Głównym celem książki jest analiza trzech koncepcji zarządzania długiem Skarbu Państwa (portfelowej, stabilizacyjnej oraz bilansowej) na podstawie współczesnej teorii, doświadczeń międzynarodowych oraz rozwiązań proponowanych przez organizacje międzynarodowe, jak OECD, MFW i Bank Światowy.
W książce podjęto analizę dwunastu państw członkowskich odnoszącą się zarówno do okresu przed, jak i po utworzeniu strefy euro (do 2007 roku), ale także sytuacji powstałej w świetle obecnego kryzysu finansowego i uwarunkowań, które mogą w najbliższej przyszłości wpłynąć na wykorzystanie nowych rozwiązań w zarządzaniu długiem Skarbu Państwa w badanych krajach.
Książka przeznaczona jest przede wszystkim dla osób, które naukowo i zawodowo zajmują się finansami publicznymi oraz polityką gospodarczą (w tym fiskalną i pieniężną) strefy euro. Podjęte zagadnienia strategiczne zarządzania długiem Skarbu Państwa powinny zainteresować zarówno decydentów działających w tej dziedzinie, jak też uczestników rynku finansowego. Ponadto książka kierowana jest do studentów studiujących ekonomię, finanse publiczne, finanse państw Unii Europejskiej, a także integrację europejską oraz do wszystkich osób, które zainteresowane są pogłębieniem wiedzy na temat problemów związanych z zadłużeniem sektora publicznego w krajach Unii Gospodarczej i Walutowej przed i po wybuchu kryzysu finansowego.
Recenzja
prof. dr hab. Hanna Sochacka-Krysiak:
Sądzę, że recenzowana książka wzbogaci polską literaturę przedmiotu, dotyczącą problematyki długu publicznego, dzięki prezentacji obfitej wiedzy, zaczerpniętej zarówno z nader licznych publikacji, w dużej części z oryginalnych prac autorów zagranicznych (w języku angielskim), jak też z niezwykle bogatych materiałów źródłowych skrupulatnie powołanych w odsyłaczach do tekstu oraz umieszczonych w bibliografii.
prof. dr hab. Witold Małecki:
Książkę Kamilli Marchewka-Bartkowiak uważam za pozycję bardzo wartościową. Po pierwsze, stanowi ona istne kompendium wiedzy na temat długu publicznego, a w szczególności sposobów zarządzania tym długiem we współczesnej gospodarce. Po drugie, książka ma dużą wartość naukową. Badanie ankietowe i analizy empiryczne przeprowadzone przez autorkę pozwoliły jej na sformułowanie interesujących wniosków odnośnie do aktualnego stanu zarządzania długiem publicznym w strefie euro oraz perspektyw ewolucji stosowanych koncepcji zarządzania tym długiem. Po trzecie, książka jest świetnie napisana zarówno pod względem merytorycznym, jak i formalnym.
Autor książki
Kamilla Marchewka-Bartkowiak
dr, jest pracownikiem Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu oraz Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu. Specjalizuje się głównie w problematyce finansów publicznych, finansów Unii Europejskiej oraz rynku finansowego. Jest autorką książek, artykułów naukowych, publicystycznych oraz opinii i opracowań dla Sejmu i Senatu RP. Wyniki swoich badań prezentowała m.in. na seminariach wewnętrznych organizowanych przez Narodowy Bank Polski.
Spis treści:
Wstęp
Wykaz skrótów
Rozdział 1. KONTROWERSJE WOKÓŁ ISTOTY I OGRANICZEŃ DŁUGU PUBLICZNEGO – przykład krajów strefy euro
Wprowadzenie
1.1. Analiza poglądów na temat istoty długu publicznego w teorii ekonomii
1.1.1. Kontrowersje wokół długu potencjalnego
1.1.2. Kontrowersje wokół długu emerytalnego
1.1.3. Kontrowersje wokół długu netto
1.2. Klasyfikacja zobowiązań publicznych w świetle macierzy ryzyka fiskalnego
1.3. Dług konwencjonalny w standardach rachunkowych i statystycznych
1.3.1. Dług ESA a dług EDP – różnice metodologiczne
1.3.2. Struktura sektora general government a Skarb Państwa
1.3.3. Dług EDP a potrzeby pożyczkowe
1.3.4. Dług ESA w ujęciu bilansowym
1.4. Reguły ograniczające zadłużenie publiczne
1.4.1. Przyczyny wprowadzania i cechy reguł fiskalnych
1.4.2. Ograniczenie zaciągania długu publicznego jako rodzaj reguły fiskalnej
Podsumowanie
Rozdział 2. ZARZĄDZANIE DŁUGIEM SKARBU PAŃSTWA – konkurencja, koordynacja, centralizacja w strefie euro
Wprowadzenie
2.1. Istota zarządzania długiem Skarbu Państwa
2.1.1. Synteza poglądów teoretycznych
2.1.2. Koncepcje zarządzania długiem Skarbu Państwa
2.2. Uwarunkowania zarządzania długiem Skarbu Państwa w strefie euro
2.2.1. Konkurencja
2.2.2. Koordynacja
2.2.3. Centralizacja
Podsumowanie
Rozdział 3. KONCEPCJA PORTFELOWA ZARZĄDZANIA DŁUGIEM SKARBU PAŃSTWA – w krajach strefy euro
Wprowadzenie
3.1. Istota podejścia portfelowego w zarządzaniu długiem Skarbu Państwa
3.2. Cele zarządzania długiem Skarbu Państwa w podejściu portfelowym
3.3. Strategia zarządzania długiem Skarbu Państwa w podejściu portfelowym
3.3.1. Zarządzanie kosztem a zarządzanie ryzykiem
3.3.2. Strategia pasywna a strategia aktywna
3.4. Organizacja zarządzania długiem Skarbu Państwa w podejściu portfelowym
3.5. Analiza zmian strategii zarządzania portfelem długu Skarbu Państwa w krajach strefy euro z uwzględnieniem kryzysu finansowego
3.5.1. Cele strategiczne
3.5.2. Strategia zarządzania portfelem zadłużenia Skarbu Państwa w krajach strefy euro
3.6. Rola modelu agencyjnego w portfelowej koncepcji zarządzania długiem Skarbu Państwa w krajach strefy euro
Podsumowanie
Rozdział 4. KONCEPCJA STABILIZACYJNA W ZARZĄDZANIU DŁUGIEM SKARBU PAŃSTWA – analiza krajów strefy euro
Wprowadzenie
4.1. Teoretyczne podstawy podejścia stabilizacyjnego
4.1.1. Optymalizacja podatków a zarządzanie długiem Skarbu Państwa
4.1.2. Stabilizowanie długu publicznego
4.2. Koncepcje stabilizacyjne w praktyce strefy euro
4.3. Uwarunkowania podejścia stabilizacyjnego w zarządzaniu długiem Skarbu Państwa
4.4. Analiza relacji kosztów obsługi długu do wybranych wskaźników makroekonomicznych i budżetowych w krajach strefy euro
4.5. Koncepcja stabilizacyjna w zarządzaniu długiem Skarbu Państwa w krajach strefy euro – próba weryfikacji i ocena uwarunkowań
Podsumowanie
Rozdział 5. KONCEPCJA ZARZĄDZANIA AKTYWAMI I PASYWAMI WŁADZ PUBLICZNYCH – w krajach strefy euro
Wprowadzenie
5.1. Istota koncepcji ALM w ujęciu zagregowanym
5.2. Przyczyny zastosowania koncepcji ALM w sektorze publicznym
5.2.1. Wzrost znaczenia pozycji aktywów bilansu sektora publicznego
5.2.2. Zmiany w zakresie polityki rezerw walutowych
5.2.3. Wzrost ryzyka fiskalnego w sektorze publicznym
5.3. Istota zarządzania aktywami i pasywami władz publicznych
5.3.1. Koncepcja ALM w wąskim ujęciu
5.3.2. Koncepcja ALM w szerokim ujęciu
5.4. Doświadczenia wybranych państw świata w wykorzystaniu podejścia ALM
5.4.1. Doświadczenia nowozelandzkie i australijskie
5.4.2. Doświadczenia brytyjskie
5.4.3. Doświadczenia duńskie
5.5. Koncepcja ALM w krajach strefy euro
5.5.1. Analiza pozycji bilansowych w krajach strefy euro w latach 1995–2007
5.5.2. Uwarunkowania wykorzystania koncepcji ALM w krajach strefy euro
5.5.3. Bariery wykorzystania koncepcji ALM w krajach strefy euro
Podsumowanie
Zakończenie
Bibliografia
Załączniki
Spis tabel
Spis wykresów
Spis schematów
Spis przykładów