Komentarz do Konstytucji RP art. 79

Spis treści:

Wykaz skrótów
Komentowany przepis Konstytucji RP

Artykuł 79

1. Uregulowania w poprzednich konstytucjach
2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej
3. Geneza skargi konstytucyjnej
4. Kontekst ogólnokonstytucyjny
5. Modele skargi konstytucyjnej
6. Funkcje skargi konstytucyjnej oraz skutki wyroków wydanych w sprawach zainicjowanych skargą konstytucyjną
6.1. Funkcje skargi konstytucyjnej
6.2. Skutki wyroków TK wydawanych w sprawach zainicjowanych skargą konstytucyjną
7. Formalne przesłanki wniesienia skargi konstytucyjnej
8. Podmioty uprawnione do wniesienia skargi konstytucyjnej
8.1. Ograniczenie legitymacji skargowej
8.2. Legitymacja skargowa jednostek samorządu terytorialnego
8.3. Legitymacja skargowa organów władzy publicznej
8.4. Legitymacja skargowa publicznych podmiotów gospodarczych
8.5. Legitymacja skargowa komorników i innych podmiotów
8.6. Legitymacja skargowa partii politycznych
9. Zakres przedmiotowy skargi konstytucyjnej
9.1. Podstawa kontroli
9.2. Przedmiot kontroli
9.2.1. Zagadnienia wstępne
9.2.2. Ustawa jako przedmiot kontroli
9.2.3. Inny niż ustawa akt normatywny jako przedmiot kontroli
10. Postępowanie w sprawie skargi konstytucyjnej

Bibliografia opracowań naukowych

Bibliografia opracowań naukowych

Banaszak B., Modele skargi konstytucyjnej jako środek bezpośredniego dostępu do Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Skarga konstytucyjna, (red.) J. Trzciński, Warszawa 2000.
Banaszak B., Prawne znaczenie Preambuły do Konstytucji RP z 1997 roku, [w:] Dookoła Wojtek… Księga pamiątkowa poświęcona Doktorowi Arturowi Wojciechowi Preisnerowi, (red.) R. Balicki, M. Jabłoński, Wrocław 2018.
Banaszak B., Prawo konstytucyjne. Warszawa 2015.
Banaszak B., Repel J., Dyskusja nad modelem skargi konstytucyjnej w Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, [w:] Skarga Konstytucyjna, (red.) J. Trzciński, Warszawa 2000.
Bartoszewicz M., Glosa do postanowienia TK z dnia 15 września 2011 r., Ts 256/09, „Przegląd Sejmowy” 2012, nr 2.
Bednarek M., Sprawozdanie z posiedzenia Komitetu Nauk Prawnych PAN w dniu 24 X 1995.
Bidziński M., Finansowanie partii politycznych w Polsce. Studium porównawcze, Warszawa 2011.
Bidziński M., Komentarz do Konstytucji RP. Art. 27, 29, Warszawa 2021.
Bodnar A., Wykonywanie orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Polsce. Wymiar instytucjonalny, Warszawa 2018.
Bogdanowicz P., Marcisz M., Szukając granic kontroli – glosa do wyroku TK z 16.11.2011 r. (SK 45/09), „Europejski Przegląd Sądowy” 2012, nr 9.
Borucka-Arctowa M., Społeczne funkcje prawa formułowane w doktrynie, ustawodawstwie i orzecznictwie, [w:] Społeczne poglądy na funkcje prawa, (red.) M. Borucka-Arctowa, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1982.
Bosek L., Bezprawie legislacyjne, Warszawa 2007.
Bosek L., Wild M., Przesłanki przedmiotowe kontroli konstytucyjności prawa w trybie skargowym, [w:] Skarga konstytucyjna, Zagadnienia teorii i praktyki, (red.) K. Urbaniak, Poznań 2015.
Bosek L., Wild M., Kontrola konstytucyjności prawa. Komentarz praktyczny dla sędziów i pełnomocników procesowych. Wzory pism procesowych, Warszawa 2014.
Brzozowski W., Glosa do postanowienia TK z dnia 15 września 2011 r., Ts 256/09, „Przegląd Sejmowy” 2012, nr 2.
Chmaj M., Urbaniak M., Komentarz do art. 2 Konstytucji RP, Warszawa 2022.
Chmaj M., Wolność tworzenia i działania partii politycznych. Studium porównawcze, Olsztyn 2006.
Chmielarz A., Kontrola konstytucyjności prawa pochodnego Unii Europejskiej, „Przegląd Sejmowy” 2012, nr 4.
Ciemniewski J., Trybunał Konstytucyjny jako przedmiot prac nad Konstytucją III Rzeczypospolitej, [w:] Trybunał Konstytucyjny. Księga XV-lecia, (red.) F. Rymarz, A. Jankiewicz, Warszawa 2001.
Czarny P., Skarga konstytucyjna w Niemczech i w Austrii (wybrane problemy), „Przegląd Legislacyjny” 2007, nr 3 (61).
Czeszejko-Sochacki Z., Garlicki L., Trzciński J., Komentarz do ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, Warszawa 1999.
Czeszejko-Sochacki Z., Sądownictwo konstytucyjne w Polsce na tle porównawczym, Warszawa 2003.
Czeszejko-Sochacki Z., Skarga konstytucyjna w prawie polskim, „Przegląd Sejmowy” 1998, nr. 1.
Czeszejko-Sochacki Z., Zarys modelu polskiego Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Prawo i kontrola jego zgodności z konstytucją, (red.) E. Zwierzchowski, Warszawa 1997.
Daniluk D., Skutki wyroku Trybunału Konstytucyjnego z klauzulą odraczającą w postępowaniu sądowoadministracyjnym, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2011, nr 4.
Dąbrowski M., Funkcje Trybunału Konstytucyjnego związane z hierarchiczną kontrolą konstytucyjności prawa, Olsztyn 2015.
Dąbrowski M., Skarga konstytucyjna w polskim porządku prawnym jako nieefektywny środek ochrony praw i wolności jednostki, [w:] Skarga konstytucyjna. Zagadnienia teorii i praktyki, (red.) K. Urbaniak, Poznań 2015.
Dąbrowski M., Śmierć osoby, która wniosła skargę konstytucyjną (aspekty procesowe), „Państwo i Prawo” 2021, z. 9.
Dąbrowski M., Zrzeszanie się obywateli UE w partiach politycznych w Polsce,
„Państwo i Prawo” 2006, z. 4.
Derlatka M., Formalnie i nie tylko o oczywistej bezzasadności skargi konstytucyjnej, [w:] Konstytucjonalizm polski: refleksje z okazji jubileuszu 70-lecia urodzin i 45-lecia pracy naukowej profesora Andrzeja Szmyta, Gdańsk 2020.
Derlatka M., Skarga konstytucyjna w Niemczech, Warszawa 2009.
Dorosz-Kruczyński J., Weryfikacja spraw z zakresu ochrony międzynarodowej w prawie polskim, [w:] Nowelizacja postępowania cywilnego. Wpływ zmian na praktykę sądową, (red.) M. Białecki, S. Kotas-Turoboyska, F. Manikowski, E. Szczepanowska, Warszawa 2021.
Garlicki L., Ewolucja funkcji i zadań Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Księga XXV-lecia Trybunału Konstytucyjnego. Ewolucja funkcji i zadań Trybunału Konstytucyjnego – założenia a ich praktyczna realizacja, (red.) K. Budziło, Warszawa 2010.
Garlicki L., Ewolucja ustrojowej roli i kompetencji polskiego TK, [w:] Księga XX-lecia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, (red.) M. Zubik, Warszawa 2006.
Garlicki L., Komentarz do „Środki ochrony wolności i praw”, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. II, Warszawa 2007.
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2004.
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2023.
Garlicki L., Trybunał Konstytucyjny w projekcie Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, „Państwo i Prawo” 1996, z. 2.
Gawrońska R., Śmiałek P., Śmierć skarżącego a rozpoznanie skargi konstytucyjnej – glosa do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 21.01.2020 r.  (TS 68/18), „Palestra” 2023, nr 6.
Gołaszewski P., Wąsowski M., Komentarz do art. 5 k.p.a., [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, (red.) R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2021.
Góralczyk W.J., Prawo wobec wartości – prawo pozytywne i prawo naturalne, [w:] Podstawy prawa, Warszawa 2023.
Granat M., Publicznoprawny status partii politycznej w świetle ustawy z 27 czerwca 1997 r., „Państwo i Prawo” 1998, z. 5.
Granat M., Sądowa kontrola konstytucyjności prawa w państwach Europy Środkowej i Wschodniej (na tle niektórych zasad ustrojowych), Warszawa 2003.
Gronowska B., Jasudowicz T., Balcerzak M., Lubiszewski M., Mizerski R., Prawa człowieka i ich ochrona, Toruń 2010.
Hauser R., Trzciński J., Prawotwórcze znaczenie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, Warszawa 2010.
Jackiewicz Z., O definicji partii politycznych , „Państwo i Prawo” 1990, z. 5.
Jagielski J., Zdanowicz M., Rada do Spraw Uchodźców jako organ ochrony cudzoziemców, „Państwo i Prawo” 2007, z. 10.
Jagoda J., Niemiecki model komunalnej skargi konstytucyjnej, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2020, nr 1 (53).
Jagoda J., Zasada wolności gospodarczej jako podstawa legitymacji skargowej do wniesienia skargi na uchwałę organu jednostki samorządu terytorialnego, „Przegląd Prawa Publicznego” 2023, nr 10.
Jamróz L., Skarga konstytucyjna. Wstępne rozpoznanie, Białystok 2011.
Jarosz-Żukowska S., Prawo do skargi konstytucyjnej – stan obecny i postulaty de lege ferenda, [w:] Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, (red.) M. Jabłoński, Wrocław 2014.
Jaworski J., Wyroki aplikacyjne Trybunału Konstytucyjnego, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2014, nr 3 (54).
Jaworski R., Skarga konstytucyjna w polskim prawie konstytucyjnym, dostęp: http://g.infor.pl/wj/portal/_wspolne/pliki_infornext/136000/skarga_konstytucyjna_w_polskim_prawiekonstytucyjnym_136685.
pdf (dostęp: 10.11.2022).
Kazimierczuk M., Pojęcie, istota oraz źródło wolności i praw człowieka, „Studia Prawnoustrojowe” 2014, nr 26.
Kiejnich-Kruk K., Właściwe środki naprawcze w przypadku naruszeń art. 8 EKPC, [w:] Prawo do skutecznego środka naprawczego w postępowaniu dowodowym, Warszawa 2023.
Klima K., Prawno-publiczna rola partii politycznych, [w:] Prawne aspekty funkcjonowania partii politycznych w państwach Europy Środkowej i Wschodniej, (red.) A. Domańska, K. Skotnicki, Łódź 2003.
Kłopocka-Jasińska M., Skarga konstytucyjna na orzeczenie sądu. Model możliwy do zastosowania w Polsce, Warszawa 2020.
Kłopocka-Jasińska M., Skarga konstytucyjna w Królestwie Hiszpanii. W poszukiwaniu optymalnej ochrony skargowej, Warszawa 2010.
Knaga D., Podmioty uprawnione do wniesienia skargi konstytucyjnej, „Przegląd Sejmowy” 2016, nr 11.
Knaga D., Przedmiot kontroli w postępowaniu ze skargi konstytucyjnej, „Rocznik Samorządowy” 2016, t. 5.
Kolasiński K., Pytania prawne i skarga konstytucyjna, „Jurysta” 1998, nr 7–8.
Korzeniowski P., Zakres zasady dostępu do wymiaru sprawiedliwości, [w:] Prawo administracyjne w służbie jednostki i wspólnoty, (red.) Z. Duniewska, M. Karcz-Kaczmarek, P. Wilczyński, Warszawa 2022.
Kręcisz W., Zakrzewski W., Skarga konstytucyjna a kontrola konstytucyjności prawa miejscowego, „Przegląd Sejmowy” 1998, nr (5)28.
Krzywoń A., Zdolność skargowa publicznych podmiotów gospodarczych w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym, „Państwo i Prawo” 2014, z. 11.
Krzywoń A., Status jednostek samorządu terytorialnego w ramach tzw. postępowań regulacyjnych. Glosa do wyroku TK z dnia 13 marca 2013 r., K 25/10, „Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd Orzecznictwa” 2013, nr 4.  
Krzywoń A., Zdolność skargowa spółek akcyjnych z udziałem Skarbu Państwa. Glosa do postanowienia TK z dnia 20 grudnia 2007 r., SK 67/05, „Państwo i Prawo” 2008, z. 8.
Kustra A., Model skargi konstytucyjnej jako czynnik kształtujący orzecznictwo sądów konstytucyjnych w sprawach związanych z członkostwem państwa w Unii Europejskiej, „Państwo i Prawo” 2015, z. 3.
Lewandowski S., Charakter normatywny preambuły, „Studia Iuridica” 1998, nr 36.
Lis-Staranowicz D., Konstytucyjne środki ochrony wolności i praw, [w:] Wolności i prawa człowieka w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, (red.) M. Chmaj, Warszawa 2016.
Ludwikowski R., Prawo konstytucyjne porównawcze, Toruń 2000.
Łabno A., Skarga konstytucyjna jako środek ochrony praw człowieka. Przyczynek do dyskusji, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2012, nr 4.
Łabno A., Skarga konstytucyjna w Konstytucji III RP, [w:] Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, (red.) B. Banaszak, A. Preisner, Warszawa 2002.
Mączyński A., Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Księga XX-lecia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, (red.) M. Zubik, Warszawa 2006.
Michalczuk-Wlizło M., Egzegeza zakresu przedmiotowego skargi konstytucyjnej: główne problemy, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2021, nr 5 (63).
Mik C., Istota Unii Europejskiej i Wspólnot Europejskich. Charakter prawa wspólnotowego, [w:] Prawo międzynarodowe. Materiały do studiów, (red.) B. Wierzbicki, Białystok 2000.
Misztal P., Przymus w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym, [w:] Przymus adwokacko-radcowski w polskim procesie karnym, Warszawa 2020.
Naleziński B., Skarga konstytucyjna w prawie polskim – podstawy normatywne, doświadczenia, perspektywy, „Horyzonty Polityki” 2018, nr 9 (28).
Naleziński B., Wstępna kontrola skarg konstytucyjnych w postępowania przed TK, [w:] Prawa człowieka – społeczeństwo obywatelskie – państwo demokratyczne. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Pawłowi
Sarneckiemu, (red.) P. Tuleja, M. Florczak-Wątor, S. Kubasa, Warszawa 2010.  
Nowakowski-Węgrzynowski P., Możliwość komunalizacji nieruchomości pozostających we władaniu PKP S.A. Glosa do uchwały NSA z dnia  27 lutego 2017 r., I OPS 2/16, „Finanse Komunalne” 2017, nr 7–8.
Oliwniak S., Art. 2 Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. jako wzorzec kontroli konstytucyjności w skardze konstytucyjnej, [w:] Państwo prawa, parlamentaryzm, sądownictwo konstytucyjne. Pamięci Profesora Zdzisława Czeszejki-Sochackiego, (red.) A. Jamróz, Białystok 2012.
Orłowski R., Skarga konstytucyjna a zarzuty dotyczące uchybień postępowania legislacyjnego, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2021, nr 5 (63).
Piasecki G., Legitymacja związków zawodowych do występowania z wnioskami do Trybunału Konstytucyjnego w imieniu funkcjonariuszy służb mundurowych pozbawionych prawa koalicji, „Palestra” 2021, nr 1–2.
Piechowiak M., Służebność państwa wobec człowieka i jego praw jako naczelna idea Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 – osiągnięcie czy zadanie?, „Przegląd Sejmowy” 2007, nr 4 (81).
Pogłódek A., Przywora B., Glosa do wyroku TK z dnia 7 listopada 2013 r., K 31/12, „Krajowa Rada Sądownictwa” 2014, nr 3.
Polak P., Zdolność sądowa podmiotu uznanego za wykreślony z Krajowego Rejestru Sądowego – glosa do postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 23.11.2021 r., I OZ 466/21, „Glosa” 2022, nr 3.
Preisner A., Przesłanki ostateczności orzeczenia sądu lub organu administracyjnego, [w:] Skarga konstytucyjna, (red.) J. Trzciński, Warszawa 2000.
Przywora B., Czy art. 32 Konstytucji RP (zasada równości) może stanowić samodzielny wzorzec kontroli w sprawach inicjowanych skargą konstytucyjną? Przyczynek do dyskusji, „Przegląd Prawa Publicznego” 2020, nr 7–8.
Radwański Z., Koncepcja praw podmiotowych osobistych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1988, nr 2.
Radziewicz P., „Przywilej korzyści” jako skutek prawny orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, „Przegląd Legislacyjny” 2006, nr 4.
Redelbach A., Skarga konstytucyjna w systemie ochrony praw człowieka w Polsce, „Palestra” 1997, nr 41/11–12.
Repel J., Przedmiotowy zakres skargi konstytucyjnej, [w:] Skarga konstytucyjna, (red.) J. Trzciński, Warszawa 2000.
Sadowski M., Godność człowieka i dobro wspólne jako fundament wartości europejskich. Propozycje katolickiej nauki społecznej, [w:] Aksjologiczne i praktyczne aspekty integracji europejskiej, (red.) E. Kozerska, T. Schef-
fler, Wrocław 2007.
Safjan M., Ewolucja funkcji i zadań Trybunału Konstytucyjnego – próba spojrzenia w przyszłość, [w:] Księga XXV-lecia Trybunału Konstytucyjnego. Ewolucja funkcji i zadań Trybunału Konstytucyjnego – założenia a ich praktyczna realizacja, (red.) K. Budziło, Warszawa 2010.
Sarnecki P., Ustroje konstytucyjne państw współczesnych, Warszawa 2008.
Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2007.
Sokolewicz W., Koncepcja politycznych wolności i praw w Konstytucji RP z 1997 roku, [w:] Konstytucja RP z 1997 r. na tle zasad współczesnego państwa prawnego, (red.) M. Kruk, Warszawa 2006.
Sokół W., Charakterystyka wybranych funkcji, [w:] Teoria partii politycznych, M. Chmaj, M. Żmigrodzki, W. Sokół, Lublin 2001.
Sokół W., Funkcje partii politycznych, [w:] Współczesne partie i systemy partyjne. Zagadnienia teorii i praktyki politycznej, (red.) M. Chmaj, M. Żmigrodzki, W. Sokół, Lublin 2003.
Syryt A., Skarga konstytucyjna a skarga nadzwyczajna: analiza porównawcza instytucji usuwania naruszeń wolności i praw człowieka i obywatela określonych w Konstytucji RP, „Prawo i Więź” 2021, nr 4 (38).
Szafrański A., Glosa do postanowienia TK z dnia 20 grudnia 2007 r., SK 67/05, „Przegląd Sejmowy” 2008, nr 4.
Szyrski M., „Umiejscowienie” regulacji związanej z prawem do energii, [w:] Energetyka lokalna. Studium administracyjnoprawne, Warszawa 2019.
Trzciński J., Komentarz do art. 79 Konstytucji RP, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, tom II, Warszawa 2000.
Trzciński J., O tak zwanym „przywileju korzyści” w orzeczeniach Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Studia z prawa konstytucyjnego. Księga jubileuszowa dedykowana Prof. zw. dr. hab. Wiesławowi Skrzydle, (red.) J. Posłuszny, J. Buczkowski, K. Eckhardt, Przemyśl–Rzeszów 2009.
Trzciński J., Podmiotowy zakres skargi konstytucyjnej, [w:] Konstytucja. Wybory. Parlament. Studia ofiarowane Zdzisławowi Jaroszowi, (red.) L. Garlicki, Warszawa 2000.
Trzciński J., Wokół art. 190 ust. 4 Konstytucji RP. Wybrane zagadnienia, [w:] Bezpośrednie stosowanie Konstytucji przez sądy administracyjne, Warszawa 2023.
Trzciński J., Zakres podmiotowy i podstawa skargi konstytucyjnej, [w:] Skarga konstytucyjna, (red.) J. Trzciński, Warszawa 2000.
Tuleja P., Jeszcze raz o dopuszczalności skargi konstytucyjnej gminy, [w:] W poszukiwaniu dobrego prawa. Księga jubileuszowa Profesora Mirosława Steca. T. 1, „Perspektywa publicznoprawna”, Warszawa 2022.
Tuleja P.,  Grzybowski M., Skarga konstytucyjna jako środek ochrony praw jednostki w polskim systemie prawa, [w:] Sądy i trybunały w konstytucji i praktyce, (red.) W. Skrzydło, Warszawa 2005.
Tuleja P., Postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawie hierarchicznej kontroli norm, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 5.
Tuleja P., Skarga konstytucyjna w Polsce – dziesięć lat doświadczeń, „Przegląd Legislacyjny” 2007, nr 3.
Tuleja P., Wróbel W., Postępowanie w sprawie skargi konstytucyjnej przed austriackim Trybunałem Konstytucyjnym, „Państwo i Prawo” 1999, z. 11.
Tuleja P., Wróbel W., Skarga konstytucyjna, czyli dodatkowa gwarancja praw człowieka. W Polsce i gdzie indziej, „Rzeczpospolita” z 14 grudnia 1997 r.,  nr 265.
Urbaniak K., Model polskiej skargi konstytucyjnej na tle porównawczym, [w:] Skarga konstytucyjna. Zagadnienia teorii i praktyki, (red.) K. Urbaniak, Poznań 2015.
Wasilewski A., Pojęcie „sądu” w prawie polskim i w świetle standardów europejskich, „Przegląd Sądowy” 2002, nr 11–12.
Wiącek M., Formalne przesłanki skargi konstytucyjnej (w świetle orzecznictwa TK), „Państwo i Prawo” 2011, z. 9.
Wierzbowski B., Akty normatywne kształtujące ustrój rolny w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, „Studia Iuridica Agraria” tom III, Białystok 2002.
Wierzbowski B., Skarga konstytucyjna – oczekiwania i problemy, „Jurysta” 1997, nr 2/3.
Wierzbowski B., Skarga konstytucyjna – orzecznictwo i problemy, „Przegląd Sądowy” nr 4, Warszawa 1997.
Wierzbowski B., Skarga konstytucyjna jako środek ochrony praw człowieka i obywatela, [w:] Konstytucja i gwarancje jej przestrzegania. Księga pamiątkowa ku czci prof. Janiny Zakrzewskiej, (red.) J. Trzciński, A. Jankiewicz, Warszawa 1996.
Wierzbowski B., Skarga konstytucyjna w projekcie Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, [w:] Studia i Materiały, tom VII, „Sądownictwo Konstytucyjne” 1997, z. 3.
Wiśniewski A., Polska skarga konstytucyjna a Europejska Konwencja Praw Człowieka, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2004, nr XII.
Wiśniewski L., Wolność przemieszczania się i wyboru kraju zamieszkania, Warszawa 1997.
Witkowski S., Glosa do postanowienia TK z dnia 18 grudnia 2013 r., Ts 13/12, „Przegląd Sejmowy” 2014, nr 5.
Woch M., Indywidualna skarga konstytucyjna jako środek ochrony wolności lub praw, Warszawa 2011.
Wojtaszczyk K.A., Partie polityczne w państwie demokratycznym, Warszawa 1998.
Wojtyczek K., Ochrona godności człowieka, wolności i równości przy pomocy skargi konstytucyjnej w polskim systemie prawnym, [w:] Godność człowieka jako kategoria prawna, (red.) K. Complak, Wrocław 2001.
Wróbel W., Skarga konstytucyjna – problemy do rozwiązania, [w:] Księga XX-lecia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, (red.) M. Zubik, Warszawa 2006.
Wróbel W., Skarga konstytucyjna w Polsce – pierwsze doświadczenia, [w:] Prawa człowieka a nowa Konstytucja RP, (red.) M. Byrska, Warszawa 1998.
Wyrzykowski M., Wolność obywatela od strachu przed własnym państwem, [w:] Trybunał Konstytucyjny na straży wartości konstytucyjnych 1986–2016, (red.) R. Piotrowski, A. Szmyt, Warszawa 2017.
Zoll A., Trybunał Konstytucyjny i Sąd Najwyższy, [w]: Trybunał Konstytucyjny. Księga XV-lecia, (red.) F. Rymarz, A. Jankiewicz, Warszawa 2001.
Zubik M., Trybunały po dziesięciu latach obowiązywania Konstytucji RP, „Przegląd Sejmowy” 2007, nr 4 (81).
Zubik M., Wiącek M., Kompetencje sądu konstytucyjnego a granice swobody orzekania przez sędziów Trybunału Konstytucyjnego, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 4.
Zwierzchowski E., Modele skargi konstytucyjnej w państwach europejskich, [w:] Prawa człowieka a nowa Konstytucja RP: wybrane zagadnienia stosowania i ochrony, (red.) A. Łabno, Warszawa 1998.