Bezpieczeństwo narodowe Polski w kontekście kryzysu ukraińskiego. Wymiar polityczno-militarny

Spis treści:

Wykaz używanych skrótów
Wprowadzenie
Zarys problematyki
Przedmiot, cele i ramy czasowe badań
Hipotezy badawcze
Zarys podejścia teoretyczno-metodologicznego
Zawartość merytoryczna pracy
Przegląd literatury

Rozdział 1. Bezpieczeństwo narodowe Polski w kontekście kryzysu ukraińskiego – rozważania teoretyczno-metodologiczne i definicyjne

1.1. Pojęcie bezpieczeństwa – zagadnienia definicyjne
1.2. Bezpieczeństwo narodowe i ewolucja jego postrzegania
1.3. Bezpieczeństwo narodowe a bezpieczeństwo międzynarodowe
1.4. Bezpieczeństwo w teorii stosunków międzynarodowych
1.4.1. Bezpieczeństwo w ujęciu paradygmatu realistycznego
1.4.2. Bezpieczeństwo w ujęciu paradygmatu liberalnego
1.4.3. Bezpieczeństwo w rozumieniu szkoły kopenhaskiej
1.5. Podejście badawcze – wskazanie i uzasadnienie wyboru paradygmatu poznawczego oraz formowanie modelu analitycznego
1.5.1. Wybór paradygmatu poznawczego
1.5.2. Formowanie modelu analitycznego – opracowanie struktury systemu
1.6. Kryzys ukraiński – kwestie definicyjne
1.6.1. Pojęcie kryzysu i jego zastosowanie do całości wydarzeń na Ukrainie
1.6.2. Konflikt rosyjsko-ukraiński jako wojna hybrydowa

Rozdział 2. Rozwój kryzysu ukraińskiego i jego wpływ na politykę bezpieczeństwa Polski

2.1. Zarys relacji polsko-ukraińskich
2.1.1. Relacje polsko-ukraińskie w latach 1991–2004
2.1.2. Lata 2004–2013: od Pomarańczowej Rewolucji do Euromajdanu
2.1.3. Ukraina w systemie bezpieczeństwa regionalnego po 1991 roku
2.1.4.  Geopolityczne znaczenie Ukrainy dla bezpieczeństwa narodowego Polski po 1991 roku
2.2. Kryzys ukraiński – faza polityczna
2.2.1. Geneza Euromajdanu 2013: uwarunkowania wewnątrzukraińskie i międzynarodowe
2.2.2. Proeuropejskie protesty
2.2.3. Antyrządowe wystąpienia
2.2.4. Zmiana władz na Ukrainie i kryzys w relacjach z Rosją
2.2.5. Faza kryzysu politycznego jako rywalizacja pomiędzy Zachodem a Rosją
2.3. Zaangażowanie Polski w fazie kryzysu politycznego
2.3.1. Wsparcie protestów
2.3.2. Międzynarodowe mediacje i misja Radosława Sikorskiego

Rozdział 3. Wojna hybrydowa jako drugi etap kryzysu ukraińskiego

3.1. Istota wojny hybrydowej w kontekście kryzysu ukraińskiego
3.1.1. Wojna hybrydowa w dokumentach strategicznych USA i NATO
3.1.2. Wojna hybrydowa a rosyjska kultura strategiczna
3.2. Reakcje Rosji na zmianę władz Ukrainy
3.2.1. „Operacja krymska” – wymiar wojskowy
3.2.2. „Legalizacja” aneksji półwyspu
3.3. Reakcje międzynarodowe. Aneksja Krymu jako przejaw rywalizacji Rosji z Zachodem

Rozdział 4. Destabilizacja wschodniej Ukrainy – separacja Donbasu i operacja antyterrorystyczna oraz ich wpływ na bezpieczeństwo narodowe Polski w wymiarze polityczno-militarnym

4.1. Przebieg wydarzeń kryzysu w okresie od marca do września 2014 r.
4.1.1.  Międzynarodowe reakcje na kryzys w okresie od marca do czerwca 2014 r.
4.1.2.  Ustanowienie „formatu normandzkiego” i przebieg wydarzeń okołokryzysowych do końca sierpnia 2014 r.
4.2. Eskalacja konfliktu na wschodzie i porozumienia mińskie
4.2.1. Pierwsze porozumienie mińskie
4.2.2. Wznowienie walk w Donbasie i II porozumienie mińskie
4.3. Konflikt rosyjsko-ukraiński po deeskalacji starć
4.3.1. Okres po deeskalacji starć w kontekście rywalizacji zachodnio-rosyjskiej
4.3.2. Polityczny impas. Konflikt zamrożony?
4.4. Podsumowanie przebiegu konfliktu a polityka bezpieczeństwa Polski
4.4.1. Znaczenie kryzysu dla bezpieczeństwa międzynarodowego
4.4.2.  Wojna hybrydowa na Ukrainie a polityka bezpieczeństwa narodowego Polski

Rozdział 5. Aktywność wojskowa Rosji w kontekście kryzysu ukraińskiego a bezpieczeństwo narodowe Polski w wymiarze polityczno-militarnym

5.1. Konflikt na wschodzie Ukrainy a bezpieczeństwo polityczno-militarne Polski
5.1.1. Źródła rosyjskiego zachowania
5.1.2. Ukraina w rosyjskiej geopolityce
5.1.3. Kody geopolityczne: „ruskij mir” jako wyzwanie dla bezpieczeństwa regionalnego
5.1.4. Rewizjonizm oraz „metoda faktów dokonanych” jako zagrożenia dla bezpieczeństwa regionalnego
5.2. Wojskowa aktywność okołokryzysowa Rosji
5.2.1. Militaryzacja Zachodniego i Południowego Okręgu Wojskowego
5.2.2. Regionalne manewry wojskowe
5.2.3. Inne aktywności o charakterze wojskowym

Rozdział 6. Reakcje NATO na wydarzenia kryzysu ukraińskiego i ich wpływ na bezpieczeństwo narodowe Polski w wymiarze polityczno-militarnym

6.1. Wpływ NATO na bezpieczeństwo narodowe Polski
6.1.1. Szczyt NATO w Newport i jego wpływ na bezpieczeństwo narodowe Polski
6.1.2. Działania wojskowe NATO po szczycie w Newport
6.1.3. Szczyt NATO w Warszawie i jego wpływ na bezpieczeństwo narodowe Polski
6.1.4. Szczyt NATO w Brukseli i jego wpływ na bezpieczeństwo narodowe Polski
6.2. Stany Zjednoczone a bezpieczeństwo narodowe Polski po kryzysie ukraińskim

Rozdział 7. Wymiar polityczno-militarny relacji polsko-ukraińskich w kontekście kryzysu ukraińskiego

7.1. Destabilizacja wewnętrzna Ukrainy a bezpieczeństwo narodowe Polski
7.2. Współpraca w zakresie wielonarodowych jednostek wojskowych
7.3. Współpraca w sektorze zbrojeniowym

Zakończenie
Bibliografia
Spis tabel, rysunków i map

Wprowadzenie

prof. dr hab. Marek Pietraś:

W proponowanej monografii został podjęty wartościowy problem badawczy w sensie poznawczym oraz w sensie użyteczności dla praktyki polityki zagranicznej Polski. […] Przeprowadzone badania – co niestety ciągle jest rzadkością w badaniach politologicznych w Polsce – zostały osadzone w szerszym kontekście teoretycznym nauki o stosunkach międzynarodowych, jakim stało się odwołanie do perspektywy neorealizmu. Jego wybór  […] jest uzasadniony specyfiką przedmiotu badań i prowadzeniem wielu analiz na poziomie systemu międzynarodowego. […] Istotnym problemem badawczym podjętym w pracy jest strategia i praktyka polityki zagranicznej Polski w warunkach niedoświadczanego wcześniej kryzysu za wschodnią granicą, ale w tym kontekście i działania Sojuszu Północnoatlantyckiego oraz stosunków z Ukrainą.  […] Jest to jedno z nielicznych w badaniach politologicznych w Polsce opracowań na temat skutków wojny hybrydowej Rosji na wschodniej Ukrainie dla polityczno-wojskowego wymiaru bezpieczeństwa Polski. Publikacja została napisana na dobrym poziomie merytorycznym i metodologicznym, w ujęciu analitycznym i z wykorzystaniem bardzo obszernego, wnikliwie zgromadzonego materiału empirycznego.

Bibliografia
Oficjalne dokumenty i stanowiska
1.  Agreement on settlement of political crisis in Ukraine, Kijów, 21.02.2014 r.
2.  Allied Joint Force Command Naples, Bucharest-based NATO division deemed ready,
23.03.2018, źródło: https://jfcnaples.nato.int/newsroom/news/2018/bucharestbased-
-nato-division-deemed-ready.
3.  Charter on a Distinctive Partnership between the North Atlantic Treaty Organization
and Ukraine.
4.  Convention (III) relative to the Opening of Hostilities. The Hague, 18 October 1907.
5.  Council of the European Union, Press Release, 3273rd Council meeting on Foreign
Affairs, Bruksela, 18–19.11.2013, 16364/13.
6.  Council of the European Union, Press Release, 3305th Council meeting, Bruksela,
03.03.2014, 7196/14.
7.  Council of the European Union, Press Release, 3300th Council meeting, Bruksela,
22.07.2014, 12091/14.
8.  Decyzja Rady UE, nr 2014/145/ WPZiB w sprawie środków ograniczających w związku
z działaniami podważającymi integralność terytorialną, suwerenność i niezależność
Ukrainy lub im zagrażającymi, z dnia 17.03.2014 r., Dz.U. UE L78/16.
9.  Decyzja Rady UE, nr 2014/265/WPZiB zmieniająca decyzję 2014/145/WPZiB
w sprawie środków ograniczających w związku z działaniami podważającymi integral-
ność terytorialną, suwerenność i niezależność Ukrainy lub im zagrażającymi z dnia
12.05.2014 r., Dz.U. UE L137.
10. Decyzja Stałej Rady OBWE nr 1117, Deployment of an OSCE special monitoring
mission to Ukraine, PC Journal No. 991, Agenda item 1.
11. Deklaracja wsparcia zestawu działań dotyczących implementacji porozumień mińskich
zatwierdzona w Minsku dnia 12.02.2015, [w:] Declaration in Support of the Package
of Measures for the Implementation of the Minsk Agreements Approved in Minsk on
February 12, 2015, President of Ukraine, źródło: http://www.president.gov.ua/en/
news/deklaraciya-prezidenta-rosijskoyi-federaciyi-prezidenta-ukra-34695  [dostęp:
05.02.2018].366 Bibliografia
12. Dekret prezydenta Federacji Rosyjskiej o strategii bezpieczeństwa narodowego Federacji
Rosyjskiej z dnia 31.12.2015 nr 683, tłumaczenie zamieszczone na stronie ambasady
FR, źródło: https://poland.mid.ru/web/polska_pl/koncepcja-polityki-zagranicznej-
federacji-rosyjskiej/-/asset_publisher/x9WG6FhjehkG/content/id/23299928 [dostęp:
12.01.2018].
13. Doktryna Wojenna Federacji Rosyjskiej (org. Военная доктрина Российской
Федерации),  tekst  przełożony  i  opublikowany  [w:]  Bezpieczeństwo  Narodowe
III/2015.
14. Duma Państwowa, Rada Federacji, Postanowienie z dnia 10.12.2013 (О ЗАЯВ-
ЛЕНИИ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ДУМЫ ФЕДЕРАЛЬНОГО СОБРАНИЯ
РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ „О СИТУАЦИИ НА УКРАИНЕ), N 3342–6.
15. Duma Państwowa, Rada Federacji, Ustawa o obronie z dnia 15 maja 1996 roku
(z poprawkami 26 lipca 2017), N 23, 03.06.1996, ст.2750, art. 10, ust. 2_1, źródło:
http://docs.cntd.ru/document/9020348; przekład nowelizacji z 27.10.2009, dostępny
[w:] Pressje, Teka 20, 2010.
16. European Council, Statement of the Heads of State or Government on Ukraine, Bruksela,
06.03.2014.
17. Foreign Minister Sergey Lavrov’s remarks and answers to media questions at a joint press
conference following a meeting with Vice Chancellor and Federal Minister for Foreign
Affairs of the Federal Republic of Germany Sigmar Gabriel, Moscow, March 9, 2017, The
Ministry of Foreign Affairs of the Russian Federation, 09.03.2017, źródło: http://www.
mid.ru/en/press_service/video/-/asset_publisher/i6t41cq3VWP6/content/id/2669210
[dostęp: 09.02.2018].
18. Founding Act on Mutual Relations, Cooperation and Security between NATO and
the Russian Federation signed in Paris, France, 27.05.1997.
19. Geneva Statement on Ukraine, Geneva 17.04.2014.
20. Joint statement by the President of the European Commission José Manuel Barroso
and the President of the European Council Herman Van Rompuy on Ukraine, Bruksela
25.11.2013.
21. Joint Statement of the NATO-Ukraine Commission, NATO.int, 04.09.2014, źródło:
https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_112695.htm [dostęp: 03.02.2018].
22. Komunikat Sekretarza Generalnego NATO, Doorstep statement by NATO Secretary
General Jens Stoltenberg ahead of the meeting of NATO Heads of State and/or Govern-
ment,  NATO.int,  25.05.2017,  źródło:  https://www.nato.int/cps/en/natohq/opi-
nions_144083.htm [dostęp: 28.02.2018].
23. Komunikat Sekretarza Generalnego NATO, Doorstep statement by NATO Secretary
General Anders Fogh Rasmussen before the meetings of the North Atlantic Council and
the NATO-Ukraine Commission, NATO.int. 02.03.2014, źródło: https://www.nato.
int/cps/en/natohq/opinions_107663.htm [dostęp: 22.01.2018].
24. Koncepcja Obronna Rzeczypospolitej Polskiej, Ministerstwo Obrony Narodowej, maj
2017, źródło: http://www.mon.gov.pl/d/pliki/rozne/2017/05/KORP_DRUK_v03_
mn2.pdf [dostęp: 14.02.2018].367 Bibliografia
25. Konferencja prasowa Sekretarza Generalnego NATO, Press conference by NATO
Secretary General Jens Stoltenberg following the meeting of the North Atlantic Council
with Resolute Support Operational Partner Nations and Potential Operational Partner
Nations, NATO.int, 25.06.2015, źródło: https://www.nato.int/cps/en/natohq/opi-
nions_120978.htm?selectedLocale=en [dostęp: 25.02.2018].
26. Konferencja prasowa Sekretarza Generalnego NATO, Press conference by NATO Secre-
tary General Jens Stoltenberg ahead of the NATO Defence Ministers meetings, NATO.
int, 22.06.2015, źródło: https://www.nato.int/cps/en/natohq/opinions_120869.htm
[dostęp: 25.02.2018].
27. Konferencja prasowa Sekretarza Generalnego NATO, Press conference by NATO Secre-
tary General Jens Stoltenberg following the meeting of NATO Heads of State and/or
Government in Brussels, NATO.int, 25.05.2017, źródło: https://www.nato.int/cps/en/
natohq/opinions_144098.htm?selectedLocale=en [dostęp: 28.02.2018].
28. Konferencja prasowa Sekretarza Generalnego NATO, Press conference by NATO Secreta-
ry General Jens Stoltenberg following the meetings of the North Atlantic Council at the level
of Heads of State and Government, NATO.int, 08.07.2016, źródło: https://www.nato.
int/cps/en/natohq/opinions_133276.htm?selectedLocale=en [dostęp: 26.02.2018].
29. Konferencja prasowa Sekretarza Generalnego NATO, Remarks by the NATO Secretary
General, Anders Fogh Rasmussen at the Press Conference held following the meeting of the
NATO-Russia Council at NATO HQ, Brussels, 05.03.2014, źródło: https://www.nato.
int/cps/en/natohq/opinions_107743.htm?selectedLocale=en [dostęp: 22.01.2018].
30. Konferencja prasowa Sekretarza Stanu Rexa W. Tillersona, [w:] Press Conference,
Rex W. Tillerson, Secretary of State, NATO Headquarters Brussels, Belgium Decem-
ber 6, 2017, U.S. Department of State, źródło: https://www.state.gov/secretary/
remarks/2017/12/276287.htm [dostęp: 16.12.2017].
31. Konferencja Prezydenta Rosji, President of Russia, Vladimir Putin answered journalists’
questions on the situation in Ukraine, 04.03.2014, źródło: http://en.kremlin.ru/events/
president/news/20366 [dostęp: 14.02.2014].
32. Letter dated 1 March 2014 from the Permanent Representative of Ukraine to the United
Nations addressed to the President of the Security Council, S/2014/139.
33. Letter dated 28 February 2014 from the Permanent Representative of Ukraine to the United
Nations addressed to the President of the Security Council, S/2014/136.
34. Memorandum of Understanding on the European Center for Excellence for Countering
Hybrid  Threats,  źródło:  https://www.hybridcoe.fi/wp-content/uploads/2017/08/
Hybrid-CoE-final-Mou-110417–1.pdf [dostęp: 15.01.2018].
35. Memorandum wyznaczającym parametry implementacji założeń Protokołu Mińskiego
podpisane dnia 19.09.2014, źródło: http://www.osce.org/home/123806; przekład
w języku angielskim [w:] Slavyangrad.org https://slavyangrad.org/2014/09/23/minsk-
-memorandum-sept-19–2014/ [dostęp: 03.02.2018].
36. Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Oświadczenie MSZ ws. sytuacji na Ukrainie,
01.03.2014, źródło: http://www.msz.gov.pl/pl/p/msz_pl/aktualnosci/dla_mediow/
oswiadczenia/oswiadczenie_msz_ws__sytuacji_na_ukrainie [dostęp: 22.01.2018].368 Bibliografia
37. Ministrstwo Spraw Zagranicznych, Oświadczenie MSZ ws. polskiego obywatela postrze-
lonego w Doniecku, MSZ.gov.pl, 04.12.2014, źródło: http://www.msz.gov.pl/pl/c/
MOBILE/aktualnosci/dla_mediow/oswiadczenia/oswiadczenie_msz_ws__polskie-
go_obywatela_postrzelonego_w_doniecku [dostep: 15.02.2018].
38. Ministry of Defence of Ukraine, White Book 2016. The Armed Forces of Ukraine,
Kijów 2017.
39. Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Lithuania, Lithuania regrets Russia’s
decision which reduces transparency, 05.05.2014, źródło: https://www.urm.lt/default/
en/news/lithuania-regrets-russias-decision-which-reduces-transparency  [dostęp:
18.02.2018].
40. Multinational Division North-East, We achieved full capability, Nato.int, 07.12.2018,
źródło: https://mndne.wp.mil.pl/en/articlesnews-u/2018–12–07d-we-achieved-full-
-capability/ [dostęp: 18.02.2019].
41. NATO’s Riga Summit Declaration, 29.11.2006, Riga.
42. NATO’s Wales Summit Declaration, 05.09.2014, Newport.
43. NATO’s Warsaw Summit Communiqué, 09.07.2016, Warszawa.
44. NATO.int, Germany steps up to lead NATO high readiness force, 01.01.2019, źródło:
https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_161796.htm [dostęp: 18.02.2019].
45. Oficjalna  strona  Zgromadzenia  ustawodawczego  miasta  Sewastopol,  На сессии
городского Совета утверждены результаты общекрымского референдума 16 марта
2014 года, 17.03.2014, źródło: https://web.archive.org/web/20140722133147/http://
sevsovet.com.ua/index.php/2011–06–30–23–44–03/12395-na-sessii-gorodskogo-
-soveta-utverzhdeny-rezultaty-obshchekrymskogo-referenduma-16-marta-2014-goda
[dostęp: 03.01.2018].
46. OSCE, Twentieth Meeting of the Ministerial Council 5 and 6 December 2013, Kiev, Sta-
tements and declarations by the Ministerial Council, Decisions of the Ministerial Council,
Statements by delegations, Reports to the Ministerial Council.
47. Oświacdczenie Sekretarza Generalnego NATO, Statement by the NATO Secretary
General after the extraordinary NAC meeting, NATO.int, 24.11.2018, źródło: https://
www.nato.int/cps/en/natohq/news_125052.htm [dostęp: 21.02.2018].
48. Oświadczenie Prezydenta RP nt. wyborów na Ukrainie, 23.11.2004, źródło: http://
www.prezydent.pl/archiwalne-aktualnosci/rok-2004/art,587,oswiadczenie-prezydenta-
rp-nt-wyborow-na-ukrainie.html [dostęp: 03.01.2018].
49. Oświadczenie Sekretarza Generalnego NATO, NATO Secretary General statement on
the attack on Mariupol, NATO.int, 24.01.2015, źródło: https://www.nato.int/cps/en/
natohq/news_116852.htm [dostęp: 02.05.2018].
50. Permanent Delegation of Norway to the OSCE, Statement on Russian Fighters in
Ukraine, 30.10.2014, Wiedeń, źródło: http://www.osce.org/pc/126348?download=true
[dostęp: 13.12.2017].
51. President of Russia, Address by President of the Russian Federation, 18.03.2014, źródło:
http://en.kremlin.ru/events/president/news/20603 [dostęp: 21.01.2018].369 Bibliografia
52. President of Russia, Executive Order on recognising documents issued to Ukrainian citizens
and stateless persons living in certain districts of Ukraine’s Donetsk and Lugansk regions,
18.02.2017,  źródło:  http://en.kremlin.ru/events/president/news/53895  [dostęp:
09.02.2018].
53. President of Russia, Meeting with heads of leading international news agencies, 24.05.2014,
źródło: http://en.kremlin.ru/events/president/news/21090 [dostęp: 02.02.2018].
54. President of Russia, Meeting with heads of international news agencies, 17.06.2016,
źródło: http://en.kremlin.ru/events/president/news/52183 [dostęp: 21.01.2018].
55. President of Russia, Speech and the Following Discussion at the Munich Conference
on Security Policy, 10.02.2017, źródło: http://en.kremlin.ru/events/president/trans-
cripts/24034 [dostęp: 18.02.2018].
56. President  of  Russia,  Vladimir  Putin  submitted  appeal  to  the  Federation  Council,
01.03.2014,  źródło:  http://en.kremlin.ru/events/president/news/20353  [dostęp:
19.01.2018].
57. President of the Republic of Lithuana, The Presidents of Lithuania and Poland call on
holding NATO article four consultations, 02.03.2014, źródło: https://www.lrp.lt/en/
press-centre/press-releases/the-presidents-of-lithuania-and-poland-call-on-holding-
nato-article-four-consultations/18813 [dostęp: 22.01.2014].
58. President of Ukraine, Statement by President of Ukraine Petro Poroshenko following the
negotiations with Chancellor of Germany Angela Merkel and President of France Francois
Hollande, 24.08.2015, Berlin, źródło: http://www.president.gov.ua/en/news/zayava-
prezidenta-ukrayini-za-pidsumkami-peregovoriv-z-feder-35854 [dostęp: 02.02.2018].
59. Prezydent.pl, Polska wystąpiła o zwołanie Rady Północnoatlantyckiej, 01.03.2014, źródło:
http://www.prezydent.pl/archiwum-bronislawa-komorowskiego/aktualnosci/wydarze-
nia/art,2822,polska-wystapila-o-zwolanie-rady-polnocnoatlantyckiej.html [dostęp:
01.03.2018].
60. Prezydent.pl, Prezydent w Bukareszcie: Pokazaliśmy jedność i decyzyjność, 04.11.2015,
źródło: http://www.prezydent.pl/aktualnosci/wizyty-zagraniczne/art,26,spotkanie-
szefow-panstw-wschodniej-flanki-nato.html [dostęp: 23.02.2018].
61. Prezydent.pl, Wystąpienie na spotkaniu prezydentów przed szczytem NATO, 22.07.2014,
źródło: http://www.prezydent.pl/archiwum-bronislawa-komorowskiego/aktualnosci/
wypowiedzi-prezydenta/wystapienia/art,201,wystapienie-na-spotkaniu-prezydentow-
przed-szczytem-nato.html [dostęp: 23.02.2018].
62. Protokół dotyczący wyników konsultacji Trójstronnej Grupy Kontaktowej podpisany
w Mińsku dnia 05.09.2014, źródło: http://www.osce.org/home/123257; przekład
w języku angielskim [w:] Ministry of Foreign Affairs of Ukraine, źródło: http://mfa.gov.
ua/en/news-feeds/foreign-offices-news/27596-protocolon-the-results-of-consultations-
of-the-trilateral-contact-group-minsk-05092014 [dostęp: 03.02.2014].
63. Przemówienie prezydenta USA B. Obamy z dnia 26 marca 2014 r. z Brukseli, pełen
transkrypt za: The Washington Post, Full Transcript: President Obama gives speech addres-
sing Europe, Russia on March 26, Washingtonpost.com, 26.03.2014, źródło: https://www.
washingtonpost.com/world/transcript-president-obama-gives-speech-addressing-europe-370 Bibliografia
russia-on-march-26/2014/03/26/07ae80ae-b503–11e3-b899–20667de76985_story.
html?utm_term=.b0fa05a3f034 [dostęp: 28.02.2018].
64. Przemówienie prezydenta USA B. Obamy z dnia 3 września 2014 r. z Taliinnu,
Remarks by President Obama to the People of Estonia, Nordea Concert Hall, Tallinn,
Estonia, 03.09.2014, źródło: https://obamawhitehouse.archives.gov/the-press-offi-
ce/2014/09/03/remarks-president-obama-people-estonia [dostęp: 21.02.2018].
65. Przemówienie prezydenta USA B. Obamy z dnia 4 czerwca 2014 r. z Warszawy,
Remarks by President Obama at 25th Anniversary of Freedom Day, Plac Zamkowy
Warszawa,  04.06.2014,  źródło:  https://obamawhitehouse.archives.gov/the-press-
-office/2014/06/04/remarks-president-obama-25th-anniversary-freedom-day [dostęp:
02.02.2014].
66. Przemówienie prezydenta USA B. Obamy z dnia 9 lipca 2015 r., Remarks by Presi-
dent Obama at Press Conference After NATO Summit, U.S. Mission to the NATO,
09.07.2015,  źródło:  https://nato.usmission.gov/remarks-president-obama-press-
conference-nato-summit/ [dostęp: 26.02.2018].
67. Przemówienie prezydenta USA D. Trumpa z dnia 25 maja 2017 r. z Brukseli, Remarks
by President Trump at Unveiling of the 9/11 and Article 5 Memorial and Berlin Wall
Memorial in Brussels, Belgium, U.S. Mission to the NATO, 25.05.2017, źródło: https://
nato.usmission.gov/may-25–2017-president-trumps-remarks-911-article-5-memorial-
unveiling/ [dostęp: 28.02.2018].
68. Przemówienie Sekretarza Generalnego NATO, Keynote speech by NATO Secretary
General Anders Fogh Rasmussen at GLOBSEC 2014, NATO.int, 15.05.2014, źró-
dło: https://www.nato.int/cps/en/natohq/opinions_109859.htm?selectedLocale=en
[dostęp: 24.02.2018].
69. Przemówienie Sekretarza Generalnego NATO, Remarks by Secretary General Jens Stol-
tenberg to eFP troops in Tapa, Estonia, 06.09.2017, źródło: https://www.nato.int/cps/
su/natohq/opinions_146638.htm?selectedLocale=en [dostęp: 27.02.2018].
70. Rada Europejska, Association Agreement between the European Union and the European
Atomic Energy Community and their Member States, of the one part, and Ukraine, of
the other part, źródło: http://www.consilium.europa.eu/en/documents-publications/
treaties-agreements/agreement/?id=2013005 [dostęp: 11.02.2018].
71. Remarks of President Herman Van Rompuy, following the 15th EU-Ukraine Sum-
mit, EUCO 166/11, źródło: http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/
pressdata/en/ec/127053.pdf [dostęp: 20.01.2018].
72. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie sytuacji na
Ukrainie (2012/2889(RSP).
73. Rozporządzenie Rady (UE) nr 208/2014 z dnia 5 marca 2014 r. w sprawie środków
ograniczających skierowanych przeciwko niektórym osobom, podmiotom i organom
w związku z sytuacją na Ukrainie, Dz.U. UE L66.
74. Rozporządzenie Rady (UE) nr 833/2014 z dnia 31 lipca 2014 r. dotyczące środków
ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie,
Dz.U. UE L229.371 Bibliografia
75. Rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) nr 433/2014 z dnia 28 kwietnia 2014 r.
w sprawie wykonania rozporządzenia (UE) nr 269/2014 w sprawie środków ogranicza-
jących w związku z działaniami podważającymi integralność terytorialną, suwerenność
i niezależność Ukrainy lub im zagrażającymi, Dz.U. UE L126.
76. Rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) nr 810/2014 z dnia 22 lipca 2014 r. dotyczące
wykonania rozporządzenia (UE) nr 269/2014 w sprawie środków ograniczających
w związku z działaniami podważającymi integralność terytorialną, suwerenność i nie-
zależność Ukrainy lub im zagrażającymi, Dz. U. UE L221.
77. Stanowisko Ministrów Spraw Zagranicznych NATO z dnia 1 kwietnia 2014 r., źródło:
https://www.nato.int/cps/en/natolive/news_108501.htm [dostęp: 31.01.2018].
78. Stanowisko Premierów Grupy Wyszehradzkiej w sprawie Ukrainy, za: Strona Interneto-
wa Rządu Węgierskiego, Biuro Premiera, 04.03.2014, źródło: https://web.archive.org/
web/20140305035324/http://www.kormany.hu/en/prime-minister-s-office/news/statem -
ent-of-the-prime-ministers-of-the-visegrad-countries-on-ukraine [dostęp: 22.01.2018].
79. Stanowisko Rady Pólnocnoatlantyckiej po spotkaniu w trybie artykułu 4 Traktatu
Waszyngtońskiego (ang. Statement by the North Atlantic Council following meeting
under article 4 of the Washington Treaty), 04.03.2014, źródło: https://www.nato.int/
cps/ic/natohq/news_107716.htm [dostęp: 22.01.2014].
80. Stanowisko Rady Pólnocnoatlantyckiej wobec sytuacji na Ukrainie (ang. North Atlantic
Council statement on the situation in Ukraine), NATO.int, 02.03.2014, źródło: https://
www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_107681.htm?selectedLocale=en [dostęp:
22.01.2018].
81. START – Strategic Arms Reduction Treaty (I), Moskwa 31.07.1991 r.
82. Statement by the NATO Defence Ministers on the Readiness Action Plan 05.02.2015,
NATO.int, źródło: https://www.nato.int/cps/ua/natohq/official_texts_117222.htm
[dostęp: 22.01.2018].
83. Statement by the Russian Ministry of Foreign Affairs regarding the implementation of
the Geneva document on settlement in Ukraine, 966/23/04/2014, źródło: http://www.
mid.ru/en/web/guest/maps/ua/-/asset_publisher/ktn0ZLTvbbS3/content/id/63990
[dostęp: 01.02.2018].
84. Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2014.
85. The Ministry of Foreign Affairs of the Russian Federation, Comment by the Infor-
mation and Press Department on the transport blockade of Donbass imposed by Kiev,
15.03.2017, źródło: http://www.mid.ru/en/foreign_policy/news/-/asset_publisher/
cKNonkJE02Bw/content/id/2682073 [dostęp: 09.02.2018].
86. The Ministry of Foreign Affairs of the Russian Federation, Comment by the MFA of
Russia on the U.S. Department of State’s Annual Report on Adherence to and Compliance
with Arms Control, Nonproliferation, and Disarmament Agreements and Commitments,
29.04.2017, źródło: http://www.mid.ru/en/foreign_policy/news/-/asset_publisher/
cKNonkJE02Bw/content/id/2740264 [dostęp: 06.02.2018].
87. The Ministry of Foreign Affairs of the Russian Federation , Foreign Minister Sergey Lavro-
v’s interview with Russian and foreign media, Moscow, 25.11.2015, źródło: http://www.372 Bibliografia
mid.ru/en/press_service/minister_speeches/-/asset_publisher/7OvQR5KJWVmR/
content/id/1948861 [dostęp: 09.02.2018].
88. The Ministry of Foreign Affairs of the Russian Federation, Russian Foreign Ministry state-
ment on the 2 November elections in the Donetsk and Lugansk regions, 03.11.2014, źródło:
http://www.mid.ru/en/press_service/spokesman/official_statement/-/asset_publisher/
t2GCdmD8RNIr/content/id/792207 [dostęp: 04.02.2018].
89. The Ministry of Foreign Affairs of the Russian Federation, Russian Foreign Minister
Sergey Lavrov answers questions from the Interfax News Agency, Moscow, 15.12.2014, źró-
dło: http://www.mid.ru/en/foreign_policy/news/-/asset_publisher/cKNonkJE02Bw/
content/id/844334 [dostęp: 18.02.2018].
90. The Ministry of Foreign Affairs of the Russian Federation, Speech by Russia’s Permanent
Representative to NATO Alexander Grushko at the opening of the OSCE Annual Security
Review Conference (ASRC) in Vienna, 27.06.2017, źródło: http://www.mid.ru/en/web/
guest/vistupleniya_rukovodstva_mid/-/asset_publisher/MCZ7HQuMdqBY/content/
id/2799459 [dostęp: 15.02.2018].
91. The National Military Strategy of the United States of America 2015 .
92. The Wales Declaration on the Transatlantic Bond.
93. Traktat Północnoatlantycki sporządzony w Waszyngtonie dnia 4 kwietnia 1949 r.
94. U.S. President, Executive Order 13660 of March 6, 2014, Federal Register, 81 FR
81866.
95. U.S. President, Executive Order 13661 of March 16, 2014, Federal Register, Vol. 79,
No. 53, Wednesday, March 19, 2014.
96. Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 lipca 1989 r., Monitor Polski rok
1990, nr 30, poz. 234.
97. Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 31 sierpnia 1991 r. w sprawie nie-
podległości Ukrainy, Monitor Polski rok 1991, nr 29, poz. 205.
98. UN.org, 7124th Meeting coverage, 01.03.2014, źródło: https://www.un.org/press/
en/2014/sc11302.doc.htm [dostęp: 20.01.2018].
99. UN.org, Responsibility to protect, źródło: https://www.un.org/en/genocideprevention/
about-responsibility-to-protect.shtml [dostęp: 16.02.2018].
100. United Nations General Assembly Security Council, Memorandum on Security Assu-
rances in Connection with Ukraine’s Accession to the Treaty on the Non-Proliferation of
Nuclear Weapon Ukraine, the Russian Federation, the United Kingdom of Great Britain
and Northern Ireland and the United States of America.
101. Ustawa z dnia 7 września 2007 roku o Karcie Polaka, Dz.U. 2017, poz. 1459.
102. Wspólne oświadczenie prezydentów Polski i Ukrainy o porozumieniu i pojednaniu
obu narodów, Kijów, 21.05.1997.
103. Wspólne stanowisko Ministrów Spraw Zagranicznych Nordycko-Bałtyckiej Ósemki
oraz Grupy Wyszehradzkiej w związku z sytuacją na Ukrainie, za: Ministerstwo
Spraw Zagranicznych Republiki Estonii, 07.03.2014, źródło: http://vm.ee/en/news/
foreign-affairs-ministers-nordic-baltic-and-visegrad-countries-met-narva-6–7-march-
and-issued [dostęp: 22.01.2018].373 Bibliografia
104. Wystąpienie Prezydenta RP z dnia 24.06.2005, [w:] Prezydent.pl, Udział Prezydenta
RP w uroczystym Otwarciu i Poświęceniu Cmentarza Orląt Lwowskich, 24.06.2005,
źródło: http://www.prezydent.pl/aleksandra-kwasniewskiego/aktualnosci/rok-2005/
art,151,121,udzial-prezydenta-rp-w-uroczystym-otwarciu-i-poswieceniu-cmentarza-
orlat-lwowskich.html [dostęp: 03.01.2018].
105. Wystąpienie Prezydenta Ukrainy Leonida Kuczmy na posiedzeniu Sejmu w dniu
26.06.1996, źródło: http://www.sejm.gov.pl/Sejm7.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie-
=zw2&dzien=1&wyp=001&kad=2 [dostęp: 02.01.2018].
106. Zawiadomienie dotyczące tymczasowego stosowania Układu o stowarzyszeniu między
Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami
członkowskimi, z jednej strony, a Ukrainą, z drugiej strony z 05.12.2015 r., Dz.U.
UE L321.
107. Zestaw działań dotyczących implementacji porozumień mińskich podpisany dnia
12.02.2015, źródło: http://www.osce.org/cio/140156; przekład na język angielski,
[w:] Unian Information Agency, Minsk Agreement: Full text in English, 12.02.2015,
źródło:  https://www.unian.info/politics/1043394-minsk-agreement-full-text-in-
-english.html [dostęp: 05.02.2018].
108. КОНЦЕПЦІЯ національної безпеки України, Верховної Ради України від 16 січня
1997 року N 3/97-ВР.
109. Министерство  обороны  Российской  Федерации,  Министр  обороны
проинспектировал  ход  обустройства  150-й  мотострелковой  дивизии  ЮВО
в Ростовской области, 19.01.2017, źródło: https://function.mil.ru/news_page/
country/more.htm?id=12108737@egNews.
110. Постановление Правительства РФ от 07.08.2014 N 778 (ред. от 25.10.2017)
“О мерах по реализации указов Президента Российской Федерации от 6 августа
2014 г. N 560, от 24 июня 2015 г. N 320, от 29 июня 2016 г. N 305 и от 30 июня
2017 г. N 293”.
111. Oficjalne informacje agend państwowych i międzynarodowych.
112. 7th Army Joint Multinational Training Command Public Affairs Office, Heavy armor
returns to Europe to support rotational forces, U.S. Army, 31.01.2015, źródło: https://
www.army.mil/article/119213/heavy_armor_returns_to_europe_to_support_rota-
tional_forces [dostęp: 01.03.2018].
113. Ambasada RP w Kijowie, Publikacja „Polska–Ukraina. Sąsiedzi – partnerzy w obron-
ności”, 12.09.2014, źródło: http://www.kijow.msz.gov.pl/pl/c/MOBILE/aktualno-
sci/publikacja__polska_ukraina__sasiedzi___partnerzy_w_obronnosci_ [dostęp:
04.03.2018].
114. Bratkiewicz J., Tezy o polityce RP wobec Ukrainy i Rosji, dokument wewnętrzny
Departamentu ds. Polityki Wschodniej w MSZ, źródło: http://www.pap.pl/Data/
Files/_public/zalaczniki/tezy-o-polityce-rp-wobec-rosji-i-ukrainy.pdf  [dostęp:
04.03.2018].
115. Brown J., New European Activity Set ensures smooth equipment transition for Sol-
diers training, deploying, U.S. Army, 27.05.2014, źródło: https://www.army.mil/374 Bibliografia
article/126749/new_european_activity_set_ensures_smooth_equipment_transi-
tion_for_soldiers_training_deploying [dostęp: 01.03.2018].
116. Centrum Operacyjne MON, Dowództwo Wielonarodowej Dywizji Północny-Wschód
osiągnęło wstępną gotowość bojową, Wielonarodowa Dywizja Północny Wschód,
03.07.2017, źródło: https://mndne.wp.mil.pl/pl/articles6-aktualnosci/2017–07–034-
dowodztwo-wielonarodowej-dywizji-ponocny-wschod-osiagneo-wstepna-gotowosc/
[dostęp: 26.02.2018].
117. Departament Skarbu USA, Treasury Designates Seven Individuals And One Entity
Contributing To The Situation In Ukraine, 11.04.2014, źródło: https://www.treasury.
gov/press-center/press-releases/Pages/jl2355.aspx [dostęp: 02.01.2018].
118. Department of National Defence, Minister Nicholson announces Declaration of Intent
with Ukraine – Visit concludes with signing of Intent to seek increased areas of coopera-
tion, 08.12.2014, access: http://news.gc.ca/web/article-en.do?nid=912739 [dostęp:
10.02.2018].
119. Dyrekcja Generalna Parlamentu Europejskiego ds. Polityki Zewnętrznej UE, The
state of implementation of the associations and free trade agreements with Ukraine,
Georgia and Moldova with a particular focus on Ukraine and systemic analysis of key
sectors, Listopad 2017.
120. European Commission, EU–Ukraine–Russia talks agree on $4.6 billion to secure gas
supplies, 30.10.2014, źródło: https://ec.europa.eu/energy/en/news/eu-ukraine-russia-
talks-agree-46-billion-secure-gas-supplies [dostęp: 04.02.2018].
121. European Union External Action Service, EU restrictive measures in response to the
crisis in Ukraine, źródło: https://eeas.europa.eu/headquarters/headquarters-homepa-
ge/8322/eu-restrictive-measures-response-crisis-ukraine_en [dostęp: 05.02.2018].
122. Informacja Prasowa PE, Key MEPs warn Ukraine authorities not to use force against
pro-Europe protestors, 26.11.2013, źródło: http://www.europarl.europa.eu/news/en/
press-room/20131126IPR26201/key-meps-warn-ukraine-authorities-not-to-use-
force-against-pro-europe-protestors [dostęp: 15.01.2018].
123. Komenda Główna Straży Granicznej, Statystyki SG, strazgraniczna.pl, źródło: https://
www.strazgraniczna.pl/pl/granica/statystyki-sg/2206,Statystyki-SG.html [dostęp:
28.02.2018].
124. Komitet Regionów, Opinion of the Committee of the Regions on ‘Local and regional
government in Ukraine and the development of cooperation between Ukraine and the
EU’, Official Journal of the European Union, 2011/C 42/13.
125. Lithuanian-Polish-Ukrainian Brigade, Post na portalu Facebook, z dnia 09.03.2017,
źródło:  https://www.facebook.com/mnbhq/posts/1491020584255884  [dostęp:
03.03.2018].
126. LITPOLUKRBRIG, Historia, Oficjalna witryna Brygady źródło: http://litpolukrbrig.
wp.mil.pl/pl/111.html [dostęp: 03.03.2018].
127. Ministerstwo Obrony Hiszpanii, VJTF led by Spain, reaches Full Operational Capability
(FOC), NATO.int, 31.05.2016 źródło: http://www.nrdc-sp.nato.int/en/unidades/
Valencia/emincgtad/Noticias/2016/Foc.html [dostęp: 25.02.2018].375 Bibliografia
128. Ministerstwo Obrony Narodowej, 18 lat Polski w NATO, MON.gov.pl, 13.03.2017,
źródło: http://www.mon.gov.pl/aktualnosci/artykul/najnowsze/18-lat-polski-w-nato-
-w2010–03–10/ [dostęp: 23.02.2018].
129. Ministerstwo Obrony Narodowej, AWACS over NATO’s Eastern Flank, MON.gov.pl
13.10.2016, źródło: http://en.mon.gov.pl/news/article/latest-news/awacs-over-natos-
-eastern-flank-22016–10–14/ [dostęp: 31.01.2018].
130. Ministerstwo Obrony Narodowej, Baza obrony przeciwrakietowej w Redzikowie,
MON.gov.pl, źródło: http://www.mon.gov.pl/ministerstwo/artykul/wspolpraca-
-miedzynarodowa/baza-obrony-przeciwrakietowej-w-redzikowie-1032546y/ [dostęp:
02.03.2018].
131. Ministerstwo Obrony Narodowej, Ćwiczenie NOBLE JUMP – test szpicy NATO
w Polsce, MON.gov.pl, 18.06.2015, źródło: http://www.mon.gov.pl/aktualnosci/
artykul/najnowsze/2015–05–21-cwiczenie-noble-jump-test-szpicy-nato-w-polsce/
[dostęp: 25.02.2018].
132. Ministerstwo Obrony Narodowej, PCO dostarczy Ukrainie przyrządy optoelektroniczne,
26.06.2017, źródło: http://www.mon.gov.pl/aktualnosci/artykul/najnowsze/pco-
dostarczy-ukrainie-przyrzady-optoelektroniczne-j2017–06–26/ [dostęp: 05.03.2018].
133. Ministerstwo Obrony Narodowej, Polsko-Ukraiński Batalion Sił Pokojowych, MON.
gov.pl, źródło: http://archiwalny.mon.gov.pl/pl/strona/44/ [dostęp: 30.12.2017].
134. Ministerstwo Obrony Narodowej, Rozmieszczenie wojsk NATO w Polsce to spekula-
cje, MON.gov.pl 02.04.2014, źródło: http://www.mon.gov.pl/aktualnosci/artykul/
najnowsze/2014–04–02-nie-bylo-wniosku-o-rozmieszczenie-wojsk-nato-w-polsce/
[dostęp: 31.01.2018].
135. Ministerstwo  Obrony  Narodowej,  Zacieśnienie  współpracy  obronnej  z  Ukrainą,
02.12.2016, źródło: http://www.mon.gov.pl/aktualnosci/artykul/najnowsze/zacie-
snienie-wspolpracy-obronnej-z-ukraina-d2016–12–02/ [dostęp: 03.03.2018].
136. Ministerstwo Spraw Zagranicznych, PAP o spotkaniu ministrów spraw zagranicznych
Polski, Niemiec i Rosji w Petersburgu 10 czerwca 2014 r., MSZ.gov.pl, źródło: http://
www.msz.gov.pl/pl/p/msz_pl/aktualnosci/msz_w_mediach/pap_o_spotkaniu_mini-
strow_spraw_zagranicznych_polski__niemiec_i_rosji_w_petersburgu_10_czerwca-
_2014_r_ [dostęp: 02.02.2018].
137. Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Pierwsi Polacy ewakuowani z Donbasu już
w Polsce, depesza PAP z dnia 13 stycznia 2015 r., MSZ.gov.pl, źródło: http://www.
msz.gov.pl/pl/p/msz_pl/aktualnosci/msz_w_mediach/pierwsi_polacy_ewakuowani-
_z_donbasu_juz_w_polsce__depesza_pap_z_dnia_13_stycznia_2015_r___ [dostęp
15.02.2018].
138. Ministry of Defence of Ukraine, LITPOLUKRBRIG officers master NATO procedures,
mil.gov.ua, 23.02.2016, źródło: http://www.mil.gov.ua/en/news/2016/02/23/litpo-
lukrbrig-officers-master-nato-procedures/ [dostęp: 03.03.2018].
139. Ministry  of  National  Defence  of  Republic  of  Lithuania,  LITPOLUKR-
BRIG  command  conducts  a  realistic  battle  staff  training  Brave  Band ,  kam.lt,
04.02.2016, źródło: http://kam.lt/en/news_1098/current_issues/litpolukrbrig_ 376 Bibliografia
command_conducts_a_realistic_battle_staff_training_brave_band  [dostęp:
03.03.2018].
140. Ministry of National Defence of Republic of Lithuania, Tri-national brigade LIT-
POLUKRBRIG, kam.lt, 30.03.2017, źródło: http://kam.lt/en/international_coope-
ration_1089/litpolukrbrig.html [dostęp: 03.03.2018].
141. MSZ, Sikorski w czwartek w Kijowie na spotkaniu ministrów SZ państw OBWE,
depesza PAP 04.12.2013, źródło: http://www.msz.gov.pl/pl/p/msz_pl/aktualnosci/
msz_w_mediach/sikorski_w_czwartek_w_kijowie_na_spotkaniu_ministrow_sz_
panstw_obwe__depesza_pap_04_12_2013?printMode=true [dostęp: 16.01.2018].
142. Mull S., Welcome Ceremony for the 173rd IBCT (Airborne) Drawsko Pomorskie, Poland,
23.04.2014, źródło: https://photos.state.gov/libraries/poland/788/pdfs/airborneeng1.
pdf [dostęp: 28.02.2018].
143. NATO HQ Airborne Early Warning & Control Force Geilenkirchen, Current Ope-
rations, źródło: https://www.e3a.nato.int/operations/current-operations.aspx [dostęp:
31.01.2018].
144. NATO Public Diplomacy Division, Defence Expenditure of NATO Countries (2010–
2017), 26.06.2017, źródło: https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/
pdf_2017_06/20170629_170629-pr2017–111-en.pdf [dostęp: 26.02.2018].
145. NATO, 4 Multinational Battlegroups, NATO.int 22.01.2018, źródło: https://www.
nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/pdf_2018_01/180122-MAP_eFP-eng.pdf
[dostęp: 26.02.2018].
146. NATO, Allies enhance NATO air-policing duties in Baltic States, Poland, Romania,
NATO.int, 29.04.2014, źródło: https://www.nato.int/cps/ic/natohq/news_109354.
htm [dostęp: 24.02.2018].
147. NATO, AWACS: Nato’s eyes in the sky, NATO 2007, źródło: https://www.nato.int/
nato_static/assets/pdf/pdf_publications/20120103_awacs-e.pdf [dostęp: 24.02.2018].
148. NATO,  Comprehensive  Assistance  Package  for  Ukraine,  NATO.int,  lipiec
2016,  źródło:  https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/
pdf_2016_09/20160920_160920-compreh-ass-package-ukraine-en.pdf [dostęp:
10.02.2018].
149. NATO, Key NATO & Allied Exercises, NATO.int, 2015, źródło: https://www.nato.
int/nato_static_fl2014/assets/pdf/pdf_2015_10/20151007_1510-factsheet_exerci-
ses_en.pdf [dostęp: 25.02.2018].
150. NATO, Key NATO & Allied Exercises, NATO.int, 2016, źródło: https://www.nato.
int/nato_static_fl2014/assets/pdf/pdf_2016_07/20160704_1607-factsheet_exerci-
ses_en.pdf [dostęp: 25.02.2018].
151. NATO, Key NATO & Allied Exercises, NATO.int, 2017, źródło: https://www.nato.
int/nato_static_fl2014/assets/pdf/pdf_2017_05/20170510_1705-factsheet_exerci-
ses_en.pdf [dostęp: 25.02.2018].
152. NATO, NATO battlegroups in Baltic nations and Poland fully operational, NATO.
int, 28.08.2017, źródło: https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_146557.htm
[dostęp: 26.02.2018].377 Bibliografia
153. NATO, NATO Defence Ministers take further steps to enhance collective defence, NATO.
int, 08.10.2015, źródło: https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_123655.htm
[dostęp: 25.02.2018].
154. NATO, NATO Force Integration Unit (NFIU) Fact Sheet, NATO.int, źródło: https://
jfcbs.nato.int/page5725819/nato-force-integration-units/nato-force-integration-
-units-fact-sheet [dostęp: 25.02.2018].
155. NATO, NATO’s Enhanced Forward Presence, NATO.int, maj 2017, źródło: https://
www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/pdf_2017_05/1705-factsheet-efp.pdf
[dostęp: 26.02.2018].
156. NATO, NATO-Russia Council, NATO.int, aktualizacja z dnia 16.06.2017, źródło:
https://www.nato.int/cps/ic/natohq/topics_50091.htm [dostęp: 26.02.2018].
157. NATO, Secretary General meets with Romanian President and Prime Minister, visits
NATO troops, NATO.int, 09.10.2017, źródło: https://www.nato.int/cps/su/natohq/
news_147693.htm [dostęp: 26.02.2018].
158. Office of the Under Secretary of Defense, European Reassurance Initiative, Depart-
ment of Defense Budget Fiscal Year (FY) 2018, Department of Defense, 2017, s. 1,
źródło: http://comptroller.defense.gov/Portals/45/Documents/defbudget/fy2018/
fy2018_ERI_J-Book.pdf [dostęp: 03.01.2018].
159. Office of the Under Secretary of Defense, European Deterrence Initiative, Department
of Defense Budget Fiscal Year (FY) 2019, Department of Defense, February 2018,
źródło: https://comptroller.defense.gov/Portals/45/Documents/defbudget/fy2019/
fy2019_EDI_JBook.pdf [dostęp: 19.02.2019].
160. Pliadis A., Further development of trilateral LITPOLUKRBRIG brigade discussed,
Ministry of National Defence of Republic of Lithuania 20.12.2016, źródło: http://
kam.lt/en/news_1098/current_issues/further_development_of_trilateral_litpolukr-
brig_brigade_discussed.html [dostęp: 03.03.2018].
161. President of Russia, Concert celebrating Crimea and Sevastopol’s reunification with
Russia,  04.03.2014,  źródło:  http://en.kremlin.ru/events/president/news/47878
[dostęp: 14.02.2018].
162. Prezydent.pl, USA wysyłają brygadę pancerną do Europy Wschodniej, 30.03.2016,
źródło: http://www.prezydent.pl/aktualnosci/wizyty-zagraniczne/art,59,usa-wysylaja-
brygade-pancerna-do-europy-wschodniej.html [dostęp: 03.01.2018].
163. Rochowicz R., List intencyjny w sprawie LITPOLUKRBRIG podpisany, Ministerstwo
Obrony Narodowej, 16.11.2009, źródło: http://archiwalny.mon.gov.pl/pl/artyku-
l/8211[dostęp: 03.03.2018].
164. Siemoniak T., Allied Shield, dowód wiarygodności sojuszników, Polska-Zbrojna.pl,
01.06.2015, źródło: http://polska-zbrojna.pl/home/articleshow/16163?t=Allied-
Shield-dowod-wiarygodnosci-sojusznikow [dostęp: 14.02.2018].
165. Szczepaniak K., Ćwiczenia Noble Ledger-16, Wojsko-Polskie.pl, 06.12.2016, źródło:
http://www.wojsko-polskie.pl/pl/articles/z-zycia-wojska-s/cwiczenia-noble-ledger-
-16-f2016–12–07/ [dostęp: 25.02.2018].378 Bibliografia
166. U.S.  Air  Force,  6  F-15s,  KC-135  to  augment  NATO  mission  in  Baltic,  AF.mil
05.03.2014, źródło: http://www.af.mil/News/Article-Display/Article/473483/6-f-
15s-kc-135-to-augment-nato-mission-in-baltics/ [dostęp: 31.01.2018].
167. U.S. Army Europe Public Affairs Office, 10th Combat Aviation Brigade, 10th Moun-
tain Division, 03.02.2017, źródło: http://www.eur.army.mil/organization/factsheets/
Factsheet_10thCAB.pdf [dostęp: 02.03.2018].
168. U.S. Army Europe Public Affairs Office,  1st Air Cavalry Brigade, 1st Cavalry Divi-
sion, 17.10.2017, źródło: http://www.eur.army.mil/organization/factsheets/Factshe-
et_1ACB.pdf [dostęp: 02.03.2018].
169. U.S. Army Europe, Atlantic Resolve, źródło: http://www.eur.army.mil/AtlanticResolve/
[dostęp: 24.02.2018].
170. U.S. Department of the Treasury, Announcement of Treasury Sanctions on Entities
Within the Financial Services and Energy Sectors of Russia, Against Arms or Related Mate-
riel Entities, and those Undermining Ukraine’s Sovereignty, 16.07.2014, źródło: https://
www.treasury.gov/press-center/press-releases/Pages/jl2572.aspx [dostęp: 16.12.2017].
171. U.S. Mission to the NATO, Assurance Measures & Commitment to European Secu-
rity, źródło: https://nato.usmission.gov/our-relationship/policy-history/assurance-
measures-commitment-to-european-security/ [dostęp: 28.02.2018].
Monografie i rozdziały prac zwartych
1.  Balcerowicz B., Sojusz a obrona narodowa, Warszawa 1999.
2.  Baluk W., Koalicje gabinetowe na Ukrainie w latach 2002–2012, Wydawnictwo UMCS,
2012.
3.  Baluk W., Kirwiel E. (red.), Konflikt rosyjsko-ukraiński, Lublin 2015.
4.  Banasik M., Wojna hybrydowa i jej konsekwencje dla bezpieczeństwa euroatlantyc-
kiego, Warszawa 2018.
5.  Brzeziński  Z.,  Wielka  szachownica.  Główne  cele  polityki  amerykańskiej,  Politeja,
Warszawa 1998.
6.  Burchill  S.,  The  National  Interest  in  International  Relations  Theory ,  Nowy  Jork:
Palgrave Macmillan, 2007.
7.  Buzan B., Waever O., Regions and powers. The Structure of International Security,
Cambridge University Press, 2003.
8.  Buzan B., O. Wæver, J. de Wilde, Security. A new framework for analysis, Londyn 1998
9.  Cesarz Z., Stadtmüller E., Problemy polityczne współczesnego świata, Wrocław 199
10. Coyle J.J., Ukraine, [w:] Russia’s Border Wars and Frozen Conflicts, Coyle J.J., Palgrave
Macmillan 2018.
11. Czaputowicz J., Bezpieczeństwo międzynarodowe. Współczesne koncepcje, Warszawa 2012
12. Czaputowicz J., Teorie stosunków międzynarodowych. Krytyka i systematyzacja, Warszawa
2008.379 Bibliografia
13. Ćwiek-Karpowicz J., Secrieru S. (red.), Sankcje i Rosja, Warszawa 2015.
14. De Graaff B., Nyce J.M., Handbook of European Intelligence Cultures, Rowman
& Littlefield 2016.
15. Dembiński H., Odmowa uznania faktów dokonanych w najnowszym rozwoju prawa
narodów (Mandżukuo-Abisynia-Austria-Czechosłowacja), Lublin, 1939.
16. Donaldson R.H., Nogee J.L., The Foreign Policy of Russia. Changing Systems, Enduring
Interests, N.Y.–Londyn 2002.
17. Dybczyński A., Sojusze międzynarodowe, Warszawa 2014.
18. Dyduch  J.,  Europeizacja  polskiej  polityki  zagranicznej  w  perspektywie  realizmu
strukturalnego, Wrocław 2016.
19. Dyduch J., Mikiewicz P., Rzeszótko S., Krytyczne wprowadzenie do teorii stosunków
międzynarodowych, Wrocław 2006.
20. Dzieduszycki P.A., Majdan grozy i nadziei, Toruń 2005.
21. Elman C., Defensywny realizm strukturalny, [w:] Studia nad bezpieczeństwem, Williams
P.D. (red.), Kraków 2012, s. 21–22.
22. Flint C., Geopolitical codes: agents define their geopolitical options, [w:] Instroduction to
Geopolitics, Flint C., Routledge 2006.
23. Hoffman  F.G.,  Conflict  in  the  21st  century:  The  rise  of  hybrid  wars,  Arlington,
Virginia, 2007.
24. Hrycak J., Nowa Ukraina. Nowe interpretacje, Wrocław 2009.
25. Jagiełło  Z.,  Wybrane  problem  państw,  narodów  oraz  społeczeństw  lokalnych  na
początku XXI wieku, Wałbrzych 2008.
26. Jędraszczyk  K.,  Strategiczne  partnerstwo  ukraińsko-polskie.  Polska  w  polityce  nie-
podległej Ukrainy, Poznań 2010.
27. Kalb M., Imperialna gra. Putin, Ukraina i nowa zimna wojna, Kraków 2017.
28. Kamiński Z., Chodakiewicz J., Stosunki polsko-ukraińskie: raport, Warszawa 1997.
29. Kasprzycki D., Pawlak C., Praktyczna realizacja wojny nowej generacji. Casus Ukrainy
Wschodniej i aneksji Krymu, [w:] Rosyjska myśl strategiczna i potencjał militarny w XXI
wieku, P. Mickiewicz (red.), Warszawa 2018.
30. Kaszuba M., Minkina M., Imperialna gra Rosji, Warszawa 2016.
31. Kisielewski T.A., Przesmyk suwalski. Rosja kontra NATO, Poznań 2017.
32. Kołodziej E.A., Security and International Relations, Cambridge 2005.
33. Korzeniowski L.F., Podstawy nauk o bezpieczeństwie, Warszawa 2017.
34. Kowal P., Testament Prometeusza, Warszawa–Wojnowice 2019.
35. Koziej  S.,  Między  piekłem  a  rajem.  Szare  bezpieczeństwo  na  progu  XXI  wieku,
Toruń 2006.
36. Kupiecki R., Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego, Warszawa 2016.
37. Kurczab-Redlich K., Wowa, Wołodia, Władimir. Tajemnice Rosji Putina, Warszawa
2016.
38. Kuźniar R. i inni, Bezpieczeństwo międzynarodowe, Warszawa 2012.
39. Liang Q., Xiangsui W., Unrestricted Warfare, Beijing: PLA Literature and Arts Publi-
shing House, 1999.380 Bibliografia
40. McDonald M., Konstruktywizm, [w:] Studia nad bezpieczeństwem, Williams P.D.
(red.), Kraków 2012
41. Mearsheimer J., The Tragedy of Great Power Politics, Nowy Jork 2014.
42. Mickiewicz P. (red.), Rosyjska myśl strategiczna i potencjał militarny w XXI wieku,
Warszawa 2018.
43. P. Mickiewicz, Ewolucja strategii bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej po zajęciu Półwyspu
Krymskiego, [w:] Rosyjska myśl strategiczna i potencjał militarny w XXI wieku, P. Mic-
kiewicz (red.), Warszawa 2018
44. Morgenthau  H.J.,  Polityka  między  narodami. Walka  o  potęgę  i  pokój,  Warszawa  
2010.
45. Morgenthau  H.J.,  Politics  Among  Nations:  The  Struggle  for  Power  and  Peace,
McGraw-Hill, 1993.
46. Motyka G., Wołyń ’43, Wydawnictwo Literackie, Warszawa 2016.
47. Mucha W., Krew i ziemia, Warszawa 2014.
48. Mutimer D., Critical Security Studies: A Schismatic History, [w:] Contemporary Security
Studies, Collins A. (red.), Oxford University Press 2016.
49. Nemeth  W.J.,  Future  war  and  Chechnya:  a  case  for  hybrid  warfare,  Monterey,
California, Naval Postgraduate School, 2002.
50. Nowak E., Nowak M., Zarys teorii bezpieczeństwa narodowego, Warszawa 2015.
51. Nowak-Jeziorański J., Rzeczpospolita atlantycka, Wrocław 2014.
52. Olszański T.A., Trud niepodległości. Ukraina na przełomie tysiącleci, Kraków 2003.
53. Pacek B., Wojna hybrydowa na Ukrainie, Warszawa 2018.
54. Pacek B., Grochowska J.A. (red.), Konflikt hybrydowy na Ukrainie. Aspekty teore-
tyczne i praktyczne, Piotrków Trybunalski 2017.
55. Pacek B., Grochowska J.A. (red.), Wojna hybrydowa na Ukrainie. Wnioski i reko-
mendacje dla Europy i świata, Piotrków Trybunalski 2017.
56. Pieniążek P., Pozdrowienia z Noworosji, Warszawa 2015.
57. Pokruszyński W., Teoretyczne aspekty bezpieczeństwa, Józefów 2010.
58. Potulski J., Współczesne kierunki rosyjskiej myśli geopolitycznej. Między nauką, ideolo-
gicznym dyskursem a praktyką, Gdańsk 2010.
59. Rechlewicz  W.,  Elementy  filozofii  bezpieczeństwa.  Bezpieczeństwo  z  perspektywy
historii filozofii i filozofii polityki , Warszawa 2012.
60. Riabczuk M., Ukraina. Syndrom postkolonialny, Wrocław–Wojnowice 2015.
61. Rojek P., Przekleństwo imperium. Źródła rosyjskiego zachowania, Kraków 2014.
62. Rosamond B., Intergovernmental Europe?, [w:] Theories of European Integration , Rosa-
mond B. (red.), Nowy Jork 2007.
63. Ruszkowski  J.,  Wstęp  do  studiów  europejskich.  Zagadnienia  teoretyczne  i  metodo-
logiczne, Warszawa 2007.
64. Serczyk W.A., Historia Ukrainy, Wrocław 2009.
65. Shirreff R., Słowo wstępne, [w:] 2017: Wojna z Rosją, Shirreff R., Poznań 2016.
66. Sikorski, Polska może być lepsza. Kulisy polskiej dyplomacji, Kraków 2018.
67. Stańczyk J., Współczesne pojmowanie bezpieczeństwa, Warszawa 1996.381 Bibliografia
68. Stavridis J., Przedmowa, [w:] 2017: Wojna z Rosją, Shirreff R., Poznań 2016.
69. Stolarczyk M., Implikacje kryzysu i konfliktu ukraińskiego w latach 2014–2015 dla
bezpieczeństwa Polski, polityki polski wobec Rosji i stosunków polsko-rosyjskich, [w:] Rosja
w polityce zagranicznej Polski w latach 1992–2015, Stolarczyk M., Katowice 2016.
70. Sun Tzu, Sun Pin, Sztuka wojny, Gliwice 2004.
71. Surdyk K., Polska w trybach geopolityki, [w:] Konflikt ukraiński w rozgrywkach geopo -
litycznych, Surdyk K., Warszawa 2017.
72. Surmaczyński M., Podstawowe problemy metodologiczne nauk społeczno-politycznych,
Wrocław 2010.
73. Sykulski L., Geopolityka. Skrypt dla początkujących, Częstochowa 2014.
74. Sykulski L., Trójkąt kaliningradzki. Wprowadzenie do koncepcji geopolitycznej osi Ber-
lin–Warszawa–Moskwa, Częstochowa 2012.
75. Trenin D., Post-Imperium. A Eurasian story, Waszyngton 2011.
76. Trenin D., The end of Eurasia: Russia on the Border between Geopolitics and Glo -
balization, Moskwa 2001.
77. Turczyński  P.,  Bezpieczeństwo  europejskie.  Systemy,  instytucje,  funkcjonowanie,
Wrocław 2011.
78. Van der Loo G., The EU-Ukraine Association Agreement and Deep and Comprehensive
Free Trade Area. A New Legal Instrument for EU Integration Without Membership, Brill,
Nilhoff 2016.
79. Walt S.M., The Origins of Alliance, Cornell University Press Nowy Jork 1987.
80. Waltz K.N., Struktura teorii stosunków międzynarodowych, Warszawa 2010.
81. Waltz K.N., Theory of International Politics, Addison-Wesley Publishing Company 1979.
82. Wasiuta O., Wasiuta S., Wojna hybrydowa Rosji przeciwko Ukrainie, Kraków 2017.
83. Zając J., The Ukraine Crisis: Implications for Poland’s Security, [w:] Poland’s Secu-
rity Policy. The West, Russia, and the Changing International Order, Zając J., Palgrave
Macmillan 2016.
84. Ziółkowski M., Projekt Ukraina, Wrocław 2008.
85. Żurawski vel Grajewski P., Polska polityka wschodnia 1989–2015. Wymiar narodowy
i unijny, Kraków 2016.
Artykuły w periodykach naukowych i rozdziały  
w pracach zbiorowych
1.  Åslund A., Oligarchs, Corruption, and European Integration, Journal of Democracy,
Nr 25(3) 2014.
2.  Bajor P., Stosunki rosyjsko-ukraińskie kryzys strategicznego partnerstwa, Bezpieczeństwo
Narodowe I–II, nr 9–10, 2009.
3.  Balcerowicz B., O tożsamości metodologicznej nauk o bezpieczeństwie, [w:] Tożsamość
nauk o bezpieczeństwie, Sulowski S. (red.), Toruń 2015.382 Bibliografia
4.  Barburska O., The Role of Poland in Shaping the EU Policy towards Ukraine, Yearbook
of Polish European Studies, 10/2006.
5.  Bartles Ch.K., Getting Gerasimov Right, Military Review January–February 2016.
6.  Bieleń S., Trialog niemiecko-polsko-rosyjski, czyli o idei „trójkąta kaliningradzkiego”,
Polski Przegląd Dyplomatyczny, nr 2/2012.
7.  Black J.L., Setting the tone: misinformation and disinformation from Kiev, Moscow,
Washington and Brussels in 2014, [w:] The Return of the Cold War. Ukraine, The West
and Russia, Black J.L., Johns M. (red.), Routledge Londyn 2016.
8.  Błażejczyk W., Metody ilościowe w badaniach bezpieczeństwa, [w:] Metodologia badań
bezpieczeństwa narodowego. Tom IV, Sienkiewicz P., Marszałek M., Świeboda H. (red.),
Warszawa 2012.
9.  Bodziany M., Etapy procesu badań nad bezpieczeństwem, [w:] Teoretyczne i metodolo-
giczne podstawy problemów z zakresu bezpieczeństwa, Ściborek Z., Zamar Z. (red.),
Toruń 2016.
10. Bonch-Osmolovskaya T., Combating the Russian State Propaganda Machine: Strategies
of Information Resistance, Journal of Soviet and Post-Soviet Politics and Society Vol.1,
Nr 1/2015.
11. Bornio  J.,  Europa  Środkowo-Wschodnia  we  współczesnych  rosyjskich  koncepcjach
geopolitycznych, Wschodnioznawstwo 2017, Wrocław.
12. Bornio  J.,  Israeli-Ukrainian  Relations  after  ‘the  Euromaidan  Revolution’  –  the
Holocaust and the New Ukrainian Identity in the Context of the European Aspirations
of Ukraine, Polish Political Science Yearbook Special Issue on Israeli Studies, Volume
47, Issue 2.
13. Bornio J., Kwestia Rzezi Wołyńskiej w kontekście kryzysu ukraińskiego – między rosyj-
ską propagandą, ukraińskim poszukiwaniem tożsamości narodowej a polską racją stanu,
Rocznik Europeistyczny 2/2016.
14. Bornio J., Lithuania, Poland and Ukraine join forces, New Eastern Europe, May-August,
3–4(XXVII)/2017.
15. Bornio J., Spotkanie Waszczykowski–Łukaszenka w kontekście kryzysu ukraińskiego.
Implikacje dla polityki RP w odniesieniu do Białorusi, Studia Polityczne, vol. 45(2017,
nr 1).
16. Bornio J. (red.), Polska Polityka Wschodnia 2016, Wrocław 2017.
17. Bryjka F., Euroatlantyckie wsparcie wojskowe dla Ukrainy, [w:] Bezpieczeństwo europejskie
po szczycie NATO w Warszawie, Turczyński P. (red.), Kraków 2017.
18. Bukkvoll T., Russian Special Operations Forces in Crimea and Donbas, Parameters
Nr 46(2) 2016.
19. Burchill S., Liberalism, [w:] Theories of International Relations, 3rd edition , Burchill S.,
Linklater A. i inni (red.), Nowy Jork, 2005.
20. Chojnowski L., Polityczny sektor bezpieczeństwa, Zeszyty naukowe WSOWL, Nr 3
(165) 2012.
21. Ciolan I.M., The Role of the „New Cold War” Concept in Constructing Russia’s Great
Power Narrative, CES Working Paper 2016, vol. VIII, issue 4.383 Bibliografia
22. Cohen M., Ukraine’s Battle at Ilovaisk, August 2014: The Tyranny of Means, Army Press
Online Journal 16/25, 2016, źródło: http://www.armyupress.army.mil/Portals/7/Army-
-Press-Online-Journal/documents/16–25-Cohen-10Jun16a.pdf [dostęp: 14.02.2018].
23. Collins A., Introduction: What is Security Studies?, [w:] Contemporary Security Studies,
Collins A. (red.), Oxford University Press 2016.
24. Cymburski W., Wyspa Rosja. Perspektywy Rosyjskiej geopolityki, Pressje 2014, Teka 37.
25. Czachor R., Współczesna geopolityka rosyjska. Koncepcje Wadima Cymburskiego, Wro-
cławski Przegląd Międzynarodowy, nr 1/2010, rok IV.
26. Doyle  M.W.,  Kant,  Liberal  Legacies,  and  Foreign  Affairs,  Philosophy  &  Public
Affairs 1983, vol. 12(3).
27. Dugin A., Geopolityczna przyszłość Rosji, Pressje Teka 37, 2014.
28. Dyduch J., „Nie ma przyjaciół ani wrogów, są tylko interesy”. Rozważania o współczesnej
polityce zagranicznej, [w:] Wokół teorii stosunków międzynarodowych, W. Mich, J. Nowak,
Lublin 2012.
29. Fedorenko  K.,  Rybiy  O.,  Umland  A.,  The  Ukrainian  Party  System  before  and
after the 2013–2014 Euromaidan, Routledge Europe-Asia Studies, Vol. 68, Nr 4,  
2016.
30. Fikke G., A Limeline for the Conflict and War in Ukraine, The Norwegian Atlantic
Comitee, Security Policy Library 4/2015.
31. Freier N., The defense identity crisis: It’s a hybrid world , Parameters, nr 3, 2009.
32. Garnett S.W., Poland: Bulwark or Bridge?, Foreign Policy Nr 102/1996.
33. Gerasimov V., The Value of Science Is in the Foresight New Challenges Demand Rethinking
the Forms and Methods of Carrying out Combat Operations, Military Review, styczeń–luty
2016.
34. Glaser Ch.L., Realism, [w:] Contemporary Security Studies, Collins A. (red.), Oxford
University Press 2016.
35. Glenn R.W., Thoughts on “Hybrid” Conflict, Small Wars Journal, 03/2009.
36. Goliński B., Komur M., Guth M., Consequences of Russian embargo for Polish agricul-
tural market and potential distribution channels of Polish food products covered by Russian
embargo, Roczniki Ekonomicze Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej Bydgoszczy,
nr 9/2016.
37. Gruszczak A., Hybrydowość współczesnych wojen – analiza krytyczna, [w:] Asymetria
i hybrydowość – stare armie wobec nowych konfliktów , Sokała W., Zapała B. (red.), Biuro
Bezpieczeństwa Narodowego 2011.
38. Hajduk  J.,  Stępniewski  T.,  Russia’s  Hybrid  War  with  Ukraine:  Determinants,
Instruments, Accomplishments and Challenges, Studia Europejskie 2/2016, Warszawa.
39. Herz  J.H.,  Idealist  Internationalism  and  the  Security  Dilemma,  World  Politics
January 1950, vol. 2(2).
40. Hoffman F.G., Hybrid Threats: Reconceptualizing the Evolving Character of Modern
Conflict, Strategic Forum, Nr 240, 2009.
41. Hoffman F.G., Hybrid Warfare and Chalenges, Joint Force Quaterly, Nr 52, 2009.384 Bibliografia
42. Hoffman F.G., Mattis J., Future Warfare: The Rise of Hybrid Wars, U.S. Naval Institute
Proceedings, 2005, tom 131, Nr 11.
43. Hurak I., Umowy zawarte w Mińsku i uwarunkowania ich wprowadzenia. Teoria a prak-
tyka, Krakowskie Studia Międzynarodowe nr 2/2016.
44. Ishchenko W., Far right participation in the Ukrainian Maidan protests: an attempt of
systematic estimation, European Politics and Society: Ukraine in Crisis, Nr 17(4) 2016.
45. Iwański T., Wilk A., Dwa lata od Majdanu. Ukraina wobec wyzwań politycznych,
gospodarczych i militarnych, Biuletyn Kwartalny Rządowego Centrum Bezpieczeństwa
nr 13/2015.
46. Jilge W., W co gra Rosja. Tło kryzysu ukraińskiego, [w:] Zwrotnik Ukraina, Andruchowycz
J. (red.), Wołowiec 2014.
47. Kajetanowicz J., Wojsko Polskie w operacjach utrzymania pokoju międzynarodowego
1973–2008, Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego 2009/2010.
48. Kalicka-Mikołajczyk A., Pogłębiona i kompleksowa strefa wolnego handlu – nowa forma
współpracy gospodarczej Unii Europejskiej z krajami partnerskimi Europy Wschodniej
i Kaukazu Południowego w ramach Europejskiej Polityki Sąsiedztwa, Wroclaw Economic
Review 22/2 2016.
49. Kanet R.E., The failed Western challenge to Russia’s revival in Eurasia , International
Politics, nr 52(5)/2015.
50. Kirwiel E., „Polska musi być ambasadorem Ukrainy”, Wschód Europy 2(2), 2015.
51. Kleczkowska A., Wojna hybrydowa – uwagi z perspektywa prawa międzynarodowego
publicznego, Sprawy Międzynardowowe 2/2015.
52. Klein M., Ukraine’s volunteer battalions – advantages and challenges, RUFS Briefing
Nr 27, 2015.
53. Klus A., Myatezh Voina: The Russian Grandfather of Western Hybrid Warfare, Small
Wars Journal, 07/2016.
54. Konończuk W., Kołomojski: mam wiele do powiedzenia, Nowa Europa Wschodnia
nr 3–4/2015.
55. Kowal P., Wapiński M., A Tale of Three Maidans, New Eastern Europe, January-
-February, nr 1(XXV) 2017.
56. Kowal P., Wprowadzenie, [w:] Wojna hybrydowa na Ukrainie. Wnioski i rekomendacje
dla Europy i świata, B. Pacek, J.A. Grochocka, Piotrków Trybunalski 2017.
57. Kowalczyk A., Polityka Polski wobec Ukrainy w 2014 r. – próba bilansu, Biuletyn
„OPINIE” nr 3/2015.
58. Koziej S., Ewolucja i scenariusze kształtowania się środowiska bezpieczeństwa europej-
skiego, [w:] Bezpieczeństwo Europy w globlnym świecie: szanse i zagrożenia przyszłości
w warunkach przesileń cywilizacyjnych, J. Kleer, K. Prandecki (red.), Warszawa 2018.
59. Koziej S., Brzozowski A., Nauki o bezpieczeństwie: potrzeby i oczekiwania praktyki
bezpieczeństwa narodowego, [w:] Tożsamość nauk o bezpieczeństwie, Sulowski S. (red.),
Toruń 2015.
60. Koziej S., Pietrzak P., Szczyt NATO w Walii: uwarunkowania, rezultaty, wnioski dla
Polski, Bezpieczeństwo Narodowe 2014/III.385 Bibliografia
61. Kraj K., Wojny asymetryczne czy miatieżewojna Jewgienija Messnera zagrożeniem dla
bezpieczeństwa w XXI wieku, Bezpieczeństwo. Teoria i praktyka, 2012, nr 3(VIII).
62. Kubaczyk T., Wojna hybrydowa – (czy) nowy typ konfliktu we współczesnym świecie,
[w:] Konflikt hybrydowy na Ukrainie. Aspekty teoretyczne i praktyczne, B. Pacek, J.A.
Grochacka, Piotrków Trybunalski 2017.
63. Kudelia S., The House that Yanukovyvh Bult, Journal of Democracy, Nr 25(3) 2014.
64. Kupiecki R., Obrona kolektywna NATO. Stała misja i zmienny kontekst strategiczny,
Rocznik Strategiczny 2014/2015, tom 20.
65. Kuźniar R., Wprowadzenie, Rocznik Strategiczny 2013/2014.
66. Lasoń M., Polska wobec wyzwań bezpieczeństwa energetycznego, [w:] Międzynarodowe
bezpieczeństwo energetyczne, Cziomer E. (red.), Kraków 2008.
67. Latosińska A., Ukraina w polityce zagranicznej Polski (2008–2014), [w:] Polityka zagra-
niczna Polski 25 lat doświadczeń, Pietrasiak M., Stelmacha M., Żakowski K. (red.),
Wydawnictwu Uniwersytetu Łódzkiego 2016.
68. Lech M., Wojna hybrydowa na Ukrainie w perspektywie jus post bellum – nowego
międzynarodowego prawa transformacjikonfliktów zbrojnych , [w:] Konflikt hybrydowy
na Ukrainie. Aspekty teoretyczne i praktyczne, B. Pacek, J.A. Grochacka, Piotrków
Trybunalski 2017.
69. Leshchenko S., The Media’s Role, Journal of Democracy, Nr 25(3) 2014.
70. Łoś-Nowak T., Polityka zagraniczna – stałe i zmienne komponenty procesu formułowania
i realizacji, [w:] Polityka zagraniczna. Aktorzy, potencjały, strategie, T. Łoś-Nowak (red.),
Warszawa 2011.
71. Łoś-Nowak T., Polityka zagraniczna w przestrzeni teoretycznej, [w:] Polityka zagraniczna.
Aktorzy, potencjały, strategie, Łoś-Nowak T., (red.), Warszawa 2011.
72. Lewicki W., Wojna hybrydiwa na Ukrainie – nowa jakośc prowadzenia wojny, [w:]
B. Pacek, J.A. Grochocka, Wojna hybrydowa na Ukrainie. Wnioski i rekomendacje dla
Europy i świata, Piotrków Trybunalski 2017.
73. Lovelace Jr. D.C., Document No. 3: Ukraine: Current Issues and U.S. Policy. CRS Report
No. RL33460, Terrorism. Commentary on Security Documents vol. 146, 2017.
74. Łukianow F., After Sukhoi crash: a bloc or a coalition dilemma, Russia in Global
Affairs, 25.11.2015, źródło: http://eng.globalaffairs.ru/redcol/After-Sukhoi-crash-a -
-bloc-or-a-coalition-dilemma-17836 [dostęp: 21.02.2018].
75. Łukianow F., Reverting to a Crossroads, Russia in Global Affairs, Nr 1, 2014, źró -
dło: http://eng.globalaffairs.ru/number/Reverting-to-a-Crossroads-16495 [dostęp:
14.02.2018].
76. Marek M., Próba analizy specyfiki rosyjskiej wojny hybrydowej, [w:] Konflikt hybrydowy
na Ukrainie. Aspekty teoretyczne i praktyczne, B. Pacek, J.A. Grochowska, Piotrków
Trybunalski 2017.
77. Maslow A.H., A Theory of Human Motivation , Psychological Review, 50(4).
78. Mearsheimer J., Structural Realism, [w:] International Relations Theories: Discipline
and Diversity. 3rd Edition, Dunne T., Kurki M., Smith S. (red.), Oxford University
Press 2013.386 Bibliografia
79. Meyer B., Fighting Terrorism – A Narrow Path Between Saving Security and Losing Liberty,
[w:] Globalization, Armed Conflicts and Security, Gobbicchi A. (red.), Rzym 2004.
80. Miazhevich G., Russia Today’s coverage of Euromaidan, Russian Journal of Communi-
cation, Nr 6(2) 2014.
81. Monaghan A., The ‘War’ in Russia’s ‘Hybrid Warfare’, Parameters 45(4) 2015/16.
82. Monaghan  A.,  The  Ukraine  crisis  and  NATO-Russia  relations,  NATO  Review
Magazine, źródło: https://www.nato.int/docu/review/2014/Russia-Ukraine-Nato-
-crisis/Ukraine-crisis-NATO-Russia-relations/EN/index.htm [dostęp: 18.02.2018].
83. Moravcsik A., Taking Preferences Seriously: A Liberal Theory of International Politics,
International Organization 1997, vol. 4.
84. Morgan P.M., The State of Deterrence in International Politics Today, Contemporary
Security Policy, 33/1.
85. Morgenthau H., Another “Great Debate”: The National Interest of the United States,
The American Political Science Review, Vol. 46, No. 4 (Dec., 1952)
86. Musioł M., Znaczenie sekurytyzacji i sektorów bezpieczeństwa w ramach krytycznych
studiów nad bezpieczeństwem, Historia i Polityka, Nr 23(30)/2018.
87. Najder Z., Doktryna ULB – Koncepcja Giedroycia i Mieroszewskiego w XXI wieku,
Komentarz Międzynarodowy Pułaskiego, maj 2010.
88. Navari C., Liberalism, [w:] Security Studies. An instroduction, Williams P.D. (red.),
Routledge 2013.
89. Neukirch C., The Special Monitoring Mission to Ukraine: Operational Challenges and
New Horizons, IFSH, OSCE Yearbook 2014, Baden-Baden 2015.
90. Nicieja S.S., Cmentarz Orląt Lwowskich, Niepodległość i Pamięć nr 24/2006.
91. Nitoiu C., The European Parliament as an actor in its own right in the in the EU’s
neighbourhood, [w:] The Routledge Handbook on the European Neighbourhood Policy,
Schumacher T., Marchetti A., Demmelhuber T. (red.), Routledge 2018.
92. Nowakowski Z., Protasowicki I., Bezpieczeństwo polityczno-militarne Polski po przy-
stąpieniu do NATO, Zeszyty Naukowe – Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania
i Administracji w Warszawie 2007, nr 1[2].
93. Nye J.S., Problemy badań nad bezpieczeństwem, Sprawy Międzynarodowe, Zeszyt
6(427), Warszawa 1989.
94. Pacuła  P.,  Polsko-rumuńska  współpraca  obronna.  Stan  obecny  i  perspektywy,  Bez-
pieczeństwo Narodowe III/2015.
95. Pączek M., Atak cybernetyczny jako akt pozwalający na podjęcie działań w samoobronie,
Kwartalnik Bellona 3/2016(686).
96. Parulski K., Ocena działań hybrydowych Federacji Rosyjskiej wkonflikcie na Ukrainie
w świetle prawa krajowegoi międzynarodowego. Historyczne prawa do terytorium, [w:]  
Wojna hybrydowa na Ukrainie. Wnioski i rekomendacje dla Europy i świata, B. Pacek,
J.A. Grochocka (red.), Piotrków Trybunalski 2017.
97. Patecka-Frauenfelder A., Polish and German press reports on cooperation between the
Foreign Ministers of both countries in resolving the conflict in Ukraine, International
Studies February–June 2014.387 Bibliografia
98. Pawlikowska I., Bezpieczeństwo jako cel polityki zagranicznej państwa, [w:] Wstęp do
teorii polityki zagranicznej państwa, Zięba R. (red.), Toruń 2004.
99. Pautowa L., Are Russians Afraid of War?, Russia in Global Affairs, Nr 1, 2016, źródło: http://
eng.globalaffairs.ru/number/Are-Russians-Afraid-of-War-17982 [dostęp: 14.02.2018].
100. Pietraś M., Dylematy bezpieczeństwa w postzimnowojennym świecie, Annales Univer-
sitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio K, Politologia 1/1994.
101. Pietraś M., Hybrydowość zagrożeń bezpieczeństwa w Europie Środkowo-Wschodniej,
[w:] Europa Środkowo-Wschodnia w procesie transformacji i integracji: wymiar bezpie-
czeństwa, H. Chałupczak, Henryk, M. Pietraś, J. Misiągiewicz (red.), Zamość 2016.
102. Pietraś M., Pojmowanie bezpieczeństwa, jego zakresy i koncepcje zapewniania, [w:]  
Polska w systemie bezpieczeństwa międzynarodowego, M. Pietraś, K.A. Wojtaszczyk
(red.), Warszawa 2016.
103. Piotrowski M.A., Konflikt nigdy nie jest prosty: amerykańska teoria i doktryna wojen
oraz przeciwników hybrydowych, Sprawy Międzynarodowe 2/2015.
104. Podgórzańska R., Ukraina w polityce zagranicznej Polski. Uwagi w przededniu polskiej
prezydencji w Unii Europejskiej, [w:] Partnerstwo Wschodnie w kontekście europejskich
aspiracji Ukrainy. Dylematy międzynarodowe i systemowe, Żurek M. (red.), Szczecin 2011
105. Pomorska K., Foreign policies of Eastern EU states, [w:] Foreign Policies of EU Member
States Continuity and Europeanisation, Hadfield A., Manners I., Whitman R.G. (red.),  
Routledge 2017.
106. Praks H., Hybrid or Not: Deterring and Defeating Russia’s Ways of Warfare in the Baltics –
the Case of Estonia, Research Division – NATO Defense College Rzym, nr 124/2015.
107. Prońko J., Szacowanie ryzyka w naukach o bezpieczeństwie, [w:] Od nauk wojskowych
do nauk o bezpieczeństwie, Wiśniewski B., Szczytno 2014.
108. Przybyła K.A., NATO wobec konfliktu na Ukrainie, Bezpieczeństwo Narodowe I–IV
2016.
109. Radomska E., DCFTA – umowa o strefie wolnego handlu Ukrainy z Unią Europejską
– szanse, zagrożenia, wyzwania, Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula, nr 2(55).
110. Rasler K., Thompshon W.R., Malign autocracies and major power warfare: Evil, tragedy,
and international relations theory, Security Studies vol. 10(3) 2001.
111. Riabczuk M., A Blessing in Disguise, New Eastern Europe, Nr 3(XII) 2014.
112. Robinson P., Explaining the Ukrainian Army’s Defeat in Donbass in 2014, [w:] The
Return of the Cold War. Ukraine, The West and Russia , Black J.L., Johns M. (red.),  
Routledge Londyn 2016.
113. Rojek P., Geopolityka i imperializm, Pressje 2014, Teka 37.
114. Rühle M., Deterrence: what it can (and cannot) do?, NATO Review Magazine, źródło:
http://www.nato.int/docu/review/2015/Also-in-2015/deterrence-russia-military/EN/
index.htm [dostęp: 13.10.2017].
115. Rühle M., NATO and the Ukraine Crisis, American Foreign Policy Interests, 37/2015.
116. Ruszkowski J., Wojnicz L., Partnerstwo Wschodnie. Instrument europeizacji ad extra,
[w:] Partnerstwo Wschodnie w kontekście europejskich aspiracji Ukrainy. Dylematy
międzynarodowe i systemowe, Żurek M. (red.), Szczecin 2011.388 Bibliografia
117. Ściborek Z., Tożsamość nauk o bezpieczeństwie, [w:] Teoretyczne i metodologiczne pod-
stawy problemów z zakresu bezpieczeństwa, Ściborek Z., Zamiar Z. (red.), Toruń 2016.
118. Scrinic A., Humanitarian aid and political aims in Eastern Ukraine: Russian involvement
and European response, Eastern Journal of European Studies, Vol.5, Nr 2 2014.
119. Sherr J., Russia–Ukraine Rapprochement?: The Black Sea Fleet Accords, Survival,
Nr 39(3) 1997.
120. Shevtsova L., The Russia Factor, Journal of Democracy, Nr 25(3) 2014.
121. Sienkiewicz M., Aspekt energetyczny konfliktu rosyjsko-ukraińskiego , Dyplomacja i bez-
pieczeństwo, nr 1(3)/2015.
122. Skoneczny Ł., Wojna hybrydowa – wyzwanie przyszłości? Wybrane zagadnienia, Przegląd
Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Wojna Hybrydowa – wydanie specjalne, 2015.
123. Smolny D., Wysocki W., Polityka Szwecji i Finlandii wobec współczesnych wyzwań
bezpieczeństwa w kontekście warszawskiego szczytu NATO, Bezpieczeństwo Narodowe
2016/I–IV.
124. Snyder T., Przez mgłę propagandy, [w:] Zwrotnik Ukraina, Andriuchowycz J. (red.),
Wołowiec 2014.
125. K. Sobczyk, Polityka bezpieczeństwa Szwecji – neutralność i bezaliansowość oraz ich per-
spektywy w obliczu konfliktu rosyjsko-ukraińskiego , Bezpieczeństwo Narodowe IV/2015.
126. Socor V., Conserved Conflict: Russia’s Pattern in Ukraine’s East, [w:] Countering Hybrid
Threats: Lessons Learned from Ukraine, Iancu N., Fortuna A., Barna C. (red.), IOS
Press 2016.
127. Soloch P., Pietrzak P., Szczyt NATO w Warszawie: uwarunkowania, rezultaty, wnioski
dla Polski, Bezpieczeństwo Narodowe 2016/I–IV.
128. Solonenko I., Ukrainian Civil Society from the Orange Revolution to Euromaidan:
Striving for a New Social Contract, OSCE Yearbook 2014.
129. Speck U., The West’s response to the Ukraine conflict, a transatlantic success story , Trans-
atlantic Academy, Paper Series, Nr 4, 2015–16, źródło: http://www.transatlanticaca-
demy.org/sites/default/files/publications/Speck_WestResponseUkraine_Apr16_web.
pdf [dostęp: 10.02.2018].
130. Stasiuk A., Ukraina, Rosja, [w:] Zwrotnik Ukraina, Andriuchowycz J. (red.), Wołowiec
2014.
131. Stolarczyk M., Implikacje kryzysu i konfliktu ukraińskiego 2013–2015 dla bezpieczeń -
stwa Polski, Krakowskie Studia Międzynarodowe, nr 2/2015.
132. Sykulski L., Geneza rosyjskiej geopolityki, [w:] Studia nad rosyjską geopolityką, Sykul-
ski L. (red.), Częstochowa 2014.
133. Szeptycki A., Nieuświadomiona konieczność, Nowa Europa Wschodnia 2(2016).
134. Szeptycki  A.,  Poland–Ukraine  Relations,  Revista  UNISCI/UNISCI  Journal,
Nr 40/2016.
135. Tanner F., The OSCE and the Crisis in and around Ukraine: First Lessons for Crisis
Management, IFSH, OSCE Yearbook 2014, Baden-Baden 2015.
136. Terlikowski M., Ataki elektroniczne na Estonię. Implikacje dla bezpieczeństwa między-
narodowego i Polski, Polski Przegląd Dyplomatyczny, nr 4/2017.389 Bibliografia
137. Terlikowski M., Ataki elektroniczne na Estonię. Przebieg, skutki i znaczenie dla bezpie-
czeństwa teleinformatycznego państw, [w:] Społeczeństwo informacyjne. Krok naprzód,
dwa kroki wstecz, Sienkiewicz P., Nowak J.S., (red.), Katowice 2008.
138. The International Institute for Strategic Studies, The Military Balance 2015 , Routledge
2015.
139. The International Institute for Strategic Studies, The Military Balance 2016 , Routledge
2016.
140. The International Institute for Strategic Studies, The Military Balance 2017 , Routledge
2017.
141. Tkachuk O., Specjalna misja monitorująca OBWE na Ukrainie – cele i problemy w ich
realizacji, Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ, Nauki Społeczne nr 18
(3/2017).
142. J.R. Truchan, A. Zubrzycka, Bezpieczeństwo wschodniejgranicy Polski, a wojna hybry-
dowa na terutorium Ukrainy, [w:] Konflikt hybrydowy na Ukrainie. Aspekty teoretyczne
i praktyczne, B. Pacek, J.A. Grochowska (red.), Piotrków Trybunalski 2017.
143. Turczyński P., Szczyt NATO w Warszawie – założenia, przebieg i kontekst geopolityczny,
[w:] Bezpieczeństwo europejskie po szczycie NATO w Warszawie, Turczyński P. (red.),
Kraków 2017.
144. Turczyński, P., Polityka Unii Europejskiej wobec Ukrainy, Sprawy Międzynarodowe,
nr 2/2005.
145. Tymanowski J., Białoruś między Wschodem a Zachodem. Ideologiczne uwarunkowania
polityki zagranicznej państwa, [w:] Polska i Białoruś we współczesnej Europie, Tyma-
nowski J., Daniluk A., Bryll J. (red.), Warszawa 2015.
146. Tymanowski J., Ukraina w Unii Europejskiej?, [w:] Pańwto w Unii Europejskiej,
Ruszkowski J., Podgórzańska R. (red.), Szczecin 2017.
147. Ullman R., Redefining Security, [w:] International Security, vol. 8, nr 1, 1983.
148. Ven Bruusgaard K., Crimea and Russia’s Strategic Overhaul, Parameters, Vol. 44,
nr 3, 2014.
149. Wallander C.A., Keohane R.O., Risk, threat and security institutions, [w:] Power and
Governance in a Partially Globalized World, Keohane R.O. (red.), Routledge 2002.
150. Waltz K.N., Realist thought and neorealist theory, Journal of International Affairs
1990 vol. 44(1).
151. Waltz K.N., The emerging structure of international politics, International Security
1993 vol. 18(2).
152. Waltz K.N., The Origins of War in Neoralist Theory , Journal of Interdisciplinary
History, 1988 vol. 18(4).
153. Wątor W., Wzmacnianie potencjału obronnego Polski na podstawie wniosków z konfliktu
ukraińskiego, [w:] Implikacje konfliktu ukraińskiego dla polityki zagranicznej i bezpie-
czeństwa Polski. Aspekty polityczne, wojskowe, gospodarcze oraz społeczne, Czornik K.,
Lakomy M., Stolarczyk M. (red.), Katowice 2015.
154. Wojnowski M., Koncepcja wojny sieciowej Aleksandra Dugina jako narzędzie realizacji
celów geopolitycznych Federacji Rosyjskiej, Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego 16/17.390 Bibliografia
155. Wojnowski M., Mit „wojny hybrydowej”. Konflikt na terenie państwa ukraińskie-
go w świetle rosyjskiej myśli wojskowej XIX–XXI wieku, Przegląd Bezpieczeństwa
Wewnętrznego. Wojna Hybrydowa – wydanie specjalne, 2015.
156. Wojnowski M., Terroryzm w służbie geopolityki. Konflikt rosyjsko-ukraiński jako przykład
realizacji doktryny geopolitycznej Aleksandra Dugina i koncepcji „wojny buntowniczej”
Jewgienija Messnera, Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego 11/14.
157. Żakowska M., Interwencja humanitarna a pragmatyzm polityczny państw w stosunkach
międzynarodowych, Kwartalnik Naukowy OAP UW „e-Politikon” nr 3, 2012.
158. Zięba R, Bezpieczeństwo międzynarodowe w pierwszej dekadzie XXI wieku w kontekście
nowych wyzwań i zagrożeń, Krakowskie Studia Międzynarodowe nr 4(IV), Kraków 2007.
159. Zięba R., Kategoria bezpieczeństwa w nauce o stosunkach międzynarodowych, [w:]  
Bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe u schyłku XX wieku, Bobrov D.B., Haliżak
E., Zięba R., Warszawa 1997.
160. Zięba R., Międzynarodowe implikacje kryzysu ukraińskiego, Stosunki Międzynarodowe,
tom 50/2014.
161. Zięba R., Ukraina jako przedmiot rywalizacji między Zachodem a Rosją, Środkowo-
europejskie Studia Polityczne, nr 3/2015.
162. Żurawski vel Grajewski P., Doktryna ULB – Koncepcja Giedroycia i Mieroszewskiego
w XXI wieku, Komentarz Międzynarodowy Pułaskiego, maj 2010.
Raporty, ekspertyzy, analizy
1.  Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Raport z działalności Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego w 2014r., Warszawa 2015, http://www.abw.gov.pl/pl/pobierz/raporty
/575,Raporty.html [dostęp: 04.03.2018].
2.  Arquilla J., Ronfeldt D., Networks and Netwars. The Future of Terror, Crime, and
Militancy, RAND 2001.
3.  Barno D.W., The Shadow Wars of the 21st Century, War on the Rocks, 23.07.2014,
źródło: https://warontherocks.com/2014/07/the-shadow-wars-of-the-21st-century/
[dostęp: 14.12.2017].
4.  Bartosiak  J.,  Kto  kogo?  Rzecz  o  sojuszu  polsko-amerykańskim  w  obliczu  kryzysu
ukraińskiego, Narodowe Centrum Studiów Strategicznych – NCSS 2014, s. 9–10,
źródło: http://www.ncss.org.pl/images/PDF/RW_IX_2014_Kto%20kogo.pdf [dostęp:
23.02.2018].
5.  Birnbaum M., Russia has Violated NATO Air Space at Least Five Times this Year, Atlantic
Council, 07.11.2016, źródło: http://www.atlanticcouncil.org/blogs/natosource/russia-
has-violated-nato-air-space-at-least-five-times-this-year [dostęp: 21.02.2018].
6.  Blanchfield K., Wezeman P.D., Wezeman S.T., The state of major arms transfers in
8 graphics, SIPRI, 22.02.2017, źródło: https://www.sipri.org/commentary/blog/2017/
state-major-arms-transfers-8-graphics [dostęp: 27.02.2018].391 Bibliografia
7.  Brzeziński  I.J.,  Varangis  N.,  The  NATO-Russia  Exercise  Gap ,  Atlantic  Council,
23.02.2015, źródło: http://www.atlanticcouncil.org/blogs/natosource/the-nato-rus-
sia-exercise-gap [dostęp: 18.02.2018].
8.  Brzeziński Z., The West Should Arm Ukraine, Atlantic Council, 02.07.2014, źródło:
http://www.atlanticcouncil.org/blogs/natosource/brzezinski-the-west-should-arm-
-ukraine [dostęp: 23.11.2017].
9.  Bugajski J., Securing NATO’s eastern flank , Center for European Policy Analysis
– CEPA, 29.05.2017, źródło: http://cepa.org/EuropesEdge/Securing-NATOs-eastern-
-flank [dostęp: 03.03.2018].
10. Cancian M.F., Sawyer Samp L., The European Reassurance Initiative, Center for
Strategic and International Studies, 09.02.2016, źródło: https://www.csis.org/analysis/
european-reassurance-initiative-0 [dostęp: 01.03.2018].
11. Centrum im. Razumkova, Ukraine’s Strategic Partnership with Other Countries:
Approaches and Assesments, Razumkov Centre National Security and Defence nr
12/2000.
12. Coffey L., Kochis D., Brussels Mini-Summit: Getting NATO Members to Spend More on
Defense, The Heritage Foundation, Issue Brief Nr 4691, 26.04.2017, źródło: https://
www.heritage.org/sites/default/files/2017–04/IB4691.pdf [dostęp: 28.02.2018].
13. Coffey L., Kochis D., The 1997 NATO–Russia Founding Act Does Not Prohibit Per-
manent NATO Bases in Eastern Europe, The Heritage Fundation, 29.04.2016, źródło:
https://www.heritage.org/europe/report/the-1997-nato-russia-founding-act-does-not-
prohibit-permanent-nato-bases-eastern [dostęp: 24.02.2018].
14. Conley H.A., Rohloff C., The New Ice Curtain: Russia’s Strategic Reach to the Arctic,
Center for Strategic and International Studies, Nowy Jork, Londyn 2015.
15. Connell  M.,  Vogler  S.,  Russia’s  Approach  to  Cyber  Warfare,  Center  for  Naval
Analysis, Marzec 2017, s. 20, źródło: https://www.cna.org/cna_files/pdf/DOP-2016-
U-014231–1Rev.pdf [dostęp: 10.02.2018].
16. Cooper J., Russia’s state armament programme to 2020: a quantitative assessment of
implementation 2011–2015, FOI, Swedish Defence Research Agency, 2016.
17. Czerniewicz K., Obwód Kaliningradzki i Krym czyli ufortyfikowane twierdze Rosji,
Ośrodek  Analiz  Strategicznych,  28.01.2016,  źródło:  https://oaspl.org/2016/
01/28/obwod-kaliningradzki-i-krym-czyli-ufortyfikowane-twierdze-rosji/ [dostęp:
19.02.2018].
18. Darczewska J., Rosyjskie Siły Zbrojne na froncie walki informacyjnej. Dokumenty strate-
giczne, Prace OSW, Warszawa 2016, nr 57.
19. Dąborowski  T.,  Rodkiewicz  W.,  Rumunia  w  systemie  obrony  przeciwrakietowej,
Analizy  OSW,  05.18.2016,  źródło:  https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/anali-
zy/2016–05–18/rumunia-w-systemie-obrony-przeciwrakietowej [dostęp: 02.03.2018].
20. Dąbrowski T., Wilk A., Tarcza przeciwrakietowa w Europie Środkowej staje się fak-
tem,  Analizy  OSW,  30.10.2013,  źródło:  https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/
analizy/2013–10–30/tarcza-przeciwrakietowa-w-europie-srodkowej-staje-sie-faktem
[dostęp: 02.03.2018].392 Bibliografia
21. Domańska M., Uzależnieni od konfliktu. Wewnętrzne uwarunkowania antyzachodniej
polityki Kremla, OSW Punkt Widzenia, nr 67, Warszawa 2017.
22. Dura M., Chińsko-rosyjskie manewry morskie blisko Polski, Defence24.pl, 21.07.2017,
źródło: http://www.defence24.pl/chinsko-rosyjskie-manewry-morskie-blisko-polski
[dostęp: 21.02.2018].
23. Dura M., Korpus na Krymie i nowe linie kolejowe. Rosja wzmacnia południową flankę,
Defence24.pl, 25.01.2017, źródło: http://www.defence24.pl/korpus-na-krymie-i-
nowe-linie-kolejowe-rosja-wzmacnia-poludniowa-flanke [dostęp: 19.02.2018].
24. Dura M., Polskie drony produkowane na Ukrainie?, Defence24.pl, 24.06.2017, źró-
dło: http://www.defence24.pl/polskie-drony-produkowane-na-ukrainie-foto [dostęp:
05.03.2018].
25. Dutch Safety Board, Crash of Malaysia Airlines flight MH17. Hrabove, Ukraine, 17 July
2014, Haga 2015.
26. Dyner A. M., Szeligowski D., Perspektywy misji pokojowej ONZ w Donbasie, Biuletyn
PISM nr 94(1536) 2017.
27. Dyner A.M., „Kaukaz 2016” kolejnym testem rosyjskich sił zbrojnych, Biuletyn PISM,
nr 63(1413) 2016.
28. Dyner A.M., Mistrzostwa świata w piłce nożnej w Rosji: aspekty wewnętrzne i między-
narodowe, Biuletyn PISM nr 129(1571).
29. Dyner A.M., Rosyjski potencjał wojskowy – bilans wzmocnień, Komentarz PISM,
nr 68/2017, źródło: http://www.pism.pl/publikacje/komentarz/nr-68–2017 [dostęp:
15.11.2017].
30. Dyner A.M., Rosyjsko-białoruskie ćwiczenia „Zachód 2013” – sojusz przeciwko zewnętrz-
nym wrogom?, Biuletyn PISM, nr 99(1075) 2013.
31. Dzienne Raporty Specjalnej Misji Obserwacyjnej OBWE na Ukrainie (ang. Daily
and spot reports from the Special Monitoring Mission to Ukraine), źródło: http://www.
osce.org/ukraine-smm/reports/ [dostęp: 03.02.2018].
32. Estonian Information Board, International Security and Estonia 2017, źródło:
https://www.valisluureamet.ee/pdf/EIB_public_report_Feb_2017.pdf  [dostęp:
21.02.2018].
33. Estonian Information Board, International Security and Estonia 2016, źródło: https://
www.valisluureamet.ee/pdf/2016-en.pdf [dostęp: 21.02.2018].
34. European Parliament Presidential Elections Ukraine Ad Hoc Delegation Election Obse-
rvation of Second Round, 19–22 listopad 2004, REPORT.
35. Foxall A., Putin’s Cyberwar: Russia’s Statecraft in the Fifth Domain, Russia Studies Centre,
Policy Paper Nr 9(2016).
36. Franko B., Strengthening and Defending Ukraine, Atlantic Council, 08.05.2015, źródło:
http://www.atlanticcouncil.org/blogs/defense-industrialist/strengthening-and-defen-
ding-ukraine [dostęp: 03.03.2018].
37. Frear T., Kulesa Ł., Kearns I., Dangerous Brinkmanship: Close Military Encounters
Between Russia and the West in 2014, European Leadership Network, 2014.393 Bibliografia
38. G. Friedman, Wykład podczas konferencji: Foreign and security policy conference Budapest
2018. Geopolitics matter: The future of the transatlantic alliance, 04.12.2018, Hungarian
Academy of Sciences.
39. Frymark  K.,  Konończuk W.,  Rodkiewicz W., Wilk  A.,  Konflikt  w  Donbasie  po
ostrzale Mariupola, Analizy OSW, 28.01.2014, źródło: https://www.osw.waw.pl/pl/
publikacje/analizy/2015–01–28/konflikt-w-donbasie-po-ostrzale-mariupola [dostęp:
23.11.2017].
40. Gawęda M., „Główna siła uderzeniowa”. Anatomia rosyjskiej dywizji [ANALIZA],
Defence24.pl, 10.09.2017, źródło: http://www.defence24.pl/glowna-sila-uderzeniowa-
anatomia-rosyjskiej-dywizji-analiza [dostęp: 19.02.2018].
41. Gawęda M., Rosyjski bastion w Kaliningradzie rośnie w siłę [ANALIZA], Defence24.
pl, 27.02.2017, źródło: http://www.defence24.pl/rosyjski-bastion-w-kaliningradzie-
rosnie-w-sile-analiza [dostęp: 19.02.2018].
42. Gawęda  M.,  Ukraińskie  bataliony  ochotnicze  w  Donbasie:  organizacja,  wyszkole-
nie, uzbrojenie, Defence24.pl 06.09.2014, źrodło: http://www.defence24.pl/ukrains-
kie-bataliony-ochotnicze-w-donbasie-organizacja-wyszkolenie-uzbrojenie [dostęp:
31.01.2018].
43. Giles  K.,  Assessing  Russia’s  Reorganized  and  Rearmed  Military,  Carnegie  Endow-
ment for International Peace, źródło: http://carnegieendowment.org/2017/05/03/
assessing-russia-s-reorganized-and-rearmed-military-pub-69853 [dostęp: 19.02.2018].
44. Giles K., Russia’s ‘New’ Tools for Confronting the West Continuity and Innovation
in Moscow’s Exercise of Power, Chatham House, The Royal Institute of Foreign Affairs.
45. Gotkowska J., Aurora: szwedzka odpowiedź na Zapad, Analizy OSW, 20.09.2017,
źródło: https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2017–09–20/aurora-szwedzka-
-odpowiedz-na-zapad [dostęp: 21.02.2018].
46. Gotkowska J., Dużo reasekuracji, mniej odstraszania – Niemcy wobec wzmacnia-
nia wschodniej flanki NATO , Komentarze OSW, 05.07.2016, źródło: https://www.
osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2016–07–05/duzo-reasekuracji-mniej-
odstraszania-niemcy-wobec-wzmacniania [dostęp: 27.02.2018].
47. Gotkowska  J.,  Niemiecka  inicjatywa  kontroli  zbrojeń:  czas  na  dialog  z  Rosją,
Analizy  OSW,  07.09.2016,  źródło:  https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/anali-
zy/2016–09–07/niemiecka-inicjatywa-kontroli-zbrojen-czas-na-dialog-z-rosja [dostęp:
18.02.2018].
48. Gotkowska J., Szwecja odmraża relacje z Rosją, Analizy OSW, 01.03.2017, źródło:
https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2017–03–01/szwecja-odmraza-relacje-
-z-rosja [dostęp: 21.02.2018].
49. Gotkowska J., Szymański P., Proamerykańska bezaliansowość. Szwecja i Finlandia roz-
szerzają współpracę wojskową z USA, Analizy OSW, 01.04.2016, https://www.osw.
waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2016–04–01/proamerykanska-bezaliansowosc-
szwecja-i-finlandia-rozszerzaja [dostęp: 12.03.2018].
50. Gotkowska J., Szymański P., Współpraca czy członkostwo? Szwecja i Finlandia wobec
NATO, Prace OSW, nr 62, Warszawa 2017.394 Bibliografia
51. Górecki W., Pakiet rosyjskich sankcji wobec Ukrainy, Analizy OSW, 13.01.2016,
źródło: https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2016–01–13/pakiet-rosyjskich-
-sankcji-wobec-ukrainy [dostęp: 09.02.2018].
52. Gramer  R.,  It’s  Time  to  Sharpen  NATO’s  ‘Spearhead’  Force,  Atlantic  Council,
21.03.2016, źródło: http://www.atlanticcouncil.org/blogs/new-atlanticist/it-s-time-
-to-sharpen-nato-s-spearhead-force [dostęp: 25.02.2018].
53. Grygiel J., The Need for allies, 25.10.2018, National Review, źródło: https://www.
nationalreview.com/magazine/2018/11/12/the-need-for-allies/ [dostęp: 19.02.2019].
54. Hagström  Frisell  E.,  Sundberg  A.,  Poland  –  An  Increasingly  Important  Ally  in
the Defence of NATO’s Eastern Flank, International Centre for Defence and Secu-
rity, 13.03.2017, źródło: https://www.icds.ee/blog/article/poland-an-increasingly-
important-ally-in-the-defence-of-natos-eastern-flank/ [dostęp: 23.11.2017].
55. Hoffman  F.G.,  On  not-so-new  warfare:  Political  warfare  vs  hybrid  threats,
28.07.2014, War on the Rocks, źródło: https://warontherocks.com/2014/07/on-not-
so-new-warfare-political-warfare-vs-hybrid-threats/ [dostęp: 13.12.2017].
56. Hyndle-Hussein  J.,  Estonia  nowelizuje  ustawę  o  obywatelstwie,  Analizy  OSW,
28.01.2015, źródło: https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2015–01–28/
estonia-nowelizuje-ustawe-o-obywatelstwie [dostęp: 17.02.2018].
57. Iwański T. (i inni), Rosja wobec Ukrainy: nie tylko Krym, Analizy OSW, 03.12.2014,
źródło: https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2014–03–12/rosja-wobec-ukra-
iny-nie-tylko-krym [dostęp: 20.01.2018].
58. Iwański  T.,  Ciechanowicz  A.,  Kwiatkowska  Drożdż  A.,  Sadowski  R.,  Kryzys
w relacjach UE–Ukraina wokół sprawy Tymoszenko, Analizy OSW, 09.05.2012, źródło:
https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2012–05–09/kryzys-w-relacjach-ue-
ukraina-wokol-sprawy-tymoszenko [dostęp: 05.01.2018].
59. Iwański  T.,  Menkiszak  M.,  Prorosyjski  „separatyzm”  narzędziem  przymuszenia
Ukrainy do federalizacji, Analizy OSW, 09.04.2014, źródło: https://www.osw.waw.pl/
pl/publikacje/analizy/2014–04–09/prorosyjski-separatyzm-narzedziem-przymuszenia-
ukrainy-do [dostęp: 24.01.2018].
60. Iwański T., Sadecki A., Ukraina–Węgry: narastający spór o prawa mniejszości węgier-
skiej, Komentarze OSW, 14.08.2018, źródło: https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/
komentarze-osw/2018–08–14/ukraina-wegry-narastajacy-spor-o-prawa-mniejszosci-
wegierskiej [dostęp: 14.08.2018].
61. Iwański T., Wierzbowska-Miazga A., Żochowski P., Farsa „referendum” w Donbasie,
Analizy  OSW,  14.05.2014,  źródło:  https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/anali-
zy/2014–05–14/farsa-referendum-w-donbasie [dostęp: 02.02.2018].
62. Iwański  T.,  Żochowski  P.,  Chawryło  K.,  Konflikt  w  Donbasie  po  zestrzeleniu
malezyjskiego samolotu, Analizy OSW, 23.07.2014, źródło: https://www.osw.waw.pl/pl/
publikacje/analizy/2014–07–23/konflikt-w-donbasie-po-zestrzeleniu-malezyjskiego-
samolotu [dostęp: 02.02.2018].
63. Jasina Ł., Otwarcie kompleksu memorialnego na Przełęczy Tucholskiej (Wereckiej), Komen-
tarz PISM, nr 62/2017.395 Bibliografia
64. Jurasz W., Wojska USA w Polsce. Dyslokacja z dala od wschodnich rubieży ma sens,
Ośrodek Analiz Strategicznych, 10.01.2017, źródło: https://oaspl.org/2017/01/10/
wojska-usa-w-polsce-dyslokacja-z-dala-od-wschodnich-rubiezy-ma-sens/  [dostęp:
03.03.2018].
65. Kacprzyk  A.,  Komentarz  PISM:  Specjalne  spotkanie  NATO  w  Brukseli,  PISM,
nr 16/2017.
66. Kałan D., Kto sieje wiatr… Węgierska polityka otwarcia na Wschód, „Biuletyn PISM”,
nr 33(1145), 19 marca 2014 r.
67. Kennan G., Telegram: The Charge in the Soviet Union (Kennan) to the Secretary of
State, Moskwa 22.02.1946, źródło: https://nsarchive2.gwu.edu//coldwar/documents/
episode-1/kennan.htm [dostęp: 11.08.2017].
68. Kerrigan H. (red.), Preliminary Report on Downing of Malaysian Flight Released, [w:]
Historic Documents of 2014, H. Kerrigan (red.), SAGE 2015.
69. Kędzia G., Estonia: Lider na polu cyberbezpieczeństwa [ANALIZA], Cyberdefence24.
pl, źródło: http://www.cyberdefence24.pl/estonia-lider-na-polu-cyberbezpieczenstwa-
analiza [dostęp: 21.02.2018].
70. Kłysiński K., Iwański T., Całus K., Ukraine, Moldova and Belarus on the Eastern Part-
nership, OSW Analyses, 22.11.2017, źródło: https://www.osw.waw.pl/en/publikacje/
analyses/2017–11–22/ukraine-moldova-and-belarus-eastern-partnership  [dostęp:
05.01.2018].
71. Kofman M. (i inni), Lessons from Russia’s Operations in Crimea and Eastern Ukraine,
RAND 2017.
72. Konończuk W., Olszański T.A., Co Majdan mówi o Ukrainie? Diagnoza i perspek-
tywy ukraińskiej polityki, Analizy OSW, 17.01.2014, źródło: https://www.osw.waw.pl/
pl/publikacje/komentarze-osw/2014–01–17/co-majdan-mowi-o-ukrainie-diagnoza-i-
perspektywy-ukrainskiej [dostęp: 12.01.2018].
73. Konończuk W., Ukraina coraz bliżej utraty wschodniej części kraju, Analizy OSW,
04.16.2014, źródło: https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2014–04–16/
ukraina-coraz-blizej-utraty-wschodniej-czesci-kraju [dostęp: 24.01.2018].
74. Konończuk W., Ukraina rezygnuje z podpisania umowy stowarzyszeniowej w Wil-
nie: przyczyny i implikacje, Analizy OSW, 27.11.2013, źródło: https://www.osw.
waw.pl/pl/publikacje/analizy/2013–11–27/ukraina-rezygnuje-z-podpisania-umowy-
stowarzyszeniowej-w-wilnie [dostęp: 12.01.2018].
75. Konończuk W., Wilk A., Eskalacja starć w Donbasie, Analizy OSW, 21.01.2015,
źródło: https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2015–01–21/eskalacja-starc-w-
-donbasie [dostęp: 05.02.2018].
76. Kost  P.,  Polsko-ukraińska  współpraca  przemysłowo-obronna.  Korzyści  i  wyzwa-
nia, Defence24.pl, 28.11.2018, źródło: http://www.defence24.pl/polsko-ukrainska-
wspolpraca-przemyslowo-obronna-korzysci-i-wyzwania [dostęp: 04.03.2018].
77. Kost P., Rosja gra antracytem z Donbasu. „Potrzebna stanowcza reakcja polskich władz”,
Energetyka24.pl, 12.10.2017, źródło: http://www.energetyka24.com/rosja-gra-antracyte-
m-z-donbasu-potrzebna-stanowcza-reakcja-polskich-wladz-analiza [dostęp: 09.02.2018].396 Bibliografia
78. Kowalik T.K., Jankowski D.P., The dangerous tool of Russian military exercises, Center for
European Policy Analysis – CEPA, 09.05.2017, źródło: http://cepa.org/EuropesEdge/
The-dangerous-tool-of-Russian-military-exercises [dostęp:21.02.2018].
79. Kraatz S., The Russian Embargo: Impact on the Economic and Employment Situation
in the EU, European Parliament’s Committee on Employment and Social Affairs, 2014.
80. Kulesa Ł., Towards a New Equilibrium: Minimising the risks of NATO and Russia’s
new military postures, European Leadership Network, 2016.
81. Larrabee  F.S.  (i  inni),  Russia  and  the West  After  the  Ukrainian  Crisis.  European
Voulrnerabilities to Russian Pressure, RAND 2017.
82. Larsen  H.B.L.,  Great  Power  Politics  and  the  Ukrainian  Crisis:  NATO,  EU  and
Russia after 2014, Danish Institute for International Studies Report, Kopenhaga 2014.
83. Legucka A., Perspektywa zamrożenia konfliktu w Donbasie, Biuletyn PISM, nr 21(1463)
2017.
84. Lehne S., Reviving the OSCE. European Security and the Ukraine Crisis, Carnegie
Europe 2015.
85. Leopard M., Popescu N., A Power Audit of EU-Russia Relations, European Council
on Foreign Relations 2007.
86. Lind W.S., Nightengale K., Schmitt J.F., Sutton J.W., Wilson G.I., The Changing Face
of War: Into the Fourth Generation, Marine Corps Gazette, Oct 1989; 73, 10.
87. Lorenz W., Piotrowski M.A., Nowa inicjatywa Obamy szansą na wzmocnienie Polski
i regionu, Biuletyn PISM nr 74(1186) 2014.
88. Lorenz W., Współpraca arktyczna w cieniu rosyjskich bombowców, Biuletyn PISM,
nr 51(1288), 2015.
89. Łoskot A., Bezpieczeństwo dostaw rosyjskiego gazu do UE – kwestia połączeń infrastruk-
turalnych, OSW, Punkt Widzenia, Warszawa 2005.
90. Maciążek P., Budowa Ropociągu Brody – Płock możliwa w 2017 r. Rząd Szydło zainte-
resowany nową aranżacją projektu, Energetyka24.pl, 30.11.2015, źródło: http://www.
energetyka24.com/274903,budowa-ropociagu-brody-plock-mozliwa-w-2017-r-rzad-
szydlo-zainteresowany-nowa-aranzacja-projektu [dostęp: 02.01.2018].
91. Madej M., Traktat o Siłach Konwencjonalnych w Europie – geneza, istota, perspektywy,
Biuletyn PISM, nr 25(439), 2007.
92. Medynskyi  I.,  U.S.  Lethal Weapons  for  Ukraine:  Mechanisms  and  Consequences,
Institute of World Policy, 2016.
93. Menkiszak M., Doktryna Putina: Tworzenie koncepcyjnych podstaw rosyjskiej domi-
nacji na obszarze postradzieckim, Komentarze OSW, 27.03.2014, źródło: https://www.
osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2014–03–27/doktryna-putina-tworzenie-
koncepcyjnych-podstaw-rosyjskiej#_ftn1 [dostęp: 17.02.2018].
94. Menkiszak M., Wierzbowska-Miazga A., Rosja zaostrza kurs w sprawie Ukrainy,
Analizy  OSW,  12.02.2014,  źródło:  https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/anali-
zy/2014–02–12/rosja-zaostrza-kurs-w-sprawie-ukrainy [dostęp: 15.01. 2018].
95. Nation  C.G.,  NATO’s  Relations  with  Russia  and  Ukraine,  źródło:  https://www.
nato.int/acad/fellow/98–00/nation.pdf [dostęp: 08.01.2018].397 Bibliografia
96. NATO StratCom Center of Excellence, Analysis of Russia’s information campaign against
Ukraine. Examining non-military aspects of the crisis in Ukraine from strategic commu-
nications perspectives, Ryga 2015.
97. Norberg  J.,  Training  to  fight  –  Russia’s  Majority  Military  Exercises  2011–2014 ,
FOI, Swedish Defence Research Agency, 2015.
98. Nye J.S., The Kindleberger Trap , 09.01.2017, Project Syndicate, źródło: https://
www.project-syndicate.org/commentary/trump-china-kindleberger-trap-by-joseph-s-
-nye-2017–01?barrier=accesspaylog [dostęp: 19.02.2019].
99. Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights, Accounta-
bility for killings in Ukraine from January 2014 to May 2016, UNHR 2016.
100. Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights, Report on
the human rights situation in Ukraine 1 December 2014 to 15 February 2015, źró-
dło: http://www.ohchr.org/EN/Countries/ENACARegion/Pages/UAReports.aspx
[dostęp: 02.05.2018].
101. Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights, Report on the
human rights situation in Ukraine 1 December 2014 to 15 May 2015, źródło: http://www.
ohchr.org/EN/Countries/ENACARegion/Pages/UAReports.aspx [dostęp: 02.05.2018].
102. Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights, Conflict in
Ukraine enters its fourth year with no end in sight – UN report, UNHR, 13.06.2017,
źródło: http://www.ohchr.org/EN/NewsEvents/Pages/DisplayNews.aspx?NewsI-
D=21730&LangID=E [dostep: 12.02.2018].
103. Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights, Report on the
human rights situation in Ukraine 16 May to 15 August 2017, UNHR 2017.
104. Office of the United Nations High Commissioner for Refugees, Ukraine: Internally
Displaced People – 21 August 2015, UNHCR 21.08.2015, źródło: http://reporting.
unhcr.org/sites/default/files/Ukraine%20Internally%20Displaced%20People%20
Map%2021AUG15.pdf [dostęp: 12.02.2018].
105. Olszański T.A., Ćwierćwiecze niepodległej Ukrainy. Wymiary transformacji, Prace OSW,
nr 64/2017.
106. Olszański T.A., Fiasko dotychczasowej strategii Rosji wobec wschodu Ukrainy, Ana-
lizy  OSW,  19.03.2014,  źródło:  https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/anali-
zy/2014–03–19/fiasko-dotychczasowej-strategii-rosji-wobec-wschodu-ukrainy
[dostęp: 18.01.2018].
107. Olszański  T.A.,  Konończuk  W.,  Eskalacja  sytuacji  w  Kijowie,  Analizy  OSW,
22.01.2014, źródło: https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2014–01–22/
eskalacja-sytuacji-w-kijowie [dostęp: 13.01.2018].
108. Olszański T.A., Nielegalne wybory w Donbasie, Analizy OSW, 05.11.2014, źródło:
https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2014–11–05/nielegalne-wybory-w-
-donbasie [dostęp: 04.02.2018].
109. Olszański T.A., Nowy rząd Ukrainy stabilizacja mimo przeszkód, Analizy OSW,
05.03.2014, źródło: https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2014–03–05/
nowy-rzad-ukrainy-stabilizacja-mimo-przeszkod [dostęp: 18.01.2018].398 Bibliografia
110. Olszański T.A., Poroszenko autoryzuje blokadę Donbasu, Analizy OSW, 22.03.2018,
źródło: https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2017–03–22/poroszenko-
-autoryzuje-blokade-donbasu [dostęp: 09.02.2018].
111. Pająk  K.,  Kijów  przyznaje:  szwankuje  mobilizacja,  12.02.2015,  Defence24.pl,
źródło: http://www.defence24.pl/kijow-przyznaje-szwankuje-mobilizacja [dostęp:
20.01.2018].
112. Palowski J., Amerykańskie magazyny w Powidzu. Trafi tam brygada US Army?, Defen-
ce24.pl, 27.04.2017, źródło: http://www.defence24.pl/wiadomosci/amerykanskie-
magazyny-w-powidzu-trafi-tam-brygada-us-army [dostęp: 02.03.2018].
113. Palowski J., Atak hakerów na armię Litwy. „Celem” Saber Strike, Defence24.pl,
11.06.2015, źródło: http://www.defence24.pl/atak-hakerow-na-armie-litwy-celem-
-saber-strike [dostęp: 21.02.2018].
114. Palowski J., Rumunia: Miliardy na odbudowę armii. „Dwukrotnie więcej F-16”,
Defence24.pl, 02.08.2017, źródło: http://www.defence24.pl/rumunia-miliardy-
na-odbudowe-armii-dwukrotnie-wiecej-f-16-komentarz [dostęp: 12.03.2017].
115. Palowski J., Straż Graniczna kupuje 1,5 mln sztuk amunicji i samochody. Wieże
obserwacyjne na granicy z Obwodem Kaliningradzkim, Defence24.pl, 08.04.2015,
źródło: http://www.defence24.pl/straz-graniczna-kupuje-15-mln-sztuk-amunicji-i-
samochody-wieze-obserwacyjne-na-granicy-z-obwodem-kaliningradzkim [dostęp:
25.02.2018].
116. Petrova T., Polish Democracy Promotion in Ukraine, Carnegie Endowment for Inter-
national Peace, 15.10.2014, źródło: http://carnegieendowment.org/files/RDN_Petro -
va_Ukraine.pdf [dostęp: 05.01.2018].
117. Pezard S., Radin A., Szayna T.S., Larrabee F.S., European Relations with Russia Threat
Perceptions, Responses, and Strategies in the Wake of the Ukrainian Crisis, RAND 2017.
118. Pieńkowski J., Stosunki Bułgarii z USA – pola współpracy i rozbieżności, PISM, 01.08.2018,
źródło: http://www.pism.pl/czytaj/Bulgaria-USA?fbclid=IwAR0Q1fSHIyvul1HsRRE
B-Q7Uo5–3DizPqlehZu1e54MPVBbpXYSh5F75a9k [dostęp: 01.08.2019].
119. Potocki J., Obrona terytorialna Finlandii, Polska Zbrojna, źródło: http://polska-
-zbrojna.pl/home/articleshow/24284?t=Obrona-terytorialna-Finlandii  [dostęp:
16.12.2017].
120. Przełomiec M., Co konkretnie zmienia wyjście Rosji z traktatu CFE o konwencjonalnych
siłach zbrojnych?, PISM, 20.03.2015, źródło: https://blog.pism.pl/blog/?id_blo-
g=35&lang_id=12&id_post=526# [dostęp: 18.02.2018].
121. Rácz A., Russia’s Hybrid War in Ukraine. Breaking the Enemy’s Ability to Resist, FIIA
REPORT nr 43, Helsinki 2015.
122. Radin A., Hybrid Warfare in the Baltics. Threats and Potential Responses, RAND 2017.
123. Raś K., Adaptacja polityki bezpieczeństwa państw bałtyckich, Biuletyn PISM, nr 44
(1486) 9.05.2017.
124. Repytskyi T.,  Otwarcie  nowego  frontu.  Cyberwojna  na  Ukrainie,  Defence24.pl,
24.07.2014, źródło: http://www.defence24.pl/otwarcie-nowego-frontu-cyberwojna-
-na-ukrainie [dostęp: 10.02.2018].399 Bibliografia
125. Rodkiewicz W., Sadowski R., Wilk A., “Hybrydowy” rozejm w Donbasie, Analizy OSW,
18.02.2015, źródło: https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2015–02–18/
hybrydowy-rozejm-w-donbasie [dostęp: 05.02.2018].
126. Romanowska A., Współpraca obronna Polski i Ukrainy. Stan obecny i perspektywy,
Warsaw Institute, 26.06.2017, źródło: https://warsawinstitute.org/pl/wspolpraca-
obronna-polski-i-ukrainy-stan-obecny-i-perspektywy/ [dostęp: 13.02.2018].
127. Sabak J., AS 2017: Warmate z ukraińskimi głowicami, Defence24.pl, 13.10.2017,
źródło: http://www.defence24.pl/as-2017-warmate-z-ukrainskimi-glowicami-foto
[dostęp: 05.03.2018].
128. Sabak J., Jest decyzja Ukrainy w sprawie polsko-litewsko-ukraińskiej brygady, Defence24.
pl, 28.05.2014, źródło: http://www.defence24.pl/sily-zbrojne/jest-decyzja-ukrainy-
w-sprawie-polsko-litewsko-ukrainskiej-brygady [dostep: 03.03.2018].
129. Sabak J., MSPO 2017: Polskie drony uderzeniowe lecą na Ukrainę, Defence24.pl,
05.09.2017, źródło: http://www.defence24.pl/mspo-2017-polskie-drony-uderze-
niowe-leca-na-ukraine [dostęp: 05.03.2018].
130. Sabak J., Polski sprzęt dla sił ukraińskich w Donbasie [WIDEO], InfoSecurity24.pl,
06.07.2014, źródło: http://www.infosecurity24.pl//polski-sprzet-dla-sil-ukrainskich-
w-donbasie-wideo [dostęp: 04.03.2018].
131. Sabak J., Porwanie estońskiego oficera KAPO – jasny komunikat Moskwy, Defence24.
pl, 08.09.2014, źródło: http://www.defence24.pl/wiadomosci/porwanie-estonskiego-
oficera-kapo-jasny-komunikat-moskwy [dostęp: 21.02.2018].
132. Sabak J., Rosyjska armia “ćwiczy” na ukraińskim froncie [ANALIZA], Defence24.pl,
13.06.2017, źródło: http://www.defence24.pl/rosyjska-armia-cwiczy-na-ukrainskim-
froncie-analiza [dostęp: 21.02.2018].
133. Sabak J., Rosyjskie tropy koreańsko-ukraińskiej afery rakietowej, Space24.pl, 26.08.2017,
źródło: http://www.space24.pl/651185,rosyjskie-tropy-koreansko-ukrainskiej-afery-
rakietowej [dostęp: 28.11.2017].
134. Sabak J., Ukroboronprom w kooperacji z polskim przemysłem, Defence24.pl, 14.09.2016,
źródło: http://www.defence24.pl/ukroboronprom-w-kooperacji-z-polskim-przemy-
slem [dostęp: 05.03.2018].
135. Sadowski R., Holendrzy odrzucają umowę stowarzyszeniową UE z Ukrainą, Ana-
lizy  OSW,  13.04.2016,  źródło:  https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/anali-
zy/2016–04–13/holendrzy-odrzucaja-umowe-stowarzyszeniowa-ue-z-ukraina
[dostęp: 11.02.2018].
136. Sadowski R., Ukraina pod presją, Analizy OSW, 24.09.2014, źródło: https://
www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2014–09–24/ukraina-pod-presja [dostęp:
03.02.2018].
137. Sadowski R., Wierzbowska-Miazga A., Zawieszenie broni na wschodzie Ukrainy,
Analizy OSW, 10.09.2014, źródło: https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/anali-
zy/2014–09–10/zawieszenie-broni-na-wschodzie-ukrainy [dostęp: 03.02.2018].
138. Shlapak D.A., Johnson M.W., Reinforcing Deterrence on NATO’s Eastern Flank.
Wargaming the Defense of the Baltics, RAND 2016.400 Bibliografia
139. Smura T., Lipka R., Program modernizacji Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej – stan
realizacji i perspektywy powodzenia, Defence24.pl, 21.02.2015, źródło: http://www.
defence24.pl/program-modernizacji-sil-zbrojnych-federacji-rosyjskiej-stan-realizacj
i-i-perspektywy-powodzenia [dostęp: 18.02.2018].
140. Sokolsky R., The New NATO-Russia Military Balance: Implications for European
Security, Carnegie Endowment for International Peace, s. 6, źródło: http://carne-
gieendowment.org/files/3–8-17_Richard_Sokolsky_Russia_Military_Balance.pdf
[dostęp: 19.02.2018].
141. Stańko K., Francja w Rosji inwestuje bez oporów, Obserwatorfinansowy.pl, 20.06.2017,
źródło: https://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/makroekonomia/francja-w -
-rosji-inwestuje-bez-oporow/ [dostęp: 09.02.2018].
142. Szymański P., Między kontynuacją a adaptacją: polityka bezpieczeństwa i siły zbrojne
państw bałtyckich, Analizy OSW, 24.11.2015, źródło: https://www.osw.waw.pl/pl/
publikacje/komentarze-osw/2015–11–24/miedzy-kontynuacja-a-adaptacja-polityka-
bezpieczenstwa-i-sily [dostęp: 12.03.2017].
143. Śmigielski R., Terlikowski M., Wojskowe środki budowy zaufania i bezpieczeństwa
w Europie – stan obecny i perspektywy, Biuletyn PISM, nr 70(602), 2009.
144. The Warsaw Institute Fundation, Zapad 2017 – lesson learned, 16.10.2017, źródło:
https://warsawinstitute.org/wp-content/uploads/2017/10/ZAPAD-2017-russia-
belarus-military-manuovers-drills-summary-eng.pdf [dostęp: 21.02.2018].
145. Trenin D., The Ukraine Crisis and the Resumption of Great-Power Rivalry, Carnegie
Moscow Center, Moskwa 2014, źródło: http://carnegieendowment.org/files/ukra -
ine_great_power_rivalry2014.pdf [dostęp: 05.02.2018].
146. Umland A., To whom does Crimea belong?, Eurasia Review, 23.08.2018, źródło:
https://www.eurasiareview.com/23082018-to-whom-does-crimea-belong-analysis/
[dostęp: 25.08.2018].
147. UN News Center, Death toll in Ukraine conflict exceeds 5,000, may be ‘considerably
higher’ – UN, un.org, 23.01.2015, źródło: http://www.un.org/apps/news/story.
asp?NewsID=49882#.Wnh7RGnwbIV [dostęp: 05.02.2018].
148. Wierzbowska-Miazga A., Sarna A., Porozumienia w Moskwie: Warunkowe wsparcie
Rosji dla Janukowycza, Analizy OSW, 18.12.2013, źródło: https://www.osw.waw.pl/
pl/publikacje/analizy/2013–12–18/porozumienia-w-moskwie-warunkowe-wsparcie-
rosji-dla-janukowycza [dostęp: 12.01.2018].
149. Wierzbowska-Miazga A., Sarna A., Rosyjska presja gospodarcza na Ukrainę, Ana-
lizy  OSW,  26.03.2014,  źródło:  https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/anali-
zy/2014–03–26/rosyjska-presja-gospodarcza-na-ukraine [dostęp: 24.01.2018].
150. Wilk A., Najlepsza armia jaką miała Ukraina. Zmiany w siłach zbrojnych Ukrainy po
agresji rosyjskiej, Prace OSW, nr 66, Warszawa 2017.
151. Wiśniewska I., Domańska M., Strzelecki J., Żochowski P., Wilk A., Menkiszak
M., Obwód kaliningradzki 2016. Społeczeństwo, gospodarka, armia, Raport OSW,
Warszawa 2016.401 Bibliografia
152. Wiśniewska I., Rosja: cięcia wydatków budżetowych w latach 2017–2019, Analizy OSW,
14.12.2016, źródło: https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2016–12–14/
rosja-ciecia-wydatkow-budzetowych-w-latach-2017–2019 [dostęp: 18.02.2018].
153. Woyke P., Rozważne i rotacyjne – amerykańskie zaangażowanie wojskowe na wschodniej
flance NATO , Komentarze OSW, 05.07.2015, źródło: https://www.osw.waw.pl/
pl/publikacje/komentarze-osw/2016–07–05/rozwazne-i-rotacyjne-amerykanskie-
zaangazowanie-wojskowe-na [dostęp: 28.02.2018].
154. Zaborowski M., “We need a military Schengen Zone” – General Ben Hodges, Center
for European Policy Analysis – CEPA, 26.11.2015, źródło: http://cepa.org/index/?i-
d=54cb487d58110b0869e7e435175ebad8 [dostęp: 30.03.2018].
155. Żochowski  P.,  Zamach  w  Charkowie:  kolejny  instrument  destabilizacji  Ukrainy,
Analizy OSW, 25.02.2015, źródło: https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/anali-
zy/2015–02–25/zamach-w-charkowie-kolejny-instrument-destabilizacji-ukrainy
[dostęp: 09.02.2018].
Artykuły prasowe, wywiady
1.  Amos H., Ukraine: Sevastopol installs pro-Russian mayor as separatism fears grow, The
Guardian 25.02.2014, źródło: https://www.theguardian.com/world/2014/feb/25/
ukraine-sevastopol-installs-pro-russian-mayor [dostęp: 19.01.2018].
2.  Amos H., Walker S., Siddique H., Ukraine’s new government is not legitimate – Dmi-
try Medvedev, The Guardian, 24.02.2014, źródło: https://www.theguardian.com/
world/2014/feb/24/ukraine-viktor-yanukovych-arrest-warrant [dostęp: 14.02.2014].
3.  Avakov A., 2017 god. Ukraina. Gibridnaya voyna (List A. Avakova do Ukraińskiej
Prawdy), Ukraińska Prawda 22.06.2017, źródło: http://www.pravda.com.ua/artic-
les/2017/06/22/7147619/ [dostęp: 09.12.2017].
4.  Baker P., Kanter J., Raising Stakes on Russia, U.S. Adds Sanctions, The New York
Times, 16.07.2014, źródło: https://www.nytimes.com/2014/07/17/world/europe/
obama-widens-sanctions-against-russia.html [dostęp: 02.01.2018].
5.  Baker  P.,  U.S.  Expands  Sanctions,  Adding  Holdings  of  Russians  in  Putin’s
Financial Circle, The New York Times, 28.04.2014, źródło: https://www.nytimes.
com/2014/04/29/world/asia/obama-sanctions-russia.html [dostęp: 03.02.2018].
6.  Bankier.pl,  Poroszenko:  Polska  jest  największym  adwokatem  Ukrainy  w  UE,
17.12.2014,  źródło:  https://www.bankier.pl/wiadomosc/Poroszenko-Polska-jest-
najwiekszym-adwokatem-Ukrainy-w-UE-3256610.html [dostęp: 04.02.2018].
7.  Barnes J.E., Wall R., U.S., France Differ Over Readiness of NATO Missile-Defense Shield ,
18.05.2016, źródło: https://www.wsj.com/articles/u-s-france-differ-over-readiness-of-
nato-missile-defense-shield-1463578322 [dostęp: 26.02.2018].
8.  Barwicka M., Zmiana kursu, Polska Zbrojna, nr 10(822), 2014.402 Bibliografia
9.  Bateson I., Milan talks between Poroshenko and Putin fail to produce results, KievPost,
17.10.2014, źródło: -https://www.kyivpost.com/article/content/war-against-ukra-
ine/milan-talks-between-putin-and-poroshenko-fail-to-produce-results-368430.html
[dostęp: 04.02.2018].
10. BBC News, European Reassurance Initiative: Obama announces $1bn fund, BBC.
com, 03.06.2014, źródło: http://www.bbc.com/news/world-europe-27671691 [dostęp:
28.02.2018].
11. BBC News, European Union anger at Russian travel blacklist, 31.05.2015, źródło:
http://www.bbc.com/news/world-europe-32949236 [dostęp: 15.11.2017].
12. BBC News, Ukraine conflict: Putin ally to build bridge to Crimea , 30.01.2015, źródło:
http://www.bbc.com/news/world-europe-31067977?ocid=socialflow_twitter [dostęp:
03.02.2018].
13. BBCNews,  Ukraine  crisis:  British  trainers  assist  Ukrainian  military,  19.03.2015,
źródło: http://www.bbc.com/news/uk-31956657 [dostęp: 10.02.2018].
14. Bielecki J., Sikorski: Kto przetestuje Trumpa. Wywiad z R. Sikorskim, RP.pl, 21.12.2016,
źródło: http://www.rp.pl/Wiadomosci/312219891-Sikorski-Kto-przetestuje-Trumpa.
html [dostęp: 02.03.2018].
15. Bornio J., W co gra Poroszenko? Natowska karta „czekoladowego króla”. Postawy społeczeń-
stwa Ukraińskiego wobec członkostwa w NATO, „Uniwersal.info”, maj–czerwiec 2017.
16. Broad J.W., Sanger D.E., North Korea’s Missile Success Is Linked to Ukrainian Plant,
Investigators  Say,  New  York  Times,  14.08.2017,  źródło:  https://www.nytimes.
com/2017/08/14/world/asia/north-korea-missiles-ukraine-factory.html  [dostęp:
13.12.2017].
17. Brzeziński Z., After Putin’s aggression in Ukraine, the West must be ready to respond, The
Washington Post, 03.03.2014, źródło: https://www.washingtonpost.com/opinions/
zbigniew-brzezinski-after-putins-aggression-in-ukraine-the-west-must-be-ready-to-
respond/2014/03/03/25b3f928-a2f5–11e3–84d4-e59b1709222c_story.html?utm_ter-
m=.148e085eab75 [dostęp: 23.11.2017].
18. Burmistrova  S.,  Zinets  N.,  UPDATE  3-Russia  raises  gas  prices  for  Ukra-
ine  by  80  percent,  Reuters,  03.04.2014,  źródło:  https://www.reuters.com/article/
ukraine-crisis-gas/update-3-russia-raises-gas-prices-for-ukraine-by-80-percent-
idUSL5N0MV2WL20140403 [dostęp: 24.01.2018].
19. Cielma M., W Rumunii powołano dowództwo Dywizji NATO, DziennikZbroj-
ny.pl,  03.12.2015,  źródło:  http://dziennikzbrojny.pl/aktualnosci/news,2,966-
0,aktualnosci-z-europy,w-rumunii-powolano-dowodztwo-dywizji-nato [dostęp:
25.02.2018].
20. Czarnecki R., Przemówienie na Majdanie Niezależności, Salon24, 11.01.2014, źródło:
https://www.salon24.pl/u/ryszardczarnecki/554348,przemowienie-na-majdanie-
niezaleznosci [dostęp 15.01.2018].
21. Day M., Russia ‘simulates’ nuclear attack on Poland, The Telegraph, 01.11.2013, źródło:
http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/poland/6480227/Russia-simula-
tes-nuclear-attack-on-Poland.html [dostęp: 20.02.2018].403 Bibliografia
22. Defence Matters, Lt. General Hodges: Russia is using hybrid warfare to create ambiguity,
źródło:  http://defencematters.org/news/lt-general-hodges-russia-is-using-hybrid-
warfare-to-create-ambiguity/309/ [dostęp: 16.01.2018].
23. Defence24.pl, Anakonda „gigantycznym wyzwaniem dla wojska”. Niemcy nie zgodzą
się na przerzut US Army?, 28.04.2016, źródło: http://www.defence24.pl/wiadomosci/
anakonda-gigantycznym-wyzwaniem-dla-wojska-niemcy-nie-zgodza-sie-na-przerzut-
us-army [dostęp: 02.10.2018].
24. Defence24.pl, Ćwiczenia u granic NATO. Rosja rozpoczyna manewry „Współpraca
2016”, 13.08.2016, źródło: http://www.defence24.pl/cwiczenia-u-granic-nato-rosja-
rozpoczyna-manewry-wspolpraca-2016 [dostęp: 20.02.2018].
25. Defence24.pl,  Kolejna  próba  przemytu  broni  z  Ukrainy  do  Polski,  17.04.2017,
źródło: http://www.defence24.pl/kolejna-proba-przemytu-broni-z-ukrainy-do-polski
[dostęp: 04.03.2018].
26. Defence24.pl,  Powrót  wielkich  jednostek.  Rosja  formuje  sztaby  armii  i  korpusów
[ANALIZA], 29.01.2017, źródło: http://www.defence24.pl/wiadomosci/powrot-wi-
elkich-jednostek-rosja-formuje-sztaby-armii-i-korpusow-analiza [dostęp: 19.02.2018].
27. Defense  Visual  Information  Distribution  Service,  Breedlove  Unveils  “Atlantic
Resolve”, DoD News, 30.06.2014, źródło: https://www.dvidshub.net/video/347005/
breedlove-unveils-atlantic-resolve [dostęp: 28.02.2018].
28. Deutche Welle, US extends sanctions on Russians over Ukraine civil war, 31.07.2015,
źródło: http://www.dw.com/en/us-extends-sanctions-on-russians-over-ukraine-civil-
war/a-18619568 [dostęp 25.11.2017].
29. Dziennik.pl, „Niezawisimaja Gazieta”: siły zbrojne niemal tak wielkie, jak w ZSRR,
30.03.2017, źródło: http://wiadomosci.dziennik.pl/swiat/artykuly/546244,wojsko-
rosja-sily-zbrojne-zsrr-armia-putin.html [dostęp: 18.02.2018].
30. Dziennik.pl,  Kaczyński  na  Majdanie:  Chcemy  kontynuować  dzieło  mojego  brata,
01.12.2013,  źródło:  http://wiadomosci.dziennik.pl/polityka/artykuly/444599,-
jaroslaw-kaczynski-na-majdanie-w-kijowie-przemawia-do-ukraincow.html [dostęp:
15.01.2018].
31. Dziennik.pl, Ukraińskie SBU: Francuz, zatrzymany na granicy z Polską, planował
15 ataków podczas Euro 2016, 06.06.2016, źródło: http://wiadomosci.dziennik.pl/
swiat/artykuly/522702,ukrainskie-wladze-zatrzymany-francuz-planowal-15-atakow-
podczas-euro-2016.html [dostęp: 04.03.2018].
32. ePrudnik.pl, Dugin radzi – bracia Ukraińcy, podzielcie kraj, 04.02.2014, źródło:
http://www.eprudnik.pl/dugin-radzi-bracia-ukraincy-podzielcie-kraj/  [dostęp:
16.02.2018].
33. Gajcy A., Stawka większa niż Trybunał, Rp.pl, 18.04.2016, źródło: http://www.rp.pl/
Polityka/304179929-Krzysztof-Szczerski-Stawka-wieksza-niz-Trybunal.html [dostęp:
23.02.2018].
34. Gordon M.R., Russia Deploys Missile, Violatin Treaty and Challenging Trump, The New
York Times, 14.02.2017, źródło: https://www.nytimes.com/2017/02/14/world/europe/
russia-cruise-missile-arms-control-treaty.html [dostęp: 18.02.2018].404 Bibliografia
35. Górka M., Korpus ze Szczecina gotowy do dowodzenia szpicą NATO, Polska-Zbrojna.pl,
02.06.2016, źródło: http://www.polska-zbrojna.pl/home/articleshow/19610?t=Korpus-
ze-Szczecina-gotowy-do-dowodzenia-szpica-NATO [dostęp: 25.02.2018].
36. Górka M., Szczegóły ćwiczeń „Anakonda-16”, Polska-Zbrojna.pl, 11.05.2016, źródło:
http://polska-zbrojna.pl/home/articleshow/19362?t=Szczegoly-cwiczen-Anakonda-16-
[dostęp: 25.02.2018].
37. Górka M., Wielonarodowy korpus wysokiej gotowości, Polska-Zbrojna.pl, 14.06.2017,
źródło: http://www.polska-zbrojna.pl/home/articleshow/22943?t=Wielonarodowy-
Korpus-wysokiej-gotowosci-NATO [dostęp: 25.02.2018].
38. Górny G., Czekam na Iwana Groźnego. Wywiad z Aleksandrem Duginem, Fronda
11/12 1998.
39. Grätz J., Revolution on Euromaidan, Foreign Policy, 09.12.2013, źrodło: https://
www.foreignaffairs.com/articles/ukraine/2013–12–09/revolution-euromaidan [dostęp:
12.01.2018].
40. Grochala R., Janukowycz zbladł – Sikorski dla „Gazety Wyborczej” o negocjacjach
w  Kijowie,  Wyborcza.pl,  źródło:  http://wyborcza.pl/1,76842,15505910,Januko-
wycz_zbladl___Sikorski_dla__Gazety_Wyborczej_.html [dostęp: 16.01.2018].
41. Grove  T.,  Russia  starts  nationwide  show  of  force,  Reuters,  16.03.2015,  źródło:
https://www.reuters.com/article/us-russia-military-exercises/russia-starts-nationwide-
show-of-force-idUSKBN0MC0JO20150316 [dostęp: 20.02.2018].
42. Huggler J., Vladimir Putin wants to destroy NATO, says US commander in Europe
Ben Hodges, The Telegraph, 04.03.2015, źródło: http://www.telegraph.co.uk/news/
worldnews/vladimir-putin/11448971/Vladimir-Putin-wants-to-destroy-Nato-says-
US-commander-in-Europe-Ben-Hodges.html [dostęp: 23.02.2018].
43. Interfax Ukraine, NATO Secretary General Rasmussen: Ukraine–EU Association Agre-
ement is beneficial for Russia as well, 28.11.2013, źródło: http://en.interfax.com.ua/
news/general/177458.html [dostęp: 15.01.2018].
44. Jones  S.,  Russia  and  West  clash  over  Ukraine  at  Munich  conference,  Financial
Times, 01.02.2014, źródło: https://www.ft.com/content/68384ad6–8b3c-11e3-a47c-
-00144feab7de [dostęp: 15.01.2018].
45. Kacewicz M., Estonia. Pierwsza zagraniczna wizyta prezydenta Andrzeja Dudy, Newsweek,
17.08.2015, źródło: http://www.newsweek.pl/swiat/rosjanie-w-estonii-czyli-cien-putina-
w-narwie-na-newsweek-pl,artykuly,348110,1.html [dostęp: 17.02.2018].
46. Karmanau Y., War turns Ukraine into ‘supermarket’ for illegal weapons, Associated
Press, 06.08.2016, źródło: https://apnews.com/16ffe979bc2947ce9373079264232406
[dostęp: 18.02.2018].
47. Keck Z., Russia Threatens to Deploy Nuclear Weapons in Crimea , The National Interest,
01.06.2015, źródło: http://nationalinterest.org/blog/the-buzz/russia-threatens-deploy-
-nuclear-weapons-crimea-13013 [dostęp: 19.02.2018].
48. Kiryczuk D., Uroczysty apel z okazji przeformowania 16. Batalionu Dowodzenia,
16 Batalion Dowodzenia Ziemi Elbląskiej, 01.02.2018, źródło: http://16bdow.wp.mil.
pl/pl/16_236.html [dostęp: 26.02.2018].405 Bibliografia
49. Kissinger H., To settle the Ukraine crisis, start at the end, The Washington Post,
05.04.2014, źródło: https://www.washingtonpost.com/opinions/henry-kissinger-to-
settle-the-ukraine-crisis-start-at-the-end/2014/03/05/46dad868-a496–11e3–8466-
d34c451760b9_story.html?utm_term=.409fce3c127f [dostęp: 23.11.2017].
50. Kostrzewa-Zorbas G., Porozumienie NATO–Rosja o siłach sojuszu w nowych państwach
członkowskich nie dotyczy zbiorowej obrony, nie jest prawnie wiążące i zostało złamane
przez Rosję, wPolityce.pl, 05.04.2014, źródło: https://wpolityce.pl/swiat/190115-
kostrzewa-zorbas-porozumienie-nato-rosja-o-silach-sojuszu-w-nowych-panstwach-
czlonkowskich-nie-dotyczy-zbiorowej-obrony-nie-jest-prawnie-wiazace-i-zostalo-zla-
mane-przez-rosje [dostęp: 15.02.2018].
51. Kowalska-Sendek  M.,  Wyszehradzka  Grupa  Bojowa  gotowa  do  działa-
nia,  Polska-Zbrojna.pl  05.01.2016,  źródło:  http://polska-zbrojna.pl/home/
articleshow/18027?t=Wyszehradzka-Grupa-Bojowa-gotowa-do-dzialania  [dostęp:
03.03.2018].
52. Kozubal M., Nowe wieże obserwacyjne, drony i kamery zabezpieczą polsko-rosyjską granicę
z obwodem kalingradzkim, Rp.pl, 11.01.2017, źródło: http://www.rp.pl/Zycie-Warmins-
ko-Mazurskiego/301119843-Nowe-wieze-obserwacyjne-drony-i-kamery-zabezpiecza-
polsko-rosyjska-granice-z-obwodem-kalingradzkim.html [dostęp: 04.03.2018].
53. Kyiv Post, Prosecutor: Weapons stolen from Lviv police still held by civilians, Kyiv
Post, 18.06.2014, źródło: https://www.kyivpost.com/article/content/euromaidan/
prosecutor-weapons-stolen-from-lviv-police-still-held-by-civilians-352452.html
[dostęp: 04.03.2018].
54. Kyiv Post, Ukrainian defense minister: Kyiv waiting for lethal weapon from partners,
receives them only from Lithuania, 23.08.2017, źródło: https://www.kyivpost.com/
ukraine-politics/ukrainian-defense-minister-kyiv-waiting-lethal-weapon-partners-
receives-lithuania.html [dostęp: 03.02.2018].
55. Lentowicz Z., Polski sprzęt optyczny będzie bronił Ukrainy, Rzeczpospolita, 27.06.2017
nr 147.
56. Lewis  P.,  Traynor  I.,  Harding  L.,  Crimea  crisis:  pro-Russian  leader  appeals  to
Putin for help, The Guardian, 28.02.2014, źródło: https://www.theguardian.com/
world/2014/feb/28/barack-obama-vladimir-putin-ukraine-russia [dostęp: 19.01.2018].
57. Lisicki, Koszty braku alternatywy, Do Rzeczy 03/2019.
58. Luhn A., Ukraine troops withdrawing from key town of Debaltseve, The Guardian,
18.02.2015,  źródło:  https://www.theguardian.com/world/2015/feb/18/ukraine-
debaltseve-troops-withdraw-fighting-rebels-russia [dostęp: 02.02.2018].
59. Lyman R., Kramer A.E., War Is Exploding Anew in Ukraine; Rebels Vow More, The
New York Times, 23.01.2015, źródło: https://www.nytimes.com/2015/01/24/world/
europe/ukraine-violence.html?mtrref=undefined&gwh=496022C17E36AE6BFDB9
9976D3C6C295&gwt=pay&assetType=nyt_now [dostep: 05.02.2018].
60. Majewski P. (i inni), Polscy politycy doradzają protestującym na Majdanie, Rp.pl,
27.01.2014, źródło: http://www.rp.pl/artykul/1082177-Polscy-politycy-doradzaja-
protestujacym-na-Majdanie.html [dostęp: 15.01.2018].406 Bibliografia
61. Martynyuk L., Putin’s Concept of the ‘Russian World’ Threatens All Territories with a Russian
Population. Wywiad z Andriejem Pionktowskim, Institute of Modern Russia, 24.03.2015,
źródło: https://imrussia.org/en/opinions/2210-andrei-piontkovsky-putins-concept-of-the-
russian-world-threatens-all-territories-with-a-russian-population [dostęp: 16.02.2018].
62. McLeary P., US Trainers To Deploy To Ukraine, DefenceNews, 22.01.2015, źródło:
http://www.defensenews.com/story/defense/land/army/2015/01/21/ukraine-us-army-
-russia/22119315/ [dostęp: 10.02.2018].
63. Mearsheimer  J.,  Don’t  arm  Ukraine,  International  New  York  Times,  Paryż
09.02.2015.
64. Mearsheimer J., Why the Ukraine Crisis Is the West’s Fault., Foreign Affairs, Sep/Oct
2014, vol. 93(5).
65. Miecik I.T., Wojna 2017, Rozmowa z generałem R. Shirreffem , Gazeta Wyborcza,
31.12.2016/01.01.2017, nr 305. 8912.
66. Millward D., MH17: Russian separatist leader sued for $900 million by crash victims,
The Telegraph, 16.07.2015, źródło: http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/
europe/ukraine/11742865/MH-17-Russian-separatist-leader-sued-for-900-million-
by-crash-victims.html [dostęp: 02.02.2018].
67. Money.pl,  Turystyka  w  Bułgarii  przeżywa  trudności.  Wszystko  przez  Rosję,
06.04.2015, źródło: https://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/turysty-
ka-w-bulgarii-przezywa-trudnosci,113,0,1754225.html [dostęp: 19.02.2019]
68. Moszyński P., Francuski parlament za zniesieniem sankcji przeciwko Rosji, Wybor-
cza.pl, 20.04.2016, źródło: http://wyborcza.pl/1,75399,19993849,francuski-parla-
ment-za-zniesieniem-sankcji-przeciwko-rosji.html [dostęp: 09.02.2018].
69. Oliphant R., Defeated Ukrainians take the ‘road of life’ on their retreat from Debalt-
seve, The Telegraph 18.02.2015, źródło: http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/
europe/ukraine/11421405/Defeated-Ukrainians-take-the-road-of-life-on-their-retreat-
from-Debaltseve.html [dostęp: 02.02.2018].
70. Onet.pl, Tomasz Siemoniak: decyzje o użyciu „szpicy” przeciw zagrożeniom hybry-
dowym powinni podejmować wojskowi, 18.06.2015, źródło: https://wiadomosci.onet.
pl/kraj/tomasz-siemoniak-decyzje-o-uzyciu-szpicy-przeciw-zagrozeniom-hybrydowym-
powinni/zlf8f7 [dostęp: 25.02.2018].
71. Pieczyński M., Globalizm i liberalizm to cywilizacja Antychrysta. Wywiad z Alek-
sandrem Duginem, „Do Rzeczy” 2016, nr 52.
72. Pieniążek P., Pieniążek z Iłowajska: Upadek ukraińskiego frontu, Dziennik Opinii nr
243/2015.
73. Polska Agencja Prasowa, Duda: szczyt NATO pokaże jedność; Obama: Polska oddanym
sojusznikiem,  PAP.pl,  08.07.2016,  źródło:  http://www.pap.pl/aktualnosci/news,-
557411,obama-polska-jest-jednym-z-filarow-wschodniej-flanki-nato.html [dostęp:
26.02.2018].
74. Polska  Zbrojna,  Bezpieczeństwo  Europy  wspólnym  zadaniem,  Polska-Zbrojna.pl,
07.03.2013, źródło: http://polska-zbrojna.pl/home/articleshow/6808?t=Bezpieczen
stwo-Europy-wspolnym-zadaniem [dostęp: 03.03.2018].407 Bibliografia
75. Polska Zbrojna, Będzie współpraca V4 z Ukrainą, Polska-Zbrojna.pl, 18.04.2013,
źródło: http://www.polska-zbrojna.pl/home/articleshow/7411 [dostęp: 03.03.2018].
76. Polska Zbrojna, Ruszają do akcji Litewsko-Polsko-Ukraińska Brygada osiągnęła pełną
gotowość bojową, nr 1/2017.
77. PolskieRadio.pl,  Coraz  więcej  nielegalnej  broni  trafia  na  Ukrainę  z  Donbasu ,
PolskieRadio.pl,  01.08.2017,  źródło:  https://www.polskieradio.pl/5/3/Artyk-
ul/1801696,Coraz-wiecej-nielegalnej-broni-trafia-na-Ukraine-z-Donbasu [dostęp:
04.03.2018].
78. PolskieRadio.pl,  Od  dziś  samoloty  AWACS  na  polskim  niebie!,  PolskieRadio.pl,
12.03.2014,  źródło:  https://www.polskieradio.pl/5/3/Artykul/1073559,Od-dzis-
samoloty-AWACS-na-polskim-niebie [dostęp: 24.02.2018].
79. PolskieRadio.pl, Rosyjskie embargo nie zaszkodziło gospodarce Polski, 03.11.2015,
źródło: https://www.polskieradio.pl/42/3166/Artykul/1539808,Rosyjskie-embargo-
nie-zaszkodzilo-gospodarce-Polski [dostęp: 13.02.2018].
80. PolskieRadio.pl, Rozpoczęla się ewakuacja Polaków z Donbasu, 10.01.2015, źródło:
https://www.polskieradio.pl/5/3/Artykul/1350063,Rozpoczela-sie-ewakuacja-Polakow-
z-Donbasu [dostęp: 04.02.2018].
81. PolskieRadio.pl, Separatyści przekazali Malezji czarne skrzynki z zestrzelonego boeinga,
22.07.2014, źródło: https://www.polskieradio.pl/5/3/Artykul/1183288,Separatysci
-przekazali-Malezji-czarne-skrzynki-z-zestrzelonego-boeinga [dostęp: 02.02.2018].
82. PolskieRadio.pl,  Szef  MON  złożył  wieniec  na  grobie  ukraińskiego  dowódcy  gen.
Marka Bezruczki, PolskieRadio.pl, 15.08.2016, źródło: https://www.polskieradio.
pl/5/3/Artykul/1655232,Szef-MON-zlozyl-wieniec-na-grobie-ukrainskiego-dowodcy-
gen-Marka-Bezruczki [dostęp: 03.03.2018].
83. PolUkr.net, Ministrowie obrony Polski i Ukrainy złożyli kwiaty na grobach żołnierzy URL,
PolUkr.net, źródło: http://www.polukr.net/blog/2017/08/ministrowie-obrony-polski-
ukrainy-zlozyli-kwiaty-na-grobach-zolnierzy-url/ [dostęp: 03.03.2018].
84. Portnikow W., Klucz do polskiego sukcesu, Eastbook.eu, 14.12.2017, źródło: http://
www.eastbook.eu/2017/12/14/klucz-do-polskiego-sukcesu/ [dostęp: 12.02.2018].
85. Portnikow W., Дети и взрослые, Лівий берег 09.11.2017, źródło: https://lb.ua/
news/2017/11/09/381462_deti_vzroslie.html [dostęp: 08.01.2018].
86. Potocki M., Żołnierze, naukowcy, bezrobotni… Cała prawda o cyborgach z Doniec-
ka,  Dziennik.pl,  22.01.2015  źródło:  http://wiadomosci.dziennik.pl/swiat/artyk-
uly/481034,cyborgi-z-doniecka-ustapili-lotniska-bohaterowie-ukrainy.html [dostęp:
04.02.2018].
87. Przełomiec M., Kto przehandluje Ukrainę, Polska Zbrojna, nr 11/2016.
88. Pytlos C., Fabryka sprzętu wojskowego Lubawa negocjuje dostawy na Ukrainę, Forsal.
pl, 17.09.2014, źródło: http://forsal.pl/artykuly/822487,fabryka-sprzetu-wojskowego-
lubawa-negocjuje-dostawy-na-ukraine.html [dostęp: 04.03.2018].
89. Radio The Voice of Russia, Ukrainian MP says NATO sniper could kill Kiev pro-
tester, 23.01.2014, źródło: http://archive.is/hfgMj#selection-1105.0–1105.55 [dostęp:
15.01.2018].408 Bibliografia
90. Raszewski P., Pierwsza misja Wielonarodowej, PolskaZbrojna.pl, 19.03.2018, źródło:
http://www.polska-zbrojna.pl/home/articleshow/24985?t=Pierwsza-misja-Wielonaro-
dowej [dostęp: 30.03.2018].
91. Raszewski P., Wielonarodowa Brygada z nowym dowódcą, Polska-Zbrojna.pl, 07.10.2016,
źródło: http://polska-zbrojna.pl/home/articleshow/20703?t=Wielonarodowa-Brygada-
z-nowym-dowodca [dostęp: 14.01.2018].
92. Raszewski P., Zmiana dowództwa w LITPOLUKRBRIG, PolskaZbrojna.pl, 21.09.2018,
źródło: http://www.polska-zbrojna.pl/home/articleshow/26445?t=Zmiana-dowodztwa-
-w-LITPOLUKRBRIG [dostęp: 19.02.2019].
93. Rokita Z., Imperium kontratakuje. Putin chce wygrać mundial!, Przegląd Sportowy,
03.12.2017,  źródło:  http://www.przegladsportowy.pl/magazyn-przegladu-spor-
towego,pilkarskie-mistrzostwa-swiata-w-cieniu-polityki-wladimira-putina,artyk
ul,830919,1,13283.html [dostęp: 16.01.2018].
94. Rosen  J.,  U.S.  dispatches  elite  troops  to  train  Ukrainians,  McClatchy  DC,
20.04.2015, źródło: http://www.mcclatchydc.com/2015/04/20/263818/us-dispat-
ches-elite-troops-to.html [dostęp: 10.02.2018].
95. Rotaru  V.,  Umland  A.,  How  Romania  and  Poland  Can  Strengthen  NATO  and
the EU, Foreign Affairs, 10.11.2017, źródło: https://www.foreignaffairs.com/articles/
central-europe/2017–11–10/how-romania-and-poland-can-strengthen-nato-and-eu
[dostęp: 23.11.2017].
96. RT на русском YouTube, Владимир Путин: На Украине не утихает гражданская
война,  05.11.2014,  źródło:  https://www.youtube.com/watch?v=a8_1nCRzAG8
[dostęp: 25.11.2017].
97. RT.com, Crimea declares independence, seeks UN recognition, 17.03.2014, źródło: https://
www.rt.com/news/crimea-referendum-results-official-250/ [dostęp: 21.01.2018].
98. RT.com, ‘Muddling and meddling’? US, EU politicians plunge deeper into Kiev protest,
11.12.2013, źródło: https://www.rt.com/news/us-eu-ukraine-protest-062/ [dostęp:
15.01.2018].
99. RT.com, Ousted Yanukovich talks to press in Russia (FULL CONFERENCE), źródło:
https://www.youtube.com/watch?v=ZxI7d5aaZ_M [dostęp: 14.01.2018].
100. Savill A., Inside File: Polish spy trial is test of Russian influence, The Independent,
10.03.1994, źródło: http://www.independent.co.uk/news/world/inside-file-polish-
spy-trial-is-test-of-russian-influence-1428124.html [dostęp: 02.01.2018].
101. Schwarzgruber M., Trzy w jednym, Polska-Zbrojna.pl, 01.01.2016, źródło: http://
www.polska-zbrojna.pl/home/articleinmagazineshow/18195?t=Trzy-w-jednym
[dostęp: 03.03.2018].
102. Sharkov D., NATO: Russian aircraft intercepted 110 times above Baltic in 2016, New-
sweek, 01.04.2017, źródło: http://www.newsweek.com/nato-intercepted-110-russian-
-aircraft-around-baltic-2016–538444 [dostęp: 21.02.2018].
103. Smale  A.,  Strategy  Remains  Elusive  for  Ukraine  Opposition,  New  York  Times,
22.12.2013, źródło: http://www.nytimes.com/2013/12/23/world/europe/ukraine-
movement-strong-on-solidarity-struggles-for-a-plan.html [dostęp: 11.01.2018].409 Bibliografia
104. Smoleński P., Ukraiński historyk: Takiej Polski już nam nie potrzeba, Wyborcza.pl,
02.12.2016, źródło: http://wyborcza.pl/7,75968,21060081,ukrainski-historyk-takiej-
polski-juz-nam-nie-potrzeba.html [dostęp: 12.02.2018].
105. Snyder T., Far-Right Forces are Influencing Russia’s Actions in Crimea , NewRepublic.
com, 17.03.2018, źródło: https://newrepublic.com/article/117048/far-right-forces-
are-influencing-russias-actions-crimea [dostęp: 21.01.2018].
106. Somin I., Russian government advocates “federal system” for Ukraine, The Washington
Post, 31.03.2014, źródło: https://www.washingtonpost.com/news/volokh-conspiracy/
wp/2014/03/31/russian-government-advocates-federal-system-for-ukraine/?utm_ter-
m=.1241b113f54b [dostęp: 24.01.2018].
107. Somin I., Russian government agency reveals fraudulent nature of the Crimean referen-
dum results, The Washington Post, 6.05.2014, źródło: https://www.washingtonpost.
com/news/volokh-conspiracy/wp/2014/05/06/russian-government-agency-reveals-
fraudulent-nature-of-the-crimean-referendum-results/?utm_term=.caa36ac3bc3e
[dostęp: 21.01.2018].
108. Sputnik  International,  Ukraine’s  Civil  War  Threatens  to  Expand  to  Direc-
tly  Involve  NATO,  Russia,  18.10.2016,  źródło:  https://sputniknews.com/
military/201610181046463007-ukraine-civil-war-dangers-expansion-analysis/
[dostęp: 25.11.2017].
109. Standish R., Russia’s Neighbors Respond to Putin’s ‘Hybrid War’, Foreign Policy,
12.10.2017, źródło: http://foreignpolicy.com/2017/10/12/russias-neighbors-respond-
to-putins-hybrid-warlatvia-estonia-lithuania-finland/# [dostęp: 21.02.2018].
110. Starts and Stripes, SACEUR: Allies must prepare for Russia ‘hybrid war’, źródło:
https://www.stripes.com/news/saceur-allies-must-prepare-for-russia-hybrid-
-war-1.301464 [dostęp: 16.01.2018].
111. Stewart P., Alexander D., U.S. to send 600 troops to Eastern Europe to reassure
allies, Reuters.com 22.04.2014, źródło: https://www.reuters.com/article/us-ukr-
aine-crisis-usa/u-s-to-send-600-troops-to-eastern-europe-to-reassure-allies-
idUSBREA3L1CO20140422 [dostęp: 31.01.2018].
112. Szeląg T., Pod wieloma względami Ukraina znajduje się na granicy upadku. Wywiad
z Stanisławem Bieleniem, Onet.pl, 22.03.2014, źródło: https://wiadomosci.onet.pl/
tylko-w-onecie/prof-stanislaw-bielen-pod-wieloma-wzgledami-ukraina-znajduje-sie-
na-granicy-upadku/5b8zk [dostęp: 15.11.2017].
113. Szeląg T., Rusofobia to obecnie ideologia państwowa – rozmowa z prof. Bronisławem
Łagowskim, Przegląd nr 43, 2015.
114. Tarasiewicz S., Wciąż nie ma decyzji o powołaniu LITPOLUKRBRIG, KurierWileński.
lt, 13.08.2013, źródło: http://kurierwilenski.lt/2013/08/13/wciaz-nie-ma-decyzji-o-
-powolaniu-litpolukrbrig/ [dostęp: 03.03.2018].
115. Targalski J., Rosja bez Ukrainy, Nowe Państwo nr 12(94)/2013.
116. TASS Russian News Agency, More than 120,000 people take part in Cauca-
sus-2016 drills, 06.09.2016, źródło: http://tass.com/defense/898820 [dostęp:
20.02.2018].410 Bibliografia
117. Taylor P., Poland’s risky ‘America first’ policy, Politico, źródło: https://www.politico.eu/
article/poland-risky-america-first-policy-jaroslaw-kaczynski-donald-trump/ [dostęp:
19.02.2019].
118. Taylor P., Poland’s Short-Sighted Military Dependence on the United Statesr, Carnie-
ge Europe, 12.02.2019, źródło: https://carnegieeurope.eu/strategiceurope/78338
[dostęp: 19.02.2019].
119. The  Ministry  of  Foreign  Affairs  of  the  Russian  Federation,  Director  of  the
Department for Non-Proliferation and Arms Control Mikhail Ulyanov’s interview
with Interfax, 11.03.2015, źródło: http://www.mid.ru/en/web/guest/obycnye-
-vooruzenia/-/asset_publisher/MlJdOT56NKIk/content/id/1090147 [dostęp:
18.02.2018].
120. TVN24.pl, Berlin: Rosja złamała umowę z NATO z 1997 r., ale…, 04.09.2014, źródło:
https://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/berlin-rosja-zlamala-umowe-z-nato-z-
-1997-r-ale,464975.html [dostęp: 24.02.2018].
121. TVN24.pl, Człowiek w swetrze triumfował na Kremlu. Kim jest i dlaczego Putin go
potrzebował?,18.03.2014, https://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/czlowiek-
w-swetrze-triumfowal-na-kremlu-kim-jest-i-dlaczego-putin-go-potrzebowal,409135.
html [dostęp: 19.01.2018].
122. TVN24.pl, Protasiewicz na Majdanie: Zawsze będziemy was popierali, 01.12.2013,
źródło:  https://www.tvn24.pl/wideo/z-anteny/protasiewicz-na-majdanie-zawsze-
bedziemy-was-popierali,1020159.html [dostęp: 15.01.2018].
123. TVN24.pl, Schetyna na kijowskim Majdanie, 04.12.2013, źródło: https://www.
tvn24.pl/wideo/magazyny/schetyna-na-kijowskim-majdanie,1026638.html?play-
list_id=12698 [dostęp: 15.01.2018].
124. TVN24.pl. Sikorski: Dwie brygady NATO w Polsce i byłbym szczęśliwy, 01.04.2014,
źródło: https://www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/sikorski-dwie-brygady-nato-w-
polsce-i-bylbym-szczesliwy,413876.html [dostęp: 23.02.2018].
125. TVP Lublin, To nas dotyczy: 31.01.2017, źródło: http://lublin.tvp.pl/28865555/31-
-stycznia-2017 [dostęp: 03.03.2018].
126. TVP.info, ABW zatrzymała dwóch Polaków podejrzanych o podpalenie ośrodka węgier-
skiego na Ukrainie, 27.02.2018, źródło: https://www.tvp.info/36187383/abw-zatrz-
ymala-dwoch-polakow-podejrzanych-o-podpalenie-osrodka-wegierskiego-na-ukrainie
[dostęp: 30.03.2018].
127. TVP.info, Paweł Kowal na Majdanie w Kijowie, 26.11.2013, źródło: http://www.tvp.
info/13131681/pawel-kowal-na-majdanie-w-kijowie [dostęp: 15.01.2018].
128. TVP.info,  Polska  na  szlaku  przerzutowym  broni.  Gwałtownie  rośnie  przemyt,
19.02.2018, źródło: http://www.tvp.info/36074645/polska-na-szlaku-przerzutowym
-broni-gwaltownie-rosnie-przemyt [dostęp: 04.03.2018].
129. Unian Information Agency, Merkel with Poroshenko: No new format of talks on Ukraine
needed, Unian.info, 24.08.2015, źródło: https://www.unian.info/politics/1114852-
merkel-with-poroshenko-no-new-format-of-talks-on-ukraine-needed.html [dostęp:
19.01.2018].411 Bibliografia
130. Walicki A., Do wojny potrzeba dwóch stron, „Przegląd” 2015, nr 18(800).
131. Walker S., Grytsenko O., Oltermann P., MH17: pro-Russia rebels will allow access
to crash site if ceasefire agreed , The Guardian, 20.07.2014, źródło: https://www.the -
guardian.com/world/2014/jul/20/mh17-pro-russia-rebels-crash-site-kiev-ceasefire
[dostęp: 02.02.2018].
132. Walker S., Russia cuts off gas supply to Ukraine after talks collapse, The Guardian
16.06.2014, źródło: https://www.theguardian.com/world/2014/jun/16/russia-cuts-
-off-gas-supply-ukraine [dostęp: 03.02.2018].
133. Walker S., ‘We like partisan warfare.’ Chechens fighting in Ukraine – on both sides, The
Guardian, 24.07.2015, źródło: https://www.theguardian.com/world/2015/jul/24/
chechens-fighting-in-ukraine-on-both-sides [dostęp: 13.12.2017].
134. Watson I., Shukla S., Russian fighter jets ‘buzz’ US warship in Black Sea, photos show ,
CNN.com 17.02.2017, źródło: https://edition.cnn.com/2017/02/16/us/russia-us-
-ship-fly-by/ [dostęp: 21.02.2018].
135. Wieliński B.T., Jak Sikorski negocjował w Kijowie, Wyborcza.pl, 11.03.2014, źródło:
http://wyborcza.pl/1,82983,15607274,Jak_Sikorski_negocjowal_w_Kijowie.html
[dostęp: 16.01.2018].
136. Wóycicki K., Energetyczna niepodległość Ukrainy, Forbes, 07/2016.
137. Wprost.pl, Putin: rozpad ZSRR to katastrofa, 25.04.2005, źródło: https://www.wprost.
pl/75943/Putin-rozpad-ZSRR-to-katastrofa-aktl [dostęp: 02.07.2017].
138. Wywiad z Marine Le Pen, [w:] „Do Rzeczy” 8/2015.
139. Wywiad z P. Kowalem i B. Sienkiewiczem, Czas bić na alarm, Nowa Europa Wschod-
nia 2(2017).
140. Zieliński  M.,  Samoloty  AWACS,  czyli  radary  na  polskim  niebie,  Polska-Zbroj-
na.pl,  11.05.2017,  źródło:  http://www.polska-zbrojna.pl/home/articles-
how/22548?t=Samoloty-AWACS-czyli-radary-na-polskim-niebie[dostęp:
21.02.2018].
141. Zinets  N.,  Ukraine  hit  by  6,500  hack  attacks,  sees  Russian  ‘cyberwar’,  Reuters,
29.12.2016, źródło: https://www.reuters.com/article/us-ukraine-crisis-cyber/ukrai-
ne-hit-by-6500-hack-attacks-sees-russian-cyberwar-idUSKBN14I1QC  [dostęp:
10.02.2018].
142. Попович Д., В. Кудрик, Война на Донбассе: какие страны Запада помогали
Украине,  Апостроф,  03.08.2016,  źródło:  https://apostrophe.ua/article/poli-
tics/2016–08–03/voyna-na-donbasse-kakie-stranyi-zapada-pomogali-ukraine/6566
[dostęp: 02.03.2018].
143. Радіо Свобода Донбасс, 5 східноєвропейських країн постачають в Україну летальні
озброєння – «Спецтехноекспорт», 25.12.2017, źródło: https://www.radiosvoboda.
org/a/news/28938078.html [dostęp: 02.03.2018].
144. Українська  правда,  Гримчак  рассказал,  чем  заменят  АТО  в  законе  о
реинтеграции  Донбасса,  06.09.2017,  źródło:  http://www.pravda.com.ua/rus/
news/2017/09/5/7154133/ [dostęp: 18.12.2017].412 Bibliografia
Słowniki, leksykony
1.  Antoszewski A., Herbut R. (red.), Leksykon politologii, Wrocław 2002.
2.  Słownik Języka Polskiego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1979.
3.  Słownik łacińsko-polski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1979.
4.  Słownik wyrazów obcych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
Badania opinii publicznej
1.  Center for Insights in Survey Research, Public Opinion Survey Residents of Ukra-
ine  November  19–30,  2015,  źródło:  http://www.iri.org/sites/default/files/wysi-
wyg/2015_11_national_oversample_en_combined_natl_and_donbas_v3.pdf [dostęp:
15.01.2018].
2.  Centrum Badania Opinii Społecznej, Komunikat z badań CBOS, CBOS, nr 48/2014,
Warszawa, źródło: http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2014/K_048_14.PDF [dostęp:
14.02.2018].
3.  Centrum Badania Opinii Społecznej, Komunikat z badań CBOS, CBOS, nr 27/2017,
Warszawa, źródło: http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2017/K_027_17.PDF [dostęp:
14.02.2018].
4.  Centrum  im.  Razumkova,  Is  the  situation  in  Ukraine  developing  in  a  right  or
wrong direction? (recurrent, 2004–2016); źródło: http://old.razumkov.org.ua/eng/poll.
php?poll_id=66 [dostęp: 11.01.2018].
5.  Centrum  im.  Razumkova,  Який  варіант  гарантування  безпеки  був  би,  на
Вашу думку, найкращий для України? (2007–2015), źródło: http://old.razumkov.
org.ua/ukr/poll.php?poll_id=1082 [dostęp 08.01.2018].
6.  Centrum  im.  Razumkova,  Якою  є  найголовніша  причина  складної
соціально-економічної та політичної ситуації в Україні?, źródło: http://old.
razumkov.org.ua/ukr/poll.php?poll_id=615 [dostęp: 11.01.2018].
7.  Centrum im. Razumkova, Якою мірою поширена корупція в кожній з наведених
сфер?,  źródło:  http://old.razumkov.org.ua/ukr/poll.php?poll_id=903  [dostęp:
11.01.2018].
8.  KIIS,  ГОТОВНІСТЬ  НАСЕЛЕННЯ  УКРАЇНИ  ДО  УЧАСТІ  В  АКЦІЯХ
СОЦІАЛЬНОГО  ПРОТЕСТУ  (ДО  20-Х  ЧИСЕЛ  ЛИСТОПАДА  2013),
źródło: http://www.kiis.com.ua/?lang=ukr&cat=reports&id=214&page=7 [dostęp:
11.01.2018].
9.  KIIS, ЕЛЕКТОРАЛЬНІ ПРЕФЕРЕНЦІЇ ВИБОРЦІВ УКРАЇНИ, ЛИСТОПАД
2013,  http://kiis.com.ua/?lang=ukr&cat=reports&id=210&page=1  [dostęp:
11.01.2018].413 Bibliografia
10. KIIS, ЯКИМ ІНТЕГРАЦІЙНИМ НАПРЯМКОМ МАЄ ЙТИ УКРАЇНА:
ЄВРОПЕЙСЬКИЙ СОЮЗ, МИТНИЙ СОЮЗ, http://www.kiis.com.ua/?lan-
g=ukr&cat=reports&id=556&page=1 [dostęp: 11.01.2018].
11. Kijowski Międzynarodowy Instytut Socjologiczny (KIIS), ДОВІРА УКРАЇНЦІВ
ДО СОЦІАЛЬНИХ ІНСТИТУЦІЙ, źródło: http://kiis.com.ua/?lang=ukr&ca-
t=reports&id=81 [dostęp: 11.01.2018].
Inne źródła internetowe
1.  Carnegie Moscow Centre, Dmitri Trenin’s profile, źródło: http://carnegie.ru/commen-
tary/experts/?fa=287 [dostęp: 05.07.2017].
2.  Centrum Informacyjno-Analityczne Rady Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony
Ukrainy, źródło: http://mediarnbo.org [dostęp: 11.02.2018].
3.  East  European  Security  Research  Initiative,  NATO  Trust  Funds’  Assistance  to
Ukraine, EESRI.org, 07.11.2016, źródło: http://eesri.org/2016/11/nato-trust-funds-
-assistance-to-ukraine/ [dostęp: 10.02.2018].
4.  Fundacja Batorego, Dyskusja „Wołyń 1943 – granice kompromisu” – całość, kanał
FundacjaBatorego na Youtube.com, 02.12.2016, źródło: https://www.youtube.com/
watch?v=lBpRwW0ZuuM&t=9297s [dostęp: 04.03.2018].
5.  Korwin-Mikke J., Post na portalu Facebook.com z dnia 05.09.2014, źródło: https://
www.facebook.com/janusz.korwin.mikke/photos/a.10150563803222060.37
0988.277681892059/10152300557202060/?type=3&theater [dostęp: 20.01.2018].
6.  Lubawa Group, Jak wygląda sytuacja Lubawa Armenia i Lubawa Ukraina?, 31.05.2017, źródło:
http://www.lubawagroup.com/pl/faq/1348-faq-grupa-lubawa-229 [dostęp: 04.03.2018].
7.  Lubawa Group, Jak wygląda sytuacja spółki na Ukrainie? Czy podmiot Lubawa Ukraina
rozpocznie tam działalność operacyjną?, 26.09.2016, źródło: http://www.lubawagroup.
com/pl/faq/623-faq-grupa-lubawa-22 [dostęp: 04.03.2018].
8.  Lubawa Group, Lubawa S.A. powołuje podmiot zależny na Ukrainie, 09.12.2015,
źródło: http://www.lubawagroup.com/pl/aktualnosci-2015/882-lubawa-s-a-powoluje-
podmiot-zalezny-na-ukrainie [dostęp: 04.03.2018].
9.  Lubawa S.A., Wizyta delegacji MON Ukrainy na pokazie produktów Grupy Lubawa,
25.11.2014, źródło: http://www.lubawa.com.pl/index.php/pl/aktualnosci/2014/1464-
wizyta-delegacji-mon-ukrainy-na-pokazie-produktow-grupy-lubawa [dostęp: 04.03.2018].
10. Lubawa S.A., Lubawa S.A. rozpoczęła współpracę z ukraińskim koncernem Ukroboron-
prom, 29.12.2014, źródło: http://www.lubawa.com.pl/index.php/pl/aktualnosci/20-
14/1500-lubawa-s-a-rozpoczela-wspolprace-z-ukrainskim-koncernem-ukroboronprom
[dostęp: 04.03.2018].
11. Lubawa S.A., Lubawa S.A. zacieśnia współpracę z UkrOboronProm, 03.09.2015, źródło:
http://www.lubawa.com.pl/index.php/pl/aktualnosci/2015/2022-lubawa-s-a-zaciesnia-
wspolprace-z-ukroboronprom [dostęp: 04.03.2018].414 Bibliografia
12. Lubawa S.A., Ukraińska straż graniczna wybiera namioty Lubawy, 25.07.2014, źródło:
http://www.lubawa.com.pl/index.php/pl/aktualnosci/2014/1374-ukrainska-straz-
graniczna-wybiera-namioty-lubawy [dostęp: 04.03.2018].
13. Lubawa  S.A.,  Ukraińskie  wojsko  przetestowało  kamuflaż  Lubawy,  23.06.2015,
źródło: http://www.lubawa.com.pl/index.php/pl/aktualnosci/2015/1604-ukrainskie-
wojsko-przetestowalo-kamuflaz-lubawy [dostęp: 04.03.2018].
14. Otwarty list Dep. ds. Komunikacji Naftogazu z dnia 25.11.2016, Naftogaz open letter:
a year without gas imports from Russia, źródło: http://www.naftogaz.com/www/3/
nakweben.nsf/0/371fe97dd813e51fc225807600517667?OpenDocument&year=20
17&month=03&nt=News&Click= [dostęp: 04.02.2018].
15. Sykulski  L.,  Czy  po  rozpadzie  ZSRR  w  Rosji  zapanowała  próżnia  ideologiczna?,
Leszek  Sykulski  YouTube,  źródło:  https://www.youtube.com/watch?v=iYTolypz-
-5M&t=119s [dostęp: 02.07.2017].
16. Sykulski L., Kody geopolityczne i wojny sieciowe, Geopolityka #19, Leszek Sykulski
Youtube.com, 13.12.2016, źródło: https://www.youtube.com/watch?v=JYf66rZ7YOI
[dostęp: 16.02.2018].
17. Sykulski L., Q&A #4: Nowa wojna hybrydowa w Europie Środkowej?, Geopolityka #42,
Leszek Sykulski YouTube, 18.06.2017, źródło: https://www.youtube.com/watch?v=i-
l3O5pvPi8g&t=166s [dostęp: 02.07.2017].
18. The  Observatory  of  Economic  Complexity,  źródło:  https://atlas.media.mit.edu/
en/ [dostęp: 30.12.2017].
19. The World Bank, Ukraine Economic Update, April 4 2014, źródło: http://docu-
ments.worldbank.org/curated/en/835191468313803286/pdf/902370NEWS0Bo-
x00macro0april020140en.pdf; [dostęp: 11.01.2018].
20. Transparency  International,  Corruption  Perception  Index  2013,  źródło:  https://
www.transparency.org/cpi2013/results [dostęp: 11.01.2018].
21. мария жемчужная, 23/02/2014 митинг в г.Севастополе,пл.Нахимова выступление
Яцубы В.Г., YouTube, 25.02.2014, źródło: https://www.youtube.com/watch?v=Mj-
gw4RENYnE [dostęp: 19.01.2018].
22. Pew Reserach Center, Despite Concerns about Governance, Ukrainians Want to Remain One
Country, 08.05.2014, źródło: http://www.pewglobal.org/2014/05/08/despite-concerns-
about-governance-ukrainians-want-to-remain-one-country/ [dostęp: 21.01.2018].
23. Simmons K., Stokes B., Poushter J., NATO Publics Blame Russia for Ukrainian Crisis,
but Reluctant to Provide Military Aid. In Russia, Anti-Western Views and Support to Putin
surge, Pew Research Center 2015, s. 17, źródło: http://www.pewglobal.org/2015/06/10/
nato-publics-blame-russia-for-ukrainian-crisis-but-reluctant-to-provide-military-aid/
[dostęp: 23.02.2018].
24. The International Republican Institute, IRI Ukraine Survey of Ukrainian Public Opinion:
May, 2013 http://ratinggroup.ua/en/research/ukraine/iri_ukraine_survey_of_ukra-
inian_public_opinion_may_2013.html [dostęp: 11.01.2018].