MSR 14. Sprawozdawczość segmentów działalności

W sprawie sporządzania sprawozdań według segmentów działalności, standard wyraźnie odwołuje się do sprawozdawczości wewnętrznej przygotowanej dla najwyższego kierownictwa w jednostkach. Sprawozdawczość ta służy im w podejmowaniu decyzji zarządczych. Podstawowym źródłem tych informacji jest rachunkowość zarządcza. Stąd tytułem wprowadzenia znalazły się w książce zagadnienia poświęcone segmentom działalności z punktu widzenia rachunkowości zarządczej oraz  marketingu. Bez segmentacji klientów w marketingu i wyodrębniania centrów odpowiedzialności w rachunkowości zarządczej nie byłoby MSR 14, który korzysta z dorobku tych nauk praktycznych w tym zakresie. Jeśli przyjąć, że rachunkowość zarządcza jest systemem gromadzenia i przetwarzania informacji finansowych i niefinansowych obejmującym różne techniki, których celem jest ułatwienie zarządzającym podejmowanie decyzji menedżerskich, to zrozumiałym będzie znaczenie rachunkowości zarządczej w tym względzie.

Za podstawowe kryterium wyodrębniania segmentów działalności standard przyjmuje zróżnicowany poziom zwrotu z nakładów inwestycyjnych oraz zróżnicowane ryzyko działalności. Zarówno MSR 14, jak i publikowane sprawozdania finansowe poświęcają się temu zagadnieniu mało miejsca, najczęściej ograniczając się do stwierdzenia, że zróżnicowanie takie miało miejsce. Dlatego też przedstawiono książce podstawowe metody statystyczne ułatwiające zbadanie poziomu ryzyka w poszczególnych segmentach.

Zasadniczą część książki stanowi szczegółowa analiza treści MSR 14. Kolejno omawiane są w nich podstawowe zagadnienia standardu, między innymi:

- ilościowe i jakościowe kryteria wyodrębniania segmentów działalności,
- rodzaje wzorów sprawozdawczych segmentów działalności,
- podstawowe pojęcia wykorzystywane przy sporządzaniu sprawozdawczości segmentów działalności, takie jak: przychody, koszty segmentu, aktywa i pasywa oraz wynik segmentu,
- mierniki wyników działalności prezentowanych przez spółki kapitałowe w sprawozdawczości według segmentów działalności.

Książka zawiera także przykłady informacji ujawnianych w sprawozdaniach finansowych spółek kapitałowych, w większości notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Przykłady te służą egzemplifikacji szczegółowych zaleceń MSR 14 w zakresie rodzajów wyodrębnianych segmentów oraz zakresu ujawnianych informacji, a opisanych w rozdziałach poprzednich pracy. Intencją tych prezentacji jest pokazanie przykładów przedstawiających różne formy sprawozdań oraz różny zakres ujawnianych informacji. Mamy więc tutaj przykłady sprawozdań matrycowych, rocznych i śródrocznych, sprawozdania z działalności branżowej i geograficznej, z działalności zintegrowanej pionowo, działalności sektora bankowego. Część
z nich prezentuje informacje z działalności zaniechanej, część ujawnia informacje o zmianie zakresu segmentów działalności.

Integralną częścią tej pracy są materiały szkoleniowe i załączniki. W ten sposób książka ta  adresowana jest nie tylko do praktyków, ale także do studentów studiów ekonomicznych. Biorąc pod uwagę to, że jest to pierwsza próba takiego ujęcia zagadnienia segmentów działalności, książka ta może stanowić kanon literatury obowiązkowej lub uzupełniającej odpowiednich przedmiotów nauczania  na kierunkach studiów zarządzanie oraz finanse i rachunkowość.

Publikacja jest skierowana do kadry zarządzającej i księgowych, których przedsiębiorstwa sporządzają lub przygotowują się do sporządzania sprawozdań finansowych w oparciu o MSR/MSSF. Wśród adresatów publikacji znajdują się także biegli rewidenci, badający księgi rachunkowe przedsiębiorstw stosujących MSR/MSSF. Ponadto są to pracownicy naukowi i studenci uczelni ekonomicznych oraz wykładowcy i słuchacze specjalistycznych kursów z rachunkowości.