Komentarz do Konstytucji RP art. 3
- Autor: Hubert Izdebski
- Wydawca: Difin
- ISBN: 978-83-66491-49-6
- Data wydania: 2021
- Liczba stron/format: 184/128 x 194 mm
- Oprawa: miękka
Cena detaliczna
-
48.00 zł
43.20 zł
- Najniższa cena z ostatnich 30 dni: 43.20 zł
- Darmowa dostawa od 200 zł
- Wysyłka w ciągu 24h
10% taniej
Zadeklarowana w art. 3 Konstytucji zasada jednolitości państwa – częściej używa się określenia „państwo unitarne” – definiuje terytorialny ustrój RP, którego
konkretniejszy model jest określony w, dotyczących samorządu terytorialnego,
przepisach art. 15 i 16 oraz art. 163-172 Konstytucji, które są skomentowane
w odrębnym tomie. Zgadzając się z ogólnie przyjętym stanowiskiem, zgodnie
z którym określenie RP w art. 3 Konstytucji jako państwa jednolitego wyklucza możliwość jego przekształcenia w państwo federalne w jego klasycznym
rozumieniu, wskazuje się, że Konstytucja RP nie zawiera poza tym innych niż
wynikające z zasady pomocniczości wraz z zasadą demokracji liberalnej takich
ograniczeń decentralizacji władzy publicznej, które można by potraktować jako
naruszające zasadę jednolitości państwa. Nie byłoby zatem naruszeniem tej
zasady odstąpienie od tradycyjnego rozumienia unitaryzmu i dopuszczenie,
jak to uczyniono we Francji i we Włoszech, konstytucyjności także modelu
zdecentralizowanych władz regionalnych.
Partner wydania:
W serii polecamy:
Spis treści:
Wykaz skrótów
Komentowany przepis Konstytucji RP
Wprowadzenie
Artykuł 3
1. Uregulowania w poprzednich konstytucjach
2. Uregulowania w konstytucjach innych państw Unii Europejskiej
2.1. Teksty konstytucji
2.2. Konstytucyjne określenia: państwo związkowe i państwo jednolite
2.3. Francuska tradycja „Republiki jednej i niepodzielnej” i współczesne rozumienie niepodzielności we Francji
2.4. Decentralizacja w państwie unitarnym a autonomia regionów
2.5. Włoska „Republika jedna i niepodzielna” i autonomia regionalna
2.6. „Nierozerwalna jedność Narodu hiszpańskiego” a status wspólnot autonomicznych
3. Problematyka ustroju terytorialnego państw w dokumentach i aktach prawa europejskiego i międzynarodowego
3.1. „Twarde” prawo Unii Europejskiej – samorząd terytorialny i pomocniczość
3.2. Samorząd terytorialny, w szczególności samorząd regionalny, w aktach i dokumentach Rady Europy
3.3. Regiony w aktach „miękkiego” prawa i dokumentach Unii Europejskiej
4. Zasada jednolitości państwa w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego
5. Zasada jednolitości państwa w orzecznictwie sądów administracyjnych
6. Zasada jednolitości państwa w ujęciu polskiej doktryny prawa publicznego
6.1. Uwagi ogólne
6.2. Doktryna prawa konstytucyjnego
6.3. Doktryna prawa administracyjnego
7. Postulaty „trzeciego etapu reformy samorządowej” a zasada jednolitości państwa
8. Zasada jednolitości państwa w kontekście innych zasad Konstytucji: dobra wspólnego, demokracji, pomocniczości i decentralizacji
Bibliografia opracowań naukowych
Hubert Izdebski Profesor Wydziału Prawa SWPS Uniwersytetu Humanistycznospołecznego w Warszawie, poprzednio wieloletni profesor zwyczajny Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego; członek-korespondent Polskiej Akademii Nauk; uczestnik jako przedstawiciel PAN w Forum dla Praworządności organizowanym przez tę Akademię oraz Polską Akademię Umiejętności; radca prawny, adwokat; autor wielu książek z zakresu prawa publicznego oraz jego historii i podstaw aksjologicznych, w tym, w ramach niniejszej serii, komentarzy do art. 6, 70, 73; art. 15, 16, 163-172 oraz art. 186, 187 Konstytucji RP.
Bibliografia
opracowań naukowych
Adamiec J., Zróżnicowanie regionalne Unii Europejskiej w świetle unijnej
polityki spójności, „Studia BAS” 2017, nr 3.
Adamczyk A., Problem cypryjski, „Studia Europejskie” 1997, nr 4.
Aja E., El estado autonómico. Federalismo y hechos diferenciales, Madrid 1999.
Antonelli V., Le autonomie locali: una questione europea, „Amministrazione
in Cammino. Rivista elettronica di diritto pubblico, di diritto dell’eco-
nomia e di scienza dell’amministrazione” z 15 maja 2012 r.
Baldini V., Il regionalismo differenziato: un pericolo per l’unità dello Stato?
Profili teoretici e di diritto positivo, „Dirittifondamentali” 2019, nr 2
(diritti fondamentali.it/2019/10/02).
Baldi B., Baldini G., Italia, [w:] Da Stato unitario a Stato federale. Territorializ-
zazione della politica, devoluzione e adattamento istituzionale in Europa,
(red.) S. Ventura, Bologna 2008.
Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009.
Bandarzewski K., Uwagi na temat charakteru państwa unitarnego w kontekście
regulacji samorządu województwa, [w:] Unitarny charakter państwa a sa-
morząd terytorialny, (red.) M. Stec, K. Małysa-Sulińska, Warszawa 2019.
Bardach J., Izdebski H., Istota federalizmu i państwo federalne w dziejach, [w:]
Themis a Clio, czyli prawo z historią, J. Bardach, Warszawa 2001. 172 Bibliografia
Barraud B., Constitution, décentralisation et unité de l’Etat – Quelques propo-
sitions audacieuses, „Revue Générale des Collectivités Territoriales”
2014, nr 54.
Bąkowski T., Interes publiczny, [w:] Leksykon prawa administracyjnego mate-
rialnego. 100 podstawowych pojęć, (red.) T. Bąkowski, K. Żukowski, War-
szawa 2016.
Bąkowski T., Kilka uwag na temat interesu publicznego w gospodarce prze-
strzennej, [w:] Misja publiczna, wspólnota, państwo. Studia z prawa i ad-
ministracji. Księga dedykowana pamięci Profesora Michała Kuleszy, (red.)
A. Mednis, t. 2, Warszawa 2016.
Beaud O., Théorie de la Fédération, Paris 2006.
Benz A., Broschek J., Germany. Federation under unitary pression, [w:] Routledge
Handbook of Regionalism and Federalism, (red.) J. Loughlin, J. Kincaid,
W. Swenden, London–New York 2020.
Błaś A. [w:] Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP
z 1997 r., (red.) J. Boć, Wrocław 1998 [dot. art. 1].
Bosiacki A., Od naturalizmu do etatyzmu. Doktryny samorządu terytorialnego
Drugiej Rzeczypospolitej 1918–1939, Warszawa 2006.
Bożek M., Karpiuk M., Kostrubiec J., Walczuk K., Zasady ustroju politycznego
państwa, Poznań 2012.
Breton A., Fraschini A., Vertical Competition in Unitary States. The Case of
Italy, „Public Choice” 2003, t. 114.
Briant V. de, Contribution à l’étude de „arrangements fédératifs”, de l’Etat
fédéral à „Etat unitaire décentralisé”, „Fédéralisme-Régionalisme” 2009,
t. 9, nr 2, https://popups.uliege.be/1374-3864/index.php?id=1269
Carmier D., Le droit à la difference: de la décentralisation à la „désuniformisa-
tion”, https://www.horizonspublics.fr/territoires/le-droit-la-difference-
de-la-decentralisation-la-desuniformisation
Casanas Adam E., The Constitutional Court of Spain: From System Balancing
to Polarizing Centralist, [w:] Courts in Federal Countries: Federalists or
Unitarists?, (red.) N. Aroney, J. Kincaid, Toronto 2017. Bibliografia 173
Chabrot Ch., Pour une redéfinition de la distinction Etat unitaire/Etat fédéral,
[w:] Metropolisation, regionalisation and rural intermunicipal cooperation.
What impact on local, regional and national Governments in Europe? Actes
du colloque de l’Observatoire de l’Autonomie Locale, Bratislava 2019
(hal.archives-ouvertes.fr/hal-02116074).
Chmaj M., Komentarz do Konstytucji RP. Art. 30, 31, 32, 33, Warszawa 2019.
Chorążewska A., Zasada ochrony samorządności terytorialnej. Studium kon-
stytucyjne, Katowice 2018.
Chrabąszcz R., Współzarządzanie a zarządzanie wielopoziomowe, [w:] Współ-
zarządzanie publiczne, (red.) S. Mazur, Warszawa 2015.
Ciągwa J., Autonomia Śląska (1922–1939), Katowice 1988.
Ciżyńska A., Zasada państwa jednolitego i zasada decentralizacji władzy pań-
stwowej, [w:] Prawo konstytucyjne wraz z orzecznictwem Trybunału Kon-
stytucyjnego, A. Ciżyńska, J. Karakulski, K. Kos, J. Pyłko, Warszawa 2017.
Complak K., Normy pierwszego rozdziału Konstytucji RP, Wrocław 2007.
Congleton R.D., On the inevitability of divided government and improbability
of a complete separation of powers, „Constitutional Political Economy”
2013, t. 24.
Czubocha K., Paszkowska M., Konflikt cypryjski i jego wpływ na proces roz-
szerzenia Unii Europejskiej, „Zeszyty Naukowe Zakładu Europeistyki Wyż-
szej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie” 2007, nr 1.
Dąbek D., Unitarny charakter państwa a prawo miejscowe, [w:] Unitarny cha-
rakter państwa a samorząd terytorialny, (red.) M. Stec, K. Małysa-Sulińska,
Warszawa 2019.
Deshouwer K., The Belgian Federation. A labirynth state, [w:] Routledge Hand-
book of Regionalism and Federalism, (red.) J. Loughlin, J. Kincaid, W. Swen-
den, London–New York 2020.
Dobek A., Zasada subsydiarności w Traktacie z Lizbony, „Wrocławskie Studia
Erazmiańskie. Zeszyty Studenckie” 2009, t. 2.
Dobkowski J., Upodmiotowienie polityczne wspólnot samorządowych w pań-
stwie unitarnym (zarys problemu), [w:] Unitarny charakter państwa a sa-
morząd terytorialny, (red.) M. Stec, K. Małysa-Sulińska, Warszawa 2019. 174 Bibliografia
Dolnicki B., Wprowadzenie. Województwo jako region samorządowy, [w:]
Ustawa o samorządzie województwa. Komentarz, (red.) B. Dolnicki, War-
szawa 2012.
Domagała M., Czy Hiszpania jest państwem federalnym?, „Studia Politicae
Universitatis Silesiensis‟ 2016, t. 17.
Domagała M., Iwanek J., Regionalne i lokalne ustroje polityczne, Studia Poli-
ticae Universitatis Silesiensis” 2013, t. 10.
Domagała M., Iwanek J., Regionalne i lokalne ustroje polityczne, Część II,
„Studia Politicae Universitatis Silesiensis” 2014, t. 12.
Dudek A., Historia polityczna Polski 1989–2015, Kraków 2016.
Dumont G.F., Les régions d’Europe: une extrême diversité institutionnelle, „La
Revue Géopolitique” 2014 – diploweb.com/les-regions-d’Europe-une-
extreme.html
Elazar D.J., Federalism. An Overview, Pretoria 1995.
Elżanowski M., Maciołek M., Przybysz P., Region jako instytucja prawnoustro-
jowa, PiP 1990, z. 8.
Estupiňán Achury L., El Estado autonómico: del Estado unitario al Estado
federal. Un ejemplo de la mutación de las formas de Estado, „Dialógos de
Saberes” 2011, nr 35.
Fallend F., Austria. A federal, a decentralized unitary or a ‘hybrid’ state? Rela-
tions between the welfare state and the federal state after 1945, [w:]
Routledge Handbook of Regionalism and Federalism, (red.) J. Loughlin,
J. Kincaid, W. Swenden, London–New York 2020.
Fantozzi P., Mirabelli M., Una ricerca sul federalismo in itinere, [w:] La fede-
ralizzazione di uno Stato unitario: il controverso caso italiano, (red.)
P. Fantozzi, M. Mirabelli, Milano 2017.
Florczak-Wątor M., Współpraca zagraniczna samorządu terytorialnego w pań-
stwie unitarnym, [w:] Unitarny charakter państwa a samorząd terytorialny,
(red.) M. Stec, K. Małysa-Sulińska, Warszawa 2019.
Florczak-Wątor M., Mikuli P., Systemy konstytucyjne Cypru i Malty, Warszawa
2009.
Frinault Th., Institutions et systèmes territoriaux en Europe. Un modèle introu-
vable, des convergences possibles, „Politique Européenne” 2019, nr 1. Bibliografia 175
Gallego Anabitarte A., Espaňa 1812: Cádiz, Estado unitario, en la perspectiva
histórica, „Ayer” 1991, nr 1.
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2018.
Gilowska Z., Wysocka E., Płoskonka J., Prutis S., Stec M., Model ustrojowy
województwa (regionu) w unitarnym państwie demokratycznym. Raport
końcowy, Warszawa 1997.
Głębocki K., Europa Regionów – rzeczywistość czy niezrealizowana idea?, ST
2001, nr 7–8.
Gołda-Sobczak M., Perspectives of Regionalisation in Europe, „Środkowoeu-
ropejskie Studia Polityczne” 2015, nr 3.
Grabenwarter Ch., Holoubek M., Verfassungsrecht. Allgemeines Verwaltungs-
recht, Wien 2009.
Hauriou M., Précis de droit constitutionnel, wyd. 2, Paris 1929.
Hausner J. i in., Narastające dysfunkcje, zasadnicze dylematy, konieczne działania.
Raport o stanie samorządności terytorialnej w Polsce, t. 2, Kraków 2014.
Hazareesingh S., L’imaginaire républicain en France, de la Révolution
française à Charles de Gaulle, „Revue Historique” 2011, t. 313, z. 3.
Izdebski H., Doktryny polityczno-prawne. Fundamenty współczesnych państw,
wyd. 4, Warszawa 2017.
Izdebski H., Historia administracji, wyd. 5, Warszawa 2001.
Izdebski H., Komentarz do Konstytucji RP. Art. 15, 16, 163–172, Warszawa 2020.
Izdebski H., Prawo do samorządu – prawo obywateli i prawo mieszkańców, ST
2018, nr 10.
Izdebski H., Reformy samorządu terytorialnego oraz centrum administracyj-
nego i gospodarczego rządu po 1989 roku, [w:] Administracja państwowa
i samorząd w ujęciu historyczno-prawnym. Wybrane zagadnienia, (red.)
E. Mreńca, P.B. Zientarski, B. Czwojdrak, Warszawa 2018.
Izdebski H., Samorząd terytorialny. Pionowy podział władzy, Warszawa 2020.
Izdebski H., Trzydzieści lat po restytucji samorządu – gdzie jesteśmy?, ST
2020, nr 3.
Izdebski H., Typy prawa i stylów europejskiej administracji publicznej, [w:] Admi-
nistracja polska w zjednoczonej Europie, (red.) W. Wołpiuk, Warszawa 2004. 176 Bibliografia
Jackiewicz A., Glosa do wyroku hiszpańskiego Trybunału Konstytucyjnego
z dnia 17 października 2017 r. w sprawie STC 114/2017, dotyczącej ustawy
Parlamentu Katalonii o referendum o samostanowieniu, „Białostockie Stu-
dia Prawnicze” 2019, t. 24, nr 4.
Jackiewicz A., Kontrowersje konstytucyjnoprawne i polityczne wokół ustroju
terytorialnego Królestwa Hiszpanii: ewolucja czy stagnacja?, [w:] Aktualne
problemy reform konstytucyjnych, (red.) S. Bożyk, Białystok 2013.
Janicki L., Federalizm i jego aktualne aspekty, „Przegląd Zachodni” 1992,
nr 1.
Jaskiernia J., Koncepcja Europy Regionów w świetle aksjologii regionalizmu
Rady Europy i Unii Europejskiej, [w:] Europa regionów, (red.) M. Gołoś,
A. Kasińska-Metryka, Toruń 2011.
Kada N., Les collectivités territoriales dans l’Union européenne. Vers une
Europe décentralisée?, Grenoble 2010.
Karlhofer F., Austrian Federalism: History-Propertties-Change, [w:] Austrian
Federalism in Comparative Perspective, (red.) G. Bischof, F. Karlhofer, New
Orleans–Innsbruck 2015.
Kiełczawa A., Reforma samorządu terytorialnego we Francji, ST 2019, nr 9.
Kieres L., Decentralizacja w ujęciu Konstytucji RP. Orzecznictwo Trybunału
Konstytucyjnego, ST 2020, nr 3.
Kieres L., Europejska Karta Samorządu Lokalnego w orzecznictwie Trybunału
Konstytucyjnego, RPEiS 2015, z. 3.
Kieres L., Unitarność a samodzielność samorządu w orzecznictwie Trybunału
Konstytucyjnego, [w:] Unitarny charakter państwa a samorząd terytorialny,
(red.) M. Stec, K. Małysa-Sulińska, Warszawa 2019.
Kilper H., Lhotta R., Föderalismus in der Bundesrepublik Deutschland. Eine
Einführung, Opladen 1996.
Kinsky F., Federalizm. Model ogólnoeuropejski, Kraków 1999.
Kisiel W., Ustrój samorządu terytorialnego w Polsce, Warszawa 2003.
Klepka R., Od państwa unitarnego do federacji – uwagi nad ustrojem teryto-
rialnym Belgii, [w:] Autonomia terytorialna w perspektywie europejskiej, Bibliografia 177
t. 2: W europejskiej praktyce ustrojowej, (red.) J. Iwanek, R. Radek, Toruń
2014.
Klepka R., Współczesny federalizm – wybrane zagadnienia, [w:] W poszukiwa-
niu fundamentów, czyli o potrzebie stałości w zmieniającym się świecie.
Księga jubileuszowa poświęcona Profesorowi Adamowi Rosołowi, (red.)
K. Kowal, A. Konert, Częstochowa 2013.
Kłucińska P., Sześciło D., Wilk B., Nowy model demokracji samorządowej
– uwagi na tle zmian w ustawach samorządowych wprowadzonych ustawą
z 11 stycznia 2018 r., ST 2018, nr 10.
Kołodziejski J., Analiza funkcjonowania terenowej administracji rządowej, [w:]
Czy Polska będzie państwem regionalnym?, (red.) G. Gorzelak, B. Jało-
wiecki, Warszawa 1993.
Komarnicki W., Polskie prawo polityczne (geneza i system), Warszawa 2008
[reprint wydania 1922].
Kopyciński P., W kierunku trzeciej reformy samorządu terytorialnego, ST 2016,
nr 7–8.
Kowalczyk A, Dotychczasowe doświadczenia i aktualny stan prac badawczych
nad reformą podziału Polski na regiony, [w:] Czy Polska będzie państwem
regionalnym?, (red.) G. Gorzelak, B. Jałowiecki, Warszawa 1993.
Kruk M., Samorząd w parlamencie państwa unitarnego, [w:] Unitarny charakter
państwa a samorząd terytorialny, (red.) M. Stec, K. Małysa-Sulińska, War-
szawa 2019.
Kruk M., Wokół zasady pomocniczości. Kilka uwag o jej znaczeniu i gwaran-
cjach w Unii Europejskiej, „Ius Novum” 2016, nr 4.
Kuciński J., Nauka o państwie współczesnym, Łódź–Warszawa 2019.
Kuciński J., Wołpiuk W.J., Zasady ustroju politycznego państwa w Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku, Warszawa 2012.
Kulesza M., O tym, ile jest decentralizacji w centralizacji, a także o osobliwych
nawykach uczonych administratywistów, ST 2009, nr 12.
Kulesza M., Polskie doświadczenia w zarządzaniu reformą decentralizacyjną,
ST 2002, nr 9.
Kulesza M., W sprawie reformy terytorialnej, ST 1991, nr 7–8. 178 Bibliografia
Kupiec T., Rola regionów w kontekście polityki spójności UE, [w:] Regiony
– między Państwem a Europą. Modele porównawcze i perspektywy rozwoju
[Konferencja, 2009] – DOI.10.13140/2.1.4438.9766
Laffaille F., La „souveraineté régionale”, entre oxymoron et hendiadys consti-
tutionnels. A propos de l’Etat “régional-fédéraliste” italien et de la séman-
tique en droit constitutionnel, „Revue Internationale de Droit Comparé”
2009 nr 2.
Langenhove L. van, What is a region? Toward a statehood theory of regions,
„Contemporary Politics” 2013, t. 19, nr 4 (researchgate.net/publica-
tion/26368322).
Lehmbruch G., Der unitarische Bundesstaat in Deutschland: Pfadabhängigkeit
und Wandel, [w:] Föderalismus. Analysen in entwicklungsgeschichtlicher
und vergleichender Perspektive, (red.) A. Benz, G. Lehmbruch, Wiesbaden
2002.
Lemaire F., Le principe d’indivisibilité de la République. Mythe et réalité, Ren-
nes 2010.
Lisowski P., Zróżnicowanie samorządu terytorialnego a unitarność, [w:] Uni-
tarny charakter państwa a samorząd terytorialny, (red.) M. Stec, K. Małysa-
-Sulińska, Warszawa 2019.
Loughlin J.. Reconfiguring the nation-state. Hybridity vs. uniformity, [w:]
Routledge Handbook of Regionalism and Federalism, (red.) J. Loughlin,
J. Kincaid, W. Swenden, London–New York 2020.
Machelski Z., Struktury terytorialne państwa, Warszawa 2015.
Marcou G., La régionalisation en Europe. Situation, évolution et perspectives
dans les Etats membres de l’Union européenne et dans les Etats candidats
d’Europe centrale et orientale – pantheonsorbonne.fr/fileadmin/GRA-
LE/PEregional1.pdf
Mażewski L., Krytyka marksistowskiej koncepcji typu i formy państwa, „Pań-
stwo i Społeczeństwo” 2009, nr 3.
Mażewski L., Państwo unitarne, państwo regionalne czy w kierunku federacji?
Trzy koncepcje rozwiązania problemu budowy administracyjno-terytorial-
nej RP, ST 2020, nr 1–2. Bibliografia 179
Messara A., Principe de territorialité et principe de personnalité en fédéralisme
comparé: le cas du Liban et perspectives actuelles pour la gestion du plu-
ralisme, [w:] Le fédéralisme dans tous ses états. Gouvernance, identité et
méthodologie – The states and moods of federalism: governance, identity,
methodology, (red.) J.F. Gaudreault-DesBiens, F. Gélinas, Bruxelles–Cow-
ansville 2005.
Micheletti M., End of Big Government: Is It Happening in the Nordic Coun-
tries?, „Governance” 2000, t. 13, nr 2.
Mieczkowska M., W poszukiwaniu recepty na Europę Regionów – idee Europy
100 flag w myśli Yanna Fouéré, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szcze-
cińskiego. Acta Politica” 2014, t. 27.
Miszczuk A., Regionalizacja administracyjna III Rzeczypospolitej. Koncepcje
teoretyczne a rzeczywistość, Lublin 2003.
Młynarczyk A., Projekt ustawy o współdziałaniu w samorządzie terytorialnym
na rzecz rozwoju lokalnego i regionalnego oraz jego ocena, „Prawo Budże-
towe Państwa i Samorządu” 2015, t. 3, nr 3.
Nabli B., L’Etat. Droit et politique, Paris 2017.
Niżnik-Dobosz I., Współczesne ujęcie państwowej teorii samorządu terytorial-
nego w Polsce, „Acta Universitatis Carolinae – Juridica I” 2010.
Olszewski P., Spór o utworzenie samorządu wojewódzkiego w latach 1989–
1998, [w:] Samorząd terytorialny. Studium politologiczne, (red.) J. Marsza-
łek-Kawa, Toruń 2007.
Osiewicz P., Wstęp, [w:] Konstytucja Republiki Cypryjskiej, Warszawa 2013.
Palard J., Les effets institutionnels de la politique régionale de l’Union Européenne,
„Politiques et Management Public” 1995, nr 3.
Państwo i my. Osiem grzechów głównych Rzeczypospolitej, (red.) J. Hausner,
S. Mazur, Kraków 2015.
Pasquier R., La fin de “l’Europe des régions”, „Politique Européenne” 2015,
nr 4.
Pasquier R., Perron C., Régionalisations et régionalismes dans une Europe
élargie: Les enjeux d’une comparaison Est-Ouest, „Revue d’Etudes com-
paratives Est-Ouest” 2008, t. 39, nr 3. 180 Bibliografia
Pastore F., Brevi considerazioni su unità e indivisibilità della Repubblica ita-
liana, „Dirittifondamentali” 2019, nr 2.
Patyra S., Zakres dopuszczalnej ingerencji władzy centralnej w sferę funkcjo-
nowania samorządu terytorialnego w Polsce – refleksje aksjologiczne, [w:]
Samorządy w procesie decentralizacji władzy publicznej, (red.) M. Chrza-
nowski, J. Sobczak, Lublin 2017.
Pauvert B., Droit constitutionnel. Théorie générale – Ve République, wyd. 8,
Levallois-Perret 2017.
Peeters P., Mossselmans J., The Constitutional Court of Belgium: Safeguard of
the Autonomy of the Communities and Regions, [w:] Courts in Federal
Countries: Federalists or Unitarists?, (red.) N. Aroney, J. Kincaid, Toronto
2017.
Perez Sola N., El estado de los autonomias a debate, „Dirittifondamentali”
2019 nr 2 (dirittifondamentali.it/2019/10/02).
Piechowiak M. [w:] Konstytucja RP. Tom 1. Art. 1–86. Komentarz, (red.) M. Safjan,
L. Bosek, Warszawa 2016 [dot. art. 1].
Piechowiak M., Dobro wspólne jako fundament polskiego porządku konstytu-
cyjnego, Warszawa 2012.
Sarnecki P., [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 1. wyd. 2,
(red.) L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016 [dot. art. 3].
Sarnecki P., Ogólna charakterystyka państwowości w Konstytucji Rzeczypo-
spolitej Polskiej, [w:] Prawo konstytucyjne Rzeczypospolitej Polskiej, (red.)
P. Sarnecki, wyd. 9, Warszawa 2014.
Sitek B., Interes państwa vs. interes samorządu lokalnego. Konflikt czy współ-
praca państwa i samorządu, „Journal of Modern Science” 2016, nr 4.
Skawiński T., Reprezentacja interesów regionów w Unii Europejskiej, War-
szawa 2008.
Skoczylas A., Piątek W., [w:] Konstytucja RP, Tom I. Art. 1–86. Komentarz.
Art. 1–86, (red.) M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016 [dot. art. 15].
Skoutaris N., Territorial Pluralism in Europe: Vertical Separation of Powers in
the EU and its Member States, London–Oxford 2019. Bibliografia 181
Sługocki J., Koncepcja regionu i zadań samorządu województwa w Polsce na
tle europejskim, RPEiS 2001, z. 4.
Sługocki J., Zasada unitarności a aktualność dylematów międzywojennych
koncepcji samodzielności samorządu terytorialnego, [w:] Unitarny charak-
ter państwa a samorząd terytorialny, (red.) M. Stec, K. Małysa-Sulińska,
Warszawa 2019.
Sroka A., Hiszpańska droga do federalizmu, Wrocław 2008.
Stawecki T., Koncepcja autonomicznej wykładni pojęć konstytucyjnych: od
praktyki do teorii, [w:] Wykładnia konstytucji. Inspiracje, teorie, argumenty,
(red.) T. Stawecki, J. Winczorek, Warszawa 2014.
Stec R., Roliński M., Ciołek Ł., Regional self-government in Poland: chosen
aspects of its system and activity in the light of the European Charter of
Regional Self-Government, [w:] Local government tasks, organization,
functioning, (red.) M. Bujňáková, E. Ura, U. Feret, S. Pieprzny, Košice
2018.
Struska D., Między unitaryzmem a federalizmem. Ewolucja współczesnej myśli
i praktyki ustrojowej Włoch, Warszawa 2008.
Subra de Bieusses P., Un Etat unitaire ultra-fédéral, „Pouvoirs” 2008, nr 124.
Suelt Cock V., Un nuevo paradigma del Estado unitario: La asimetría territorial
y los esquemas de coordinación, „Vniversitas” 2013, nr 127.
Swianiewicz P., Poland. Creeping regionalization of the unitary state, [w:]
Routledge Handbook of Regionalism and Federalism, (red.) J. Loughlin,
J. Kincaid, W. Swenden, London–New York 2020.
Sześciło D., Trzecia fala samorządności – po co i jak się samorządzić?, [w:]
Polska samorządów. Silna demokracja, skuteczne państwo, (red.) D. Sze-
ściło, Warszawa 2019.
Szewc T., Dostosowanie prawa polskiego do zasad Europejskiej Karty Samo-
rządu Terytorialnego, Bydgoszcz–Katowice 2006.
Szewczyk M., Unitarny charakter państwa a autonomia terytorialna (lokalna
i regionalna) na przykładzie Republiki Włoskiej – wnioski dla Rzeczypo-
spolitej Polskiej, [w:] Unitarny charakter państwa a samorząd terytorialny,
(red.) M. Stec, K. Małysa-Sulińska, Warszawa 2019. 182 Bibliografia
Szlachta J., Polityka spójności UE po 2020 r., „Studia KPZK” 2017.
Szlachta J., Spójność terytorialna traktatowym wymiarem polityki strukturalnej
UE, „Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH” 2011, t. 85.
Szydło M., [w:] Konstytucja RP, Tom I. Art. 1–86. Komentarz. Art. 1–86, (red.)
M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016 [dot. art. 22].
Tuleja P., [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, (red.) P. Tuleja,
Warszawa 2019 [dot. art. 3].
Tuleja P., [w:] Konstytucja RP, Tom I. Art. 1-86. Komentarz. Art. 1-86, (red.)
M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016 [dot. art. 3].
Ujazdowski K.M., Geneza i tożsamość Konstytucji V Republiki Francuskiej, Kra-
ków 2013.
Vallet E.A., L’Autonomie corse face à l’indivisibilité de la République, „French
Politics, Culture & Society” 2004, t. 22, nr 3.
Watts R.L., Typologies of federalism, [w:] Routledge Handbook of Regionalism
and Federalism, (red.) J. Loughlin, J. Kincaid, W. Swenden, London–New
York 2020.
Wiedmann Th., Idee und Gestalt der Region in Europa. Rechtsvergleichende
Untersuchung zu Unitarismus und Föderalismus, unter besonderer Berück-
sichtigung des Vereinigten Königreichs, Frankreichs, Spaniens und Deutsch-
lands, Baden-Baden 1996.
Wiktorowska A., Samorząd terytorialny, [w:] Prawo administracyjne, (red.)
J. Jagielski, M. Wierzbowski, Warszawa 2018.
Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 roku, wyd. 2, Warszawa 2008.
Winczorek P., Nauka o państwie, wyd. 2, Warszawa 2011.
Wołpiuk W.J., Zasada uczestnictwa samorządu terytorialnego w sprawowaniu
władzy publicznej, [w:] Zasady ustroju politycznego państwa w Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku, J. Kuciński, W.J. Wołpiuk, Warszawa
2012.
Zasady ustroju III Rzeczypospolitej Polskiej, (red.) D. Dudek, Warszawa 2009.
Zieliński E., Nauka o państwie i polityce, Warszawa 2006.
Zimmermann J., Aksjomaty prawa administracyjnego, Warszawa 2013. Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2010.
Zubik M., Refleksje nad „dobrem wspólnym” jako pojęciem konstytucyjnym,
[w:] Prawo a polityka, (red.) M. Zubik, Warszawa 2007.
Zwierzchowski E., Wprowadzenie do nauki prawa konstytucyjnego państw
demokratycznych, Katowice 1992.
Żak M., O możliwych zastosowaniach idei good governance w naukach praw-
nych i praktyce prawniczej, PiP 2019, z. 9.