Probacja. Teoria i metodyka

Spis treści:

Wstęp
        
Część I. Konteksty probacji

Rozdział 1. Probacja: ustalenia definicyjne i tożsamościowe
    
1.1. Definicje pojęcia probacji
1.2. Tożsamość probacji
1.2.1.  Historyczno-prawne uwarunkowania tożsamościowe probacji
1.2.1.1. Geneza narodzin nowożytnej probacji
1.2.1.2. Od początków probacji anglosaskiej i europejskiej (kontynentalnej) do czasów współczesnych
1.2.2. Pedagogiczna tożsamość probacji
1.2.2.1. Dwa modele
1.2.2.2. Probacja jako patronat, pomoc i opieka
1.2.2.3. Chrześcijańskie inspiracje probacji
1.2.2.4. Miejsce kontroli w probacji
1.3. Podsumowanie
        
Rozdział 2. Perspektywa sytuacyjna osoby oddanej pod dozór kuratora w kontekście trwałej zmiany
     
2.1. Socjalizacyjne warunki wychowawcze w okresie dzieciństwa i dorastania osób łamiących prawo
2.2. Zasoby i deficyty tkwiące w podmiocie
2.3. Uwarunkowania środowiskowe
2.4. Uwarunkowania systemowe
2.5. Uwarunkowania interpersonalne
2.6. Podsumowanie
        
Rozdział 3. Wybrane teorie kryminologiczne
     
3.1. Teorie zróżnicowania kulturowego
3.2. Koncepcja dewiacji wtórnej Edwina Lemerta
3.3. Teorie kontroli
3.4. Teorie strukturalne
3.5. Koncepcje ekologiczne
3.6. Teoria zróżnicowanych powiązań Edwina Sutherlanda
3.7. Podsumowanie
        
Część II. Probacja – prezentacja koncepcji
        
Rozdział 4. Aksjologia w stanowieniu celów probacyjnych
    
4.1. Aksjologia a teleologia
4.2. Podstawowe założenia aksjologiczne probacji
4.3. Teleologia probacji
        
Rozdział 5. Podstawy teoretyczne i koncepcyjne probacji
    
5.1. Ogólny model prezentowanej koncepcji probacji
5.1.1. Teoria autodeterminacji Deciego i Ryana
5.1.1.1. Koncepcja integracji organicystycznej
5.1.1.2. Teoria oceny poznawczej
5.1.1.3. Teoria orientacji kauzalnej
5.1.2. Wsparcie społeczne w ujęciu strukturalnym i funkcjonalnym
5.1.2.1. Definicje pojęcia wsparcia
5.1.2.2. Wsparcie w ujęciu strukturalnym
5.1.2.3. Wsparcie w ujęciu funkcjonalnym
5.1.2.4. Wsparcie społeczne w probacji
5.1.3. Efektywna praca z przestępcą
5.1.3.1. Procedury i modele skutecznej pracy z przestępcą
5.1.3.2. Wyniki badań światowych na temat efektywności oddziaływań wobec przestępców
5.1.4. Relacja kuratora sądowego z podopiecznym
5.1.4.1. Relacja w ujęciu psychodynamicznym
5.1.4.2. Relacja w podejścu skoncentrowanym na osobie
5.1.4.3. Miejsce relacji w probacji
5.2. Problem efektywności pracy kuratora w metodyce probacji
        
Rozdział 6. Probacja i jej metodyka
    
6.1. Ogólny zarys działań metodycznych
6.2. Podstawowe role kuratora i błędy w percepcji roli kuratora w metodyce probacji
6.2.1. Podstawowe role kuratora
6.2.1.1. Kurator jako inicjator relacji wychowawczej
6.2.1.2. Kurator jako coach
6.2.1.3. Kurator jako quasi-terapeuta
6.2.1.4. Kurator jako osoba godna zaufania
6.2.2. Podstawowe błędy w percepcji roli kuratora
6.2.2.1. Kurator policjant
6.2.2.2. Kurator jako sędzia
6.2.2.3. Brak asymetrii w relacji wychowawczej
6.2.2.4. Kurator jako ekspert
6.2.2.5. Kurator jako osoba stygmatyzująca
6.3. Zasady pracy w metodyce probacji
6.4. Wybrane kompetencje i umiejętności interpersonalne kuratora
6.4.1. Empatia
6.4.1.1. Skala empatii
6.4.2. Radzenie sobie z oporem
6.4.3. Umiejętności mediacyjne
6.4.3.1. Pojęcie mediacji
6.4.3.2. Możliwości zastosowania mediacji
6.4.3.3. Zasady mediacji
6.4.3.4. Rola kuratora w mediacji
6.4.3.5. Przebieg mediacji
6.5. Wybrane metody pracy kuratora
6.5.1. Metody wpływu osobistego
6.5.1.1. Metoda przykładu własnego
6.5.1.2. Metoda przekonywania
6.5.1.3. Doradzanie wychowawcze
6.5.2. Przewidywania i sugestie
6.5.3. Metoda kontraktu w probacji
6.5.4. Metoda coachingu w probacji
6.5.4.1. Zasady w coachingu
6.5.4.2. Modele rozmów w coachingu
6.5.5. Metody odwołujące się do konstrukcjonizmu społecznego
6.5.5.1. Przegląd wybranych metod
6.5.5.2. Ocena możliwości zastosowania metod odwołujących się do konstrukcjonizmu społecznego w probacji
6.5.6. Podejście transteoretyczne
6.6. Wybrane techniki komunikacyjne i konwersacyjne
6.6.1. Minimalna reakcja werbalna
6.6.2. Prośba o rozwinięcie tematu
6.6.3. Parafraza
6.6.4. Klaryfikacja
6.6.5. Odzwierciedlenie uczuć
6.6.6. Technika podsumowywania
6.6.7. Informowanie
6.6.8. Kierowanie bezpośrednie
6.6.9. Podsumowanie
6.7. Metodyka pracy kuratora w różnych kontekstach sytuacyjnych
6.7.1. Praca z osobą uzależnioną od alkoholu i narkotyków
6.7.1.1. Zagadnienia ogólne
6.7.1.2. Praca z osobą uzależnioną od alkoholu: zagadnienia szczegółowe
6.7.1.3. Praca z osobą uzależnioną od narkotyków: zagadnienia szczegółowe
6.7.2. Praca w interwencji kryzysowej
6.7.2.1. Ogólny zarys pracy w ramach interwencji kryzysowej
6.7.2.2. Praca z osobą z syndromem presuicydalnym
6.7.2.3. Praca z osobą stosującą przemoc
6.7.3.Model pracy z osobą z antysocjalnym zaburzeniem osobowości/psychopatią
6.7.3.1. Poziom diagnostyczno-teoretyczny
6.7.3.2. Poziom metodyczny
6.7.3.3. Studium przypadku
        
Rozdział 7. Etyczne aspekty metodyki pracy kuratora
    
7.1. Etos pracy kuratora sądowego
7.1.1. Pojęcie etosu
7.1.2. Kodeks etyki
        
Rozdział 8. Kuratela (sądowa?) – perspektywy zmian
    
Zakończenie
Bibliografia

Wstęp

prof. zw. Lesław Pytka:

(…) Czytelnik odnajdzie tu całą plejadę systematycznie i klarownie wyłożonych zaleceń metodycznych, podbudowanych mocnym materiałem empirycznym, wręcz dowodowym. Takiej właśnie metodyki w polskiej kurateli i kształceniu kuratorów od dawna nie było. Autor (…) rozwija wątki teoretyczne i metodyczne, przy czym trafnie dobiera teorie pomagające zrozumieć zachowania podopiecznych, dokonać należytej diagnozy i sformułować odpowiednie zalecenia metodyczne. (...) Jak można się domyślać, czytelnik – kurator oczekuje konkretnych ilustracji klinicznych i empirycznych ukazujących, w jaki sposób pracować z rozmaitymi klasami czy kategoriami podopiecznych. I na to zapotrzebowanie odpowiada Autor (prezentując według stałych reguł) konkretną pracę z osobami uzależnionymi od alkoholu i narkotyków, osobami stosującymi przemoc, osobami z antysocjalnymi zaburzeniami osobowości, wyodrębniając zawsze dwa poziomy analizy: diagnostyczno-teoretyczny oraz metodyczny.

prof. UŚ Ewa Wysocka:

Książka Bartłomieja Skowrońskiego stanowi swoiste kompendium wiedzy, stanowiące doskonałe uzupełnienie, rozwinięcie i jednocześnie krytykę „obowiązującego” systemu probacji, wpisując się jednak w niezbyt bogatą literaturę przedmiotu.