Biomedyczne podstawy rozwoju dziecka dla studentów pedagogiki, opiekunów w żłobku i nauczycieli wychowania przedszkolnego

Spis treści:

Wstęp

Rozdział 1. PODSTAWY GENETYKI

1.1. Genetyka ‒ podstawowa terminologia
1.2. Materiał genetyczny
1.3. Choroby genetyczne
1.4. Zespół Downa – przykład zaburzenia genetycznego
       
Rozdział 2. UKŁAD POKARMOWY

2.1. Budowa i funkcje układu pokarmowego
2.2. Substancje wytwarzane w układzie pokarmowym
2.3. Zaburzenia pracy układu pokarmowego
    
Rozdział 3. UKŁAD SERCOWO-NACZYNIOWY

3.1. Budowa ogólna
3.2. Rozwój serca i naczyń krwionośnych
3.3. Zaburzenia rozwojowe układu sercowo-naczyniowego
    
Rozdział 4. UKŁAD ODDECHOWY

4.1. Budowa ogólna
4.2. Rozwój układu oddechowego
4.3. Zaburzenia rozwojowe układu oddechowego
       
Rozdział 5. APARAT RUCHU

5.1. Układ kostno-stawowy
5.1.1. Budowa układu kostno-stawowego
5.1.2. Rozwój układu kostno-stawowego
5.1.3. Zaburzenia rozwojowe układu kostno-stawowego
5.2. Układ mięśniowy   
5.2.1. Budowa mięśni szkieletowych
5.2.2. Rozwój mięśni
5.2.3. Zaburzenia rozwojowe układu mięśniowego
       
Rozdział 6. UKŁAD NERWOWY

6.1. Ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy
6.2. Zaburzenia neurologiczne występujące u dzieci
       
Rozdział 7. NARZĄDY ZMYSŁÓW

7.1. Budowa i funkcjonowanie narządów zmysłów
7.2. Integracja czynności zmysłowo-ruchowych i zagrożenia dla rozwoju
       
Rozdział 8. UKŁAD MOCZOWO-PŁCIOWY

8.1. Budowa i funkcje układu moczowego
8.2. Budowa i funkcje układu płciowego
8.3. Zaburzenia funkcjonowania układu moczowo-płciowego

Rozdział 9. UKŁAD ODPORNOŚCIOWY (IMMUNOLOGICZNY)

9.1. Układ limfatyczny (chłonny)
9.2. Reakcje odpornościowe
9.3. Zaburzenia funkcjonowania układu immunologicznego
       
Rozdział 10. UKŁAD HORMONALNY

10.1. Budowa układu hormonalnego
10.2. Zaburzenia funkcjonowania układu hormonalnego

BIBLIOGRAFIA

Wstęp

Abbas A.K., Lichtman A.H., Pillai S. (2015). Immunologia. Funkcje i zaburzenia układu immunologicznego, Wrocław: Edra.
Ayres J.A. (2015). Dziecko a integracja sensoryczna, Warszawa: Harmonia.
Bal J. (2001). Biologia molekularna w medycynie. Elementy genetyki klinicznej, War-szawa: PWN.
Banaszek G. (2004). Rozwój niemowląt, jego zaburzenia a rehabilitacja metodą Vojty, Bielsko-Biała: Alfa Medica Press.
Bartel H. (2012). Embriologia, Warszawa: PZWL.
Bernatowska E. (2008). Pierwotne niedobory odporności, Pediatria Polska, 83(6).
Biel L. (2015). Integracja sensoryczna. Skuteczne strategie w terapii dzieci i nastolat-ków, Kraków: Wyd. UJ.
Bochenek A., Reicher M. (1992). Anatomia człowieka. Tom II. Trzewia, Warszawa: PZWL.
Bochenek A., Reicher M. (1993). Anatomia człowieka. Tom III. Układ naczyniowy, Warszawa: PZWL.
Bochenek A., Reicher M. (1997). Anatomia człowieka. Tom I. Anatomia ogólna. Kości, stawy i więzadła, mięśnie, Warszawa: PZWL.
Bochenek A., Reicher M. (2014). Anatomia człowieka, t. IV, Warszawa: PZWL.
Bochniewska V., Jung A., Żuber J. (2012). Zakażenie układu moczowego u dzieci. Pediatria i Medycyna Rodzinna 8(1).
Bogdanowicz M., Kisiel B., Przasnyska M. (1998). Metoda Weroniki Sherborne w terapii
i wspomaganiu rozwoju dziecka, Warszawa: WSiP.
Bogusławska-Jaworska J. (1997). Choroby układu czerwonokrwinkowego. W: (red.)
B. Górnicki, B. Dębiec, J. Baszczyński, Pediatria, tom 2, Warszawa: PZWL.
Borkowska M., Wagh K. (2010). Integracja sensoryczna na co dzień, Warszawa: Pań-stwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
Borkowska M. (red.) (1997). Dziecko niepełnosprawne ruchowo, t. 2, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Borkowska M. (1999). Uwarunkowania rozwoju ruchowego i jego zaburzenia w mó-zgowym porażeniu dziecięcym, Warszawa: Zaułek.
Borkowska M. (2010). Integracja sensoryczna na co dzień, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Borkowska M. (red.) (2012). Dziecko z niepełnosprawnością ruchową. Jak wspomagać rozwój psychoruchowy, Warszawa: PZWL.
Borkowska M., Szwiling Z. (2012). Metoda NDT-Bobath. Poradnik dla rodziców, War-szawa: PZWL.
Boznański A. (2010). Astma oskrzelowa. W: (red.) B. Woynarowska, Uczniowie z choro-bami przewlekłymi. Jak wspierać ich rozwój, zdrowie i edukację, Warszawa: PWN.
Brook Ch., Brown R. (2018). Endokrynologia pediatryczna, Wrocław: Urban & Partner.
Brown T.A. (2009). Genomy, Warszawa: PWN.
Bryniarski K. (red.) (2017). Immunologia dla studentów medycyny i lekarzy, Wrocław: Edra.
Brzezińska A.I. (red.). Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia roz-wojowa, Gdańsk: GWP.
Brzezińska, A. (2000). Społeczna psychologia rozwoju. Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Chazan R. (2017). Sport a astma. W: (red.) M. Dłużniewski, Z. Kalarus, W. Pikto-Pietkiewicz, R. Piotrowicz, B. Średniawa, Sport wyczynowy i rekreacyjny – problemy kardiologa i internisty, Lublin: Czelej.
Chmielewska-Szewczyk D. (1997). Atopowe choroby alergiczne. W: (red.) B. Górnicki,
B. Dębiec, J. Baszczyński, Pediatria, tom 2, Warszawa: PZWL.
Counts D., Varma S.K. (2010). Niedoczynność tarczycy u dzieci, Pediatria po Dyplomie 14 (2).
Cytowska B., Winczura B. (2006). Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka, Kraków: Impuls.
Czerniawska E., Czerniawska-Far J. (2009). Człowiek w świecie zapachów. Warszawa: Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Rzeczpospolita”, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Czochańska J. (2006). Choroby układu nerwowego. W: (red.) K. Kubicka, W. Kawalec, Pediatria. Podręcznik dla studentów, Warszawa: PZWL.
Czochańska J. (2012). Neurologia. W: (red.) R. Rokicka-Milewska, ABC chorób wieku dziecięcego, Warszawa: PZWL
Czochańska J., Szczepanik E., Pakszys M. (2002). Zespoły padaczkowe u dzieci i młodzieży, Lublin: BiFolium.
Dadas-Stasiak E., Kalicki B., Jung A. (2010). Najczęściej występujące przyczyny i rodzaje alergii u dzieci w świetle aktualnej epidemiologii, Pediatria i Medycyna Rodzinna 6 (2).
Dahlquist G., Kallen B. (2007). School performance in children with type 1 diabetes
‒ a population-based register study, Diabetologia, 50.
Darby D., Walsh K. (2008). Neuropsychologia kliniczna, Gdańsk: GWP.
Dąbek A., Klisowska I., Zborowska I., Twardak J. (2011). Stan wiedzy rodziców dzieci
w wieku niemowlęcym na temat szczepień ochronnych i czynniki decydujące o ich wyborze. W: (red.) M. Seń, G. Dębska, Zagrożenia zdrowotne wśród dzieci i młodzieży,
t. 3, Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM.
De Gangi, G. (2000). Pediatric Disorders of Regulation in Affect and Behavior: A Therapist’s Guide to Assessment and Treatment, Practical Resources for the Mental Health Professional, San Diego: Academic Press.
Demelowa G. (1987). Elementy logopedii, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Dębiec B. (1997). Fizjologiczne właściwości układu krążenia w wieku rozwojowym. W: (red.) B. Górnicki, B. Dębiec, J. Baszczyński, Pediatria, tom 1, Warszawa: PZWL.
Doleżych B., Łaszczyc P. (2003). Biomedyczne podstawy rozwoju z elementami higieny szkolnej, Toruń: Adam Marszałek.
Drewa G. (red.) (1995). Podstawy genetyki dla studentów i lekarzy, Wrocław: Volumen.
Dunn W. (2014). Życie pełne bodźców. Zrozumieć własne zmysły, Warszawa: ReHouse.
Dworkin P.H. (2000). Pediatria, wyd. II polskie, (red.) J. Pellara, Wrocław: Urban i Partner.
Eliot L. (2003). Co tam się dzieje? Jak rozwija się mózg i umysł w pierwszych pięciu latach życia, Poznań: Media Rodzina.
Elliott P., Andersson B., Arbustini E. i in. (2008). Classification of the cardiomyopathies:
a position statement from the European Society of Cardiology Working Group on
Myocardial and Pericardial Diseases, Eur Heart J 29.
Emiluta-Rozya D. (1994). Wspomaganie rozwoju mowy dziecka w wieku przedszkol-nym, Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Emmons, G., Anderson, L. (2007). Dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej, War-szawa: Liber.
Fatyga M., Majcher P., Kwiatkowski P., Skwarcz A. (2013). Młodzieńcza kifoza piersiowa, tzw. choroba Scheuermanna. W: (red.) A. Kwolek, Rehabilitacja medyczna, tom 2. Rehabilitacja kliniczna, Wrocław: Elsevier Urban & Partner.
Ferguso S.C., Blane A., Wardlaw J., Frier B.M., Perros P., McCrimmon R.J. i in. (2005). Influence of an early-onset ag of type 1 diabetes on cerebral structure and cognitive function, Diabetes Care, 28.
Fisher G.A., Murray E.A., Bundy A.C. (1991). Sensory Integration Theory and Practice, F.A. Davis Company, Philadelphia.
Fiutko R. (2001). Profilaktyka. W: (red.) J. Kiwerski, R. Fiutko, Bóle kręgosłupa: porad-nik dla ciebie, Warszawa: PZWL.
Fletcher H., Hickey I., Winter P. (2010). Genetyka. Krótkie wykłady, Warszawa: PWN.
Gąsiorowski A. (2008). Anatomia funkcjonalna narządu ruchu człowieka, Lublin: Wy-dawnictwo UMCS.
Głowacki M., Kotwicki T., Kaczmarczyk J. (2015). Skrzywienia kręgosłupa. W: (red.) J. Kruczyński, A. Szulc, Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja. Wybrane zagadnienia z zakresu chorób i urazów narządu ruchu dla studentów i lekarzy, Warszawa: PZWL.
Gołąb B. (2004). Anatomia czynnościowa ośrodkowego układu nerwowego, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Gołąb B. (2008). Podstawy anatomii człowieka, Warszawa: PZWL.
Gołąb J., Jakóbisiak M., Lasek W., Stokłosa T. (2017). Immunologia, Warszawa: PWN.
Grabias S. (red.), Kurkowski (2012). Logopedia: teoria zaburzeń mowy, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Grochmal-Bach B. (2003). Dziecko z zaburzeniami padaczkowymi ‒ aspekty pedago-giczne i psychologiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Grzela K. (2017). Pierwotne zaburzenia odporności u dzieci i młodzieży, Forum Pediatrii Praktycznej, 16.
Guzikowski W. (2010). Dziecko – aktywny uczestnik porodu. Mechanizm porodowy. W:
(red.) E. Lichtenberg-Kokoszka, E. Janiuk, J. Dzierżanowski, Dziecko – aktywny uczestnik porodu. Zagadnienie interdyscyplinarne, Kraków: Impuls.
Hellbrügge T. (1995). Pierwsze 365 dni życia dziecka, Warszawa: Promyk Słońca.
Henc I., Bryl E. (2013). Chemokiny jako ważne mediatory stanu zapalnego, Forum Medycyny Rodzinnej, 7, 5.
Ignasiak Z. (2014). Anatomia układu ruchu, Wrocław: Elsevier Urban & Partner.
Januszewicz P. (1997). Nadciśnienie tętnicze u dzieci i młodzieży. W: (red.) B. Górnicki,
B. Dębiec, J. Baszczyński, Pediatria, tom 2, Warszawa: PZWL.
Jerczyńska H., Pawłowska Z. (2008). Peptydy natriuretyczne – ich receptory i rola w układzie krążenia, Postępy Biochemii 54 (1).
Jopkiewicz A., Suliga E. (2005). Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania, Radom‒Kielce: Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy w Radomiu.
Jóźwiak S. (2009). Dziecko z padaczką w szkole i przedszkolu. Informacje dla pedago-gów i opiekunów, Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.
Jóźwiak S., Kotulska K. (2005). Padaczka, Warszawa: PZWL.
Kaczmarek L. (1982). Nasze dziecko uczy się mowy, wyd. 4. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie.
Kalat J.W. (2004). Biologiczne podstawy psychologii, Warszawa: PWN.
Karwowska R. (2017). Niedoczynność tarczycy u dzieci, Pediatria i Medycyna Rodzinna 13 (4).
Kasperczyk T. (2004). Wady postawy ciała: diagnostyka i leczenie, Kraków: Firma Handlowo-Usługowa „Kasper”.
Kawalec W., Kubicka K. (2006). Choroby układu krążenia. W: (red.) K. Kubicka, W. Kawalec, Pediatria. Podręcznik dla studentów, Warszawa: PZWL.
Kempf H.D., Fisher J. (1998). Szkoła kręgosłupa: ćwiczenia dla dzieci, Warszawa: Oficy-na Wydawnicza Vocatio.
Kempf H.D. (2011). Ćwiczenia kręgosłupa. Jak siedzieć. Jak chodzić. Jak stać, Warsza-wa: Oficyna Wydawnicza „Interspar”.
Kiwerski J. red. (2001). Schorzenia i urazy kręgosłupa, Warszawa: PZWL.
Klaska I., Nowak J.Z. (2007). Rola układu dopełniacza w fizjologii i patologii, Postępy Hig Med Dosw. (online), 61.
Kmieć T. (2010). Padaczka. W: (red.) B. Woynarowska, Uczniowie z chorobami przewlekłymi. Jak wspierać ich rozwój, zdrowie i edukację, Warszawa: PWN.
Kocon H. (2012). Ortopedia. W: (red.) R. Rokicka-Milewska, ABC chorób wieku dziecięcego, Warszawa: PZWL.
Koczewski P. (2015). Wzrost kości. W: (red.) J. Kruczyński, A. Szulc, Wiktora Degi orto-pedia i rehabilitacja. Wybrane zagadnienia z zakresu chorób i urazów narządu ru-chu dla studentów i lekarzy, Warszawa: PZWL.
Koczewski P., Shadi M., Romanowski L. (2015). Zaburzenia osi i nierówność kończyn. Metoda IIizarowa. W: (red.) J. Kruczyński, A. Szulc, Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja. Wybrane zagadnienia z zakresu chorób i urazów narządu ruchu dla studentów
i lekarzy, Warszawa: PZWL.
Kołtan S., Grześk E. (2016). Immunologia w codziennej praktyce, Warszawa: Medical Tribune Polska.
Konturek S. (1994). Fizjologia człowieka. Układ trawienny i gruczoły dokrewne, t. 5, Kraków: Wydawnictwo DWN.
Konturek S. (red.), Sadowski B. (2009). Układ nerwowy i narządy zmysłów, Kraków: UJ.
Konturek S. (1998). Fizjologia człowieka, t. IV, Kraków: Wydawnictwo UJ.
Korf B.R. (2003). Genetyka człowieka, Warszawa: PWN.
Kotwicki T. (2015). Klatka piersiowa lejkowata i kurza. W: (red.) J. Kruczyński, A. Szulc, Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja. Wybrane zagadnienia z zakresu chorób i urazów narządu ruchu dla studentów i lekarzy, Warszawa: PZWL.
Kotwicki T. (2015). Wady w postawie ciała. W: (red.) J. Kruczyński, A. Szulc, Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja. Wybrane zagadnienia z zakresu chorób i urazów narządu ruchu dla studentów i lekarzy, Warszawa: PZWL.
Kotwicki T., Piątkowski S. (2015). Kompensacja i adaptacja w narządzie ruchu. W: (red.) J. Kruczyński, A. Szulc, Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja. Wybrane zagadnienia z zakresu chorób i urazów narządu ruchu dla studentów i lekarzy, Warszawa: PZWL.
Kotyla P.J. (2015). Pierwotne niedobory odporności — wstęp do chorób autoimmuniza-cyjnych, Forum Reumatologii 1(1).
Kowalewska A. (2005). Biomedyczne i medyczne podstawy rozwoju i wychowania, Warszawa: Żak.
Kowalewska A. (2005). Układ odpornościowy. W: (red.) A. Jaczewski, Biologiczne i medyczne podstawy rozwoju i wychowania, Warszawa: Żak.
Kowalewska A., Izdebski Z., Komosińska K., Biomedyczne podstawy kształcenia i wy-chowania, Warszawa: PWN.
Kowalski M. (2001). Wady wrodzone kręgosłupa. W: (red.) J. Kiwerski, Schorzenia i urazy kręgosłupa, Warszawa: PZWL.
Kranowitz, C.S. (2012). Nie-zgrane dziecko w świecie gier i zabaw, Gdańsk: Harmonia.
Krasucki K. (red.) (2014). Anatomia człowieka, Warszawa: Wydawnictwo Instytut Patologii Narządu Ruchu.
Krawczyński M. (2003). Propedeutyka pediatrii, Warszawa: PZWL.
Krechowiecki A., Czerwiński F. (2014). Zarys anatomii człowieka, Warszawa: PZWL.
Król W. (2017). Wady wrodzone a wysiłek fizyczny. W: (red.) M. Dłużniewski, Z. Kalarus, W. Pikto-Pietkiewicz, R. Piotrowicz, B. Średniawa, Sport wyczynowy i rekreacyjny
– problemy kardiologa i internisty, Lublin: Czelej.
Kułakowska Z. (2003). Wczesne uszkodzenie dojrzewającego mózgu. Od neurofizjologii do rehabilitacji, Lublin: Folium.
Kurzawa R., Jędrys-Kłucjasz U. (2006). Astma oskrzelowa. W: (red.) K. Kubicka, W. Kawalec, Pediatria. Podręcznik dla studentów, Warszawa: PZWL.
Kutzner-Kozińska M. (2008). Proces korygowania wad postawy, Warszawa: AWF.
Kwolek A. (red.) (2013). Rehabilitacja medyczna. Tom 2. Rehabilitacja kliniczna, Wro-cław: Elsevier Urban & Partner.
Latkowski B., Prusiński A. (2009). Zawroty głowy (krótkie kompendium), Warszawa: Termedia.
Levitt S. (2000). Rehabilitacja w porażeniu mózgowym i zaburzeniach ruchu, Warsza-wa: Wydawnictwa Lekarskie PZWL.
Liguz-Lęcznar M., wykład pt. „Czy można naprawić mózg? Plastyczność neuronalna jako podstawowy mechanizm regeneracji funkcji układu nerwowego po uszkodzeniach”, Centrum Neurobiologii Instytutu Nenckiego PAN, 20 maja 2014 r.
Longstaff A. (2012). Neurobiologia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Lorenc R. (2008). Wczesne zapobieganie osteoporozie. W: (red.) B. Woynarowska, Profilaktyka w pediatrii, Warszawa: PZWL.
Łosiowski Z. (1985) (red.). Mózgowe porażenie dziecięce: aspekty medyczne, pedago-giczne i socjalne, Warszawa: Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Pomocy Naukowych i Sprzętu Szkolnego.
Łozińska D., Radomska I. (1997). Fizjologiczne właściwości narządowe w okresie rozwo-jowym. W: (red.) B. Górnicki, B. Dębiec, J. Baszczyński, Pediatria, tom 1, Warszawa: PZWL.
Maas V. (2007). Integracja sensoryczna a neuronauka ‒ od narodzin do starości, War-szawa: Fundacja Innowacja.
Maas V.F. (1998). Uczenie się przez zmysły. Wprowadzenie do teorii integracji senso-rycznej, Warszawa: WSiP.
Majcher A., Witkowska-Sędek E., Bielecka-Jasiocha J., Pyrżak B. (2012). Przyczyny niedoboru wysokości ciała dzieci a wysokość ciała rodziców. Medycyna Wieku Rozwojowego, 2 (XVI).
Majkowski J. (1986). Padaczka: diagnostyka, leczenie, zapobieganie, Warszawa: PZWL.
Małkowska-Szkutnik A. (2017). Psychologiczne konteksty uczniów z chorobami przewlekłymi. W: (red.) W. Ostręga, A. Oblacińska, Standardy postępowania i metodyka pracy pielęgniarki szkolnej. Podręcznik dla pielęgniarek i higienistek szkolnych, Warszawa: Instytut Matki i Dziecka.
Mamoń A. (2009). Szczepienie ochronne dzieci i dorosłych, Kraków: Ad vocem.
Materiały szkoleniowe „Kurs podstawowy NDT Bobath”, Warszawa: Polskie Stowarzyszenie NDT-Bobath (PS NDT-Bobath), 2008.
Matyja M. (2015). Choroby przewlekłe narządu ruchu. W: (red.) A. Zwierzchowska, Biomedyczne i pedagogiczne podstawy rozwoju i oceny dziecka specjalnych potrzeb edukacyjnych, Katowice: AWF.
Matyja M., Gogola A. (2006). Przeciążenia układu ruchu u dzieci z zaburzeniami wielkości i rozkładu napięcia mięśniowego. W: (red.) R. Pałuch, K. Jach, R. Michalski, Obciążenie układu ruchu. Przyczyny i skutki, Wrocław: PAN Komitet Ergonomii.
Matyja M., Gogola A. (2010). Edukacja sensomotoryczna niemowląt, Katowice: AWF.
Mazanek E. (2003). Mózgowe porażenie dziecięce: problemy psychologiczno-pedagogiczne, Warszawa: Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzew-skiej.
Michajlik A., Ramotowski W. (2003). Anatomia i fizjologia człowieka, Warszawa: PZWL.
Michałowic R. (red.) (1993). Mózgowe porażenie dziecięce. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
Michałowicz R. (red.) (2001). Padaczka i inne stany napadowe u dzieci, Warszawa: PZWL.
Michałowicz R. (2001). Wady rozwojowe oraz uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego powstałe w życiu płodowym i okresie okołoporodowym i noworodkowym, W:
R. Michałowicz (red.), Mózgowe porażenie dziecięce, Warszawa: PZWL.
Mikler-Chwastek A. (2012). Wspomaganie rozwoju dzieci w wieku niemowlęcym i poniemowlęcym. Zasady, szanse i trudności. W: E. Ogroszka-Mazur, U. Sześcik, J. Oleksy (red.), Edukacja małego dziecka. Konteksty rozwojowe i wychowawcze, t. 4, Kraków: Impuls.
Milanowski A. (2005). Układ oddechowy. W: (red.) W. Kawalec, K. Kubicka, Repetyto-rium z pediatrii, Warszawa: PZWL.
Miller L. (2016). Dzieci w świecie doznań, Gdańsk: Harmonia.
Mukherjee S. (2017). Gen. Ukryta historia, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Napoli C., D’Armiento F.P., Mancini F.P., Postiglione A., Witztum J.L., Palumbo G., Pa-linski W. (1997). Fatty streak formation occurs in human fetal aortas and is greatly enhanced by maternal hipercholesterolemia. Intimal accumulation of low density lipoprotein and its oxidation precede monocyte recruitment into early atherosclerotic lesions. J. Clin. Invest. 100, 2680–2690.
Narkiewicz O., Moryś J. (2010). Anatomia człowieka. Podręcznik dla studentów, tom III, Warszawa: PZWL.
Narkiewicz O., Moryś J. (red.) (2010). Anatomia człowieka. Podręcznik dla studentów, tom I, II, Warszawa: PZWL.
Nolte J. (2011). Anatomia czynnościowa mózgowia, Wrocław: Elsevier Urban & Partner.
Nowotny J. (2006). Podstawy kliniczne fizjoterapii w dysfunkcjach narządu ruchu. Podręcznik dla studentów fizjoterapii i fizjoterapeutów, Warszawa: MediPage.
Nowotny J., Saulicz E. (1998). Niektóre zaburzenia statyki ciała i ich korekcja, Katowice: AWF.
Ostoja-Chrząstowski W., Dziekiewicz M. (2008). Wybrane choroby układu nerwowego. W: (red.) A. Radzikowski, A. Banaszkiewicz, Pediatria. Podręcznik dla studentów pielęgniarstwa, Warszawa: MediPage.
Palisano R., Rosenbaum P., Walter S., Russell D., Wood E., Galuppi B. (1997). Develop-ment and reliability of a system to classify gross motor function in children with cerebral palsy, Dev Med Child Neurol 39.
Pańkowska E. (2010). Cukrzyca. W: (red.) B. Woynarowska, Uczniowie z chorobami przewlekłymi. Jak wspierać rozwój, zdrowie i edukację, Warszawa: PWN.
Pawlak Z. (1997). Odrębności układu krwiotwórczego w ontogenezie i kształtowaniu się obrazu morfologicznego krwi dziecka. W: (red.) B. Górnicki, B. Dębiec, J. Baszczyński, Pediatria, tom 1, Warszawa: PZWL.
Pietrzak S., Czubak J. (2012). Deformacja klatki piersiowej. W: (red.) W. Kuliński, K. Zeman, Fizjoterapia w pediatrii, Warszawa: PZWL.
Pietrzak S., Czubak J. (2012). Zaburzenia statyczne narządu ruchu. W: (red.) W. Kuliński, K. Zeman, Fizjoterapia w pediatrii, Warszawa: PZWL.
Pietrzak Sz., Czubak J. (2012). Wrodzone braki i ubytki kończyn dolnych. W: (red.) W. Kuliński, K. Zeman, Fizjoterapia w pediatrii, Warszawa: PZWL.
Piszczek M. (1998). Diagnoza i wspomaganie rozwoju dzieci w wieku 0‒5 lat oraz wspieranie ich rodzin. Materiały z konferencji szkoleniowej, Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Plandowska M. (2016). Zaspokojenie potrzeby ruchu dzieci w wieku przedszkolnym, Biała Podlaska: AWF.
Plandowska M. (2017). Wspomaganie rozwoju fizycznego w zakresie motoryki małej i dużej dzieci w żłobkach i przedszkolach – teoria i praktyka. W: (red.) A. Mikler-Chwastek, Wychowanie i wspieranie rozwoju małych dzieci w domu, żłobku i przedszkolu.
Pronicka E. (2008). Zapobieganie krzywicy. W: (red.) B. Woynarowska, Profilaktyka w pediatrii, Warszawa: PZWL.
Pronicka E. (2012). Choroby metaboliczne. W: (red.) R. Rokicka-Milewska, ABC chorób wieku dziecięcego, Warszawa: PZWL.
Przyrowski Z. (2012). Integracja sensoryczna. Wprowadzenie do teorii, diagnozy i terapii, Warszawa: EMPIS.
Ptak W., Ptak M., Szczepanik M. (2008). Podstawy immunologii, Warszawa: PZWL.
Pyłka-Gutowska E. (1993). Vademecum BIOLOGIA, Warszawa: Oświata.
Romanowska A. (2011). Wychowanie do postępowania korekcyjnego. Podręcznik dla studentów oraz nauczycieli wychowania fizycznego i gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej, Płock: Korepetytor.
Romicka A. (2012). Reumatologia. W: (red.) R. Rokicka-Milewska, ABC chorób wieku dziecięcego, Warszawa: PZWL.
Rozetti A. (2015). Struktury mózgu, ich funkcje i znaczenie dla prawidłowego rozwoju dziecka oraz nieprawidłowości występujące w ASD. W: Rozetti A., Rybakowski F. (red.), Spektrum autyzmu – neurorozwojowe zaburzenia współwystępujące, War-szawa: Krajowe Towarzystwo Autyzmu.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 stycznia 2018 r. zmieniające rozporządzenie
w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie (Dz. U. z 2018 r.,
poz. 281).
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 września 2013 r. w sprawie świadczeń gwa-rantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2013 r., poz. 1248).
Rudziński M. (2014). Zarys anatomii układu moczowo-płciowego. Postępy Nauk Medycznych 1.
Rymkiewicz-Kluczyńska B. (2012). Endokrynologia (choroby układu wydzielania we-wnętrznego). W: (red.) A. Rokicka-Milewska, ABC chorób wieku dziecięcego, War-szawa: PZWL.
Sadowska L. (red.) (2001). Neurokinezjologiczna diagnostyka i terapia dzieci z zaburzeniami rozwoju psychoruchowego, Wrocław: AWF.
Sadowski B. (2012). Biologiczne mechanizmy zachowania się ludzi i zwierząt, Warszawa: PWN.
Sands D. (2010). Mukowiscydoza. W: (red.) B. Woynarowska, Uczniowie z chorobami przewlekłymi. Jak wspierać ich rozwój, zdrowie i edukację, Warszawa: PWN.
Schaffer, R. (1994). Wczesny rozwój społeczny. W: (red.) Brzezińska, A., Lutomski,
G., Dziecko w świecie ludzi i przedmiotów. Zysk i S-ka.
Sęk H. (2000). Społeczna psychologia kliniczna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Shadi M., Idzior M. (2015). Specyfika złamań kości u dzieci. W: (red.) J. Kruczyński,
A. Szulc, Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja. Wybrane zagadnienia z zakresu chorób i urazów narządu ruchu dla studentów i lekarzy, Warszawa: PZWL.
Sońta-Jakimczyk D. (2006). Niedokrwistości. W: (red.) K. Kubicka, W. Kawalec, Pedia-tria. Podręcznik dla studentów, Warszawa: PZWL.
Stecko E. (1991). Wczesne rozpoznawanie i leczenie zaburzeń mowy (doniesienia z praktyki), Lublin: Wydaw. PFZM.
Steinborn B. (2011). Leczenie padaczki u dzieci i młodzieży, Poznań: Termedia.
Steinborn B. (2017). Neurologia wieku rozwojowego, Warszawa: PZWL.
Stelmach I. (2012). Choroby układu oddechowego u dzieci wymagające postępowania
fizjoterapeutycznego. W: (red.) W. Kuliński, K. Zeman, Fizjoterapia w pediatrii, Warszawa: PZWL.
Surowińska J. (2013). Metoda Vojty. Praktyczny poradnik dla rodziców, Warszawa: PZWL.
Sysa A. (2012). Choroby układu krążenia u dzieci wymagające postępowania fizjoterapeutycznego. W: (red.) W. Kuliński, K. Zeman, Fizjoterapia w pediatrii, Warszawa: PZWL.
Szczepańska-Sadowska E. (1998). Fizjologiczne podstawy endokrynologii, cz. 1, Warsza-wa: Wydawnictwo Akademii Medycznej.
Szydlarska D., Grzesiuk W., Kupstas A., Bar-Andziak E. (2008). Ślina jako materiał dia-gnostyczny, Forum Medycyny Rodzinnej 2(6).
Świderska M., Budzyńska-Jewtuch I. (2008). Biomedyczne podstawy rozwoju i wycho-wania. Ogólne zagadnienia rozwoju biologicznego, Łódź: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.
Świderska M., Budzyńska-Jewtuch I. (2011). Biomedyczne podstawy rozwoju i wycho-wania. Ogólne zagadnienia rozwoju biologicznego, Łódź: Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej.
Tobias E.S., Connor M., Ferguson-Smith M., (2011). Genetyka medyczna, Warszawa: PZWL.
Tobiaszewska M., Głowińska-Olszewska B., Łuczyński W., Bossowski A. (2011). Współ-czesne metody samokontroli oraz ich zastosowanie u dzieci i młodzieży z cukrzycą typu 1, Problemy Pielęgniarstwa, 19(4).
Trick S.L. (2009). Pojęcie prawidłowego wzrostu i rozwoju w ortopedii dziecięcej. W: (red.) J.P. Dormans, Ortopedia pediatryczna: Core knowledge In Orthopaedics, red. I wyd. pol. W. Marczyński, Wrocław: Elsevier Urban & Partner.
Turska-Kmieć A. (2012). Kardiologia. W: (red.) M. Rokicka-Milewska, ABC chorób wieku dziecięcego, Warszawa: PZWL.
Waśniowska K. (2004). Chemokiny ‒ perspektywy zastosowania związków blokujących ich działanie w terapii, Postepy Hig Med Dosw (online).
Wendorff J., Łopatyńska K. (2012). Mózgowe porażenie dziecięce – epidemiologia, podział, obraz kliniczny. W: (red.) W. Kuliński, K. Zeman, Fizjoterapia w pediatrii, Warszawa: PZWL.
Werner B. (2008). Wrodzone wady serca. W: (red.) A. Radzikowski, A. Banaszkiewicz,
Pediatria. Podręcznik dla studentów pielęgniarstwa, Warszawa: MediPage.
Wieteska-Klimczak A., Januszewicz P. (2006). Nadciśnienie tętnicze u dzieci i młodzieży. W: (red.) K. Kubicka, W. Kawalec, Pediatria. Podręcznik dla studentów, Warszawa: PZWL.
Wiśniewska M. (2008). Wspomaganie rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelek-tualną, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Wojewoda M., Zabłocki K., Szczepanowska J. (2011). Choroby spowodowane mutacjami
w mitochondrialnym DNA, Postępy Biochemii 57 (2).
Wolański N. (2012). Rozwój biologiczny człowieka. Podstawy auksologii, gerontologii
i promocji zdrowia, Warszawa: PWN.
Woynarowska B. (2010). Charakterystyka rozwoju fizycznego i motorycznego oraz sposoby zaspokajania potrzeb biologicznych w poszczególnych okresach życia. W: B. Woynarowska, A. Kowalewska, Z. Izdebski, K. Komosińska, Biomedyczne podstawy kształcenia i wychowania, Warszawa: PWN.
Woynarowska B., Jodkowska M. (2008). Zapobieganie przedwczesnemu rozwojowi miażdżycy. W: (red.) B. Woynarowska, Profilaktyka w pediatrii, Warszawa: PZWL.
Woynarowska B., Kowalewska A., Izdebski Z., Komosińska K. (2010). Biomedyczne podstawy kształcenia i wychowania. Podręcznik akademicki, Warszawa: PWN.
Woźniak W. (red.) (2017). Anatomia człowieka. Podręcznik dla studentów i lekarzy, Wrocław: Elsevier Urban & Partner.
Wójcik K., Neurobiologia rozwojowa i inwolucyjna plastyczności mózgu, Neurokognity-wistyka w patologii i zdrowiu, 2009‒2011.
Zawadzka-Krajewska A. (2008). Alergiczny nieżyt nosa. W: (red.) A. Radzikowski, A. Banaszkiewicz, Pediatria. Podręcznik dla studentów pielęgniarstwa, Warszawa: Me-diPage.
Zawadzka-Krajewska A. (2008). Astma oskrzelowa. W: (red.) A. Radzikowski, A. Bana-szkiewicz, Pediatria. Podręcznik dla studentów pielęgniarstwa, Warszawa: MediPa-ge.
Zawadzka-Krajewska A. (2012). Alergologia. W: (red.) R. Rokicka-Milewska, ABC wieku dziecięcego, Warszawa: PZWL.
Zawitkowski P. (2010). Mamo, tato, co ty na to? O opiece, pielęgnacji i rozwoju waszego maleństwa, Lębork: Zawitkowski.pl.
Zgliczyński S., W. Zgliczyński (2002). Standardy endokrynologii, Warszawa: Studio PIN.
Zimbardo P., Gerrig R.J. (2012). Psychologia i życie. Warszawa: PWN.
Ziółkowski J. (2012). Pulmonologia (choroby płuc). W: (red.) R. Rokicka-Milewska, ABC chorób wieku dziecięcego, Warszawa: PZWL.
Żebrak J., Pogorzelski A., Pawlik J., Kopytko E. (2006). Choroby oskrzeli i płuc. W: (red.) K. Kubicka, W. Kawalec, Pediatria. Podręcznik dla studentów, Warszawa: PZWL.

Strony internetowe:
https://primaryimmune.org/wp-content/uploads/2016/04/POLISH-Patient-and-Family-Handbook-3rd-Edition-PNO_przewodnik_dla_pacjentow_i_ich_rodzin.pdf-(dostęp: 1.08.2019).
http://www.e-histopatologia.pl/aktualnosci/zebranie-szkoleniowo-naukowe-na-temat-quot-drogi-szerzenia-sie-raka-szyjki-macicy-quot/ (dostęp:6.03.2018).
https://www.szkolnictwo.pl/ (dostęp:6.03.2018).
http://biologia.opracowania.pl/gimnazjum/budowa_chromosomu (dostęp: 15.02.2018).
http://kwasynukleinowe.cba.pl/?page_id=79 (dostęp: 13.02.2018).
http://rozszerzonabiologia.blogspot.com/2013/02/chromatyna-i-chromosomy.html (dostęp: 1.03.2018).
http://www.e-biotechnologia.pl/Artykuly/Choroby-genetyczne (dostęp: 15.02.2018).
http://www.imma-polska.pl/jednostki-chorobowe/choroby-mitochondrialne (dostęp: 28.02.2018).
http://www.labtestsonline.pl/tests/badanie-chromosomow-kariotypowanie.html?tab=2 (dostęp: 1.03.2018).
http://www.rejestrwad.pl/str.php?9 (dostęp: 28.02.2018).
https://pl.khanacademy.org/science/biology/dna-as-the-genetic-material/dna-discovery-and-structure/a/discovery-of-the-structure-of-dna (dostęp 13.02.2018).
https://pl.khanacademy.org/science/biology/dna-as-the-genetic-material/dna-discovery-and-structure/a/discovery-of-the-structure-of-dna (dostęp: 1.03.2018).
http://biologia.opracowania.pl/uk%C5%82ad_pokarmowy_i_od%C5%BCywianie/budowa_uk%C5%82adu_pokarmowego/ (dostęp: 17.04.2018).
http://www.polskistomatolog.pl/informacje/powtorka-z-biologii/jama-ustna.html/ (dostęp:17.04.2018).
http://www.jak-napisac-prace.eu/jak-opisac-zrodla-internetowe/ (dostęp: 13.02.2018).
https://pl.wikipedia.org/wiki/Otoczka_mielinowa (dostęp: 13.02.2018).
http://sciaga.pl/slowniki-tematyczne/2277/hormonalnego/(dostęp: 21.03.2018).