Celem książki jest służenie pomocą przede wszystkim studentom, interesującym się szeroko rozumianą problematyką rynku pracy. Może ona pozwolić im zrozumieć skomplikowanie współczesnych zasad rządzących rynkiem pracy nie tylko po to, by zdobyć wiedzę potrzebną na studiach, ale także kompetencje ułatwiające poruszanie się na tym rynku. Wiele odniesień międzynarodowych w niniejszej pracy, w szczególności dotyczących europejskiego rynku pracy, ma związek ze swobodą przepływu osób, pozwalającą szukać i znajdować pracę w dowolnym kraju Unii Europejskiej i pomóc może w zorientowaniu się w sytuacji na konkretnych rynkach pracy w wybranych krajach unijnych.
Wstęp
Rozdział 1. Pojęcia, teorie i modele dotyczące rynku pracy
1.1. Definicje
1.2. Wskaźniki opisujące rynek pracy
1.3. Wybrane koncepcje dotyczące rynku pracy
1.3.1. Teoria neoklasyczna
1.3.2. Teoria J.M. Keynesa
1.3.3. Ordoliberalizm a rynek pracy
1.3.4. Teoria kapitału ludzkiego
1.3.5. Teorie segmentacji rynku pracy
1.3.6. Teoria wolnego rynku (doskonałości rynkowej, niezawodności mechanizmów rynkowych) M. Friedmana
1.3.7. Teoria poszukiwań i dopasowania
1.4. Sztywne i elastyczne, formalne i nieformalne rynki pracy. Zrównoważony rynek pracy – w teorii i w praktyce
1.4.1. Sztywny i elastyczny rynek pracy w teorii i w praktyce
1.4.2. Formalny i nieformalny rynek pracy
1.4.3. Zrównoważony rynek pracy
1.5. Współczesne rynki pracy
1.5.1. Trendy na rynkach pracy
1.5.2. Czynniki determinujące sytuację na rynku pracy
1.6. Kapitał ludzki i kapitał społeczny
1.6.1. Kapitał ludzki
1.6.2. Kapitał społeczny
1.6.3. Zaufanie a rynek pracy
1.6.3.1. Koncepcje zaufania. Zaufanie w skali makro
1.6.3.2. Zaufanie w skalo mikro
1.6.3.3. Pracodawca godny zaufania. Najlepsi pracodawcy
1.6.4. Lojalność w organizacji
1.6.4.1. Lojalność pracowników. Zrównoważone zaangażowanie
1.6.4.2. Lojalność organizacji
1.7. Modele rynku pracy
1.7.1. Model „albo-albo”
1.7.2. Model fl exicurity. Teoria i praktyka elastycznego rynku pracy
1.7.3. Geograficzne rynki pracy w Europie
1.7.4. Polityczne rynki pracy
1.8. Zmiany na rynku pracy. Czasy niepewności, turbulentnych zmian, chaosu
Rozdział 2. Europejski (unijny) rynek pracy
2.1. Filary rynku pracy Unii Europejskiej
2.1.1. Początkowe założenia europejskie dotyczące rynku pracy
2.1.2. Strategia lizbońska
2.1.3. Nowa Strategia „Europa 2020”
2.1.4. Strategie, programy, inicjatywy europejskie i polskie odnoszące się do rynku pracy
2.1.5. Międzynarodowe standardy pracy
2.2. Światowe, europejskie i polskie organizacje i instytucje rynku pracy
2.2.1. Organizacje i instytucje światowego i unijnego rynku pracy
2.2.2. Organizacje i instytucje rynku pracy w Polsce
2.2.3. Inne organizacje powiązane z polskim rynkiem pracy
2.3. Organizacje pracodawców w Polsce i w UE
2.4. Partycypacja pracowników. Organizacje pracowników w Polsce i w UE
2.4.1. Organizacje związkowe i uzwiązkowienie w Polsce
2.4.2. Organizacje związkowe i uzwiązkowienie w krajach Unii Europejskiej
2.4.3. Rady pracownicze
2.5. Dialog społeczny. Rokowania zbiorowe – negocjowanie warunków pracy i płacy (collective bargaining)
2.5.1. Cel i warunki prowadzenia dialogu społecznego
2.5.2. Rokowania zbiorowe – negocjowanie warunków pracy i płacy – Collective bargaining
2.6. Bariery rynku pracy
2.7. Rynki pracy jutra – wyzwania dla świata, dla UE i jej państw członkowskich
Rozdział 3. Zatrudnienie w UE i w Polsce
3.1. Zatrudnienie ogółem – państwa o najniższym i najwyższym wskaźniku zatrudnienia
3.2. Zatrudnienie i aktywność zawodowa według płci pracowników w UE i w Polsce
3.3. Kobiety na stanowiskach kierowniczych w wybranych krajach UE i w Polsce
3.4. Zatrudnienie według wieku – pracownicy starsi na rynku pracy w krajach UE i w Polsce
3.4.1. Wiek emerytalny w krajach UE i w Polsce
3.4.2. Stereotypy związane z zatrudnianiem starszych pracowników
3.4.3. Wybrane polskie programy rynku pracy dla osób starszych
3.5. Zatrudnienie według wieku – ludzie młodzi na rynku pracy w krajach UE i w Polsce
3.6. Zatrudnienie według wykształcenia pracowników
3.7. Zatrudnienie według sektorów gospodarki w krajach UE i w Polsce
3.8. Zatrudnienie w sektorze publicznym w krajach UE i w Polsce
3.9. Zatrudnienie w województwach w Polsce
3.10. Zatrudnienie według statusu zatrudnionych na rynku pracy
3.11. Samozatrudnienie w UE i w Polsce
3.12. Franczyza w Polsce i w wybranych krajach UE
3.13. Przedsiębiorczość na rynku pracy
3.14. Wolność gospodarcza i jej wpływ na rynek pracy – państwa UE i Polska
3.15. Migracje w poszukiwaniu pracy w UE. Polacy w pracy za granicą. Cudzoziemcy w Polsce
3.15.1. Migracje zarobkowe w UE
3.15.2. Polacy w pracy za granicą
3.15.3. Cudzoziemcy pracujący w Polsce
3.15.4. Praca nielegalna w krajach UE i w Polsce
3.16. Zatrudnienie według czasu pracy
3.16.1. Czas pracy w wybranych państwach członkowskich UE
3.16.2. Roczny czas pracy i dni wolne od pracy
3.17. Niestandardowe zatrudnienie. Umowy w niepełnym wymiarze czasu pracy – umowy na część etatu
3.18. Niestandardowe zatrudnienie. Umowy na czas określony (terminowe)
3.19. Niestandardowe zatrudnienie i problem prekariatu
3.20. Oczekiwania pracodawców i pracowników/kandydatów – indeks rozbieżności
3.20.1. Oczekiwania pracodawców wobec przyszłych pracowników
3.20.2. Oczekiwania kandydatów do pracy wobec przyszłej pracy i pracodawców
3.21. Zatrudnianie menedżerów
3.21.1. Menedżerowie w korporacjach międzynarodowych
3.21.2. Zatrudnienie menedżerów w Polsce – kontrakty
Rozdział 4. Wynagrodzenia i koszty pracy w państwach UE i w Polsce
4.1. Płaca godziwa. Płaca minimalna w UE i w Polsce. Płaca sprawiedliwa
4.2. Średnie płace w UE i w Polsce
4.2.1. Przeciętne wynagrodzenie w Polsce według sektorów gospodarki
4.2.2. Przeciętne wynagrodzenia według rodzaju wykonywanej pracy, branży, stanowiska i rodzaju własności formy
4.2.3. Średnie wynagrodzenia kobiet i mężczyzn w UE i w Polsce
4.2.4. Średnie wynagrodzenia według wieku pracowników
4.3. Wypłata wynagrodzeń w Polsce
4.4. Koszty pracy w UE i w Polsce
4.4.1. Godzinowe koszty pracy w UE i w Polsce
4.4.2. Pozapłacowe koszty pracy w UE
4.4.3. Pozapłacowe koszty pracy w Polsce. Obciążenia pracodawców
4.4.4. Klin podatkowy
4.5. Wynagrodzenia menedżerów
4.5.1. Sposoby kalkulowania wynagrodzeń menedżerów
4.5.2. Wysokość wynagrodzeń menedżerów w Polsce
4.5.3. Wynagrodzenie menedżerów w spółkach Skarbu Państwa
4.5.4. Wynagrodzenia menedżerów w wybranych krajach UE
4.5.5. Wynagrodzenia pracowników i menedżerów pracujących za granicą
4.5.6. Odprawy menedżerskie
4.6. Nierówności dochodowe w UE i w Polsce
4.6.1. Koncepcje nierówności dochodowych
4.6.2. Nierówności dochodowe w praktyce
4.6.3. Nierówności dochodowe w Polsce, wg danych krajowych
4.7. Wydajność pracy i jej wpływ na inne czynniki kształtujące rynek pracy
Rozdział 5. Bezrobocie i bierność zawodowa
5.1. Teorie bezrobocia
5.1.1. Klasyczna teoria bezrobocia
5.1.2. J.M. Keynes i jego zwolennicy a koncepcja bezrobocia
5.1.3. Współczesne koncepcje bezrobocia
5.2. Gdzie znika praca. Główne przyczyny bezrobocia
5.3. Rodzaje bezrobocia
5.4. Pomiary bezrobocia
5.3. Bezrobocie w krajach UE
5.3.1. Bezrobocie ze względu na czas trwania
5.3.2. Bezrobocie w UE w zależności od płci
5.3.3. Bezrobocie wśród młodzieży w państwach UE
5.3.3.1. Obiegowe opinie i fakty o bezrobociu młodych w UE
5.3.3.2. Bezrobocie młodych w państwach członkowskich UE i w Polsce
5.3.2.3. Co dalej z bezrobotną młodzieżą. Analizy Międzynarodowej Organizacji Pracy 2013
5.3.2.4. Programy i sposoby ograniczania ogólnego bezrobocia w Polsce
5.4. Gdzie jest praca?
5.4.1. Outsourcing w UE i w Polsce. Centra usług wspólnych
5.4.1.1. Outsourcing
5.4.1.2. Centra usług wspólnych
5.4.2. Specjalne strefy ekonomiczne (SSE)
5.4.3. Zawody regulowane w krajach UE i w Polsce. Deregulacja zawodów w Polsce
Rozdział 6. Zamożność i bieda w państwach UE i w Polsce
6.1. Zamożność w państwach UE
6.2. Ubóstwo w państwach UE
6.3. Ubóstwo w Polsce
Zakończenie
Bibliografia
Spis tabel
Spis rysunków
Spis wykresów
Jolanta M. Szaban
Prof. zw. dr hab., profesor w Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie. Absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, doktor nauk humanistycznych i doktor habilitowany ekonomii w dziedzinie nauk o zarządzaniu. autorka i współautorka szeregu publikacji, referatów i wystąpień konferencyjnych i uczestniczka wielu badań naukowych, m.in. kierownik merytoryczny projektu Badanie czynników warunkujących wykorzystanie niestandardowych form zatrudnienia w Polsce (2008), badania Trendy na Mazowieckim rynku pracy (2009), Migracje na Śląsku (2010), Kompleksowy program aktywizacji osób starszych 50+ (2010-2012) w ramach sektorowego Programu Operacyjnego Rozwoju Zasobów Ludzkich, współfinansowanego przez Europejski Fundusz Społeczny. Dwukrotnie członek Rady Naukowej CBOS, przewodnicząca Programowej Akcji Warto być za, wspomagającej organizacje pozarządowe walczące z biedą i z wykluczeniem społecznym.
Wstęp
Rozdział 1. Pojęcia, teorie i modele dotyczące rynku pracy
1.1. Definicje
1.2. Wskaźniki opisujące rynek pracy
1.3. Wybrane koncepcje dotyczące rynku pracy
1.3.1. Teoria neoklasyczna
1.3.2. Teoria J.M. Keynesa
1.3.3. Ordoliberalizm a rynek pracy
1.3.4. Teoria kapitału ludzkiego
1.3.5. Teorie segmentacji rynku pracy
1.3.6. Teoria wolnego rynku (doskonałości rynkowej, niezawodności mechanizmów rynkowych) M. Friedmana
1.3.7. Teoria poszukiwań i dopasowania
1.4. Sztywne i elastyczne, formalne i nieformalne rynki pracy. Zrównoważony rynek pracy – w teorii i w praktyce
1.4.1. Sztywny i elastyczny rynek pracy w teorii i w praktyce
1.4.2. Formalny i nieformalny rynek pracy
1.4.3. Zrównoważony rynek pracy
1.5. Współczesne rynki pracy
1.5.1. Trendy na rynkach pracy
1.5.2. Czynniki determinujące sytuację na rynku pracy
1.6. Kapitał ludzki i kapitał społeczny
1.6.1. Kapitał ludzki
1.6.2. Kapitał społeczny
1.6.3. Zaufanie a rynek pracy
1.6.3.1. Koncepcje zaufania. Zaufanie w skali makro
1.6.3.2. Zaufanie w skalo mikro
1.6.3.3. Pracodawca godny zaufania. Najlepsi pracodawcy
1.6.4. Lojalność w organizacji
1.6.4.1. Lojalność pracowników. Zrównoważone zaangażowanie
1.6.4.2. Lojalność organizacji
1.7. Modele rynku pracy
1.7.1. Model „albo-albo”
1.7.2. Model fl exicurity. Teoria i praktyka elastycznego rynku pracy
1.7.3. Geografi czne rynki pracy w Europie
1.7.4. Polityczne rynki pracy
1.8. Zmiany na rynku pracy. Czasy niepewności, turbulentnych zmian, chaosu
Rozdział 2. Europejski (unijny) rynek pracy
2.1. Filary rynku pracy Unii Europejskiej
2.1.1. Początkowe założenia europejskie dotyczące rynku pracy
2.1.2. Strategia lizbońska
2.1.3. Nowa Strategia „Europa 2020”
2.1.4. Strategie, programy, inicjatywy europejskie i polskie odnoszące się do rynku pracy
2.1.5. Międzynarodowe standardy pracy
2.2. Światowe, europejskie i polskie organizacje i instytucje rynku pracy
2.2.1. Organizacje i instytucje światowego i unijnego rynku pracy
2.2.2. Organizacje i instytucje rynku pracy w Polsce
2.2.3. Inne organizacje powiązane z polskim rynkiem pracy
2.3. Organizacje pracodawców w Polsce i w UE
2.4. Partycypacja pracowników. Organizacje pracowników w Polsce i w UE
2.4.1. Organizacje związkowe i uzwiązkowienie w Polsce
2.4.2. Organizacje związkowe i uzwiązkowienie w krajach Unii Europejskiej
2.4.3. Rady pracownicze
2.5. Dialog społeczny. Rokowania zbiorowe – negocjowanie warunków pracy i płacy (collective bargaining)
2.5.1. Cel i warunki prowadzenia dialogu społecznego
2.5.2. Rokowania zbiorowe – negocjowanie warunków pracy i płacy – Collective bargaining
2.6. Bariery rynku pracy
2.7. Rynki pracy jutra – wyzwania dla świata, dla UE i jej państw członkowskich
Rozdział 3. Zatrudnienie w UE i w Polsce
3.1. Zatrudnienie ogółem – państwa o najniższym i najwyższym wskaźniku zatrudnienia
3.2. Zatrudnienie i aktywność zawodowa według płci pracowników w UE i w Polsce
3.3. Kobiety na stanowiskach kierowniczych w wybranych krajach UE i w Polsce
3.4. Zatrudnienie według wieku – pracownicy starsi na rynku pracy w krajach UE i w Polsce
3.4.1. Wiek emerytalny w krajach UE i w Polsce
3.4.2. Stereotypy związane z zatrudnianiem starszych pracowników
3.4.3. Wybrane polskie programy rynku pracy dla osób starszych
3.5. Zatrudnienie według wieku – ludzie młodzi na rynku pracy w krajach UE i w Polsce
3.6. Zatrudnienie według wykształcenia pracowników
3.7. Zatrudnienie według sektorów gospodarki w krajach UE i w Polsce
3.8. Zatrudnienie w sektorze publicznym w krajach UE i w Polsce
3.9. Zatrudnienie w województwach w Polsce
3.10. Zatrudnienie według statusu zatrudnionych na rynku pracy
3.11. Samozatrudnienie w UE i w Polsce
3.12. Franczyza w Polsce i w wybranych krajach UE
3.13. Przedsiębiorczość na rynku pracy
3.14. Wolność gospodarcza i jej wpływ na rynek pracy – państwa UE i Polska
3.15. Migracje w poszukiwaniu pracy w UE. Polacy w pracy za granicą. Cudzoziemcy w Polsce
3.15.1. Migracje zarobkowe w UE
3.15.2. Polacy w pracy za granicą
3.15.3. Cudzoziemcy pracujący w Polsce
3.15.4. Praca nielegalna w krajach UE i w Polsce
3.16. Zatrudnienie według czasu pracy
3.16.1. Czas pracy w wybranych państwach członkowskich UE
3.16.2. Roczny czas pracy i dni wolne od pracy
3.17. Niestandardowe zatrudnienie. Umowy w niepełnym wymiarze czasu pracy – umowy na część etatu
3.18. Niestandardowe zatrudnienie. Umowy na czas określony (terminowe)
3.19. Niestandardowe zatrudnienie i problem prekariatu
3.20. Oczekiwania pracodawców i pracowników/kandydatów – indeks rozbieżności
3.20.1. Oczekiwania pracodawców wobec przyszłych pracowników
3.20.2. Oczekiwania kandydatów do pracy wobec przyszłej pracy i pracodawców
3.21. Zatrudnianie menedżerów
3.21.1. Menedżerowie w korporacjach międzynarodowych
3.21.2. Zatrudnienie menedżerów w Polsce – kontrakty
Rozdział 4. Wynagrodzenia i koszty pracy w państwach UE i w Polsce
4.1. Płaca godziwa. Płaca minimalna w UE i w Polsce. Płaca sprawiedliwa
4.2. Średnie płace w UE i w Polsce
4.2.1. Przeciętne wynagrodzenie w Polsce według sektorów gospodarki
4.2.2. Przeciętne wynagrodzenia według rodzaju wykonywanej pracy, branży, stanowiska i rodzaju własności formy
4.2.3. Średnie wynagrodzenia kobiet i mężczyzn w UE i w Polsce
4.2.4. Średnie wynagrodzenia według wieku pracowników
4.3. Wypłata wynagrodzeń w Polsce
4.4. Koszty pracy w UE i w Polsce
4.4.1. Godzinowe koszty pracy w UE i w Polsce
4.4.2. Pozapłacowe koszty pracy w UE
4.4.3. Pozapłacowe koszty pracy w Polsce. Obciążenia pracodawców
4.4.4. Klin podatkowy
4.5. Wynagrodzenia menedżerów
4.5.1. Sposoby kalkulowania wynagrodzeń menedżerów
4.5.2. Wysokość wynagrodzeń menedżerów w Polsce
4.5.3. Wynagrodzenie menedżerów w spółkach Skarbu Państwa
4.5.4. Wynagrodzenia menedżerów w wybranych krajach UE
4.5.5. Wynagrodzenia pracowników i menedżerów pracujących za granicą
4.5.6. Odprawy menedżerskie
4.6. Nierówności dochodowe w UE i w Polsce
4.6.1. Koncepcje nierówności dochodowych
4.6.2. Nierówności dochodowe w praktyce
4.6.3. Nierówności dochodowe w Polsce, wg danych krajowych
4.7. Wydajność pracy i jej wpływ na inne czynniki kształtujące rynek pracy
Rozdział 5. Bezrobocie i bierność zawodowa
5.1. Teorie bezrobocia
5.1.1. Klasyczna teoria bezrobocia
5.1.2. J.M. Keynes i jego zwolennicy a koncepcja bezrobocia
5.1.3. Współczesne koncepcje bezrobocia
5.2. Gdzie znika praca. Główne przyczyny bezrobocia
5.3. Rodzaje bezrobocia
5.4. Pomiary bezrobocia
5.3. Bezrobocie w krajach UE
5.3.1. Bezrobocie ze względu na czas trwania
5.3.2. Bezrobocie w UE w zależności od płci
5.3.3. Bezrobocie wśród młodzieży w państwach UE
5.3.3.1. Obiegowe opinie i fakty o bezrobociu młodych w UE
5.3.3.2. Bezrobocie młodych w państwach członkowskich UE i w Polsce
5.3.2.3. Co dalej z bezrobotną młodzieżą. Analizy Międzynarodowej Organizacji Pracy 2013
5.3.2.4. Programy i sposoby ograniczania ogólnego bezrobocia w Polsce
5.4. Gdzie jest praca?
5.4.1. Outsourcing w UE i w Polsce. Centra usług wspólnych
5.4.1.1. Outsourcing
5.4.1.2. Centra usług wspólnych
5.4.2. Specjalne strefy ekonomiczne (SSE)
5.4.3. Zawody regulowane w krajach UE i w Polsce. Deregulacja zawodów w Polsce
Rozdział 6. Zamożność i bieda w państwach UE i w Polsce
6.1. Zamożność w państwach UE
6.2. Ubóstwo w państwach UE
6.3. Ubóstwo w Polsce
Zakończenie
Bibliografia
Spis tabel
Spis rysunków
Spis wykresów
