Bezpieczeństwo militarne Polski w realiach XXI wieku. Wybrane aspekty

Spis treści:

Wstęp

ROZDZIAŁ 1. Era rywalizacji – wyzwania dla bezpieczeństwa militarnego Polski w realiach XXI wieku

1.1. Zmiany w środowisku bezpieczeństwa
1.2. Rywalizacja mocarstw – zmiany w układzie militarnym świata
1.3. Zagrożenia bezpieczeństwa militarnego Polski w realiach XXI wieku
1.4. Konkluzje

ROZDZIAŁ 2. Wizja wojny – nowa architektura środowiska operacyjnego

2.1. Klasyczne koncepcje prowadzenia walki zbrojnej
2.2. „Nowe” koncepcje w podejściu do prowadzenia działań zbrojnych
2.3. Wieloaspektowe uwarunkowania tworzenia i zabezpieczenia modułów zadaniowych
2.4. Wojny przyszłości wyzwaniem dla zdolności Sił Zbrojnych RP
2.5. Konkluzje

ROZDZIAŁ 3. Rozwój technologii wyzwaniem dla bezpieczeństwa militarnego Polski w realiach XXI wieku

3.1. Zmiany w środowisku operacyjnym i ich wpływ na postrzeganie technologii
3.2. Zależności pomiędzy wymaganiami środowiska operacyjnego a ograniczeniami technologicznymi
3.3. Badania naukowe a rozwój technologii obronnych
3.4. Wydatki na badania naukowe w Polsce i wybranych krajach Europy
3.5. Trendy w rozwoju technologii obronnych
3.6. Konkluzje

ROZDZIAŁ 4. Zdolności obronne i ich wpływ na bezpieczeństwo militarne Polski w realiach XXI wieku

4.1. Bezpieczeństwo militarne a odporność państwa
4.2. Zdolności obronne i operacyjne
4.3. Budowanie i rozwijanie wybranych zdolności
4.4. Konkluzje

ROZDZIAŁ 5. Przemysłowy potencjał zbrojeniowy a bezpieczeństwo militarne Polski w realiach XXI wieku

5.1. Rola przemysłu zbrojeniowego w utrzymaniu bezpieczeństwa militarnego
5.2. Łańcuchy dostaw przedsiębiorstw przemysłu zbrojeniowego
5.3. Finansowanie potencjału zbrojeniowego
5.4. Konkluzje

Zakończenie
Bibliografia
Spis rysunków
Spis tabel

Przeczytaj fragment

  1.  AAP-6 Słownik terminów i definicji NATO, 2014.
  2.  AAP-6 Słownik terminów i definicji NATO, 2017.
  3.  Adamkiewicz J., Wyzwania i zagrożenia bezpieczeństwa i obronności RP w kontekście współczesnych zmian klimatycznych, [w:] Trejnis Z., Kościelecki L., Wyzwania i zagrożenia bezpieczeństwa i obronności w XXI wieku w wymiarze społecznym i technologiczno-środowiskowym, ASPRA-JR, Warszawa 2018.
  4.  Agarwal R., Helfat C. E, Strategic renewal of organizations, „Organization Science”, no. 20(2009).
  5.  AIntP-17, Join Intelligence Preparation of Operating Environment JIPOE, Join Publication 2-01.3, maj 2014.
  6.  Aleksandrowicz T.R., Kluczowe megatrendy w bezpieczeństwie państwa XXI wieku, Difin, Warszawa 2020.
  7.  Allied Joint Doctrine For Counterinsurgency (COIN) AJP-3.4.4 (A), lipiec 2016.
  8.  Allied Joint Doctrine for Cyberspace Operations AJP 3-20, NSO, 2018.
  9.  Ambroziak T., Metody i narzędzia harmonogramowania w transporcie, Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji, Radom 2007.
10.  Andrzejczak R.T., Kierunki rozwoju SZ, BBN, Warszawa 2018.
11.  Augustyn S., Świadomość sytuacyjna w aspekcie militarnych zagrożeń – poziom bezpieczeństwa w cyfrowej transformacji, [w:] Tarczyński J., Lis A. (red.), Zarządzanie informacją i wiedzą na potrzeby analiz strategicznych i operacyjnych Sił Zbrojnych RP, Centrum Doktryn i Szkolenia Sił Zbrojnych, Warszawa–Bydgoszcz 2022.
12.  Balcerowicz B., Bezpieczeństwo polityczne Rzeczypospolitej Polskiej, ZUMS BN, AON, Warszawa 2004.
13.  Balcerowicz B., O pokoju. O wojnie, Rambler, Warszawa 2013.
14.  Banasik M., Megatrendy – prognoza przyszłości do roku 2035, [w:] Panek B., Stawicki R., Świat wobec wyzwań i zagrożeń w drugiej dekadzie XXI wieku, Difin, Warszawa 2018.
15.  Baylis J., Wirtz J., Gray C.S., Cohen E., Strategia w współczesnym świecie. Wprowadzenie do studiów strategicznych, UJ, Kraków 2009.
16.  Bielawski R., Solarz J., Miszewski D., Współczesne zagrożenia bezpieczeństwa, cz. 1, ASzWoj, Warszawa 2019.
17.  Bloch J.G., Przyszła wojna pod względem technicznym, ekonomicznym i politycznym, UJ, Kraków 1900.
18.  Bott J., Multi-Domain Battle: Tactical Implications, [w:] https://othjournal.com/2017/08/28/ multi-domain-battle-tactical-implications.
19.  Boyd J.R., A Discourse on Winning and Losing, Air University Press, Alabama 2018.
20.  Bralczyk J., Słownik 100 tysięcy słów, PWN, Warszawa 2005.
21.  Brussels Summit Communiqué, issued by the Heads of State and Government participating in the meeting of the North Atlantic Council in Brussels 14 June 2021, https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_185000.htm.
22.  Bryczek-Wróbel P., Wróbel J., Szczurek T., Wyzwania dla bezpieczeństwa i obronności w kontekście rozwoju technologii, [w:] Trejnis Z., Kościelecki L., Wyzwania i zagrożenia bezpieczeństwa i obronności w XXI wieku w wymiarze społecznym i technologiczno-środowiskowym, ASPRA-JR, Warszawa 2018.
23.  Brzeziński M., Inżynieria systemów logistycznych, WAT, Warszawa 2015.
24.  Brzeziński Z., Wielka szachownica. Główne cele polityki amerykańskiej, Świat Książki, Warszawa 1998.
25.  Buglewicz K., Społeczna odpowiedzialność biznesu. Nowa wartość konkurencyjna, PWE, Warszawa 2018.
26.  Cao Q., Simsek Z., Zhang H., Modelling the joint impact of the CEO and the TMT on organizational ambidexterity, „Journal of Management Studies”, vol. 20, no. 4(2009).
27.  Cherezińska E., Turniej cieni, Zysk i S-k, Poznań 2015.
28.  Christopher H. i in., Distributed maritime operations and unmanned systems tactical employment,  Naval  Postgraduate  School,  Monterrey  2018,  https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/eb/DISTRIBUTED_MARITIME_OPERATIONS_
AND_UNMANNED_SYSTEMS_TACTICAL_EMPLOYMENT_%28IA_distributedmarit1094559587%29.pdf.
29.  Christopher M., Logistyka i zarządzanie łańcuchem dostaw. Strategie obniżki kosztów i poprawy poziomu usług, PCDL, Warszawa 2000.
30.  Ciborowski L., Walka informacyjna, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2002.
31.  Ciesielski M. (red.), Sieci w gospodarce, PWE, Warszawa 2013.
32.  Cieśla S., Szlachciak P., Nowe koncepcje  prowadzenia działań, „Przegląd Sił Zbrojnych”, nr 6(2020).
33.  Cieślewicz S., Skiba A., Reczkowski R., Środowisko bezpieczeństwa Polski, [w:] Reczkowski R. (red.), Współczesne bezpieczeństwo transatlantyckie – implikacje dla Sił Zbrojnych RP, CDiSzSZ, Bydgoszcz 2018.
34.  Clausewitz von C., O wojnie, Bellona, Warszawa 2022.
35.  Climate change 2022: Impacts, Adaptation and Vulnerability. Working Group II Contribution to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, IPCC, Switzerland 2022, https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg2/downloads/report/IPCC_AR6_WGII_SummaryForPolicymakers.pdf.
36.  Corbett  J.,  Your  Guide  to  Fifth-Generation  Warfare,  https://corbettreport.substack.com/p/your-guide-to-fifth-generation-warfare.
37.  Cyberspace Operations, Joint Publication 3-12, Joint Chiefs of Staff, 2018, GL-4.
38.  Cyborg Soldier 2050: Human/Machine Fusion and the Implications for the Future
39.  Czupryński A., Współczesna sztuka operacyjna, AON, Warszawa 2009.
40.  Davis P.K., Analytic Architecture for Capabilities-Based Planning, Mission System Analysis and Transformation, Santa Monica 2002.
41.  Dawidczyk A., Bezpieczeństwo. Obronność. Wojskowość. Problemy planowania strategicznego, Difin, Warszawa 2019.
42.  Dąbrowski R., Satelitarne rozpoznanie obrazowe – wyzwania i perspektywy, „Przegląd Sił Zbrojnych”, nr 3(2022).
43.  Decyzja nr 40/MON z dnia 22 marca 2022 r. w sprawie koordynacji, planowania i realizacji badań naukowych w resorcie obrony narodowej.
44.  Decyzja nr 116/MON z dnia 1 września 2021 r. w sprawie pozyskiwania sprzętu wojskowego, Dz.Urz. MON z dnia 1 września 2021 r., poz. 188.
45.  Decyzja nr 235/ MON z dnia 26 czerwca 2019 roku w sprawie wprowadzenia do użytku służbowego w resorcie obrony narodowej dokumentu Priorytetowe kierunki badań w resorcie obrony narodowej na lata 2017–2026.
46.  Depczyński M., Elak L., Rosyjska sztuka operacyjna w zarysie, Bellona, Warszawa 2020.
47.  Deptula D. Penney H., Mosaic WarFare, „Air Force Magazin”, vol. 1(2019), https://www.airforcemag.com/article/mosaic-warfare.
48.  Dilanian A., Howard M., Sustaining Multi-Domain Battle: An interview with Gen. David  Perkins,  https://www.army.mil/article/198440/sustaining_multi_domain_ battle_an_interview_with_gen_david_perkins.
49.  Doktryna  logistyczna  SZ  RP – D-4(B), wersja 2, Centrum Doktryn i Szkolenia Sił Zbrojnych, Bydgoszcz 2019.
50.  Doktryna prowadzenia operacji połączonych D-3(C), Centrum Doktryn i Szkolenia Sił Zbrojnych, Bydgoszcz 2020.
51.  Dworecki S., Zagrożenia bezpieczeństwa państwa, AON, Warszawa 1994.
52.  Dyduch W., Twórcza strategia organizacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice 2013.
53.  Działania przeciwrebelianckie DD/3.4.4 (A), Centrum Doktryn i Szkolenia Sił Zbrojnych, Bydgoszcz 2018.
54.  Dziedzic J., Znaczenie nauki w budowaniu zdolności operacyjnych sił zbrojnych, [w:] Tarczyński J., Lis A., Zarządzanie  informacją  i  wiedzą  na  potrzeby  analiz  strategicznych i operacyjnych Sił Zbrojnych RP, CDiSzSZ RP, Warszawa–Bydgoszcz 2022.
55.  Eisenhardt K.M., Martin J.A.M., Dynamic capabilities: What are they?, „Strategic Management Journal”, 2000, no. 21 (10/11).
56.  Eksport uzbrojenia i sprzętu wojskowego z Polski. Raport za rok 2020, Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP, Warszawa 2021.
57.  Elak L., Działania taktyczne wojsk lądowych, PTM, Warszawa 2014.
58.  Elak L., Podstawy działań taktycznych, AON, Warszawa 2013.
59.  Fechner I., Zarządzanie łańcuchem dostaw, WSzLog. w Poznaniu, Poznań 2007.
60.  Feinstein A., The Shadow World. Inside the global Arms, FSG, Nowy Jork 2011.
61.  Ferguson N., Niebezpieczne związki. Pieniądze i władza w świecie nowożytnym 1700–2000, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2015.
62.  Ficoń K., Krasnodębski G., Multiśrodowiskowe zagrożenia bezpieczeństwa globalnych łańcuchów dostaw, „Gospodarka Materiałowa i Logistyka”, t. 5, 2018.
63.  Framework for Future Alliance Operations. NATO act, 2018.
64.  Freedberg S.J., New Army Unit To Test tactics: Meet The Multi-Domain Task Force, https://breakingdefense.com/2017/03/new-army-unit-to-test-tactics-meet-the-multi-domain-task-force.
65.  Funkcjonowanie Polskiej Grupy Zbrojeniowej S.A i spółek zależnych. Informacja o wynikach kontroli NIK, nr ewid. 147/2021/P/21/015/KGP, Warszawa 2022.
66.  Gaarder J., Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, Jacek Santorski & CO, Warszawa 1995.
67.  Galos K., Lewicka E., Burkowicz A., Guzik K., Kamyk J., Kot-Niewiadomska A., Szlugaj J., Nowa metodyka wyznaczania surowców kluczowych, strategicznych i krytycznych dla polskiej gospodarki, „Przegląd Geologiczny”, vol. 69, nr 10(2021).
68.  Global trends. Paradox of progress, styczeń 2017, National Intelligence Council 2017-001, https://www.dni.gov/files/documents/nic/GT-Full-Report.pdf.
69.  Gonciarski W., Woźniak J. (red.), Bezpieczeństwo organizacji w warunkach gospodarki cyfrowej, Difin, Warszawa 2021.
70.  Gontarz A., Kędzierska E., Kosieliński S., Rutkowski P., Człowiek. Maszyna. Bezpieczeństwo. Systemy inteligentne w zarządzaniu kryzysowym i działaniach militarnych, Instytut Mikromakro, Warszawa 2013.
71.  Górnikiewicz M., Prognozowanie kulturowe zagrożeń bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego, WAT, Warszawa 2018.
72.  Grudzewski W.M., Hejduk I., Kreowanie w przedsiębiorstwie organizacji inteligentnej, [w:] Grudzewski W.M., Hejduk I. (red.), Przedsiębiorstwo przyszłości, Difin, Warszawa 2000.
73.  Grzywna Z., Logistyka podczas wykorzystywania sił zbrojnych w prognozowanych sytuacjach kryzysowych o charakterze kryzysowym, [w:] Górki P., Jałowiec T. (red.), Logistyka w sytuacjach kryzysowych, AON, Warszawa 2009.
74.  Gueniffey P., Lenz T., Upadek wielkich imperiów, Bellona, Warszawa 2018.
75.  Hacker B.C., The Machines of War: Western Military Technology 1850–2000, „History and Technology”, vol. 21, no. 3(2005).
76.  Hamrol A., Zarządzanie jakością z przykładami, PWE, Warszawa 2008.
77.  Hawking S., Krótkie odpowiedzi na wielkie pytania, Zysk i S-ka, Poznań 2018.
78.  Hebda M., Szkoda J., Próba oceny stanu granicznego w zakresie ukompletowania wojsk w sprzęt techniczny, „Myśl Wojskowa”, nr 9(1976).
79.  Hiles A. (red.), The definitive handbook of business continuity management (2nd ed.), Johny Wiley & Sons, Londyn 2007.
  80.  Hongbing S., Wojna o pieniądz 4. Cisza przed burzą, Wektory, Wrocław 2018.
  81.  Hopkirk P., Wielka gra, Zysk i S-ka, Poznań 2011.
  82.  http://jmc.stanford.edu.
  83.  http://www.nowastrategia.org.pl.
  84.  http://www.polska-zbrojna.pl.
  85.  https://bdl.stat.gov.pl.
  86.  https://defence24.pl.
  87.  https://dronewars.net.
  88.  https://encyklopedia.pwn.pl.
  89.  https://forsal.pl.
  90.  https://gadzetomania.pl.
  91.  https://gazeta.sgh.waw.pl.
  92.  https://gospodarka.dziennik.pl.
  93.  https://konkret24.tvn24.pl.
  94.  https://line.17qq.com.
  95.  https://milmag.pl.
  96.  https://mlodytechnik.pl.
  97.  https://news.northropgrumman.com.
  98.  https://nowymarketing.pl.
  99.  https://ourworldindata.org.
100. https://pcosa.com.pl.
101.  https://pieknoumyslu.com.
102. https://raport.togetair.eu.
103. https://sjp.pwn.pl.
104. https://twitter.com.
105. https://wpolityce.pl.
106. https://www.bloomberg.com.
107. https://www.chip.pl.
108. https://www.deingenieur.nl.
109. https://www.eppgroup.eu.
110.  https://www.fronda.pl.
111.  https://www.geosystems.pl.
112.  https://www.globalfirepower.com.
113.  https://www.gov.pl.
114.  https://www.govconwire.com.
115.  https://www.nato.int.
116.  https://www.newsweek.pl.
117.  https://www.osw.waw.pl.
118.  https://www.polityka.pl.
119.  https://www.populationpyramid.net.
120. https://www.prezydent.pl.238 Bibliografia
121.  https://www.rotorandwing.com.
122. https://www.rp.pl.
123. https://www.sipri.org.
124. https://www3.weforum.org.
125. https://zpe.gov.pl.
126. Huzarski M., Sztuka wojenna XXI wieku. Wartość doświadczeń a realizm współczesności, WAT, Warszawa 2017.
127. Huzarski M., Zmienne podstawy bezpieczeństwa i obronności państwa, AON, Warszawa 2009.
128. Hypersonic weapons: Backgroung and Issues for Congres, Congresional Research Service, USA, 17.03.2022 r.
129. Jagnieża A., Budowa odporności Państwa jako nakaz strategiczny, https://defence24.pl/polityka-obronna/budowa-odpornosci-panstwa-jako-nakaz-strategiczny-opinia#_ftn8.
130. Jałowiec T., Efektywność logistyczna w siłach zbrojnych, ASzWoj, Warszawa 2017.
131. Jałowiec T., Efektywność wojskowych łańcuchów dostaw, „Zeszyty Naukowe Politechniki Warszawskiej”, Transport, z. 117(2017).
132. Jałowiec T., Paradygmaty logistyki wojskowej, Difin, Warszawa 2020.
133. Jałowiec T., Płaczek J., Doskonalenie wystarczalności obronnej państw Grupy Wyszehradzkiej, „Systemy Logistyczne Wojsk”, nr 54(2021).
134. Jankowski M., Strategia rozwoju polskiego potencjału obronnego w kontekście konsolidacji, [w:] Nowakowska Krystman A., Górska-Rożej K. (red.), Strategie biznesowe na rynku zbrojeniowym. Studia przypadków, ASzWoj, Warszawa 2020.
135. Jean C., Geopolityka, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 2003.
136. Kaczmarek J., Łepkowski W., Zdrodowski B. (red.), Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego, AON, Warszawa 2008.
137. Kaczorowski B., Wielka Encyklopedia PWN, t. 2, PWN, Warszawa 2005.
138. Kagan R., The jungle grows back: America and Our Imperial World, Vintage, Waszyngton 2019.
139. Kamieński Ł., Mimowolne cyborgi. Mózg i wojna przyszłości, Czarne, Warszawa 2022.
140. Kaplan S. Diplomacy of Power, Brookings Institution, Waszyngton 1981.
141. Kasprzycki D.D., Rosyjska wizja wojny przyszłości, Inforteditions, Połomnia 2022.
142. Kiczma Ł., Sułek M., Potęga państw 2020. Rankingi potęgometryczne, ASPRA-JR, Warszawa 2020.
143. Kissinger H., Porządek światowy, Czarne, Warszawa 2017.
144. Kitler R., Istota zarządzania kryzysowego, [w:] Gryz J., Kitler R. (red.), System reagowania kryzysowego, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2012.
145. Kitler W., Bezpieczeństwo narodowe RP. Podstawowe kategorie. Uwarunkowania. System, AON, Warszawa 2011.
146. Klepka R., Kopeć R., Bezpieczeństwo zdrowotne, [w:] Wasiuta O. (red.), Vademecum bezpieczeństwa, Libron, Kraków 2018.
147. Kolański G., Przyszła wojna – ale jaka?, „Przegląd Sił Zbrojnych”, nr 3(2022).
148. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów. Odporność w zakresie surowców krytycznych: wytyczanie drogi do większego bezpieczeństwa i bardziej zrównoważonego rozwoju, Komisja Europejska, Bruksela 2020.
149. Koncepcja obronna Rzeczypospolitej Polskiej, MON, Warszawa 2017.
150. Konieczny J., Wstęp do teorii eksploatacji urządzeń, WNT, Warszawa 1971.
151.  Kościuk L., O bezpieczeństwie RP na przełomie XX i XXI wieku Było, jest i prawdopodobnie będzie dobrze, Res Politicae 2020, t. XII, s. 33, http://www.respoliticae.ujd.edu.pl/media/domeny/149/static/Ko--ciuk.pdf.
152. Koziej S., Teoria sztuki wojennej, Bellona, Warszawa 2011.
153.  Kozub M., Brzozowski A., Niedźwiecki R., Wybrane problemy planowania strategii rozwoju zdolności sił zbrojnych, AON, Warszawa 2012.
154. Kraszewski J., Operacyjny poziom działań militarnych – implikacje dla systemu kierowania i dowodzenia Siłami Zbrojnymi RP, „Bezpieczeństwo Narodowe”, nr 41/2018.
155.  Krepinevich jr. A.F., The Eroding Balance of Terror. The Decline of Deterrence, „Foreign Affairs”, styczeń/luty 2019.
156.  Krukowski J., Wstęp do nauki o państwie i prawie, KUL, Lublin 2004.
157. Kubiński M. (red.), Siły zadaniowe w działaniach taktycznych, materiały z seminarium naukowego, AON, Warszawa 2008.
158. Kubiński M., Taktyka wojsk lądowych, AON, Warszawa 2009.
159. Kubiński M., Tworzenie i użycie taktycznych grup bojowych, AON, Warszawa 2007.
160. Kurek S., Ekonomika obronności. Istota, miejsce, zarys teorii, AON, Warszawa 2015.
161.  Lach Z., Skrzyp J., Geopolityka i geostrategia, AON, Warszawa 2007;
162. Latiff R.H., Wojna przyszłości. W obliczu nowego globalnego pola bitwy, PWN, Warszawa 2018.
163.  Lewitowicz J., Podstawy eksploatacji statków powietrznych. Statek powietrzny i elementy teorii, t. 1, ITWL, Warszawa 2001.
164. Liderman K., Bezpieczeństwo informacyjne, PWN, Warszawa 2012.
165.  Lidwa W., Dylematy taktyki, PTM, Warszawa 2013.
166.  Lidwa W., Perspektywiczna, Modułowa struktura organizacyjna wojsk lądowych szczebla taktycznego: praca naukowo-badawcza: kryptonim: „Struktura”, AON, Warszawa 2008.
167. Lis A., „Oburęczne” planowanie i myślenie strategiczne w organizacjach wojskowych: w poszukiwaniu synergii pomiędzy podejściem pozycyjnym i zasobowym, [w:] Tarczyński J., Lis A., Zarządzanie informacją i wiedzą na potrzeby analiz strategicznych i operacyjnych Sił Zbrojnych RP, CDiSz SZ RP, Warszawa–Bydgoszcz 2022.
168. London Declaration, Issued by the Heads of State and Government participating in the meeting of the North Atlantic Council in London 3–4 December 2019, para 7, https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_171584.htm.
169. Luo Y.D., Rui H.C., An ambidexterity perspective toward multinational enterprises from emerging economies, „Academy of Management Perspectives”, vol. 23, no. 4(2009).
170. Maila M., Lokomotywy historii. Zwroty w dziejach i kształtowanie nowoczesnego świata, PWN, Warszawa 2008.
171. Maj J., Nowe aspekty sztuki wojennej XXI wieku, FNCE, Poznań 2017.
172. Makowiec P., Działania nieregularne w teorii taktyki, „Przegląd Sił Zbrojnych”, nr 4(2022).
173. Marczak J., Jakubczak R., Gąsiorek K., Obronny system wojskowy Polski, [w]: Podstawy bezpieczeństwa narodowego Polski w erze globalizacji, AON, Warszawa 2008.
174. Marzec R., Operacja wielodomenowa – nowa koncepcja czy ewolucja operacji połączonej, „Przegląd Sił Zbrojnych”, nr 6/2020.
175. Mazarr M.J., Ley Best K., Laird B., Larson E.V., Linick M.E., Madden D., The U.S. Department of Defense’s Planning Process. Components and Challenges, RAND National Research Defense Institute, Santa Monica 2019.
176. McCarthy, J., What is Artificial Intelligence. Computer Science Department, Stanford University, Stanford 2007.
177. McInnes C., Zdrowotność, [w:] Williams P.D. (red.), Studia bezpieczeństwa, UJ, Kraków 2012.
178. Metodyka planowania i programowania rozwoju Sił Zbrojnych RP, Szt. Gen. 1666(2014).
179. Michalski, K., Jurgielewicz M., Konflikty technologiczne. Nowa architektura zagrożeń w epoce wielkich wyzwań, Difin, Warszawa 2021.
180. Mitkow Sz., Dębicka E., Business Continuity in Relation to the Security of Organizations Against Threats Arising from the Declaration of a State of Epidemiological Emergency, „European Research Studies Journal”, Vol. XXIII, special issue 3(2020), https://ersj.eu/issues/23/77.
181.  Mitkow Sz., Pozyskiwanie sprzętu wojskowego a  potencjał obronny Polski, FNCE, Poznań 2019.
182. Mitkow Sz., Przemysłowy potencjał obronny Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Brzeziński M. (red.), System logistyczny potencjału obronnego RP w XXI wieku, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2021.
183. Moczulski L., Geopolityka: korzyści i niebezpieczeństwa, [w:] Lach Z., Wendt J. (red.), Geopolityka. Elementy teorii, wybrane metody i badania, Instytut Geopolityki, Częstochowa 2010.
184. Mokrzycki J., Lis A., Reczkowski R., Principles of War and Operational Art in the Context of the Future Security Environment: Central and East European Perspective, „Globstate”, vol. 3, iss. 2, CDiSz SZ, Bydgoszcz 2021.
185. MORS Workshop Capabilities Based Planning: The Road Ahead, Institute for Defense Analyses, 19–21 October 2004, Arlington, Virginia, https://apps.dtic.mil/sti/pdfs/ADA443067.pdf.
186. Mosier R., Distributed maritime operations – becoming hard-to-find [w:] https://cimsec.org/distributed-maritime-operations-hard-to-find.
187. Multi-Domain Battle: Evolution of Combined Arms for the 21st Century 2025–2040, Training and Doctrine Command 2017, field manual 3-0 Operations, Headquarters Department of the Army, Waszyngton 2017.
188. NATO 2030, United for a New Era, Analysis and Recommendations of the Reflection Group Appointed by NATO Secretary General, 25 November 2020, https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/2020/12/pdf/201201-Reflection-Group-Final -Report-Uni.pdf.
189. Nickel A., Nowak M., Trendy migracyjne w XXI wieku. „Roczniki Studenckie Akademii Wojsk Lądowych”, nr 1 (I) (2017), Wrocław 2017.
190. Norma PN-EN ISO 9000:2015. Systemy zarządzania jakością. Podstawy i terminologia.
191.  Nowak A., Analiza zdolnościowa jako metoda badawcza w naukach o obronności, „Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii Obrony Narodowej”, nr 2(6)(2013).
192. Pac B., Inżynieria zarządzania programami modernizacyjnymi w siłach morskich. Wybrane zagadnienia, CeDeWu, Warszawa 2021.
193. Panek B., Masowe migracje i uchodźstwo w dobie globalizacji, [w:] Panek B., Stawicki R., Świat wobec wyzwań i zagrożeń w drugiej dekadzie XXI wieku, Difin, Warszawa 2018.
194. Patałuch J., Andruszkiewicz M., Broń elektromagnetyczna w obronie przeciwlotniczej, „Przegląd Sił Zbrojnych”, nr 4(2021).
195. Plebaniak P. (red.), Sun Zi i jego Sztuka wojny. Filozofia i praktyka oddziaływania na bieg wydarzeń, PTG, Kraków 2020.
196. Polak A., Joniak J. (red.), Sztuka wojenna, AON, Warszawa 2014.
197. Polityka Naukowa Państwa, Ministerstwo Edukacji i Nauki, Warszawa 2022. Dokument przyjęty przez Radę Ministrów 25.07.2022 r.
198. Polityka Surowcowa Państwa, Uchwała nr 39 Rady Ministrów z dnia 1 marca 2022 roku, Dz.Urz. z 29 marca 2022, poz. 371.
199. Potomski P., Generał Broni Stanisław Władysław Maczek (1892–1994), WUW, Warszawa 2008.
200. Rabczyński P., Globalizacja w ujęciu Jana Pawła II, „Studia Elbląskie”, nr 12(2011).
201. Readiness for the Future of Production Report 2018, World Economic Forum, Genewa 2018, https://www3.weforum.org/docs/FOP_Readiness_Report_2018.pdf.
202. Reśkiewicz P., Wschodnia flanka NATO. Polityka państw bukaresztańskiej dziewiątki B9, Elipsa, Warszawa 2020.
203. Romanowska  M., Kształtowanie wartości firmy w oparciu o kapitał intelektualny, [w:] Borowiecki R., Romanowska M. (red.), Systemy informacji strategicznej. Wywiad gospodarczy a konkurencyjność przedsiębiorstwa, Difin, Warszawa 2001.
204. Scheffs W., Środowisko działania walki elektronicznej, Ementon, Warszawa 2015.
205. Science & Technology Trends 2020–2040, Exploring the S&T Edge, NATO Science & Technology Organization, Bruksela 2020.
206. Sendek R., Spokój na wagę złota, „Polska Zbrojna”, nr 6(2022).
207. Senge P., Piąta dyscyplina. Teoria i praktyka organizacji uczących się, Wolters Kluwer Polska, Kraków 2006.
208. Sienkiewicz P.(red.), Wystarczalność obronna, Bellona, Warszawa 1996.
209. Sienkiewicz P., Inżynieria systemów, MON, Warszawa 1983.
210. Sienkiewicz-Małyjurek K., Odporność i przedsiębiorczość w zarządzaniu kryzysowym, „Ekonomia Społeczna”, nr 2(2020).
211.  Skarżyński M.A., Logistyka wielodomenowa, „Systemy Logistyczne Wojsk”, nr 55(2021).
212. Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego, AON, Warszawa 2008.
213. Soliwoda M., Odporność z perspektywy ekonomii i finansów . Wybrane problemy, PIB, Warszawa 2020.
214. Sołkiewicz H., Wojna przyszłości – wojna niekontaktowa, „Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej”, nr 1(2009).
215. Stańczyk K., Finansowanie potencjału obronnego, [w:] Pawlisiak M. (red.), Potrzeby logistyczne potencjału obronnego, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2020.
216. Strategia Bezpieczeństwa Narodowego, BBN, Warszawa 2020.
217. Strategia Grupy Kapitałowej PGZ na lata 2019–2023 – Aktualizacja 2021; https://grupapgz.pl.
218. Sułek M., Funkcje przemysłu zbrojeniowego w systemie obronnym Polski, [w:] Soroka P. (red.), Tradycje, stan i perspektywy polskiego przemysłu zbrojeniowego (ze szczególnym uwzględnieniem dawnego Centralnego Okręgu Przemysłowego), WSEiP, Kielce 2011.
219. Sułek M., Podstawy potęgonomii i potęgometrii, WSEiA, Kielce 2021.
220. Sykulski L., Geopolityka akademicka – między nauką a paradygmatem. Spór wokół semiotyki geopolitycznej, [w:] Domke R. (red.), Między historią a geopolityką, Instytut Geopolityki, Częstochowa 2009.
221. Sykulski L., Geopolityka, Grategia, Częstochowa 2014.
222. Szczurek T., Wyzwania dla bezpieczeństwa – niepewna przyszłość – między zagrożeniami a szansami, WAT, Warszawa 2019.
223. Szkoda J., Relacje między wymaganiami operacyjnymi i ograniczeniami technicznymi systemu walki, „Systemy Zabezpieczenia Wojsk”, nr 14(1989).
224. Szopa M., Loyal wingman – Harpii Szpon. Znaki zapytania i możliwości, [w:] https://defence24.pl/loyal-wingman-harpii-szpon-znaki-zapytania-i-mozliwosci-analiza.
225. Szpyra R., Bezpieczeństwo militarne państwa, AON, Warszawa 2012.
226. Szwab K., Czwarta rewolucja przemysłowa, Studio Emka, Warszawa 2018.
227. Świetochowski N., Przyszłe konflikty zbrojne. Trzecia wojna światowa Delta, AWLąd., Wrocław 2020.
228. Świętochowski N., Współczesna broń nieśmiercionośna. Podział i charakterystyka, „Zeszyty Naukowe WSOWL”, nr 2(2013).
229. Tarapata J., Woźniak J., Odporność organizacji. Cyfryzacja. Bezpieczeństwo. Innowacje, Difin, Warszawa 2021.
230. The National Military Strategy of the United States of America. A Strategy for Today; A Vision for Tomorrow, Joint Chiefs of Staff, Waszyngton 2004.
231. Toffler A., Toffler H., Wojna i antywojna: jak przetrwać na progu XXI w., Kurpisz, Warszawa 2006.
232. Trejnis Z., Aspekt geopolityczny potencjału obronnego Polski, [w:] Stańczyk K. (red.), Potencjał Obronny Rzeczypospolitej Polskiej, PWN, Warszawa 2019.233. Umiński J., Historia Kościoła, t. 1, Wydawnictwo Diecezjalne Św. Krzyża, Opole 1959.
234. US’s New Unstoppable War Winning Strategy – Mosaic Warfare, [w:] https://www.youtube.com/watch?v=mQ9QhyY59ro.
235. Ustawa o obronie Ojczyzny z 11 marca 2022 roku, Dz.U. 2022, poz. 655.
236. Ustawa o zarządzaniu kryzysowym z dnia 26 kwietnia 2007 roku, Dz.U. 2007 nr 89, poz. 590, z późn. zm.
237. Usydus M., Zbrojny ruch oporu. Studium teorii i praktyki działań nieregularnych, ASzWoj, Warszawa 2017.
238. Warden J.A., The enemy as a system, „Airpower Journal”, no. 1(1995).
239. Wasiuta O., Klepka R., Vademecum bezpieczeństwa informacyjnego, t. 2, Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków 2019.
240. Wickers M., Martinga R., The revolution in war, Center for Strategic and Budgetary Assessment, Waszyngton 2004.
241. Wirtz J.J., The Balance of Power Paradox, [w:] Paul T.V., Wirtz J.J., Fortmann M. (red.), Balance of Power. Theory and Practice in the 21st Century, Stanford University Press, Stanford 2004.
242. Wiśniewski J., System walki wojsk lądowych. Teoria i praktyka, AON, Warszawa 2014.
243. Wojnowski M., Koncepcja „wojny nowej generacji” w ujęciu strategów Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego”, nr 13(2015).
244. Wójcik-Karpacz A., Zdolności dynamiczne versus zdolności operacyjne, „Organizacja i Kierowanie”, nr 1(2017)(175).
245. Wrzosek M., Wojny przyszłości. Doktryna, technika, operacje militarne, Fronda, Warszawa 2018.
246. Zapała B., Wpływ zagrożeń asymetrycznych na koncepcję równowagi sił, [w:] Sokała W., Zapała B., Asymetria i hybrydowość – stare armie wobec nowych konfliktów, BBN, Warszawa 2011.
247. Zięba R., Nowe wyzwania i zagrożenia dla bezpieczeństwa międzynarodowego: aspekty metodologiczne, [w:] Simonides J. (red.), Świat wobec współczesnych wyzwań i zagrożeń, Warszawa 2010.
248. Zięba R., O tożsamości nauk o bezpieczeństwie, „Zeszyty Naukowe AON”, t. 86(2012).
249. Ziębicki B., Zasady tworzenia i funkcjonowania organizacji inteligentnych, [w:] Potocki A. (red.), Współczesne tendencje w zarządzaniu. Teoria i praktyka, Antykwa, Chrzanów 2000.