Komentarz do Konstytucji RP art. 14

Spis treści:

Wykaz skrótów
Komentowany przepis Konstytucji RP

Artykuł 14

1. Uregulowania w poprzednich konstytucjach
2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej
3. Wolność prasy w dokumentach i aktach powszechnego (uniwersalnego) prawa międzynarodowego publicznego oraz systemu prawnego Rady Europy i Unii Europejskiej
4. Aksjologiczne i doktrynalne podstawy wolności prasy
5. Spory doktrynalne wokół podstawowych pojęć
6. Zakres wolności prasy w perspektywie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu
7. Standard Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka oraz organizacji wyspecjalizowanych ONZ
8. Zakres wolności prasy w perspektywie judykatów Komitetu Praw Człowieka w związku z treścią Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych
9. Pojmowanie wolności prasy w dokumentach Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie
10. Zakres wolności prasy w perspektywie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu
11. Formułowanie tekstu kształtującego normatywną treść wolności prasy w Konstytucji RP z 1997 r.
12. Wolność prasy i innych środków społecznego przekazu jako zasada konstytucyjna
13. Wykładnia treści art. 14 Konstytucji RP w orzecznictwie

Bibliografia opracowań naukowych

Bibliografia opracowań naukowych

Antynomie wolności. Z dziejów filozofii wolności, Warszawa 1966.
Arendt H., Wola, Warszawa 1996.
Bafia J., Prawo o wolności słowa, Warszawa 1988.
Balcerzak M., Proceduralne gwarancje ochrony praw człowieka, [w:] Prawa
człowieka i ich ochrona, B. Gronowska, T. Jasudowicz, M. Balcerzak,
M. Lubiszewski, R. Mizerski, Toruń 2005.
Banaszak B., Complak K., Zagadnienia podstawowe. Terminologia, [w:]
System ochrony praw człowieka, B. Banaszak, A. Bisztyga, K. Complak,
M. Jabłoński, R. Wieruszewski, K. Wójtowicz, Kraków 2003.
Banaszak B., Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw
konstytucyjnych, Kraków 2004.
Banaszak B., Prawa człowieka i obywatela w nowej Konstytucji Rzeczypo-
spolitej Polskiej, „Przegląd Sejmowy” 1997, nr 5(22).
Banaszak B., Preisner A. (red.), Prawa i wolności obywatelskie w Konsty-
tucji RP, Warszawa 2002.
Banaszak B., Preisner A., Wprowadzenie do prawa konstytucyjnego, Wro-
cław 1992.
Bartoszcze R., Gwarancje wolności wypowiedzi w Europie Zachodniej,
Kraków 1995.
Baszkiewcz J., Dylematy praw człowieka, [w:] Europa w poszukiwaniu
tożsamości. Między prawem, filozofią i polityką , W. Sobczak (red.),
Gniezno 2008.246 Bibliografia
Baszkiewcz J., Filozoficzne i praktyczne dylematy praw człowieka , [w:]
Meandry tradycji i zakręty ponowoczesności, G. Kurczewski (oprac.),
Rzeszów 2002.
Baszkiewicz J., Wolność druku i rewolucja 1789 roku, [w:] Studia z historii
państwa, prawa i idei. Prace dedykowane profesorowi Janowi Malar-
czykowi, A. Korobowicz, H. Olszewski (red.), Lublin 1997.
Bécker J., El original latino del ordenamiento de las Cortes de León en
1188, „Boletín de la Real Academia de la Historia” 2008 (Alicante
Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes), vol. LXVI.I.
Bennett L., Entman R., Mediated Politics. Communication in the Future
of Democracy, New York 2001.
Bentham J., On the Liberty of the Press and Public Discussion, London
1821.
Berka W., Die Gesetzesvrbehalte der Europäischen Menschenrechtsko-
nvention, „Österreichische Zeitschrift für Öffentliches Recht und
Völkerrecht” 1986, vol. 3.
Berlin I., Cztery eseje o wolności, Warszawa 1994.
Bernaczyk M., Ponowne wykorzystanie informacji sektora publicznego. Za-
rys instytucji, „Wrocławskie Studia Sądowe. Kwartalnik” 2012, nr 4.
Bisztyga A., Kilka uwag o zasadach naczelnych Konstytucji RP, [w:] Zasady
naczelne Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku. Materiały 52. Ogól-
nopolskiego Zjazdu Katedr Prawa Konstytucyjnego w Międzyzdrojach
(27–29 maja 2010), A. Bałaban, P. Mijal (red.), Szczecin 2011.
Blackledge A., Discourse and Power in a Multilingual World, Amsterdam
2005.
Bracichowicz I., Spór o prawa człowieka, Nysa 2009.
Burska-Cieślak J., Geneza pojęcia socjalnego państwa prawnego, [w:]
Państwo – ustrój – konstytucja, Lublin 1991.
Bury J.B., A History of Freedom of Thought, chapter I: Freedom of Thought
and the Forces Against It (Introductory), Henry Holt and Company, The
University Press, Cambridge U. S. A. 1913.
Butkiewicz T., Z dziejów nauki o prasie, „Biuletyn Naukowy Zakładu
Badań Prasowych”, 1957, nr 15.247 Bibliografia
Campbell W. J., Yellow Journalism. Puncturing the Myths, Defining Lega -
cies, Westport 2001.
Cañizares-Navarro J.B., Las Cortes de León (1188) y la Carta Magna (1215):
precedentes  medievales  del  Constitucionalismo  moderno,  „AHDE”
2015, vol. LXXXV.
Cerrillo-i-Martínez A., The Reuse of Public Sector Information in Europe
and Its Impact on Transparency, „European Law Journal” 2012, vol. 6.
Chassin C., La presse libre selon les principes de 1789, Paris 1862.
Chmielarz A., Funkcja prawna konstytucji na przykładzie Konstytucji Rze-
czypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2011.
Cohen-Jonathan G., Article 10, [w:] La Convention Européenne des droits
de l’homme. Commentaire article par article, L.-E. Pettiti, E. Decaux,
P.H. Imbert (red.), Paris 1999.
Complak K., Normy pierwszego rozdziału Konstytucji RP, Warszawa 2007.
Condorcet A.R., Szkic obrazu postępu ducha ludzkiego poprzez dzieje,
Warszawa 1957.
Crawford C., The Suspension of the Habeas Corpus Act And the Revolution
of 1689, „English Historical Review” 1915, vol. 30.
Cybichowski Z., Encyklopedia podręczna prawa publicznego, Warszawa
1929.
Cybichowski Z., Polskie prawo państwowe, na tle uwag z dziedziny nauki
o państwie i porównawczego prawa państwowego, Warszawa 1925.
Czapliński W., Osrihansky R., Saganek P., Wyrozumska A., Prawo Wspól-
not Europejskich. Orzecznictwo, Warszawa 2011.
Czarnota A.W., John Stuart Mill: studium z dziejów liberalizmu politycz-
nego, Warszawa 1986.
Daranowski P., Międzynarodowa ochrona praw obywatelskich i politycz-
nych, Łódź 1993.
de Tocqueville A., O demokracji w Ameryce, Warszawa 2005.
Díez C.E., Baruque J.V., Conmemoración de las Cortes de León 1188. La
presencia de Zamora, [w:] Instituto de Estudios Zamoranos „Florián
de Ocampo”, 1984.
Dillon P., The last revolution: 1688 and the creation of the modern world,
London 2007. 248 Bibliografia
Dobosz I., Prawo prasowe. Podręcznik, Warszawa–Kraków 2006.
Domańska A., Konstytucyjne podstawy ustroju gospodarczego Polski na
tle porównawczym, Warszawa 2001.
Dommering E., European Media Law, Austin 2008.
Dougal Mc., Human Rights and Word Public Oder. The Basic Polices of and
International Law of Human Rights, New York 1980.
Dreyer E., Observations sur quelques applications récentes de l’article
10 de la Convention européenne, „Revue trimestrielle des droits de
l’homme” 2007, vol. 71.
Dudek D., Pojęcie i klasyfikacja zasad ustrojowych , [w:] Zasady ustroju III
Rzeczypospolitej Polskiej, D. Dudek (red.), Warszawa 2009.
Dudek W., Międzynarodowe aspekty mass mediów, Katowice 1991.
Duker W.F., A Constitutional History of Habeas Corpus, Greenwood Press
1980.
Dumas M., Jefferson And the Rights of Man, Little, Brown, Boston 1951.
Działocha K., Hierarchia norm konstytucyjnych i jej rola w rozstrzyganiu
kolizji norm, [w:] Charakter i struktura norm konstytucji, J. Trzciński
(red.), Warszawa 1997.
Działocha K., Wewnętrzna hierarchia norm konstytucji w orzecznictwie
Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Państwo, ustrój, konstytucja, L. Anto-
nowicz, M. Granat, Z. Mańkowski, J. Szreniawski (red.), Lublin 1991.
Esser F., Tabloidization of News. A Comparative Analysis of Anglo – Ame-
rican and German Press Journalism, „European Journal of Communi-
cation” 1999, vol. 14.
Fernández Catón J. M., La curia regia de León de 1188 y sus „Decreta” y
constitución. León, Centro de Estudios e Investigación, „San Isido-
ro” – Archivo Histórico Diocesano”, 1993.
Frankiewicz A., Regulacja wolności wypowiedzi w polskim porządku praw-
nym, [w:] Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, B. Banaszak,
A. Preisner (red.), Warszawa 2002.
Franklin B., New-szak and News Media, London 1998.
Furet F., Ozouf M. (red.), Dictionnaire critique de la Révolution française,
Paris 1988. 249 Bibliografia
Furmańczyk W., Sowińska I., Myśl amerykańskiego Oświecenia, Warszawa
1964.
Galland Y., Les obligations des journalistes dans la jurisprudence de la Co-
ur européenne des droits de l’homme, „Revue trimestrielle des drotis
de l’homme” 2002.
Gardocki L., Europejskie standardy wolności wypowiedzi a polskie prawo
karne, „Państwo i Prawo” 1993, z. 3.
Garibaldi O., On the Ideoligical Content of Human Rights Instruments:
The Clouse „in a Democratic Society”, [w:] Contemporary Issues in
International Law. Essays in Honor of Louis B. Sohn, T. Buengertal
(red.), Kehl–Strasburg–Arlington 1984.
Garlicki L. (red.), Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych
wolności, Tom I, „Komentarz do art. 1–18”, Warszawa 2010.
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne, Warszawa 2006.
Garlicki L., Uwagi do rozdziału I Konstytucji, [w:] Konstytucja Rzeczypo-
spolitej Polskiej. Komentarz, L. Garlicki (red.), Warszawa 2007, t. 5.
Garton Ash T., Wolne słowo. Dziesięć zasad dla połączonego świata, Kra-
ków 2018.
Gebethner S., Rzeczpospolita w świetle postanowień rozdziału I Konsty-
tucji z 1997, [w:] Podstawowe pojęcia pierwszego rozdziału Konstytucji
RP, E. Zwierzchowski (red.), Katowice 2000.
Gebethner S., Ustrój polityczny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, War-
szawa 1976.
Geremek B., Społeczeństwo obywatelskie i współczesność, [w:] Europa
i społeczeństwo obywatelskie. Rozmowy w Castel Gandolfo, K. Michal-
ski (oprac.), Kraków 1994.
Gliszczyńska-Grabias A., Uwagi do art. 19, [w:] Międzynarodowy pakt
praw obywatelskich (osobistych) i politycznych. Komentarz, R. Wieru-
szewski (red.), Warszawa 2012.
Glynn K., Trash Taste Popular Power and the Transformation of American
Television, Duke University Press, 2000.
Goban-Klas T., Od tabloidów do tabloidyzacji mediów, [w:] Własność
mediów, pluralizm informacyjny, wolność słowa. Wybrane materiały 250 Bibliografia
z międzynarodowej konferencji Warszawa, 29–30 października 2010,
D. Bychawska-Siniarska (red.), Warszawa 2011.
Goban-Klas T., Komunikowanie masowe, Kraków 1978.
Goban-Klas  T.,  Powstanie  i  kres  cenzury  w  Europie  Zachodniej,  [w:]  
Piśmiennictwo – systemy kontroli i obiegi alternatywne, J. Kostecki,
A. Brodzka (red.), Warszawa 1992.
Goban-Klas T., Prekursorzy liberalnej koncepcji prasy, „Zeszyty Praso-
znawcze”, 1990, nr 1.
Godechot J., La Presse française sous la Révolution et l’Empire, [w:] Histoire
générale de la presse française, C. Bellanger (red.), Paris 1969, vol. 1.
Golka B., Kształtowanie się wiedzy o prasie w Polsce XIX wieku, Warszawa
1969.
Golka B., System medialny Francji, Warszawa 2001.
Gołda-Sobczak M., Wolność prasy i innych środków społecznego przekazu
jako zasada konstytucyjna, [w:] M. Gołda-Sobczak, Szkice o kulturze
i środkach społecznego przekazu, Opole 2014.
Gough H., The Newspaper Press in the French Revolution, Chicago 1988.
Góralski W., Koncepcja państwa społecznego w teorii i praktyce konsty-
tucyjnej RFN, „Przegląd Zachodni” 1976, nr 2.
Górzyńska T., Prawo do informacji i zasada jawności administracyjnej,
Kraków 1999.
Granat M., Pojmowanie konstytucyjnych zasad prawa w orzecznictwie Try-
bunału Konstytucyjnego, [w:] Zasady ustroju Rzeczypospolitej Polskiej
w nowej Konstytucji. Materiały naukowe XXXVIII Sesji Katedr Prawa
Konstytucyjnego, Jamrozowa Polana 7–8 czerwca 1996, K. Wójtowicz
(red.), „Acta Universitatis Wratislaviensis No 1969 Prawo”, CCLVIII,
Wrocław 1997.
Granat M., Zakres konstytucjonalizacji zasad i instytucji ustrojowych
w projektach złożonych do Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Na-
rodowego, [w:] Konstytucjonalizacja zasad i instytucji ustrojowych, P.
Sarnecki (red.), Warszawa 1997.
Gronowska B., Jasudowicz T., Mik C., Prawa człowieka. Dokumenty mię-
dzynarodowe, Toruń 1993. 251 Bibliografia
Groth O., Die Geschichte der deutsche Zeitungwissenschaft, München
1948.
Grzymkowska M., Prawa człowieka. Formularz skargi do Europejskiego
Trybunału Praw Człowieka, Bielsko-Biała 2005.
Heeks R., Government Data: Understanding the Barriers to Citizen Access
and Use, „Information Systems for Public Sector Management Wor-
king Paper Series, Paper” 2000, nr 10.
Herzog R., Kommentar zur Art. 20 des GG (Lft. 18, September 1980), [w:]
Grundgesetz. Kommentar, G. Maunz, G. Düring, R. Herzog, R. Scholtz,
München 1993.
Hijmans H., The European data protection supervisor the instytutions of
the EC controlled by an independent authority, „Common Market Law
Review” 2006, nr 5.
Hliwa R., Model ochrony praw człowieka w systemie Rady Europy. Mecha-
nizmy Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wol-
ności, [w:] Ochrona praw człowieka w świecie, L. Wiśniewski (red.),
Bydgoszcz–Poznań 2000.
Ingarden R., Spór o istnienie świata, Warszawa 1987, t.1.
Jabłoński M., Wygoda K., Dostęp do informacji i jego granice, Wrocław
2002.
Jarosz Z., Zawadzki S., Prawo konstytucyjne, Warszawa 1987.
Jarosz-Żukowska S., Charakter i znaczenie wolności i praw jednostki wyra-
żonych w Rozdziale I Konstytucji RP, [w:] M. Jabłoński (red.), Wolności
i prawa jednostki w Konstytucji RP, Tom I, Idee i zasady przewodnie
konstytucyjnej regulacji wolności i praw jednostki, Warszawa 2010.
Jasiński F., Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej, Warszawa 2003.
Jefferson T., Projekt statutów religijnych Wirginii, [w:] Wizje Stanów Zjed-
noczonych w pismach Ojców Założycieli, W. Osiatyński (wybór, oprac.,
red.), Warszawa 1977.
Kälin W., Malinverni G., Nowak M., Die Schweiz und die UNO – Menschen-
rechtspakte, Basel, Frankfurt am Main 1991.
Kamińsk I.C., Swoboda wypowiedzi w orzeczeniach Europejskiego Trybu-
nału Praw Człowieka w Strasburgu, Kraków 2006.252 Bibliografia
Kamiński I.C., „Obowiązki i odpowiedzialność” związane ze swobodą
wypowiedzi a fenomen tabloidów, [w:] Własność mediów, pluralizm
informacyjny, wolność słowa. Wybrane materiały z międzynarodowej
konferencji Warszawa, 29–30 października 2010, D. Bychawska-Siniar-
ska (red.), Warszawa 2011.
Kamiński I.C., Ograniczenia swobody wypowiedzi dopuszczane w Europej-
skiej Konwencji Praw Człowieka. Analiza krytyczna, Warszawa 2010.
Keane J., Media a demokracja, Londyn 1992.
Kersch K.I., Freedom of Speech. Right and Liberties Under the Law, Santa
Barbara-Denver–Oxford 2003.
Kędzia Z., Konstytucyjna koncepcja praw, wolności i obowiązków człowie-
ka i obywatela, [w:] Prawa, wolności i obowiązki człowieka i obywatela
w nowej polskiej konstytucji, Z. Kędzia (red.), Poznań 1990.
Kononiuk T., Antynomie wolności słowa w społeczeństwie demokratycz-
nym, „Zeszyty Prasoznawcze” 1996, R XXXIX, nr 1–2 (145–146).
Konopczyński W., Dzieje parlamentaryzmu angielskiego, Kraków–War-
szawa 2017.
Kordela M., Zasady prawa jako normatywna postać wartości, „Ruch Praw-
niczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2006, z. 1.
Kosikowski C., Koncesje w prawie polskim, Kraków 1996.
Kowalczyk. S., Filozofia wolności. Rys historyczny, Lublin 1999.
Kruk M., Konstytucyjne zasady podstawowe – ich znaczenie prawne i ka-
talog, [w:] Zasady podstawowe polskiej Konstytucji, W. Sokolewicz
(red.), Warszawa 1998.
Kruk M., Konstytucyjne zasady podstawowe i ich znaczenie prawne i ka-
talog, [w:] Zasady podstawowe w polskiej Konstytucji, W. Sokolewicz
(red.), Warszawa 1998.
Krzysztofek M., Ochrona danych osobowych w Unii Europejskiej, War-
szawa 2014.
Kucharski T., Czy szlachecka Rzeczpospolita miała konstytucję? Przyczy-
nek do rozważań nad wykorzystywaniem ustaleń nauki prawa kon-
stytucyjnego do badań historii ustroju, „Studia Iuridica Toruniensia”
2014, t. XIV. 253 Bibliografia
Kuciński J., Wołpiuk W.J., Zasady ustroju politycznego państwa w Konsty-
tucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku, Warszawa 2012.
Kunig P., Rechtstaatprinzip. Überlegungen zu seiner Bedeutung für das
Verfassungrecht der Bundesrepublik Deutschland, München 1977.
Lang W., Wróblewski J., Zawadzki S., Teoria państwa i prawa, Warszawa
1986.
Langer J., Tabloid Television, Popular Journalism and the „Other News”,
Routledge 1998.
Larralde J.-M., L’article 10 de la Convention européenne de droits de
l’homme et la liberté de la presse, „Revue trimestrelle des droits de
l’homme” 2007.
Laskowska M., Dostosowanie prawa do Konstytucji Rzeczypospolitej Pol-
skiej z 1997 roku, Warszawa 2010.
Leidler P., Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki. Przewodnik, War-
szawa 2007.
Lester A., Pannick D., Herberg J., Human Right Law and Practice, wyd.
3, London 2009.
Levinet M., L’incertaine détermination des limites de la liberté d’expres-
sion. Réflexions sur les arrêts rendus par la Cour de Srasbourg en
1995 – 1996 à propos de l’article 10 de la Convention européennne
des droits de l’homme, „Revue français de droit administratif” 1997,
vol. 13, no. 5.
Libiszowska  Z.,  Tomasz  Jefferson,  Wrocław–Warszawa–Kraków–
Gdańsk–Łódź 1984.
Lipiec J., Granice wolności. Aksjologiczny i ontologiczny aspekt wolności,
[w:] Studia nad ideą wolności, Z.J. Czarnecki (red.), Lublin 1995.
Lipowicz I., Konstytucyjne prawo do informacji a wolność informacji, [w:]
Wolność informacji i jej granice, G. Szpor (red.), Katowice 1997.
Lis W., Wiśniewski P., Husak Z., Prawo prasowe. Komentarz, Warszawa
2012.
Logan Fox R., van Sickel R. W., Sparks C., Tulloch J., Tabloid Tales. Global
Debates over Media Standards, Roman and Littlefiled 2000.
Lubasz D., Europejska reforma ochrony danych osobowych – nowe obo-
wiązki administratorów w ogólnym rozporządzeniu o ochronie danych, 254 Bibliografia
[w:] Polska i europejska reforma ochrony danych osobowych, E. Bie-
lak-Jomaa, D. Lubasz (red.), Warszawa 2016.
Ludwikowski R., Woleński J., J. S. Mill, Warszawa 1979.
Łopatka A., Prawo do swobodnego wyrażania opinii, Warszawa 1993.
Macdonald R.St.J., The margin of appreciation in the jurisprudence of the
European Court of Human Rights, [w:] International Law at the Time of
its Codification: Essays in Honour of Roberto Ago , Milan 1987.
Maciejewski M., Geneza i rozwój koncepcji i regulacji praw człowieka do
końca XVIII wieku, [w:] Idea wolności w ujęciu historycznym i prawnym,
E. Kozerska, P. Sadowski, A. Szymański (red.), Toruń 2010.
Makiłła D., Artykuły henrykowskie (1573–1576). Geneza – obowiązywa-
nie – stosowanie. Studium historyczno-prawne, Warszawa 2012.
Maślińska H., Bentham i jego system etyczny, Warszawa 1964.
Matscher F., Idéalisme et réalisme dans la jurisprudence de la Cour eu-
ropéenne des droits de l’homme, [w:] Protection des droits de l’hom-
mme:  le  perspective  europeenne,  Protecting  Human  Rights:  The
European Perspective, Studies in memory of Rolv Ryssdal, F. Matscher,
H. Petzold, L. Wildhaber (red.), Köln 2000.
McManus J.H., Market – driver journalism: Let the citizen beware?, Tho-
usand Oaks 1994.
Menzel E., Die Socialstaatlichkeit als Verfassungsprinzip der Bundesre-
publik, [w:] Der bünderliche Rechtsstaat, Frankfurt am Main 1978.
Meron T., Human Rights and Humanitarian Norms as Customary Law,
Oxford 1989.
Merrill J.C., Legacy of Wisdom. Great Thinkers and Journalism, Iowa State
University Press/Ames, 1994.
Michalska A., Prawa człowieka w systemie norm międzynarodowych,  
Warszawa–Poznań 1982.
Mik C., Europejskie prawo wspólnotowe. Zagadnienia teorii i praktyki,
Warszawa 2000.
Mik C., Media masowe w europejskim prawie wspólnotowym, Toruń 1999.
Mikułowski-Pomorski J., Informacja i komunikacja. Pojęcia, wzajemne
relacje, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1988.255 Bibliografia
Mill J.S., Liberty of the Press, „Articles in the Supplement to the Encyc-
lopedia Britannica”, London 1825.
Mill J.S., O rządzie reprezentatywnym. Poddaństwo kobiet, Kraków 1995.
Mill J.S., O wolności, Warszawa 1959.
Mill J.S., Utylitaryzm. O wolności, Warszawa 1959.
Miziak W., Wolność informacji i prasy w Republice Federalnej Niemiec,
„Przegląd Zachodni” 1992, nr 3.
Młynarska-Sobaczewska A., Wolność informacji w prasie, Toruń 2003.
Morawski L., Zasady prawne – komentarz krytyczny, [w:] Studia z filozofii
prawa, J. Stelmach (red.), Kraków 2001.
Motyka J., 50 lat minęło. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka i jej
credo, „Prawo i Życie” 1998, nr 39.
Motyka  J.,  Wprowadzenie.  O  prawach  człowieka  i  ich  ochronie,  [w:]  
K. Motyka, Prawa człowieka. Wprowadzenie, wybór źródeł, Lublin
2004.
Mucha J., Cooley, Warszawa 1992.
Müller-Volbehr J., Der soziele Rechtsstaatim System des Grundgesetzes,
„JuristenZeitung” 1984, vol. 2.
Nowicki M., Co to są prawa człowieka, „Szkoła praw człowieka. Teksty
wykładów” 1998, nr 1.
Nowicki M.A. (oprac.), Karta Podstawowych Praw Unii Europejskiej, Kra-
ków 2002.
Nowicki M.A., Europejska Konwencja Praw Człowieka. Przegląd orzecz-
nictwa, „Palestra” 1999, nr 5–6.
Nowicki M.A., Europejska Konwencja Praw Człowieka. Wybór orzecznic-
twa, Warszawa 1999.
Nowicki M.A., Europejski Trybunał Praw Człowieka – przegląd orzecznic-
twa (kwiecień–czerwiec 2006), „Palestra”, 2006, nr 9–10.
Nowicki M.A., Europejski Trybunał Praw Człowieka – przegląd orzecznic-
twa, „Palestra” 2007, nr 9–10.
Nowicki M.A., Europejski Trybunał Praw Człowieka. Orzecznictwo, t. II,
„Prawo do życia i inne prawa”, Kraków 2002.
Nowicki M.A., Europejski Trybunał Praw Człowieka. Wybór orzeczeń 2005,
Kraków 2006.256 Bibliografia
Nowicki M.A., Kamienie milowe. Orzecznictwo Europejskiego Trybunału
Praw Człowieka, Warszawa 1997.
Nowicki M.A., Nowy Europejski Trybunał Praw Człowieka. Wybór orzeczeń
1999–2004, Kraków 2005.
Nowicki M.A., Swoboda wypowiedzi. Standardy Europejskiej Konwencji
Praw Człowieka – wybrane zagadnienia, [w:] Obywatel, jego wolności
i prawa. Rzecznik Praw Obywatelskich 1988–1998, Warszawa 1998.
Nowicki M.A., Swoboda wypowiedzi. Standardy Europejskiej Konwencji
Praw Człowieka – wybrane zagadnienia, [w:] Obywatel – jego wol-
ności i prawa. Zbiór studiów przygotowanych z okazji 10-lecia urzędu
Rzecznika Praw Obywatelskich, B. Oliwa-Radzikowska (red.), War-
szawa 1998.
Nowicki M.A., Wybór orzeczeń 2006, Warszawa 2007.
Nowicki M.A., Wybór orzeczeń 2007, Warszawa 2007.
Nowicki M.A., Wybór orzeczeń 2008, Warszawa 2009.
Nowicki M.A., Wybór orzeczeń 2009, Warszawa 2010.
Nowicki M.A., Wybór orzeczeń 2010, Warszawa 2011.
Nowińska E., Posłowie a społeczny dostęp do informacji, [w:] Aktualne
wyzwania prawa własności intelektualnej i prawa konkurencji. Księga
pamiątkowa dedykowana Profesorowi Michałowi du Vallowi, J. Oże-
galska-Trybalska, D. Kasprzycki (red.), Kraków 2015.
Oeuvres Choises de Mirabeau, Paris 1821.
Oeuvres de Condorcet, vol. XI, Paris 1847.
Ogrodziński P., Pięć tekstów o społeczeństwie obywatelskim, Warszawa
1991.
Osiatyński W., Ewolucja amerykańskiej myśli społecznej i politycznej,
Warszawa 1983.
Otto V., Jefferson and the American Revolutionary Ideal, University Press
of America, Washington 1980.
Papapavlou G., Public Sector Information Initiatives in the European
Union, [w:] Infoethics 2000 Ethical, Legal and Societal Challenges of
Cyberspace Third International Congress, Paryż 2000.
Poradowski M., Dziedzictwo rewolucji francuskiej, Wrocław 2001. 257 Bibliografia
Partsch K.J., Vor und Nachteile einer Regionalisierung des international
en Menschenrechts-schutzes, „Europäische Grundrechte Zeitschrift”
1989.
Pas J., De Vuyst B., Re-establishing the Balance Between the Public and
the Private Sector: Regulating Public Sector Information Commerciali-
zation in Europe, „The Journal of Information Law and Technology”
2004, vol. 2.
Pétion de Villeneuve J., Discours sur la liberté de la presse, Paris 1791.
Peyrou-Pitouley S., L’extension regrettable de la liberté d’expression à
insulte, „Revue trimestrille des droits de l’homme” 1998.
Piechowiak M., Kształtowanie nowego systemu ochrony podstawowych
praw i wolności osobistych w Polsce. Uwagi krytyczne, [w:] Prawo
w okresie przemian ustrojowych w Polsce. Z badań Instytutu Nauk
Prawnych PAN, A. Wasilkowski (wstęp), Warszawa 1995.
Piechowiak M., Pojęcie praw człowieka, [w:] Podstawowe prawa jednostki
i ich sądowa ochrona, L. Wiśniewski (red.), Warszawa 1977.
Plaňavová-Latanowicz J., Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europej-
skich i ochrona praw podstawowych, Warszawa 2000.
Podstawy wolności Amerykańskiej – Mowy i Dokumenty, Waszyngton
1944.
Pogasz W., O legitymowaniu zasad prawa, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny
i Socjologiczny” 1987, z. 2.
Powałowski A. (red.), Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Ko-
mentarz, Warszawa 2007.
Pratkanis A., Aronson E., Wiek propagandy. Używanie i nadużywanie per-
swazji na co dzień, Warszawa 2003.
Prawa człowieka. Międzynarodowe zobowiązania Polski. Wybór dokumen-
tów, Warszawa 1989.
Pułło A., Z problematyki zasad prawa: idee ogólne w prawie konstytucyj-
nym, „Przegląd Sejmowy” 1996, nr 1.
Pułło A., Zasada konstytucjonalizmu (prolegomena), [w:] Przeobrażenia
we współczesnym prawie konstytucyjnym, K. Działocha (red.), „Acta
Universitatis Wratislaviensis No 1817 Prawo, CCXLVII”, Wrocław
1995.258 Bibliografia
Quérard J.M., Littéraire ou Dictionnaire bibliographique des savants histo-
riens et gens de lettres de la France, ainsi que des littérateurs étrangers
qui ont écrit en français, plus particulièrement pendant les XVIIIe et
XIXe siècles la France , Paris 1838.
Radwański  R.,  Konstytucyjna  ochrona  „demokratycznego,  socjalnego
i prawnego” ustroju RFN przed zagrożeniem wewnętrznym, „Przegląd
Stosunków Międzynarodowych” 1973, nr 3.
Reut M., Hermeneutyka i pytanie o wolność, [w:] Wolność we współczesnej
kulturze. Materiały V Światowego Kongresu Filozofii Chrześcijańskiej,
KUL, Lublin 20–25 sierpnia 1996, Lublin 1997.
Riegert K. (red.), Politicotainment. Television’s Take on the Treal, Peter
Lang 2007.  
Rosnerowa H., Dylematy pojęcia wolności, Lublin 1995.
Rosnerowa H., Dylematy pojęcia wolności. Próba wprowadzenia anali-
tycznego, Warszawa 1993.
Rotfeld A.D. (oprac.), Prawa człowieka. Międzynarodowe zobowiązania
Polski. Wybór dokumentów, Warszawa 1989.
Rotfeld A.D. (red.), Od Helsinek do Madrytu. Dokumenty Konferencji Bez-
pieczeństwa i Współpracy w Europie 1973–1983, Warszawa 1983.
Rozmaryn S., Polskie prawo państwowe, Warszawa 1949.
Sadurski W., Myślenie konstytucyjne, Warszawa 1994.
Sadurski W., Prawo do wolności słowa w państwie demokratycznym. Za-
gadnienia teoretyczne, „Państwo i Prawo” 1992, nr 10.
Sadurski W., Wolność prasy w systemie praw człowieka (wybrane zagad-
nienia), [w:] Obywatel – jego wolności i prawa. Zbiór studiów z okazji
10-lecia Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 1998.
Sadurski W., Wolność prasy w systemie praw człowieka (wybrane zagad-
nienia), [w:] Obywatel – jego wolności i prawa. Zbiór studiów przy-
gotowanych z okazji 10-lecia urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich,  
B. Oliwa-Radzikowska (oprac.), Warszawa 1998.
Sándor F., Magna Carta – Aranybulla, Budepasti Szemle. A Magyar Tud.
Akadémia Megbizásából, Budapest 1934.
Sarnecki P., Konstytucyjne zasady ustroju politycznego, [w:] Prawo kon-
stytucyjne, P. Tuleja (red.), Warszawa 1995.259 Bibliografia
Sarnecki P., Najstarsze konstytucje z końca XVIII i pierwszej połowy XIX
wieku, Warszawa 1997
Sarnecki P., Systematyka Konstytucji, [w:] Charakter i struktura norm Kon-
stytucji, J. Trzciński (red.), Warszawa 1997.
Schmidt-Assmann E., Der Rechtsstaag, [w:] Handbuch des Staatsrechts
der Bundesrepublik Deutschland, J. Isensee, P. Kirchhof (red.), He-
idelberg 1987.
Schopenhauer A., O wolności ludzkiej woli, Warszawa 1908.
Seligman A.B., Komentarze o społeczeństwie obywatelskim i obywatel-
skiej cnocie w ostatniej dekadzie XX wieku, [w:] Ani książę, ani kupiec:
obywatel, J. Szacki, Kraków 1997.
Sharp McKechnie W., Magna Carta a Commentary on the Great Charter
of King John, Glasgow 1914.
Smolak M., Między koncepcją państwa socjalnego a koncepcją Rechtsstaat,
[w:] Polskie dyskusje o państwie prawa, S. Wronkowska (red.), War-
szawa 1995.
Sobczak J., Czy wolność słowa i wolność prasy są rzeczywiście potrzebne
społeczeństwu i państwu?, „Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjolo-
giczny” 2018, R. LXXX, z. 1.
Sobczak  J.,  Dzieje  prawa  prasowego  na  ziemiach  polskich,  Poznań  
2009.
Sobczak J., Miraże wolności prasy. Standard konstytucyjny i międzyna-
rodowy a rzeczywistość polska, [w:] Dwadzieścia lat obowiązywania
Konstytucji RP. Polska myśl konstytucyjna a międzynarodowe stan-
dardy demokratyczne, J. Jaskiernia, K. Spryszak (red.), Toruń 2017.
Sobczak J., Polskie prawo prasowe, Poznań 1993.
Sobczak J., Ponowne wykorzystanie informacji publicznej w obliczu zmian
prawa unijnego, [w:] Koncepcje i instrumenty zarządzania w admini-
stracji publicznej, A. Gołębiowska, P.B. Zientarski (red.), Warszawa
2017.
Sobczak J., Ponowne wykorzystanie informacji sektora publicznego w pra-
wie polskim, [w:] Współczesne wyzwania państwa i prawa. Księga ju-
bileuszowa prof. Jerzego Jaskierni z okazji 45-lecia pracy naukowej,  
Ł. Baratyński, P. Ramiączek (red.), Toruń 2017. 260 Bibliografia
Sobczak J., Prawo do prywatności a wolność słowa i druku, [w:] Wolności
i prawa jednostki oraz ich gwarancje w praktyce, L. Wiśniewski (red.),
Warszawa 2006.
Sobczak J., Prawo prasowe. Komentarz, Warszawa 2008.
Sobczak J., Prawo prasowe. Podręcznik akademicki, Warszawa 2000.
Sobczak J., Swoboda wypowiedzi w orzecznictwie Trybunału Praw Czło-
wieka w Strasburgu, cz. 1, „Ius Novum” 2007, nr 2–3, cz. 2, „Ius No-
vum” 2007, nr 4.
Sobczak J., U podstaw doktrynalnych liberalnej koncepcji prasy, [w:] Czy
istnieje IV władza. Wolność prasy w teorii i praktyce, T. Gardocka,  
J. Sobczak (red.), Toruń 2010.
Sobczak J., Uzasadniony zakres interwencji państwa w sferę wolności
obywateli, [w:] Izby wytrzeźwień a prawa człowieka, T. Gardocka,  
J. Sobczak (red.), Toruń 2013.
Sobczak J., Komentarz do art. 10 i 11, [w:] Karta Praw Podstawowych
Unii Europejskiej, A. Wróbel (red.), wyd. 1, Warszawa 2013, wyd. 2,
Warszawa 2020.
Sobczak J., Wolność myśli, wypowiedzi, słowa, przekazywania i otrzymy-
wania informacji w projektach Konstytucji zgłaszanych w dobie prac
ustawodawczych w latach 1993–1997, [w:] W kręgu mediów i polityki,
D. Piontek (red.), Poznań 2003.
Sobociński W., O ustawie konstytucyjnej Państwa Polskiego z 1573 r.,
„Czasopismo Prawno-Historyczne” 1948, t. 1.
Sohn L., The New International Law: Protection of Rights of Individuals
Rather than States, „American University Law Review” 1982, nr 1.
Sokolewicz W., Prawnokonstytucyjne gwarancje wolności prasy (mediów),
[w:] Ustroje, doktryny, instytucje polityczne. Księga jubileuszowa Pro-
fesora zw. dr. hab. Mariana Grzybowskiego, J. Czajowski i inni (red.),
Kraków 2007.
Sokolewicz W., Wolność prasy i jej konstytucyjne ograniczenia, „Państwo
i Prawo” 2008, nr 6.
Spencer D.R., The Yellow Jouranlism. The Press and America’s Emergence
as the World Power, Evaston 2007.
Steiger T.L., Tabloid Justice. Criminal Justice in an Age of Media Frenzy,
Lenne Rienner Publisher 2007. 261 Bibliografia
Stern K., Das Staatsrecht der BRD, vol. I, München 1994.
Storz W., Die Anfange der Zeitungskunde, Leipzig 1931.
Stylianidis E., Wpływ antycznej cywilizacji greckiej na rozwój praw czło-
wieka, [w:]  Prawa człowieka. Geneza, koncepcja, ochrona, B. Bana-
szak (red.), Wrocław 1993.
Sudre F., Droit de la Convention européenne de droits de l’homme, „Juris
Classeur Périodique” 1997, nr 6–7.
Szczepaniak M., Wolność słowa i druku, [w:] Podstawowe prawa i obo-
wiązki obywateli PRL, A. Łopatka (red.), Warszawa 1969.
Szulczewski M., Prawne formy działalności prasy w państwie współcze-
snym, Warszawa 1962.
Szymanka J., Konstytucyjna zasada wolności słowa w radiofonii i telewizji,
„Państwo i Prawo” 2007, z. 8.
Szyszkowski W., Beniamin Constant. Doktryna polityczno-prawna na tle
epoki, Warszawa–Poznań–Toruń 1984.
The right to offend, shock or disturb? Aspects of freedom of expression
under The European Convention on Human Rights, „Irish Jurist” 2001,
t. 36.
Trybusiewicz J., Idea wolności w myśli Beniamina Constanta, [w:] Filozo-
fie romantyzmu. Archiwum historii filozofii i myśli społecznej , t. XIII,
Warszawa 1967.
Trzciński J., Uwagi do art. 79 Konstytucji RP, [w:] Konstytucja Rzeczypo-
spolitej Polskiej. Komentarz, t. I, L. Garlicki (red.), Warszawa 1999.
Tuleja M., Pojęcie zasady konstytucyjnej, [w:] Zasady ustroju Rzeczypo-
spolitej Polskiej w nowej Konstytucji. Materiały naukowe XXXVIII Sesji
Katedr Prawa Konstytucyjnego, Jamrozowa Polana 7–8 czerwca 1996,
K. Wójtowicz (red.), „Acta Universitatis Wratislaviensis No 1969 Pra-
wo”, CCLVIII, Wrocław 1997.
Tuleja P., Normatywna treść praw jednostki w ustawach konstytucyjnych
RP, Warszawa 1997.
Tuleja P., Pojęcie zasady konstytucyjnej, „Acta Universitatis Wratislavien-
sis No 1969 Prawo”, CCLVIII, Wrocław 1997.
Tuleja P., Zasady konstytucyjne, [w:] Konstytucjonalizacja zasad i insty-
tucji ustrojowych, P. Sarnecki (red.), Warszawa 1997.262 Bibliografia
Tulejski T., Od zasady użyteczności do demokracji: filozofia polityczna
Jeremy Benthama, Łódź 2004.
Turczynowicz-Kosmowska J., Prawo do zaskarżania orzeczenia na tle art.
78 Konstytucji RP oraz orzecznictwa sądów polskich i Europejskiego
Trybunału Praw Człowieka, [w:] Polska wobec europejskich standardów
praw człowieka, T. Jasudowicz, Toruń 2001.
Tyler A.L., Habeas Corpus in the Anglo – American Legal Tradition, „Jour-
nal of Korean Law” 2016, vol. 16.
Urbańczyk M., Liberalna doktryna wolności słowa a swoboda wypowiedzi
historycznej, Poznań 2009.
Uruszczak W., Zasady ustrojowej Rzeczypospolitej Obojga Narodów, „Cza-
sopismo Prawno-Historyczne” 2008, z. 2.
Van Eechoud M., Janssen K., Rights of Access to Public Sector Information,
„Masaryk University Journal of Law and Technology” 2012, nr 3.
Vegleris Ph.T., Valeur et significatio de la clause „dan une societé démo-
cratique” dans la convention europeéne droits de l’homme, „Revue des
Droits de l’Homme” 1968.
Wacławczyk W., Frazeologia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
i Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawach dotyczących
swobody wypowiedzi i wolności mediów, [w:] Karta Praw Podstawo-
wych UE. Nowa szansa dla praw człowieka, W. Wacławczyk (red.),
Warszawa 2010.
Wacławczyk W., Idea wolności słowa Johna Miltona, Toruń 2008.
Wacławczyk W., Swoboda wypowiedzi politycznej w USA do roku 1918,
Toruń 2011.
Wacławczyk W., Wolność słowa. Wybrane zagadnienia, Toruń 2009.
Walicki A., Marksizm i skok do królestwa wolności, Warszawa 1996.
Walton Ch., La liberté de la presse selon les cahiers de doléances de 1789,
„Revue d’histoire moderne et contemporaine” 2006, nr 1(53).
Wasikowski T., Informacja i komunikowanie masowe w stosunkach mię-
dzynarodowych, „Sprawy Międzynarodowe” 1983, z. 2.
Wieruszewski R., Mechanizmy kontrolne Europejskiej Konwencji Praw
Człowieka, „Państwo i Prawo” 1991, nr 12. 263 Bibliografia
Wilbrandt-Gotowicz M.B., Reforma systemu Europejskiej Konwencji Praw
Człowieka, Toruń 2007.
Wildhabera L., The right to offend, shock or disturb? Aspects of freedom
of expression under the European Convention of Human Rights, „Irish
Jurist” 2001, vol. 36.
Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2000.
Winczorek P., Konstytucyjne zasady ustroju w projekcie Konstytucji RP, [w:]
Zasady ustroju Rzeczypospolitej Polskiej w nowej Konstytucji. Materia-
ły naukowe XXXVIII Sesji Katedr Prawa Konstytucyjnego, Jamrozowa
Polana 7–8 czerwca 1996, K. Wójtowicz (red.), „Acta Universitatis
Wratislaviensis No 1969 Prawo”, CCLVIII, Wrocław 1997.
Wiśniewski L. (red.), Podstawowe prawa jednostki i ich sądowa ochrona,
Warszawa 1997.
Wiśniewski L., Prawo a wolność człowieka. Pojęcie i konstrukcja prawna,
[w:] Podstawowe prawa jednostki i ich sądowa ochrona, L. Wiśniewski
(red.), Warszawa 1997.
Wiśniewski L. (red.), Wolności i prawa jednostki oraz ich gwarancje w prak-
tyce, Warszawa 2006.
Wiśniewski L., Wolność prasy w świetle Konstytucji RP, ustaw oraz wiążą-
cego Polskę prawa międzynarodowego, [w:] Wolność słowa w mediach,
D. Górecki (red.), Łódź 2004.
Wiśniewski L., Wolność słowa i druku, SP 1987, nr 3–4.
Wiśniewski L., Wolność słowa i druku, [w:] Prawa człowieka. Model prawny,
R. Wieruszewski (red.), Wrocław 1991.
Wojtyczek K., Formy konstytucjonalizacji zasad konstytucyjnych, [w:]
Konstytucjonalizacja zasad i instytucji ustrojowych, P. Sarnecki (red.),
Warszawa 1997.
Wolność naturą i prawem człowieka, Indywidualny i społeczny wymiar
wolności, Sandomierz 2000.
World Conference on Human Rights: The Vienna Declaration and Program-
me of Action, June 1993, New York 1993.
Wujczyk M., Prawo pracownika do ochrony prywatności, Warszawa 2013. 264 Bibliografia
Wyrzykowski M., Przepisy utrzymane w mocy. Przepisy konstytucyjne
utrzymane w mocy przez art. 77 ustawy konstytucyjnej z dnia 17 paź-
dziernika 1992, [w:] Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Pol-
skiej, L. Garlicki (red.), Warszawa 1995.
Zieliński M., Konstytucyjne zasady prawa, [w:] Charakter i struktura norm
konstytucyjnych, J. Trzciński (red.), Warszawa 1997.
Ziembiński Z., Problemy podstawowe prawoznawstwa, Warszawa 1980.
Ziembiński Z., Zasady prawa w perspektywie pozytywizmu i jus natura-
lizmu, [w:] O pojmowaniu pozytywizmu oraz prawa natury, Z. Ziem-
biński, Poznań 1993.