach w jednym z nich grozi
efektem  domina,  https://businessinsider.com.pl/finanse/makroekonomia/rynki-
wschodzace-turcja-argentyna-brazylia-punkty-zapalne-gospodarki/wxpsft3.
Tate L., The status of the outer space treaty at International law during „war” and „those measures
short of war”, „International Institute of Space Law” 2006, vol 32, no. 11.415 Bibliografia
Taureck R., Securitization theory and securitization studies, „Journal of International Rela-
tions and Development” 2006, vol. 9, no. 1.
Tekst konwencji z Montevideo, https://www.ilsa.org/jessup/Jessup15 /Montevideo%20
Convention.pdf.
The National Security Strategy of The United States of America, wrzesień 2002, https://
www.state.gov/documents/organization/63562.pdf.
The State Council (PRC), China’s Military Strategy, May 2015.
The State Council (PRC), China’s National Defense in the New Era, July 2019.
The State of Food and Agriculture. Migration, Agriculture and Rural Development, Food and
Agriculture Organization of the United Nations, Rome 2018.
The State of Food and Agriculture. Moving Forward on Food Loss and Waste Reduction, Food
and Agriculture Organization of the United Nations, Rome 2019.
The State of Food Security and Nutrition in the World, FAO, Rome 2019.
The State of the World’s Biodiversity for Food and Agriculture. FAO Commission on Genetic
Resources for Food and Agriculture, Food and Agriculture Organization of the United
Nations, Rome 2019.
The  World  Bank,  Water  in  Agriculture,  https://www.worldbank.org/en/topic/water-in-
-agriculture.
Thurston A., Boko Haram. The History of an African Jihadist Movement, Princeton Univer-
sity Press, Princeton, Oxford 2018.
Tickner J.A., Gender and International Relations: Feminist Perspectives on Achieving Interna-
tional Security, Columbia University Press, New York 1993.
Tickner J.A., The Growth and Future of Feminist Theories in International Relations, „Brown
Journal of World Affairs” 2004, vol. 10, no. 2.
Tickner J.A., You Just Don’t Understand: Troubled Engagements between Feminists and IR
Theorists, „International Studies Quarterly” 1997, vol. 41, no. 4.
Tkachuk O., Specjalna misja monitorująca OBWE na Ukrainie – cele i problemy w ich realiza-
cji, „Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ. Nauki Społeczne” 2017, nr 18.
Tobes B., Prawo do zdrowia: teoria i praktyka, Sustainable World, 2001.
 Toffler A., Toffler H., Wojna i antywojna. Jak przetrwać na progu XXI wieku?, Wydawnic-
two Kurpisz S.A, Poznań 2006.
Tomaszewska N., Organizacje proobronne w polskim systemie prawnym – stan obecny i per-
spektywy. Analiza politologiczna i prawna, „Ante Portas – Studia nad Bezpieczeństwem”
2016, 2(7).
Topoliski I., Instrument militarny w polityce Federacji Rosyjskiej wobec Ukrainy, „Wschód Eu-
ropy” 2016, nr 2.
Traczyk A., „Miękkie” mocarstwo: sport jako źródło soft power Brazylii, w: Brazylia jako mo-
carstwo wschodzące, M.F. Gawrycki (red.), Biblioteka Iberyjska, Warszawa 2013.
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dz. Urz. UE 2016 C 202.
Traktat o Unii Europejskiej (w wersji traktatu amsterdamskiego), Dz. Urz. WE C325/21
z 24.12.2004.416 Bibliografia
Trefler P., Południowoamerykańska współpraca w zakresie bezpieczeństwa i obrony, w: Transfor-
macje demokratyczne w Ameryce Łacińskiej. Problemy – wyzwania – implikacje, K. Krzy-
wicka (red.), Wydawnictwo UMCS, Lublin 2014.
Trindade M.D.M., Emerging issues for airports and air traffic control (referat z konferencji
w Macao w dniach 16–21 kwietnia 2007 roku).
Trybuł W., Dyplomacja wobec przemian w międzynarodowych stosunkach gospodarczych, w:
Współczesne bezpieczeństwo ekonomiczne i społeczno-kulturowe. Wymiar międzynarodowy,
M. Gębska (red.), Wydawnictwo ASzWoj, Warszawa 2017.
Trybuł W., Podstawowe kierunki definiowania państwa w  XXI wieku, w: Wybrane aspekty
funkcjonowania państwa w XXI wieku, J. Brudnicka, W. Trybuł (red.), Wydawnictwo
Naukowe Semper, Warszawa 2019.
Trybuł W., Uznanie prawnomiędzynarodowe i suwerenność w odniesieniu do państw dysfunkcyj-
nych, w: Wybrane aspekty funkcjonowania państwa w XXI wieku, J. Brudnicka, W. Trybuł
(red.), Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2019.
Turek A., Kształtowanie Bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej przez dyplomację wojskową,
Wydawnictwo M.M., Warszawa 2011.
U.S. Department of Defense, Military and Security Developments Involving the People’s Re-
public of China 2019, 2019.
U.S. Energy Information Administration, Caspian Sea Region, August 26, 2013, https://
www.eia.gov/international/content/analysis/regions_of_interest/Caspian_Sea/ca-
spian_sea.pdf.
U.S. Energy Information Administration, Oil and Natural Gas Production is Growing in
Caspian Sea Region, Today in Energy, September 11, 2013, https://www.eia.gov/today-
inenergy/detail.php?id=12911.
Umowa o ratowaniu kosmonautów, powrocie kosmonautów i zwrocie obiektów wynie-
sionych  w  przestrzeń  kosmiczną  z  22  kwietnia  1968  roku,  Moskwa–Londyn–Wa-
szyngton, Dz.U. z 1969 r. nr 15, poz. 110.
UNESCO, Leaving No One Behind, The United Nations World Water Development Report
2019,  Paris  2019,  https://www.unwater.org/publications/world-water-development-
-report-2019/.
UNESCO, Leaving No One Behind. The United Nations World Water Development Report
2019,  Paris  2019,  https://www.unwater.org/publications/world-water-development-
-report-2019/.
UNESCO, Nature-Based Solutions for Water, The United Nations World Water Development
Report 2018, Paris 2018, https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000261424.
United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD), Review of Maritime
Transport, 2019, https://unctad.org/en/PublicationsLibrary/rmt2019_en.pdf.
United Nations Conference on Trade and Development, World Investment Report 2018.
United Nations Economic and Social Commission for Western Asia, Bundesanstalt für
Geowissenschaften und Rohstoffe, Jordan River Basin, Inventory of Shared Water Re-
sources in Western Asia, Beirut 2013, https://waterinventory.org/sites/waterinventory.
org/files/chapters/chapter-06-jordan-river-basin-web.pdf.417 Bibliografia
United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs, Lake Chad Basin.
Crisis Overview, January 23, 2019, https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/reso -
urces/Lake%20Chad%20Snapshot.pdf.
United Nations Peacekeeping, Troop and Police Contributors, https://peacekeeping.un.org/
en/troop-and-police-contributors.
UNODC. Global Report on Trafficking in Persons 2016, United Nations Office on  Drugs
and Crime, Vienna 2016.
UNODC. Global Report on Trafficking in Persons 2018, United Nations Office on  Drugs
and Crime, Vienna 2018.
Urbanek A., Wybrane problemy bezpieczeństwa. Dziedziny bezpieczeństwa, Słupsk 2013.
US Congress, H.R.5515 – John S. McCain National Defense Authorization Act for Fiscal Year 2019.
US Department of Defense, Annual Report to Congress: Military and Security Developments
Involving the People’s Republic of China 2019.
US National Defense Commission, Providing for the Common Defense The Assessment and
Recommendations of the National Defense Strategy Commission, 2018.
USAID,  U.S.  Government  Global  Water  Strategy,  2017,  https://www.usaid.gov/sites/de-
fault/files/documents/1865/Global_Water_Strategy_2017_final_508v2.pdf .
Use of Water in Food and Agriculture, Lenntech, https://www.lenntech.com/water-food-
-agriculture.
Verplaetse J., Les rapports entre l`O.A.C.I. et le droit extra – atmosphérique (1), „Revue Génera-
le de l` Air et de l`Espace” – (RGAE), 1970, no. 4.
Violence over Water Increases. New Data from the Water Conflict Chronology , Pacific Insti-
tute,  November  5,  2019,  https://pacinst.org/announcement/violence-over-water-
increases-new-data-from-the-water-conflict-chronology/.
Waever O., European Security Identities, „Journal of Common Market Studies” 1996, 34(1).
Walerjan Ł., Kowalska O., Euroazjatycka Unia Gospodarcza – ekonomia i możliwości współ-
pracy, Blue Idea, Kraków 2018.
Walker R.B.J., Realism, Change and International Political Theory, „International Studies
Quarterly” 1987, 31(1).
Wallender C.A., Keohane R.O., Risk, Threat and Security Institutions, w: Imperfect Unions,
H.  Haftendorf,  R.O.  Keohane,  C.A.  Wallander  (red.),  Oxford  University  Press,
Oxford 1999.
Walt S.M., Alliance formation and the balance of world power, „International Security”
1985, no. 9.
Walt S.M., Revolution and War, Cornell University Press, Ithaca, New Yok 1996.
Walt S.M., The Origins of Alliances, Cornell University Press, Ithaca, New York 1987.
Waltz K., The Origins of War in Neorealist Theory, w: The Origin and Prevention of Major Wars,
R.I. Rotberg, T.K. Rob (red.), Cambridge University Press, Cambridge 1989.
Waltz K.N., Theory of International Politics, Addison-Wesley, Reading, Massachusetts 1979.
Wardin K., Piractwo morskie i jego implikacje dla bezpieczeństwa morskiego w drugiej dekadzie
XXI wieku – casus Somalii, „Przegląd Strategiczny” 2017, nr 10.
Wasiuta O., Problemy demograficzne Federacji Rosyjskiej, „Przegląd Geopolityczny” 2019, nr 28.418 Bibliografia
Water Action Decade, 2018–2028. United Nations Secretary-General’s Plan: Water Action De-
cade  2018–2028, https://wateractiondecade.org/wp-content/uploads/2018/03/UN-
-SG-Action-Plan_Water-Action-Decade-web.pdf.
Water Security. The Water-Food-Energy-Climate Nexus, World Economic Forum Water Initia-
tive, Island Press-Washington DC 2011.
Weber M., Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej, Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 2002.
Weber M., Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej, Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 2002.
Weintrit A., Specht M., Wyznaczenie linii podstawowej morza terytorialnego – aspekt prawny,
„Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni” 2016, nr 97.
Wendt A., Anarchy is What States Make of It: The Social Construction of Power Politics, „Inter-
national Organization” 1992, 46/2.
Wendt A., Identity and Structural Change in International Politics, w: The Return of Culture and
Identity in IR Theory, Y. Lapid, F. Kratochwil (red.), Lynne Rienner, Boulder, CO 1996.
Why Fish?, WorldFish, https://www.worldfishcenter.org/why-fish.
Wibaux D., Preparation of one or more instruments addressing new and emerging threats, (refe-
rat na seminarium prawniczym ICAO, 25–26 III 2009).
Wight M., Power Politics, Looking Forward Pamphlet No. 8. London: Royal Institute of
International Affairs, 1946.
Wijk A.A. van, The fourth edition of annex 13 of the Chicago Convention (Aircraft accident inve-
stigation. Its history, its future and the problem of disclosure of records, „ Air Law”, 1976, no. 3.
Wilson E.J., Hard power, soft power, smart power, The Annals of American Academy of
Political and Social Science 2008, Los Angeles 2008.
Włodkowska-Bagan A., Polityka Rosji na obszarze poradzieckim, „Wschodni Rocznik Hu-
manistyczny” 2017, nr 3.
Włodkowska-Bagan A., Soft Power w polityce zagranicznej Federacji Rosyjskiej wobec państw
„bliskiej zagranicy”, „Kwartalnik Naukowy OAP UW. e-Politikon” 2012, nr 3.
Wohlforth W.C., The Stability of a Unipolar World, „International Security” 1999, vol. 24, no. 1.
Wojciechowski S., Hybrydowy model globalnego terroryzmu, „Przegląd Strategiczny” 2017, nr 2.
Wojciechowski S., Osiewicz P., Zrozumieć współczesny terroryzm, Difin, Warszawa 2017.
Wojciechowski S., Terroryzm analiza pojęcia, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego”
2009, (1).
Wojciuk A., Bezpieczeństwo w teoriach stosunków międzynarodowych, w: Bezpieczeństwo między-
narodowe, R. Kuźniar, B. Balcerowicz, A. Bieńczyk-Missala i in., Scholar, Warszawa 2012.
Wojtas M., Negocjacje Rundy Doha – postępy w czasie konferencji Ministerialnych w Bali i Nairo-
bi, „Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia” 2016, nr 3.
Wójtowicz M., Znaczenie Brazylii w rozwoju współpracy handlowej w ramach MERCOSUR,
„Ameryka Łacińska” 2016, nr 24(91).
Wolski K. Powindah – patańscy koczownicy Afganistanu i Pakistanu, „Etnografia Polska” 1963,
t. 7.419 Bibliografia
Wood D.L., 2019 Index of U.S. military strength, Davis Institute For National Security And
Foreign Policy, Heritage Foundation, Washington 2019.
World Bank, Development Research Center of the State Council, the People’s Republic
of China, China 2030: Building a Modern, Harmonious, and Creative Society.
World Health Organization, United Nations Children’s Fund, Progress on Drinking Water,
Sanitation  and  Hygiene,  2017,  https://www.unicef.org/publications/files/Progress_
on_Drinking_Water_Sanitation_and_Hygiene_2017.pdf.
World Health Organization, United Nations Children’s Fund, Progress on Drinking Water,
Sanitation  and  Hygiene,  2017,  https://www.unicef.org/publications/files/Progress_
on_Drinking_Water_Sanitation_and_Hygiene_2017.pdf .
World Population Review, Niger Population 2020, http://worldpopulationreview.com/co-
untries/niger-population/.
Worldometer,  Niger  Population,  https://www.worldometers.info/world-population/ni-
ger-population/.
Woźniak Z., W stronę zdrowia społeczności – socjologiczny kontekst nowej polityki zdrowotnej,
„Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2004, r. 66.
Wright J., Sustainable Agriculture and Food Security in an Era of Oil Scarcity. Lessons from
Cuba, Earthscan, London 2009.
Wu W.C., Chang Y.T., Pan H.H., Does China’s middle class prefer (liberal) democracy?, „De-
mocratization” 2017, vol. 24, no. 2, s. 347–366.
WWF, Living Waters, Thirsty Crops. Our Food and Clothes: Eating Up Nature and Wearing Out
the Environment?, January 15, 2013, https://www.worldwildlife.org/publications/thir-
sty-crops-our-food-and-clothes-eating-up-nature-and-wearing-out-the-environment.
Wyjaśnienia do Karty Praw Podstawowych, Dz. Urz. UE 2007 C 303/19 z 14.12.2007.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 stycznia 2004 roku, sygn. akt K 14/03, OTK
ZU 2004, seria A, nr 1, poz. 1.
Xiangliang Y., A Maritime Power, Not Maritime Hegemony, w: Maritime Security in the Indo-
-Pacific: Perspectives from China, India, and the United States, M. Malik (red.), Rowma-
n&Littlefield, London 2014.
Xuetong Y., Ancient Chinese Thought, Modern Chinese Power, Princeton: Princeton Univer-
sity Press 2011.
Yemen Famine Prevention Plan January–June 2019 Contributing to improved food security and
nutrition, Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome 2019.
Ząbek M., Tragedia w Darfurze. Geneza, charakter i skutki wojny domowej w zachodnim Suda-
nie, Polska Akcja Humanitarna, Warszawa 2008.
Zeitoun M., Israel is Hoarding the Jordan River – It’s Time to Share the Water, „Smart Water
Magazine”,  December  20,  2019,  https://smartwatermagazine.com/blogs/mark-ze-
itoun/israel-hoarding-jordan-river-its-time-share-water.
Zięba R., Bezpieczeństwo europejskie czterdzieści lat po podpisaniu Aktu Końcowego KBWE,
„Rocznik Integracji Europejskiej” 2015, nr 9.
Zięba R., Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie, Warszawa 2008.420 Bibliografia
Zięba R., Bezpieczeństwo międzynarodowe w XXI wieku, Poltext, Warszawa 2018.
Zięba R., Bezpieczeństwo w ujęciu różnych paradygmatów naukowych, w: Bezpieczeństwo: dys-
cyplina nauki wobec funkcjonowania państwa, R. Skarzyński, E. Kużelewska (red.), Bia-
łystok 2017.
Zięba R., Instytucjonalizacja bezpieczeństwa europejskiego, Wydawnictwo Scholar, Warszawa
1999.
Zięba R., Pojęcie i istota bezpieczeństwa międzynarodowego w stosunkach międzynarodowych,
„Sprawy Międzynarodowe” 1898, nr 10, s. 49–70.
Zięba R., Pojmowanie bezpieczeństwa międzynarodowego w XX wieku, w: Bezpieczeństwo mię-
dzynarodowe w XXI wieku, R. Zięba (red.), Poltext, Warszawa 2018.
Zięba R., Teoria bezpieczeństwa, w: Teorie i podejścia badawcze w nauce o stosunkach międzyna-
rodowych, R. Zięba, S. Bielan, J. Zając (red.), Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycz-
nych, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2015.
Ziernicka J., Brazylia jako wschodzące mocarstwo gospodarcze, „Kultura i Polityka. Zeszyty
naukowe Wyższej Szkoły Europejskiej im. ks. Józefa Tischnera w Krakowie” 2013,
nr 14.
Znojek B., Znaczenie USA w polityce rządu Brazylii, „Biuletyn” 2019, nr 91.
Zorlu F., Alam S., Dispute in South China Sea, Anadolu Agency, August 28, 2019, https://
www.aa.com.tr/en/asia-pacific/dispute-in-south-china-sea-/1566897.
Zuziak M., Konflikt na Morzu Południowochińskim , „Nowa Polityka Wschodnia” 2018,
nr 3(18).
Устав Организации Договора о коллективной безопасности, http://www.odkb-
-csto.org/documents/.
Źródła internetowe
Alimov R., The Role of the Shanghai Cooperation Organization in Counteracting Threats to
Peace and Security, United Nations, https://www.un.org/en/chronicle/article/role-sh-
anghai-cooperation-organization-counteracting-threats-peace-and-security.
Amnesty International, https://www.amnesty.org/en/what-we-do/.
Asia Maritime Transparency Initiative, Center for International and Strategic Studies
(CSIS), South  China  Sea  Energy  Exploration  and  Development, https://amti.csis.org/
south-china-sea-energy-exploration-and-development/.
Balcerowicz B., Siły Zbrojne – instrument geopolityki, www.inp.uw.edu.pl/u/files/20140917_
Geopolityk1.doc.
Commission on Human Security: Human Security Now. New York 2003, s. 138, www.
unocha.org/humansecurity/chs/finalreport/English/FinalReport.pdf.
Convention for the Suppression of the Traffic in Persons and of the Exploitation of the
Prostitution of Others (1950), https://treaties.un.org/doc/Publication/MTDSG/Vo-
lume%20I/Chapter%20VII/VII-11-a.en.pdf.421 Bibliografia
Decyzja  Komisji  2011/502/UE  z  dnia  10  sierpnia  2011  roku  w  sprawie  ustanowienia
Grupy Ekspertów ds. Handlu Ludźmi, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/
TXT/?uri=LEGISSUM%3Ajl0061.
Decyzja Rady 2009/426/WSiSW z dnia 16 grudnia 2008 roku w sprawie wzmocnienia
Eurojustu  i  w  sprawie  zmiany  decyzji  2002/187/WSiSW  ustanawiającej  Eurojust
w celu zintensyfikowania walki z  poważną przestępczością (2009), https://eur-lex.
europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX:32009D0426.
Defence 24, https://www.defence24.pl/afganistan-atak-talibow-w-prowincji-.
Departament Informacji Publicznej ONZ, https://unic.un.org.pl/ngo/organizacja.php.
Document  32004L0080.  Council  Directive  2004/80/EC  of  29  April  2004  relating  to
compensation to crime victims (2004), https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/
TXT/?uri=CELEX%3A32004L0080.
Document  32004L0081.  Residence  permit  for  victims  of  human  trafficking  (2004),
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/LSU/?uri=CELEX%3A32004L0081.
Document 32011L0036. Directive 2011/36/EU of the European Parliament and of the
Council of 5 April 2011 on preventing and combating trafficking in human beings
and protecting its victims, and replacing Council Framework Decision 2002/629/
JHA (2011), lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32011L0036.
Document  32011L0093.  Residence  permit  for  victims  of  human  trafficking  (2011),
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=LEGISSUM%3Al33187.
Document 32012L0029. Directive 2012/29/EU of the European Parliament and of the
Council of 25 October 2012 establishing minimum standards on the rights, support
and  protection  of  victims  of  crime,  and  replacing  Council  Framework  Decision
2001/220/JHA  (2012),  https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CE-
LEX:32012L0029.
DoD Personnel, Workforce Reports & Publications, https://www.dmdc.osd.mil/appj/dwp/dwp
_reports.jsp.
Dokument  32011L0036.  Dyrektywa  Parlamentu  Europejskiego  i  Rady  2011/36/UE
z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego
procederu oraz ochrony ofiar, zastępująca decyzję ramową Rady 2002/629/WSiSW
(2011),  https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?qid=1585051634637&uri-
=CELEX:32011L0036.
Dokument  32011L0093.  Dyrektywa  Parlamentu  Europejskiego  i  Rady  2011/93/UE
z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie zwalczania niegodziwego traktowania w celach
seksualnych i wykorzystywania seksualnego dzieci oraz pornografii dziecięcej, za -
stępująca decyzję ramową Rady 2004/68/WSiSW (2011), https://eur-lex.europa.eu/
legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32011L0093.
Dokument  32011R1168.  Rozporządzenie  Parlamentu  Europejskiego  i  Rady  (UE)
nr 1168/2011 z dnia 25 października 2011 roku zmieniające rozporządzenie Rady (WE)
nr 2007/2004 ustanawiające Europejską Agencję Zarządzania Współpracą Operacyj-
ną  na  Zewnętrznych  Granicach  Państw  Członkowskich  Unii  Europejskiej  (2011),
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32011R1168.422 Bibliografia
Dokument  32015R2219.  Rozporządzenie  Parlamentu  Europejskiego  i  Rady  (UE)
2015/2219 z dnia 25 listopada 2015 roku w sprawie Agencji Unii Europejskiej ds.
Szkolenia w Dziedzinie Ścigania (CEPOL) oraz zastępujące i uchylające decyzję Rady
2005/681/WSiSW  (2015),  https://eur-lex.europa.eu/legalcontent/PL/TXT/?qi-
d=1585050336470&uri=CELEX: 32015R221.
Dokument  32016R0794.  Rozporządzenie  Parlamentu  Europejskiego  i  Rady  (UE)
2016/794 z dnia 11 maja 2016 roku w sprawie Agencji Unii Europejskiej ds. Współ-
pracy Organów Ścigania (Europol), zastępujące i uchylające decyzje Rady 2009/371/
WSiSW, 2009/934/WSiSW, 2009/935/WSiSW, 2009/936/WSiSW i 2009/968/WSiSW
(2016), https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?qid=1585009203645&uri-
=CELEX:32016R0794.
Dokument  32018R1727.  Rozporządzenie  Parlamentu  Europejskiego  i  Rady  (UE)
2018/1727 z dnia 14 listopada 2018 roku w sprawie Agencji Unii Europejskiej ds.
Współpracy Wymiarów Sprawiedliwości w Sprawach Karnych (Eurojust) oraz zastą-
pienia i uchylenia decyzji Rady 2002/187/WSiSW (2018), https://eur-lex.europa.eu/
legal-content/PL/TXT/?qid=1585009798231&uri=CELEX:32018R1727.
Dokument  32019R1896.  Rozporządzenie  Parlamentu  Europejskiego  i  Rady  (UE)
2019/1896 z dnia 13 listopada 2019 roku w sprawie Europejskiej Straży Granicznej
i Przybrzeżnej oraz uchylenia rozporządzeń (UE) nr 1052/2013 i (UE) 2016/1624
(2016), https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?qid=1585009650756&uri-
=CELEX:32019R1896.
Encyklopedia  Zarządzania:  https://mfiles.pl/pl/index.php/Warto%C5%9B%C4%87_
rynkowa.
Fifty-Fourth World Health Assembly (WHA54.14): Global Health Security: Epide mic
Alert and Response, apps.who.int/medicinedocs/documents/s16356e/s16356e.pdf.
Global 500, https://fortune.com/global500/.
Greenpeace, https://www.greenpeace.org/international.
http://dziennikustaw.gov.pl/du/2005/s/18/160.
http://encyklopedia.pwn.pl/szukaj/niedo%C5%BCywienie.html.
http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32011L0036.
http://handelludzmi.eu/hl/baza-wiedzy/przepisy-prawne/miedzynarodowe/organiz-
acja-narodow-zj/6231,Protokol-o-zapobieganiu-zwalczaniu-oraz-karaniu-za-handel-
ludzmi-w-szczegolnosci.html.
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20050180158/O/D20050158.pdf.
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20090200107/O/D20090107.pdf.
http://www.fao.org/right-to-food/resources/resources-detail/en/c/1238127/, FAO’s work
on the right to food, Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome
2019.
http://www.un.org/en/sections/about-un/funds-programmes-specialized-agencies-
-and-others/index.html.
http://www1.wfp.org/overview.423 Bibliografia
http://www1.wfp.org/overview.  https://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/arty-
kul/ceny;zywnosci;ostro;w;gore;dlaczego,49,0,1139761.html.
https://aids.gov.pl/wspolpraca_miedzynarodowa/724-2-2/.
https://amnesty.org.pl/wp-content/uploads/2016/04/Miedzynarodowy-Pakt-Praw-
-gosp-spol-kult.pdf.
https://businessinsider.com.pl/finanse/fundusze/katastrofa-humanitarna-i-sytuacja-
gospodarcza-w-jemenie/wmgl1c7.
https://businessinsider.com.pl/twoje-pieniadze/ceny-zywnosci-najwyzej-od-5-lat-fao-
a-inflacja-w-polsce/c8bn3jx.
https://ec.europa.eu/anti-trafficking/eu-projects-and-funding/gloact_en.
https://ec.europa.eu/anti-trafficking/publications/eu-anti-trafficking-action-
2012-2016-glance_en.
https://europa.eu/eyd2015/pl/eu-european-parliament/posts/food-security-multi-
layered-concept-covering-availability-access-use.
https://foreignpolicy.com/2018/05/30/the-world-wants-you-to-think-like-a-realist/.
https://pulaski.pl/komentarz-america-first-nowa-strategia-bezpieczenstwa-narodo
wego-usa/.
https://www.cyberdefence24.pl/nowa-strategia-bezpieczenstwa-usa-a-cyberbezpie
czenstwo-analiza.
https://www.flightglobal.com/reports/world-air-forces-2020/135665.article.World
Air Forces 2020 Report.
https://www.navy.mil/navydata/nav_legacy.asp?id=146.
https://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/makroekonomia/bliski-wschod-sam -
-sie-nie-wyzywi/.
https://www.oecd-ilibrary.org/, OECD Multilingual Summaries Health at a Glance 2015.
https://www.pism.pl/publikacje/Strategia_bezpiecze_stwa_narod  owego_USA__po-
dej_cie_administracji_Trumpa.
https://www.sipri.org/databases.
https://www.spaceforce.mil/About-Us/FAQs/How-will-the-Space-Force-impact-me.
https://www.theguardian.com/world/2002/mar/03/usa.georgebush.
https://www.treated.com/malaria/world-map-risk.
https://www.unicef.org/about-us.  http://www.undp.org/content/undp/en/home/ope-
rations/about_us.html.
https://www.unicef.pl/.
https://www.who.int/news-room/detail/10-09-2018-global-preparedness-monitoring-
board-convenes-for-the-first-time-in-geneva.
https://www.who.int/news-room/detail/30-01-2020-statement-on-the-second-meeting-
of-the-international-health-regulations-(2005)-emergency-committee-regarding-the-
outbreak-of-novel-coronavirus-(2019-ncov).
https://www.worldbank.org/.
Infor Encyclopedia, https://www.infor.pl/prawo/encyklopedia-prawa/d/273005,Definicja  
-legalna.html.424 Bibliografia
Institute for Economics and Peace, Global Terrorism Index 2019 – Measuring the impact
of terrorism, University of Maryland, 2019. https://ec.europa.eu/knowledge4policy/
organisation/institute-economics-peace_en.
International Monetary Fund (IMF), IMF Data Mapper, https://www.imf.org/external/
datamapper/NGDPD@WEO/OEMDC/ADVEC/WEOWORLD.
Koziej S., Pietrzak P., Szczyt NATO w Walii: uwarunkowania, rezultaty, wnioski dla Polski,
https://www.bbn.gov.pl/ftp/dok/11-29%20koziej%20pietrzak.pdf.
Kuźniar  R.,  USA  jako  sojusznik,  22.06.2010,  https://wiadomosci.dziennik.pl/wydarze-
nia/artykuly/188656,usa-jako-sojusznik.html.
Lind J., Wohlforth W.C., The Future of the Liberal Order Is Conservative. A Strategy to Save
the System, March/April 2019, https://www.foreignaffairs.com/articles/2019-02-12/
future-liberal-order-conservative.
OECD Data, Real GDP long-term forecast, https://data.oecd.org/gdp/gdp-long-term-fo-
recast.htm.
OECD, Main Science and Technology Indicators, https://stats.oecd.org/Index.aspx?Da-
taSetCode=MSTI_PUB.
Patterns of Global Terrorism, Office of the Coordinator for Counterterrorism, https://
www.state.gov/background-information-country-reports-on-terrorism-and-
patterns-of-global terrorism/.
Proscribed terrorist groups or organisations, https://www.gov.uk/government/publications/
proscribed-terror-groups-or-organisations--2.
Refworld, Brussels Declaration on Preventing and Combating Trafficking in Human Be -
ings (2000), https://www.refworld.org/docid/4693ac222.html.
Report from the Commission to the European Parliament and the Council. Report on the progress
made in the fight against trafficking in human beings (2016) as required under Article 20 of
Directive 2011/36/EU on preventing and combating trafficking in human beings and protec-
ting  its  victims,  https://ec.europa.eu/home-affairs/sites/homeaffairs/files/what-we -
-do/policies/organized-crime-and-human-trafficking/trafficking-in-human-beings/
docs/commission_report_on_the_progress_made_in_the_fight_against_traffic-
king_in_human_beings_2016_en.pdf.
SIPRI, SIPRI Military Expenditure Database, https://www.sipri.org/databases/milex
Słownik Języka Polskiego, https://sjp.pwn.pl/slowniki/mcdonaldyzacja.html.
Snow J., China’s AI startups scored more funding than America’s last year, „MIT Technological
Review” z 14 lutego 2018, https://www.technologyreview.com/f/610271/chinas-ai-
startups-scored-more-funding-than-americas-last-year.
Soja M., UE–NATO: Koncepcja Pooling & Sharing w kontekście aktualnych wyzwań i zagro-
żeń bezpieczeństwa, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie, 2013, http://dlibra.
bg.ajd.czest.pl:8080/Content/2735/115.pdf.
Szot M., Dyplomacja w stosunkach międzynarodowych, www.stosunki-miedzynarodowe.pl/
dyplomacja/811- dyplomacja-w-stosunkach-międzynarodowych.
The Observatory of Economic Complexity, https://oec.world/.Tracking progress on food and agriculture-related SDG indicators. A report on the indicators under
FAO custodianship, FAO, http://www.fao.org/sdg-progress-report/en/.
Walt S.M., The World Wants You to Think Like a Realist, 30.05.2018, „Foreign Affairs”,
World Bank, China At-A-Glance, https://www.worldbank.org/en/country/china/testpa-
gecheck.
World Bank, China Overview, https://www.worldbank.org/en/country/china/overview#3.
World  Health  Organization:  Health  Systems  Strengthening  Glossary:  Public  Health,
http://www.who.int/healthsystems/hss_glossary/en/index8.html#17.
World Health Organization: The World Health Report 2007 – A Safer Future: Global Pu-
blic Health Security in the 21st Century, s. IX [http://www.who.int/whr/2007/en/.
www.abc.net.au
www.acic.gov.au
www.afp.gov.au
www.airforce.gov.au
www.asio.gov.au
www.biblioteka.sejm.gov.pl
www.cia.gov
www.defence.gov.au
www.dfat.gov.au
www.farmer.pl
www.files.ethz.ch
www.focus.pl
www.gg.gov.au
www.legislation.gov.au
www.money.pl
www.navy.gov.au
www.nca.gov.au
www.parkiet.com
www.pch24.pl
www.peacekeepers.asn.au
www.polska-azja.pl
www.sjm.ministers.treasury.gov.au
www.thediplomat.com
www.themandarin.com.au
www.tourism.australia.com
www.tradingeconomics.com
www.tvn24.pl
www.worldometers.info