Brak produktów
/
Cena detaliczna
Najniższa cena z ostatnich 30 dni: 54,00 zł
10% taniej
Darmowa dostawa od 200 zł
Wysyłka w ciągu 24h
Przedmiotem niniejszego komentarza są przepisy Konstytucji RP dotyczące samorządu terytorialnego: art. 15 i art. 16, zamieszczone w pierwszym rozdziale „Rzeczpospolita”, określającym podstawowe zasady ustroju RP, oraz art. 163–172, czyli całość przepisów rozdziału siódmego „Samorząd terytorialny”. W komentarzu uwzględniono stan prawny na dzień 15 marca 2020 r. Partner wydania: W serii polecamy:
Podmiot odpowiedzialny za bezpieczeństwo produktu: Difin sp z o.o., ul. F. Kostrzewskiego 1, 00-768 Warszawa (PL), adres e-mail: info@difin.pl, tel (22) 851 45 61
prof. dr hab. Roman Hauser:Komentarz, uwzględniając opracowania literatury przedmiotu i orzecznictwo, zawiera bardzo szczegółowe omówienie wszystkich istotniejszych problemów powstałych w doktrynie i orzecznictwie sądów. Przejrzysta struktura tekstu pozwala na łatwe zorientowanie się nawet w najtrudniejszych problemach komentowanych przepisów. (…) Przygotowane specjalnie na potrzeby kolejnego komentarza do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nowe rozważania zawierają także omówienie zagadnień, które nie były dotąd przedmiotem szerszego zainteresowania ze strony doktryny. Komentarz ten ma zatem doniosłe znaczenie zarówno w aspekcie doktrynalnym, jak i dogmatycznym. Widać w tym zakresie ogromną pracę Autora, który bez wątpienia należy do wąskiego grona najznamienitszych znawców prawa publicznego, w tym złożonych i do końca nierozpoznanych, zagadnień samorządu terytorialnego.
Artykuł 15
Profesor Wydziału Prawa SWPS Uniwersytetu Humanistycznospołecznego w Warszawie, poprzednio wieloletni profesor zwyczajny Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego; członek-korespondent Polskiej Akademii Nauk; uczestnik jako przedstawiciel PAN w Forum dla Praworządności organizowanym przez tę Akademię oraz Polską Akademię Umiejętności; radca prawny, adwokat; autor wielu książek z zakresu prawa publicznego oraz jego historii i podstaw aksjologicznych, w tym, w ramach niniejszej serii, komentarzy do art. 6, 70, 73; art. 15, 16, 163-172 oraz art. 186, 187 Konstytucji RP.
Spis treści:Wykaz skrótówKomentowane przepisy Konstytucji RPWprowadzenieArtykuł 15A. UST. 11. Uregulowania w poprzednich konstytucjach2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej3. Decentralizacja władzy publicznej w dokumentach i aktach prawa europejskiego i międzynarodowego4. Pojęcie władzy publicznej5. Istota decentralizacji władzy publicznej6. Zasada decentralizacji a zasada pomocniczości7. Decentralizacja w orzecznictwie Trybunału KonstytucyjnegoB. UST. 21. Uregulowania w poprzednich konstytucjach2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej 3. Przesłanki tworzenia i zmian podziału terytorialnego państwa w dokumentach prawa międzynarodowego i europejskiego4. Konstytucyjne kryteria kształtowania podziału terytorialnego państwa5. Wymóg ustawowego określenia zasadniczego podziału terytorialnego państwa6. Ustawowe unormowania dotyczące tworzenia, znoszenia, łączenia, podziału i zmiany granic jednostek samorządu terytorialnego a standardy konstytucyjne7. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego w sprawach zmian zasadniczego podziału terytorialnego państwaArtykuł 161. Uregulowania w poprzednich konstytucjach2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej3. Istota i pozycja samorządu terytorialnego w dokumentach prawa międzynarodowego i europejskiego 4. Samorząd terytorialny jako wspólnota mieszkańców5. Przysługiwanie samorządowi terytorialnemu istotnej części zadań publicznych6. Samorząd terytorialny a zasada podziału władz7. Istota samorządu terytorialnego w orzecznictwie Trybunału KonstytucyjnegoArtykuł 1631. Uregulowania w poprzednich konstytucjach2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej3. Domniemanie zadań samorządu terytorialnego w dokumentach prawa międzynarodowego i europejskiego4. Domniemanie zadań samorządu terytorialnego w kontekście zasady pomocniczości i zasady legalizmu5. Domniemanie zadań samorządu terytorialnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego6. Domniemanie zadań samorządu terytorialnego w orzecznictwie sądów administracyjnychArtykuł 164A. UST. 1 i 31. Uregulowania w poprzednich konstytucjach2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej3. Domniemanie zadań gminy w dokumentach prawa międzynarodowego i europejskiego4. Istota i charakter domniemania zadań gminy5. Domniemanie zadań gminy w świetle ustawodawstwa 6. Domniemanie zadań gminy w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego7. Domniemanie zadań gminy w orzecznictwie sądów administracyjnych A. UST. 21. Uregulowania w poprzednich konstytucjach 2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej3. Rodzaje jednostek samorządu terytorialnego w dokumentach prawa międzynarodowego i europejskiego4. Rodzaje jednostek samorządu terytorialnego w świetle Konstytucji 5. Rodzaje jednostek samorządu terytorialnego w świetle ustawodawstwa 6. Rodzaje jednostek samorządu terytorialnego w świetle orzecznictwaArtykuł 165A. UST. 11. Uregulowania w poprzednich konstytucjach2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej3. Osobowość prawna i prawa majątkowe jednostek samorządu terytorialnego w dokumentach prawa międzynarodowego i europejskiego4. Istota osobowości prawnej jednostki samorządu terytorialnego5. Szczególne cechy własności komunalnej6. Osobowość prawna i prawa majątkowe jednostek samorządu terytorialnego w orzecznictwie Trybunału KonstytucyjnegoB. UST. 2 1. Uregulowania w poprzednich konstytucjach2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej3. Samodzielność jednostek samorządu terytorialnego i jej ochrona w dokumentach prawa międzynarodowego i europejskiego4. Istota samodzielności jednostek samorządu terytorialnego5. Ochrona sądowa samodzielności jednostek samorządu terytorialnego6. Samodzielność jednostek samorządu terytorialnego i jej ochrona w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego oraz sądów administracyjnych7. Samodzielność jednostek samorządu terytorialnego w orzecznictwie sądów administracyjnych Artykuł 166 1. Uregulowania w poprzednich konstytucjach2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej3. Zadania własne i zlecone jednostek samorządu terytorialnego w dokumentach prawa międzynarodowego i europejskiego4. Podstawy rozróżniania zadań własnych i zleconych5. Szczególne cechy zadań powierzonych6. Zadania własne i zlecone w orzecznictwie Trybunału KonstytucyjnegoArtykuł 1671. Uregulowania w poprzednich konstytucjach2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej 3. Zasada adekwatności zadań i dochodów jednostek samorządu terytorialnego w dokumentach prawa międzynarodowego i europejskiego 4. Istota zasady adekwatności i realizacja zasady w ustawodawstwie5. Zasada adekwatności w orzecznictwie Trybunału KonstytucyjnegoArtykuł 1681. Uregulowania w poprzednich konstytucjach2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej3. Podatki i opłaty lokalne w dokumentach prawa międzynarodowego i europejskiego 4. Podatki i opłaty lokalne w świetle ustawodawstwa5. Podatki i opłaty lokalne w świetle orzecznictwa Trybunału KonstytucyjnegoArtykuł 1691. Uregulowania w poprzednich konstytucjach2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej3. Organy i organizacja wewnętrzna jednostek samorządu terytorialnego w dokumentach prawa międzynarodowego i europejskiego4. Konstytucyjne normy dotyczące organów jednostek samorządu terytorialnego i ich odzwierciedlenie w ustawodawstwie5. Samodzielność jednostek samorządu w zakresie określania ich ustroju wewnętrznego6. Organy i organizacja wewnętrzna jednostek samorządu terytorialnego w orzecznictwie Trybunału KonstytucyjnegoArtykuł 1701. Uregulowania w poprzednich konstytucjach2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej3. Referendum lokalne w dokumentach prawa międzynarodowego i europejskiego4. Istota referendum lokalnego5. Referendum lokalne w orzecznictwie Trybunału KonstytucyjnegoArtykuł 1711. Uregulowania w poprzednich konstytucjach2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej 3. Nadzór nad działalnością samorządu terytorialnego w dokumentach prawa międzynarodowego i europejskiego4. Konstytucyjne i ustawowe unormowanie nadzoru nad działalnością samorządu 5. Nadzór nad działalnością samorządu terytorialnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego6. Nadzór nad działalnością samorządu terytorialnego w orzecznictwie sądów administracyjnychArtykuł 1721. Uregulowania w poprzednich konstytucjach2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej3. Prawo do zrzeszania się jednostek samorządu w dokumentach prawa międzynarodowego i europejskiego4. Prawo do zrzeszania się – aspekt krajowy5. Prawo do zrzeszania się – aspekt międzynarodowy i europejski6. Prawo do zrzeszania się jednostek samorządu terytorialnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego Bibliografia
Bibliografia opracowań naukowych Antonelli V., Le autonomie locali: una questione europea, „Amministrazione in Cammino. Rivista elettronica di diritto pubblico, di diritto dell’eco-nomia e di scienza dell’amministrazione” z 15.05.2012 Augustyniak M., Jednostki pomocnicze gminy, Warszawa 2010 Augustyniak M., Jednostki pomocnicze gminy jako forma realizacji zasady sub-sydiarności − doświadczenia polskie i francuskie, [w:] Sposoby realizacji zadań publicznych, (red.) B. Dolnicki, Warszawa 2017 Augustyniak M., Chmielnicki P., Tworzenie, organizacja wewnętrzna i funk-cjonowanie jednostek pomocniczych gminy, Warszawa 2011 Bałaban A., Samorząd terytorialny w konstytucjach państw europejskich, [w:] Europejska Karta Samorządu Lokalnego a prawo samorządu terytorialnego, (red.) M. Ofiarska, Szczecin 2015 Banaszak B., Kodeks wyborczy. Komentarz, Warszawa 2018 Bandarzewski K., Chmielnicki P., Kisiel W., Prawo samorządu terytorialnego w Polsce, Warszawa 2011 Bator A., Kompetencje w prawie i prawoznawstwie, Wrocław 2004 Bąkowski T., Administracyjnoprawna sytuacja jednostki w świetle zasady po-mocniczości, Warszawa 2007 Bitner M., Kornberger-Sokołowska E., Prawo finansów samorządowych, War-szawa 2018 Blicharz J., Współdziałanie jednostek samorządu terytorialnego w formach zrzeszeń krajowych i międzynarodowych. Komentarz do ustawy o zasadach Bibliografia 335 przystępowania jednostek samorządu terytorialnego do międzynarodo-wych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych, Wrocław 2017 Blicharz J., Zagadnienie charakteru prawnego stowarzyszeń jednostek samo-rządu terytorialnego, PPA t. 109: 2017 Blicharz J., Zakres znaczeniowy pojęcia „zadania publiczne”, PPA t. 71: 2005 Bodnar A., Rozszerzenie czynnego i biernego prawa wyborczego w wyborach samorządowych na osoby nieposiadające obywatelstwa Unii Europejskiej, ST 2013, nr 9 Boggero G., Constitutional Principles of Local Self-Government in Europe, London–Boston 2018 Borodo A., Problematyka legalności wydatków budżetowych samorządu i pod-staw prawnych działalności gospodarczej gmin, powiatów i województw, FK 2011, nr 1−2 Borodo A., Samorząd terytorialny. System prawnofinansowy, wyd. 6, Warszawa 2012 Borodo A., Zagadnienia prawne systemu dochodów samorządu powiatowego i propozycje jego reformy, „Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu” 2015, nr 2 Bosiacki A., Od naturalizmu do etatyzmu. Doktryny samorządu terytorialnego Drugiej Rzeczypospolitej 1918−1939, Warszawa 2006 Breton A., Fraschini A., Vertical Competition in Unitary States. The Case of Italy, „Public Choice”, t. 114: 2003 Buczkowski Ł., Prawne podstawy aktywności międzynarodowej jednostek sa-morządu terytorialnego, PPK 2016, nr 2 Bukowska G., Teoretyczne podstawy podziału kompetencji pomiędzy władzami centralnymi a lokalnymi, [w:] Samorząd lokalny − dobro publiczne, (red.) J. Kleer, Warszawa 2008 Bukowski Z., Andrzejewski T., Rączka P., Ustrój samorządu terytorialnego w Polsce, Toruń 2013 Bussmann A., Europejskie ugrupowanie współpracy terytorialnej (EUWT) − prze-łom we współpracy transgranicznej w Unii Europejskiej?, ST 2008, nr 10 Celarek K., Prawne i praktyczne aspekty kontroli i nadzoru nad działalnością samorządu terytorialnego, Warszawa 2015 Chlipała M., Pomocniczość, decentralizacja, samodzielność jako podstawowe zasady funkcjonowania samorządu terytorialnego. Wybrane zagadnienia, „Roczniki Nauk Prawnych” 2005 nr 2 336 Bibliografia Chmielnicki P., Akty nadzoru nad działalnością samorządu terytorialnego w Polsce, Warszawa 2006 Cilak M., Problem krzyżowania się kompetencji nadzorczych wojewody i regio-nalnych izb obrachunkowych w sferze działalności gospodarczej samo-rządu terytorialnego, FK 2013 nr 1−2 Congleton R.D., On the inevitability of divided government and improbability of a complete separation of powers, „Constitutional Political Economy”, t. 24: 2013 Czaplicki K.W. i in., Kodeks wyborczy. Komentarz, Warszawa 2018 Czarny P., Konstytucyjna koncepcja gminy i jej realizacja w ustawodawstwie i w orzecznictwie, [w:] Samorząd terytorialny. Zasady ustrojowe i praktyka, (red.) P. Sarnecki, Warszawa 2005 Decentralizacja i centralizacja administracji publicznej. Współczesny wymiar w teorii i praktyce, (red.) B. Jaworska-Dębska, E. Olejniczak-Szałowska, R. Budzisz, Warszawa–Łódź 2019 Józsa Z., Decentralization: International experience and local solutions: M. Jan-kowska, Podmiotowość i samodzielność związku międzygminnego w świe-tle decentralizacji władzy publicznej. Jaworska-Dębska B., Współdziałanie jednostek samorządu terytorialnego w wy-branych formach publicznoprawnych a ich samodzielność; P. Łazutka-Ga-węda, Zasada decentralizacji a współdziałanie publicznoprawne jednostek samorządu terytorialnego. Wzajemne relacje. Decentralizing governance. Emerging concepts and practices, (red.) G.S. Cheema, A.A. Rondinelli, Cambridge Mass. 2007 Dębowska-Romanowska T., Prawne i pozaprawne uwarunkowania skutecz-ności gwarancji wynikających z art. 167 ust. 1 i 4 Konstytucji, [w:] Finanse komunalne a Konstytucja, (red.) H. Izdebski, A. Nelicki, I. Zachariasz, War-szawa 2012 Dobek A., Zasada pomocniczości w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, „Wrocławskie Studia Erazmiańskie − Studia Erasmiana Wratislaviensia” 2008, z. 2. Doliwa A., Osobowość prawna jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa 2012 Dolnicki B., Nadzór nad samorządem terytorialnym, Katowice 1993 Bibliografia 337 Dolnicki B., Samorząd terytorialny, wyd. 7, Warszawa 2019 Dolnicki B., Marchaj R., Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, RPEiS 2017, z. 3 Dolnicki B., Marchaj R., Związek metropolitalny w województwie śląskim, ST 2017, nr 7−8 Domagała M., Rozwiązania autonomii terytorialnej w Wielkiej Brytanii, [w:] Autonomia terytorialna w perspektywie europejskiej, t. 2: W europejskiej praktyce ustrojowej, (red.) J. Iwanek, R. Radek, Toruń 2014 Drachal J., Wiktorowska A., Wajda P., [w:] Prawo o postępowaniu przed są-dami administracyjnymi. Komentarz, (red.) R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2013 (art. 15) Dubois H.F.V., Fatter G., Definitions and typologies in public administration research. The case of decentralization, „International Journal of Public Administration” 2009, nr 8 Faliński S., Współpraca międzynarodowa samorządów terytorialnych jako czynnik oddziałujący na wspólnoty terytorialne i środowisko międzynarodowe, [w:] Lokalny samorząd terytorialny w aspekcie międzynarodowym, (red.) S. Fa-liński, Siedlce 2018 (e-book) Faliński S., Współpraca międzynarodowa polskich miast i gmin, Warszawa 2019 Finanse publiczne jednostek samorządu terytorialnego. Źródła finansowania samorządu terytorialnego we współczesnych regulacjach, (red.) J. Gliniecka, E. Juchniewicz, T. Sowiński, Warszawa 2015 Finansowanie samorządu terytorialnego i jego zadań a Europejska Karta Samo-rządu Lokalnego, (red.) J. Glumińska, A. Drywa, E. Juchniewicz, T. Sowiń-ski, Warszawa 2016 Flejterski S., Zioło M., Centralizacja i decentralizacja zadań publicznych w świetle wybranych rozwiązań europejskich, „Studia Regionalne i Lokalne” 2008, nr 3 Fleszer D., Tworzenie jednostek pomocniczych jako forma realizacji zasady pomocniczości, ST 2011, nr 4 Fleszer D., Samorząd terytorialny jako wspólnota obywatelska, RAiP 2016 Fundowicz S., Decentralizacja administracji publicznej w Polsce, Lublin 2005 Gajewski R., Stowarzyszenie jednostek samorządu terytorialnego, [w:] Instytu-cjonalne formy współdziałania jednostek samorządu terytorialnego na obsza-rach metropolitalnych, (red.) J.H. Szlachetko, R. Gajewski, Gdańsk 2016 338 Bibliografia Gajewski S., Kształtowanie granic jednostek samorządu terytorialnego. Zagad-nienia administracyjnoprawne, Warszawa 2015 Gajewski S., Nadzór i kontrola nad działalnością dzielnic miasta stołecznego Warszawy, PPP 2012, nr 3 Gajewski S., Zaskarżalność rozstrzygnięć nadzorczych dotyczących organów jednostek pomocniczych gminy, „Przegląd Prawniczy Uniwersytetu War-szawskiego” 2015, nr 1 Galster J., Lis-Staranowicz D., Konstytucja a suweren, PiP 2019, z. 6 Ganowicz E., Zasada subsydiarności w organizacji i funkcjonowaniu samo-rządu terytorialnego w III Rzeczypospolitej Polskiej, „Wrocławskie Studia Politologiczne” 2016 Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, wyd. 5, Warszawa 2018 Gawrońska-Baran A., Podmiot prawa publicznego po nowelizacji Pzp, „Moni-tor Zamówień Publicznych” 2017 nr 148 Giejłaszewska G., Prawne uwarunkowania decentralizacji zadań publicznych w Polsce, PPP 2018, nr 2 Guermond Y., L’identité terrritoriale. L’ambiguité d’un concept géographique, „L’Espace Géographique” 2006, nr 4 Habuda L., Decentralizacja vs centralizacja administracji w strukturze zasad-niczego terytorialnego podziału kraju, Toruń 2009 Izdebski H., Doktryny polityczno-prawne. Fundamenty współczesnych państw, wyd. 4, Warszawa 2017 Izdebski H., Domniemanie zadań samorządu terytorialnego i domniemanie zadań gminy w obrębie samorządu terytorialnego − klauzule generalne do-tyczące zadań samorządu, ST 2015, nr 1−2 Izdebski H., Funkcjonowanie wpłat na subwencję ogólną („janosikowe”) z punktu widzenia finansów m.st. Warszawy i województwa mazowieckiego, ST 2013, nr 11 Izdebski H., Jednostki pomocnicze gminy − pomiędzy organami gminy a oby-watelami jako podmiotem władzy lokalnej, ST 2011, nr 12 Izdebski H., Konstytucjonalizm − legicentryzm − ustawowy nihilizm prawny. O powołaniu naszych czasów do nauki konstytucji, PiP 2016 z. 6 Izdebski H., Prawo do samorządu − prawo obywateli i prawo mieszkańców, ST 2018, nr 10 Bibliografia 339 Izdebski H., Samorząd terytorialny, [w:] Encyklopedia administracji publicznej, (red.) J. Itrich-Drabarek, Warszawa 2018 Izdebski H., Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności, wyd. 3 [8], Warszawa 2014 Izdebski H., Samorząd terytorialny. Pionowy podział władzy, Warszawa 2020 (w druku) Izdebski H., Zasada solidarności a samodzielność jednostek samorządu tery-torialnego (uwagi na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego), [w:] Idea solidaryzmu we współczesnym prawie konstytucyjnym. Doświadcze-nia polskie i międzynarodowe, (red.) A. Łabno, Warszawa 2015 Izdebski H., Zmiany w zasadniczym podziale terytorialnym państwa. Wybrane aspekty prawne, ST 2016, nr 7−8 Izdebski H., Kulesza M., Administracja publiczna. Zagadnienia ogólne, wyd. 3, Warszawa 2004 Jackiewicz A., Zasada wertykalnego podziału władzy w państwach złożonych. Zarys problematyki, [w:] Organizacja administracji publicznej z perspek-tywy powierzanych jej zadań, (red.) T. Bąkowski, Warszawa 2015 Jagielski J., Kontrola administracji publicznej, Warszawa 2007 Jagielski J., Wybrane zagadnienia funkcjonowania nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego, [w:] Wybrane aspekty funkcjonowania samo-rządu terytorialnego z perspektywy działalności organów nadzoru, (red.) K. Tetlak, Warszawa 2013 Jagoda J., Prawne przesłanki samodzielności samorządu terytorialnego, [w:] Administracja publiczna pod rządami prawa. Księga pamiątkowa z okazji 70-lecia urodzin prof. zw. dra hab. Adama Błasia, (red.) J. Korczak, Wro-cław 2016 Jagoda J., Sądowa ochrona samodzielności jednostek samorządu terytorial-nego, Warszawa 2011 Jastrzębska M., Finanse samorządu terytorialnego, Warszawa 2012 Jeżewski J., Idea demokracji w przekształceniach ustrojowych samorządu tery-torialnego, RPEiS 2015, z. 3 Kamiński M.A., Rola Kongresu Władz Lokalnych i Regionalnych Rady Europy w rozwoju międzynarodowej współpracy samorządowej, BSP 2012 nr 12 Karpiuk M., Członkostwo jednostki samorządu terytorialnego w europejskim ugrupowaniu współpracy terytorialnej, [w:] Wybrane aspekty współpracy 340 Bibliografia transgranicznej polskich samorządów w kontekście przemian prawa Unii Europejskiej, (red.) I.M. Wieczorek, M. Ganczar, Łódź 2016 Karpiuk M., Samorząd terytorialny a państwo. Prawne instrumenty nadzoru nad samorządem gminnym, Lublin 2008 Kawala J., Dochody i wydatki powiatów w latach 2004–2007, ST 2008, nr 6 Kiczka K., Prawnomiędzynarodowe uwarunkowania samorządu terytorialnego, RPEiS 2015, z. 3 Kieres L., Europejska Karta Samorządu Lokalnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, RPEiS 2015, z. 3 Kiljan K., Referendum lokalne w świetle przepisów ustawy z 15 września 2000 r., ST 2001 nr 11 Kokocińska K., Samodzielność jednostek samorządu terytorialnego w organi-zowaniu usług publicznych, PPA t. 98: 2014 Komentarz do ustawy o samorządzie gminnym, (red.) P. Chmielnicki, wyd. 3, Warszawa 2013 Konstytucja Republiki Chorwacji, wyd. 2, Warszawa 2007 Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, (red.) L. Garlicki, t. 1, War-szawa 1999 i t. 5, Warszawa 2007 Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, (red.) L. Garlicki, M. Zubik, t. 1 i 2, wyd. 2, Warszawa 2016 Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, (red.) P. Tuleja, Warszawa 2019 – w tym: P. Czarny (art. 163), P. Tuleja (art. 15) Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1−86 – w tym: M. Pach, P. Tuleja (art. 10), M. Piechowiak (art. 1), A. Skoczylas, W. Piątek (art. 16) − T. II: Komentarz do art. 87−243, (red.) M. Safjan i L. Bosek, Warszawa 2016 Konstytucja Węgier, wyd. 2, Warszawa 2015 Konstytucje państw Unii Europejskiej, (red.) W. Staśkiewicz, Warszawa 2011 Konstytucyjne umocowanie samorządu terytorialnego, (red.) M. Stec, K. Ma-łysa-Sulińska, Warszawa 2018 – w tym: D. Chaba, Samodzielność jedno-stek samorządu terytorialnego jako konstytucyjna gwarancja niezależno-ści; B. Dolnicki, Samorząd terytorialny w Konstytucji RP z 1997 r.; E. Feret, Regulacje konstytucyjne wystarczającą gwarancją zabezpieczenia środków publicznych na realizację zadań publicznych przez jednostki samorządu tery-torialnego?; J. Korczak, Konstytucyjne podstawy i gwarancje samodzielności Bibliografia 341 jednostek samorządu terytorialnego na tle dokonań legislacji i praktyki nadzorczej; J. Salachna, Konstytucyjne gwarancje samodzielności decyzyj-nej i finansowej samorządu terytorialnego; M. Szewczyk, Quasi-autonomia jednostek samorządu terytorialnego w zakresie określania ustroju we-wnętrznego – w świetle postanowień Konstytucji RP. Korczak J., Konstytucyjne podstawy struktury i funkcji samorządu terytorial-nego, [w:] Konstytucyjne podstawy funkcjonowania administracji publicz-nej, (red.) R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2012 (Sys-tem Prawa Administracyjnego, t. 2) Kornberger-Sokołowska E., Zasada adekwatności w systemie finansów samo-rządu terytorialnego w Polsce, Warszawa 2013 Kozłowski K., Gminne konsultacje społeczne − analiza konstytucyjnoprawna, ST 2018, nr 1−2 Kulesza M., Gospodarka komunalna − zakres i wyzwania prawne, ST 2012, nr 7−8 Kulesza M., O tym, ile jest decentralizacji w centralizacji, a także o osobliwych nawykach uczonych administratywistów, ST 2009, nr 12 Kuligowski R., Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej a współ-praca zagraniczna jednostek samorządu terytorialnego, BSP 2012, nr 12 Leksykon prawa administracyjnego materialnego. 100 podstawowych pojęć, (red.) T. Bąkowski, K. Żukowski, Warszawa 2016 − w tym: M. Bogusz, Zakres działania; M. Bogusz, Kompetencja materialnoprawna organu ad-ministracji publicznej; M. Brzeski, Zadanie publiczne Leoński Z., Nadzór nad samorządem terytorialnym, [w:] Samorząd terytorialny. Zagadnienia prawne i administracyjne, (red.) A. Piekara, Z. Niewiadomski, Warszawa 1998 Leoński Z., Samorząd terytorialny w Rzeczypospolitej Polskiej, wyd. 5, War-szawa 2006 Leoński Z., Zarys prawa administracyjnego, Warszawa 2004 Lipowicz I., Samodzielność samorządu terytorialnego w świetle Konstytucji, PS 2007, nr 4 Lipowicz I., Samorząd terytorialny XXI wieku, Warszawa 2019 Lubińska T., Finansowanie zadań samorządowych w świetle zasady adekwat-ności oraz stabilności finansów publicznych, FK 2017, nr 10 342 Bibliografia Łazutka P., Euroregion a Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej − analiza prawno-porównawcza, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica” 2012 Mahon P., La décentralisation administrative. Etude de droit public français, allemand et suisse, Genève 1985 Majewski K., Majewska P., Legalność jako kryterium nadzoru nad samorządem terytorialnym − ius czy lex?, RAiP 2016, nr 1 Maksymiuk M., Referendum lokalne − teoria i praktyka, [w:] 25 lat funkcjono-wania samorządu terytorialnego w Polsce. Teoria i praktyka, (red.) K. Po-pik. B. Szmulik, M. Mazuryk, Lublin 2016 Małecka-Łyszczak M., Pojęcie i podziały zadań publicznych ze szczególnym uwzględnieniem zadań samorządu terytorialnego, ZNUEK nr 921: 2013 Marchaj R., Związek metropolitalny w województwie śląskim z perspektywy pierwszego roku działania, ST 2018, nr 12 Marcou G., Les collectivités locales dans les constitutions des Etats unitaires en Europe, „Les Nouveaux Cahiers du Conseil Constitutionnel” 2014, nr 1 Marcou G., Essay on the clarification of some key concepts and methodical prob-lems, [w:] Decentralisation and local democracy in the world, First Global Report by the United Cities and Local Governments, Barcelona 2008 Matczak M., Kompetencja organu administracji publicznej, Kraków 2004 Mączyński M., Pojęcie zadania publicznego a zadania samorządu terytorial-nego, FK 2019, nr 1−2 Micheletti M., End of Big Government: Is It Happening in the Nordic Coun-tries?, „Governance” 2000, nr 2 Micheletti M., Petersson O., The Democratic Audit of Local Government: The Swedish Case, „The Journal of Behavioral and Social Sciences” 1997 nr 2 Millon-Delsol Ch., Zasada pomocniczości, Kraków 1995 Mijal P., Zasada pomocniczości jako wyznacznik roli prawotwórczej samorządu terytorialnego, PPK 2014, nr 2 Misiejko A., Samorząd terytorialny, Poznań 2018 Misja publiczna, wspólnota, państwo. Studia z prawa i administracji. Księga de-dykowana pamięci Profesora Michała Kuleszy, t. 1, (red.) A. Mednis, War-szawa 2016 − w tym: D.R. Kijowski, Pojęcie samorządu terytorialnego; M. Niziołek, Czy dzielnice m.st. Warszawy to quasi-gminy? Uwagi na tle sta-tusu jednostek pomocniczych m.st. Warszawy Bibliografia 343 Młynarczyk A., Zmiany w systemie wyrównywania dochodów samorządu wo-jewództw, FK 2015, nr 3 Nadzór i kontrola nad samorządem terytorialnym w Polsce i w Austrii, (red.) A. Wierzbica, Warszawa 2018 Nadzór nad samorządem a granice jego samodzielności, (red.) M. Stec, M. Mą-czyński, Warszawa 2011 Niemczuk P., Problem (nie-)konstytucjonalizacji terytorialnej organizacji sa-morządu terytorialnego, [w:] Konstytucyjne podstawy budowania i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce i na Ukrainie. Dobre praktyki, (red.) J. Posłuszny i in., Rzeszów 2013 Nowacka E.J., Polski samorząd terytorialny, Warszawa 2006 Nowacka E.J., Samorząd terytorialny jako forma decentralizacji władzy pu-blicznej, Warszawa 2010 Odachowski J., Gospodarka komunalna. Samodzielność gospodarcza jednostek samorządu terytorialnego a interes publiczny, „Acta Universitatis Wra-tislaviensis. Prawo” nr 323: 2017 Ofiarska M., Formy publicznoprawne współdziałania jednostek samorządu tery-torialnego, Warszawa 2008 Ofiarska M., Przesłanki i kierunki ewolucji statusu prawnego jednostek pomoc-niczych gminy z perspektywy 25 lat doświadczeń, [w:] Z problematyki prawnej samorządu terytorialnego. Księga dla uczczenia 70. rocznicy uro-dzin oraz 45. rocznicy pracy naukowej Zbigniewa Janku, (red.) M. Szewczyk, Poznań 2017. Olejniczak-Szałowska E., Prawo do uczestnictwa i kierowania sprawami publicz-nymi we wspólnotach samorządowych w świetle dyrektywy Rady 94/80/WE, ST 2006, nr 1−2 Olejniczak-Szałowska E., Referendum lokalne w świetle ustawodawstwa pol-skiego, Warszawa 2002 Ostheimer J., Ład społeczny. Zasada pomocniczości i jej znaczenie dla społe-czeństwa obywatelskiego, „Zeszyty Naukowe KUL” 2013, nr 1 Owsiak K., Z historii doktryny samorządu terytorialnego, ZNUEK nr 754: 2017 Panara C., The contribution of local self-government to constitutionalism in the member states and in the EU multilayered system of governance, [w:] Local Government in Europe. The „fourth level” in the EU multilayered sys-tem of governance, (red.) C. Panara, M. Varney, London–New York 2013 344 Bibliografia Perrin B., La décentralisation des autres, en Europe, „La Revue Administra-tive” 2009, nr 371 Piasecki A.K., Referenda lokalne w III RP, Warszawa 2006 Piasecki A.K., Samorząd terytorialny i wspólnoty lokalne, Warszawa 2009 Pijewski M., Zapewnienie jednostkom samorządu terytorialnego dochodów pozwalających na realizację przypisanych im zadań publicznych w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, ST 2018, nr 4 Podatki i opłaty samorządowe. Aktualne problemy dogmatyczne i orzeczenia, (red.) A. Niezgoda, J. Barczak, P. Szczęśniak, Lublin 2016 Pontier J.M., Collectivités territoriales. Le rôle des collectivités territoriales dans la construction européenne, „La Revue Administrative” 2003, nr 333 Pozycja samorządowych kolegiów odwoławczych w postępowaniu administra-cyjnym, (red.) C. Martysz, A. Matan, Kraków 2005 Prawne problemy samorządu terytorialnego z perspektywy 25-lecia jego funk-cjonowania, (red.) B. Jaworska-Dębska, R. Budzisz, Warszawa 2016 – w tym: S. Faliński, Ewolucja aktywności międzynarodowej polskich samorządów terytorialnych i prawne uwarunkowania tego procesu; Lisowski P., Samo-dzielność jednostek samorządu terytorialnego. (Kluczowe aspekty termi-nologiczno-pojęciowe i konstrukcyjne); E. Żelasko-Makowska, Ewolucja nadzoru nad samorządem terytorialnym. Przyczyny i skutki zmian Prawo samorządu terytorialnego, (red.) M. Chmaj, Warszawa 2013 Pułło A., Podział władzy. Aktualne problemy w doktrynie, prawie i współcze-snej dyskusji konstytucyjnej w Polsce, „Przegląd Sejmowy” 1993, nr 3 Rademacher Ch., Decentralization of Power and of Decision-Making − An Institutional Driver for Systems Change to Democracy, „Historical Social Research” 2016, nr 3 Radomski G., Spory o samorząd terytorialny w polskiej myśli politycznej po 1989 roku, Toruń 2017 Radziewicz P., Decentralizacja jako pojęcie prawne, KPP 2005, nr 1−2 Regionalne izby obrachunkowe. Charakterystyka ustrojowa i komentarz do ustawy, (red.) M. Stec, Warszawa 2010 Ruśkowski E., Salachna J., Ustawa o dochodach jednostek samorządu teryto-rialnego, Warszawa 2004 Rytel-Warzocha A., Przedmiotowy zakres referendum lokalnego w Polsce, „Studia Wyborcze” 2011 Bibliografia 345 Schmidt V.A., Democratizing France. The Political and Administrative History of Decentralization, Cambridge 2007 Seedorf S., Sibanda S., Separation of Powers, w: Constitutional Law of South Africa (2008) – https://constitutionallawofsouthafrica.co.za/wp-con-tent/uploads,2018/10/Chap12.pdf Sidor M., Referendum lokalne jako forma demokracji bezpośredniej, [w:] Samo-rząd lokalny w Polsce, (red.) S. Michałowski, A. Pawłowska, Lublin 2004 Siejka-Wieczerzycka P., Referenda lokalne w Polsce w latach 1990−2014, [w:] Bariery, wyzwania i perspektywy przekształceń samorządu terytorialnego w Polsce, (red.) S. Sagan, M. Sitek, Józefów 2016 Skoutaris N., Territorial Pluralism in Europe: Vertical Separation of Powers in the EU and its Member States, London-Oxford 2019 Skrzydło-Niżnik I., Model ustroju samorządu terytorialnego w Polsce na tle zagadnień ustrojowego prawa administracyjnego, Kraków 2007 Stahl M., Kmieciak Z., Akty nadzoru nad działalnością samorządu terytorial-nego w świetle orzecznictwa NSA i poglądów doktryny, ST 2001, nr 1−2 Stasikowski P., O pojęciu zadań publicznych (Studium z zakresu nauki admi-nistracji i nauki prawa administracyjnego), ST 2009, nr 7−8 Stępień J., Cywilizacyjny spór o samorząd terytorialny, ST 2015, nr 3 Stępniak K., Zasada subsydiarności w polskim systemie konstytucyjnym w kon-tekście działalności samorządu terytorialnego, [w:] Samorząd terytorialny. Praktyka, prawo, finansowanie, perspektywy, (red.) K. Pawlik, K. Stępniak, M. Rutkowska-Sowa, Warszawa 2017 Storczyński J., Nadzór regionalnej izby obrachunkowej nad samorządem tery-torialnym, Bydgoszcz–Chorzów 2006 Strożek-Kucharska M., Definiowanie zadań publicznych. Wprowadzenie do dys-kusji, [w:] Zadania publiczne. Podmioty, uwarunkowania prawne, potrzeby społeczne, (red.) P. Bieś-Srokosz, Częstochowa 2016 Strzelecki A., Samodzielność jednostek pomocniczych samorządu terytorial-nego, „Zarządzanie Publiczne” (UJ) 2010, nr 4 Supernat J., Dewolucja w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, ST 2012, nr 1−2 Surówka K., Samodzielność finansowa samorządu terytorialnego w Polsce, Warszawa 2013 346 Bibliografia Swianiewicz P., Finanse samorządowe. Koncepcje, realizacja, polityki lokalne, Warszawa 2011 Swianiewicz P., Samorząd jako część państwa i samorząd jako wspólnota oby-wateli − ile spójności, ile autonomii?, ST 2015, nr 1−2 Swianiewicz P. i in., Błędne koło marginalizacji? Jednostki pomocnicze samo-rządu w zarządzaniu dużymi miastami, Warszawa 2013 Syryt A., Samodzielność jako konstytucyjna perspektywa działalności samo-rządu terytorialnego, [w:] Stulecie polskiej administracji. Doświadczenia i perspektywy, (red.) W. Federczyk, Warszawa 2018 Szczęch N., Wskazanie przez organ nadzorczy nieistotnego naruszenia prawa przez uchwałę organu samorządu terytorialnego, „Studia Prawnicze i Ad-ministracyjne” 2016, nr 4 Szewc A., Jyż G., Pławecki Z., Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, Warszawa 2012 Szewc A., Ustawa o samorządzie województwa. Komentarz, Warszawa 2008 Szewc T., Pojęcie samorządu w Europejskiej Karcie Samorządu Terytorialnego, „Zeszyty Prawnicze WSEiA w Bytomiu” 2005 nr 1 Szewczyk M., Nadzór w materialnym prawie administracyjnym. Administracja wobec wolności i innych praw podmiotowych jednostki, Poznań 1995 Szlachetko J.H., Trwałość decentralizacji władzy publicznej − pomiędzy kon-stytucyjną zasadą a ustawową praktyką, ST 2018, nr 10 Szpor A., Państwo a subsydiarność jako zasada prawa w UE i w Polsce, ST 2001, nr 1−2 Szydło M., Ustawa o gospodarce komunalnej. Komentarz, Warszawa 2008 Ślemp B., O (nie)wykonaniu orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego dotyczących mechanizmu wyrównania poziomego dochodów jednostek samorządu tery-torialnego − analiza konstytucyjna, FK 2019 nr 4 Tabernacka A., Prawne determinanty samodzielności finansowej samorządu terytorialnego, „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Ekonomia” 2017, nr 1 Tomaszewski W., Kompromis polityczny w procesie stanowienia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku, Pułtusk 2007 Tomaszewski W., Proces przygotowania i uchwalenia Konstytucji RP z 2 kwiet-nia 1997 roku w aspekcie doświadczeń ustrojowych oraz prac nad nową konstytucją, Olsztyn 2018 Bibliografia 347 Truskolaski T., Waligóra K., Komitet Regionów Unii Europejskiej. Instytucjonali-zacja międzynarodowej aktywności samorządów, BSP 2012, z. 12 Tyrawa D., Jednostki pomocnicze gminy, [w:] Samorząd gminny w III Rzeczypospo-litej. Doświadczenia i perspektywy, (red.) M. Klimek, J. Czerw, B. Więckie-wicz, Lublin 2013 Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, (red.) B. Dolnicki, wyd. 2, War-szawa 2018 Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz z odniesieniami do ustaw o samo-rządzie powiatowym i samorządzie województwa, (red.) R. Hauser, Z. Nie-wiadomski, Warszawa 2011 Ustawy samorządowe. Komentarz, (red.) S. Gajewski, A. Jakubowski, Warszawa 2018 − w tym: A. Pośpiech-Kłak (art. 7 u.s.g.) Ustrój terytorialny państwa a decentralizacja systemu władzy publicznej, (red.) A. Lutrzykowski, Toruń 2012 Wacinkiewicz D., Kontrola i nadzór w prawie komunalnym, Warszawa 2006 Wierzbica A., Domniemanie właściwości organów jednostek samorządu tery-torialnego w realizacji zadań publicznych, ST 2012, nr 12 Wiktorowska A., Prawne determinanty samodzielności gminy. Zagadnienia ad-ministracyjnoprawne, Warszawa 2002 Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwiet-nia 1997 roku, wyd. 2, Warszawa 2008 Winczorek P., Nauka o państwie, wyd. 2, Warszawa 2011 Wojnarowski K., Wpływ prawa Unii Europejskiej na polską politykę regionalną, „Studia Iuridica” 2018, t. 77 Wojnarowski K., Europejska klasyfikacja NUTS i jej znaczenie dla wojewódz-twa mazowieckiego, „Mazowsze. Studia Regionalne” 2019, nr 28 Wójtowicz K., Przejawy naruszeń zasady adekwatności w procesie decentrali-zacji zadań publicznych w Polsce, PNUEW 2015, nr 391 Wójtowicz K., Udziały samorządów w podatkach państwowych − własne czy obce źródło dochodów JST? Dylematy teorii a praktyka budżetowa wybra-nych państw, PNUEW 2013, nr 306 Zachariasz I., Prawo do samorządu − prawo wspólnot samorządowych, ST 2018, nr 10 Zasada pomocniczości. Wymiar europejski, narodowy, regionalny i lokalny, (red.) A. Pawłowska, S. Grabowska, Rzeszów 2011 348 Bibliografia Zdebel M., Zasady samodzielności finansowej i adekwatności w działalności jednostek samorządu terytorialnego − podstawy ustrojowo-finansowe, „Ze-szyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego” 2015, nr 870 Zimmermann J., Aksjomaty prawa administracyjnego, Warszawa 2013 Zubik M., Orzekanie przez Trybunał Konstytucyjny o przepisie nieobowiązują-cym dotyczącym jednostek samorządu terytorialnego, PiP 2014, z. 1 Żak M., O możliwych zastosowaniach idei good governance w naukach praw-nych i praktyce prawniczej, PiP 2019, z. 9 Żelasko-Makowska E., Skarga organów jednostek samorządu terytorialnego na rozstrzygnięcia nadzorcze − wybrane aspekty procesowe, [w:] Samorząd terytorialny w Polsce a sądowa kontrola administracji, (red.) B. Dolnicki, J.P. Tarno, Warszawa 2012