Komentarz do Konstytucji RP art. 71, 72

Spis treści:

Wykaz skrótów
Komentowane przepisy Konstytucji RP

Artykuł 71

1. Uregulowania w poprzednich konstytucjach
2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej
3. Ochrona rodziny w dokumentach i umowach międzynarodowych (aspekt socjalny i ekonomiczny)
4. Geneza ochrony rodziny w Polsce
5. Kontekst ogólnokonstytucyjny
6. Pojęcie rodziny
7. Znaczenie klauzuli generalnej „dobro rodziny”
8. Uwzględnianie dobra rodziny w polityce społecznej i gospodarczej państwa
9. Ogólna i szczególna pomoc rodzinie
10. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej
11. Rodziny wielodzietne i niepełne
12. Pomoc matce przed urodzeniem i po urodzeniu dziecka
13. Zakres pomocy matce określony ustawą

Artykuł 72

1. Uregulowania w poprzednich konstytucjach
2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej
3. Ochrona dziecka w dokumentach i umowach międzynarodowych
4. Geneza ochrony praw dziecka w Polsce
5. Kontekst ogólnokonstytucyjny
6. Dziecko i jego prawa chronione przez Rzeczpospolitą Polską
7. Ochrona dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją
8. Prawo dziecka pozbawionego opieki rodzicielskiej do opieki i pomocy władz publicznych
9. Wysłuchanie i uwzględnienie zdania dziecka w toku ustalania jego praw
10. Rzecznik Praw Dziecka

Bibliografia opracowań naukowych

Przeczytaj fragment

Bibliografia opracowań naukowych

Adamczyk A., Definicja i istota koncepcji społecznej gospodarki rynkowej, [w:] Społeczna gospodarka rynkowa, (red.) R.W. Włodarczyk, Warszawa 2010.
Andrzejewski M., Ochrona praw dziecka w rodzinie dysfunkcyjnej (dziecko–rodzina–państwo), Kraków 2003.
Andrzejewski M., Piecza zastępcza jako pomoc rodzinie i dziecku; prawa dziecka w rodzinie zastępczej, [w:] Rodziny zastępcze – problematyka prawna, M. Andrzejewski (red.), P. Gąsiorek, P. Ławrynowicz, M. Synoradzka, Toruń 2006.
Andrzejewski M., Prawna ochrona rodziny, Warszawa 2018.
Andrzejewski M., Prawo rodzinne i opiekuńcze, Warszawa 2004.
Andrzejewski M., Przysposobienie, [w:] Prawna ochrona rodziny – skrypt dla studentów pedagogiki i innych nauk społecznych, M. Andrzejewski (red.), K. Jadach, Warszawa 2018.
Andrzejewski M., Świadczenia socjalne a obowiązki alimentacyjne członków rodziny w świetle zasady pomocniczości, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2019, nr 11.
Andrzejewski M., Świadczenia z pomocy społecznej a obowiązki alimentacyjne członków rodziny, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1999, nr 3–4.
Andrzejewski M., Współpraca sądów rodzinnych i instytucji pomocy społecznej w umieszczaniu dzieci poza rodziną, „Państwo i Prawo” 2003, nr 9.
Andrzejewski M., Zasady prawa rodzinnego, [w:] Prawna ochrona rodziny – skrypt dla studentów pedagogiki i innych nauk społecznych, M. Andrzejewski (red.), K. Jadach, Warszawa 2018.
Arczewska M., Tymczasowość rodzinnych form pieczy zastępczej w świetle wyników badań empirycznych, „Prawo w Działaniu” 2021, nr 48.
Arkuszewska A., Instytucja wysłuchania dziecka w świetle Konstytucji RP, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2021, nr 2.
Auleytner J., Polityka społeczna, czyli ujarzmianie chaosu socjalnego, Warszawa 2002.
Auleytner J., Polityka społeczna. Teoria a praktyka, Warszawa 1997.
Balicki R., Zasada równości i jej wpływ na realizację konstytucyjnych praw i wolności, [w:] Wolności i prawa jednostki w Konstytucji RP. Idee i zasady przewodnie konstytucyjnej regulacji wolności i praw jednostki w RP, t. 1, (red.) M. Jabłoński, Warszawa 2010.
Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012, Legalis, Wprowadzenie do rozdziału Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela.
Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012, Legalis, komentarz do art. 72.
Banaszak B., Zieliński M., Konstytucyjne i ustawowe pojęcie rodziny,  „Monitor Prawniczy” 2014, nr 7.
Banyk M., Status prawny dziecka poczętego na tle jego prawa do ochrony życia i zdrowia, wynagradzania szkód doznanych przed urodzeniem oraz ochrony dóbr osobistych matki, „Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM” 2014, nr 4.
Bartoszewicz M., [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, M. Haczkowska (red.), Warszawa 2014, LEX\el., komentarz do art. 72.
Bąkowski T., Administracyjnoprawna sytuacja jednostki w świetle zasady pomocniczości, Warszawa 2007.
Bebel A., Rodziny wielodzietne w badaniach ekonomicznych, [w:] Rodziny wielodzietne – aktualny stan badań i najważniejsze wyzwania. Perspektywa polska i niemiecka. 2021, Warszawa 2021.
Bebel A., Wpływ Karty Dużej Rodziny na poprawę sytuacji rodzin wielodzietnych w Polsce – Ocena na podstawie zogniskowanych wywiadów grupowych, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2016, nr 438.
Bielawska-Batorowicz B., O formach złego traktowania dzieci, „Przegląd Psychologiczny” 1993, t. XXXVI, nr 3.
Bień-Kacała A., Rączka M., Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 9.11.2010 r., SK 10/08, „Przegląd Sejmowy” 2011, nr 4.
Bień-Kacała A., Równość czy hierarchiczność? Kilka słów o wartościach w państwie, prawie i społeczeństwie „Gdańskie Studia Prawnicze” 2018, t. XL.
Bieńko M., Rodziny wielodzietne w badaniach socjologicznych, [w:] Rodziny wielodzietne – aktualny stan badań i najważniejsze wyzwania. Perspektywa polska i niemiecka. 2021, Warszawa 2021.
Blicharz J., Zacharko L., Ochrona praw dziecka w działalności Rzecznika Praw Dziecka, Wrocław 2021.
Błędowski P., Polityka społeczna jako specjalność nauko polityce publicznej – próba charakterystyki, „Studia z Polityki Publicznej” 2014, t. 1, nr 3(3).
Bodio J., Status dziecka jako uczestnika postępowania nieprocesowego, Warszawa 2019.
Borkowska K., Prawo dziecka do wypowiedzi w sprawach rozpoznawanych przez sąd rodzinny, Warszawa 2014.
Borysiak W., [w:] Konstytucja RP. Komentarz do art. 1–86, t. I, (red.) M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016, Legalis, komentarz do art. 71.
Borysiak W., O konstytucyjnym pojęciu macierzyństwa, [w:] Fundamentalne prawne problemy surrogate motherhood. Perspektywa krajowa, (red.) P. Mostowiak, Warszawa 2019.
Bożyk P., Konstytucyjna ochrona praw dziecka (spojrzenie z perspektywy 100-leciaodrodzonej Polski), [w:] Dziecko w historii. Sytuacja dziecka w odrodzonym państwie polskim, (red.) E.J. Kryńska, A. Suplicka, Ł. Kalisz, Białystok 2020.
Bożyk S., Geneza i ewolucja instytucji Rzecznika Praw Dziecka, [w:] Dziecko w historii – między godnością a zniewoleniem, t. 1. Dziecko jako fundament praw człowieka, (red.) E.J. Kryńska, Ł. Kalisz, A. Suplicka, Białystok 2021.
Brodziński W., Zasada społecznej gospodarki rynkowej, [w:] Polskie prawo konstytucyjne, (red.) D. Górecki, Warszawa 2008.
Bucińska J., Społeczne prawa człowieka w konstytucjach polskich, „Roczniki Nauk Prawnych” 2009, t. XIX, nr 1.
Bucoń P., Konstytucyjne podstawy wspierania rodziny przez władze publiczne w Polsce, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2019, nr 4(50).
Bucoń P., Konstytucyjne prawo dziecka do opieki i pomocy władz publicznych, „Przegląd Sejmowy” 2020, nr 3(158).
Budzyńska A., Wysłuchanie dziecka w postępowaniu cywilnym – perspektywa psychologiczna „Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 2015, t. 14, nr 4.
Burak P., Przemoc seksualna wobec dziecka, [w:] Pedagogika prewencji. Dzieci, młodzież, rodzina, (red.) J. Zimny, Stalowa Wola 2013.
Chaczko K., Ile jest pomocy w pomocy społecznej? Rzecz o marginalizacji działań usamodzielniających, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja” 2017, t. 20, nr 1(77).
Chmaj M., Równość wobec prawa i zakaz dyskryminacji, [w:] Zasady ogólne, t. 1, M. Chmaj, L. Leszczyński, W. Skrzydło, J.Z. Sobczak, A. Wróbel, Zakamycze 2002.
Chmielewski P., Znaczenie definicji biedy w wyznaczaniu granic ubóstwa, „Finanse i Prawo Finansowe” 2016, nr 1.
Chrempiński S., Czy dziecko poczęte powinno być uznane za podmiot prawa, „Nowe Prawo” 1958, nr 2.
Ciepły F., Prawne określenie człowieka w prenatalnej fazie rozwoju, „Ius Novum” 2015, nr 4.
Cieśliński M., Praktyka sądowa wysłuchiwania małoletnich w postępowaniach cywilnych w kontekście idei przyjaznego wysłuchiwania dziecka (komunikat o wynikach badania), „Prawo w Działaniu” 2015, nr 24.
Cieśliński M., Stanowisko sędziów na temat wysłuchiwania małoletnich w postępowaniu cywilnym, „Prawo w Działaniu” 2017, nr 29.
Cudak H., Zaburzenie struktury rodziny jako konsekwencja makrospołecznych uwarunkowań, „Pedagogika Rodziny” 2012, nr 2(4).216
Czechowicz S., Ocena krajowych gwarancji prawa do zdrowia dziecka po 30 latach obowiązywania Konwencji o prawach dziecka, „Miscellanea Historia – Iuridica” 2020, t. XIX, nr 1.
Czeszejko-Sochacka K.Z., Konstytucyjne i karne aspekty demoralizacji młodzieży na przykładzie zjawiska happy slapping, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2021, nr 1 (59).
Dajnowicz-Piesiecka D., Rodzina w świetle wybranych aktów prawnych, „Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych” 2021, nr 2(11).
Danecka M., Zakończenie, [w:] System pieczy zastępczej. Wybrane aspekty w ujęciu krajowym i międzynarodowym, (red.) M. Danecka, Warszawa 2020.
Długosz-Kurczabowa K., Macierzyństwo. Wielki słownik etymologiczno-historyczny języka polskiego, Warszawa 2008.
Dobkowski J., Kompetencja administracyjna, „Studia z Zakresu Nauk Prawnoustrojowych”. Miscellanea 1, 2008.
Dobrowolski M., Status prawny rodziny w świetle nowej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, „Przegląd Sejmowy” 1999, nr 4.
Domańska A., Zasada demokratycznego państwa prawnego, [w:] Polskie prawo konstytucyjne, (red.) D. Górecki, Warszawa 2008.
Dubis M., Wychowanie w rodzinie w obliczu współczesnych zagrożeń, [w:] Wybrane problemy społeczne. Teraźniejszość – Przyszłość, (red.) E. Grudziewska, M. Mikołajczyk, Warszawa 2018.
Dylus A., Idea subsydiarności a integracja europejska, „Państwo i Prawo” 1995, nr 5.
Dziedzic F., Krąg rodziców i dzieci uprawnionych do posiadania Karty Dużej Rodziny a konstytucyjna zasada równości wobec prawa, „Studia Prawnicze” 2015, nr 3(203).
Dzienisiuk D., Wpływ ubezpieczonych na prawo do świadczeń z tytułu rodzicielstwa, „Państwo i Prawo” 2013, nr 8.
Encyklika Quadregesimo Anno, „Znak” 1982, nr 7–9.
Feja-Paszkiewicz A., Ochrona i opieka państwa w stosunku do rodzin – uwagi konstytucyjnoprawne, „Przegląd Prawa Publicznego” 2020, nr 7–8.
Florczak-Wątor M., [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, (red.) P. Tuleja, Warszawa 2021, LEX/el., komentarz do art. 72.
Gałęska-Śliwka A., Prawo do świadomego planowania rodziny – wybrane zagadnienia, „Prokuratura i Prawo” 2021, nr 2.
Gardziel M., Prawo dziecka do wyrażania własnych poglądów, „Przegląd Sądowy” 2022, nr 7–8.
Garlicki L., [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. I, (red.) L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016, LEX/el., komentarz do art. 18.
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2005.
Garlicki L., Zasada równości i zakaz dyskryminacji w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Obywatel – jego wolności i prawa, Warszawa 1998.
Gierszewski J., Organizacja systemu bezpieczeństwa społecznego, Warszawa 2013.
Gizbert-Studnicki T., Język prawny a obraz świata, [w:] Prawo w zmieniającym się społeczeństwie, (red.) G. Skąpska, Kraków 1992.
Górecki D., Rzecznik Praw Dziecka, [w:] Sześć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Doświadczenia i Inspiracje, (red.) L. Garlicki, A. Szmyt, Warszawa 2003.
Grześkowiak A., Pojęcie dziecka w prawie karnym, [w:] Prawo  karne w ochronie praw dziecka, (red.) A. Grześkowiak, I. Zgoliński, Bydgoszcz 2018.
Haberko J., Cywilnoprawna ochrona dziecka poczętego a stosowanie procedur medycznych, Warszawa 2010.
Hanas K., Wartości w prawie na przykładzie dobra dziecka, [w:] Humanitarian  Corpus.  Collection  of  scientific  articles  on  contemporary problems of philosophy, cultural studies, psychology, pedagogy and history,  Issue  19,  Vinnytsia  2018  http://enpuir.npu.edu.ua/bit-stream/handle/123456789/25616/gum_19.pdf?sequence=1&isAl-lowed=y#page=143, dostęp: 14.06.2022.
Helios J., Jedlecka W., Przemoc fizyczna wobec dzieci. Perspektywa prawna, Warszawa 2020.
Helios J., Jedlecka W., Przemoc instytucjonalna wobec dzieci. Kulturowe uzasadnienie przemocy instytucjonalnej, Warszawa 2020.
Helios J., Jedlecka W., Przemoc wobec dzieci w rodzinie, Wrocław 2019.
Hill M., Polityka społeczna we współczesnym świecie. Analiza porównawcza, Warszawa 2010.
Hodtkin R., Newell P., Implementation handbook for the Convention on the Rights of the Child, UNICEF, Geneva 2007.
Ignatowicz J., Prawo rodzinne. Zarys wykładu, Warszawa 1998.
Jaros J.P., Rzecznik Praw Dziecka w Polsce. Ukształtowanie Rzecznika Praw Dziecka w Polsce jako organu państwowego. Komentarz do ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka, Warszawa 2013.
Jaźwiński I., Polityka ekonomiczna. Wybrane zagadnienia, Szczecin 2005.
Jedlecka W., Zakaz stosowania kar cielesnych a kontratyp karcenia wychowawczego, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 2020, Przegląd Prawa i Administracji, nr CXX/2.
Kałdon B.M., Rodzina jako instytucja społeczna w ujęciu interdyscyplinarnym, „Forum Pedagogiczne UKSW” 2011, nr 11.
Kawula S., Struktura rodziny, [w:] Pedagogika rodziny, (red.) S. Kawula, J. Brągiel, A.W. Janke, Toruń 2002.
Kobak M., Jednorazowe świadczenie z ustawy „Za życiem”, „Przegląd Prawa Publicznego” 2021, nr 3.
Kocowski T., Reglamentacja formą interwencjonizmu państwowego w społecznej gospodarce rynkowej, [w:] Państwo i rynek. Obszary zawodności, (red.) U. Kalina-Prasznic, Wrocław 2011.
Kolankiewicz M., Zaniedbywanie dzieci, „Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 2021, nr 2(39).
Kołaczkowski B., Ratajczak M., Pomoc społeczna. Wybrane instytucje pomocy rodzinie i dziecku, Warszawa 2013.
Kościuk D., Prawo a sprawiedliwość w procesie sądowej interpretacji norm prawa do świadczeń rodzinnych, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 2021, Przegląd Prawa i Administracji, nr CXXVII.
Kowalski G., Założenia prawa rodzinnego w świetle Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, [w:] Prawo rodzinne w dobie przemian, (red.) P. Kasprzyk, P. Wiśniewski, Lublin 2009.
Kozdrowicz E., Sytuacja dziecka w rodzinie matki samotnej, Warszawa 1989; M. Racław-Markowska, Sytuacja materialno-bytowa samotnych matek, [w:] Samotne macierzyństwo i polityka społeczna, (red.) M. Rymsza, Warszawa 2001.
Krajewski R., Kontratyp karcenia małoletnich po wprowadzeniu prawnego zakazu stosowania wobec nich kar cielesnych, „Palestra” 2012, nr 1–2.
Krasiejko I., Polityka rodzinna i praca socjalno-wychowawcza jako działania na rzecz rodzin niepełnych „Praca Socjalna” 2018, nr 4(33).
Krawczak-Chmielecka A., O rozwoju praw dziecka w Polsce i na świecie, „Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 2016, t. 16, nr 2.
Kustra E., Zasada pomocniczości a przekształcenia polskiego systemu prawa i społecznej świadomości, „Studia Iuridica Toruniensia” 2002, Przemiany Polskiego Prawa, t. 2.
Lewandowicz-Machnikowska M., [w:] Świadczenia rodzinne. Komentarz, R. Babińska-Górecka, M. Lewandowicz-Machnikowska, Wrocław 2010.
Lewandowicz-Machnikowska M., A. Górnicz-Mulcahy, Europejska Karta Społeczna, [w:] System Prawa Pracy, t. X, Międzynarodowe publiczne prawo pracy. Standardy europejskie, (red.) K.W. Baran, Warszawa 2020, LEX\el., rozdz. 18.2.
Lewandowicz-Machnikowska M., Świadczenie rodzicielskie, [w:] Pomoc społeczna. Wsparcie socjalne. Meritum, (red.) I. Sierpowska, Warszawa 2022.
Linczowska A., Ochrona prawna dziecka a regulacje dotyczące odpowiedzialności na gruncie Kodeksu karnego i ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, „Studia Prawnoustrojowe” 2020, nr 5.
Liszcz T., Rodzina, [w:] System Prawa Pracy. Część ogólna, t. I, (red.) K.W. Baran, Warszawa 2017, LEX\el., rozdz. 4.12.
Łamejko D., Macierzyństwo jako wartość filozoficzna i moralna, „Etyka” 2003, nr 36.
Łączkowska M., Zasada trwałości małżeństwa w polskim prawie rodzinnym – aspekty materialne i procesowe, „Studia Prawnoustrojowe” 2014, nr 24.
Łopatka A., Dziecko – jego prawa człowieka, Warszawa 2000.
Łopatka A., Konwencja praw dziecka, „Państwo i Prawo” 1990, nr 3.
Łopatka A., Międzynarodowe prawo praw człowieka: zarys, Warszawa 1993.
Hanyś E.A., Polska jako kraj inicjujący i współtworzący Konwencję o prawach dziecka, „Wrocławskie Studia Politologiczne” 2015, nr 19.
Łukasiewicz J.M., Przysposobienie w polskim porządku prawnym – informacje wprowadzające, [w:] Instytucje prawa rodzinnego, (red.) J.M. Łukasiewicz, S. Grobel, R. Łukasiewicz, J. Wiktor, Warszawa 2014, LEX\el., pkt 9.2.
Maciejko W., Instytucje pomocy społecznej, Warszawa 2009.
Maciejko W., Postępowanie wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczka alimentacyjna. Komentarz, Warszawa 2007.
Magierek D., Kompetencje Unii Europejskiej w zakresie polityki społecznej, [w:] Europejska polityka społeczna, (red.) R. Gabryszak, D. Magierek, Warszawa 2011.
Maziarz M., Światowa Konstytucja Praw Dziecka, „Przegląd Prawno-Ekonomiczny” 2010, nr 11.
Mazowiecka L., Wytyczne Komitetu Ministrów Rady Europy w sprawie wymiaru sprawiedliwości przyjaznego dziecku, „Ius Novum” 2016, nr 3.
Mączyński A., Konstytucyjne podstawy prawa rodzinnego, [w:] Państwo prawa i prawo karne. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Zolla, t. 1, (red.) P. Kardas, T. Sroka, W. Wróbel, Warszawa 2012, LEX\el.
Mendecka K., Klauzula dobra dziecka w konwencji o prawach dziecka i w prawie polskim (wybrane problemy), „Acta Universitatis Lodziensis” 2016, Folia Iuridica, nr 77.
Michalak M., Jaros P., Prawo dziecka do obojga rodziców, „Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 2014, t. 13, nr 3.
Michalski R., Cele polityki gospodarczej, [w:] Wstęp do polityki gospodarczej, H. Bąk, Z. Marciniak, R. Michalski, D. Rosati, Warszawa 1990.
Michałowska K., Ochrona zdrowia dziecka i jego rodziny a realizacja obowiązku nauki w sytuacji stanu epidemii, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2021, nr 1.
Milaniuk P., Miejsca dziecka w systemie prawa w świetle współczesnych zagrożeń, [w:] Pedagogika prewencji. Dzieci, młodzież, rodzina, (red.) J. Zimny, Stalowa Wola 2013.
Milton-Delsol Ch., Zasada pomocniczości, Kraków 1995.
Mitrus L., Prawa społeczne w Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej, „Państwo i Prawo” 2013, nr 7.
Morawska E.H., Ochrona praw dziecka w świetle art. 72 Konstytucji RP.
Uwagi na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2007, nr 4.
Morawska M., Zakaz stosowania kar cielesnych a pozaustawowy kontratyp karcenia wychowawczego, „Prokuratura i Prawo” 2012, nr 10.
Nazar M., Niektóre zagadnienia małżeństwa i rodziny w świetle unormowań Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. „Rejent” 1997, nr 5(73).
Nitecki S., Piecza zastępcza, [w:] Pomoc społeczna. Wsparcie socjalne.
Meritum, (red.) I. Sierpowska, Warszawa 2022.
Nitecki S., Prawo do pomocy społecznej w polskim systemie prawnym, Warszawa 2008.
Nitschke S.B., Polityka społeczna państwa i jej instytucjonalne formy, „Zeszyty Naukowe Dolnośląskiej Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Techniki w Polkowicach”, Studia z Nauk Społecznych 2009, nr 1.
Nowicka-Skóra A., Warunki nabycia prawa do świadczenia wychowawczego, [w:] Pomoc społeczna. Wsparcie socjalne. Meritum, (red.) I. Sierpowska, Warszawa 2022.
Olejniczak A., [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, (red.) H. Dolecki, T. Sokołowski, Warszawa 2013.
Olejniczak-Szałowska E., Zasada kompetencyjności, [w:] Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, (red.) Z. Duniewska, B. Jaworska-Dębska, R. Michalska-Badziak, E. Olejniczak-Szałowska. M. Stahl, Warszawa 2016.
Olszewski B., Uniwersalna definicja dziecka?, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 2011, Przegląd Prawa i Administracji, nr LXXXV.
Oniszczuk J., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Zakamycze 2000.
Pawlak A., Ochrona dzieci przed cyberprzestępczością w systemie Organizacji Narodów Zjednoczonych. https://eurofur.eu/wp-content/uploads/2020/10/p6.pdf, dostęp: 17.07.2022.
Piechowiak M., Czym są prawa dziecka, [w:] Prawa dziecka po przystąpieniu do Unii Europejskiej. Materiały z konferencji Rzecznika Praw Dziecka, Warszawa 2004.
Pikus S., Macierzyństwo w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, „Przegląd Prawno-Ekonomiczny” 2010, nr 13.
Piotrowski R., Nowa regulacja przerywania ciąży w świetle Konstytucji, „Państwo i Prawo” 2021, nr 8.
Plewka J., Instytucja wysłuchania małoletniego w świetle unormowań prawnych kodeksu postępowania cywilnego, [w:] Tendencje prawa materialnego i procesowego cywilnego, (red.) E. Marszałkowska-Krześ, Wrocław 2017.
Pomykało W. (red.), Encyklopedia pedagogiczna, Warszawa 1997.
Prusinowska-Marek A., Praktyka sądowa w zakresie realizacji zasady tymczasowości pieczy zastępczej, „Prawo w Działaniu” 2019, nr 40.
Przeperski J., Rodzina wielodzietna w przestrzeni publicznej. Przykład wdrożenia Karty Dużej Rodziny, „Teologia i Moralność” 2014, nr 1(15).
Przyborowska-Klimczak A., Ochrona prawna dziecka w publicznym prawie międzynarodowym, „Teka Komisji PAN Odział w Lublinie” 2019, t. XII, nr 1.
Pysz P., Społeczna gospodarka rynkowa. Ordoliberalna koncepcja polityki gospodarczej, Warszawa 2008.
Pyzik G., Regulacja instytucji opieki zastępczej w Polsce: od systemu opieki nad dzieckiem do systemu opieki nad rodziną i dzieckiem, „Resovia Sacra” 2010, nr 17.
Raczkowska M., Minimum socjalne i minimum egzystencji–wzorce warunków bytu ludności żyjącej w sferze ubóstwa, „Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie – Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej” 2006, nr 58.
Radwański Z., Konstytucyjna ochrona małżeństwa, macierzyństwa i rodziny, [w:] Prace cywilistyczne, S. Wójcik (red.), Warszawa 1990.
Radwański Z., Zmiany konstytucyjne PRL dotyczące rodziny, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1977, nr 2.
Rajkiewicz A., Istota polityki społecznej – wczoraj i dziś, [w:] Polityka społeczna, (red.) A. Rajkiewicz, J. Supińska, M. Księżopolski, Katowice 1998.
Respond E., Prawne aspekty ochrony zdrowia dzieci w Polsce, „Roczniki Nauk Prawnych” 2014, t. XXIV, nr 3.
Rommer T., Opieka nad rodziną i dzieckiem w ustawie o pomocy społecznej, „Prawo Pracy” 2002, nr 6.
Rosati D.K., Europejski model społeczny. Osiągnięcia, problemy i kierunki zmian, [w:] Europejski model społeczny. Doświadczenia i przyszłość, (red.) D.K. Rosati, Warszawa 2009.
Różycka-Jaraś S., Karcenie dzieci — czyn zabroniony czy okoliczność uchylająca bezprawność, Warszawa 2012.
Rymsza M., Polityka rodzinna: cele, wartości, rozwiązania – w poszukiwaniu konsensualnego programu, [w:] Polityka wobec rodziny w Polsce, (red.) J. Szymańczak, Warszawa 2015.
Rzewuski M., Definicja dziecka w Polsce. Uwagi de lege lata i de lege ferenda, „Rejent” 2007, nr 4(192).
Sajfan M., Instytucja rodzin zastępczych. Problemy prawno-organizacyjne, Warszawa 1982.
Safjan M., Podstawowe kierunki rozwoju opieki nad dzieckiem w rodzinach zastępczych, „Państwo i Prawo” 1980, nr 1.
Sas R., Instytucja wysłuchania dziecka w postępowaniu cywilnym, [w:] Prawo małżeńskie i jego relacje z innymigałęziami prawa, (red.) I.A. Jaroszewska, G. Ćwikliński, Olsztyn 2017.
Schulz A.N., O Konwencji o prawach dziecka i o jej wpływie na prawo polskie, [w:] Prawa dziecka. Konteksty prawne i pedagogiczne, (red.) M. Andrzejewski, Poznań 2012.
Secomski K., Elementy polityki ekonomicznej, Warszawa 1972.
Sidorko A., [w:] Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Komentarz, (red.) A. Pietraszewska-Macheta, Warszawa 2018, LEX\el., komentarz do art. 2.
Sierpowska I., Malicka-Ochtera A., Obowiązek alimentacyjny dzieci wobec rodziców a prawo do świadczeń z pomocy społecznej, „Praca Socjalna” 2018, nr 3(33).
Sierpowska I., Pomoc społeczna jako administracja świadcząca. Studium administracyjnoprawne, Warszawa 2012.
Sierpowska I., Pomoc społeczna. Komentarz, Warszawa 2021.
Sierpowska I., Prawo pomocy społecznej, Warszawa 2011.
Sierpowska I., Zasada pomocniczości w pomocy społecznej, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 2009, Przegląd Prawa i Administracji,  nr LXXIX.
Siostrzonek-Sergiel A., Kilka uwag na temat zakresu konstytucyjnej ochrony rodziny, „Monitor Prawniczy” 2015, nr 23.
Sitarz O., Ochrona dziecka przed przemocą w polskim prawie karnym, „Państwo i Prawo” 2004, nr 4.
Skowyra J., Konstytucyjna zasada równości na gruncie ustawy z 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2017, nr 3(37).
Słownik języka polskiego, opr. E. Drabik, E. Sobol, t. 1, Warszawa 2007.
Słownik języka polskiego, opr. E. Drabik, E. Sobol, t. 2, Warszawa 2007.
Słyk J., Aspekty prawne wysłuchania dziecka w postępowaniu cywilnym, „Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 2015, t. 14, nr 4.
Smyczyński T., Pojęcie i status osobowy dziecka w świetle konwencji praw dziecka i prawa polskiego, „Państwo i Prawo” 1991, nr 4.
Smyczyński T., Prawo rodzinne i opiekuńcze, Warszawa 2009.
Smyczyński T., Rodzina i prawo w świetle nowej Konstytucji, „Państwo i Prawo” 1997, nr 11–12.
Sobczyk A., Prawo dziecka do opieki rodziców jako uzasadnienie dla urlopu i zasiłku macierzyńskiego, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2015, nr 9.
Sobczyk A., W sprawie aktualnego modelu ochrony kobiet w ciąży oraz jego wewnętrznej sprzeczności, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2013, nr 30.
Soniewicka M., Spór o dopuszczalność przerywania ciąży z perspektywy etycznej i filozoficznoprawnej (komentarz do wyroku TK w sprawie K 1/20), „Państwo i Prawo” 2021, nr 8.
Soriano A., Przemoc wobec dzieci, Kraków 2002.
Spurek S., Prawne i społeczne aspekty przeciwdziałania przemocy, [w:] Pomoc społeczna. Wsparcie socjalne. Meritum, (red.) I. Sierpowska, Warszawa 2022.
Spurek S., Wsparcie w ramach Karty Dużej Rodziny, [w:] Pomoc społeczna. Wsparcie socjalne. Meritum, I. Sierpowska (red.), Warszawa 2022.
Stadniczenko J., Prawo dziecka do edukacji w systemie prawa międzynarodowego i polskiego, [w:] Problemy edukacji w Europie Środkowej i Wschodnie. Wybrane aspekty badań, (red.) W. Słomski, Z. Sirojć, Warszawa 2020.
Stadniczenko S.L., Ochrona dziecka wynikająca z art. 19 Konwencji o prawach dziecka oraz art. 72 Konstytucji RP, „Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy” 2017, nr 22(1).
Sterna-Zielińska K., Zakres semantyczny pojęcia „rodzina” w prawie polskim, „Krytyka Prawa” 2016, nr 1.
Stębelski M., Jeszcze na temat art. 18 Konstytucji RP. Uwagi na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, „Zeszyty Prawnicze” 2021, nr 21(1).
Stojanowska W., Dobro dziecka jako klauzula generalna w konwencji i w prawie polskim, [w:] Konwencja o prawach dziecka. Wybrane zagadnienia, (red.) T. Smyczyński, Poznań 1994.
Stopka K., Prawo do zasiłku macierzyńskiego po ustaniu ubezpieczenia chorobowego – wybrane zagadnienia, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 2019, Przegląd Prawa i Administracji, nr CXVII.
Stopka K., Zasada subsydiarności w prawie pomocy społecznej, Warszawa 2009.
Strzebinczyk J., Prawo rodzinne, Zakamycze 2003.
Sylwestrzak A., O klauzuli generalnej dobra rodziny, „Studia Prawno-ustrojowe” 2019, nr 45.
Szarfenberg R., Pojęcie polityki społecznej, [w:] Polityka społeczna, G. Firlit-Fesnak, J. Męcina, Warszawa 2018.
Szczęch D., Ochrona praw dziecka w konwencjach międzynarodowych, https://wspia.eu/media/yypgeg10/08-szcz%C4%99ch-dorota.pdf; dostęp: 20.10.2022.
Szot A., Klauzula generalna jako ponadgałęziowa konstrukcja systemu prawa, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 2016, nr LXIII.
Sztabiński P.B., Sytuacja materialna: propozycje pojęcia, „Przegląd Socjologiczny” 1989, t. XXXVII.
Szuba M., Definicja dziecka na gruncie art. 304 5  Kodeksu pracy – na tle porównawczym, „Roczniki Administracji i Prawa” 2018, nr XVIII(1).
Szurgacz H., Opieka społeczna czy pomoc społeczna, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 1990, PRAWO, nr CLXXXVI.
Szyszka M., Wielodzietność w Polsce – społeczne postrzeganie i pomoc państwa, [w:]  Rodzina wobec wyzwań współczesności. Wybrane problemy, (red.) I. Taranowicz, S. Grotowska, Wrocław 2015.
Świątek-Rudoman J., Uprawnienia kobiet po poronieniu i urodzeniu martwego dziecka w oparciu o obowiązujące przepisy prawa, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2017, nr 38.
Świątkowski A.M., Prawo socjalne Rady Europy, Warszawa 2006.
Święch K., Pozycja rodziny w polskim prawie podatkowym, Warszawa 2013.
Telusiewicz P., Służebna rola zwrotu rodzinny w przepisach prawa polskiego, Lublin 2013.
Trawińska M., Rodziny niepełne i wielodzietne, Warszawa 1996.
Trzpil I.A., Polityka gospodarcza a polityka społeczna. Ujęcie modelowe i rzeczywistość, „Studia Społeczno-Polityczne” 2006–2007, nr 3–4.
Tuleja P., [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, (red.) P. Tuleja, Warszawa 2021, LEX/el., komentarz do art. 18.
Tyszka Z., Socjologia rodziny w Polsce, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1990, nr 3–4.
Ubóstwo w Polsce w latach 2013–2014, Studia i analizy statystyczne, GUS, Warszawa 2015.
Wieruszowski R., Zasada równości i niedyskryminacji w świetle orzecznictwa Komitetu Praw Człowieka (wybrane zagadnienia), „Państwo i Prawo” 2000, nr 4.
Wilbrandt-Gotowicz M.B., Instytucja pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych, Warszawa 2010.
Winczorek P., Małżeństwo poza sporem, „Rzeczpospolita” z 17 lipca 2011 r.
Winiarski B. (red.), Polityka gospodarcza, Warszawa 1999.
Winiarz J., Prawo rodzinne, Warszawa 1992.
Winiarz J., Prawo rodzinne, Warszawa 1994.
Wiśniowska E., Rodzina jako podmiot prawa rodzinnego, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 1987, PRAWO, nr CLIV.
Wołoszyn-Cichocka A., Konstytucyjny obowiązek zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom ciężarnym, osobom niepełnosprawnym i osobom w podeszłym wieku przez władze publiczne, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 2017, t. LXIV, nr 1.
Wybrańczyk D., Instytucja wysłuchania małoletniego przed sądem w sprawach go dotyczących, „Zeszyty Prawnicze” 2020, nr 2(66).
Wybrańczyk D., Sytuacja prawna małoletniego dziecka rozwodzących się rodziców, Warszawa 2022, LEX/el., rozdz. 1 pkt 1.
Zacharko L., Wartenberg-Kempka B., Dobro dziecka jako wartość najwyższa w prawie administracyjnym, [w:] Aksjologia prawa administracyjnego, t. 1, (red.) J. Zimmermann, Warszawa 2017.
Zacharko L., Wartenberg-Kempka B., Rzecznik Praw Dziecka w systemie pozasądowej ochrony praw dzieci, [w:] Pozasądowa ochrona praw i wolności jednostki, instytucje, standardy, efektywność, (red.) E. Wójcicka, Częstochowa 2014.
Zajączkowska J., Głos dziecka na wokandzie – o instytucji wysłuchania małoletniego, „Palestra” 2013, nr 7–8.
Zajączkowska-Burtowy J., [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, (red.) M. Fras, M. Habdas, Warszawa 2021, LEX/el., komentarz do art. 112 3.
Zajączkowska-Burtowy J., Burtowy M., Tożsamość dziecka w pieczy zastępczej. Po 30 latach od uchwalenia Konwencji o prawach dziecka, „Prokuratura i Prawo” 2020, nr 1.
Zimmermann J., Prawo administracyjne, Zakamycze 2006.
Zmełty M., Zadania samorządu terytorialnego z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, „Samorząd Terytorialny” 2014, nr 9.
Zubik M., Podmioty konstytucyjnych wolności, praw i obowiązków, „Przegląd Legislacyjny” 2007, nr 2.
Żuchelkowska K., Prawa dziecka a dobro dziecka, „Nauczyciel i Szkoła” 2018, nr 66.
Żukowski Ł, Rola Rzecznika Praw Dziecka w ochronie praw dzieci, [w:] Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, (red.) M. Jabłoński, Wrocław 2014.
Żyznowski T., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2, (red.) A. Marciniak, K. Piasecki, Warszawa 2016.