Funkcjonowanie społeczne osadzonych w systemie dozoru elektronicznego. Uwarunkowania rodzinne i środowiskowe

Spis treści:

Wstęp

Rozdział I. Podstawowe zagadnienia dotyczące rodziny

1. Rodzina jako wartość w życiu osadzonych
2. Funkcje i zadania rodziny
3. Typologia rodzin
4. Alternatywne modele życia rodzinnego
5. Wybrane style i metody wychowania w rodzinie
6. Przyczyny kryzysów w rodzinie mających wpływ na pojawienie się zachowań przestępczych
6.1. Problemy z komunikacją
6.2. Przeobrażenie hierarchii wartości
6.3. Rozpad rodziny – przeobrażenia w obszarze funkcjonowania rodziny
6.4. Przemoc w rodzinie
6.5. Uzależnienia – uzależnienia behawioralne
7. Rola relacji wewnątrzrodzinnych w kształtowaniu akceptowanych społecznie postaw u osadzonych

Rozdział II. System dozoru elektronicznego – jako forma kary nieizolacyjnej

1. Warunki odbywania kary w ramach SDE – podstawa prawna
2. Mechanizm działania systemu dozoru elektronicznego
3. Biuro Dozoru Elektronicznego – misja i zadania
4. Zadania i obowiązki osadzonych w ramach SDE
5. Statystyki i powszechność stosowania SDE w Polsce i na świecie
6. Korzyści dla skazanych i ich rodzin z odbywania kary nieizolacyjnej

Rozdział III. Readaptacja społeczna skazanych i ich rodzin

1. Metoda OSL w odniesieniu do osób osadzonych i ich rodzin – główne założenia
2. Role i zadania społeczności lokalnych w procesie reintegracji
3. Empowerment jako istota oddziaływań środowiskowych i aktywizacji zawodowej osadzonych
4. Pozytywne determinanty wynikające z odbywania kary w SDE
5. Od ekskluzji do inkluzji społecznej osadzonych i ich rodzin
6. Zadania kurateli w procesie reintegracji jako instytucji dozorującej
7. Formy wsparcia postpenitencjarnego dla osadzonych i ich rodzin
8. Programy reintegracyjne i profilaktyczne – przykłady oddziaływań
9. Probacja – resocjalizacja z udziałem społeczeństwa – podstawą trwałej zmiany w zachowaniu osadzonych

Rozdział IV. Empiryczny

1. Cel badań
2. Problematyka badawcza
2.1. Problemy główne
2.2. Pytania szczegółowe odnoszące się problemów głównych
3. Zastosowane metody i techniki badawcze
4. Dobór próby, populacji i charakterystyka miejsca badań
5. Analiza wyników badań własnych
5.1. Wyniki analizy akt dla dozorowanych za lata 2016/2019 – analiza porównawcza
5.2. Wyniki kwestionariusza postaw życiowych dla osadzonych w SDE i innych karach
5.3. Analiza indywidualnych przypadków – fragmenty historii osadzonych
5.4. Wywiady z osadzonymi
6. Wyniki ankiety dla kuratorów
7. Wnioski z badań

Zakończenie
Bibliografia
Aneks
Spis tabel
Spis rysunków
Spis tabel

Wstęp

Dr hab. prof. UAM Agata Matysiak-Błaszczyk:

Adamczyk M., System dozoru elektronicznego w świetle zmian i nowelizacji, „Horyzonty
Bezpieczeństwa”, 2016.
Adamski F., Rodzina wymiar społeczno-kulturowy, Wydawnictwo UJ, Kraków 2002.
Adamski F., Rodzina wymiar społeczno-kulturowy, Wydawnictwo UJ, Kraków 2002.
Ambrozik W., Proces readaptacji społecznej i jego istota, [w:] Resocjalizacja. Teoria i prak-
tyka  pedagogiczna,  red.  B.  Urban,  J.M.  Stanik,  Wydawnictwo  Pedagogium,  War-
szawa 2007.
Bałandynowicz A., Probacja – wielopasmowa teoria resocjalizacji z udziałem społeczeń-
stwa, „Probacja”, nr 1/2009.
Bałandynowicz A., Probacja – wielopasmowa teoria resocjalizacji z udziałem społeczeń-
stwa, „Probacja”, nr 1/2009.
Bałandynowicz A., Probacja, resocjalizacja z udziałem społeczeństwa, Lex a Wolters Klu-
wer Polska, Warszawa 2011.
Bałandynowicz A., Probacja. Resocjalizacja z udziałem społeczeństwa, za: A. Kieszkowska,
Inkluzyjno-katalaktyczny model reintegracji społecznej skazanych, Oficyna Wydaw -
nicza Impuls, Kraków 2012.
Czapiński J., Panek T., Diagnoza społeczna 2005. Warunki i jakość życia Polaków, Wyższa
Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie, Warszawa 2006.
Daniec  T.,  https://www.sw.gov.pl/aktualnosc/Korzysci-dla-przedsiebiorcow-wynikajace-z-
zatrudniania-wiezniow, [dostęp: 29.12.2019]
Danielewicz W., Sytuacja życiowa dzieci w rodzinach migracyjnych, Trans Humana, Bia-
łystok 2006.
Dybalska I., Przygotowanie do społecznej readaptacji skazanych w polskim systemie peni-
tencjarnym realizowane przez Służbę Więzienną w zakładach karnych i aresztach
śledczych, [w:] Pomoc postpenitencjarna w kontekście strategii i działań resocjaliza-
cyjnych, red. B. Skafiriak, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2007.
Edleson  J.L.,  [w:]  Stożek  M.,  Przemoc  w  rodzinie.  Zapobieganie  w  świetle  przepisów
prawa,  Instytut  Psychologii  i  Zdrowia,  Polskie  Towarzystwo  Psychologiczne,  War-
szawa 2009.
Galarowicz J., W drodze do etyki wartości. Fenomenologiczna etyka wartości, Wydawnic-
two PAT, Kraków 1997.
Gawęcka M., Koncepcja empowerment jako alternatywny paradygmat pracy socjalnej,
[w:] Praca socjalna – wielość perspektyw. Rodzina – multikulturowość – edukacja,
red.  J. Brągiel, P. Sikora, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2004.124 Bibliografia
Gucwa-Porębska K., Aktywizacja społeczna i zawodowa osadzonych jako istota oddzia-
ływań probacyjnych w środowisku wolnościowym, „Zeszyty Pracy Socjalnej”, t. 22,
nr 4/2017.
Janowiak B., Kościelniak M., Matysiak-Błaszczyk A., [w:] Pedagogika dziecka, red. H. Krauze-
-Sikorska, M. Klichowski, Wyd. Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu,
Poznań 2020.
Jaszczak-Kużmińska D., Michalska K., Przemoc w Rodzinie wobec osób starszych i niepeł-
nosprawnych. Poradnik dla pracowników pierwszego kontaktu, Ministerstwo Pracy
i Polityki Społecznej, Warszawa 2010.
Jaszczak-Kużmińska D., Michalska K., Przemoc w Rodzinie wobec osób starszych i niepeł-
nosprawnych. Poradnik dla pracowników pierwszego kontaktu, Ministerstwo Pracy
i Polityki Społecznej, Warszawa 2010.
Kawula S., [w:] Pedagogika rodziny. Obszar i panorama problematyki, red. S. Kawula,
Brągiel J., A.W. Janke, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2007.
Kieszkowska  A.,  Inkluzyjno-katalektyczny  model  reintegracji  społecznej  skazanych,  
Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2012.
Kieszkowska  A.,  Inkluzyjno-katalektyczny  model  reintegracji  społecznej  skazanych,  
Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2012.
Kieszkowska A., Inkluzyjno-katalektyczny model reintegracji społecznej skazanych. Kon-
teksty resocjalizacyjne, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2012.
Kieszkowska A., Probacja szansą dla osób karanych na poprawę własnego życia w środo-
wisku lokalnym, [w:] Profilaktyka i probacja w środowisku lokalnym , red. B. Urban,
M. Konopczyński, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012.
Kieszkowska A., Rodziny uwięzionych– funkcjonowanie skazanych i ich rodzin w środo-
wisku życia, [w:] Rodzina wobec problemów i wyzwań współczesności – w poszuki-
waniu rozwiązań, red. B. Chrostowska, M. Dymowska, M. Zmysłowska, Wyd. Uni-
wersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn 2015, tom 2.
Klaut R., Podręcznik do polskiej adaptacji kwestionariusza Life Attitude Profile – Revised
(LAP-R) Gary’ego T. Rekera, Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzy-
stwa Psychologicznego, Warszawa 2010.
Kojder A., Co to jest teoria naznaczenia społecznego?, „Studia Socjologiczne”, nr 3(78)/1980.
Konopczyński M., Współczesne kierunki zmian w teorii i praktyce resocjalizacyjnej. Twór-
cza resocjalizacja – od korekcji do rozwoju, „Probacja”, nr 1/2009.
Kowalski S., Socjologia wychowania, PWN, Warszawa 1990.
Krajewski K., Podstawowe tezy teorii naznaczania społecznego, „Ruch Prawniczy, Eko-
nomiczny i Socjologiczny”, za: E.M. Schur, Reactions to Deviance A Critical Asses-
sment, “American Journal of Sociology”, nr 75.
Krzyszkowski J., Analiza doświadczeń w obszarze pracy socjalnej i polityki społecznej,
[w:] Skrzypczak B., Organizowanie społeczności lokalnej. Analizy, konteksty, uwa-
runkowania, Fundacja Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2011, s. 18–19 za:
Lukasek-Sompolska P., Organizowanie społeczności lokalnej jako metoda ogranicza-
jąca wykluczenie społeczne. Analiza na przykładzie aktywizacji śląskiej społeczno-
ści lokalnej, „Profilaktyka Społeczna i Resocjalizacja” 2016, 30 Issn 2300-3952.125 Bibliografia
Kwak A. (2005), Rodzina w dobie przemian. Małżeństwo i kohabitacja, Wyd. Akademic-
kie Żak, Warszawa. [w:] Pedagogika dziecka, red. H. Krauze-Sikorska, M. Klichowski,
Wyd. Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2020.
Łobocki M., Teoria wychowania w zarysie, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2010.
Łobocki M., W poszukiwaniu skutecznych form wychowania, Wydaw. Szkolne i Pedagog.,
Warszawa 1990.
Łobocki M., Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych, Oficyna Wydawnicza
„Impuls”, Kraków 2004.
M.  Marczak,  Resocjalizacyjne  programy  penitencjarne  realizowane  przez  służbę  wię-
zienną w Polsce, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2009.
Okoń W., Nowy słownik Pedagogiczny, Wydawnictwo Akademickie ŻAK, Warszawa 2001
Orlik P., Poznanie wartości za pomocą uczuć intencjonalnych – koncepcja MaxaSchelera,  
[w:] Prawda i wartości w poznaniu humanistycznym, red. T. Buksiński, Wydawnic-
two Naukowe Instytutu Filozofii UAM, Poznań 1992.
Ostafińska-Molik  B.,  Style  wychowania w  rodzinie  pochodzenia  w  percepcji  młodzieży
gimnazjalnej i ich znaczenie rozwojowe – próba teoretycznej i empirycznej egzempli-
fikacji, Wydawnictwo UJ, Kraków 2008.
Ostrowska U., Aksjologiczne podstawy wychowania, [w:] Pedagogika, red. B. Śliwerski,
GWP, Gdańsk 2006.
Ozorowski  E.,  Nieprzemijalna  wartość  rodziny,  [w:]  Rodzina  Etyka  Ekonomia,  red.  
R. Horodeński, E. Ozorowski, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Bia-
łymstoku, Białystok 2005.
Piekut-Brodzka D., O bezdomnych i bezdomności: aspekty fenomenologiczne, etiologiczne,
terapeutyczne, Chrześcijańska Akademia Teologiczna, Warszawa 2000.
Pilch  T.,  Barman  T.,  Zasady  badań  pedagogicznych.  Strategie  jakościowe  i  ilościowe,
Wydawnictwo Akademickie ŻAK, Warszawa 2001.
Pilch T., Lepalczyk I., Pedagogika Społeczna, Wydawnictwo Akademickie ŻAK, Warszawa
1995, za: Bąbska B., Dudkiewicz M., Jordan P., Kaźmierczak T., Kozdrowicz E., Rym-
sza M., Ramowy Model środowiskowej pracy socjalnej – organizowania społeczności
lokalnej, Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL, Warszawa 2014.
Pilch T., Zasady badań pedagogicznych. – Wyd. 2 popr. i rozsz., Wydawnictwo Akademic-
kie ŻAK, Warszawa 1998.
Pospiszyl J., [w:] Przemoc w rodzinie, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
1994.
Pużyński  S.,  Wciórka  J.,  Klasyfikacja  zaburzeń  psychicznych  i  zaburzeń  zachowania
w  ICD-10.  Opisy  kliniczne  i  wskazówki  diagnostyczne,  UWM  „Vesalius”,  Kraków
2007.
Reker G.T., Life Attitude Profile – Revised (LAP-R). Manual, Ontario: Students Psycholo-
gists Press, Peterborough, 1992.
Rembowski J., Rodzina w świetle psychologii, WSiP, Warszawa 1978.
Sawicki  M.,  Hermeneutyka  pedagogiczna,  Nauka  a  wartości  wychowawcze  PAN,  War-
szawa 1996.
Schier  K.,  Dorosłe  dzieci.  Psychologiczna  problematyka  odwrócenia  ról  w  rodzinie,
Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2017.126 Bibliografia
Sielicki D., Elektroniczny monitoring przestępców – nowoczesna alternatywa pozbawie-
nia wolności, Ministerstwo Sprawiedliwości, Warszawa 2005.
Szarfenberg R., Pojęcie wykluczenia społecznego, [w:] Przeciw wykluczeniu społecznemu,
red. Duda M., Gulla B., Wydawnictwo Naukowe PAT, Kraków 2008.
Szatur-Jaworowska  B.,  Uwagi o  ekskluzji i inkluzji na przykładzie  polityki  społecznej
wobec osób starszych, [w:] Ekskluzja i inkluzja społeczna. Diagnoza – uwarunkowa-
nia – kierunki działań, red. J. Grotowska-Leder, K. Faliszek, Toruń, Wydawnictwo
AKAPIT-DTP, 2005.
Szymanowska A., Więzienie i co dalej, Wydawnictwo Akademickie ŻAK, Warszawa 2003.
Turowski J., Socjologia, małe struktury społeczne, Wyd. KUL, Lublin 1993.
Tyszka Z., Metodologiczne problemy badań nad rodziną, Wydawnictwo Naukowe Uniwer-
sytetu im. A. Mickiewicza, Poznań 1980.
Tyszka Z., Socjologia rodziny a pedagogika rodziny. Przedmiot badań – możliwości współ-
działania  badawczego,  Roczniki  Socjologii  Rodziny,  tom  X,  Wydawnictwo  UAM,
Poznań 1998.
Tyszka  Z.,  Teoretyczno-metodologiczne  podstawy  badań  funkcji  rodziny  współczesnej,
[w:]  Rodzina  a  struktura  społeczna,  Pomorskie  Wydawnictwo  Prasowe  Pomorze,
Bydgoszcz 1984.
Ziemen  K.,  Inklusion,  http://www.inklusion-lexikon.de/Inklusion_Ziemen.pdf,  [dostęp:
06.12.2019].
Ziemska M., Rodzina a osobowość, Wiedza Powszechna, Warszawa 1975.
Zalecenie  Rec  (2006)2  Komitetu  Ministrów  do  państw  członkowskich  Rady  Europy
w  sprawie  Europejskich  Reguł  Więziennych,  „Przegląd  Więziennictwa  Polskiego”,
nr 72–73/2011 za: https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Przygotowanie%20skaza -
nych.pdf, [dostęp: 27.09.2019].
Art.  115  §11,  Kodeks  karny  wykonawczy,  Ustawa  z  dnia  6  czerwca  1997  r.,
Dz.U.1997.90.557, z późn. zm.
Art. 43. La Dz.U.2019.0.676 t.j. – Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wyko-
nawczy.
https://terapiaesp.wordpress.com/2013/02/20/zasada-indywidualnych-przypadkow-peda-
gogika/, [dostęp: 6.04.2017].
http://www.infor.pl/prawo/prawo-karne/ciekawostki/686774,Jakie-obowiazki-ma-kurator-
wobec-skazanego.html, [dostęp: 24.03.2017].
Wykluczenie, https://sjp.pwn.pl/slowniki/wykluczenie.html, [dostęp: 14.07.2018].
https://www.prawo.pl/akty/dz-u-2018-1887-t-j,17078456.html? [dostęp: 29.12.2019].
https://www.nik.gov.pl/plik/id,9730,vp,12100.pdf, [dostęp: 20.12.2019].
https://www.sw.gov.pl/aktualnosc/zaklad-karny-nr-1-w-lodzi-readaptacja-spoleczna-
skazanych-zaklad-karny-nr-1-w-lodzi172, [dostęp: 15.12.2019].
https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/nik-o-systemie-dozoru-elektronicznego.html,  [dostęp:
10.10.2019].
https://sw.gov.pl/jednostka/biuro-dozoru-elektronicznego, [dostęp: 29.10.2019].
https://www.rp.pl/artykul/914467-Nieliczni-skazani-objeci-dozorem-elektronicznym-
wracaja-za-kratki.html, [dostęp: 11.10.2019].https://www.enigma.com.pl/produkty-i-rozwiazania/system-monitoringu-elektronicz-
nego/, [dostęp: 20.10.2019].
http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2015/K_076_15.PDF, [data dostępu 4.04.2018].
http://terapiapoludzku.org/uzaleznienia-alkoholizm-zaburzenia-behawioralne,  [dostęp:
5.04.2018].
http://www.infor.pl/prawo/pomoc-spoleczna/przemoc-w-rodzinie/254357,Czym-jest-Nie-
bieska-Karta.html, [dostęp: 2.04.2017].
http://www.medonet.pl/psyche/uzaleznienia,uzaleznienie-to-choroba-mozgu---nowa-
definicja-nalogow,artykul,1648835.html, [dostęp: 4.04.2017].
http://dzieci.pl/kat,1033939,title,Jak-duza-jest-skala-eurosieroctwa,wid,16620176,
[dostęp: 28.03.2017].
http://www.rozwodpoczekaj.org.pl/statystyki/, [dostęp: 25.03.2017].
Stanford Encyclopedia of Philosophy, http://plato.stanford.edu/ entries/scheler/, [dostęp:
18.03.2017].
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, Dz.U. Nr 180
poz. 1493 ze zm.