Ewaluacja w szkole

Spis treści:

Przedmowa „Studia z pedagogiki szkoły"

Rozdział I. Istota ewaluacji – orkiestracja kontekstów

Rozdział II. Różnorodność odmian ewaluacji i ich edukacyjny kontekst

Rozdział III. Wprowadzenie ewaluacji do nadzoru pedagogicznego w Polsce

Rozdział IV. Potencjał partnerstwa w tworzeniu kultury ewaluacyjnej w szkole

Rozdział V. Standardy i struktura procesu ewaluacji

Rozdział VI. Sens i miejsce ewalucji w szkole – próba podsumowania

Indeks
Bibliografia

Alkin M.C. (ed.), (2004), Evaluation Roots. Tracing Theorists’ Views and Influences , Sage
Publications, Thousand Oaks, London, New Delhi.
American Federation of Teachers. (2010), A Continuous Improvement Model for Teacher
Development and Evaluation, http://www.aft.org/pdfs/teachers/improvemodelwhite -
paper011210.pdf; [dostęp: 3.05.2023].
Angrosino M.V. (2010), Badania etnograficzne i obserwacyjne. przeł. M. Brzozowska-
Brywczyńska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Antonowicz D. (2011), Doświadczenia ewaluacji bada ń naukowych w Wielkiej Brytanii
w kontekście funkcjonowania Research Assessment Exercise 2008 . „Kultura i Edukacja”,
nr 2, s. 158–173.
Arystoksenos (1985), Harmonica, [w:] W. Tatarkiewicz, Historia estetyki, t. I wyd. III,
Warszawa.
Babbie E. (2006), Badania społeczne w praktyce, przeł. W. Betkiewicz i in., Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa.
Bartosiewicz-Niziołek M., Ciężka B., Felcis W., Hermann-Pawłowska K., Krupnik S.,
Strzęboszewski P., Szczurek A. (2020), Poland [in:] Stockmann R., Meyer W., Taube L.
(Eds.) The Institutionalisation of Evaluation in Europe , Palgrave Macmillan, London,
s. 405–434.
Becker M. (2006), Biografia ilustrowana – Wolfgang Amadeusz Mozart, Muza SA, Warszawa.
Bienias S., Sudak S. (red.), (2008), Proces ewaluacji polityki spójności w Polsce. Podsumo -
wanie dotychczasowych doświadcze ń. Plany i wyzwania na przyszłość, Ministerstwo
Rozwoju Regionalnego. Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej, Warszawa.
Borek A., Siejewicz M. (2014), Rozwój    czy    udręczenie,    czyli    o roli    dyrektora    w ewaluacji    
wewnętrznej, [w:] G. Mazurkiewicz (red.), Edukacja jako odpowiedź. Odpowiedzialni
nauczyciele    w zmieniającym     się    świecie, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego,
Kraków.
Brzezińska  A.  (2000),  Miejsce  ewaluacji  w  procesie  kształcenia,  [w:]  Brzezińska  A.,
Brzeziński J. (red.), Ewaluacja procesu kształcenia w szkole wyższej, Wydawnictwo
Fundacji Humaniora, Poznań.148 Bibliografia
Brzeziński J. (2011), Kontrowersje wokół oceny jednostek naukowych z obszaru nauk spo-
łecznych, „Kultura i Edukacja” 2, s. 173–189.
Carr W., Kemmis S. (1986), Becoming Critical: Education, Knowledge and Action Research,
The Falmer Press, London-Philadelphia.
Ciężka B. (2011), Planowanie    ewaluacji    wewnętrznej    w szkole    (placówce)    wraz    z przykła-
dami projektów ewaluacyjnych, [w:] G. Mazurkiewicz (red.), Ewaluacja w nadzorze
pedagogicznym. Autonomia, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Cybal-Michalska A. (2023), Teoretyczność ustaleń pedagogicznych jako przejaw zaan-
gażowania    w przeobrażającą    się    rzeczywistość    społeczn,    [w:] A. Cybal-Michalska,  
P. Kostyło (red.), Przesilenie.    Budujmy    lepszy    świat    w sobie    i pomiędzy    nami.    Wystą-
pienia plenarne na XI Ogólnopolskim Zjeździe Pedagogicznym, Wydawnictwo UAM,
Poznań.
Desimone L.M., et al. (2002), Effects of Professional Development on Teachers’ Instruction:
Results from a Three-Year Longitudinal Study . Educational Evaluation and Policy Ana-
lysis, Vol. 24, No. 2, s. 81–112.
Dorczak R., (2013), Dyrektor szkoły jako przywódca edukacyjny – próba określenia kom–
petencji kluczowych, [w:] G. Mazurkiewicz (red.), Przywództwo i zmiana w eduka-
cji. Ewaluacja jako mechanizm doskonalenia, Kraków: Wydawnictwo Uni– wersytetu
Jagiellońskiego, 2013.
Drozd E. (2010), Nowa rola wizytatora ds. ewaluacji, [w:] Ewaluacja w nadzorze peda-
gogicznym. Odpowiedzialność, (red.) G. Mazurkiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego, Kraków.
Elsner D., Bednarek K., Dwa    lata    ewaluacji    wewnętrznej    w opiniach    środowisk     eduka-
cyjnych. Doniesienie z badań, 2012, http://www.npseo.pl/data/various/files/ III_1%20
Dr%20D_Elsner_K_Bednarek_nowe.pdf [dostęp: 3.04.2017].
Europa 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego
włączeniu społecznemu, http://ec.europa.eu/eu2020/pdf/1_PL_ACT_ part1_v1.pdf
[dostęp: 30.01.2019].
Evidence in Education: Linking Research and Policy, Paris: OECD Publishing, 2007.
Ferry M., Olejniczak K. (2008), Wykorzystanie ewaluacji w zarządzaniu programami unij-
nymi w Polsce, przeł. T. Żebrowski, Ernst&Young, Warszawa 2008.
Furubo J.E., Rist R.C., Sandahl R. (2002), International atlas of evaluation, Transaction
Publishers, London.
Gallagher H.A. (2004), Vaughn Elementary’s innovation teacher evaluation system: Are
teacher evaluation scores related to growth in student achievement? Peabody Journal of
Education, 79(4), s. 79–107.
Goe L., Bell C., Little O. (2008), Approaches to evaluating teacher effectiveness: A research
synthesis. National Comprehensive Center for Teacher Quality, Washington, D.C.
Gocłowska  A.  (2015),  Szkoła  wobec  wymagań  państwa.  Poradnik  dla  rodziców.  ORE
Warszawa, https://www.doskonaleniewsieci.pl/Upload/Files/1/samouczki/poradnik-
-biblioteki/ekran4/01-szkola_wobec_wymagan_panstwa_poradnik_dla_rodzicow.pdf
[dostęp: 18.04.2016].149 Bibliografia
Gołębniak B.D., Cervinkova H. (2010) (red.), Badania w działaniu. Pedagogika i antropo-
logia zaangażowane, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
Gołębniak B.D., Zamorska B. (2014), Nowy profesjonalizm nauczycieli. Podejścia – prak -
tyka – przestrzeń rozwoju, Dolnośląska Szkoła Wyższa, Wrocław.
Greene J.C. (2001), A Relational Perspective. „Evaluation”, nr 7(2), s. 181–187.
Green J.C., Abma T. (2001), Responsive evaluation. New Directions for Program Evalu-
ation, 92.
Grodzińska-Jurczak, M. (2019), Nauka obywatelska – zmiana paradygmatu nauki czy
jedynie pomocnicza procedura badawcza?, „Trzeci Sektor”, nr 47.
Grodzińska-Jurczak M., Kobierska, H., Tusznio J. (2018), Biodiversity conservation and
monitoring  –  engagement  and  motivations  of  citizen  scientists.  „Papers  on  Global
Change”, nr 25, s. 93–110.
Górniak J. (2007), Diagnoza oraz strategia i jej kwantyfikacja (cele, priorytety, wska źniki),
[w:] Ewaluacja ex ante – podsumowanie doświadczeń administracji polskiej. Minister-
stwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
Górniak J., Mazur S. (2011), Polityki publiczne oparte na dowodach i ich zastosowanie do
rynku pracy, [w:] J. Górniak, Mazur S. (red.), W kierunku polityki rynku pracy opartej
na dowodach, Obserwatorium Regionalnych Rynków Pracy Pracodawców Rzeczypo-
spolitej Polskiej, Warszawa.
Groenwald M. (2013), Sens spotkań diagnostyki z ewaluacją w szkole, „Teraźniejszość –
Człowiek – Edukacja” 2013, nr 4(64).
Groenwald  M.  (2020),  Diagnostyka     edukacyjna     z  perspektywy     czasu.     Okresy     napięć,    
kryzysów  i  zmian  https://www.ptde.org/pluginfile.php/1424/mod_page/content/9/
Diagnostyka%20edukacyjna%20.pdf . [dostęp: 3.08.2022].
Guba E., Lincoln Y. (1989), Fourth Generation Evaluation, Sage Publications, London,
Thousand Oaks, New Delhi.
Heneman H.G., Milanowski A., Kimball S.M., Odden A. (2006), Standards-based teacher
evaluation as a foundation for knowledge and skill-based pay. (CPRE Policy Briefs  
No RB-45). Philadelphia, Pa. Consortium for Policy Research in Education.
Henze R. (2020). Anthropology of Education, [w:] Oxford Research Encyclopedia of Anth-
ropology. Oxford University Press.
Hogan L.R. (2009), The Historical Development of Program Evaluation: Exploring the Past
and Present, „Online Journal of Workforce Education and Development”, vol. 2(4).
Hopkins D. (2008), A Teacher’s Guide to Classroom Research. London: Open University
Press, London.
House E.R. (2005), Deliberative Democratic Evaluation. W: S. Mathison (red.), Encyclo-
pedia of Evaluation, Sage Publications, Inc.,Thousand Oaks (s. 105–109).
House E.R. (2009), Ewaluacja jakościowa a zmiana polityki społecznej, przeł. M. Nowicka,
[w:] N.K. Denzin, Y.S. Lincoln (red.), Metody badań jakościowych , t. 2, K. Podemski
(red. wyd. pol.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Jarosz  E.,  Wysocka  E.  (2006),  Diagnoza  psychopedagogiczna.  Podstawowe  problemy
i rozwiązania, Wydawnictwo Akademickie „ŻAK”, Warszawa.150 Bibliografia
Jaskuła S. (2012), Ewaluacja rozwojowa jako wyzwanie współczesnego systemu edukacji,
„Zarządzanie Publiczne”, nr 3(19).
Jewdokimow M. (2012), Wykorzystanie    metod    wizualnych    w ewaluacji    wewnętrznej    edu-
kacji. Zarys problematyki, [w:] G. Mazurkiewicz (red.), Jak być jeszcze lepszym? Ewa-
luacja w edukacji. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Johnson M., Lakoff G. (2011), Metafory w naszym życiu, przeł. T. Krzeszowski. Aletheia,
Warszawa.
Johnson A.P. (2005), A short guide to action research, Allyn&Bacon, Boston.
Joint Committee on Standards for Educational Evaluation, Standards for Evaluations
of Educational Programs, Projects and Materials, (1981), McGraw-Hill Book, New
York.
Jones S.C., Worthen B.R. (1999), „AEA Members’ Opinions Concerning Evaluator Certi-
fication”, American Journal of Evaluation, nr 20(3), s. 495–506.
Kemmis S., McTaggart R. (1988), The action research planner , Deakin University Press,
Geelong, Australia.
Kędzierska H. (2012), Kariery zawodowe nauczycieli. Konteksty – wzory – pola dyskursu,
Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Kędzierska H. (2018), Socjalizacja profesjonalna nauczycieli na starcie kariery zawodowej
– druga strona medalu, „Zarządzanie Publiczne”, nr 1(41).
Klus-Stańska D. (2011), (Anty)rozwojowa tożsamość pedagogiki wczesnej edukacji i poszu-
kiwanie perspektyw jej rekonstrukcji, [w:] D. Klus-Stańska, D. Bronk, A. Malenda
(red.), Pedagogika wczesnej edukacji. Dyskursy, problemy, otwarcia, Wydawnictwo
Akademickie „Żak”, Warszawa.
Klus-Stańska D. (2010), Dydaktyka    wobec    chaosu    pojęć    i zdarzeń. Wydawnictwo Akade-
mickie Żak, Warszawa.
Konarzewski  K.  (2000),  Jak  uprawiać  badania  oświatowe.  Metodologia  praktyczna.
Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Konopnicki J. (1957),    Zaburzenia    w zachowaniu    się    dzieci    szkolnych    i środowisko, PWN,
Warszawa.
Konopnicki J. (1961), Problem opóźnienia w nauce szkolnej, Ossolineum, Wrocław.
Koretz D.M., Hamilton L.S. (2006), Testing for accountability in K-12, [w:] R.L. Brennan
(ed.), Educational measurement, Fourth edition, American Council on Education –
Praeger, Westport.
Kulczycki E., Rozkosz E.A. (2017), Does an expert-based evaluation allow us to go beyond
the Impact Factor? Experiences from building a ranking of national journals in Poland.
„Scien tometrics”, 111(1), s. 417–442.
Kulczycki E. (2017), Wprowadzenie. Wyzwania instytucjonalnej ewaluacji nauki. „Nauka
i Szkolnictwo Wyższe”, 1(49), s. 7–16.
Kupisiewicz C. (1964), Niepowodzenia dydaktyczne. Przyczyny i niektóre środki zaradcze,
PWN, Warszawa.
Kushner S. (2011), A Return to Quality, „Evaluation”, 17(3), s. 309–312.
Korporowicz L. (1997), Ewaluacja w edukacji, Oficyna Naukowa, Warszawa.151 Bibliografia
Korporowicz L. (2005), Budowanie potencjału ewaluacyjnego, [w:] Ewaluacja progra-
mów    o charakterze    społeczno-gospodarczym    finansowanych     z funduszy    strukturalnych”    
– materiały pokonfrencyjne, 16.09.2005 r. Ministerstwo Gospodarki i Pracy, Polska
Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa.
Korporowicz L. (2010), Interakcyjna misja ewaluacji, [w:] G. Mazurkiewicz (red.), Ewa-
luacja w nadzorze pedagogicznym. Konteksty, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielloń-
skiego, Kraków.
Korporowicz L. (2011), Ewaluacja jako animacja. W kierunku ewaluacji piątej generacji,
[w:] G. Mazurkiewicz (red.), Ewaluacja w nadzorze pedagogicznym. Refleksje , Wydaw-
nictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Korporowicz L. (2016), Ewaluacja jako komunikacja. Od animacji do alienacji, [w:] B. Nie-
mierko, M.K. Szmigel (red.), Zastosowania diagnozy edukacyjnej. PTDE Bydgoszcz.
Korporowicz L. (2022), Społeczna aksjologia ewaluacji, „Polski Przegląd Ewaluacyjny”,
nr 1, https://pte.org.pl/wp-content/uploads/2023/03/Spoleczna-aksjologia-ewaluacji-
-Leszek [dostęp: 13.04.2023].
Krzychała  S.,  Zamorska  B.  (2008),  Dokumentarna  ewaluacja  szkolnej  codzienności,
Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej,Wrocław.
Kupiec T., Wojtowicz D., Olejniczak K. (2020), Between compliance and systemic change
– Evaluation practice in eight CEE countries, [w:] S. Mazur (ed.), Public Administra-
tion in Central Europe. Ideas as Causes of Reforms, Routledge: London and New York,  
s. 129–146.
Kupisiewicz C., Kupisiewicz M. (2009), Słownik pedagogiczny, Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa.
Lowndes V. (2006), Instytucjonalizm, [w:] D. Marsh, G. Stoker (red.), Teorie i metody
w naukach politycznych, Kraków.
MacDonald B. (1976), Evaluation and the Control of Education, [w:] Curriculum Evalu-
ation Today, Trends and Implications. ed. D. Tawley, MacMillan, London.
Maciejewska  M.  (2018),  Ewaluacja  w  polskich  szkołach  –  od  przymusu  do  dialogu,
„Zarządzanie Publiczne”, nr 1(41).
McGill I., Beaty L. (1995), Action Learning: A Guide for Professional, Management and
Educational Development. Second Edition, Kogan Page, London.
March J.G., Olsen J.P. (2005), Instytucje. Organizacyjne podstawy polityki, przeł. D. Sielski,
Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, Warszawa.
Marynowicz-Hetka E. (2011), Ewaluacja działania w polu praktyki edukacyjnej – istota
i sens, [w:] G. Michalski (red.), Ewaluacja a jakość edukacji. Koncepcje, doświadczenia,
kierunki praktycznych rozwiązań, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Matera J., Czapska J. (2014), Zarys metody przeglądu systematycznego w naukach społecz-
nych, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa.
Mazurkiewicz G., Berdzik J. (2010), System ewaluacji oświaty: model i procedura ewalu -
acji    zewnętrznej, [w:] G. Mazurkiewicz (red.), Ewaluacja w nadzorze pedagogicznym.
Odpowiedzialność, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.152 Bibliografia
Mazurkiewicz G., Berdzik J. (2010a), Modernizowanie nadzoru pedagogicznego: ewaluacja
jako podstawowa strategia rozwoju edukacji, [w:] Ewaluacja w nadzorze pedagogicz-
nym. Konteksty, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Mazurkiewicz G. (2015), System ewaluacji oświaty. Zbudowanie społeczności profesjonali-
stów wspólnie pracujących nad doskonaleniem systemu ewaluacji. Wydawnictwo Uni-
wersytetu Jagielońskiego, Kraków.
McNiff J. (2007), My story is my living educational theory, [w:] D. Clandinin (red.), Hand-
book of narrative inquiry: Mapping a methodology. SAGE Publications, Thousand
Oaks, London, New Dehli, s. 308–329.
Melosik Z. (2014), Systemy kształcenia i doskonalenia kadry kierowniczej w krajach Unii
Europejskiej i Stanach Zjednoczonych Ameryki. Raport, materiał wewnętrzny Ośrodka
Rozwoju Edukacji, Warszawa.
Melosik Z. (2002), Uniwersytet i społeczeństwo. Dyskursy wolności, wiedzy i władzy , Wolu-
min, Poznań.
Mertens D.M. (2010), Research and Evaluation in Education and Psychology. Integrating
Diversity with Quantitative, Qualitative, and Mixed Methods, 3rd ed., Sage Publica-
tions, Los Ageles, London, New Dehli, Singapore, Washington DC.
Mills D. (2012), Anthropology and education, [w:] S. Delamont (red.), Handbook of Quali-
tative Research in Education, Edward Elgar Publishing, s. 33–47.
Minister Inwestycji i Rozwoju, Wytyczne w zakresie ewaluacji polityki spójności na lata
2014–2020, Warszawa, 2015 (MIiR/H/2014–2020/27(1)09/2015).
Minister Rozwoju Regionalnego, Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia na lata 2007–
2013. Wytyczne nr 6 w zakresie ewaluacji programów operacyjnych na lata 2007–2013,
Warszawa, 2007.
Mizerek H. (red.) (1997), Ewaluacja w szkole. Wybór tekstów, Wydawnictwo MG, Olsztyn.
Mizerek H. (1999), Dyskursy    współczesnej    edukacji    nauczycielskiej.    Między     tradycjonali-
zmem a ponowoczesnością, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn.
Mizerek H. (2002), Ewaluacja w edukacji – szansa z (kilkoma) pułapkami w tle?, [w:]
Nauczyciel i uczeń w przestrzeniach szkoły, red. M. Nowicka, Wyd. UWM, Olsztyn.
Mizerek H. (2010), Efektywna autoewaluacja w szkole – jak ją sensownie zaprojektować
i przeprowadzić?, [w:] G. Mazurkiewicz (red.), Ewaluacja w nadzorze pedagogicznym.
Autonomia, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Mizerek H. (2015), Evidence-Based Practice in Education: Premises, Dilemmas, Prospects,
„Forum Oświatowe” 2015, nr 27(2).
Mizerek H. (2017), Ewaluacja edukacyjna. Interdyskursywne dialogi i konfrontacje,
Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Mizerek H., [hasło: ewaluacja biurokratyczna] [w:] H. Mizerek (red.), Słownik     pojęć,
https://www.npseo.pl/action/dictionary/make/view/item/47 [dostęp: 4.02.2019].
Mizerek H., [hasło: ewaluacja rozwojowa] [w:] H. Mizerek (red.), Słownik    pojęć, https://
www.npseo.pl/action/dictionary/make/view/item/86 [dostęp: 12.12.2018].
Morell J.A. (1990), Evaluation: Status of a Loose Coalition, „American Journal of Evalu-
ation”, nr 11(3), s. 213–219.153 Bibliografia
Najwyższa Izba Kontroli, Informacja o wynikach kontroli „Nadzór pedagogiczny sprawo-
wany przez kuratorów oświaty i dyrektorów szkół publicznych” (KNO-4101-01-00/2011
Nr ewid. 153/2011/P11071/KNO), https://www.nik.gov.pl/plik/ id,4355,vp,6191.pdf
[dostęp: 8.02.2019].
Najwyższa Izba Kontroli, Informacja o wynikach kontroli na temat „Organizacji i funk-
cjonowanie  nadzoru  pedagogicznego  w  województwie  lubuskim,  wielkopolskim
i zachodniopomorskim w zakresie publicznych szkół podstawowych” (P/23/082).
Nevo  D.  (1997),  Konceptualizacja  ewaluacji  edukacyjnej.  Analityczny  przegląd  litera-
tury, przeł. Z. Melosik, [w:] L. Korporowicz (red.), Ewaluacja w edukacji, Oficyna
Naukowa, Warszawa. s. 51‒64.
Niemierko B. (1994), Diagnostyka edukacyjna, [w:] B. Niemierko (red.), Diagnostyka edu-
kacyjna. Materiały z konferencji naukowej, która odbyła się w Instytucie Pedagogiki
Uniwersytetu Gdańskiego oraz w Centrum Edukacji Nauczycieli w Gdańsku w dniach
25 i 26 czerwca 1993 roku. Gdańsk.
Niemierko B. (1997), Między     oceną    szkolną    a dydaktyką.    Bliżej    dydaktyki, Wydawnictwa
Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Niemierko  B.  (2001),  Chłodne     oblicze     egzaminu     zewnętrznego,     [w:]  B.  Niemierko,  
M.K. Szmigel (red.), Teoria    i praktyka    oceniania    zewnętrznego . PANDIT: Kraków.
Niemierko B. (2002), Ocenianie szkolne bez tajemnic. Wydawnictwa Szkolne i Pedago-
giczne, Warszawa.
Niemierko B. (2009), Diagnostyka    edukacyjna.    Podręcznik  akademicki, Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa.
Niemierko B. (2013), Czy  diagnostyka  edukacyjna  i  ewaluacja  w  edukacji  zachowają
odrębność?, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, nr 4(64).
Niemierko B. (2014), Dwie dekady dojrzewania diagnostyki edukacyjnej w Polsce, „Ruch
Pedagogiczny”, nr 2.
Niżnik J., Ryabinska N. (2007), Political Accountability. Conceptual, Theoretical and Empi-
rical Dimensions, Warszawa.
Nowosad I. (2008), Autonomia szkoły publicznej w Niemczech. Poszukiwania, konteksty,
uwarunkowania, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonog órskiego, Zielona Góra.
Nowotniak J. (2012), Etnografia wizualna w badaniach i praktyce pedagogicznej, Oficyna
Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Nowotniak  J.  (2019),  Ewaluacja  edukacyjna.  Społeczne  światy  ewaluatorów,  Oficyna
Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Okoń  W.  (2007),  Nowy  słownik  pedagogiczny,  Wydawnictwo  Akademickie  „Żak”,
Warszawa.
Olejniczka K., Ferry M., (2008), Ewaluacja w praktyce sektora publicznego, [w:] Ewaluacja
jako standard zarządzania w sektorze publicznym, red. B. Pietras-Goc WSE, Kraków.
Olejniczak K. (2008a), Wprowadzenie do zagadnień ewaluacji, [w:] Teoria i praktyka ewa-
luacji interwencji publicznych, red. K. Olejniczak, M. Kozak, B. Ledzion, Wydawnic-
twa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.154 Bibliografia
Opłocka U. (2014), Na drodze do profesjonalizmu, [w:] B. Kutrowska, A. Pereświet-Sołtan
(red.), Poprzez    praktykę    do    profesjonalizmu.    Przygotowanie    do    zawodu    nauczyciela,
DSW, Wrocław.
Palka S. (1991), Innowacyjno-eksperymentalna działalność szkolna a teoretyczna wie-
dza pedagogiczna, [w:] Innowacyjna i eksperymentalna działalność szkół, „Zeszyty
Naukowe UJ”, z. 14, s. 181–189.
Palka S. (2003), Nauczyciel jako badacz pedagogiczny, [w:] J. Kuźma, J. Morbitzer (red.),
Nauki pedagogiczne w teorii i praktyce edukacyjnej, Wydawnictwo Naukowe Akademii
Pedagogicznej, Kraków.
Parmar B.L., Freeman R.E., Harrison J.S., Wicks A.C., Purnell L., Colle S. de (2010),
Stake– holder Theory: The State of the Art , „The Academy of Management Annals”,
vol. 4(1).
Patton M.Q. (1990), The Challenge of Being a Profession , „American Journal of Evalu-
ation”, nr 11(1), s. 45–51.
Patton  M.Q.  (2002),  Qualitative  Research  and  Evaluation  Methods,  Thousand  Oaks,
California.
Patton M.Q. (2013), Przyszłe trendy w ewaluacji, [w:] A. Haber, Z. Popis (red.), (R)ewaluacja.
Poszukiwanie nowych metod oceny efektów, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości,
Warszawa.
Patton M.Q. (2008), Utilization-Focused Evaluation, Sage Publications, Thousand Oaks,
London, New Delhi.
Patton M.Q. (2023), Wystąpieniu    upamiętniające    wkład    i dziedzictwo    w rozwój    ewaluacji    
Michaela po śmierci Micaela Scrivena zmarłego 28 sierpnia 2023 roku, https://www.
youtube.com/watchapp=desktop&v=1MpLHuF20I0 [dostęp: 12.10.2024].
Piekarski  J.  (2011),  Jakość  wiedzy  pod  kontrolą  –  uwagi     na     temat     „klątwy”     ewaluacji    
biu  –  rokratycznej,  [w:]  G.  Michalski  (red.),  Ewaluacja  a  jakość  edukacji.  Koncep-
cje,  doświadczenia,  kierunki  praktycznych  rozwiązań,  Wydawnictwo  Uniwersytetu
Łódzkiego, Łódź.
Polska 2030. Wyzwania rozwojowe, http://www.wrpo2007-2013.wielkopolskie. pl/zalacz-
niki1/2012/Raport_Polska_2030_wyzwania_rozwojowe.pdf [dostęp: 30.01.2019].
Polski Instytut Evidence Based Medicine, http://ebm.org.pl/show.php?aid=15258 [dostęp:
5.12.2018].
Potulicka E. (2010), Uniwersytet na wolnym rynku, [w:] E. Potulicka, J. Rutkowiak, Neoli–
beralne uwikłania edukacji, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Rossi P.H., Freeman H.E., Lipsey M.W. (2004), Evaluation: A Systematic Approach, 7th
edition Thousand Oaks,, Sage, London.
Sagor R. (2005). The Action Research Guidebook, Corwin Press.
Shadish W.R., Luellen J.K. (2005), History of Evaluation, [w:] S. Mathison (red.), Encyclo-
pedia of Evaluation, SAGE Publications, Thousand Oaks, s. 184–187.
Schön D.A. (1983), The Reflective Practitioner: How Professionals Think in Action , Basic
Books, New York.
Schön D.A. (1987), Educating the reflective practitioner: Toward a new design for teaching
and learning in the profession. San Francisco.155 Bibliografia
Schön D.A. (red.), (1991), The Reflective Turn: Case Studies in and on Educational
Practice, Teachers College Press Columbia University, New York.
Scriven M. (1967), The methodology of evaluation , [w:] R. Tyler, R.M. Gagne, M. Scriven
(red.), Perspectives of curriculum evaluation, Rand McNally, Chicago, s. 39–83.
Scriven M. (1981), Evaluation Thesaurus. Pt. Reyes, Edgepress, California.
Scriven M. (1991), Beyond Formative and Summative Evaluation [w:] M.W. McLaughlin,
D.C. Phillips (eds.), Evaluation and Education: At Quarter Century, 90th Yearbook of
the National Society for the Study of Education, University of Chicago Press, Chicago.
Scriven M. (1993), Hard-won lessons in program evaluation. „New Directions for Program
Evaluation”, nr 58. Jossey-Bass Publishers.
Scriven M. (2007), Evaluation Checklist. Microsoft Word – kec_feb07.rtf (wmich.edu)
https://files.wmich.edu/s3fs-public/attachments/u1105/2023/kec-scriven.pdf [dostęp:
3.05.2011].
Scriven M. (2013), Conceptual resolutions and evaluation: Past, present, and future, [w:]
M. Alkin (red.), Evaluation roots, 2nd ed. Sage, Los Angeles, s. 167–179.
Simons H. (1987), Getting To Know Schools In A Democracy. A Politics and Process of
Evaluation. Routledge, London.
Simons H. (2009), Case Study Research in Practice, London, New York: Sage Publications.
Spindler G.D., Spindler L.S. (2000), Fifty Years of Anthropology and Education,1950–2000 :
A Spindler Anthology. Lawrence Erlbaum Associates.
Sroka A.M. (2014), Rozliczalność w badaniach jakości demokracji (na przykładzie Polski
i Hiszpanii), Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
Stake R. (1995), The Art of Case Study Research , Sage Publications, Thousand Oaks,
London, New Delhi.
Stake R. (1997), Studium przypadku, [w:] L. Korporowicz (red.), Ewaluacja w edukacji.
Oficyna Naukowa, Warszawa.
Stake R., Abma T.A. (2005), Responsive Evaluation, [w:] S. Mathison (ed.), Encyclopedia
of Evaluation, Sage Publications, Thousand Oaks.
Stein E., Organization Memory: Review of Concepts and Recommendations for Manage-
ment, „International Journal of Information Management” 1995, vol. 15(1).
Stenhouse L. (1975), An Introduction to Curriculum Research and Development, Heine-
mann, London.
Standards  for  Evaluations  of  Educational  Programs.  Projects  and  Materials.  (1981),
McGraw-Hill, New York.
Swaffield S. (2007), Light touch critical friendship. „Improving Schools”, 10(3), 205–219.
Swaffield S. (2004), Critical friends: Supporting leadership, improving learning. „Improving
Schools”, 7(3), s. 267–278.
Śliwerski B., Milerski B. (2000), Pedagogika. Leksykon PWN, Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa.
Śliwerski B. (2013), Diagnoza uspołecznienia publicznego szkolnictwa III RP w gorsecie
centralizmu, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Krak ów.
Śliwerski B. (2015), Edukacja (w) polityce. Polityka (w) edukacji. Inspiracje do badań poli-
tyki oświatowej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Krak ów.156 Bibliografia
Śliwerski B. (2020), (Kontr)rewolucja oświatowa. Studium z polityki prawicowych reform
edukacyjnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Teacher Evaluation and Development https://people.uncw.edu/kozloffm/NYTEDHand -
book.pdf [dostęp: 5.02.2022].
Tołwińska-Królikowska E. (red.), (2002), Autoewaluacja w szkole, przeł. E. Brudnik,  
B. Owczarska, Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli,Warszawa.
Tyler R. (1977), Evaluating Learning Experiences [w:] D. Hamilton, D. Jenkins, C. King,  
B. MacDonald, M. Parlett Beyond the Numbers Game, Macmillan, London.
Urbaniak-Zając D. (2016), W poszukiwaniu teorii działania profesjonalnego pedagogów.
Badania rekonstrukcyjne, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Walczak D., Początkujący nauczyciel. Raport z badania jakościowego , Warszawa: Instytut
Badań Edukacyjnych, 2012, http://eduentuzjasci.pl/publikacje-ee-li-sta/raporty/163-
-raport-zbadania/poczatkujacy-nauczyciele/740-poczatkujacy-nauczyciele-raport-z-
badania-jakosciowego.html [dostęp: 4.02.2019].
Walczak B., Tędziagolska M., Mazurkiewicz G., Kasprzak T., Kołodziejczyk K. (2017),
Analiza doświadcze ń we wdrażaniu systemu ewaluacji w ramach nadzoru pedagogicz-
nego, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa.
Wasilewska O., Rybińska A., Muzyk A. (2014), Wykorzystanie    ewaluacji    zewnętrznej    
i wewnętrznej    przez    szkoły, Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych, 2014, http://
eduentuzjasci.pl/publikacje-ee-lista/raporty/197-raport-z-badania/wykorzy-stanie-
ewaluacji-zewnetrznej-i-wewnetrznej-przez-szkoly/1065-wykorzysta-nie-ewaluacji-
zewnetrznej-i-wewnetrznej-przez-szkoly [dostęp: 15.04.2015].
Watt L.M., Watt D.L. (1999), Doing Research, Taking Action and Changing Practice with
Collaborative Support [w:] M.Z. Solomon (ed.), The Diagnostic Teacher. Constructing
New Approaches to Professional Development,Teachers College Press Columbia Uni-
versity, New York.
Wróblewska, M.N. (2017), Ewaluacja    „wpływu    społecznego”?    Nie    naśladujcie    Brytyjczyków    
Wywiad z Davidem Sweeneyem, dyrektorem Higher Education Funding for England
(HEFCE) do spraw Badań, Edukacji i Transferu Wiedzy, „Nauka i Szkolnictwo Wyż-
sze”, nr 1(49), s. 157–166.
Wollmann H. (2003), Evaluation in public-sector reform: Towards a ‘third wave’ of evalu-
ation?, w: Wollmann H. (red.), Evaluation in public-sector reform: concepts and prac-
tice in international perspective, ss. 1–11. Edward Elgar, Cheltenham
Yarbrough D.B., Shula L.M., Hopson R.K., Caruthers, F.A. (2010), The Program Evalu -
ation Standards: A guide for evaluators and evaluation users (3rd. ed).Corwin Press,
Thousand Oaks, CA.
Szymański M.J. (2021), Zmiana społeczna a edukacja przyszłości [w:] Edukacja w prze-
strzeni społecznej – paradygmaty zmian, (red. Anna Karpińska, Katarzyna Borawska-
-Kalbarczyk, Alina Szwarc, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystoku.
Szymański M.J. (2021a), Edukacja    w zmieniającym    się    społeczeństwie,    Wydawnictwo
Difin, Warszawa.157 Bibliografia
AKTY PRAWNE
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 1991 r. nr 95 poz. 425).
Ustawa z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie
niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2009 r. nr 56 poz. 458).
Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59).
Rozporządzenie  Ministra  Edukacji  Narodowej  z  dnia  13  sierpnia  1999  r.  w  sprawie
szczegółowych  zasad  sprawowania  nadzoru  pedagogicznego,  wykazu  stanowisk
wymagających kwalifikacji pedagogicznych, kwalifikacji niezb ędnych do sprawowa-
nia nadzoru pedagogicznego, a także kwalifikacji os ób, którym można zlecać prowa-
dzenie badań i opracowywanie ekspertyz (Dz. U. z 1999 r. nr 67, poz. 759).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 kwietnia 2004 r. w spra-
wie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego, wykazu stanowisk
wymagających kwalifikacji pedagogicznych, kwalifikacji niezb ędnych do sprawowa-
nia nadzoru pedagogicznego, a także kwalifikacji os ób, którym można zlecać prowa-
dzenie badań i opracowywanie ekspertyz (Dz.U. nr 89 poz. 845).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 15 grudnia 2006 r. w sprawie szczegó-
łowych zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego, wykazu stanowisk wymagają-
cych kwalifikacji pedagogicznych, kwalifikacji niezbędnych do sprawowania nadzoru
pedagogicznego, a także kwalifikacji osób, którym można zlecać prowadzenie badań
i opracowywanie ekspertyz (Dz.U. z 2006 r. nr 235 poz. 1703).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie
nadzoru pedagogicznego (Dz.U. z 2009 nr 168 poz. 1324).
Rozporządzenie  Ministra  Edukacji  Narodowej  z  dnia  10  maja  2013  r.  zmieniające
rozporządzenie w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz.U. z 2013 r. poz. 560).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad
udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przed-
szkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2010 r. nr 228 poz. 1487).
Rozporządzenie  Ministra  Edukacji  Narodowej  z  dnia  6  sierpnia  2015  r.  w  sprawie
wymagań wobec szkół i placówek (Dz.U. z 2015 r. poz. 1214).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie nad-
zoru pedagogicznego (Dz. U. z 2015 r. poz. 1270).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nad-
zoru pedagogicznego (Dz. U. z 2017 r. poz. 1658).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad
udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przed-
szkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2017 r. poz. 1591).
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 1 września 2021 r. zmieniające rozpo-
rządzenie w sprawie nadzoru pedagogicznego.
Obwieszczenie Ministra Edukacji z dnia 27 grudnia 2023 r. w sprawie ogłoszenia jed-
nolitego tekstu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie nadzoru
pedagogicznego.158 Bibliografia
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia
2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europej-
skiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego
Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące
Europejskiego  Funduszu  Rozwoju  Regionalnego,  Europejskiego  Funduszu  Spo-
łecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego
oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (Dz.Urz. UE L 347/320
z 20.12.2013).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060 z dnia 24 czerwca
2021 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, Funduszu Spójności, Fun-
duszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Europejskiego Funduszu Morskiego,
Rybackiego i Akwakultury, a także przepisy finansowe na potrzeby tych funduszy
oraz na potrzeby Funduszu Azylu, Migracji i Integracji, Funduszu Bezpieczeństwa
Wewnętrznego i Instrumentu Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Grani-
cami i Polityki Wizowej.
Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy
ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego
Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności uchylające rozporządzenie (WE)  
nr 1260/1999 (Dz.Urz. UE z 31.07.2006, L 210/25).