Bezpieczeństwo narodowe Rosji w neoeurazjatyzmie Aleksandra Dugina na tle współczesnej rosyjskiej debaty politycznej i akademickiej

Spis treści:

Wykaz skrótów
Wstęp

Rozdział 1. Rosyjski dyskurs o bezpieczeństwie narodowym na tle międzynarodowej refleksji naukowej

1.1. Zachodnie koncepcje bezpieczeństwa w rosyjskim kontekście interpretacyjnym
1.1.1. Podejście holistyczne w badaniach nad bezpieczeństwem
1.1.1.1. Podstawowe rozumienie bezpieczeństwa
1.1.1.2. Inne elementy koncepcji bezpieczeństwa
1.1.1.3. Implikacje stanowiska realistycznego dla koncepcji bezpieczeństwa
1.1.2. Rola państwa w procesie tworzenia bezpieczeństwa
1.1.2.1. Państwo jako podmiot bezpieczeństwa
1.1.2.2. Bezpieczeństwo narodowe a bezpieczeństwo państwa
1.2. Ewolucja miejsca Rosji w polityce międzynarodowej po 1991 roku i jej znaczenie dla rosyjskich koncepcji bezpieczeństwa narodowego
1.2.1. Współczesne rosyjskie interpretacje głównych procesów i wydarzeń politycznych po 1991 roku w aspekcie bezpieczeństwa narodowego
1.2.1.1. Rosyjska ewolucja polityczna po roku 1991 w perspektywie bezpieczeństwa narodowego
1.2.1.2. Rezultat rosyjskiej ewolucji politycznej: samookreślenie się Rosji względem Zachodu
1.2.2. Rosja wobec polityki bezpieczeństwa prowadzonej przez państwa Zachodu
1.2.2.1. Nieskuteczność prób współpracy Rosji z Zachodem w kwestiach bezpieczeństwa
1.2.2.2. Azjatycki wektor rosyjskiej polityki bezpieczeństwa
1.2.3. Ekscepcjonalizm rosyjski w kontekście problematyki bezpieczeństwa
1.2.3.1. Rewizjonizm
1.2.3.2. Zwrot konserwatywny
1.3. Pojęcie bezpieczeństwa we współczesnym dyskursie rosyjskim
1.3.1. Pojęcie bezpieczeństwa narodowego Federacji Rosyjskiej
1.3.1.1. Rosyjskie rozumienie interesów narodowych
1.3.1.2. Definicja bezpieczeństwa narodowego w kontekście zagrożeń
1.3.2. Główne wymiary bezpieczeństwa narodowego
1.3.2.1. Bezpieczeństwo militarne
1.3.2.2. Bezpieczeństwo kulturowe i społeczne
1.3.2.3. Bezpieczeństwo ekonomiczne
1.3.3. Tworzenie bezpieczeństwa w wymiarze krajowym i międzynarodowym
1.3.3.1. Zasady tworzenia bezpieczeństwa w ramach systemu zapewnienia bezpieczeństwa narodowego Federacji Rosyjskiej
1.3.3.2. Międzynarodowa współpraca na rzecz bezpieczeństwa

Rozdział 2. Źródła i podstawy ideologiczne Duginowskiej koncepcji bezpieczeństwa Rosji

2.1. Źródła i ogólna charakterystyka poglądów A.G. Dugina
2.1.1. Źródła poglądów A.G. Dugina
2.1.1.1. Zachodnia myśl polityczna
2.1.1.2. Rosyjska tradycja intelektualna
2.1.2. Polityczne znaczenie A.G. Dugina
2.1.2.1. Ewolucja poglądów
2.1.2.2. Znaczenie w rosyjskiej debacie naukowej i politycznej
2.2. Główne tezy geopolityczne
2.2.1. Antyokcydentalizm
2.2.1.1. Problemy Duginowskiej definicji Zachodu
2.2.1.2. Płaszczyzny ekspansywności Zachodu
2.2.1.3. Zachód jako egzystencjalny przeciwnik Rosji
2.2.2. Teoria cywilizacji
2.2.2.1. Konteksty interpretacyjne: konfrontacja i imperializm
2.2.2.2. Geneza i istota cywilizacji
2.2.3. Geopolityczne podziały świata
2.2.3.1. Ląd i Morze
2.2.3.2. Centrum, peryferie i półperyferie
2.2.4. Odrębność cywilizacyjna Rosji
2.2.4.1. Rosja jako cywilizacja
2.2.4.2. Odrębność systemu i struktur politycznych
2.2.4.3. Ciągłość historyczna
2.2.5. Konsekwencje geopolitycznych tez A.G. Dugina dla jego koncepcji bezpieczeństwa
2.2.5.1. Konfrontacja z Zachodem jako warunek bezpieczeństwa Rosji
2.2.5.2. Ideologiczne uzasadnienie rosyjskiego imperializmu
2.3. Poglądy filozoficzno-aksjologiczne
2.3.1. Antropologia
2.3.1.1. Definicja człowieka
2.3.1.2. Definicja ludu
2.3.2. Aksjologia
2.3.2.1. Antyindywidualizm
2.3.2.2. Państwocentryzm
2.3.2.3. Tradycjonalizm
2.3.3. Filozofia wojny
2.3.3.1. Wojna jako zjawisko konieczne i pozytywne
2.3.3.2. Wojna jako źródło rosyjskiej tożsamości
2.3.3.3. Antypacyfizm
2.3.4. Znaczenie poglądów filozoficzno-aksjologicznych A.G. Dugina dla jego koncepcji bezpieczeństwa
2.3.4.1. Jednostka jako obywatel w służbie państwu
2.3.4.2. Imperializm jako teoretyczna podstawa koncepcji bezpieczeństwa

Rozdział 3. Podmiot i główne wymiary bezpieczeństwa narodowego Federacji Rosyjskiej

3.1. Podmiot bezpieczeństwa narodowego
3.1.1. Bezpieczeństwo jako właściwość państwa
3.1.1.1. Centralizacja władzy państwowej jako warunek bezpieczeństwa
3.1.1.2. Struktura federalna Rosji w kontekście bezpieczeństwa
3.1.1.3. Ideologia państwowa jako element bezpieczeństwa państwa
3.1.2. Suwerenność państwa
3.1.2.1. Pojęcie suwerenności państwa
3.1.2.2. Zagrożenia dla suwerenności Rosji
3.1.2.3. Suwerenność państwa w rosyjskiej polityce bezpieczeństwa
3.1.3. Wróg wewnętrzny jako zagrożenie dla państwa
3.1.3.1. Problem wroga wewnętrznego we współczesnej rosyjskiej debacie publicznej
3.1.3.2. Piąta kolumna
3.1.3.3. Szósta kolumna
3.2. Bezpieczeństwo kulturowe i społeczne
3.2.1. Społeczne podłoże zagrożeń dla bezpieczeństwa
3.2.1.1. Sytuacja społeczno-ekonomiczna
3.2.1.2. Sytuacja demograficzna
3.2.1.3. Zjawisko imigracji w kontekście bezpieczeństwa
3.2.2. Konflikty etniczne jako zagrożenia dla bezpieczeństwa
3.2.2.1. Ogólna charakterystyka konfliktów etnicznych w Rosji
3.2.2.2. Dowartościowanie niesłowiańskich grup etnicznych jako źródło konfliktów
3.2.2.3. Nacjonalizm rosyjski (ruski)
3.2.2.4. Nacjonalizm i separatyzm mniejszości etnicznych
3.3. Bezpieczeństwo ekonomiczne
3.3.1. Sytuacja gospodarcza współczesnej Rosji
3.3.1.1. Problemy rozwojowe gospodarki rosyjskiej
3.3.1.2. Postulowany kierunek rozwoju gospodarczego Rosji
3.3.2. Rosja w światowym systemie gospodarczym
3.3.2.1. Zagrożenia ekonomiczne Rosji w aspekcie międzynarodowym
3.3.2.2. Rosja jako ośrodek eurazjatyckiej integracji gospodarczej
3.3.3. Potencjał surowcowy jako kwestia bezpieczeństwa narodowego
3.3.3.1. Eksport surowców naturalnych jako narzędzie geopolityki rosyjskiej
3.3.3.2. Kierunki rozwoju polityki rosyjskiej w aspekcie surowcowym
3.4. Bezpieczeństwo informacyjne i militarne w ujęciu integralnym
3.4.1. Bezpieczeństwo informacyjne w kontekście teorii wojen sieciowych
3.4.1.1. Wojna sieciowa przeciwko Rosji
3.4.1.2. Środki masowego przekazu w rosyjskiej polityce bezpieczeństwa
3.4.2. Zagrożenia militarne i terrorystyczne
3.4.2.1. Militaryzm Zachodu jako zagrożenie dla Rosji
3.4.2.2. Zachód jako źródło współczesnego terroryzmu

Rozdział 4. Polityka zagraniczna w tworzeniu bezpieczeństwa narodowego Federacji Rosyjskiej

4.1. Rosja w Duginowskiej koncepcji nowego ładu światowego
4.1.1. Rosja jako gwarant bezpieczeństwa w wielobiegunowym świecie
4.1.1.1. Duginowska interpretacja wielobiegunowości
4.1.1.2. Rola Związku Radzieckiego w kształtowaniu ładu światowego
4.1.1.3. Sytuacja międzynarodowa Rosji w kontekście światowej dominacji Zachodu
4.1.1.4. Międzynarodowy status Rosji w polityce W.W. Putina
4.1.2. Zasada imperialna u źródeł koncepcji rosyjskiej przestrzeni strategicznej
4.1.2.1. Od rosyjskiej interpretacji zasady ograniczonej suwerenności  do Duginowskiej zasady imperialnej
4.1.2.2. Rozpad Związku Radzieckiego jako negatywna realizacja zasady imperialnej
4.1.2.3. Zasada imperialna w kontekście kierunków polityki zagranicznej Rosji
4.2. Kwestie bezpieczeństwa w polityce zagranicznej Rosji
4.2.1. Obszar postulowanej integracji eurazjatyckiej
4.2.1.1. Aplikacja koncepcji rosyjskiej przestrzeni strategicznej w polityce zagranicznej Rosji
4.2.1.2. Projekt Unii Eurazjatyckiej w kontekście Duginowskiego modelu integracji przestrzeni poradzieckiej
4.2.2. Relacje rosyjsko-chińskie w perspektywie bezpieczeństwa Rosji
4.2.2.1. Chiny jako partner i sojusznik Rosji
4.2.2.2. Chiny jako potencjalne zagrożenie dla Rosji
4.2.3. Polityka Rosji wobec wybranych państw nieprzyjaznych
4.2.3.1. Gruzja
4.2.3.2. Polska
4.2.3.3. Ukraina

Zakończenie
Bibliografia
1. Źródła
1.1. Publikacje Aleksandra G. Dugina
1.2. Akty prawne Federacji Rosyjskiej
1.2.1. Dokumenty strategiczne
1.2.2. Ustawy federalne
1.2.3. Dekrety prezydenta Federacji Rosyjskiej
1.2.4. Rozporządzenie Rady Ministrów Federacji Rosyjskiej
2. Literatura przedmiotu
2.1. Biografia i myśl A.G. Dugina
2.2. Rosyjska polityka bezpieczeństwa i polityka zagraniczna
2.3. Rosyjska myśl konserwatywna
2.4. Ogólna problematyka rosjoznawcza
2.5. Problematyka bezpieczeństwa i nauk politycznych
3. Literatura pomocnicza

Bibliografia
1. Źródła
1.1. Publikacje Aleksandra G. Dugina
After Tskhinvali: Interests and Values, „Russian Politics and Law” 47 (2009), nr 3,
s. 61–70.
The Rise of the Fourth Political Theory, London: Arktos, 2017.
Politica  aeterna.  Политический  платонизм  и  «черное  просвещение»,  Москва:
Академический проект, 2020.
В поисках темного Логоса (Философско-богословские очерки), Москва: Акаде-
мический проект, 2014.
Война континентов. Современный мир в геополитической системе координат,
Москва: Академический проект, 2015.
Воображение:  Философия,  социология,  структуры,  Москва:  Академический
проект, 2015.
Геополитика России, Москва: Академический проект, 2014.
Геополитика, Москва: Академический проект, 2015.
Евразийский реванш России, Москва: Алгоритм, 2014.
Крестовый поход солнца, Москва: Арктогея, 1997.
Международные отношения (парадигмы, теории, системы), Москва: Акаде-
мический проект, 2014.
Новая формула Путина. Основы этической политики, Москва: Алгоритм, 2014.
Ноомахия – войны ума. Восточная Европа. Славянский логос. Балканская Навь
и сарматский стиль, Москва: Академический проект, 2018.
Ноомахия – войны ума. Горизонты и цивилизации Евразии. Индоевропейское
наследие и следы Великой Матери, Москва: Академический проект, 2018.
Ноомахия – войны ума. Латинский логос: солнце и крест, Москва: Академиче-
ский проект, 2016.
Ноомахия – войны ума. Логос Европы. Англия или Британия. Морская миссия и
позитивный субъект, Москва: Академический проект, 2015.330 Bibliografia
Ноомахия – войны ума. Логос Европы. Византийский логос. Эллинизм и импе-
рия, Москва: Академический проект, 2016.
Ноомахия – войны ума. Логос Европы: средиземноморская цивилизация во вре-
мени и пространстве, Москва: Академический проект, 2014.
Ноомахия – войны ума. Русский логос I. Царство Земли. Структура русской
идентичности, Москва: Академический проект, 2020 2 .
Ноомахия – войны ума. Русский логос II. Русский историал. Народ и государ-
ство в поисках субъекта, Москва: Академический проект, 2019.
Ноомахия – войны ума. Русский логос III. Образы русской мысли. Солнечный
царь, блик Софии и Русь подземная, Москва: Академический проект, 2020.
Ноомахия – войны ума. Французский логос: Орфей и Мелюзина, Москва: Акаде-
мический проект, 2015.
Ноомахия – войны ума. Цивилизации границ: Россия, американская цивилиза-
ция, семиты и их цивилизация, арабский логос, туранский логос, Москва:
Академический проект, 2014.
Постфилософия.  Три  парадигмы  в  истории  мысли,  Москва:  Академический
проект, 2020.
Русская война, Москва: Алгоритм, 2015.
Русский логос – русский хаос: Социология русского общества, Москва: Акаде-
мический проект, 2015.
Теория  многополярного  мира.  Плюриверсум,  Москва:  Академический  проект,
2015.
Украина – моя война. Геополитический дневник, Москва: Центрполиграф, 2015.
Четвертый путь. Введение в Четвертую политическую теорию, Москва: Ака-
демический проект, 2014.
Этносоциология, Москва: Академический проект, 2014.
1.2. Akty prawne Federacji Rosyjskiej
Конституция Российской Федерации [w redakcji z dnia 3 lipca 2020 roku], http://
www.kremlin.ru/acts/constitution.
1.2.1. Dokumenty strategiczne
Военная доктрина Российской Федерации [25 grudnia 2014 roku], https://rg.ru/2014
/12/30/ doktrina-dok.html.
Доктрина  информационной  безопасности  Российской  Федерации  [5  grudnia
2016 roku], https://rg.ru/2016/12/06/doktrina-infobezobasnost-site-dok.html.
Доктрина  информационной  безопасности  Российской  Федерации  [9  września
2000 roku], http://pravo.gov.ru/proxy/ips/?docbody=&nd=102161033.331 Bibliografia
Концепция внешней политики Российской Федерации [30 listopada 2016 roku],
https://www.mid.ru/foreign_policy/official_documents/-/asset_publisher/
CptICkB6BZ29/content/id/2542248.
Концепция  национальной  безопасности  Российской  Федерации  [10  stycznia
2000 roku], https://www.mid.ru/foreign_policy/official_documents/-/asset_publi-
sher/ CptICkB6BZ29/content/id/589768.
Стратегия национальной безопасности Российской Федерации [2 lipca 2021 roku],
http://publication.pravo.gov.ru/Document/View/0001202107030001.
Стратегия  национальной  безопасности  Российской  Федерации  [31  grudnia  
2015 roku], https://rg.ru/2015/12/31/nac-bezopasnost-site-dok.html.
Стратегия  национальной  безопасности  Российской  Федерации  до  2020  года  
[12 maja 2009 roku], http://kremlin.ru/supplement/424.
Стратегия развития Арктической зоны Российской Федерации и обеспечения на-
циональной безопасности на период до 2035 года [26 października 2020 roku],
http://kremlin.ru/acts/bank/45972.
Стратегия экономической безопасности Российской Федерации на период до
2030 года [13 maja 2017 roku], http://kremlin.ru/acts/bank/41921.
1.2.2. Ustawy federalne
Уголовный  кодекс  Российской  Федерации  [w  redakcji  z  dnia  11  czerwca  2021
roku], http://www.consultant.ru/document/cons_doc_LAW_10699/.
Федеральный  закон  о  безопасности  [7  grudnia  2010  roku,  w  redakcji  z  dnia  9
listopada  2020  roku],  http://pravo.gov.ru/proxy/ips/?docbody=&nd=102144301
&rdk=&intelsearch=.
Федеральный закон о внесении изменений в Федеральный закон «Об увековече-
нии Победы советского народа в Великой Отечественной войне 1941 – 1945
годов» [1 lipca 2021 roku], http://publication.pravo.gov.ru/Document/View/0001
202107010008?index=0&rangeSize=1.
Федеральный  закон  о  мерах  воздействия  (противодействия)  на  недруже-
ственные действия Соединенных Штатов Америки и иных иностранных
государств  [4  czerwca  2018  roku],  http://publication.pravo.gov.ru/Document/
Text/0001201806040032.
Федеральный  конституционный  закон  об  образовании  в  составе  Российской
Федерации нового субъекта Российской Федерации в результате объеди-
нения Читинской области и Агинского Бурятского автономного округа [21
lipca 2007 roku], http://www.consultant.ru/document/cons_doc_LAW_69933/.332 Bibliografia
1.2.3. Dekrety prezydenta Federacji Rosyjskiej
Указ Президента Российской Федерации от 10 января 2000 г. № 24 „О Кон-
цепции  национальной  безопасности  Российской  Федерации”,  http://www.
kremlin.ru /acts/bank/14927.
Указ Президента Российской Федерации от 13 мая 2000 г. № 849 „О полно-
мочном представителе Президента Российской Федерации в федеральном
округе”, https://rg.ru/2000/05/14/okruga-dok-site-dok.html.
Указ Президента Российской Федерации от 26 августа 2008 г. № 1260 „О при-
знании Республики Абхазия”, http://kremlin.ru/acts/bank/27957.
Указ Президента Российской Федерации от 26 августа 2008 г. № 1261 „О при-
знании Республики Южная Осетия”, http://www.kremlin.ru/acts/bank/27958.
Указ  Президента  Российской  Федерации  от  31  декабря  2015  г.  №  683  
„О Стратегии национальной безопасности Российской Федерации”, https://
rg.ru/2015/12/31/nac-bezopasnost-site-dok.html.
Указ Президента Российской Федерации от 28 июля 2016 г. № 375 „О Южном
федеральном  округе”,  http://pravo.gov.ru/proxy/ips/?docbody=&prevDoc=102
065756&backlink=1&&nd=102404834.
Указ Президента Российской Федерации от 23 апреля 2021 г. № 243 „О приме-
нении мер воздействия (противодействия) на недружественные действия
иностранных государств”, https://rg.ru/2021/04/26/protivodeistvie-dok.html.
Указ Президента Российской Федерации от 2 июля 2021 г. № 400 „О Страте-
гии национальной безопасности Российской Федерации”, http://publication.
pravo.gov.ru/Document/View/0001202107030001.
1.2.4. Rozporządzenie Rady Ministrów Federacji Rosyjskiej
Распоряжение Правительства Российской Федерации от 13 мая 2021 г. № 1230-
р  [Перечень  иностранных  государств,  совершающих  недружественные
действия в отношении Российской Федерации], http://publication.pravo.gov.
ru/Document/View/0001202105140026?index=1&rangeSize=1.
2. Literatura przedmiotu
2.1. Biografia i myśl A.G. Dugina
Allensworth Wayne, Dugin and the Eurasian controversy, w: Russian Nationalism
and  the  National  Reassertion  of  Russia,  red.  Marlène  Laruelle,  London–New
York, NY: Routledge, 2009, s. 104–122.333 Bibliografia
Camus Jean-Yves, A Long-Lasting Friendship: Alexander Dugin and the French Ra-
dical Right, w: Eurasianism and the European Far Right: Reshaping the Europe
– Russia Relationship, red. Marlène Laruelle, Lanham, MD: Lexington Books,
2015, s. 79–96.
Diec  Joachim,  Doktryny  faszystowskie  w  Rosji  –  idea  człowieka  i  społeczeństwa,
„Prace Komisji Kultury Słowian PAU” 8 (2012), s. 199–223.
Eberhardt Piotr, Koncepcje geopolityczne Aleksandra Dugina, „Przegląd Geograficz -
ny” 82 (2010), nr 2, s. 221–240.
Globalizm i liberalizm to cywilizacja Antychrysta. Z Aleksandrem Duginem, rosyjskim
filozofem, doradcą Władimira Putina, rozmawia Maciej Pieczyński, „Do Rzeczy”,
nr 1/203 (8 stycznia 2017 roku), s. 68–70.
Höllwerth Alexander, Das sakrale eurasische Imperium des Aleksandr Dugin. Eine
Diskursanalyse  zum  postsowjetischen  russischen  Rechtsextremismus,  Stuttgart
2007.
Savino Giovanni, From Evola to Dugin: The Neo-Eurasianist Connection in Italy, w:
Eurasianism and the European Far Right: Reshaping the Europe – Russia Rela-
tionship, red. Marlène Laruelle, Lanham, MD: Lexington Books, 2015, s. 97–124.
Shekhovtsov  Anton,  Aleksandr  Dugin’s  Neo-Eurasianism  and  the  Russian-Ukra-
inian War, w: The Politics of Eurasianism: Identity, Popular Culture and Russia’s  
Foreign Policy, red. Mark Bassin, Gonzalo Pozo, London–New York, NY: Row-
man & Littlefield, 2017, s. 181–200.
Shekhovtsov Anton, Alexander Dugin and the West European New Right, 1989–1994,
w:  Eurasianism  and  the  European  Far  Right:  Reshaping  the  Europe  –  Russia  
Relationship, red. Marlène Laruelle, Lanham, MD: Lexington Books, 2015, s. 35–53.
Shekhovtsov Anton, Umland Andreas, Is Aleksandr Dugin a Traditionalist? “Neo-
-Eurasianism”  and  Perennial  Philosophy,  „The  Russian  Review”  68  (2009),  
nr 4, s. 662–678.
Shlapentokh Dmitry, Alexander Dugin’s Views on the Middle East, „Space and Poli-
ty” 12 (2008), nr 2, s. 251–268.
Shlapentokh Dmitry, Dugin Eurasianism: A Window on the Minds of the Russian
Elite or an Intellectual Ploy?, „Studies in East European Thought” 59 (2007),  
nr 3, s. 215–236.
Shlapentokh Dmitry, Implementation of an Ideological Paradigm: Early Duginian
Eurasianism and Russia’s Post-Crimean Discourse, „Contemporary Security Po-
licy” 35 (2014), nr 3, s. 380–399.
Składanowski Marcin, Cywilizacja rosyjska według Aleksandra Dugina. Studia hi-
storiozoficzno-antropologiczne , Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2019.
Składanowski Marcin, Konsekwencje upadku Związku Radzieckiego w neoimperia-
lizmie Aleksandra G. Dugina, w: Dezintegracja i upadek ZSRR w perspektywie
ćwierćwiecza, red. Elżbieta Lesiewicz, Paweł Stachowiak, Poznań: Uniwersytet
im. Adama Mickiewicza, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych
i Dziennikarstwa, Poznań 2019, s. 193–204.334 Bibliografia
Składanowski  Marcin,  Kulturowo-cywilizacyjna  tożsamość  Państwa  Izrael  z  per-
spektywy rosyjskiego neokonserwatyzmu w ujęciu Aleksandra G. Dugina, „Studia
Europaea Gnesnensia” 19 (2019), s. 197–213.
Składanowski Marcin, Borzęcki Łukasz, Away from the West: The Cultural Security
of the Russian Federation in Aleksandr G. Dugin’s Eurasian Project, „Wschod-
nioznawstwo” 2018, s. 171–185.
Składanowski  Marcin,  Borzęcki  Łukasz,  Radical  Russianness:  The  Religious  and
Historiosophic Context of Aleksandr Dugin’s Anti-Occidentalism, „Journal for the
Study of Radicalism” 14 (2020), nr 2, s. 65–94.
Александр Дугин, https://www.peoples.ru/state/statesmen/alexander_dugan/.
Дугина уволили из МГУ, https://vz.ru/news/2014/6/27/693142.html.
Краткая биография и основные труды Дугина Александра Гельевича, http://du-
gin.ru/biography.
Шнирельман Виктор, Александр Дугин: возведение моста между эсхатологией
и конспирологией, „Государство, религия, церковь в России и за рубежом”,
2016, nr 4, s. 194–221.
2.2. Rosyjska polityka bezpieczeństwa i polityka zagraniczna
Averre  Derek,  The  Ukraine  Conflict:  Russia’s  Challenge  to  European  Security  
Governance, w: The Ukraine Conflict: Security, Identity and Politics in the Wider
Europe, red. Derek Averre, Kataryna Wolczuk, London–New York, NY: Routled-
ge, 2019, s. 149–175.
Banasik Mirosław, Wojna hybrydowa i jej konsekwencje dla bezpieczeństwa euro-
atlantyckiego, Warszawa: Difin, 2018.
Bekkevold  Jo  Inge,  Sino-Russian  Relations  in  an  Era  of  Sino-US  Rivalry,  w: US  
– China Foreign Relations: Power Transition and Its Implications for Europe and
Asia, red. Robert S. Ross, Øystein Tunsjø, Wang Dong, London–New York, NY:
Routledge, 2021, s. 145–161.
Berryman John, Global (Post)Structural Conditions, w: Routledge Handbook of Rus-
sian Foreign Policy, red. Andrei P. Tsygankov, London–New York, NY: Routled-
ge, 2018, s. 60–78.
Bielawski Radosław, Górnikiewicz Marcin, Magierski Mieczysław, Kubiak Mariusz,
Niewiada Olga, Geopolitical Strategy of the Russian Federation in Relation to the
Epicenter of the Visegrad Group on the Example of Poland in the COVID-19 Pan-
demic, „European Research Studies Journal” 23 (2020), special issue 3, s. 27–32.
Blank Stephen, The dynamics of Russo-Chinese relations, w: The Routledge Handbo-
ok of Asian Security Studies, red. Sumit Ganguly, Andrew Scobell, Joseph Chiny-
ong Liow, London–New York, NY: Routledge, 2018 2 , s. 74–87.
Connolly Richard, The Empire Strikes Back: Economic Statecraft and the Securiti-
zation of Political Economy in Russia, w: The Ukraine Conflict: Security, Identity 335 Bibliografia
and Politics in the Wider Europe, red. Derek Averre, Kataryna Wolczuk, London–
New York, NY: Routledge, 2019, s. 200–223.
Conradi Peter, Who Lost Russia? How the World Entered a New Cold War, London:
Oneworld, 2017.
Curanović Alicja, Przeznaczeni do wielkości! Poczucie misji w polityce zagranicznej.
Przypadek Rosji, Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2020.
De Pedro Nicolás [i in.], Facing Russia’s strategic challenge: Security developments
from the Baltic to the Black Sea, Brussels: The European Parliament’s Committee
on Foreign Affairs, 2017.
Diesen Glenn, Russia’s Geoeconomic Strategy for a Greater Eurasia, London–New
York, NY: Routledge, 2018.
Engström Maria, Contemporary Russian Messianism and New Russian Foreign Poli-
cy, „Contemporary Security Policy” 35 (2014), nr 3, s. 356–379.
Eyvazov Jannatkhan, Ukrainian Crisis – 2014: Political Structure of the Post-Soviet
Region and National Security of Azerbaijan, „Central Asia and the Caucasus” 16
(2015), nr 1, s. 7–23.
Galeotti  Mark,  Russian  Political  War:  Moving  Beyond  the  Hybrid,  London–New
York, NY: Routledge, 2020.
Gerasimov Valery, The Value of Science in Prediction, „Military-Industrial Kurier”,
2003, https://www.ies.be/files/Gerasimov%20HW%20ENG.pdf.
Giebień Helena, Konflikty etniczne we współczesnej Rosji. Zarys problemu , „Wschod-
nioznawstwo” 2016, s. 41–57.
Giles  Keir,  A  Russian  View  on  Landpower,  w: Aleksandr  V.  Rogovoy,  Keir  Giles,
A Russian View on Landpower, Carlisle, PA: Strategic Studies Institute, U.S. Army
War College, 2015, s. 1–16.
Giles Keir, Moscow Rules: What Drives Russia to Confront the West, Washington,
D.C.: Brookings Institution Press, London: Chatham House, 2019.
Górnikiewicz Marcin, Kozicki Bartosz, Bryczek-Wróbel Patrycja, The Impact of the
Coronavirus Pandemic on Russia’s Economic Security: Analysis of Exchange Ra-
tes of Selected Currencies and Energy Resources, „European Research Studies
Journal” 23 (2020), special issue 3, s. 228–238.
Hahn Gordon M., Ukraine Over the Edge: Russia, the West and the „New Cold War”,
Jefferson, NC: McFarland & Company, 2018.
Harrel Yannick, Rosyjska cyberstrategia, tłum. Beata Losson, Warszawa: DiG, 2015.
Hill William H., No Place for Russia: European Security Institutions Since 1989,
New York, NY: Columbia University Press, 2018.
Humphrey Caroline, Concepts of „Russia” and their Relation to the Border with Chi-
na, w: Frontier Encounters: Knowledge and Practice at the Russian, Chinese and
Mongolian Border, red. Franck Billé, Grégory Delaplace, Caroline Humphrey,
Cambridge: Open Book Publishers, 2012, s. 55–70.
Katz Mark N., Can Russian–US Relations Improve?, „Strategic Studies Quarterly”  
8 (2014), nr 2, s. 129–141.336 Bibliografia
Kerr David, Central Asian and Russian Perspectives on China’s Strategic Emergen-
ce, „International Affairs”, 86 (2010), nr 1, s. 127–152.
Kulyk Volodymyr, National Identity in Ukraine: Impact of Euromaidan and the War,
w: The Ukraine Conflict: Security, Identity and Politics in the Wider Europe,
red. Derek Averre, Kataryna Wolczuk, London–New York, NY: Routledge, 2019,  
s. 38–58.
Legucka Agnieszka, Geopolityczne uwarunkowania i konsekwencje konfliktów zbroj-
nych na obszarze poradzieckim, Warszawa: Difin, 2013.
Lesyk Yuliya, Wojna w Dagestanie przykładem operacji antyterrorystycznej Federa-
cji Rosyjskiej, „Wschodnioznawstwo” 2015, s. 351–359.
Mankoff Jeffrey, Russia’s Revival, w: Routledge Handbook of Security Studies, red.
Myriam  Dunn  Cavelty,  Thierry  Balzacq,  London–New  York,  NY:  Routledge,
2018 2 , s. 336–345.
Matsaberidze David, Russia vs. EU/US through Georgia and Ukraine, „Connections”
14 (2015), nr 2, s. 77–86.
Mattson Peter A., Russian Military Thinking – A New Generation of Warfare, „Jour-
nal on Baltic Security” 1 (2015), nr 1, s. 61–70.
Mickiewicz Piotr, Ewolucja rosyjskiej polityki bezpieczeństwa i doktryny obronnej
w drugiej dekadzie XXI w., w: Rosyjska myśl strategiczna i potencjał militarny
w XXI wieku, red. Piotr Mickiewicz, Warszawa: PWN, 2018, s. 129–175.
Mickiewicz Piotr, Polityka bezpieczeństwa i doktryna obronna Federacji Rosyjskiej
na przełomie XX i XXI w., w: Rosyjska myśl strategiczna i potencjał militarny
w XXI wieku, red. Piotr Mickiewicz, Warszawa: PWN, 2018, s. 50–96.
Monaghan Andrew, „An enemy at the gates” or „from victory to victory”? Russian
foreign policy, „International Affairs”  84 (2008), nr 4, s. 717–733.
Morozova Natalia, Geopolitics, Eurasianism and Russian Foreign Policy Under
Putin, „Geopolitics” 14 (2009), nr 4, s. 667–686.
Neuman Iver B., Russia and the Idea of Europe: A study in identity and international
relations, London–New York, NY: Routledge, 2017 2 .
Oliker Olga [i in.], Russian Foreign Policy. Santa Monica, CA: RAND Corporation,
2009.
Panek  Bogdan,  Polityka  Federacji  Rosyjskiej  w  regionie  Europy,  Azji  i  Pacyfiku,
Warszawa: Difin, 2015.
Putin  Vladimir,  Speech  and  the  Following  Discussion  at  the  Munich  Conference  
on Security Policy, http://en.kremlin.ru/events/president/transcripts/24034.
Rojansky Matthew, Russia and Strategic Stability, w: Strategic Stability: Contending
Interpretations, red. Elbridge A. Colby, Michael S. Gerson, Carlisle, PA: Strategic
Studies Institute, U.S. War College Press, 2013, s. 295–342.
Rotfeld Adam Daniel, NATO – Rosja. Geneza, stan obecny, perspektywy, w: Poli-
tyczno-wojskowe implikacje członkostwa Polski w NATO z perspektywy 15-lecia
obecności w strukturach Sojuszu, red. Tomasz Kośmider, Warszawa: AON, 2014,
s. 86–111.337 Bibliografia
Sakwa Richard, Russia against the Rest: The Post-Cold War Crisis of World Order,
Cambridge: Cambridge University Press, 2017.
Sergunin Alexander, Explaining Russian Foreign Policy Behavior: Theory and Prac-
tice, Stuttgart 2016.
Shlapentokh Dmitry, Jihadism in the Post-Soviet Era: The Case of Interaction of The-
oretical and Practical Aspects of the Revolutionary Struggle, „Iran & the Caucasus”
15 (2011), nr 1–2, s. 275–298.
Shlapentokh Dmitry, The Rise of the Russian Khalifat: The View from the Jihadist
Side, „Iran & the Caucasus” 14 (2010), nr 1, s. 117–142.
Snetkov Aglaya, Negotiating the global security dilemma: Interpreting Russia’s se-
curity agenda, w: Interpreting Global Security, red. Mark Bevin, Oliver Daddow,
Ian Hall, London–New York, NY: Routledge, 2016, s. 92–106.
Stent Angela E., Restoration and Revolution in Putin’s Foreign Policy, „Europe–Asia
Studies” 60 (2008), nr 6, s. 1089–1106.
Treaty between the United States of America and the Russian Federation on Measu-
res for the Further Reduction and Limitation of Strategic Offensive Arms (New
START),  https://www.nti.org/learn/treaties-and-regimes/treaty-between-the-uni-
ted-states-of-america-and-the-russian-federation-on-measures-for-the-further-
reduction-and-limitation-of-strategic-offensive-arms/.
Trenin Dmitri, What Is Russia Up To in the Middle East?, Cambridge–Medford, MA:
Polity, 2019.
Tsygankov Andrei P., Russia and the West from Alexander to Putin: Honor in Inter-
national Relations, Cambridge: Cambridge University Press, 2014.
Tsygankov Andrei P., Russia’s Foreign Policy: Change and Continuity in National
Identity, Lanham, MD: Rowman & Littlefield, 2016 4 .
Tsygankov Andrei P., Self and Other in International Relations Theory: Learning
from Russian Civilizational Debates, „International Studies Review” 10 (2008),
nr 4, s. 762–775.
Tsygankov Andrei P., The Irony of Western Ideas in a Multicultural World: Russians’
Intellectual Engagement with the „End of History” and „Clash of Civilizations”,
„International Studies Review” 5 (2003), s. 53–76.
Welch Larson Deborah, Shevchenko Alexei, Russia says no: Power, status, and emo-
tions  in  foreign  policy,  „Communist  and  Post-Communist  Studies”  47  (2014),  
nr 3–4, s. 269–279.
Wojnowski Michał, Koncepcja „wojny nowej generacji” w ujęciu strategów Szta-
bu Generalnego Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej, „Przegląd Bezpieczeństwa  
Wewnętrznego” 2015, nr 13(7), s. 13–39.
Yost David S., The Budapest Memorandum and Russia’s intervention in Ukraine,
„International Affairs” 91 (2015), nr 3, s. 505–538.
Аксенов В.С. [i in.], Мировой финансовый кризис и экономическая безопасность
России: анализ, проблемы и перспективы, Москва: Экономика, 2010.338 Bibliografia
Борко Ю.А., Европейский союз – Россия: прошлое, настоящее, будущее, w: Ев-
ропейский союз в поиске глобальной роли: Политика, экономика, безопас-
ность, red. Ал.А. Громыко, М.Г. Носов, Москва: Весь Мир, 2015, s. 60–92.
Вирен Георгий В., Третья мировая… информационная. Информационные вой-
ны в медиапространстве, Москва: Звонница-МГ, 2018.
Воронова Ольга Е., Трушин Александр С., Глобальная информационная война
против России, Москва: Яуза-каталог, 2019.
Данилов Д.А., Формирование системы европейской безопасности, w: Безопас-
ность Европы, red. В.В. Журкин, Москва: Весь Мир, 2011, s. 11–70.
Добреньков  Владимир  И.,  Агапов  Платон  В.,  Война  и  безопасность  России  
в XXI веке, Москва: Академический проект, 2011.
Иванов Игорь С., Европейский вектор внешней политики современной России,
Москва: Э, 2018.
Иванова В.В., Черников А.В., Внешняя политика России в 90 гг. ХХ века: «инте-
грация в систему цивилизованных государств» или предательство националь-
ных  интересов,  https://danilevsky.ru/dokladyi-konferentsiy/vneshnyaya-politika-
rossii-v-90-gg-hh-veka-integratsiya-v-sistemu-tsivilizovannyih-gosudarstv-ili-
predatelstvo-natsionalnyih-interesov-ivanova-v-v-chernikov-a-v/.
Кандель П.Е., Региональные конфликты в Европе и их урегулирование: Южная
Осетия, Абхазия, Косово, Приднестровье, Нагорный Карабах, Кипр, w: Без-
опасность Европы, red. В.В. Журкин, Москва: Весь Мир, 2011, s. 178–212.
Костин Владимир И., Костина Анна В., Национальная безопасность современ-
ной России. Экономические и социокультурные аспекты, Москва: ЛЕНАНД,
2016 3 .
Лавров Сергей В., О праве, правах и правилах, https://www.mid.ru/foreign_policy/
news/-/asset_publisher/cKNonkJE02Bw/content/id/4801890.
Лукьянов Федор А., Предисловие. Эпоха беспорядка, w: Россия в глобальной
политике: Новые правила игры без правил, red. Федор А. Лукьянов, Москва:
Эксмо, 2015, s. 7–15.
Мазур А.Ю., Россия и контроль над вооружениями в Европе, w: Безопасность
Европы, red. В.В. Журкин, Москва: Весь Мир, 2011, s. 235–368.
Макаров Дмитрий В., Проблемы межконфессиональных отношений на Кавказе,
w: Кавказ, Россия, Европа: Проблемы региональной безопасности, Москва:
Центр стратегических и политических исследований, Фонд Розы Люксембург,
2003, s. 137–145.
Маркедонов Сергей М., Россия и Запад: центральный конфликт?, w: Россия
и мир в 2020 году. Контуры тревожного будущего. Геополитический ана-
лиз, red. Андрей О. Безруков, Андрей А. Сушенцов, Москва: Эксмо, 2016,  
s. 28–46.
Мастюгина  Татьяна  М.,  Перепелкин  Лев  С.,  Демографические  и  миграцион-
ные процессы в Российской Федерации: 1990 гг., w: Кавказ, Россия, Европа: 339 Bibliografia
Проблемы региональной безопасности, Москва: Центр стратегических и по-
литических исследований, Фонд Розы Люксембург, 2003, s. 73–105.
Мастюгина Татьяна М., Перепелкин Лев С., Региональные процессы в Россий-
ской Федерации: 1990 гг., w: Кавказ, Россия, Европа: Проблемы региональ-
ной безопасности, Москва: Центр стратегических и политических исследо-
ваний, Фонд Розы Люксембург, 2003, s. 46–72.
Панарин Игорь Н., Гибридная война. Теория и практика, Москва: Горячая ли-
ния – Телеком, 2020.
Путин  Владимир  В.,  Об  историческом  единстве  русских  и  украинцев,  http://
kremlin.ru/events/president/news/66181.
Сараджева Ольга В., Социально-экономические развитие России в аспекте эко-
номической безопасности, Москва: Спутник+, 2015.
Сурков Владислав Ю., Суверенитет – это политический синоним конкуренто-
способности, http://www.rosbalt.ru/main/2006/03/09/246302.html.
Чекинов Сергей Г., Богданов Сергей А., Асимметричные действия по обеспе-
чению военной безопасности России, „Военная мысль” 2010, nr 3, s. 13–22.
Чумаков А.Н., Миграция как глобальное явление и актуальные проблемы совре-
менной России, w: Вопрос национальной идентичности в контексте глоба-
лизации, red. А.Н. Чумаков, Москва: Проспект, 2015, s. 137–141.
Шамахов Владимир А., Ковалев Андрей А., Военная безопасность России и ее
информационная политика в эпоху цивилизационных конфликтов, Москва:
РИОР, ИНФРА-М, 2020.
Эмиров  Рашид  М.,  Приоритеты  национальной  безопасности  Российской  
Федерации на Северном Кавказе, Москва: Логос, 2011.
2.3. Rosyjska myśl konserwatywna
Agadjanian Alexander,  Rousselet  Kathy,  Globalization  and  Identity  Discourse  in
Russian Orthodoxy, w: Eastern Orthodoxy in a Global Age: Tradition Faces the
Twenty-First  Century,  red.  Victor  Roudometoff,  Alexander  Agadjanian,  Jerry
Pankhurst, Walnut Creek, California: AltaMira Press, 2005, s. 29–57.
Alexseev Mikhail A., Hale Henry E., Rallying ’round the leader more than the flag:
Changes in Russian nationalist public opinion 2013–14, w: The New Russian Na-
tionalism: Imperialism, Ethnicity and Authoritarianism 2000–2015, red. Pål Kolstø,
Helge Blakkisrud, Edinburgh: Edinburgh University Press, 2016, s. 192–220.
Aptekman Marina, Kabbalah, Judeo-Masonic Myth, and Post-Soviet Literary Disco-
urse: From Political Tool to Virtual Parody, „The Russian Review” 65 (2006),  
nr 4, s. 657–681.
Bassin Mark, Lev Gumilev and the European New Right, w: Entangled Far Rights:
A Russian-European Intellectual Romance in the Twentieth Century, red. Marlène
Laruelle, Pittsburgh, PA: University of Pittsburgh Press, 2018, s. 179–202.340 Bibliografia
Bassin Mark, Lev Gumilev, Russian Nationalists, and the Troubled Emergence  
of  Neo-Eurasianism,  w:  Between  Europe  and  Asia:  The  Origins,  Theories,
and Legacies of Russian Eurasianism, red. Mark Bassin, Sergey Glebov, Marlène
Laruelle, Pittsburgh, PA: University of Pittsburgh Press, 2015, s. 165–186.
Bassin Mark, The Gumilev Mystique: Biopolitics, Eurasianism, and the Construction
of Community in Modern Russia, Ithaca–London: Cornell University Press, 2016.
Breczko Jacek, Eurazjatyzm – rosyjska idea imperialna spajana nienawiścią, w: Nie-
nawiść w życiu publicznym. Sfera społeczna, red. Joanna Mysona-Byrska, Jakub
Synowiec, Kraków: Wydawnictwo Naukowe UPJPII, 2015, s. 153–171.
Engelstein Laura, Holy Russia in Modern Times: An Essay on Orthodoxy and Cultu-
ral Change, „Past & Present” 173 (2001), s. 129–156.
Erşen Emre, Neo-Eurasianism and Putin’s ‘Multipolarism’ in Russian Foreign Poli-
cy, „Turkish Review of Eurasian Studies” 4 (2004), s. 135–172.
Evans Geoffrey, Northmore-Ball Ksenia, The Limits of Secularization? The Resurgence
of Orthodoxy in Post-Soviet Russia, „Journal for the Scientific Study of Religion”
51 (2012), nr 4, s. 795–808.
Gessen Masha, The Future is History: How Totalitarianism Reclaimed Russia, New
York, NY: Riverhead Books, 2017.
Glebov Sergey, From Empire to Eurasia: Politics, Scholarship, and Ideology in Russian
Eurasianism, 1920s – 1930s, DeKalb, IL: Northern Illinois University Press, 2017.
Goble  Paul,  Russian  national  identity  and  the  Ukrainian  crisis,  „Communist  and
Post-Communist Studies” 49 (2016), nr 1, s. 37–43.
Hale Henry E., How nationalism and machine politics mix in Russia, w: The New
Russian Nationalism: Imperialism, Ethnicity and Authoritarianism 2000–2015,
red. Pål Kolstø, Helge Blakkisrud, Edinburgh: Edinburgh University Press, 2016,
s. 221–248.
Kolstø Pål, The ethnification of Russian nationalism , w: The New Russian Nationa-
lism: Imperialism, Ethnicity and Authoritarianism 2000 – 2015, red. Pål Kolstø,
Helge Blakkisrud, Edinburgh: Edinburgh University Press, 2016, s. 18–45.
Laruelle  Marlène,  Russia  as  an  anti-liberal  European  civilisation,  w:  The  New
Russian Nationalism: Imperialism, Ethnicity and Authoritarianism 2000–2015,  
red. Pål Kolstø, Helge Blakkisrud, Edinburgh: Edinburgh University Press, 2016,
s. 275–297.
Laruelle  Marlène,  Russian  Eurasianism:  An  Ideology  of  Empire,  tłum.  Mischa  
Gabowitsch, Washington, D.C.: Woodrow Wilson Center Press, Baltimore, MD:
The Johns Hopkins University Press, 2012.
Laruelle Marlène, Russian Nationalism: Imaginaries, Doctrines, and Political Bat-
tlefields, London–New York, NY: Routledge, 2020.
Laruelle  Marlène,  The  „Third  Continent”  Meets  the  „Third  Way”:  Eurasianism’s
Reading of Fascism, w: Entangled Far Rights: A Russian-European Intellectual
Romance in the Twentieth Century, red. Marlène Laruelle, Pittsburgh, PA: Univer-
sity of Pittsburgh Press, 2018, s. 47–60.341 Bibliografia
Laruelle Marlène, The Paradoxical Legacy of Eurasianism in Contemporary Russia,
w: Between Europe and Asia: The Origins, Theories, and Legacies of Russian
Eurasianism,  red.  Mark  Bassin,  Sergey  Glebov,  Marlène  Laruelle,  Pittsburgh,  
PA: University of Pittsburgh Press, 2015, s. 187–193.
March Luke, Nationalism, w: Routledge Handbook of Russian Foreign Policy, red.
Andrei P. Tsygankov, London–New York, NY: Routledge, 2018, s. 79–98.
Noordenbos Boris, Ironic imperialism: How Russian patriots are reclaiming postmo-
dernism, „Studies in East European Thought”, 63 (2011), nr 2, s. 147–158.
Pain Emil, The imperial syndrome and its influence on Russian nationalism, w:  
The New Russian Nationalism: Imperialism, Ethnicity and Authoritarianism
2000–2015, red. Pål Kolstø, Helge Blakkisrud, Edinburgh: Edinburgh University
Press, 2016, s. 46–74.
Papkova Irina, The Orthodox Church and Russian Politics, Washington, D.C.: Wo-
odrow Wilson Center, 2011.
Pozo Gonzalo, Eurasianism in Russian Foreign Policy: The Case of the Eurasian
Economic Union, w: The Politics of Eurasianism: Identity, Popular Culture and
Russia’s Foreign Policy, red. Mark Bassin, Gonzalo Pozo, London–New York,
NY: Rowman & Littlefield, 2017, s. 161–179.
Raskin Dmitriy, Russian Nationalism and Issues of Cultural and Civilizational Iden-
tity, „Russian Politics and Law” 46 (2008), nr 6, s. 28–40.
Robinson Paul, Russian Conservatism, Ithaca–London: Northern Illinois University
Press, 2019.
Shekhovtsov Anton, Russia and the Western Far Right: Tango Noir, London–New
York, NY: Routledge, 2018.
Shlapentokh Dmitry, Russian Nationalists as Georgian Allies, „Iran & the Caucasus”
16 (2012), nr 3, s. 337–353.
Smith Graham, The Masks of Proteus: Russia, Geopolitical Shift and the New Eura-
sianism, „Transactions of the Institute of British Geographers” 24 (1999), nr 4,  
s. 481–494.
Stöckl Kristina, Modernity and Its Critique in 20 th  Century Russian Orthodox Tho-
ught, „Studies in East European Thought” 58 (2006), nr 4, s. 243–269.
Torbakov Igor, After Empire: Nationalist Imagination and Symbolic Politics in Russia
and Eurasia in the Twentieth and Twenty-First Century, Stuttgart 2018.
Tuminez  Astrid  S.,  Russian  Nationalism  Since  1856:  Ideology  and  the  Making  
of Foreign Policy, Lanham, MD: Rowman & Littlefield, 2000.
Umland Andreas, Russia’s new „special path” after the orange revolution: Radical
anti-westernism and paratotalitarian neo-authoritarianism in 2005–8, „Russian
Politics and Law” 50 (2012), nr 6, s. 19–40.
Varga Mihai, How Political Opportunities Strengthen the Far Right: Understanding
the  Rise  in  Far-Right  Militancy  in  Russia,  „Europe-Asia  Studies”  60  (2008),  
nr 4, s. 561–579.342 Bibliografia
Verkhovsky  Alexander,  Future  prospects  of  contemporary  Russian  nationalism,  
w: Russian Nationalism and the National Reassertion of Russia, red. Marlène
Laruelle, London – New York, NY: Routledge, 2009, s. 89–103.
Wyciszkiewicz Ernest, Współczesna Rosja wobec Zachodu, Łódź 2003.
Абалов Александр, Иноземцев Владислав, Бесконечная империя: Россия в поис-
ках себя, Москва: Альпина Паблишер, 2021.
Бердяев Николай А., Евразийцы, w: Николай С. Трубецкой, Наследие Чингисха-
на, Москва: Эксмо, 2007, s. 5–17.
Бердяев Николай А., Самопознание, Москва: Эксмо, Харьков: Фолио, 2006.
Данилевский Николай Я., Россия и Европа, Москва: Де’Либри, 2018.
Кара-Мурза Сергей Г., Вызовы и угрозы России, Москва: Научный эксперт, 2015.
Кара-Мурза Сергей Г., Россия и Запад: Парадигмы цивилизаций, Москва: Ака-
демический проект, 2013.
Кобяков А.Б., Аверьянов В.В. [i in.], Русская доктрина. Государственная идео-
логия эпохи Путина, Москва: Институт русской цивилизации, 2016.
Носачев Павел Г., Интегральный традиционализм: между политикой и эзоте-
рикой, „Государство, религия, церковь в России и за рубежом”, 2013, nr 4,  
s. 203–222.
Путин  Владимир  В.,  Открытие  Ассамблеи  Межпарламентского  союза
[14  października  2017  roku],  http://kremlin.ru/events/president/transcripts/
speeches/55838.
Путин: размещение американских систем ПРО в Европе – это наращивание
ядерного потенциала, https://tass.ru/politika/3279509.
Путин: Россия уважает суверенитет Украины и хотела бы, чтобы это делали
и другие страны, https://tass.ru/politika/2295075.
Тренин Дмитрий, Post-Imperium. Евразийская история, Москва: Российская по-
литическая энциклопедия, 2012.
Яблоков Илья, Русская культура заговора. Конспирологические теории на по-
стсоветском пространстве, Москва: Альпина нон-фикшн, 2020.
2.4. Ogólna problematyka rosjoznawcza
Campana Aurélie, The Chechen Memory of Deportation: From Recalling a Silenced
Past to the Political Use of Public Memory, w: Public Memory, Public Media
and the Politics of Justice, red. Philip Lee, Pradip N. Thomas, London: Palgrave
Macmillan, 2012, s. 141–162.
Evans Alfred B., Jr., Putin’s Legacy and Russia’s Identity, „Europe–Asia Studies”  
60 (2008), nr 6, s. 899–912.
Goode J. Paul, The Decline of Regionalism in Putin’s Russia: Boundary Issues, Lon-
don–New York, NY: Routledge, 2017.343 Bibliografia
Hale Henry E., Laruelle Marlène, Rethinking Civilizational Identity from the Bot-
tom Up: A Case Study of Russia and a Research Agenda, „Nationalities Papers”  
48 (2020), nr 3, s. 585–602.
Laqueur Walter, After the Fall: Russia in Search of a New Ideology, „World Affairs”,
176 (2014), nr 6, s. 71–77.
Laruelle Marlène, Radvanyi Jean, Understanding Russia: The Challenges of Trans-
formation, Lanham, MD: Rowman & Littlefield, 2019.
Monaghan  Andrew,  The  Vertikal:  Power  and  Authority  in  Russia,  „International  
Affairs” 88 (2012), nr 1, s. 1–16.
Orbach Alexander, The Jewish People’s Group and Jewish Politics in Tsarist Russia
1906–1914, „Modern Judaism” 10 (1990), nr 1, s. 1–15.
Pomper Philip, The Evolution of the Russian Tradition of State Power, „History and
Theory”, 51 (2012), nr 4, s. 61–88.
Reuter Ora John, The Politics of Dominant Party Formation: United Russia and
Russia’s Governors, „Europe–Asia Studies” 62 (2010), nr 2, s. 297–327.
Sakwa  Richard,  Putin’s  Leadership:  Character  and  Consequences,  „Europe–Asia
Studies” 60 (2008), nr 6, s. 879–897.
Sakwa Richard, Russia’s Futures, Cambridge – Medford, MA: Polity Press, 2019.
Sakwa Richard, Russian Politics and Society, London–New York, NY: Routledge,
2021 5 .
Vatchagaev Mairbek, Remembering the 1944 Deportation: Chechnya’s Holocaust,
https://jamestown.org/program/remembering-the-1944-deportation-chechnyas-
-holocaust-2/.
Zamieszki w Kabardo-Bałkarii, https://naviny.belsat.eu/pl/news/w-kabardo-balkarii-
wybuchly-gwaltowne-zamieszki-z-powodu-bitwy-sprzed-310-lat/.
В России объединят НАО и Архангельскую область, https://www.rbc.ru/politics/
12/05/2020/5ebaf5729a7947990e3e5436.
Власти  Коми  выступили  против  присоединения  к  Архангельской  области,
https://www.rbc.ru/politics/20/05/2020/5ec58c489a79475ea3b09653.
Зеньковский  Василий  В.,  История  русской  философии,  t.  1,  Ростов-на-Дону:
Феникс, 1999.
Казанцев А.А., „Суверенная демократия” в современной России: структура
концепта и идеологемы, http://www.civisbook.ru/files/File/Kazanzev_suv.pdf.
Министр культуры считает, что у россиян есть лишняя хромосома, https://
www.bfm.ru/news/205650.
Неретина Светлана С., Свобода воли как проблемный узел России, w: Пути Рос-
сии. Новый старый порядок – вечное возвращение?, red. Марина Г. Пугаче-
ва, Александр Филиппов Ф., Москва: Новое литературное обозрение, 2016,
s. 143–157.
Никольский Сергей А., Филимонов Виктор П., Русское мировоззрение, t. 1, Мо-
сква: Прогресс, Традиция, 2008.344 Bibliografia
Операция дедолларизация: Как Россия сбросит доллары из ФНБ и при этом
не  продаст  ни  цента?,  https://www.finanz.ru/novosti/valyuty/operaciya-de -
dollarizaciya-kak-rossiya-sbrosit-dollary-iz-fnb-i-pri-etom-ne-prodast-ni-
centa-1030492196.
Президент: Россия всегда будет уважать суверенитет Украины, https://rg.ru/
2014/12/04/suverenitet-site-anons.html.
Принят закон о бесплатной газификации в России, http://duma.gov.ru/news/51648/.
Путин Владимир В., Обращение Президента Российской Федерации [18 marca
2014 roku], http://kremlin.ru/events/president/news/20603.
Путин заявил о бесконечном генетическом коде России, https://rg.ru/2021/02/14/
putin-zaiavil-o-beskonechnom-geneticheskom-kode-rossii.html.
Путин  назвал  генетический  код  россиян,  https://rg.ru/2017/11/04/putin-nazval-
-geneticheskij-kod-rossiian.html.
Путин назвал Россию отдельной цивилизацией, https://rg.ru/2020/05/17/putin-na-
zval-rossiiu-otdelnoj-civilizaciej.html.
Путин рассказал о национальной идее России, https://tass.ru/obschestvo/8438743.
Путин указал на различие в генетическом коде россиян и американцев, https://
iz.ru/1138901/2021-03-18/putin-ukazal-na-razlichie-v-geneticheskom-kode-
rossiian-i-amerikantcev.
Путин: национальная идея в России – это патриотизм, https://ria.ru/20160203/
1369184806.html.
Путин:  Сохраняя  духовность  и  впитывая  новое,  Россия  останется  собой,
https://tsargrad.tv/news/putin-sohranjaja-duhovnost-i-vpityvaja-novoe-rossija-
ostanetsja-soboj_98481.
Чадаев Алексей, Путин. Наши ценности, Москва: Эксмо, 2018.
2.5. Problematyka bezpieczeństwa i nauk politycznych
Adamson  Fiona  B.,  The  Changing  Geography  of  Global  Security,  w:  The  Oxford
Handbook of International Security, red. Alexandra Gheciu, William C. Wohlforth,
Oxford: Oxford University Press, 2018, s. 319–333.
Alexandrova-Arbatova Nadia, New concepts of sovereignty: Shared versus Westpha-
lian sovereignty, w: What Kind of Sovereignty? Examining Alternative Governan-
ce Methods in the South Caucasus. 8 th  Workshop of the Study Group Regional Sta-
bility in the South Caucasus, red. Ernst M. Felberbauer, Frederic Labarre, Vienna:
National Defence Academy, 2014, s. 23–30.
Aras Bülent, Fidan Hakan, Turkey and Eurasia: Frontiers of a new geographic ima-
gination, „New Perspectives on Turkey” 40 (2009), s. 195–217.
Balcerowicz Bolesław, Interwencja w Iraku 2003–2010. Katastrofa w wojnie z wybo-
ru, w: Wojny Zachodu. Interwencje zbrojne państw zachodnich po zimnej wojnie,
red. Marek Madej, Warszawa: Scholar, 2017, s. 147–177.345 Bibliografia
Bielawski  Radosław,  Grenda  Bogdan,  Wybrane  zagadnienia  cyberbezpieczeństwa
narodowego, Wrocław, Exante, 2019.
Bieńczyk-Missala Agnieszka,  Interwencja  w  Kosowie  –  pierwsza  wojna  o  prawa
człowieka, w: Wojny Zachodu. Interwencje zbrojne państw zachodnich po zimnej
wojnie, red. Marek Madej, Warszawa: Scholar, 2017, s. 80–105.
Biscop Sven, European Strategy in the 21st Century: New Future for Old Power,
London–New York, NY: Routledge, 2019.
Bobić Marinko, Why Minor Powers Risk Wars with Major Powers: A Comparative
Study of the Post-Cold War Era, Bristol: Bristol University Press, 2019.
Booth  Ken,  Wheeler  Nicholas  J.,  The  Security  Dilemma:  Fear,  Cooperation  and
Trust in World Politics, Basingstoke–New York, NY: Palgrave Macmillan, 2008.
Bourne Mike, Understanding Security, Basingstoke–New York, NY: Palgrave Mac-
millan, 2014.
Breslin Shaun, China Risen? Studying Chinese Global Power, Bristol: Bristol Uni-
versity Press, 2021.
Bros Thierry, Energy Security, w: The Oxford Handbook of International Security,
red. Alexandra Gheciu, William C. Wohlforth, Oxford: Oxford University Press,
2018, s. 432–441.
Buzan  Barry,  Great  Powers,  w:  The  Oxford  Handbook  of  International  Security,
red. Alexandra Gheciu, William C. Wohlforth, Oxford: Oxford University Press,
2018, s. 639–652.
Buzan Barry, Hansen Lene, The Evolution of International Security Studies, Cam-
bridge: Cambridge University Press, 2009.
Buzan Barry, People, States & Fear: An Agenda for International Security Studies in
the Post-Cold War Era, Colchester: ECPR, 2016.
Buzan Barry, Polarity, w: Security Studies: An Introduction, red. Paul D. Williams,
Matt McDonald, London–New York, NY: Routledge, 2018 3 , s. 147–160.
Cebrowski Arthur K., Garstka John H., Network-Centric Warfare: Its Origin and Futu-
re, „Proceedings of the U.S. Naval Institute” 1998, https://www.usni.org/magazines/
proceedings/1998/january/network-centric-warfare-its-origin-and-future. [Przekład
rosyjski: Сетецентричная война: Ее происхождение и будущее, www.geopoli-
tica.ru/article/setecentrichnaya-voyna-ee-proishozhdenie -i-budushchee].
Chernobrov Dmitry, Who is the modern ’traitor’? ’Fifth column’ accusations in US
and UK politics and media, „Politics” 39 (2019), nr 3, s. 347–362.
Coker Christopher, The Rise of the Civilizational State, Cambridge–Medford, MA:
Polity Press, 2019.
Dalby  Simon,  Anthropocene  Geopolitics:  Globalization,  Security,  Sustainability,  
Ottawa: University of Ottawa Press, 2020.
De Haas Marcel, Tibold Andrej, Cillessen Vincent, Geo-strategy in the South Cau-
casus: Power Play and Energy Security of States and Organisations, The Hague:
Netherlands Institute of International Relations ’Clingendael’, 2006.346 Bibliografia
Drabik  Krzysztof,  Podmiotowy  wymiar  bezpieczeństwa  w  perspektywie  naukowej
deskrypcji, w: W poszukiwaniu tożsamości nauk o bezpieczeństwie, red. Juliusz
Piwowarski, Janusz Gierszewski, Warszawa: Difin, 2018, s. 43–61.
Freire Maria Raquel, The Shanghai Cooperation Organization, w: Routledge Hand-
book of Russian Foreign Policy, red. Andrei P. Tsygankov, London–New York,
NY: Routledge, 2018, s. 400–409.
Garibov Azad, Security Dynamics in the South Caucasus since Independence: Intercon-
nected Threats and Security Interdependence, „Caucasus International” 7 (2017),  
nr 1, s. 59–76.
Gel’man Vladimir, Introduction: Politics of fear, w: Global Encyclopaedia of Infor-
mality, t. 2: Understanding Social and Cultural Complexity, red. Alena Ledeneva,
London: UCL Press, 2018, s. 420–424.
Glaser Charles L., Realism, w: Contemporary Security Studies, red. Alan Collins,
Oxford: Oxford University Press, 2019 5 , s. 13–29.
Glen Andrzej, Granice materialne i formalne nauk o bezpieczeństwie, w: Granice
tożsamości  nauk  o  bezpieczeństwie.  Perspektywa  materialna  i  formalna,  red.  
Tomasz Kośmider, Waldemar Kitler, Warszawa: Difin, 2017, s. 15–39.
Goldfrank Walter L., Paradigm Regained? The Rules of Wallerstein’s World-System
Method, „Journal of World-System Research” 11 (2000), nr 2, s. 150–195.
Gryz Jarosław, Nowakowska-Krystman Aneta, Boguszewski Łukasz, Kluczowe kom-
petencje systemu bezpieczeństwa narodowego, Warszawa: Difin, 2017.
Hehir Aidan, Humanitarian Intervention, w: Routledge Handbook of Security Studies,
red. Myriam Dunn Cavelty, Thierry Balzacq, London–New York, NY: Routledge,
2018 2 , s. 415–424.
Henderson Errol A., Mistaken Identity: Testing the Clash of Civilizations Thesis in Light
of Democratic Peace Claims, „British Journal of Political Science” 34 (2004), nr 3,
s. 539–554.
Hołyst  Brunon,  Bezpieczeństwo,  t.  3:  Bezpieczeństwo  społeczeństwa,  Warszawa:
PWN, 2015.
Hołyst Brunon, Bezpieczeństwo, t. 5: Programy promocji, Warszawa: PWN, 2017.
Hołyst Brunon, Przeciwko życiu, t. 1: Perspektywy badawcze problematyki zagrożeń
życia, Warszawa: PWN, 2017.
Hołyst Brunon, Terroryzm, tt. 1–2, Warszawa: LexisNexis, 2011.
Hołyst Brunon, Zagrożenia ładu społecznego, t. 1–2, Warszawa: PWN, 2013–2014.
Hough Peter, Understanding Global Security, London–New York, NY: Routledge,
2018 4 .
Huntington Samuel P., Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, tłum.
Hanna Jackowska, Warszawa: Muza, 2005.
Ismailov Eldar, Papava Vladimer, A new concept for the Caucasus, „Southeast Euro-
pean and Black Sea Studies” 8 (2008), nr 3, s. 283–298.
Jagusiak  Bogusław,  Bezpieczeństwo  socjalne  współczesnego  państwa,  Warszawa:
Difin, 2015.347 Bibliografia
Jakobsen Peter Viggo, New threats to European security, w: Contemporary European
Security, red. David J. Galbreath, Jocelyn Mawdsley, Laura Chappell, London  
– New York, NY: Routledge, 2019, s. 153–172.
Jaskuła Sylwia, Bezpieczeństwo kulturowe w świecie hybrydalnym. Aspekty teore-
tyczne i metodologiczne, w: Granice tożsamości nauk o bezpieczeństwie. Perspek-
tywa materialna i formalna, red. Tomasz Kośmider, Waldemar Kitler, Warszawa:
Difin, 2017, s. 202–218.
Jensen Michael A., Elman Colin, Realisms, w: Security Studies: An Introduction, red. Paul
D. Williams, Matt McDonald, London–New York, NY: Routledge, 2018 3 , s. 17–32.
Jessop Bob, The State and State-Building, w: The Oxford Handbook of Political Insti-
tutions, red. R.A.W. Rhodes, Sarah A. Binder, Bert A. Rockman, Oxford: Oxford
University Press, 2008, s. 111–130.
Kitler Waldemar, Bezpieczeństwo narodowe RP. Podstawowe kategorie, uwarunko-
wania, system, Warszawa: AON, 2011.
Kitler Waldemar, Domena bezpieczeństwa źródłem refleksji nad przedmiotem i celem
nauk o bezpieczeństwie w klasyfikacji nauk, w: Granice tożsamości nauk o bez-
pieczeństwie. Perspektywa materialna i formalna, red. Tomasz Kośmider, Walde-
mar Kitler, Warszawa: Difin, 2017, s. 80–95.
Korzeniowski Leszek F., Podstawy nauk o bezpieczeństwie, Warszawa: Difin, 2017 2 .
Krasner Stephen D., Sharing Sovereignty: New Institutions for Collapsed and Failing
States, „International Security” 29 (2004), nr 2, s. 85–120.
Kubiński Marek, Chrobak Ryszard, Zagrożenia bezpieczeństwa państwa, „Zeszyty
Naukowe Akademii Sztuki Wojennej” 4 (2013), s. 249–263.
Lake David A., The State and International Relations, w: The Oxford Handbook  
of International Relations, red. Christian Reus-Smit, Duncan Snidal, Oxford:
Oxford University Press, 2010, s. 41–61.
Linklater Andrew, The Idea of Civilization and the Making of the Global Order, Bri-
stol: Bristol University Press, 2021.
Lottholz Philipp, Lemay-Hébert Nicolas, Re-reading Weber, re-conceptualizing sta-
te-building: from neo-Weberian to post-Weberian approaches to state, legitimacy
and state-building, „Cambridge Review of International Affairs” 29 (2016), nr 4,
s. 1467–1485.
Marszałek Maciej, Wojny nieregularne: przeszłość i przyszłość. Doświadczenia i wnio-
ski, Warszawa: Difin, 2016.
Mearsheimer John J., The Great Delusion: Liberal Dreams and International Reali-
ties, New Heaven–London: Yale University Press, 2018.
Mickiewicz  Piotr,  System  bezpieczeństwa  narodowego  w  rozwiązaniach  systemo-
wych wybranych państw, Warszawa: Difin, 2018 2 .
Nation Craig, What Kind of Sovereignty?, w: What Kind of Sovereignty? Examining
Alternative Governance Methods in the South Caucasus. 8 th  Workshop of the Stu-
dy Group Regional Stability in the South Caucasus, red. Ernst M. Felberbauer,
Frederic Labarre, Vienna: National Defence Academy, 2014, s. 33–41.348 Bibliografia
Niva Steve, Contested Sovereignties and Postcolonial Insecurities in the Middle East,
w: Cultures of Insecurity: States, Communities, and the Production of Danger,
red. Jutta Weldes, Mark Laffey, Hugh Gusterson, Raymond Duvall, Minneapolis,
MN: University of Minnesota Press, 1999, s. 147–172.
Nowak Eugeniusz, Nowak Maciej, Zarys teorii bezpieczeństwa narodowego, War-
szawa: Difin, 2015 2 .
Nyman Jonna, Securitization, w: Security Studies: An Introduction, red. Paul D. Wil-
liams, Matt McDonald, London–New York, NY: Routledge, 2018 3 , s. 100–113.
Omelicheva Mariya Y., Central Asia, w: Routledge Handbook of Russian Foreign Poli-
cy, red. Andrei P. Tsygankov, London–New York, NY: Routledge, 2018, s. 325–337.
Pawłowski Jacek, Marczak Józef, Gąsiorek Krzysztof, Pojęcie, charakter i uwarun-
kowania  bezpieczeństwa  narodowego  (państwa),  w:  Podstawy  bezpieczeństwa
współczesnego państwa (podmiotu). Implikacje, red. Jacek Pawłowski, Warsza-
wa: AON, 2015, s. 10–68.
Peoples Columba, Vaughan-Williams Nick, Critical Security Studies: An Introduc-
tion, London–New York, NY: Routledge, 2015 2 .
Pronińska Kamila, Interwencja w Zatoce Perskiej – pierwsza wojna Zachodu po zim-
nej wojnie, w: Wojny Zachodu. Interwencje zbrojne państw zachodnich po zimnej
wojnie, red. Marek Madej, Warszawa: Scholar, 2017, s. 21–50.
Quinn Adam, Realisms, w: The Oxford Handbook of International Security, red. Ale-
xandra Gheciu, William C. Wohlforth, Oxford: Oxford University Press, 2018,  
s. 71–85.
Reid-Henry Simon, Empire of Democracy: The Remaking of the West Since the Cold
War, 1971 – 2017, London: John Murray, 2019.
Reinold Theresa, Sovereignty and the Responsibility to Protect: The power of norms
and the norms of the powerful, London–New York, NY: Routledge, 2014.
Rezvani Babak, Ethno-Territorial Conflict and Coexistence in the Caucasus, Central
Asia and Fereydan, Amsterdam: University of Amsterdam, 2013.
Shanahan Timothy, The Definition of Terrorism, w: Routledge Handbook of Criti-
cal Terrorism Studies, red. Richard Jackson, London–New York, NY: Routledge,
2018, s. 103–113.
Shichor Yizhak, False alarm: Xinjiang and China’s national security, w: The Routledge
Handbook of Asian Security Studies, red. Sumit Ganguly, Andrew Scobell, Joseph
Chinyong Liow, London–New York, NY: Routledge, 2018 2 , s. 50–60.
Shiriyev Zaur, Kakachia Kornely, Azerbaijani-Georgian Relations: The Foundations
and Challenges of the Strategic Alliance, „SAM Review” 7–8 (2013), special issue.
Simonovic Ivan, Relative Sovereignty of the Twenty First Century, „Hastings Interna-
tional and Comparative Law Review” 25 (2002), nr 3, s. 371–381.
Smith Michael E., International Security: Politics, Policy, Prospects, London 2017 2 .
Smuniewski Cezary, W poszukiwaniu sposobów tworzenia bezpieczeństwa, w: Rodzi-
na w lokalnych i globalnych kontekstach bezpieczeństwa, red. Ilona Urych, Cezary
Smuniewski, Warszawa: AON, 2015, s. 17–38.349 Bibliografia
Snyder Timothy, The Road to Unfreedom: Russia, Europe, America, London: The Bo-
dley Head, 2018.
Solana Javier, The European Union and Human Security: The Making of a Global
Security Actor, w: Routledge Handbook of Human Security, red. Mary Martin,
Taylor Owen, London–New York, NY: Routledge, 2015, s. 251–271.
Spina  Nicholas,  Decentralisation  and  political  participation:  An  empirical  ana-
lysis in Western and Eastern Europe, „International Political Science Review”  
35 (2014), nr 4, s. 448–462.
Standish  Reid,  Fifth  Columns  Are  (and  Were)  Everywhere,  https://foreignpolicy.
com/2014/07/25/fifth-columns-are-and-were-everywhere/.
Stansfield Gareth, Intervention in Iraq: From Regime Change to De Facto Partition,
w: Routledge Handbook of Security Studies, red. Myriam Dunn Cavelty, Thierry
Balzacq, London–New York, NY: Routledge, 2018 2 , s. 281–290.
Stęplewski Bogumił, Potęga militarna państwa i jej ekonomiczne aspekty, Warsza-
wa: Difin, 2018.
Szpyra Ryszard, Nauki o bezpieczeństwie – pola nakazane i zakazane?, w: Granice toż-
samości nauk o bezpieczeństwie. Perspektywa materialna i formalna, red. Tomasz
Kośmider, Waldemar Kitler, Warszawa: Difin, 2017, s. 40–57.
Śliwa Zdzisław, Górnikiewicz Marcin, Security Cooperation Between Poland and the
Baltic Region, „Baltic Security & Defence Review” 15 (2013), nr 2, s. 146–182.
Tardy Thierry, United Nations Protection Force (UNPROFOR – Bosnia and Herzego-
vina), w: The Oxford Handbook of United Nations Peacekeeping Operations, red.
Joachim A. Koops, Norrie Macqueen, Thierry Tardy, Paul D. Williams, Oxford:
Oxford University Press, 2017, s. 383–394.
Tunsjø Øystein, China and the United States in a New Bipolar System, w: US – Chi-
na Foreign Relations: Power Transition and Its Implications for Europe and Asia,  
red. Robert S. Ross, Øystein Tunsjø, Wang Dong, London–New York, NY: Routled-
ge, 2021, s. 41–49.
Vinjamuri Leslie, The Future of International Security Norms, w: The Oxford Hand-
book  of  International  Security,  red. Alexandra  Gheciu,  William  C.  Wohlforth,
Oxford: Oxford University Press, 2018, s. 288–303.
Wallander Celeste A., Keohane Robert O., Risk, threat, and security institutions, w:
Robert O. Keohane, Power and Governance in a Partially Globalized World,
London–New York, NY: Routledge, 2002, s. 88–114.
Waltz Kenneth N., Man, the State, and War: A Theoretical Analysis, New York, NY:
Columbia University Press, 2001.
Williams Paul D., Bellamy Alex J., Understanding Peacekeeping, Cambridge – Med-
ford, MA: Polity Press, 2021 3 .
Wohlforth William C., Realism and Security Studies, w: Routledge Handbook of Se-
curity Studies, red. Myriam Dunn Cavelty, Thierry Balzacq, London–New York,
NY: Routledge, 2018 2 , s. 11–21.350 Bibliografia
Wojciuk Anna, Interwencja w Libii – pozorny sukces militarny drogą do państwa
upadłego, w: Wojny Zachodu. Interwencje zbrojne państw zachodnich po zimnej
wojnie, red. Marek Madej, Warszawa: Scholar, 2017, s. 178–204.
Wywiał  Przemysław,  Organizacje  pozarządowe  w  wybranych  obszarach  bezpie-
czeństwa narodowego Polski, w: Rozwój społeczności międzynarodowej: prze-
szłość  oraz  nowe  wyzwania,  t.  2,  red.  Roman  Kordonski,  Oleksandra  Struk,  
Janusz Ruciński, Lwów: Lwowski Uniwersytet Narodowy im. Iwana Franki, 2016,  
s. 332–342.
Young Craig, Light Duncan, Place, national identity and post-socialist transforma-
tions: An introduction, „Political Geography” 20 (2001), nr 8, s. 941–955.
Żukrowska Katarzyna, Ekonomia jako sfera bezpieczeństwa państwa, w: Interdyscy-
plinarność nauk o bezpieczeństwie. Paradygmat, wiedza, demarkacja, red. Kon-
rad Raczkowski, Katarzyna Żukrowska, Marian Żuber, Warszawa: Difin, 2013,
s. 31–50.
Гриневский О.А., Терроризм – проблема безопасности номер один, w: Безопас-
ность Европы, red. В.В. Журкин, Москва: Весь Мир, 2011, s. 370–401.
Мартынова М.Ю., Этнический фактор в косовском конфликте, w: Этничность
и религия в современных конфликтах, red. В.А. Тишков, В.А. Шнирельман,
Москва: Наука, 2012, s. 378–417.
Ярлыкапов А.А., Ислам и конфликт на Кавказе: направления, течения, ре-
лигиозно-политические взгляды, w: Этничность и религия в современных
конфликтах, red. В.А. Тишков, В.А. Шнирельман, Москва: Наука, 2012,  
s. 607–629.
3. Literatura pomocnicza
Benoist Alain de, Beyond Human Rights: Defending Freedoms, Budapest: Arktos, 2011.
Hyland Drew A., Heraclitus: Paradigms of Polemos, Eris, Agōn, Paidia, w: Conflict
and Competition: Agōn in Western Greece: Selected Essays from the 2019 Sym-
posium on the Heritage of Western Greece, red. Heater L. Reid, John Serrati, Tim
Sorg, Sioux City, IA: Parnassos Press – Fonte Aretusa, 2020, s. 111–122.
Marszalek Robert, Ex Oriente Dux. Idea jedności Słowian a historiozofia polska i eu-
ropejska XIX i XX wieku, Toruń: Adam Marszałek, 2015.
Papanikolaou Aristotle, The Mystical as Political: Democracy and Non-Radical  
Orthodoxy, Notre Dame, Indiana: University of Notre Dame Press, 2014.
Popper Karl R., Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie, t. 1: Urok Platona, tłum.
Halina Krahelska, Warszawa: PWN, 2006.
Vital David, Zionism as Revolution? Zionism as Rebellion?, „Modern Judaism”
18 (1998), nr 3, s. 205–215. Bibliografia
Zhurzhenko Tetyana, From the „Reunification of the Ukrainian Lands” to „Soviet
Occupation”: The Molotov–Ribbentrop Pact in the Ukrainian Political Memory,
w: The Use and Abuse of Memory: Interpreting World War II in Contemporary
European Politics, red. Christian Karner, Bram Mertens, New Brunswick, New
Jersey: Transaction Publishers, 2013, s. 229–247.
Ziółkowski Jacek, Syndrom oblężonej twierdzy, Warszawa: Elipsa, 2019.
Достоевский Федор М., Братья Карамазовы, Москва: Эксмо, 2006