Komentarz do Konstytucji RP art. 99, 100, 101

Spis treści:

Wykaz skrótów
Komentowane przepisy Konstytucji RP

Artykuł 99

1. Uregulowania w poprzednich konstytucjach
2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej dotyczące biernego prawa wyborczego
3. Cenzus niekaralności w innych państwach Unii Europejskiej
4. Bierne prawo wyborcze w dokumentach i aktach prawa międzynarodowego
5. Bierne prawo wyborcze w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
6. Geneza biernego prawa wyborczego i niegodności wyborczej w Polsce
7. Pojęcie i istota biernego prawa wyborczego
8. Kontekst ogólnokonstytucyjny
9. Przesłanka obywatelstwa
10. Przesłanka wieku
11. Przesłanka niekaralności. Niegodność wyborcza
12. Bierne prawo wyborcze jako źródło publicznych praw podmiotowych
13. Bierne prawo wyborcze w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego

Artykuł 100

1. Uregulowania w poprzednich konstytucjach
2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej
3. Zgłaszanie kandydatów na parlamentarzystów w dokumentach i aktach prawa międzynarodowego
4. Kontekst ogólnokonstytucyjny
5. Komitety wyborcze − istota
6. Komitety wyborcze partii politycznych
7. Komitety wyborcze wyborców
8. Zakaz jednoczesnego kandydowania do Sejmu i do Senatu
9. Udział posła w wyborach uzupełniających do Senatu
10. Odesłanie z art. 100 ust. 3 Konstytucji

Artykuł 101

1. Uregulowania w poprzednich konstytucjach
2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej
3. Ważność wyborów w dokumentach i aktach prawa międzynarodowego
4. Geneza weryfikacji ważności wyborów w Polsce
5. Istota weryfikacji ważności wyborów
6. Kontekst ogólnokonstytucyjny
7. Rozstrzyganie o ważności wyborów jako kompetencja Sądu Najwyższego
8. Odesłanie do uregulowania w ustawie
9. Protest wyborczy
10. Skutki stwierdzenia nieważności wyborów bądź nieważności wyboru posła lub senatora przez Sąd Najwyższy

Bibliografia opracowań naukowych

Bibliografia opracowań naukowych

Banasik K., Istota zatarcia skazania, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2017,
nr 2.
Banaszak B., Kodeks wyborczy. Komentarz, Warszawa 2015.
Banaszak B., Komitet wyborczy, [w:] Encyklopedia prawa, (red.) U. Kalina-
-Prasznic, Warszawa 2007.
Banaszak  B.,  Porównawcze  prawo  konstytucyjne współczesnych  państw
demokratycznych, Warszawa 2012, Lex.
Banaszak B., Preisner A., Wprowadzenie do prawa konstytucyjnego, Wro-
cław 1992.
Banaszak  B.,  Protest wyborczy w wyborach  parlamentarnych, „Przegląd
Sejmowy” 2014, nr 1.
Bardach J., Początki sejmu, [w:] Historia sejmu polskiego, t. 1, (red.) J. Mi-
chalski, Warszawa 1984.
Bartoszewicz  M.,  Priorytet  równości  i  niedyskryminacji  jako  tendencja
ustawodawcza. Szkic do rozważań, „Przegląd Sejmowy” 2013, nr 26.
Beetham D., Legitymizacja władzy, [w:] Elity, demokracja, wybory, wybór  
i opracowanie J. Szczupaczyński, Warszawa 1993.186 Bibliografia
Bernaczyk M., Pojęcie publicznych praw podmiotowych w świetle Konsty-
tucji  RP,  [w:]  Wolności  i  prawa  jednostki w  Konstytucji  RP,  t.  I,  Idee  
i zasady przewodnie konstytucyjnej regulacji wolności i praw jednostki
w RP, (red.) M. Jabłoński, Warszawa 2010.
Bidziński M., Finansowanie partii politycznych w Polsce. Studium porów-
nawcze, Warszawa 2011.
Bodnar A., Ploszka A., Rozszerzenie czynnego i biernego prawa wybor-
czego w wyborach samorządowych na osobę nieposiadającą obywatel-
stwa Unii Europejskiej, „Samorząd Terytorialny” 2013, nr 9.
Bożyk  S.,  W  sprawie  projektów  nowelizacji  Konstytucji  RP  dotyczących
ograniczenia biernego prawa wyborczego i immunitetu parlamentar-
nego, druki nr 432 i 433, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 3.
Brzdąk  M.,  Sądowa  kontrola ważności wyborów  samorządowych.  Teoria  
i praktyka, [w:] Iudices Electionis Custodes (sędziowie kustoszami wy-
borów). Księga Pamiątkowa Państwowej Komisji Wyborczej, Warszawa
2007.
Brzozowski W., Krzywoń A., Wiącek M., Prawa człowieka, Warszawa 2018.
Buczkowski J., Czynne prawo wyborcze, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej
Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, (red.) W. Skrzydło, S. Grabowska,
R. Grabowski, Warszawa 2009,
Buczkowski J., Podstawowe zasady prawa wyborczego III Rzeczypospolitej,
Lublin 1998.
Buczkowski  J.,  Protest wyborczy,  [w:]  Konstytucja  Rzeczypospolitej  Pol-
skiej.  Komentarz  encyklopedyczny,  (red.) W.  Skrzydło,  S.  Grabowska,  
R. Grabowski, Warszawa 2009.
Chmaj M., Juchniewicz J., Komentarz do Konstytucji RP. Art. 102, 103, 104,
Warszawa 2020.
Chmaj M., Komentarz do Konstytucji RP. Art. 105, 106, 107, 108, Warszawa
2020.
Chmaj M., Komentarz do Konstytucji RP. Art. 11, 13, Warszawa 2019.
Chmaj M., Komentarz do Konstytucji RP. Art. 12, 58, Warszawa 2022.
Chmaj  M.,  Komentarz  do  Konstytucji  RP. Art.  30,  31,  32,  33,  Warszawa
2019.187
Chmaj M., Komentarz do Konstytucji RP. Art. 61, 62, Warszawa 2020.
Chmaj M., Rakowska-Trela A., Komentarz do Konstytucji RP. Art. 95, 96,
Warszawa 2020.
Chmaj M., Sejm „kontraktowy” w transformacji systemu politycznego Rze-
czypospolitej Polskiej, Lublin 1996.
Chmaj M., Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1991−1997 (I i II ka-
dencja). Studium prawnoustrojowe, Warszawa 1999.
Chmaj M., Skrzydło W., System wyborczy w Rzeczypospolitej Polskiej, War-
szawa 2015.
Chybalski  P.,  Kandydowanie  w  wyborach  uzupełniających  do  Senatu,  
„Zeszyty Prawnicze” 2008, nr 2.
Chybalski  P.,  Opinia  prawna  w  sprawie  poselskiego  projektu  ustawy  
o zmianie Konstytucji RP − wprowadzenie tzw. cenzusu niekaralności  
w wyborach do Sejmu i Senatu (druk nr 432), BAS WAUiP 1252/08.
Cieleń A., Prawa polityczne obywateli Unii Europejskiej, Warszawa 2008.
Czaplicki K., Nota do art. 64a i 64b, [w:] Samorządowe prawo wyborcze.
Komentarz,  K.  Czaplicki,  B.  Dauter,  A.  Kisielewicz,  F.  Rymarz,  War-
szawa 2010.
Czaplicki K.W., Dauter B., Jaworski S.J., Kisielewicz A., Rymarz F., Zbiera-
nek J., Kodeks wyborczy. Komentarz, Warszawa 2018.
Czaplicki  K.W.,  O  potrzebie  nowego  regulowania  prawa  wybieralności.
Kryteria prawne i moralne – zakres problematyki, [w:] Prawość i god-
ność: księga pamiątkowa w 70. rocznicę urodzin profesora Wojciecha
Łączkowskiego, (red.) S. Fundowicz, F. Rymarz, A. Gomułowicz, Lublin
2003.
Czarkowska  M.,  Raźny  P.,  Konstrukcja  prawna  komitetu  wyborczego  
w kontekście zasady równych szans wyborczych, „Studia Biura Analiz
Sejmowych” 2011, nr 3.
Danikowski M., Prawo obywateli Unii Europejskiej do czynnego i biernego
udziału w wyborach parlamentarnych w kraju członkowskim miejsca
pobytu, „Opolskie Studia Administracyjno-Prawne" 2016, t. 14, z. 4.
Dauter B., Protesty a ważność wyborów organów samorządu terytorialne-
go, [w:] Demokratyczne standardy prawa wyborczego Rzeczypospolitej
Polskiej. Teoria i praktyka, Warszawa 2005.
Bibliografia188
Dąbrowski M., Ubezwłasnowolnienie częściowe a prawo wyborcze w świe-
tle standardów europejskich, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2010,
nr 2−3.
De  la  Peza  J.L.,  Candidaturas  independientes,  [w:]  Tratado  de  Derecho
Electoral Comparado de América Latina, D. Nohlen, D. Zovatto, J. Orozco,
J. Thompson, Meksyk 2007.
Dobrowolski M., Ingerencje w próg wiekowy czynnego prawa wyborcze-
go w świetle rozwiązań ustrojowych III Rzeczypospolitej Polskiej, [w:]
Konstytucje Polskie z 1952 i 1997 roku. Tradycja, instytucje, praktyka
ustrojowa, (red.) A. Materska-Sosnowska, T. Słomka, Warszawa 2015.
Dobrowolski  M.,  Ustrojowy  model  dwuizbowej  struktury  polskiego  par-
lamentu, [w:], Kierunki zmian pozycji ustrojowej i funkcji Senatu RP,
(red.) A. Bisztyga, P. Zientarski Warszawa 2014.
Dobrowolski M., Zasada dwuizbowości parlamentu w polskim prawie kon-
stytucyjnym, Warszawa 2003.
Domańska A., Skotnicki K., Wiek jako cenzus wyborczy, [w:] Między Klio  
a Themis. Księga dedykowana Profesorowi Jackowi Sobczakowi, (red.)  
J. W. Adamowski, T. Wallas, K. Kakareko, Warszawa–Poznań 2016.
Dudek D., Opinia uzupełniająca na temat poprawek poselskich zgłoszo-
nych  w  toku  prac  Komisji  Nadzwyczajnej  nad  poselskim  projektem
ustawy o zmianie Konstytucji RP, Druk Nr 432 (VI kadencja).
Dudek  D.,  W  sprawie  projektów  nowelizacji  Konstytucji  RP  dotyczących
ograniczenia biernego prawa wyborczego i immunitetu parlamentar-
nego, druki nr 432 i 433, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 3.
Esmein A., Prawo konstytucyjne, Warszawa 1921.
Falski J., Ewolucja wykładni zasady równości w orzecznictwie Trybunału
Konstytucyjnego, „Państwo i Prawo” 2000, z. 1.
Feja-Paszkiewicz A., Uprawnienia wyborcze obywateli Unii Europejskiej
niebędących  obywatelami  Polskimi  w  Rzeczypospolitej  Polskiej,  [w:]
Aktualne problemy prawa wyborczego, (red.) B. Banaszak, A. Bisztyga,
A. Feja-Paszkiewicz, Zielona Góra 2015.
Filipczak W., Rugi poselskie i losy „rozdwojonych” sejmików przedsejmo-
wych w latach 1778–1786, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1997,
nr 1−2.
Bibliografia189
Frydrych-Depka A., „Prawnoczłowiecze” spojrzenie na czynne prawo wy-
borcze, „Studia Wyborczeˮ 2016, t. XXI.
Frydrykiewicz,  A.  Frydrykiewicz-Kownacka  A.,  Skutki  stwierdzenia  nie-
ważności  wyborów  a  ważność  aktów  prawnych  uchwalonych  przy
udziale wadliwie wybranych członków organów, „Przegląd Prawa Pu-
blicznego” 2021, nr 2.
Gajda A., Reprezentacja komitetu wyborczego, „Gdańskie Studia Prawni-
cze” 2004, t. XII.
Gajda  A.,  Rola  partii  politycznych  w  wyborach,  [w:]  Partie  polityczne  
w Polsce. Wybrane zagadnienia, (red.) A. Gajda, K. Grajewski, P. Uziębło,
A. Rytel-Warzocha, M.M. Wiszowaty, Gdańsk 2017.
Galińska-Rączy I., Tryb zrzekania się mandatu przez posła, [w:] Status po-
sła, cz. I, Warszawa 2007.
Garlicki L., Artykuł 100, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komen-
tarz, tom I, (red.) L. Garlicki, Warszawa 1999.
Garlicki  L.,  Artykuł  101,  [w:]  Konstytucja  Rzeczypospolitej  Polskiej.  
Komentarz, t. 2, (red.) L. Garlicki, Warszawa 2001.
Garlicki L., Artykuł 102, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komen-
tarz, tom I, (red.) L. Garlicki, Warszawa 1999.
Garlicki L., Artykuł 99, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komen-
tarz, (red.) L. Garlicki, Warszawa 1999.
Garlicki L., Artykuł 32, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komen-
tarz, t. III, (red.) L. Garlicki, Warszawa 2003.
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2021.
Gebethner S., Konstytucyjna zasada jawności finansowania partii politycz-
nych, [w:] Konferencje i Seminaria 6(34)2000, Biuletyn BSiE Kancela-
rii Sejmu, Warszawa 2000.
Gebethner S., Wybory do Sejmu i do Senatu. Komentarz do ustawy z dnia
12 kwietnia 2001 r. – Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej
Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2001.
Gierach  E.,  Artykuł  102,  [w:]  Konstytucja  RP.  Tom  II.  Komentarz  do  
art. 87−243¸ (red.) L. Bosek, M. Safjan, Legalis.
Gloger Z., Encyklopedja staropolska. Tom IV, Warszawa 1903.
Bibliografia190
Gołuch A., Zasada wolnych wyborów w orzecznictwie Europejskiego Trybu-
nału Praw Człowieka, „Przegląd Sejmowy” 2007, nr 2.
Grajewski K., Status prawny posła i senatora, Warszawa 2016.
Granat M., Prawo konstytucyjne. Pytania i odpowiedzi, Warszawa 2021.
Gronowska B., Jasudowicz T., Mik C., Prawa człowieka. Dokumenty mię-
dzynarodowe, Toruń 1996.
Grzybowski M., Rola sądów i charakter orzeczeń sądowych w sprawach
wyborczych, [w:] Trzecia władza. Sądy i trybunały w Polsce. Materiały
Jubileuszowego  L  Ogólnopolskiego Zjazdu  Katedr  i Zakładów  Prawa
Konstytucyjnego. Gdynia, 24−26 kwietnia 2008 roku, (red.) A. Szmyt,
Gdańsk 2008.
Hałas R.G., W sprawie projektów nowelizacji Konstytucji RP dotyczących
ograniczenia biernego prawa wyborczego i immunitetu parlamentar-
nego, druki nr 432 i 433, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 3.
Hermens F.A., Introduction to Modern Politics, University of Notre Dame
Press, Notre Dame, Indiana 1959.
Hofmański P., Prawo do sądu u ujęciu Konstytucji i ustaw oraz standardów
prawa  międzynarodowego,  [w:]  Wolności  i  prawa  jednostki  oraz  ich
gwarancje w praktyce, (red.) L. Wiśniewski, Warszawa 2006.
Jakuszewicz A., Prawa wyborcze cudzoziemców w wyborach samorządo-
wych w Polsce na tle rozwiązań prawno-międzynarodowych oraz re-
gulacji innych krajów, [w:] Samorząd terytorialny. Wybory, partycypa-
cja społeczna, gospodarka lokalna, (red.) Z. Bukowski, S. Kamosiński,  
Bydgoszcz 2015.
Januszkiewicz  K.,  Protesty wyborcze w wyborach  Prezydenta  RP. Teoria  
i praktyka, „Studia Wyborcze” 2021, tom 32.
Jarosz Z., Zawadzki S., Prawo konstytucyjne, Warszawa 1980.
Jastrzębski  M.,  Instytucjonalizacja  prawna  funkcji wyborczej  partii  poli-
tycznych  w  wyborach  samorządowych  w  Polsce,  „Studia  Wyborcze”
2007, nr 3.
Kaftan  M.,  Ograniczenia  biernego  prawa  wyborczego  osób  skazanych,
„Przegląd Więziennictwa Polskiego” 2016, nr 90.
Bibliografia191
Kamiński I.C., Prawo do wolnych wyborów w Europejskiej Konwencji Praw
Człowieka,  „Problemy  Współczesnego  Prawa  Międzynarodowego,
Europejskiego i Porównawczego”, A.D. MMXV, vol. XIII.
Karp J., Bierne prawo wyborcze do centralnych organów przedstawiciel-
skich  w  Polsce,  [w:]  Praktyka  realizacji  biernego  prawa  wyborczego  
w Polsce. Źródła regulacji, wykładnia przepisów prawa i efekty ich sto-
sowania w świetle ustawy Kodeks wyborczy, (red.) M. Mączyński, War-
szawa 2015.
Klepka  R.,  Zasadność  funkcjonowania  parlamentu  dwuizbowego  w  de-
mokratycznym państwie unitarnym – przypadek Polski, [w:] Dylematy
współczesnej demokracji, (red) S. Wróbel, Toruń 2011.
Klima K., Prawno-publiczna rola partii politycznych, [w:] Prawne aspek-
ty funkcjonowania partii politycznych w państwach Europy Środkowej  
i Wschodniej, (red.) A. Domańska, K. Skotnicki, Łódź 2003.
Kociubiński P., Niegodność wyborcza a niektóre instytucje prawa karnego
i konstytucyjnego, „Przegląd Sejmowy” 2012, nr 1.
Kowalczyk T., Charakter i znaczenie zasady powszechności prawa wybor-
czego – przegląd stanowisk we współczesnej doktrynie polskiej, „Stu-
dia Iuridica Toruniensia" 2016, t. XVIII.
Kryszeń G., Selekcja i zgłaszanie kandydatów w wyborach parlamentar-
nych w świetle standardów wyborów demokratycznych, „Studia Wybor-
cze” 2006, t. II.
Kryszeń G., Standardy prawne wolnych wyborów parlamentarnych, Biały-
stok 2007.
Kubicki L., W sprawie projektów nowelizacji Konstytucji RP dotyczących
ograniczenia biernego prawa wyborczego i immunitetu parlamentar-
nego, druki nr 432 i 433, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 3.
Kubuj  K.,  Dwuizbowość  parlamentu.  Rozwiązania  ustrojowe  przyjęte  
w Konstytucji RP z 1997 r., „Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmo-
wych” 2012, nr 4.
Lapalombara J., Anderson J., Political Parties, [w:] Encyclopedia of Gov-
ernment and Politics, (red.) M. Hawkesworth i M. Kogan, Routledge,
New York 1992.
Bibliografia192
Lis-Staranowicz  D.,  Niepołączalność  mandatu  parlamentarnego  w  pol-
skim prawie konstytucyjnym, Warszawa 2005.
Lityński A., Sejmiki ziemskie 1764–1793. Dzieje reformy, Katowice 1988.
Łabno L., Partie polityczne a proces kształtowania się społeczeństwa oby-
watelskiego. Rozważania na tle sytuacji w Polsce w latach 1989−2002,
[w:] Prawne aspekty funkcjonowania partii politycznych w państwach
Europy Środkowej i Wschodniej, (red.) A. Romańska, K. Skotnicki, Łódź
2003.
Ławniczak  A.,  Artykuł  102,  [w:]  Konstytucja  Rzeczypospolitej  Polskiej.  
Komentarz, (red.) M. Haczkowska, Warszawa 2014.
Ławniczak A., O potrzebie istnienia cenzusów wyborczych, [w:] Międzyna-
rodowa konferencja naukowa „Prawo wyborcze do parlamentu w wy-
branych państwach europejskich”, (red.) S. Grabowska, R. Grabowski,
Rzeszów 2006.
Łączkowski W., Prawne zasady równości i sprawiedliwości, „Ruch Prawni-
czy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2011, nr 2.
Majchrowski J., Konstytucja i orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego RP
a prawo wyborcze, [w:] Zmiana ordynacji wyborczej a zmiana konstytu-
cji. Międzynarodowa Konferencja Naukowa, Rzeszów, 3−4 marca 2008
r., (red.) S. Grabowska, R. Grabowski, Rzeszów 2008.
Masternak-Kubiak  M.,  Kuczma  P.,  Prawo  petycji  jako  publiczne  prawo
podmiotowe  (aspekt  podmiotowy  i  przedmiotowy),  [w:]  Teoretyczne  
i praktyczne aspekty realizacji prawa petycji, (red.) R. Balicki, M. Ja-
błoński, e-wydawnictwo, Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfro-
wa, Wrocław 2015.
Michalak B., Sokala A., Leksykon prawa wyborczego i systemów wybor-
czych, Warszawa 2010.
Michalski J., Sejm w czasach saskich, [w:] Historia sejmu polskiego, t. 1,
(red.) J. Michalski, Warszawa 1984.
Mistygacz M., Protesty wyborcze i ważność wyborów, „Studia Politologicz-
ne” 2011, vol. 22.
Mojak R., Parlament a rząd w ustroju Trzeciej Rzeczypospolitej Polskiej,
Lublin 2007.
Bibliografia193
Morwiński  J.,  Wpływ  karalności  na  czynne  i  bierne  prawo  wyborcze,  
„Zeszyty Prawnicze BSiE” 2005, nr 3(7).
Naleziński B., Komentarz do art. 101, [w:] Konstytucja RP. Tom II. Komen-
tarz do art. 87–243, (red.) M. Safjan, L. Bosek Warszawa 2016.
Nowak  E.,  Funkcja  wyborcza  partii  i  ugrupowań  politycznych  w  Polsce,
„Państwo i Prawo” 1992, z. 5.
Pastuszko  G.,  Zasada  autonomii  regulaminowej  Sejmu,  Senatu  i  Zgro-
madzenia Narodowego w polskim prawie parlamentarnym, Rzeszów
2019.
Piekutowska A., Prawa wyborcze imigrantów. Refleksje na tle instytucji
obywatelstwa  europejskiego, „Białostockie  Studia  Prawnicze”  2016,
nr 9.
Pietrzak  J.,  Senat  Rzeczypospolitej  Polskiej.  Tradycja  i  współczesność  
XV−XXI w., Warszawa 2002.
Piotrowski R., Demokracja a finansowanie partii politycznych w świetle
Konstytucji RP, „Studia Iuridica Lublinensia” 2014, nr 22.
Powel N., Prawa wyborcze do Sejmu i Senatu w ustawodawstwie XX-lecia
międzywojennego w Polsce, „Studia z Zakresu Prawa, Administracji  
i Zarządzania UKW”, 2013, t. 4.
Prokop K., Prawa wyborcze młodzieży, „Studia Wyborcze” 2010, t. 9.
Prokop K., Wybory do Sejmu (Senatu), [w:] Wielki słownik parlamentarny,
(red.) J. Zbieranek, Warszawa 2018.
Radziewicz  P.,  Artykuł  100,  [w:]  Konstytucja  Rzeczypospolitej  Polskiej.  
Komentarz, (red.) P. Tuleja, Warszawa 2019.
Radziewicz  P.,  Artykuł  99,  [w:]  Konstytucja  Rzeczypospolitej  Polskiej.  
Komentarz, (red.) P. Tuleja, Warszawa 2019.
Rakowska A., Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 10 listopada
2011 r., sygn. akt III SW 102/11, „Studia Wyborcze” 2012, t. XIV.
Rakowska A.,  Skotnicki  K.,  Zmiany w  prawie wyborczym wprowadzone
przez kodeks wyborczy, „Przegląd Sejmowy” 2011, nr 4.
Rakowska A., Postępowanie w sprawach z protestów wyborczych, „Pań-
stwo i Prawo” 2010, z. 3.
Bibliografia194
Rakowska A., Skotnicki K., Kodeks wyborczy jako szansa na stabilizację
prawa  wyborczego,  [w:]  Dwudziestolecie  demokratycznych  wyborów
w Polsce. Światowy Dzień Wyborów 2011. Toruń, 2−3 lutego 2011 r.,
Toruń 2011.
Rakowska A., Skotnicki K., Konsekwencje konstytucjonalizacji proporcjo-
nalności wyborów, [w:] Zmiana ordynacji wyborczej a zmiana konstytu-
cji. Międzynarodowa Konferencja Naukowa. Rzeszów, 3−4 marca 2008,
(red.) S. Grabowska, R. Grabowski, Rzeszów 2008.
Rakowska-Trela  A.,  Odrębności  postępowania  w  sprawach  z  protestów
wyborczych w ogólnokrajowych procedurach wyborczych i referendal-
nych, „Państwo i Prawo” 2010, z. 3.
Rakowski M., Prawo wyborcze do włoskiej Izby Deputowanych w latach
1861–1923, Warszawa 2004.
Repel J., Artykuł 102, [w:] Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do
Konstytucji RP (red.) J. Boć, Kraków 1998.
Riedl K., Koncepcja pojęć zastanych w orzecznictwie Trybunału Konstytu-
cyjnego, „Przegląd Sejmowy” 2015, nr 5.
Rytel-Warzocha  A.,  Sądowa  kontrola  nad  referendum  ogólnokrajowym,
[w:] Trzecia władza. Sądy i trybunały w Polsce: materiały Jubileuszowe-
go L Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjne-
go, (red.) A. Szmyt, Gdynia, 24−26 kwietnia 2008 roku, Gdańsk 2008.
Sanetra W., Ważność wyborów w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Pol-
skiej, „Przegląd Sądowy” 2012, lipiec−sierpień.
Sarnecki  P.,  Funkcje  i  struktura  parlamentu  według  nowej  Konstytucji,
„Państwo i Prawo” 1997, z. 11−12.
Segado  F.F.,  Las  candidaturas  electorales,  [w:]  D.  Nohlen,  D.  Zovatto,  
J. Orozco, J. Thompson, Tratado de Derecho Electoral Comparado de
América Latina, Meksyk 2007.
Skotnicki  K.,  Funkcje  wyborów,  [w:]  Prawo  wyborcze  Rzeczypospolitej
Polskiej i problemy akcesji Polski do Unii Europejskiej. Materiały XLIV
Ogólnopolskiej Konferencji katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego,
(red.) A. Sylwestrzak, Olsztyn 2003.
Bibliografia195
Skotnicki K., Opinia prawna na temat zgodności z Konstytucją rozwiązań
zawartych w  Kodeksie wyborczym,  które  dotyczą  realizacji  konstytu-
cyjnego biernego prawa wyborczego, „Zeszyty Prawnicze BAS” 2017,  
nr 2.
Skotnicki  K.,  W  sprawie  prawomocności  i  wykonalności  postanowienia
marszałka  Sejmu  stwierdzającego wygaśnięcie  mandatu  poselskiego,
„Przegląd Sejmowy” 2011, nr 6.
Skotnicki  K.,  W  sprawie  rozumienia  pojęcia  „dzień  wybrania”  użytego  
w kodeksie wyborczym, „Przegląd Sejmowy” 2014, nr 3.
Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa
2013.
Skrzydło W., O potrzebie i walorach kodyfikacji prawa wyborczego , „Studia
Wyborcze” 2006, t. 1.
Skrzydło W., Z problematyki genezy i istoty partii politycznych, „Annales
Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio G”, 1958, vol. 3.
Sobczyk M., Sokala A., Ograniczenie biernego prawa wyborczego w orzecz-
nictwie Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Amicus homisis et defensor
iustitiae. Księga jubileuszowa w 70. rocznicę urodzin Sędziego Fer-
dynanda Rymarza, (red.) D. Dudek, M. Gapski, W. Łączkowski, Lublin
2010.
Sobolewska-Myślik  K.,  Partie  i  systemy  partyjne  na  świecie, Warszawa
2004.
Sobolewski M., Partie i systemy partyjne świata kapitalistycznego, War-
szawa 1977.
Sokala A., Komitet wyborczy, [w:] A. Sokala, B. Michalak, P. Uziębło, Lek-
sykon prawa wyborczego i referendalnego oraz systemów wyborczych,
Warszawa 2013.
Sokala A., Wybory parlamentarne – czerwiec 1989 r., „Przegląd Sejmowy”
2009, nr 3.
Sokolewicz W., O potrzebie reformy Senatu, „Państwo i Prawo” 2001, z. 11.
Sokół W., Funkcje partii politycznych, [w:] Współczesne partie i systemy
partyjne.  Zagadnienia  teorii  i  praktyki  politycznej,  (red.)  W.  Sokół,  
M. Żmigrodzki, Lublin 2003.
Bibliografia196
Staranowicz T., Status prawny komitetu wyborczego, [w:], Prawo wyborcze
Rzeczypospolitej Polskiej i problemy akcesji Polski do Unii Europejskiej.
XLIV Ogólnopolska Konferencja Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyj-
nego. Olsztyn 25−27 kwietnia 2002 r., (red.) A. Sylwestrzak, Olsztyn
2003.
Stefańska B.J., Zatarcie skazania w formie aktu łaski, „Prokuratura i Prawo”
2009, nr 1.
Sucheni-Grabowska A.,  Sejm  w  latach  1540−1587,  [w:]  Historia  sejmu
polskiego, t. 1, (red.) J. Michalski, Warszawa 1984.
Szepietowska B., Opinia w sprawach dotyczących komitetów wyborczych
w wyborach samorządowych, „Przegląd Sejmowy” 2002, nr 6.
Szmyt A., W sprawie momentu wygaśnięcia mandatu posła wybranego na
funkcję objętą niepołączalnością, „Przegląd Sejmowy” 2014, nr 3.
Szmyt A., W sprawie prawomocności i wykonalności postanowienia mar-
szałka  Sejmu  stwierdzającego  wygaśnięcie  mandatu  poselskiego,
„Przegląd Sejmowy” 2011, nr 6.
Szonert  Z.,  Sądowa  kontrola  pro cedur  wyborczych,  wyników  wyborów  
i  referendów,  [w:]  Demokratyczne  prawo  wyborcze  Rzeczy pospolitej
Polskiej (1990–2000), (red.) F. Rymarz, Warszawa 2000.
Szymanek J., Prawna regulacja komitetów wyborczych w kodeksie wybor-
czym, [w:] Kodeks wyborczy. Wstępna ocena, (red.) K. Skotnicki, War-
szawa 2011.
Tuleja P., Instytucja protestu wyborczego jako gwarancja praw wyborczych,
„Przegląd Wyborczy” 2016, nr 5−8.
Uniejewski  J.,  Pazura  A.,  Zasada  równości  wobec  prawa  –  naruszenia  
a dyskryminacja, „Humanistyczne Zeszyty Naukowe Prawa Człowie-
ka” 2013, nr 16.
Uruszczak W., Sejm w latach 1506−1540, [w:] Historia sejmu polskiego,  
t. 1, (red.) J. Michalski, Warszawa 1984.
Uruszczak W., Ustawy okołokonstytucyjne Sejmu Wielkiego z 1791 i 1792
roku, „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2013, nr 6.
Uziębło P., Kilka uwag o ustawie o partiach politycznych, „Przegląd Prawa
Konstytucyjnego” 2014, nr 2.
Bibliografia197 Bibliografia
Uziębło P., Prawne gwarancje zasady powszechności wyborów a wyzwa-
nia współczesności, [w:] Aktualne problemy prawa wyborczego, (red.)  
B. Banaszak, A. Bisztyga, A. Feja-Paszkiewicz, Zielona Góra 2015.
Wachlowski Z., Stronnictwa polityczne w świecie współczesnym, Warsza-
wa−Kraków 1939.
Waszak M., J. Zbieranek J., Propozycje obniżenia wieku czynnego prawa
wyborczego do lat 16. Wybrane zagadnienia, Warszawa 2010.
Weber M., Theory of Social and Economic Organization, trans. by A.R. Hen-
derson & T. Parsons, London, Hodge 1947.
Wisner  H.,  Rzeczpospolita Wazów.  Czasy Zygmunta  III  i Władysława  IV,
Warszawa 2002.
Wojtaszczyk K.A., Partie polityczne w państwie demokratycznym, Warsza-
wa 1998.
Wojtaszczyk K.A., Współczesne systemy partyjne, Warszawa 1992.
Wróbel A.,  Niektóre  problemy  rozstrzygania  o ważności wyborów  przez
Sąd Najwyższy, [w:] Iudices Electionis Custodes (sędziowie kustoszami
wyborów). Księga Pamiątkowa Państwowej Komisji Wyborczej, Warsza-
wa 2007.
Wróbel W., W sprawie projektów nowelizacji Konstytucji RP dotyczących
ograniczenia biernego prawa wyborczego i immunitetu parlamentar-
nego, druki nr 432 i 433, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 3.
Wróblewska  I.,  Dysponenci  regulacji  –  stosowanie  prawa  wyborczego  
w świetle orzecznictwa TK, [w:] Praktyka realizacji biernego prawa
wyborczego w Polsce. Źródła regulacji, wykładnia przepisów prawa  
i  efekty  ich  stosowania  w  świetle  ustawy  Kodeks  wyborczy,  (red.)  
M. Mączyński, Warszawa 2015.
Zakrzewski A., Prawo i praktyka udziału w sejmikach Wielkiego Księstwa
Litewskiego XVI–XVIII wieku, „Echa Przeszłości” 2018, nr XIX.
Zaleśny  J.,  Bierne  prawo  wyborcze,  [w:]  Wielki  słownik  parlamentarny,
(red.) J. Szymanek, Warszawa 2018.
Zaleśny  J.,  Protest  wyborczy,  [w:]  Wielki  słownik  parlamentarny,  (red.)  
J. Szymanek, Warszawa 2018.
Zaleśny J., Wybory uzupełniające, [w:] Wielki słownik parlamentarny, (red.)
J. Zbieranek, Warszawa 2018.198
Zubik M., Artykuł 6b, [w:] Komentarz do Regulaminu Sejmu Rzeczypospo-
litej Polskiej, (red.) A. Szmyt, Warszawa 2018.
Zubik M., Organizacja wewnętrzna Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, War-
szawa 2003.
Zubik M., Podmioty konstytucyjnych wolności, praw i obowiązków, „Prze-
gląd Legislacyjny” 2007, nr 2.
Zubik M., Ustrojowe założenia niepołączalności mandatu parlamentarne-
go, „Przegląd Sejmowy” 2008, nr 4.
Zych R., Kowalczyk T., Pozbawienie praw publicznych jako środek karny  
w aspekcie realizacji praw wyborczych, „Przegląd Prawa Konstytucyj-
nego” 2012, nr 2.
Żebrowski W., Współczesne systemy polityczne, Olsztyn 2005.
Żukowski A., System wyborczy do Sejmu RP i do Senatu RP, Warszawa
2004.
Bibliografia