Komentarz do Konstytucji RP art. 148

Spis treści:

Wykaz skrótów
Komentowany przepis Konstytucji RP
Wprowadzenie

Artykuł 148

1  Uregulowania w poprzednich konstytucjach
2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej
3. Reprezentowanie Rady Ministrów
4. Kierowanie pracami Rady Ministrów
5. Wydawanie rozporządzeń
6. Zapewnianie wykonywania polityki Rady Ministrów i określanie sposobów jej wykonywania
7. Koordynowanie i kontrolowanie pracy członków Rady Ministrów
8. Sprawowanie nadzoru nad samorządem terytorialnym
9.  wierzchnictwo służbowe nad pracownikami administracji rządowej

Bibliografia opracowań naukowych

Bibliografia opracowań naukowych

Andeweg R.B., The Dutch Prime Minister: Not isn’t Chairman, Not yet Chief?,
„West European Politics” 1991, vol. 14.
Balicki R., Komentarz do art. 148, w: Komentarz. Konstytucja Rzeczypospo-
litej Polskiej, red. M. Haczkowska, Warszawa 2014.
Bałaban A., Reguły ustrojowe w zakresie form aktów prawnych Rady Mini-
strów, w: Rada Ministrów. Organizacja i funkcjonowanie, red. A. Bałaban,
Zakamycze 2002.
Bałaban A., Unity and Decentralization of the State, w: The Principles of
Basic Institutions of the System of Government in Poland, red. P. Sar-
necki, A. Szmyt, Z. Witkowski, Warszawa 1999.
Banaszak B., Szef rządu we współczesnych systemach ustrojowych, „Prze-
gląd Prawa Konstytucyjnego” 2011, nr 2.
Bankowicz M., Transformacje konstytucyjnych systemów władzy państwowej
w Europie Środkowej, Kraków 2011.
Berek M., Konstytucyjne ramy wykonywania przez Prezesa Rady Ministrów
funkcji przewodniczącego kolegialnego organu władzy publicznej, w:  
25 lat transformacji ustrojowej w Polsce i w Europie Środkowo-Wschod-
niej, red. E. Gdulewicz, W. Orłowski, S. Patyra, Lublin 2015.
Bosiacki A., Samorząd terytorialny jako pojęcie naturalne i prawne. Pol-
skie doświadczenia w perspektywie komparatystycznej, w: Samorząd 116 Bibliografia
terytorialny w Polsce i w Niemczech, t. I, red. M.-E. Geis, G. Grabarczyk,
J. Kostrubiec, J. Paśnik, Warszawa 2015.
Bożek M., Nadzór Prezesa Rady Ministrów nad służbami specjalnymi i spo-
soby jego realizacji w świetle obowiązującego ustawodawstwa, „Prze-
gląd Sejmowy” 2010, nr 3.
Brodziński W., Republika Rumuńska, w: W. Brodziński, D. Górecki, K. Skot-
nicki, T. Szymczak, Wzajemne stosunki między władzą ustawodawczą
a wykonawczą. Białoruś, Czechy, Litwa, Rumunia, Słowacja, Węgry, Łódź
1996.
Brodziński W., Wstęp do Konstytucji Węgier, Warszawa 2012.
Burdeau G., Droit Constitutionnel et Institution Politiques, Paris 1969.
Camby J.P., Servent P., Parlament V Republiki Francuskiej, Warszawa 1999.
Cazorla Prieto L.M., Arnaldo Alcubilla E., Temas de Derecho Constitutional
y Derecho Administrativo, Madrid 1988.
Chmaj M., Juchniewicz J., Komentarz do Konstytucji RP. Art. 102, 103, 104,
Warszawa 2020.
Chronovski N., Drinóczi T., Petrétei J., The Governmental System of Hun-
gary, w: Governmental Systems of Central and Eastern European States,
red. N. Chronovski, T. Drinóczi, T. Takács, Warszawa 2011.
Chruściak R., Kształtowanie się konstytucyjnej koncepcji instytucji Prezesa
Rady Ministrów, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2011, nr 2.
Ciapała J., Administracja rządowa w terenie, w: Rada Ministrów. Organizacja
i funkcjonowanie, red. A. Bałaban, Zakamycze 2002.
Ciapała J., O kilku dylematach wokół instytucji kontrasygnaty, w: Konstytu-
cjonalizm polski. Refleksje z okazji jubileuszu 70-lecia urodzin i 45-lecia
pracy naukowej Profesora Andrzeja Szmyta, red. A. Gajda, K. Grajewski,
A. Rytel-Warzocha, P. Uziębło, M.M. Wiszowaty, Gdańsk 2020.
Ciemniewski J., Niektóre zagadnienia struktury rządu PRL, „Państwo i Pra-
wo 1981, z. 8, s. 49 oraz P. Sarnecki, Komentarz do art. 148, w: Kon-
stytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, tom II, red. L. Garlicki,
Warszawa 2001,
Complak K., Opozycja parlamentarna w obowiązującej i w przyszłej Kon-
stytucji RP, „Przegląd Sejmowy” 1995, nr 2.117 Bibliografia
Cybichowski Z., Polskie prawo państwowe na tle uwag z dziedziny nauki
o państwie i porównawczego prawa państwowego, część III, Warszawa
1929.
Dąbek D., Zimmermann J., Decentralizacja poprzez samorząd terytorialny
w ustawodawstwie i orzecznictwie pokonstytucyjnym, w: Samorząd te-
rytorialny. Zasady ustrojowe i praktyka, red. P. Sarnecki, Warszawa 2005.
Deryng A., Równowaga władzy ustawodawczej i władzy wykonawczej a no-
wa konstytucja polska, Lublin 1937.
Dudzik P., Funkcje rządu w Królestwie Hiszpanii na gruncie Konstytucji
z dnia 27 grudnia 1978 r., „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2015,  
nr 1.
Eisenmann P., Rzeczywista rola Rady Ministrów w systemie partii hegemo-
nicznej, w: Nasza konstytucja. Ustrój III RP lat 2015–2022, red. M. Zubik,
J. Podkowik, Warszawa 2023.
Faryś J., Gabinet Artura Śliwińskiego 28.VI.1922 – (31) 7.VII.1922, w: Gabine-
ty Drugiej Rzeczypospolitej, red. J. Faryś, J. Pajewski, Szczecin–Poznań
1991.
Florczak M., Republika Malty, w: Ustrój Unii Europejskiej i ustroje państw
członkowskich, red. P. Sarnecki, Warszawa 2007.
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2021.
Gdulewicz E., System konstytucyjny Francji, Warszawa 2000.
Gdulewicz E., Mojak R., Rola ustrojowa i struktura organizacyjna Rady Mi-
nistrów, w: Ustrój i struktura aparatu państwowego i samorządu tery-
torialnego, red. W. Skrzydło, Warszawa 1997.
Gebethner S., System rządów RP – model konstytucyjny a praktyka, w:
Stosowanie Konstytucji RP z 1997 roku – doświadczenia i perspektywy,
red. Z. Maciąg, Kraków 2006.
Głowacki A., System konstytucyjny Holandii, Warszawa 2003.
Górecki D., Pozycja ustrojowoprawna Prezydenta RP i rządu w ustawie
konstytucyjnej z 23 kwietnia 1935 roku, Łódź 1993.
Grzybowski M., Prezes Rady Ministrów, w: Administracja publiczna. Ustrój
administracji państwowej centralnej, red. B. Szmulik, K. Miaskowska-
-Daszkiewicz, Warszawa 2012.118 Bibliografia
Grzybowski M., Systemy konstytucyjne państw skandynawskich, Warszawa
1998.
Izdebski H. (red.), Funkcjonowanie i aparat Rady Ministrów i Prezesa Rady
Ministrów, Warszawa 1993.
Izdebski H., Kolegialność i jednoosobowość w zarządzie centralnym pań-
stwa nowożytnego, Warszawa 1975.
Izdebski H., Komentarz do Konstytucji RP. Artykuł 146, 147, 150, 151, War-
szawa 2023.
Jagielski J., W sprawie treści kategorii „administracja rządowa” i „administra-
cja samorządowa”, w: Nauka administracji wobec wyzwań współczesne-
go państwa prawa, red. J. Łukasiewicz, Rzeszów 2002.
Jednaka W., Gabinety koalicyjne w III RP, Wrocław 2004.
Juchniewicz J., Prawnoustrojowy status ministra – członka Rady Ministrów,
Toruń 2018.
Kallas M., Konstytucje Polski. Studia monograficzne z dziejów polskiego
konstytucjonalizmu, t. I i II, Warszawa 1990.
Kamiński J., Republika Grecka, w: Ustrój Unii Europejskiej i ustroje państw
członkowskich, red. P. Sarnecki, Warszawa 2007.
Karp J., Wielkie Księstwo Luksemburga, w: Ustrój Unii Europejskiej i ustroje
państw członkowskich, red. P. Sarnecki, Warszawa 2007.
Kędziora P., Procedura przygotowania projektu aktu wykonawczego, w: Za-
rys metodyki pracy legislatora. Ustawy. Akty wykonawcze. Prawo miej-
scowe, red. A. Malinowski, Warszawa 2009.
Kierończyk P., Republika Łotewska, w: Ustrój Unii Europejskiej i ustroje
państw członkowskich, red. P. Sarnecki, Warszawa 2007.
Komarnicki W., Ustrój państwowy Polski współczesnej. Geneza i system,
Wilno 1937.
Konarski M., Opinia prawna dotycząca projektu ustawy „O organizacji i try-
bie prac Rady Ministrów” ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień
konstytucyjnych, Biuro Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu, nr 91,
Warszawa 1996.
Konarski W., System konstytucyjny Irlandii, Warszawa 2005.119 Bibliografia
Krawczyk R.P., Nadzór i kontrola nad samorządem terytorialnym – aspekty
konstytucyjno-ustawowe i faktyczne, w: Samorządy w Konstytucji RP
z 2 kwietnia 1997 roku, red. Z. Witkowski, A. Bień-Kacała, Toruń 2013.
Krawczyk R.P., Nadzór Prezesa Rady Ministrów nad samorządem terytorial-
nym, w: Wokół rządu w polskim i litewskim prawie konstytucyjnym, red.
D. Górecki, Łódź 2019.
Kruk M., V czy VI Republika? Rozważania wstępne o kierunku zmian kon-
stytucji francuskiej i ich znaczeniu dla doktryny polskiej, „Przegląd Sej-
mowy” 2008, nr 6.
Kruk M. (red.), Jaka konstytucja? Analiza projektów Konstytucji RP zgło-
szonych Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego w 1993 r.,
Warszawa 1994.
Kuciński J., Rada Ministrów PRL jako organ sprawujący ogólne kierownictwo
w dziedzinie stosunków z innymi państwami, „Państwo i Prawo” 1974,
z. 11.
Kulig A., Struktura i kompetencje rządu, w: Zarys ustroju państwowego
Polski (Zagadnienia podstawowe Małej Konstytucji), red. P. Sarnecki,
Kraków 1993.
Lauc Z., Ivanda S., The Croatian Governmental system, w: Governmental
Systems of Central and Eastern European States, red. N. Chronovski,  
T. Drinóczi, T. Takács, Warszawa 2011.
Łabno A., Republika Portugalska, w: Ustrój Unii Europejskiej i ustroje państw
członkowskich, red. P. Sarnecki, Warszawa 2007.
Mojak R., Skład, organizacja wewnętrzna oraz zasady i tryb funkcjonowa-
nia Rady Ministrów, w: Rada Ministrów. Organizacja i funkcjonowanie,  
red. A. Bałaban, Zakamycze 2002.
Mołdawa T., Struktura i zasady funkcjonowania rządu Hiszpanii, w: Prawo,
parlament i egzekutywa we współczesnych systemach rządów. Księ-
ga poświęcona pamięci Profesora Jerzego Stembrowicza, red. S. Bożyk,
Białystok 2009.
Myśliwiec M., Cechy hiszpańskiego systemu rządów, „Przegląd Prawa Kon-
stytucyjnego” 2010, nr 2–3.120 Bibliografia
Niemczuk P., Aksjologia koordynacji w administracji publicznej, w: Aksjo-
logia prawa administracyjnego, red. J. Zimmermann, Warszawa 2017.
Ochendowski E., Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej w świetle nowej
regulacji prawnej, w: Księga pamiątkowa ku czci Profesora Leopolda
Steckiego, red. M. Bączyk, Toruń 1997.
Opaliński B., Rozdzielenie kompetencji władzy wykonawczej między Pre-
zydenta RP oraz Radę Ministrów na tle Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej z 1997 roku, Warszawa 2012.
Osiewicz P., Wstęp do Konstytucji Republiki Cypryjskiej, Warszawa 2013.
Patyra S., Dualizm egzekutywy – konieczność czy anachronizm?, w: Zmie-
niać Konstytucję Rzeczypospolitej czy nie zmieniać ?, red. D. Dudek,
Lublin 2017.
Patyra S., Pozycja ustrojowa Prezesa Rady Ministrów pod rządami Kon-
stytucji marcowej z 1921 roku – regulacje a praktyka konstytucyjna,
w: O niepodległą i granice, T. 11. 100-lecie Konstytucji marcowej –
przeszłość a współczesność, red. W. Jakubowski, J. Wojnicki, P. Załęski,
Warszawa 2022.
Patyra S., Prawnoustrojowy status Prezesa Rady Ministrów w świetle Kon-
stytucji z 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2002.
Patyra S., Prezes Rady Ministrów pod rządami Konstytucji z 2 kwietnia
1997 r. – kanclerz czy primus inter pares ?, w: Konstytucja w państwie
demokratycznym, red. S. Patyra, M. Sadowski, K. Urbaniak, Poznań 2017.
Patyra S., Republika Słowenii, w: Ustrój Unii Europejskiej i ustroje państw
członkowskich, red. P. Sarnecki, Warszawa 2007.
Patyra S., Rząd Jana Olszewskiego (23 XII 1991 – 5 VI 1992), w: Rządy
koalicyjne w III RP, red. M. Chmaj, Olsztyn 2006.
Purc-Kurowicka K., Rozporządzenie jako akt normatywny wydawany przez
Prezesa Rady Ministrów, „Humanities and Social Sciences” 2014, vol.
XIX.
Rakowska A., Kontrasygnata aktów głowy państwa w wybranych państwach
europejskich, Toruń 2009.
Rurak A., Pozycja prawna Prezesa Rady Ministrów po zmianie Konstytucji
w 1976 r., „Annales UMCS” 1979, t. XXVI.121 Bibliografia
Rybicki M., Pozycja ustrojowa rządu w systemie politycznym PRL w latach
1970–1980, „Państwo i Prawo” 1982, z. 10.
Sarnecki P., Kierownicze kompetencje Prezesa Rady Ministrów w strukturze
administracji rządowej, „Przegląd Sejmowy” 2011, nr 3.
Sarnecki P., Komentarz do art. 52, w: Komentarz do Konstytucji RP, red.  
L. Garlicki, Warszawa 1996.
Sarnecki P., Komentarz do art. 148, w: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej.
Komentarz, tom II, red. L. Garlicki, Warszawa 2001.
Sarnecki P., Komentarz do art. 171, w: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej.
Komentarz, tom IV, red. L. Garlicki, Warszawa 2005.
Sarnecki P., Prezes Rady Ministrów w ewolucji przepisów ustrojowych III
Rzeczypospolitej, w: W kręgu zagadnień konstytucyjnych, red. M. Kudej,
Katowice 1999.
Sarnecki P., Ustroje konstytucyjne państw współczesnych, Zakamycze 2003.
Siedlik Ł., Rząd w rozwiązaniach ustrojowych Polski, Czech i Słowacji,  
„Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2019, nr 4.
Šilejkis E., Podstawy statusu Rządu Litwy i aktualności konstytucyjne z lat
2016–2018, w: Wokół rządu w polskim i litewskim prawie konstytucyj-
nym, red. D. Górecki, Łódź 2019.
Silk P., Walters R., Jak działa parlament brytyjski, Warszawa 1994.
Składowski K., System rządów w Republice Chorwacji, Łódź 2013.
Skotnicki K., Republika Słowacka, w: W. Brodziński, D. Górecki, K. Skotnicki,
T. Szymczak, Wzajemne stosunki między władzą ustawodawczą a wyko-
nawczą. Białoruś, Czechy, Litwa, Rumunia, Słowacja, Węgry, Łódź 1996.
Skotnicki K., System konstytucyjny Czech, Warszawa 2000.
Skrzydło W., Status prawny Prezesa Rady Ministrów w świetle Małej Kon-
stytucji, w: Z teorii i praktyki konstytucjonalizmu – prace ofiarowane
Profesorowi Andrzejowi Gwiżdżowi, red. Z. Jarosz, „Studia Iuridica”,  
t. 28, Warszawa 1995.
Skrzydło W., Ustrój polityczny RP w świetle Konstytucji z 1997 r., Kraków
1998.
Skrzydło W., Zakrzewski W., Wokół sporu kompetencyjnego między Prezy-
dentem RP a rządem, w: Prawa człowieka. Społeczeństwo obywatelskie. 122 Bibliografia
Państwo demokratyczne. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi
Pawłowi Sarneckiemu, red. P. Tuleja, M. Florczak-Wątor, S. Kubas, War-
szawa 2010.
Sokolewicz W., Komentarz do art. 153, w: Konstytucja Rzeczypospolitej
Polskiej. Komentarz, t. II, red. L. Garlicki, Warszawa 2001.
Sokolewicz W., Komentarz do art. 161, w: Konstytucja Rzeczypospolitej
Polskiej. Komentarz, tom II, red. L. Garlicki, Warszawa 2001.
Stembrowicz J., Rząd w systemie parlamentarnym, Warszawa 1982.
Stembrowicz J., Struktura, organizacja i tryb funkcjonowania Rządu Polskiej
Rzeczypospolitej Ludowej, Warszawa 1974.
Szepietowska B., Instytucje ustrojowe w orzecznictwie Trybunału Konsty-
tucyjnego, Warszawa 1996.
Szmyt A., Prawo do reprezentacji w stosunkach międzynarodowych, „Prze-
gląd Sejmowy” 1997, nr 3.
Szwed K., Władza wykonawcza. Rząd, w: Ustrój państwowy Republiki Estonii,
red. S. Sagan, Rzeszów 2018.
Szymanek J., System rządów w projektach i propozycjach zmiany Konstytucji
RP, „Przegląd Sejmowy” 2015, nr 5.
Świć R., Reprezentowanie rządu w pracach parlamentarnych nad skutecznie
wniesionymi do Sejmu projektami ustaw, w: Konstytucjonalizm polski.
Refleksje z okazji jubileuszu 70-lecia urodzin i 45-lecia pracy naukowej
Profesora Andrzeja Szmyta, red. A. Gajda, K. Grajewski, A. Rytel-Warzo-
cha, P. Uziębło, M.M. Wiszowaty, Gdańsk 2020.
Tanchev E., Belov M., The Governmental System of the Republic of Bulgaria,
w: Governmental Systems of Central and Eastern European States, red.
N. Chronovski, T. Drinóczi, T. Takács, Warszawa 2011.
Tusiński P.A., Posłowie i senatorowie w składach gabinetów II Rzeczypospo-
litej w latach 1919–1939. Prawo i praktyka parlamentarna, „Przegląd
Sejmowy” 2015, nr 6.
Ujazdowski K.M., Wstęp do Konstytucji Królestwa Belgii, Warszawa 2022.
Wiszowaty M.M., Zasada monarchiczna i jej przejawy we współczesnych
ustrojach  europejskich  i  pozaeuropejskich  monarchii  mieszanych,
Gdańsk 2015.Bibliografia
Witkowski Z., Dyrektywa „współdziałania władz” jako element organizujący
życie wspólnoty państwowej w świetle Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r.,  
w: Instytucje prawa konstytucyjnego w dobie integracji europejskiej.
Księga jubileuszowa dedykowana Prof. Marii Kruk-Jarosz, red. J. Waw-
rzyniak, M. Laskowska, Warszawa 2009.
Witkowski Z., System konstytucyjny Włoch, Warszawa 2000.
Wojnicki J., Pozycja Prezesa Rady Ministrów (w świetle Konstytucji z 1997 r.  
oraz praktyki konstytucyjnej), „Studia Politologiczne” vol. 18, Mechani-
zmy sprawowania władzy, Warszawa 2010.
Wojnicki J., Proces instytucjonalizacji przemian ustrojowych w państwach
postjugosłowiańskich, Pułtusk 2007.
Woźnicki M., Geneza i ewolucja odpowiedzialności politycznej ministra  
w III Rzeczypospolitej Polskiej, Lublin 2018.
Wronkowska S., Zieliński M., Komentarz do zasad techniki prawodawczej,
Warszawa 2004.
Wyrzykowski M., Osiem tez w sprawie systemu rządów premierowskich, w:
Administracja publiczna w państwie prawa. Księga Jubileuszowa dla
Profesora Jana Jendrośki, „Przegląd Prawa i Administracji Uniwersytetu
Wrocławskiego” CCLXVI, 1999.
Zakrzewski W., Rada Ministrów i Rząd, w: Wybrane problemy prawa konsty-
tucyjnego. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Andrzeja Burdy, Lublin
1985.
Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2010.
Zwierzchowski E., Rząd w systemie parlamentarnym RFN, „Przegląd Sej-
mowy” 2009, nr 6.
Żukiewicz P., Pozycja ustrojowa rządu w państwach postjugosłowiańskich.
Analiza prawnoporównawcza, Wrocław 2017.