Komentarz do Konstytucji RP art. 12, 58

Spis treści:

Wykaz skrótów
Komentowane przepisy Konstytucji RP

Artykuł 12

1. Uregulowania w poprzednich konstytucjach
2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej
3. Wolność tworzenia i działania zrzeszeń w dokumentach i aktach prawa międzynarodowego
4. Kontekst ogólnokonstytucyjny
5. Istota wolności tworzenia i działania zrzeszeń
6. Społeczeństwo obywatelskie jako zasada ustroju
7. Katalog zrzeszeń
8. Związki zawodowe
9. Organizacje społeczno-zawodowe rolników
10. Stowarzyszenia
11. Ruchy obywatelskie
12. Fundacje

Artykuł 58

1. Uregulowania w poprzednich konstytucjach
2. Uregulowania w innych państwach Unii Europejskiej
3. Wolność zrzeszania się w umowach międzynarodowych oraz dokumentach
4. Wolność zrzeszania się w orzecznictwie ETPCz
5. Geneza wolności zrzeszania się w Polsc
6. Kontekst ogólnokonstytucyjny
7. Zrzeszanie się jako konstytucyjna wolność
8. Wolność zrzeszania się jako źródło praw podmiotowych
9. Pojęcie zrzeszenia
10. Katalog zrzeszeń w Konstytucji
11. Podmiotowy zakres wolności zrzeszania się
12. Przedmiotowy zakres wolności zrzeszania się
13. Dobrowolność zrzeszania się
14. Ograniczenia wolności zrzeszania się
15. Wolność zrzeszania się a wolność zrzeszania się w związkach zawodowych, organizacjach społeczno-zawodowych rolników, ruchach obywatelskich oraz w organizacjach pracodawców
16. Wolność zrzeszania się a Kościoły i związki wyznaniowe
17. Wolność zrzeszania się a samorząd terytorialny, samorządy zawodowe oraz inne rodzaje samorządu
18. Odesłanie do określenia w ustawie
19. Rejestracja bądź odmowa rejestracji zrzeszenia
20. Zrzeszenia podlegające sądowej rejestracji
21. Tryb rejestracji zrzeszeń
22. Formy nadzoru nad zrzeszeniami
23. Wolność zrzeszania się w czasie trwania stanów nadzwyczajnych

Bibliografia opracowań naukowych

Bibliografia opracowań naukowych

A Dictionary of the Social Sciences, (ed. by) J. Gould & W. L. Kolb, The Free Press, New York 1964.
Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009.
Banaszak B.,  Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych, Zakamycze 2004.
Banaszkiewicz A., Karta Praw Podstawowych jako „uwieńczenie” unijnego systemu ochrony praw człowieka, „Wrocławskie Studia Erazmiańskie” 2010, tom IV.
Bandarzewski  K.,  Samorząd  gospodarczy  w  prawie  polskim:  Studium prawne, Kraków 2014.
Baran K.W., Zbiorowe prawo pracy. Komentarz, Warszawa-Kraków 2010.
Bartoszewicz  M.,  Instytucja  nadzoru  nad  partiami politycznymi  a  inne przykłady nadzoru w polskim prawie konstytucyjnym, „Przegląd Prawa i Administracji” 2004, nr 58.
Bernaczyk M., Pojęcie publicznych praw podmiotowych w świetle Konstytucji RP, [w:] Wolności i prawa jednostki w Konstytucji RP, t. I, Idee i zasady przewodnie konstytucyjnej regulacji wolności i praw jednostki w RP, (red.) M. Jabłoński, Warszawa 2010. 164    Bibliografia
Bidziński M., Chmaj M., Szustakiewicz P., Ustawa o dostępie do informacji publicznej, Warszawa 2018.
Bidziński M., Finansowanie partii politycznych w Polsce. Studium porównawcze, Warszawa 2011.
Bidziński M., Ustrój miasta stołecznego Warszawy, Toruń 2018.
Bielecki  L.,  Ruczkowski  P.,  Wolność  zrzeszania  się  i  jej  ograniczenia w Konstytucji RP i w Prawie międzynarodowym, „Przegląd Prawa Publicznego” 2010, nr 7−8.
Bień-Kacała  A.,  Jackiewicz  A.,  Militant  democracy  –  demokracja, która sama się broni (?), „Państwo i Prawo” 2017, z. 8.
Bisztyga A., Europejska Konwencja Praw Człowieka a Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej – stan kompatybilności czy konkurencyjności?, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2011, nr 3.
Bisztyga A., Kilka uwag o zasadach naczelnych Konstytucji RP, [w:] Zasady naczelne Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r., (red.) A. Bałaban, P. Mijal,
Szczecin 2011.
Bojarski K., Jaki samorząd gospodarczy?, „Studia Prawnicze i Administracyjne” 2016, nr 18.  
Bojarski K., Samorząd gospodarczy − czy wolność mnogością się mierzy, [w:] Wolność działalności gospodarczej i jej ograniczenia, problematyka prawna i aksjologiczna, (red.) M. Karpiuk, Warszawa 2011.
Bonusiak G., Fundacja, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, (red.) W. Skrzydło, S. Grabowska, R. Grabowski, Warszawa 2009.
Bonusiak G., Wolność ruchów obywatelskich, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej  Polskiej.  Komentarz  encyklopedyczny,  (red.)  W.  Skrzydło,
S. Grabowska, R. Grabowski, Warszawa 2009.
Bonusiak G., Wolność zrzeszeń, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, (red.) W. Skrzydło, S. Grabowska, R. Grabowski, Warszawa 2009.
Bonusiak G., Zrzeszenie, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, (red.) W. Skrzydło, S. Grabowska, R. Grabowski, Warszawa 2009.
Brol  J.,  Problem  upadłości  organizacji  społecznych,  „Myśl  Prawnicza” 1995, nr 1.
Chlipała M., Zasada proporcjonalności nadzoru nad działalnością samorządu terytorialnego, „Samorząd Terytorialny” 2014, nr 3.
Chmaj M., Komentarz do Konstytucji RP. Art. 11, 13, Warszawa 2019.
Chmaj M., Komentarz do Konstytucji RP. Art. 30, 31, 32, 33, Warszawa 2019.  
Chmaj M., Komentarz do Konstytucji RP. Art. 61, 62, Warszawa 2020.
Chmaj M., Urbaniak M., Komentarz do Konstytucji RP. Art. 2, Warszawa 2022.
Chmaj M., Prawna instytucjonalizacja partii politycznych w Polsce, Lublin 1994.
Chmaj  M.,  Prawnomiędzynarodowe  i  konstytucyjne  podstawy  wolności zrzeszania się, [w:] Wolność zrzeszania się w Polsce, (red.) M. Chmaj, Warszawa 2008.
Chmaj M.,  Sokół  W., Żmigrodzki M.,  Teoria partii politycznych, Lublin 2001.
Chmaj M., Wolność tworzenia i działania partii politycznych. Studium porównawcze, Olsztyn 2006.
Chmaj M., Wolność zrzeszania się, [w:] Konstytucyjne wolności i prawa w Polsce. Tom. III: Wolności i prawa polityczne, (red.) W. Skrzydło, Zakamycze 2002.
Chmielnicki P., Akty nadzoru nad działalnością samorządu terytorialnego w Polsce, Warszawa 2006.
Ciapała J., Konstytucyjna regulacja praw podmiotowych. Podstawowe konsekwencje prawne dla ustawodawcy, [w:] Prawa podmiotowe. Pojmowanie w naukach prawnych. Zbiór studiów, (red.) J. Ciapała, K. Flaga-Gieruszyńska, Szczecin 2006.
Cioch H.,  Fundacje w ujęciu prawa polskiego na tle prawnoporównawczym, Lublin 1995.
Cioch H., Kidyba A., Ustawa o fundacjach. Komentarz, Warszawa 2010.
Cioch H., Prawo fundacyjne, Warszawa 2011.
Cybichowski Z., Nauka o państwie, Warszawa 1918.
Czarny P., Konstytucyjny status jednostki w państwie polskim, [w:] Prawo konstytucyjne Rzeczypospolitej Polskiej, (red.) P. Sarnecki, Warszawa 2004.
Czarny P., Naleziński B., Wolność zrzeszania się, [w:] Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, (red.) B. Banaszak, A. Preisner, Warszawa 2002.
Człowiekowska J., Prawo do sądu jako publiczne prawo podmiotowe, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego”, 2006, nr 5.
De Grazia A., Politics and Government. The Elements of Political Science in Two Volumes, New York 1952.
Dziadzio A., Ochrona praw i wolności obywatelskich w austriackiej monarchii konstytucyjnej (1867-1914), „Czasopismo Prawno Historyczne” 2001, z. 1.  
Fedorowicz M., Ustawa po akcesji Polski do Unii Europejskiej (zagadnienia wybrane), „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2004, nr 2.
Folak Ł., Zasada proporcjonalności w tworzeniu prawa administracyjnego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2017, z. 4.
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2021.
Garner J.W., Political Science and Government, New York 1928.
Gołosz K., Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej a Polska, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Finansów i Prawa w Bielsku-Białej” 2010, nr 3.
Góralczyk M.T., Związek między konstytucyjną zasadą społeczeństwa obywatelskiego a partycypacją społeczną – zarys problematyki, „Przegląd Sejmowy” 2020, nr 6.
Granat M., Gorgol A., Sobczak J., Ustawa o partiach politycznych. Komentarz, Warszawa 2003.
Granat M., Prawo konstytucyjne. Pytania i odpowiedzi, Warszawa 2021.
Granat M., Sądowa kontrola konstytucyjności prawa w państwach Europy Środkowej i Wschodniej, Warszawa 2003.
Grzybowski K., Historia państwa i prawa polskiego. Tom IV: Od uwłaszczenia do odrodzenia państwa, Warszawa 1982.
Hadrowicz E., Prawo o stowarzyszeniach. Komentarz, Warszawa 2020.
Hofmański P., Prawo do sądu w ujęciu konstytucji i ustaw oraz standardów prawa międzynarodowego, [w:] Wolności i prawa jednostki oraz ich
gwarancje w praktyce, (red.) L. Wiśniewski, Warszawa 2006.
Izdebski H., Komentarz do Konstytucji RP. Art. 15, 16, 163-172, Warszawa 2020.  
Jabłoński M., Klasyfikacja wolności i praw jednostki w Konstytucji RP, [w:] Wolności i prawa jednostki w Konstytucji RP. Tom I. Idee i zasady przewodnie konstytucyjnej regulacji wolności i praw jednostki w RP, (red.) M. Jabłoński, Warszawa 2010.
Jagielski J., Kontrola administracji publicznej, Warszawa 1999.  
Jellinek J., Ogólna nauka o państwie, Warszawa 1924.
Juchniewicz J., Kazimierczuk M., Wolności i prawa polityczne, [w:] Wolności i prawa człowieka w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, (red.)
M. Chmaj, Warszawa 2016.
Juchniewicz J., Stowarzyszenia o statusie specjalnym, [w:] Wolność zrzeszania się w Polsce, (red.) M. Chmaj, Warszawa 2008.
Kamiński I.C., Wolność zgromadzeń i stowarzyszania się (art. 11) w orzecznictwie  ETPCz  za  lata  2008−2009,  „Europejski  Przegląd  Sądowy” 2010, nr 9.
Kazimierczuk M., Wolność zrzeszania się jako element społeczeństwa obywatelskiego, „Studia Prawnoustrojowe” 2015, nr 28.  
Kazimierczuk M., Wolność zrzeszania się w związkach zawodowych, [w:] Wolność zrzeszania się w Polsce, (red.) M. Chmaj, Warszawa 2008.
Kmieciak R., Samorząd gospodarczy a system decentralizacji administracji publicznej w Polsce, „Polityka i Społeczeństwo” 2016, nr 3.
Komorowski E., Wojewoda jako organ nadzoru nad samorządem terytorialnym, [w:] Status prawny wojewody, (red.) M. Chmaj, Warszawa 2005.
Kornatowski W., Pojęcie państwa w świetle badań  teoretycznych, Warszawa 1948.
Kuciński  J.,  Konstytucyjny  ustrój  państwowy  Rzeczypospolitej  Polskiej, Warszawa 2003. 168    Bibliografia
Kurzyna-Chmiel D., Nadzór nad samorządem terytorialnym, Bielsko-Biała 2003.
Kutrzeba S., Wstęp do nauki o prawie i państwie, Kraków 1947.
Langrod J.S., Polskie prawo o stowarzyszeniach. Uwagi krytyczne, Kraków 1934.
Leszczyński  L.,  Kryterium  „konieczności  w  demokratycznym  społeczeństwie" w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka − studium teoretyczno-
prawne, „Europejski Przegląd Sądowy” 2014, nr 1.
Lewicki M., Nadzór, [w:] Encyklopedia samorządu terytorialnego. Część 1. Ustrój, (red.) M. Stahl, B. Jaworska-Dębska, Warszawa 2010.
Makowski  W.,  Prawo o stowarzyszeniach, związkach i zgromadzeniach publicznych, Warszawa 1913.
Malinowska I., Źródła prawa w Konstytucji RP z 1997 r., „Przegląd Sejmowy” 2017, nr 6.
Masternak-Kubiak  M., Kuczma  P., Prawo petycji jako publiczne prawo podmiotowe  (aspekt  podmiotowy  i  przedmiotowy),  [w:]  Teoretyczne i praktyczne aspekty realizacji prawa petycji, (red.) R. Balicki, M. Jabłoński, e-wydawnictwo, Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa, Wrocław 2015.
Masternak-Kubiak M., Znaczenie zasady proporcjonalności w procesie inwestycyjno-budowlanym,  [w:]  Aktualne  wyzwania  ochrony  wolności
i praw jednostki. Prace uczniów i pracowników dedykowane Profesorowi Bogusławowi Banaszakowi, (red.) M. Jabłoński, S. Jarosz-Żukowska, Wrocław 2014.
Morawska E.H., Prawa konstytucyjne człowieka i obywatela w Rzeczypospolitej Polskiej a prawa podstawowe Unii Europejskiej. Analiza porównawcza, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 1.
Morawska E.H., Zasada proporcjonalności jako konstytutywny element paradygmatu zasady państwa prawnego, [w:] Minikomentarz dla Maksi-
profesora.  Księga  jubileuszowa  profesora  Leszka  Garlickiego,  (red.) M. Zubik, Warszawa 2017.
Morawska E.H., Zasada proporcjonalności, [w:] Na straży państwa prawa. Trzydzieści lat orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, (red.) L. Garlicki, M. Derlatka, M. Wiącek, Warszawa 2016.
Nowicki M.A., Europejska Konwencja Praw Człowieka. Wybór orzecznictwa, Warszawa 1998.
Ossowska  D.,  Fundacje,  [w:]  Wolność  zrzeszania  się  w  Polsce,  (red.) M. Chmaj, Warszawa 2008.
Orzeszyna K., Karta Praw Podstawowych w Unii Europejskiej w Traktacie Lizbońskim, „Roczniki Nauk Prawnych” 2009, nr 2.
Palmirski T., Zawiślak K., Wolność zrzeszania się w prawie polskim a rzymska zasada tres facere existimat collegium (tres faciunt collegium), „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2010, nr 3.
Peretiakiewicz A., Państwo współczesne, Lwów-Warszawa 1935.
Pietrzyk-Reeves D., Idea społeczeństwa obywatelskiego. Współczesna debata i jej źródła, Toruń 2021.
Podemski  K.,  Społeczeństwo obywatelskie w Polsce 25 lat po wielkiej zmianie, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2014, z. 2.
Podkowik  J.,  Bezpośrednie  konstytucyjne  granice  wolności  człowieka, „Państwo i Prawo” 2017, z. 8.
Półtorak N., Zakres związania państw członkowskich Kartą Praw Podstawowych Unii Europejskiej, „Europejski Przegląd Sądowy” 2014, nr 9.
Prawo administracyjne, (red.) J. Boć, Wrocław 2001. Próchnicki Z., Janowski B., Wiadomości z ogólnej nauki o państwie, Lwów 1920.
Prokop K., Modele stanu nadzwyczajnego, Białystok 2012.  
Prokop K., Podstawowe zasady ustrojowe, [w:] Prawo konstytucyjne, (red.) S. Bożyk, Białystok 2014.
Pułło A., Zasada ochrony społeczeństwa obywatelskiego w systemie zasad konstytucyjnych, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2021, t. XXVIII.
Rappaport E.S., Państwo i prawo. Zarys krytyki radykalnej, Warszawa 1909.
Regulski  J.,  Samorządność i społeczeństwo obywatelskie – kilka pytań i wiele wątpliwości, „Samorząd Terytorialny” 2013, nr 3.
Roberts G.K., A Dictionary of Political Analysis, Longman, London 1971.  
Ruczkowski  P.,  Wolność  w  prawie  administracyjnym,  „Przegląd  Prawa Publicznego” 2016, nr 7−8.
Rzetecka-Gil A., Ustawa o fundacjach. Komentarz, LEX/el. 2018.
Sarnecki P., Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 maja 2003 r. (sygn. akt K 11/03), „Przegląd Sejmowy” 2003, nr 5.
Sarnecki P., Prawo o stowarzyszeniach. Komentarz, Zakamycze 2002.
Sarnecki P., Wolność zrzeszania się, Warszawa 1998.
Sasinowski H., Społeczeństwo obywatelskie i jego rola w budowie demokracji, „Economy and Menagement” 2012, nr 1.
Sikorska-Lewandowska  A.,  Uprawnienia  rolniczego  zrzeszenia  branżowego, „Przegląd Prawa Rolnego” 2016, nr 1.
Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2013.
Słownik języka polskiego. Tom pierwszy A-K, (red.) M. Szymczak, Warszawa 1978.
Smoktunowicz E., Prawo zrzeszania się w Polsce, Warszawa 1992.
Sobczak J., Konstytucyjna wolność tworzenia partii politycznych w Polsce, [w:] Partie polityczne we współczesnym konstytucjonalizmie, (red.)  M. Granat, P. Policastro, J. Sobczak, Lublin 2001.
Sobieszewski P., Nadzór w polskim prawie administracyjnym, [w:] Społeczeństwo, państwo, władza, (red.) M. Żmigrodzki, M. Chmaj, Lublin 1995.
Sokolewicz  W.,  Artykuł  13,  [w:]  Konstytucja  Rzeczypospolitej  Polskiej. Komentarz, (red.) L. Garlicki, Warszawa 2007.
Sokolewicz  W.,  Artykuł  58,  [w:]  Konstytucja  Rzeczypospolitej  Polskiej. Komentarz, (red.) L. Garlicki, Warszawa 2005.
Sokolewicz W., Zubik M., Artykuł 13, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom I. Wstęp. Art. 1−29, (red.) L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.
Sokolewicz W., Zubik M., Artykuł 12, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom I. Wstęp. Art. 1−29, (red.) L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.
Stępkowski A., Zasada proporcjonalności w europejskiej kulturze prawnej.
Sądowa kontrola władzy dyskrecjonalnej w nowoczesnej Europie, Warszawa 2010.
Studnicki  W.,  Wolność  zgromadzeń  i  stowarzyszania  się,  [w:]  Prawa i wolności I i II generacji, (red.) A. Florczak, B. Bolechów, Toruń 2006.
Suski P., Stowarzyszenia i fundacje, Warszawa 2005.
Święcki J., Nadzór nad działalnością partii politycznych w Polsce (ewolucja w latach 1990-2000), „Samorząd Terytorialny” 2000, nr 4.
Sykulska M., Sądowe mechanizmy ochrony praw jednostki, [w:] Ochrona praw jednostki, Warszawa 2004.
Szewczyk M., Nadzór w materialnym prawie administracyjnym, Poznań 1996.
Szuniewicz M., Ochrona bezpieczeństwa państwa jako przesłanka ograniczenia praw i wolności jednostki w świetle Europejskiej Konwencji Praw
Człowieka, Warszawa 2016.
Szymanek J., Wolność zrzeszania się w  organizacjach społeczno-gospodarczych rolników, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, (red.) W. Skrzydło, S. Grabowska, R. Grabowski, Warszawa 2009.
Szymanek J., Wolność zrzeszania w związkach zawodowych, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, (red.)  W. Skrzydło, S. Grabowska, R. Grabowski, Warszawa 2009.
Szymanek J., Wolność związków zawodowych, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej  Polskiej.  Komentarz  encyklopedyczny,  (red.)  W.  Skrzydło,  
S. Grabowska, R. Grabowski, Warszawa 2009.
Tuleja P., Artykuł 12, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, (red.) P. Tuleja, Warszawa 2019.
Wasilewski A., Prawna problematyka fundacji (zagadnienia podstawowe), „Państwo i Prawo” 1984, z. 9.
Wiśniewski A., Proporcjonalność i fair balance w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2019,
nr 2.
Wiśniewski L., Prawo a wolności człowieka – pojęcie i konstrukcja prawna, [w:] Podstawowe prawa jednostki i ich sądowa ochrona, (red.) L. Wiśniewski, Warszawa 1997.
Wojtczak D., Zasada społeczeństwa obywatelskiego jako zasada naczelna konstytucji, „Dyskurs Prawniczy i Administracyjny” 2018, nr 1.
Wojtyczek K., Zasada proporcjonalności, [w:] Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, (red.) B. Banaszak, A. Preisner, Warszawa 2002.
Wróbel A., Wolność zrzeszania się i wolność zgromadzeń, Warszawa 1998.  
Wyrzykowski M., Granice praw i wolności – granice władzy, [w:] Obywatel − jego wolności i prawa, (red.) B. Oliwa ‐ Radzikowska, Warszawa 1998.
Zakolska J., Zasada proporcjonalności w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2008.
Zakrzewski P., Z zagadnień konstrukcji prawnej spółdzielni, „Rejent” 2004, nr 9.
Załęski P.S., Neoliberalizm i społeczeństwo obywatelskie, Toruń 2012.
Zubik M., „Wolność” a „prawo” (pięć hipotez o stosowaniu pojęć konstytucyjnych dotyczących praw człowieka), „Państwo i Prawo” 2015, z. 9.
Zubik M., Podmioty konstytucyjnych wolności, praw i obowiązków, „Przegląd Legislacyjny” 2007, nr 2.
Zubik M., Ustawa a bieżące potrzeby prowadzenia polityki państwa, „Przegląd Legislacyjny” 2014, nr 2.
Zubik M., Uwagi na temat partii politycznych i ich osobowości prawnej w świetle Konstytucji i ustawy o partiach politycznych, „BSiE Kancelarii Sejmu”, raport nr 172, Warszawa luty 2000.