Komentarz do Konstytucji RP art. 120, 121, 122, 123, 124

Spis treści:

Wykaz skrótów
Komentowane przepisy Konstytucji RP

Artykuł 120

1. Uregulowania w poprzednich konstytucjach
2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej
3. Geneza większości parlamentarnej
4. Kontekst ogólnokonstytucyjny
5. Rodzaje większości
6. Większość zwykła
7. Większość bezwzględna
8. Większość kwalifikowana
9. Kworum
10. Sposoby przeprowadzenia głosowań

Artykuł 121

1. Uregulowania w poprzednich konstytucjach
2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej
3. Geneza udziału Senatu w postępowaniu ustawodawczym
4. Kontekst ogólnokonstytucyjny
5. Udział Senatu w postępowaniu ustawodawczym
6. Termin rozpatrzenia ustawy przez Senat
7. Stanowisko Senatu wobec ustawy przesłanej przez Sejm
7.1. Przyjęcie ustawy w całości
7.2. Odrzucenie ustawy w całości
7.3. Poprawki Senatu do ustawy uchwalonej przez Sejm
8. „Głębokość” i „szerokość” poprawek Senatu
9. Postępowanie w Sejmie wobec stanowiska Senatu
10. Rozpatrzenie stanowiska Senatu a zasada dyskontynuacji prac Sejmu

Artykuł 122

1. Uregulowania w poprzednich konstytucjach
2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej
3. Geneza uprawnień Prezydenta w postępowaniu ustawodawczym
4. Kontekst ogólnokonstytucyjny
5. Istota promulgacji ustawy
6. Ramy czasowe przedstawienia Prezydentowi ustawy do podpisu
7. Termin podpisania ustawy
8. Prewencyjny wniosek o zbadanie zgodności ustawy z Konstytucją
8.1. Przedmiot kontroli prewencyjnej
8.2. Termin złożenia wniosku i jego rozpoznania
8.3. Dopuszczalność wycofania wniosku
8.4. Skutki wyroku Trybunału Konstytucyjnego
9. Wniosek o ponowne rozpatrzenie ustawy przez Sejm
9.1. Przesłanki wniosku o ponowne rozpatrzenie ustawy
9.2. Dopuszczalność wycofania wniosku
9.3. Rozpatrzenie wniosku przez Sejm
9.4. Odrzucenie weta do ustawy
10. Ogłoszenie ustawy

Artykuł 123

1. Uregulowania w poprzednich konstytucjach
2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej
3. Geneza trybu pilnego
4. Kontekst ogólnokonstytucyjny
5. Istota trybu pilnego
6. Uznanie przez RM projektu ustawy za pilny
7. Analiza możliwości zastosowania trybu pilnego do ustaw uchwalanych w trybie art. 90 ust. 2
8. Analiza możliwości zastosowania trybu pilnego do uchwalenia ustawy budżetowej lub ustawy nowelizującej ustawę budżetową oraz ustawy o zmianie Konstytucji
9. Katalog wyłączeń spod trybu pilnego
10. Zakres przedmiotowy pojęcia ustawy podatkowej
11. Zakres przedmiotowy pojęcia ustaw dotyczących wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej, Sejmu, Senatu oraz organów samorządu terytorialnego
12. Zakres przedmiotowy pojęcia ustawy regulującej ustrój i właściwość władz publicznych
13. Zakres przedmiotowy pojęcia kodeksu
14. Postępowanie w Sejmie nad pilnymi projektami ustaw
15. Postępowanie w Senacie nad ustawami, których projektom nadano klauzulę pilności
16. Podpisanie ustawy uchwalonej w trybie pilnym i jej wejście w życie

Artykuł 124

1. Uregulowania w poprzednich konstytucjach
2. Kontekst ogólnokonstytucyjny
3. Zakres podmiotowy
4. Zakres przedmiotowy

Bibliografia opracowań naukowych

Przeczytaj fragment

Bibliografia opracowań naukowych
 
Adamski E., Zbiór zasadniczych uprawnień Marszałka Sejmu i Prezydium
Sejmu w świetle przepisów konstytucyjnych, ustaw oraz Regulaminu
Sejmu, [w:] Prawa i obowiązki posła, Warszawa 1993.
Balicki R., Relacje między organami władzy wykonawczej – na drodze do
systemu kanclerskiego, [w:] Konieczne i pożądane zmiany Konstytucji
RP z 2 kwietnia 1997 r., (red.) B. Banaszak, M. Jabłoński, Wrocław
2010.  
Balicki R., Udział Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w postępowaniu
ustawodawczym, Warszawa 2001.
Balicki R., Weto prezydenckie jako element postępowania legislacyjnego,
„Przegląd Sejmowy” 1999, nr 3.
Bałaban A., Polskie problemy ustrojowe. Konstytucja, źródła prawa, samo-
rząd terytorialny, prawa człowieka, Zakamycze 2003, Lex.
Bałaban A., Pozycja ustrojowa i funkcje Sejmu RP, Warszawa 2000.
Banaszak B., Głosowanie, [w:] Słownik wiedzy o Sejmie, (red.) A. Preisner,
Warszawa 2001.
Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa
2012.
Banaszak B.,  Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw
demokratycznych, Warszawa 2007.
Banaszak B., Przesłanki istnienia Senatu w Polsce, [w:] Kierunki zmian po-
zycji ustrojowej i funkcji Senatu RP, (red.) A. Bisztyga, P. Zientarski,
Warszawa 2014.
Banaszak B., Rola Senatu w postępowaniu legislacyjnym, „Przegląd Sej-
mowy” 2000, nr 5.  
Bankowicz M., Demokracja. Zasady, procedury, instytucje, Kraków 2006.
Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak M., Historia ustroju i prawa polskiego,
Warszawa 1994.
Bardach  J.,  Sejm  dawnej  Rzeczypospolitej,  [w:]  Dzieje  Sejmu  polskiego,
Warszawa 1993.
Bień-Kacała A., Podatki i inne daniny publiczne w Konstytucji Rzeczypo-
spolitej Polskiej, Adam Krzywoń, Warszawa 2011: [recenzja], „Studia
z Zakresu Nauk Prawnoustrojowych. Miscellanea” 2014, nr 4.
Bień-Kacała  A.,  Włoch  W.,  Kwestia  uzupełnienia  ustawy  ratyfikacyjnej  
o dodatkowe treści (art. 89 Konstytucji RP), „Przegląd Prawa Konsty-
tucyjnego” 2022, nr 1.
Bień-Kacała  A.,  Zasada  dyskontynuacji  prac  parlamentarnych.  Wybrane
problemy, „Studia Iuridica Toruniensia” 2008, t. 4.
Bień-Kacała A., Zasada władztwa daninowego w Konstytucji RP z 1997 r.,
Toruń 2005.
Bisztyga A., O upodmiotowieniu Senatu Rzeczpospolitej Polskiej, [w:] Kie-
runki zmian pozycji ustrojowej i funkcji Senatu RP, (red.) A. Bisztyga,
P. Zientarski, Warszawa 2014.
Bojarski M., Glajcar R., Przywora B., Postępowanie ustawodawcze w Pol-
sce – prawo, zwyczaje i praktyka, Sosnowiec-Katowice-Częstochowa
2015.
Borski M., Postępowanie z projektami kodeksów jako przykład szczegól-
nego trybu ustawodawczego, „Roczniki Administracji i Prawa” 2013,
nr XIII.
Borski M., Przywora B., Postępowanie z projektem pilnym jako szczegól-
nego trybu ustawodawczego w polskim porządku prawnym  – próba
oceny  z  perspektywy  praktyki  parlamentarnej,  „Przegląd  Sejmowy”
2016, nr 4.
Bożyk S., Konstytucyjne podstawy postępowania ustawodawczego w Sej-
mie, [w:] Minikomentarz dla maksiprofesora. Księga jubileuszowa pro-
fesora Leszka Garlickiego, (red.) M. Zubik, Warszawa 2017.
Brzozowski W., Stopniowalność naruszeń konstytucji, „Ruch Prawniczy,
Ekonomiczny i Socjologiczny” 2017, nr 4.
Burczak K., Papież a promulgacja zbiorów powszechnego prawa kanonicz-
nego, „Studia Prawnicze KUL” 2020, nr 2.
Chmaj M., Juchniewicz J.,  Komentarz do Konstytucji RP. Art. 225, 226,
Warszawa 2020.
Chmaj M., Komentarz do Konstytucji RP. Art. 109, 110, 111, Warszawa
2020.
Chmaj M., Komentarz do Konstytucji RP. Art. 112, 113, 114, Warszawa
2021.
Chmaj M., Rakowska-Trela A., Komentarz do Konstytucji RP. Art. 95, 96,
Warszawa 2020.
Chmaj M., Rakowska-Trela A., Komentarz do Konstytucji RP. Art. 97, 98,
Warszawa 2020.
Chmaj M., Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1991-1997 (I i II ka-
dencja). Studium prawnoustrojowe, Warszawa 1999.
Chmaj M., Urbaniak M., Komentarz do Konstytucji RP. Art. 2, Warszawa
2022.
Chorążewska A., Model prezydentury w praktyce politycznej po wejściu  
w życie Konstytucji RP, Warszawa 2008.
Chruściak R., Zagadnienie większości wymaganej do ponownego uchwa-
lenia ustawy (odrzucenia weta Prezydenta RP) – z dyskusji konstytu-
cyjnej nad art. 122 ust. 5 Konstytucji RP z 1997 r., [w:] Konstytucja
Rzeczypospolitej  Polskiej 12 lat po wejściu  w życie. Konferencja 21
października 2009 r., Warszawa 2009.
Chrzanowski M., Kompetencje ustawodawcze Senatu – zakres poprawek
w praktyce ustrojowej i w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego,
„Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2018, nr 5.
Chybalski O., Szczególne tryby stanowienia ustaw i inne gwarancje proce-
duralne, [w:] Kontrola legalności ustawy w Sejmie, (red.) P. Radzie-
wicz, Warszawa 2015.
Chybalski P., Artykuł 121, [w:] Konstytucja RP. Tom II. Komentarz. Art.
87−243, (red.) M. Safjan, L. Bosek, Legalis.
Chybalski P., Artykuł 122, [w:] Konstytucja RP. Tom II. Komentarz. Art.
87−243, (red.) M. Safjan, L. Bosek, Legalis.
Chybalski P., Głosowanie, [w:] Wielki słownik parlamentarny, (red.) J. Szy-
manek, Warszawa 2018.
Chybalski P., Poprawka w postępowaniu ustawodawczym w świetle Kon-
stytucji RP, Warszawa 2014.  
Ciapała J., Udział Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w ustawodawstwie,
„Przegląd Sejmowy” 1997, nr 3.
Ciapała J., Uwagi w sprawie udziału Senatu w stanowieniu ustaw, [w:] Kie-
runki zmian pozycji ustrojowej i funkcji Senatu RP, (red.) A. Bisztyga,
P. Zientarski, Warszawa 2014.
Ciemniewski J., Dwuizbowość w systemie konstytucyjnym III Rzeczypospo-
litej, „Przegląd Sejmowy” 2010, nr 5.
Complak K., Opozycja parlamentarna w obowiązującej i przyszłej Konsty-
tucji RP, [w:] Polskie zmiany ustrojowe w literaturze prawniczej, (red.)
R. Balicki, B. Banaszak, M. Jabłoński, Wrocław 1997.
Czarny P., Artykuł 144, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komen-
tarz, (red.) P. Tuleja, Warszawa 2019.
Czarny P., W sprawie niektórych problemów procedury rozpatrywania pro-
jektu zmiany ustawy budżetowej, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 5.
Czeszejko-Sochacki Z., Garlicki L., Trzciński J., Komentarz do ustawy o Try-
bunale Konstytucyjnym, Warszawa 1999.
Czeszejko-Sochacki Z., Prawo parlamentarne w Polsce, Warszawa 1997.
Dąbrowski  M.,  Funkcje  Trybunału  Konstytucyjnego  związane  z  hierar-
chiczną kontrolą konstytucyjności prawa, Olsztyn 2015.
Dąbrowski M., Legal Acts of the President in selected Polish constitutions,
„Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2018, nr 6.
Dąbrowski M., Znaczenie tzw. samodzielnych uprawnień Prezydenta RP,
[w:] Fundamentalne wartości i zasady ustrojowe. Model konstytucyjny
a praktyka ustrojowa w Polsce, (red.) M. Paździor, B. Szmulik, Lublin
2016.  
Dobrowolski M., Prawo Senatu do wnoszenia poprawek do ustaw uchwa-
lonych przez Sejm w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego,
„Przegląd Sejmowy” 2001, nr 5.
Dobrowolski M., Zasada dwuizbowości parlamentu w polskim prawie kon-
stytucyjnym, Warszawa 2003.
Dudek D., Autorytet Prezydenta a Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej,
Lublin 2013.
Dudek D., Konstytucja RP: nowelizować czy non movere?, [w:] Zagadnie-
nia prawa parlamentarnego. Materiał z XLVIII Ogólnopolskiego Zjazdu
Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego. Serock, 103 czerwca 2006 r.,
(red.) M. Granat, Warszawa 2007.
Działocha K., Artykuł 90, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Ko-
mentarz, (red.) L. Garlicki, Warszawa 1999.
Działocha K., Zalasiński T., Zasada prawidłowej legislacji jako podstawa
kontroli konstytucyjności prawa, „Przegląd Legislacyjny” 2006, nr 3.
Dziemidok B., Większość i mniejszość, [w:] Mały leksykon politologiczny,
(red.) M. Chmaj, W. Sokół, Lublin 1997.
Florczak-Wątor  M.,  Prewencyjna  kontrola  konstytucyjności  ustaw,  [w:]
Konstytucja i sądowe gwarancje jej ochrony, P. Czarny i in., Zakamy-
cze 2004.
Frankiewicz A., Kontrasygnata aktów urzędowych Prezydenta RP, Kraków
2004.
Garlicki  L.,  Artykuł  120,  [w:]  Konstytucja  Rzeczypospolitej  Polskiej.  Ko-
mentarz, t. II, (red.) L. Garlicki, Warszawa 2001.
Garlicki  L.,  Artykuł  121,  [w:]  Konstytucja  Rzeczypospolitej  Polskiej.  Ko-
mentarz, t. II, (red.) L. Garlicki, Warszawa 2001. 226     Bibliografia
Garlicki  L.,  Artykuł  122,  [w:]  Konstytucja  Rzeczypospolitej  Polskiej.  Ko-
mentarz, t. II, (red.) L. Garlicki, Warszawa 2001.
Garlicki  L.,  Artykuł  123,  [w:]  Konstytucja  Rzeczypospolitej  Polskiej.  Ko-
mentarz, t. II, (red.) L. Garlicki L., Warszawa 2001.
Garlicki L., Artykuł. 119, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Ko-
mentarz, t. II, (red.) L. Garlicki, Warszawa 2001.
Garlicki L., Dopuszczalność zastosowania pilnego trybu ustawodawczego
do uchwalania ustawy nowelizującej ustawę budżetową, [w:] Regula-
min Sejmu w opiniach Biura Analiz Sejmowych, (red.) W. Odrowąż-
-Sypniewski, Warszawa 2010.
Garlicki  L.,  Kompetencje  kontrolne  Senatu  Rzeczypospolitej  Polskiej?
Uwagi na marginesie artykułu prof. Pawła Sarneckiego, „Przegląd Sej-
mowy” 2000, nr 6.
Garlicki L., Opinia w sprawie dopuszczalności zastosowania pilnego trybu
ustawodawczego do uchwalenia ustawy nowelizującej ustawę budże-
tową, „Przegląd Sejmowy” 1994, nr 3.  
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2021.
Garlicki L., Regulamin Sejmu w systemie źródeł prawa (na tle orzecznictwa
Trybunału Konstytucyjnego), „Przegląd Sejmowy” 1994, nr 4.
Grabowski R., Kworum (quorum), [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Pol-
skiej. Komentarz encyklopedyczny, (red.) W. Skrzydło, S. Grabowska,
R. Grabowski, Warszawa 2009.
Grabowski R., Większość bezwzględna, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej
Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, (red.) W. Skrzydło, S. Grabow-
ska, R. Grabowski, Warszawa 2009.
Grabowski R., Większość kwalifikowana, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej
Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, (red.) W. Skrzydło, S. Grabow-
ska, R. Grabowski, Warszawa 2009.
Grabowski R., Większość ustawowa, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Pol-
skiej. Komentarz encyklopedyczny, (red.) W. Skrzydło, S. Grabowska,
R. Grabowski, Warszawa 2009.
Grabowski R., Większość zwykła, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Pol-
skiej. Komentarz encyklopedyczny, (red.) W. Skrzydło, S. Grabowska,
R. Grabowski, Warszawa 2009.
Grabowski R., Zróżnicowanie trybu zmiany konstytucji jako kryterium kla-
syfikacji konstytucji współczesnych państw europejskich, Rzeszów 2013.
Granat M., Artykuł 71, [w:] Komentarz do Regulaminu Sejmu Rzeczypo-
spolitej Polskiej, (red.) A. Szmyt, Warszawa 2018.
Granat M., Prawo konstytucyjne. Pytania i odpowiedzi, Warszawa 2021.
Granat M., Rozdział 2. Postępowanie z pilnymi projektami ustaw, [w:]
Komentarz  do  Regulaminu  Sejmu  Rzeczypospolitej  Polskiej,  (red.)  
A. Szmyt, Warszawa 2018.
Gubała M., Data ustawy, „Przegląd Legislacyjny” 2017, nr 1.
Gubała M., Kworum w postępowaniu ustawodawczym w Senacie. Glosa do
wyroku TK z dnia 14 listopada 2018 r., Kp 1/18, „Przegląd Prawa Pu-
blicznego” 2019, nr 11.
Gwiżdż A., Pilny projekt ustawy, [w:] Postępowanie ustawodawcze w pol-
skim prawie konstytucyjnym, (red.) J. Trzciński, Warszawa 1994.
Jarosz Z., Opinia w sprawie trybu postępowania w sytuacjach przewidzia-
nych art. 122 ust. 4 zd. drugie Konstytucji, „Przegląd Sejmowy” 1998,
nr 6.  
Jaskiernia J., Zasady demokratycznego państwa prawnego w sejmowym
postępowaniu ustawodawczym, Warszawa 1999.
Juchniewicz  J.,  Udział  Senatu  w  procedurze  budżetowej,  [w:]  Kierunki
zmian pozycji ustrojowej i funkcji Senatu RP, (red.) A. Bisztyga, P. Zien-
tarski, Warszawa 2014.
Juchniewicz J., Zasada reprezentacji politycznej w organach Sejmu Rze-
czypospolitej Polskiej, [w:] Instytucjonalne gwarancje zasady plurali-
zmu  politycznego  w  Polsce  na  tle  standardów  europejskich,  (red.)  
M. Paździor, B. Szmulik, Lublin 2014.
Karolczak J.M., Zasady i tryb głosowania, [w:] Komentarz do Regulaminu
Sejmu, Warszawa 1997, BSiE, Art. 115-4-5.
Kmiecik B., O pojęciu „większości głosów” (w prawie wewnętrznym i mię-
dzynarodowym), „Państwo i Prawo” 1996, z. 1. 228     Bibliografia
Koksanowicz G., Prawny model kierownictwa Sejmem w świetle Konsty-
tucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., Lublin 2014.
Kołodziej R., Początek kryzysu? Funkcjonowanie Sejmu Rzeczypospolitej
w ostatnich latach panowania Jana III Sobieskiego (1688-1695), [w:]
Sejm Królestwa Polskiego i Rzeczypospolitej Obojga Narodów a euro-
pejskie reprezentacje stanowe, (red.) D. Kupisz, W. Uruszczak, War-
szawa 2019.
Komarnicki W., Polskie prawo polityczne, reprint, Warszawa 2008.
Kosikowski C., Finanse publiczne w świetle Konstytucji RP oraz orzecznic-
twa Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2004.
Kosikowski C., Legislacja finansowa, Warszawa 1998.  
Kosikowski C., Odmienności w tworzeniu ustawy budżetowej, „Przegląd
Sejmowy” 1998, nr 4.
Kosikowski C., Ustawa podatkowa: geneza, ewolucja i stan prawny, two-
rzenie, kontrola, wykładnia, wykonywanie, Warszawa 2006.
Kruk M.,  Prerogatywy  Prezydenta RP, [w:]  Konstytucja Rzeczypospolitej
Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, (red.) W. Skrzydło, S. Grabow-
ska, R. Grabowski, Warszawa 2009.
Krzywoń A., Podatki i inne daniny publiczne w Konstytucji Rzeczypospoli-
tej Polskiej, Warszawa 2011.
Kubuj  K.,  Dwuizbowość  parlamentu.  Rozwiązania  ustrojowe  przyjęte  
w Konstytucji RP z 1997 r., „Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmo-
wych” 2012, nr 4.
Kuca G., Bezwzględna (absolutna) większość głosów, [w:] Wielki słownik
parlamentarny, (red.) J. Szymanek, Warszawa 2018.
Kuca G., Kwalifikowana większość głosów, [w:] Wielki słownik parlamen-
tarny, (red.) J. Szymanek, Warszawa 2018.
Kuca G., Weto ustawodawcze, [w:] Wielki słownik parlamentarny, (red.)  
J. Szymanek, Warszawa 2018.
Kuca G., Zwykła (względna) większość głosów, [w:] Wielki słownik parla-
mentarny, (red.) J. Szymanek, Warszawa 2018.
Kucharski T., „Seym ten bez początku zaczął się, bez końca kończy się”.
Sejm pacyfikacyjny z 1698 roku i jego znaczenie w kontekście ewolucji
liberum veto, „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2019,
nr 12.
Kudej M., Instytucje polskiego prawa parlamentarnego z zakresu legislacji,
Katowice 1995.
Kudej M., Postępowanie ustawodawcze w Sejmie RP, Warszawa 1998.
Lewandowski M., Instytucja weta ustawodawczego w świetle art. 64 regu-
laminu Sejmu, „Zeszyty Prawnicze” 2010, nr 4.
Litwin T., Funkcje Sejmu w Senatu a współczesny model dwuizbowości,
Warszawa 2016.
Ławniczak  A.,  Artykuł  122,  [w:]  Konstytucja  Rzeczypospolitej  Polskiej.  
Komentarz, (red.) M. Haczkowska, Warszawa 2014.
Ławniczak  A.,  Masternak-Kubiak  M.,  Zasada  kadencyjności  –  wybrane
problemy, „Przegląd Sejmowy” 2002, nr 3.
Maciejko W., Granice poprawek Senatu RP a ukryta inicjatywa ustawodaw-
cza, [w:] O potrzebie zmian Konstytucji Polski i Ukrainy. Międzynaro-
dowa Konferencja Naukowa Krasiczyn-Rzeszów 19−21 IX 2005, (red.)
W. Skrzydło, W. Szapował, K. Eckhardt, Przemyśl 2006.
Małecki M., Pach M., Stan wyższej konieczności konstytucyjnej, „Państwo
i Prawo” 2018, z. 7, s. 54.
Masternak-Kubiak M., Trzciński J., System rządów w Konstytucji RP z 2 IV
1997 r. Analiza kompetencji Sejmu, „Przegląd Sejmowy” 1997, nr 5.  
Mik C., Przekazanie kompetencji przez Rzeczpospolitą Polską na rzecz Unii
Europejskiej i jego następstwa prawne (uwagi na tle art. 90 ust. 1 Kon-
stytucji), [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku a człon-
kostwo Polski w Unii Europejskiej, (red.) C. Mik, Toruń 1999.
Mistygacz  M.,  Prewencyjna  kontrola  konstytucyjności  ustaw,  „Kontrola
Państwowa” 2011, nr 3.  
Mojak R., Funkcja parlamentarnej kontroli działalności rządu, [w:] Parla-
ment. Model konstytucyjny a praktyka ustrojowa, (red.) Z. Jarosz, War-
szawa 2006.
Mojak R., Parlament a rząd w ustroju trzeciej Rzeczypospolitej Polskiej,
Lublin 2007. 230     Bibliografia
Mojak R., Parlamentarna kontrola Rady Ministrów i ministrów w świetle
Konstytucji RP, „Przegląd Sejmowy” 2008, nr 3.
Mordwiłko J., Opinia Prawna w przedmiocie dotyczącym nadania uprzed-
nio wniesionemu projektowi ustawy klauzuli pilności, „Przegląd Sej-
mowy” 1994, nr 3.
Mordwiłko J., Prawne aspekty usuwania niezgodności przepisów ustawo-
wych w świetle art. 122 ust. 4 Konstytucji RP, [w:] Konstytucja, wybory,
parlament, (red.) L. Garlicki, Warszawa 2000.  
Mordwiłko J., W sprawach prawnych związanych z możliwością odwołania
Marszałka Sejmu, „Biuletyn Ekspertyzy i Opinie Prawne” 2002, nr 3.
Mordwiłko J., W sprawie prawa Prezydenta RP do wycofania weta wobec
ustawy w świetle art. 18 ust. 3 Małej Konstytucji, „Przegląd Sejmowy”
1996, nr 4.  
Mordwiłko  J.,  Wybrane  zagadnienia  legislacyjne  w  świetle  regulaminu  
i praktyki sejmowej „Państwo i Prawo” 1992, z. 6.
Mordwiłko J., W sprawie interpretacji przepisów określających prawo i obo-
wiązek  udziału  posła  w  głosowaniach  na  posiedzeniu  plenarnym
Sejmu  i  na  posiedzeniach  komisji  sejmowych,  „Przegląd  Sejmowy”
2000, nr 4.
Odrowąż-Sypniewski W., Tryb pilny w świetle przepisów Małej Konstytucji
i regulaminie Sejmu, „Przegląd Sejmowy” 1996, nr 2.
Odrowąż-Sypniewski W., Wykładnia pojęcia „ustawa podatkowa” (art. 37
ust. 2 regulaminu Sejmu), „Zeszyty Prawnicze” 2021, nr 2.
Odrowąż-Sypniewski  W.,  Wykonywanie  kompetencji  Marszałka  Sejmu
przez upoważnionego wicemarszałka, „Zeszyty Prawnicze BAS” 2007,
nr 3.
Odrowąż-Sypniewski W., Zakres dopuszczalnych poprawek poselskich do
pilnego projektu ustawy, [w:] Regulamin Sejmu w opiniach Biura Ana-
liz Sejmowych, (red.) W. Odrowąż-Sypniewski, Warszawa 2010.
Orłowski W., O potrzebie optymalizacji procesu ustawodawczego w Pol-
sce, „Studia Iuridica Lublinensia” 2014, nr 22.
Orłowski W., Obstrukcja parlamentarna, [w:] Encyklopedia politologii. T. 2
Ustroje państwowe, (red.) W. Skrzydło, M. Chmaj, Kraków 2000.
Orłowski  W.,  Skwarka  B.,  Zakres  poprawek  Senatu  –  problemy  teorii  
i praktyki, „Studia Prawnicze” 2001, z. 3-4.
Pastuszko G., Funkcjonowanie systemu ustrojowego III RP w okresie koha-
bitacji 2007 – 2010, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2010, nr 4.  
Pastuszko G., Zasada autonomii regulaminowej Sejmu, Senatu i Zgroma-
dzenia Narodowego w polskim prawie parlamentarnym. Rozważania
na tle uregulowań Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r., Rzeszów 2019.
Patyra S., Kierunki zmian pozycji ustrojowej i funkcji Senatu RP, „Przegląd
Sejmowy” 2015, nr 1.
Patyra S., Marszałek Sejmu jako organ czuwający nad spokojem i porząd-
kiem na obszarze Sejmu – dylematy teorii i praktyki parlamentarnej,
„Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2020, nr 1.
Patyra  S.,  Parlamentaryzm  zracjonalizowany  a  là  polonaise  –  refleksje  
z perspektywy  dwudziestu  lat  obowiązywania Konstytucji z  1997 r.,
„Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2017, nr 5.
Patyra S., Prawnoustrojowy status Prezesa Rady Ministrów w świetle Kon-
stytucji z 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2002.
Patyra S., Tryb pilny w teorii i praktyce procesu ustawodawczego pod rzą-
dami Konstytucji z 1997 r., „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2011,
nr 1.
Pawłowski S., Obstrukcja parlamentarna jako forma walki politycznej opo-
zycji, „Przegląd Sejmowy” 2003, nr 4.
Pietrzak J., Sejm RP. Tradycja i współczesność, Warszawa 1995.
Pisz M., Szczególne tryby ustawodawcze w Konstytucji RP, [w:] Miniko-
mentarz  dla  maksiprofesora.  Księga  jubileuszowa  profesora  Leszka
Garlickiego, (red.) M. Zubik, Warszawa 2017.
Prokop K., Tryb ustawodawczy, [w:] Wielki słownik parlamentarny, (red.)
J. Szymanek, Warszawa 2018.
Radajewski M., Wyjątki od zasady dyskontynuacji prac polskiego parla-
mentu, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2020, nr 2.
Radziewicz  P.,  Artykuł  120,  [w:]  Konstytucja  Rzeczypospolitej  Polskiej.  
Komentarz, (red.) P. Tuleja, Warszawa 2019. 232     Bibliografia
Radziewicz  P.,  Artykuł  121,  [w:]  Konstytucja  Rzeczypospolitej  Polskiej.  
Komentarz, (red.) P. Tuleja, Lex.
Radziewicz  P.,  Artykuł  122,  [w:]  Konstytucja  Rzeczypospolitej  Polskiej.  
Komentarz, (red.) P. Tuleja, Lex.
Rakowska A., Skotnicki K., Kodeks wyborczy jako szansa na stabilizację
prawa  wyborczego,  [w:]  Dwudziestolecie  demokratycznych  wyborów  
w Polsce. Światowy Dzień Wyborów 2011. Toruń, 2-3 lutego 2011 r.,
Toruń 2011.  
Roszkiewicz J., „Ukryte kompetencje” Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
w świetle Konstytucji RP, „Przegląd Konstytucyjny” 2020, nr 1.
Rulka M., Wróblewski B., Ustawowa liczba członków (posłów, senatorów,
członków Zgromadzenia Narodowego) w Konstytucji RP z 1997 roku,
„Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Prawa Katolic-
kiego Uniwersytetu Lubelskiego” 2021, t. XVI.
Rulka M., Wróblewski B., Większości konstytucyjne – wybrane problemy,
„Przegląd Sejmowy” 2019, nr 6.
Rytel-Warzocha A., Prewencyjna kontrola konstytucyjności prawa w Pol-
sce na tle państw europejskich, Gdańsk 2019.  
Sarnecki P., Artykuł 188, [w:] Komentarz do Regulaminu Sejmu Rzeczypo-
spolitej Polskiej, (red.) A. Szmyt, Warszawa 2018.
Sarnecki P., Artykuł 190, [w:] Komentarz do Regulaminu Sejmu Rzeczypo-
spolitej Polskiej, (red.) A. Szmyt, Warszawa 2018.  
Sarnecki  P.,  Pojęcie  „kodeks”  i  procedury  rozstrzygania  o  jego  zakresie  
(w tym możliwość określania terminów). Tryb, w jakim powinna nastą-
pić nowelizacja kodeksu, [w:] Regulamin Sejmu w opiniach Biura Analiz
Sejmowych. Tom II, (red.) W. Odrowąż-Sypniewski, Warszawa 2010.
Sarnecki P., Senat RP a Sejm i Zgromadzenie Narodowe, Warszawa 1995.
Sarnecki P., W sprawie prawa Prezydenta RP do wycofania weta wobec
ustawy w świetle art. 18 ust. 3 Małej Konstytucji, „Przegląd Sejmowy”
1996, nr 4.
Sarnecki P., Zakres działania i funkcje Rady Ministrów, [w:] Rada Mini-
strów. Organizacja i funkcjonowanie, (red.) A. Bałaban, Zakamycze 2002.
Silk P., Jak działa Parlament Brytyjski, Warszawa 1994.
Skotnicki K., Kilka uwag w sprawie kierunków reformy Senatu, [w:] Prawa
człowieka  −  Społeczeństwo  obywatelskie  −  Państwo  demokratyczne.
Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Pawłowi Sarneckiemu,
(red.) P. Tuleja, M. Florczak-Wątor, S. Kubas, Warszawa 2010.
Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Lex.
Skrzydło W., O potrzebie i walorach kodyfikacji prawa wyborczego, „Stu-
dia Wyborcze” 2006, t. 1.
Skrzydło W., Pilny projekt ustawy, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Pol-
skiej. Komentarz encyklopedyczny, (red.) W. Skrzydło, S. Grabowska,
R. Grabowski, Warszawa 2009.
Sokolewicz W., O osobliwościach ustawy budżetowej i trybu jej uchwale-
nia, „Przegląd Legislacyjny” 2004, nr 2.
Sokolewicz W., O potrzebie reformy Senatu, „Państwo i Prawo” 2001, z. 11.
Sokołowski J.K., Ramy prawne procesu legislacyjnego. Organizacja we-
wnętrzna, tryb i zasady  funkcjonowania organów ustawodawczych,
[w:] Wybrane aspekty funkcjonowania Sejmu w latach 1997−2007,
(red.) J. Sokołowski, P. Poznański, Kraków 2008.
Sondel J., Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków, Kraków
1997.
Stefaniuk M., „Ważny interes (publiczny, społeczny, państwa)” jako waru-
nek odstępstwa od zasady zachowania odpowiedniej vacatio legis, [w:]
Demokratyczne państwo prawa. Zagadnienia wybrane, (red.) M. Alek-
sandrowicz, A. Jamróz, L. Jamróz, Białystok 2014.
Stefaniuk M., Zasada odpowiedniego vacatio legis jako element zasady
ochrony  zaufania  obywateli  do  państwa  i  stanowionego  przez  nie
prawa, „Studia Iuridica Lublinensia” 2016, vol. XXV.
Syryt A., Kontrola trybu uchwalenia ustawy przed Trybunałem Konstytu-
cyjnym, Warszawa 2014.
Szepietowska B., Proces ustawodawczy, [w:] Parlament. Model konstytu-
cyjny a praktyka ustrojowa, (red.) Z. Jarosz, Warszawa 2006.
Szepietowska B., W sprawie rozumienia instytucji kworum w procedurze
głosowań w Sejmie, „Przegląd Sejmowy” 2000, nr 4. 234     Bibliografia
Szmyt  A.,  Elementy  praktyki  sejmowej  pod  rządami  Konstytucji  RP
(1997−2007), Gdańsk 2008.
Szmyt A., Tryb ustawodawczy w Polsce (odniesienia polsko-włoskie), [w:]
W kręgu zagadnień konstytucyjnych, A. Szmyt, Warszawa 2019.
Szmyt A., W sprawie niektórych problemów procedury rozpatrywania pro-
jektu zmiany ustawy budżetowej, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 5.
Szmyt A., W sprawie niewzięcia udziału w głosowaniu przez posła obec-
nego na posiedzeniu, „Przegląd Sejmowy” 2000, nr 4.
Szmyt A., W sprawie uchwalenia ustawy przez aklamację, „Przegląd Sej-
mowy” 2017, nr 2.
Szymanek J., Zabezpieczenia konstytucji przed zmianą konstytucji, „Prawo
i Polityka” 2015, t. 6.
Taras W., Kodeks, [w:] Encyklopedia politologii. Tom 2: ustroje państwowe,
(red.) W. Skrzydło, M. Chmaj, Zakamycze 2000.  
Tkaczyk E., Zaskarżenie do Trybunału Konstytucyjnego przepisu noweli-
zującego  w  okresie  jego  vacatio  legis.  Studium  teoretyczno-prawne,
„Studia Prawnicze i Administracyjne” 2017, nr 22.
Uruszczak W., Sejm w latach 1506−1540, [w:] Historia Sejmu polskiego,
(red.) J. Michalski, Warszawa 1984, t. I.
Uziębło P.,  Jak nie stanowić prawa, czyli uwagi na marginesie procesu
uchwalania ustawy z 6.04.2020 r. o szczególnych zasadach przepro-
wadzania  wyborów  powszechnych  na  Prezydenta  Rzeczypospolitej
Polskiej  zarządzonych  w  2020  r.,  https://palestra.pl/pl/e-palestra/
17/2020/jak-nie-stanowic-prawa-czyli-uwagi-na-marginesie-pro-
cesu-uchwalania-ustawy-z-6.04.2020-r.-o-szczegolnych-zasadach-
przeprowadzania-wyborow-powszechnych-na-prezydenta-rzeczy-
pospolitej-polskiej-zarzadzonych-w-2020-r
Wawrzyniak J., Parlament a prezydent i rząd w świetle zasady podziału  
i równowagi władz (kilka refleksji), [w:] Konstytucja, rząd, parlament.
Księga jubileuszowa Profesora Jerzego Ciemniewskiego, (red.) P. Ra-
dziewicz, J. Wawrzyniak, Warszawa 2014.
Weitz  K.,  Czy  nowa  kodyfikacja  postępowania  cywilnego?,  „Państwo  
i Prawo” 2007, z. 3.
Wiącek M., Problemy związane ze stwierdzeniem niekonstytucyjności nie-
których przepisów ustawy w trybie kontroli prewencyjnej (uwagi na tle
art. 122 ust. 4 in fine Konstytucji RP), „Przegląd Sejmowy” 2006, nr 4,
s. 62.
Winczorek P., Bezpośrednie stosowanie Konstytucji RP w sejmowym po-
stępowaniu legislacyjnym, [w:]  Bezpośrednie  stosowanie Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej, (red.) K. Działocha, Warszawa 2005.
Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2000.
Wiszowaty M.M., Kworum, [w:] Wielki słownik parlamentarny, (red.) J. Szy-
manek, Warszawa 2018.
Witkowski Z., Sejm i Senat Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Polskie prawo
konstytucyjne w obliczu wyzwań współczesności, (red.) Z. Witkowski,
D. Lis-Staranowicz, M. Serowaniec, Toruń 2021.
Wojtyczek K., Artykuł 64, [w:] Komentarz do Regulaminu Sejmu Rzeczy-
pospolitej Polskiej, (red.) A. Szmyt, Warszawa 2018.
Wojtyczek  K.,  Zasada  kontrasygnaty  w  polskim  prawie  konstytucyjnym,
[w:] Demokratyczne modele ustrojowe w rozwiązaniach konstytucyj-
nych, (red.) S. Gebethner, R. Chruściak, Warszawa 1997.
Zakrzewski P., Kompetencje prezydenta o charakterze hamującym w pro-
cesie ustawodawczym, [w:] Instytucja prezydenta. Zagadnienia teorii  
i praktyki na tle doświadczeń polskich oraz wybranych państw obcych,
(red.) T. Mołdawa, J. Szymanek, Warszawa 2010.
Zalasiński T., Zasada prawidłowej legislacji w poglądach Trybunału Kon-
stytucyjnego, Warszawa 2009.
Zaleśny J., Partycypacja głowy państwa w ostatnich etapach procesu legi-
slacyjnego, Warszawa 1999.
Zaleśny J., Zasady prawidłowej legislacji, „Studia Politologiczne” 2009,
nr 13.
Zieliński M., Komentarz do zasad techniki prawodawczej, Warszawa 2004.
Zientarski P., Kierunki zmian funkcji Senatu RP, [w:] Kierunki zmian pozy-
cji ustrojowej i funkcji Senatu RP, (red.) A. Bisztyga, P. Zientarski, War-
szawa 2014. 236     Bibliografia
Zimmermann M., Kwestia promulgacji ustaw w nowej Konstytucji, „Ruch
Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1937, nr III.
Zubik M., Artykuł 10, [w:] Komentarz do Regulaminu Sejmu Rzeczypospo-
litej Polskiej, (red.) A. Szmyt, Warszawa 2018.
Zubik M., Budżet państwa w polskim prawie konstytucyjnym, Warszawa
2001.
Zubik M., Na temat sposobu ustalania, kogo należy uważać za osobę gło-
sującą (w świetle Konstytucji i regulaminu Sejmu), „Przegląd Sejmowy”
2000, nr 4.
Zubik M., O potrzebie uchwalenia nowego regulaminu Sejmu, „Przegląd
Sejmowy” 2001, nr 4.
Zubik M., Prawo konstytucyjne współczesnej Polski, Warszawa 2021.
Zubik M., Ustawa o prowizorium budżetowym w świetle Konstytucji RP,
„Przegląd Sejmowy” 1999, nr 5.