Antropologia pedagogiczna w perspektywie personalizmu teistycznego

Spis treści:

Wstęp

Rozdział 1. Zagadnienia podstawowe

1.1. Antropologia i antropologie
1.2. Antropologia pedagogiczna – geneza, kierunki, podstawowe założenia
1.3. Personalizm i personalizmy
1.4. Pojęcie osoby
1.5. Charakterystyka pedagogiki personalistycznej
1.6. Podstawowe metody: metafizyczna, fenomenologiczna i hermeneutyczna

Rozdział 2. Człowiek – wielowymiarowy byt

2.1. Człowiek istotą biologiczno-cielesną
2.2. Człowiek istotą świadomą i samoświadomą
2.3. Człowiek istotą rozumną
2.4. Człowiek istotą obdarzoną wolą
2.5. Człowiek istotą społeczno-relacyjną
2.6. Człowiek istotą otwartą na transcendencję

Rozdział 3. Człowiek – wielokierunkowy rozwój

3.1. W kierunku prawdy
3.2. W kierunku dobra
3.3. W kierunku wolności
3.4. W kierunku podmiotowości we wspólnocie
3.5. W kierunku piękna
3.6. W kierunku Boga – celu  

Zakończenie
Bibliografia

279
bibliografia
Ablewicz K., Antropologia pedagogiczna, w: T. Pilch (red.), Encyklope-
dia  Pedagogiczna  XXI  wieku,  tom  I,  Wydawnictwo  Akademickie
„Żak”, Warszawa 2003:, s. 146–149.
Ablewicz  K.,  Hermeneutyczno-fenomenologiczna  perspektywa  badań
w pedagogice, Zakład Poligraficzny UJ, Kraków 1994.
Ablewicz K., Hermeneutyka i fenomenologia a pedagogika, w: S. Palka
(red.), Podstawy metodologii badań w pedagogice, Gdańskie Wydaw-
nictwo Psychologiczne, Gdańsk 2010.
Ablewicz  K.,  Metoda  fenomenologiczna  w  badaniach  pedagogicznych
i kształceniu pedagogów (ujęcie metodyczne), s.146–158.
Ablewicz K., Miejsce badań fenomenologicznych w poznawaniu sytuacji
wychowawczych, w: Kubinowski D., Nowak M. (red.), Metodologia
pedagogiki zorientowanej humanistycznie, Oficyna Impuls, Kraków
2006.
Ablewicz  K.,  Potencjał  badawczy  antropologii  pedagogicznej  –  przed-
mioty  i  konteksty  badań,  w:  K.  Rubacha  (red.),  Konceptualizacje
przedmiotu badań pedagogiki, Impuls, Kraków 2008, s. 145–158.
Ablewicz K., Teoretyczne i metodologiczne podstawy pedagogiki antropo-
logicznej. Studium sytuacji wychowawczej, Wydawnictwo Uniwersy-
tetu Jagiellońskiego, Kraków 2003.
Adamski F., Wprowadzenie, w: F. Adamski (red.), Wychowanie persona-
listyczne, WAM, Kraków 2005, s. 13–15.
Arcais G. F. d’, La pedagogia del mio personalismo, „Pedagogia e Vita”
2000, 2, s. 37.
Arcais G. F. d’, Le ragioni di una teoria personalistica dell’educazione,
La scuola, Brescia 1987.
Archer M. S., Człowieczeństwo. Problem sprawstwa, tłum. A. Dziuban,
Nomos, Karków 2013.Bibliografia
280
Archer M., Persons and Ultimate Concerns: Who We Are Is What We Care
About. Conceptualization of the Person in Social Sciences, „Pontifical
Academy of Social Sciences, Acta”, 2006, 11, s. 261–283.
Arendt H., Between Past and Future: Six Exercises in Political Thought,
The Viking Press, New York 1961.
Arystoteles, Metafizyka , tłum. K. Leśniak, PWN, Warszawa 1983.
Aszyk P., Filozoficzne oblicza ludzkiej cielesności, „Horyzonty Wiary”,
1996, 7, nr 2, s. 55–68.
Bagrowicz  J.,  Wychowanie  personalistyczne  w  chrześcijaństwie,  w:  
M. Rusecki (red.), Personalizm polski, Wyd. KUL, Lublin 2008, s. 335.
Bartnik C.S., Metodologia teologiczna, TN KUL, Lublin 1998.
Bartnik C.S., Personalizm, Lublin 2000.
Basti G., Filosofia dell’uomo , ESD, Bologna 1995.
Basti G., Persona, intersoggettivita, realta. I tre pilastri della relazione di
cura, w: Carere-Comes T., Montanari C. (red.). Atti del Convegno
„Psicoterapia e Counseling: Comunanze e differenze”. ASPIC Edizioni
scientifiche, Roma 2013, s. 59–107.
Bellingreri A., L’evento persona, Schole, Brescia 2018.
Bernard A., Antropologia. Zarys teorii i historii, PIW, Warszawa 2016.
Berner H., Współczesne kierunki pedagogiczne, w: B. Śliwerski (red.),
Pedagogika, Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne, Gdańsk 2006,
s. 211.
Biesaga T., Wartość życia w ujęciu etyki personalistycznej, „Seminare”,
2003, 19 s.169.
Blondel M., L’Action. Essai d’une critique de la vie et d’une science de la
pratique, Quadrige, 1893.
Bocheński J. M., Ku filozoficznemu myśleniu , PAX, Warszawa 1986.
Bogliolo L., Antropologia filosofica, Roma 1971.
Bogliolo L., De homine, Roma 1968.
Bollnow  O.  F.,  Die  antropologische  Betrachtungsweise  in  Pedagogik,
Essen 1975.
Bostrom N.,The Transhumanist FAQ Version 2.1, Faculty of Philosophy
Oxford University, Oxford U.K. 2003.
Brentano F., Vom Ursprung sittlicher Erkenntnis, Hamburg 1955.
Buber M., Ich und Du, 1922
Burgos J.M., Personalizm dziś, „Studia Wrocławskie” 2012, 14, s. 341–358.
Cassirer E., Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury, Warszawa 1971.
Chardin  Pierre  Teilhard  de,  Zarys  wszechświata  personalistycznego
i inne pisma, wybór Mieczysław Tazbir, Warszawa 1984.
Chardin T., Pisma, Warszawa 1984, t. 1.Bibliografia
281
Chesterton G.K., Św. Tomasz z Akwinu, tłum. Artur Chojecki, Księgar-
nia Św. Jacka, Katowice 1949.
Chmaj L., Prądy i kierunki w pedagogice XX w., PZWS, Warszawa 1962.
Chrost  S.,  Homo  capax  Dei  jako  ideał  wychowania,  Impuls,  Kraków
2013.
Chudy W., Prawda człowieka i prawda o człowieku, w: Człowiek–warto-
ści–sens, K. Popielski (red.), KUL, Lublin 1996, s. 129–148.
Cian L., Wychowanie w duchu ks. Bosco, Warszawa 1990.
Coreth E., Antropologia filosofica, Brescia 1978.
Coreth E., Was ist der Mensch? Grundzuge einer philosophischen Antro-
pologie, Innsbruck 1973.
Czekanowski J., Zagadnienia antropologii, Księgarnia Naukowa T. Szczę-
sny i Spółka, Toruń 1948.
Darowski R., Filozofia człowieka. Zarys problematyki, Kraków 2005.
Darowski  R.,  Filozofia  człowieka.  Zarys  problematyki,  Wydawnictwo
WAM, Kraków 2015.
Dec  I.,  Personalizm,  w:  Maryniarczyk  A.  (red.),  Powszechna  encyklo-
pedia  filozofii.  t.  8,  Polskie  Towarzystwo  Św.  Tomasza  z  Akwinu,
Lublin 2007, s. 123.
Delsol Ch., Czym jest człowiek? Kurs antropologii Ala niewtajemniczo-
nych, tłum. M. Kowalska, Znak, Kraków 2011.
Delsol Ch., Esej o człowieku późnej nowoczesności, Znak, Kraków 2003.
Didier J., Słownik filozofii, Wydawnictwo Książnica, Katowice 1996.
Dobraczyński B., Szlachetny banita na wygnaniu, w: „Znak” nr 644, (1)
2009, s. 12–13.
Dogiel E., Antropologia filozoficzna , Instytut Teologiczny Księży Misjo-
narzy, Kraków 1992.
Dogiel G., Metafizyka , Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy, Kraków
1992.
Dondeyne A., Liberte et verite, Louvain 1954.
Dowkins R., A Devil’s Chaplain: Reflections on Hope, Lies, Science, and
Love. Boston – New York: Mariner Books, 2004.
DRN 1.
Durkheim K. G., Vom doppelten Ursprung des Menschen, Freiburg 1989.
Dybel P., Oblicza hermeneutyki, Universitas, Kraków 2012.
Dzieła zebrane profesora S. Kamińskiego, t. 1, TN KUL, Lublin 1989.
Dziewiecki M., Wychowanie w dobie ponowoczesności, Kielce 2002.
Encyklopedia Powszechna PWN: fideizm . https://encyklopedia.pwn.pl/
szukaj/fideizm.html (dostęp: 04.04.2018).Bibliografia
282
Encyklopedia Powszechna PWN: scjentyzm. https://encyklopedia.pwn.
pl/szukaj/scjentyzm.html. (dostęp: 04.04.2018).
Ferry L., Bóg – człowiek, czyli o sensie życia, tłum. A. Miś i H. Miś, PIW,
Warszawa 1998.
Frankl V., Homo patiens. Logoterapia i jej kliniczne zastosowanie. Plura-
lizm nauk a jedność człowieka. Człowiek wolny, tłum. R. Czarnecki,
Z. J. Jaroszewski, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1998.
Freud Z., Poza zasadą przyjemności, Warszawa 1975.
Furedi  F.,  Gdzie  się  podziali  wszyscy  intelektualiści,  przełożyła  Kata-
rzyna Makarczuk, PIW, Warszawa 2008.
Gadamer H.G., Rozum, słowo, dzieje, Warszawa 1979.
Gardner H., Verita, bellezza, bonta. Educare alle virtu nel ventunesimo
secolo, Fertrinelli, Milano 2011.
Gehlen A., W kręgu antropologii i psychologii społecznej. Studia, tł. Kry-
styna Krzemieniowa, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 2001.
Gerstmann S., Rozwój uczuć, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne,
Warszawa 1986.
Gevaert  J.,  Analizzare  e  mettere  a  confronto  gli  umanesimi,  „Note  di
Pastorale Giovanile” 1978, 12, nr 2, s. 50–52.
Gevaert J., Il problema dell’uomo. Introduzione all’antropologia filoso -
fica, Elle di Ci, Leumann (Torino) 1992.
Gierycz M., Europejski spór o człowieka. Studium antropologii politycz-
nej, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2017.
Gnitecki J., Elementy metodologii badań w pedagogice hermeneutycznej,
Wyd. WSP, Zielona Góra 1996.
Gogacz M., Człowiek i jego relacje, „Studia Philosophiae Christianae”
1981, 17/2, s. 185–198.
Gogacz M., Osoba zadaniem pedagogiki, Warszawa 1997.
Gogacz M., Wokół problemu osoby, Warszawa 1974.
Gould S. J., Nonoverlapping Magisteria, „Natural History” 1997, nr 106,
s. 16–22.
Gould S.J., Rocks of Ages: Science and Religion in the Fulness of Life.
New York: Ballantine, 1999.
Granat  W.,  Fenomen  człowieka.  U  podstaw  humanizmu  chrześcijań-
skiego, KUL, Lublin 2007.
Granat W., Osoba ludzka. Próba definicji, KUL, Lublin 2006.
Granat W., Personalizm chrześcijański, Poznań 1984.
Grzywak-Kaczyńska M., Miłości trzeba się uczyć, „Rodzina Katolicka”,
1986, nr 62–63, s. 29–34.Bibliografia
283
Guardini R., Persona e liberta. Saggi di fondazione della teoria pedago-
gica, La scuola, Brescia 1987.
Guzowski  K.,  Personalizm  polski  na  tle  personalizmu  europejskiego,
„Biblioteka Teologii Fundamentalnej”, 2008, 3, s. 441–468.
Harari Y. N., Homo Deus. A brief history of tomorrow, Harper Collins
Publishing, New York 2017.
Harbatski A., Antropologia pedagogiczna i (między)kulturowa jako samo-
dzielna dziedzina stworzona przez Konstantego Uszyńskiego, „Eduka-
cja Międzykulturowa” 2018, nr 1 (8), s. 63–75.
Hegel G., Fenomenologia ducha, Warszawa 1963, s. 165.
Hegel G., Wykłady z filozofii dziejów, Warszawa 1958, s. 140.
Hegel G., Zasady filozofii prawa, Warszawa 1969, s. 73.
Heidegger  M.,  In  cammino  verso  il  linguaggio,  Ugo  Mursia,  Milano
1984, s. 199.
Herbut J., Osoba, w: Leksykon Filozofii Klasycznej, TN KUL, Lublin
1997, s. 417 – 418.
Hildebrand D. von, Christlische Ethik, Dusseldorf 1959.
Hobbes Th., Lewiatan, Kraków 1954, I 6.
Homplewicz J., Etyka pedagogiczna, Rzeszów 1996.
http://pedagogy.lnu.edu.ua/departments/pedagogika/periodic/pedos3t/
tom1/13_ablewicz.pdf (dostęp: 14.02.2019).
http://pedagogy.lnu.edu.ua/departments/pedagogika/periodic/pedos3t/
tom1/13_ablewicz.pdf (dostęp: 14.02.2019).
http://www.historiasztuki.com.pl/022-00-00-ANTROPOLOGIA.php
https://humanityplus.org/ (dostęp: 14.02.2019).
https://pl.wikipedia.org/wiki/Antropologia_edukacji; (dostęp: 12.08.2019)
Hume D., Sprawdzian smaku, w: D. Hume, Eseje z dziedziny moralności
i literatury, tłum. T. Tatarkiewicz, Warszawa 1955, s. 194.
Husserl E., Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii, tłum.
D. Gierulanka, Warszawa 1975, t. 1.
Ingarden  R.,  Książeczka  o  człowieku,  Wydawnictwo  Literackie,  Kra-
ków 1999.
Ingarden R., Przeżycie estetyczne i przedmiot estetyczny, w: R. Ingarden,
Przeżycie, dzieło, wartość, Kraków 1966, s. 12.
Ingarden R., Spór o istnienie świata, Warszawa 1961, t. 2.
Ingarden R., Spór o istnienie świata, wydanie III, tłum. D. Gierulanka,
Warszawa 1987, t. I.
Jacyna-Onyszkiewicz Z., Wszechwiedza, Sorus, Poznań 2002.
Jaeger W., The Theology of the Early Greek Philosophers, Oxford 1948.Bibliografia
284
Jan  Paweł  II,  Chrystus  jest  prawdziwą  drogą  człowieka,  (przesłanie
papieskie  do  uczestników  Międzynarodowego  Kongresu  Tomi-
stycznego na temat „Humanizm chrześcijański w trzecim tysiąc-
leciu”, 20 września 2003, „L’Osservatore Romano”, 2003, nr 11–12.
Jan Paweł II, Redemptor Hominis.
Jan Paweł II, Veritatis Splendor.
Jan Paweł II: Fides et ratio.
Kamiński  S.,  Jak  uporządkować  rozmaite  koncepcje  wartości?,  w:
Sawicki S., Panas W. (red.), O wartościowaniu w badaniach literac-
kich, Lublin 1986, s. 9–21.
Kamiński S., Naukowa, filozoficzna i teologiczna wizja człowieka , w:
Jan Paweł II, Redemptor hominis. Tekst i komentarze, Lublin 1982,
s. 75–87.
Kamiński  S.,  Z  metafilozofii  człowieka ,  w:  M.A.  Krąpiec,  Ja–człowiek.
Zarys antropologii filozoficznej, TN KUL, Lublin 1974, s. 426–439.
Kaniowska  K.,  Stare problemy nowej antropologii,  „Przegląd  Socjolo-
giczny” 2004, t. 53/1, s. 51–70.
Kant I., Krytyka władzy sądzenia, tłum. J. Gałecki, Warszawa 1964.
Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności, Warszawa 1984.
Karoń K., historia antropologii, http://www.historiasztuki.com.pl/022-
-00-00-ANTROPOLOGIA.php (dostęp: 19.01.2019).
Karoń K., Historia antykultury, Warszawa 2018.
Kartezjusz, Namiętności duszy, Warszawa 1986.
Kartezjusz,  Rozprawa  o  metodzie  właściwego  kierowania  rozumem
i poszukiwania prawdy naukach, Warszawa 1980.
KDK Konstytucja Duszpasterska o Kościele Sosboru Watykańskiego II.
Kiereś  B.,  Podstawy  antropologiczne  pedagogiki  personalistycznej,  w:  
M.  Nowak,  P.  Magier,I.  Szewczyk  (red.),  Antropologiczna  pedago-
gika ogólna, Lublin 2010, s. 95–102.
KKK, Katechizm Kościoła Katolickiego, Pallotinum, Poznań 1994. .
Koppers W., Urmensch und sein Weltbild, Verlag, Wien 1949.
Kostyło H., Rekonstrukcjonistyczne koncepcje zmiany społecznej poprzez
edukację.  Antropologia  pedagogiczna  T.  Bramelda,  Wydawnictwo
UMK, Toruń 2005.
Kowalczyk S., Zarys filozofii człowieka, WDS, Sandomierz, 2002.
Kowalski M., Status nauki wychodzącej z subiektywności i intencjonal-
ności – refleksje (fenomenologie jako teoretyczna ariergarda podmiotu
a problem naukowości analiz), „Rocznik Lubuski” 2018, t.44, s. 51–68.
Kozłowski R., Wokół problemu osoby. Definicje osoby w polskim personali-
zmie chrześcijańskim, „Słupskie Studia Filozoficzne” 2005, 5, s. 79–93.Bibliografia
285
Krawczak  E.,  Antropologia  kulturowa.  Klasyczne  kierunki,  szkoły
i orientacje, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2006.
Krąpiec M.A., Człowiek i prawo naturalne, Lublin 1975.
Krąpiec M.A., Ja–człowiek, RW KUL, Lublin 1991.
Krąpiec M.A., Ja–człowiek. Zarys antropologii filozoficznej, Lublin 1979.
Krąpiec  M.A.,  Ja–człowiek.  Zarys  antropologii  filozoficznej ,  TN  KUL,
Lublin 1974.
Krąpiec M.A., Ja–człowiek, Lublin 1991.
Krąpiec M.A., Realizm ludzkiego poznania, Poznań 1959.
Krucina J., Dobro osoby a dobro wspólne, „Ateneum Kapłańskie” 1970,
nr 62, t. 74, s. 218–231.
Krüger H.H., Wprowadzenie w teorie i metody badawcze nauk o wycho-
waniu, tłum. D. Sztobryn, GWP, Gdańsk 2005.
Kudasiewicz J., Wstęp do historii zbawienia, TN KUL, Lublin1973.
Kuder T., Antropologia w zarysie, Wydawnictwo UJK, Kielce 2011.
Kuligowski W., Antropologia współczesności. Wiele światów, jedno miej-
sce, Universitas, Kraków 2007.
Kunowski  S.,  Podstawy  współczesnej  pedagogiki,  Wydawnictwo  Sale-
zjańskie, Warszawa 1993.
Kunowski S., Problematyka współczesnych systemów wychowania, Kra-
ków 2000.
Kurdziałek  M.,  Koncepcja  człowieka  jako  mikrokosmosu,  w:  B.  Bejze
(red.), O Bogu i o człowieku, Warszawa 1969, s. 109–125.
Kurzweil R., The Singularity is Near: When Humans Transcend Biology,
Viking Press, USA 2005.
Laberthonniere L., Theorie de l’education, Paris, 1935.
Lacroix J., Il personalismo come anti-ideologia, Vita e Pensiero, Milano
1974.
Ladaria L., Wprowadzenie do antropologii teologicznej, tłum. A. Baron,
WAM, Kraków 1997.
Lalande A., Dizionario critico della filosofia, Milano 1971.
Lasch Ch., The Culture of Narcissism: American Life in An Age of Dimini-
shing, W. W. Norton Company, New York, 1979. (Kultura narcyzmu
Amerykańskie życie w czasach malejących oczekiwań, tłum. G. Pta-
szek, A. Skrzypek, Sedno, Warszawa 2015).
Levi-Strauss C., Smutek tropików, Warszawa 1960.
Lewis  C.S.,  The  Abolition  of  Man,  Oxford  University  Press,  London
1943.
Lindenberg G., Ludzkość poprawiona, Otwarte, Kraków 2018.
Majka J., Filozofia społeczna, Warszawa 1982.Bibliografia
286
Malinowski A., Antropologia dla pedagogów z wybranymi zagadnieniami
z chronobiologii i ergonomii, Zielona Góra 2014.
Malinowski A., Wstęp do antropologii i ekologii człowieka, Wydawnic-
two Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1999.
Malizia  G.,  Politiche  educative  di  istruzione  e  di  formazione,  Franco
Angeli, Milano 2019.
Mały słownik teologiczny, K. Rahner, H. Vorgrimler, Warszawa 1996.
Mancinelli P., Lo stupore del bello. Lineamenti di una filosofia estetica ,
Edizioni Polistampa, Firenze 2008.
Manno M., La persona come metafora. Itinerari di una metafisica perso -
nalistica, La scuola, Brescia 1998.
Maritain J., Antimoderno. Rinascita del tomismo e liberta intelettuale,
Logos, Roma 1979.
Maritain J., Humanizm integralny, London 1960.
Maritain J., L’education a la croisee des chemins, Paris 1947.
Maritain J., L’educazione della persona, trad. Pietro Viotto, La scuola,
Brescia 1980.
Maritain J., Od filozofii człowieka do filozofii wychowania,  w: F. Adam-
ski (red.), Człowiek-wychowanie-kultura, Kraków 1993, s. 63
Maritain J., Scholasticism and Politics, New York 1960.
Maritain J., The Education of Man, New York 1962.
Maritain  J.,  Trzej  reformatorzy:  Luter,  Descartes,  Rousseau,  tłum.  
K. Michalski, Warszawa 1939.
Marks K., Kapitał, Warszawa 1950.
Marks  K.,  Rękopisy  ekonomiczno-filozoficzne,  w:  Tegoż,  Dzieła,  War-
szawa 1960.
Marks K., Tezy o Feurbachu, w: Marks, Engels, Dzieła, Warszawa 1961,
t. 3.
Melchiorre V., Il corpo, Brescia 1984.
Michalski I., Zakres i system antropologii, „Życie Nauki”, 1946,t. I, nr 6,
s. 452—461.
Mielicka H., Religijność ponowoczesna i jej funkcje, w: Społeczne pro-
blemy ponowoczesności. Duchowość, H. Mielicka (red.), Fall, Kielce
2011, s. 206–229.
Mielicka  H.,  Wprowadzenie,  w:  Społeczne  problemy  ponowoczesności.
Duchowość, H. Mielicka (red.), Fall, Kielce 2011, s. 7–14.
Mielicka-Pawłowska H., Duchowość ponowoczesna. Studium z zakresu
socjologii jakościowej, Nomos, Kraków 2017.
Milelicka-Pawłowska H., Enkulturacja, Wyd. UJK, Kielce 2019.Bibliografia
287
Milerski B., Hermeneutyka pedagogiczna. Perspektywy pedagogiki religii,
WN CHAT, Warszawa 2011.
Milerski  B.,  Pedagogika  hermeneutyczna  :  geneza  kierunku  w  tradycji
niemieckiej, „Studia z Teorii Wychowania” 2011, 2/2(3), 47–59.
Mill J.St., Utylitaryzm, Warszawa 1959.
Moltmann J., Uomo. L’antropologia cristiana tra i conflitti del presente,
Brescia 1972.
Mondin B., L’uomo chi e? Massimo, Milano 1975
More  M.,  List  do  Matki  Natury,  tłum.  M.  Sieńko,  http://sienko.net.pl/
maxmor e.html (dostęp: 27.01.2015).
More  M.,  Transhumanism:  Towards  a  Futurist  Philosophy,  „Extropy
#6”, 1990, s. 6–12.
Mounier E., Co to jest personalizm?, Biblioteka „Więzi”, Kraków 1960
Mounier E., Dwie alienacje, tłum. A. Krasiński, w: Filozofia i socjologia
XX wieku, t. II, Warszawa 1965.
Mounier  E.,  Manifeste Au service du personnalisme, Oeuvres, 1,  Paris
1961.
Mounier E., Revolution personnaliste et communautaire, Paris 1935.
Mounier E., Świat osobowy, tłum. A. Krasiński, w: Filozofia i socjologia
XX wieku, t. II, Warszawa 1965.
Mura G., Ritorna la persona, „Nuovo Giornale di Filosofia della Reli-
gione”, 2019, 10, s. 2–12.
Musaio M., L’arte di educare l’umano, Vita e pensiero, Milano 2013.
Musaio M., Pedaggogia del bello. Suggestioni e percorsi educativi, Franco
Angeli, Milano 2007.
Muszyński H., Treść i metody wychowania, w: Pedagogika, M. Godlewski
(red.), Warszawa 1974, s. 274.
Nanni A., Una Nuova Paideia. Prospettive educative per il XXI secolo,
EMI, Bologna 2000.
Nanni  C.,  Una  via  filosofica  all’educazione  e  alla  formazione ,  LAS,
Roma 2019.
Nawroczyński  B.,  Życie  duchowe.  Zarys  filozofii  kultury,  Księgarnia
Wydawnicza F. Pieczątkowski i S-ka, Warszawa 1947.
Nelson-Jones  R.,  The  theory  and  practice  of  counselling,  Cassel,  New
York 1996.
Nietzsche F., Wola mocy, Warszawa 1910–1911.
Noce  A.  del,  Il  concetto  di  democrazia  e  il  principio  delle  „élites”,  
„Il Popolo nuovo”, n. 123, 20 – 21.09.1945, s. 1–2.
Nowak M., Filozofia człowieka podstawą filozofii wychowania,  w: Wycho-
wanie personalistyczne, F. Adamski (red.), Kraków 2005, s. 133–134.Bibliografia
288
Nowak M., Ku nowej edukacji zorientowanej na osobę, w: B. Śliwerski
(red.), Pedagogika alternatywna – dylematy teorii i praktyki, Impuls,
Kraków 1998, s. 29–42.
Nowak  M.,  Pedagogika  chrześcijańska:  jej  podstawy,  rozwój  i  aktualny
stan, „Rocznik Pedagogiczny” 2004, 27, s. 37–58.
Nowak M., Podstawy pedagogiki otwartej. Ujęcie dynamiczne w inspiracji
chrześcijańskiej, Lublin 1999.
Nowicka E., Świat człowieka –świat kultury. Systematyczny wykład pro-
blemów antropologii kulturowej, PWN, Warszawa 1999.
Osiński G., Transhumanism. Retiarius contra Secutor, WSKSiM, Toruń
2018.
Osuch K., Ubóstwo–Bóg i szczęście, artykuł ukazał się na http://www.
Mateusz.pl/duchowość/.
Palka S., Metodologia. Badania. Praktyka pedagogiczna, Gdańsk 2006.
Palka S., Pedagogika w stanie tworzenia, Wyd. UJ, Kraków 1999.
Pascal B., Myśli, Warszawa 1997.
Passenti V., Il Nuovo Principio Persona, Armando, Roma 2013.
Passenti V., La rivoluzione biopolitica. La fatale alleanza tra materiali-
smo e tecnica, Lindon, Torino 2013.
Passenti V., Nichilismo giuridico. L’ultima parola?, Rubettino, Soveria
2012.
Pastuszka J., Dusza ludzka. Jej natura i istnienie, Lublin 1957.
Pastuszka J., Nieśmiertelność duszy ludzkiej ze stanowiska filozoficznego,
Warszawa 1933.
Peursen  C.A.  Van,  Antropologia  filozoficzna.  Zarys  problematyki,  tł.  
T. Mieszkowski, T. Zembrzuski, PAX, Warszawa 1971.
Philbert K., Człowiek w kosmosie – „kosmos” w człowieku, w: Człowiek –
wartości – sens, K. Popielski (red.), Lublin 1996, s. 203–204.
Pius XI, Quadragesimo Anno.
Platon, Fedon.
Platon, Prawa.
Platon, Uczta.
Popielski  K.,  Noetyczny  wymiar  osobowości.  Psychologiczna  analiza
poczucia sensu życia, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1994.
Possenti V., Alla ricerca della natura umana (e della persona), w: Natura
umana,  persona,  liberta.  Prospettive  di  antropologia  filosofica  ed
orientamenti etico-politici, T. Valentini, A. Velandi (red.), LEV, Citta
del Vaticano, 2015, s. 15–37.
Possenti V., Essere e liberta, Rubettino, Saveria Mannelli 2004.
Prucha J., Pedagogicka Encyklopedie, Portal, Praha 2009.Bibliografia
289
Pseudo-Dionizy Areopagita, Imiona Boskie.
Ratzinger  J.,  Czternaście  encyklik  Jana  Pawła  II,  „L’osservatore
Romano”, 2003, 24, nr 9, s. 22–25.
Ratzinger  J.,  Wprowadzenie  do  chrześcijaństwa,  Wydawnictwo  KUL,
Lublin 2017.
Ricouer P., Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie, Warszawa
1985.
Ricouer P., Meurt le personnalisme, revient la personne, „Esprit” 1983,
51, 1, s. 113–119.
Rigobello  A.,  Mura  G.,  Ivaldo  M.,  Il  personalismo.  Scelta  antologica,
Citta Nuova, Roma 1978.
Rivetti Barbo F., Essere nel tempo. Introduzione alla filosofia dell’essere
fomdamento di liberta, Jaca Book, Milano 1990.
Rizzi A., Quale risposta al”problema dell’uomo?, „Catechesi”, 1984, 53,
s. 56.
Rogers C.R., On Becoming a Person, Houghton Mifflin, Boston 1961;
wydanie polskie C.R. Rogers, O stawaniu się osobą, tłum. M. Kar-
piński, Rebis, Poznań 2002.
Rossano P., Religione, educazione ed esperienza religiosa, „Orientamenti
Pedagogici” 1972, 19 s. 736;
Rousseau  J.J.,  Rozprawa  o  pochodzeniu  i  podstawach  nierówności
między ludźmi, w: tenże, Trzy rozprawy z filozofii społecznej , tłum.  
H. Elzenberg, PWN, Warszawa 1956.
Rousseau  J.J.,  Emil,  czyli  o  wychowaniu.  Wyznanie  wiary  wikarego
sabaudzkiego, t. 1, 11, tłum. W. Husarski, Wrocław 1995.
Rybicki R., Wprowadzenie do pedagogiki chrześcijańskiej, Częstochowa
1997.
Ryle G., Czym jest umysł?, Warszawa 1970.
Saint-Exupery A., Mały Książę, Warszawa 1990.
Sartre J.P., L’etre et le neant, Paris 1943, s. 26, 328.
Sawicki  M.,  Hermeneutyka  pedagogiczna,  Wyd.  Semper,  Warszawa
1996.
Scheler  M.,  Formalismus  in  der  Ethik  und  die  materiale  Wertethik,
Meiner, Hamburg 2014.
Scheler M., Istota i formy sympatii, Warszawa 1986.
Scheler M., Stanowisko człowieka w kosmosie, Warszawa 1987.
Scheler M., Vom Ewigen im Menschen, Munchen 1954.
Schneiders  S.  (1989),  Spirituality  in  the  Academy,  „Theological  Stu-
dies”50, s. 679–697.
Schulz R., Wykłady z pedagogiki ogólnej, Toruń 2003.Bibliografia
290
Schulz  R.,  Wykłady z pedagogiki ogólnej. O integralną wizję człowieka
i  jego  rozwoju,  t.II,  Wydawnictwo  Uniwersytetu  Mikołaja  Koper-
nika, Toruń 2007.
Scruton R., La bellezza: ragione ed esperienza estetica, Vita e pensiero,
Milano 2011.
Semenowicz H., Kaliszewska M., Ruch freinetowski w Polsce w latach
1957–2014, Wyd. UJK, Kielce 2016.
Sośnicki  K.,  Rozwój  pedagogiki  zachodniej  na  przełomie  XIX  i  XX  w.,
PZWS, Warszawa 1967.
Spaemann R., Essere persone, La scuola, Brescia 2013.
Spinsanti S., Il corpo nella cultura contemporanea, Brescia 1983.
Stanowski A., Człowiek w aspekcie społecznym, w: Leksykon filozofii kla -
sycznej, red. J. Herbut, Lublin 1997, s. 96–99.
Starnawski  W.,  Bycie  osobą,  Podstawy  moralności  i  wychowania,
UKSW, Warszawa 2013.
Starnawski W., Prawda jako zasada wychowania, Warszawa 2008.
Stefanini L., Personalismo educativo, Fratelli Bocca, Roma 1955.
Stein  E.,  Budowa  osoby  ludzkiej.  Wykład  z  antropologii  filozoficznej,
oprac. B. Beckmann-Zöller, tłum. G. Sowiński, Kraków: Wydaw-
nictwo Karmelitów Bosych 2015.
Stróżewski W., O wielkości. Szkice z filozofii człowieka , Wydawnictwo
Znak, Kraków 2005.
Stróżewski W., W kręgu wartości, Kraków 1992.
Strzeszewski Cz., Katolicka Nauka Społeczna, Warszawa 1985.
Styczeń T., ABC etyki, Lublin 1990.
Suchodolski  B.,  Pedagogika  jako  nauka  o  człowieku,  w:  S.  Wołoszyn
(red.),  Źródła  do  dziejów  wychowania  i  myśli  pedagogicznej,  Dom
Wydawniczy „Strzelec”, Kielce 1998, s. 272–279.
Sul pensiero di Giuseppe Flores d’Arcais, „Rassegna di Pedagogia” 2006,
1–4, s. 19–38.
Szołtysek A.E., Filozofia wychowania, Toruń 1998.
Szulakiewicz  M.,  Dialog  i  metafizyka.  W  poszukiwaniu  nowej  filozofii
pierwszej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2006.
Szymański K., Transhumanizm, „Kultura i wartości” 2015, 13, s. 133–152.
Śliwerski B., Antropologia pedagogiczna, „Studia z Teorii Wychowania”
2015 6/2 (11), 219–225
Śliwerski B., Nauki o wychowaniu a pedagogika, „Novis” 2015, 1, s. 14–41.
Śliwerski B., Pedagogika ogólna, Kraków 2012.
Św. Augustyn, De civitate Dei.
Św. Augustyn, De libero arbitrio.Bibliografia
291
Św. Augustyn, De quantitate animae.
Św. Augustyn, De Trinitate.
Św. Augustyn, Ennar. in Ps 99.
Św. Augustyn, In epist. Joan. Ad Parth.
Św. Augustyn, Sermo 43.
Św. Tomasz z Akwinu, Contra Gentes.
Św. Tomasz z Akwinu, De Ver.
Św. Tomasz z Akwinu, I sent.
Św. Tomasz z Akwinu, Questiones disputatae de vearitate.
Św. Tomasz z Akwinu, Summa Theologiae.
Św. Tomasz, Contra gentiles.
Św. Tomasz, De anima.
Świeżawski S., Święty Tomasz na nowo odczytany, Poznań 1995.
Tischner J., Filozofia dramatu, Wprowadzenie, Kraków 1998.
Tischner J., Historia filozofii po góralsku, Kraków 2000.
Tischner J., Myślenie według wartości, „Znak”, Kraków 2002.
Tokarski J. (red.), Słownik języka polskiego, Warszawa 1980.
Trenti Z., Esperienza e trascendenza. Per una legittimazione antropolo-
gica  dell’insegnamento  di  religione  nella  scuola,  „Religione  e  scu-
ola”, 1979–80, 8, nr 4, s. 172.
Trenti Z., Invocazione, Roma 1993.
Tresmontand C., Il problema dell’anima, Roma 1972.
Turzyński P., Piękno w teologii Świętego Augustyna, WDR, Radom 2013.
Tylor  E.,  Cywilizacja  pierwotna.  Badania  rozwoju  mitologii,  filozofii,
wiary, mowy, sztuki i zwyczajów, Tłum. Z. A. Kowerska, Warszawa
1896–1898.
Valverde C., Antropologia filozoficzna, przekład G. Ostrowski, Palloti-
num, Poznań 1998.
Vattimo G., Addio alla verita, Maltemi, Roma 2009.
Whitehead A.N., His Reflections on Man and Nature, New York 1961.
Whitehead A.N., Process and Reality, New York 1969.
Wiseman J., Historia duchowości chrześcijańskiej, Wybrane zagadnienia,
WAM, Kraków 2009.
Wojtyła K., Osoba i czyn, Kraków 1969.
Wojtyła K., Osoba i czyn, PTT, Kraków 1985.
Wojtyła K., Osoba: podmiot i wspólnota, w: K. Wojtyła, Osoba i czyn
oraz inne studia antropologiczne, Lublin1994, s. 371–414.
Wojtyła K., Rozważania o istocie człowieka, WAM, Kraków 1999.
Wołoszyn S., Nauki o wychowaniu w Polsce XX w., Kielce 1998.Bibliografia
292
Woroniecki J., Katolicka etyka wychowawcza. T 1. Etyka ogólna, Kraków
1948.
Wrońska K., Człowiek w doświadczeniu wielowymiarowej transcenden-
cji,  w:  M.  Nowak,  P.  Magier,  I.  Szewczak  (red.),  Antropologiczna
pedagogika ogólna, Wydawnictwo KUL, Lublin 2010, s. 175–188.
Young S., Designer Evolution: A Transhumanist Manifesto, Prometheus
Books, Amherst 200.
Zdybicka  Z.,  Transcendentne  odniesienie  człowieka,  w:  F.  Adamski
(red.), Wychowanie personalistyczne, WAM, Kraków 2005, s. 87–88.
Ziółkowski J., Antropologia kulturowa i społeczna, „Przegląd Antropolo-
giczny” 1986, t. 52, z. 1–2, s. 36.
Zoja L., Giustizia e Bellezza, Bollati Boringheri, Milano 2007.