Brak produktów
/
Cena detaliczna
Najniższa cena z ostatnich 30 dni: 54,00 zł
10% taniej
Darmowa dostawa od 200 zł
Wysyłka w ciągu 24h
Podmiot odpowiedzialny za bezpieczeństwo produktu: Difin sp z o.o., ul. F. Kostrzewskiego 1, 00-768 Warszawa (PL), adres e-mail: info@difin.pl, tel (22) 851 45 61
dr hab. Piotr KWIATKIEWICZ, prof. UAM:Jest to solidne kompendium wiedzy na temat potencjału tkwiącego w omawianych metodach ocen zagrożeń. dr hab. Aneta NOWAKOWSKA-KRYSTMAN, prof. ASzWoj: Jeśli Czytelnik poszukuje przewodnika w doborze czynników warunkujących bezpieczeństwo oraz dla dokonania oceny tych czynników w układzie sektorowym (militarnym, politycznym, środowiskowym, ekonomicznym, społecznym), to jest to publikacja, która powinna znaleźć miejsce w jego bibliotece.
profesor Akademii Wojsk Lądowych im. Tadeusza Kościuszki we Wrocławiu, doktor habilitowany nauk wojskowych. Jego zainteresowania badawcze obejmują myślenie strategiczne, szczególnie analizę strategiczną, planowanie scenariuszowe, teorie i poziomy strategii. Drugim obszarem zainteresowania naukowego jest wpływ systemów komunikacji masowej na przebieg kryzysów militarnych, gospodarczych i społecznych.
profesor Dolnośląskiej Szkoły Wyższej we Wrocławiu, doktor habilitowana w zakresie nauk o polityce i administracji. Jej zainteresowania badawcze dotyczą roli ochrony środowiska i kwestii zmian klimatu w procesie kształtowania polityki państwowej (klimatycznej, zagranicznej i bezpieczeństwa), a także problematyki zarządzania migracjami.
Spis treści:WprowadzenieCZĘŚĆ I. PRZEGLĄD METOD ANALIZY STRATEGICZNEJRozdział 1. Przegląd metod foresight1.1. Projekty foresight1.2. Narodowy Program Foresight Polska 2020Rozdział 2. Przegląd metod analizy i planowania strategicznegCZĘŚĆ II. WYBRANE METODYRozdział 3. Metoda delficka3.1. Proces realizacji badań delfickich3.2. Metoda delficka a badania foresightRozdział 4. Metoda PEST4.1. Odmiany analizy PEST4.2. Proces realizacji analizy PEST4.3. Analizy typu PEST w bezpieczeństwie i obronności4.4. Przykłady rozbudowanych analiz typu PESTRozdział 5. Metoda scenariuszowa5.1. Główne cechy scenariuszy5.2. Podejście uczące w planowaniu scenariuszowym (L. Fahey, R.M. Randal)5.3. Koncepcja Petera Schwartza (koncepcja GBN)5.4. Koncepcja B. Ralstona i I. Wilsona (SRI)5.5. Koncepcje M. Godeta5.6. Koncepcja T.J. Chermacka5.7. Koncepcja D. Faulknera i C. Bowmana5.8. Koncepcja K. van der Heijdena5.9. Model oxfordzki planowania scenariuszowego5.10. Przykład procesu analizy scenariuszowej5.11. Miniscenariusz5.12. Analiza krzyżowa wpływówRozdział 6. Metoda SWOT6.1. Analiza SWOT w obszarze bezpieczeństwa6.2. Skrócona analiza SWOTCZĘŚĆ III. PRZYKŁADY ZASTOSOWANIA ANALIZYRozdział 7. Scenariusze 2035: Global Trends. Paradox of Progress7.1. Ogólne założenia Global Trends. Paradox of Progress7.2. Metodologia7.3. Analiza scenariuszowa 7.4. Załączniki Global Trends. Paradox of ProgressRozdział 8. Globalne ryzyka sektorowe w perspektywie dekady: Global Risks Report 20208.1. Ogólne założenia Global Risks Report 20208.2. Metodologia8.3. Analiza sektorowa typu PEST8.4. Załączniki Global Risks Report 2020ZakończenieBibliografiaWykaz rysunków i tabel
ArtykułyAsselt M.B.A. van, Rotmans J., Integrated assessment: A growing child on its way to maturity, „Climatic Change” 1996, Vol. 34.Borodako K., Foresight Wielkopolska – unikatowy proces o społecznym charakterze, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu” 2013, nr 3(35).Clulow V., Futures dilemmas for marketers: can stakeholder analysis add value?, „European Journal of Marketing” 2005, nr 39(9/10).Daszyńska-Żygadło K., Planowanie scenariuszowe – próba systematyzacji pojęć, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia” 2011, nr 38(640). Daszyńska-Żygadło K., Podejście scenariuszowe w zarządzaniu ryzykiem, „Annales Univer-sitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H . Oeconomia” 2012, Vol. XLVI, nr 4.Dziemianowicz W., Szmigiel-Rawska K., Nowicka P., Dąbrowska A., Planowanie strategiczne. Poradnik dla pracowników administracji publicznej, Ministerstwo Rozwoju Regional-nego, Warszawa 2012.Gordon T.J., Pease A., RT Delphi, An efficient , „round-less” almost real time Delphi method, „Technological Forecasting and Social Change” 2006, 73(4).Hajdas M., Szabela-Pasierbińska E., Metody przewidywania trendów w makrootoczeniu, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2016, nr 459.Inayatullah S., Foresight in Challenging Environments, „Journal of Futures Studies”, June 2018, 22(4).Kononiuk A., Analiza STEEPVL na przykładzie projektu Foresight technologiczny. „NT FOR Podlaskie 2020” regionalna strategia rozwoju nanotechnologii, „Economy and Mana-gement” 2010, nr 4.Kononiuk A., Metoda scenariuszowa w antycypowaniu przyszłości, „Organizacja i Kierowa-nie” 2012, nr 2 (151).Lutyński A., Blaschke W., Czynniki wpływające na rozwój innowacyjnych technologii zago-spodarowywania odpadów pochodzących z górnictwa węgla kamiennego, „Górnictwo i Geologia” 2011, t. 6, z. 2.Bibliografia 244Mazur-Cieślik E., Propozycja zastosowania narzędzi analizy strategicznej PEST/SWOT w Stra-tegicznym Przeglądzie Bezpieczeństwa Narodowego, „Bezpieczeństwo Narodowe” II–IV 2010, nr 14–16.Niu X. i in., Evolution of threats in the global risk network, „Applied Network Science” 2018, 3(24). Qing Pan S., Vega M., Vella A.J., Archer B.H., Parlett G.R., A mini‐Delphi approach: An im-provement on single round techniques, „Progress in Tourism and Hospitality Research” 1996, Vol. 2, Issue 1.Safin K., Foresight strategiczny w działalności małych i średnich przedsiębiorstw, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu” 2013, nr 3(35).Skulimowski A.M.J., Kluz D., Wielorundowa analiza delficka jako narzędzie grupowego wspomagania decyzji, tom: Analiza i wspomaganie decyzji w praktyce gospodarczej, „Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach” 2016. Szymański B.K., Lin X., Asztalos A., Sreenivasan S., Failure dynamics of the global risk ne-twork, „Nature. Scientific Reports” 2015, Vol. 5, id. 10998.Terlikowski T., Globalizacja ryzyka – wyzwaniem dla badań nad bezpieczeństwem, „Zeszyty Naukowe SGSP” 2016, nr 60/4.Turoff M., The Design of a Policy Delphi, „Technological Forecasting”, grudzień 1970.Vaitkevičius S., Merkys G., Savanevičienė A., Model of Strategic Analysis Tools Typology, „Engineering Economics. Commerce of Engineering Decisions” 2006, nr 2(47).Vrontis D., Vignali C., Dairy Milk in France – A marketing investigation of the situational environment, „British Food Journal” 2001, 103(4).Opracowania zwarteAdaptacja do zmian klimatu w Polsce. Na podstawie Strategicznego Planu Adaptacji dla sek-torów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030, Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2013.A Guide to Terrorism in the Twenty-First Century. Fort Monroe, VA: US Army Training and Doctrine Command, 2007.Aguilar F.J., Scanning the Business Environment. Studies of the modern corporation, Mac-millan, New York 1967.Apanowicz J., Metodologia nauk, Dom Organizatora, Toruń 2003.Bolesta-Kukułka G., Decyzje menadżerskie w teorii i praktyce zarządzania, Wyd. Naukowe Wydziału Zarządzania UW, Warszawa 2000.Buzan B., Waever O., Wilde J. de, Security. A New Framework For Analysis, Lynne Rienner Publishers, London 1998.Carr L.P., Nanni A.J., Delivering Results. Managing What Matters, Springer, Heidelberg–London–New York 2009.Bibliografia 245Chao Peng G., Nunes M.B., Using PEST Analysis as a Tool for refining and focusing Contexts for Information Systems Research, [w:] ECRM 2007: 6th European Conference on Research Methodology for Business and Management Studies, Lizbona 2007.Chermack T.J., Scenario planning in organizations. How to create, use, and assess scenarios, Berrett-Koehler Publishers, Inc, San Francisco 2011.Czerni M., Kluz D., Ligęza A. i in., Scenariusze i trendy rozwojowe technologii społeczeństwa informacyjnego. Rezultaty badań delfickich , Wydawnictwo Naukowe Fundacji Progress and Business, Kraków 2014.Dator J., A Noticer in Time. Selected work, 1967–2018, Springer, Cham 2019.Drążek Z., Niemczynowicz B., Zarządzanie strategiczne przedsiębiorstwem, PWE, Warszawa 2003.Fahey L., Randal R.M. (red.), Learning from the future. Competitive foresight scenarios, John Wiley & Sons, New York 1998.Faulkner D., Bowman C., Strategie konkurencji, Gebethner i S-ka, Warszawa 1996.Field Manual 3-0, Operation, Fort Leavenworth, KS: US Army, 2011.Foresight jako metoda kształtowania przyszłości Identyfikacja potencjału i zasobów Dolnego Śląska w obszarze nauka i technologie na rzecz poprawy jakości życia, (red.) K. Safin, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Wrocław 2011.Georghiou L., Harper J.C., Keenan M., Miles I., Popper R. (red.), The Handbook of Techno -logy Foresight, Concepts and Practice, Edward Elgar Publishing, Northampton 2008.Gierszewska G., Romanowska M., Analiza strategiczna przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa 2014.Global Risks 2011. Sixth Edition. An initiative of the Risk Response Network, World Economic Forum, Geneva 2011.Global Trends. Paradox of Progress, National Intelligence Council 2017.Godet M., Creating Futures. Scenario Planning as a Strategic management Tool, Economica, London 2006.Godet M., From anticipation to action. A handbook of strategic prospective, UNESCO Pu-blishing, Paris 1994.Godet M., Monti R., Meunier F., Roubelat F., A Tool-Box for Scenario Planning, [w:] The Millennium Project. Futures Research Methodology – V3.0.Gołębiowski T., Zarządzanie strategiczne. Planowanie i kontrola, Difin, Warszawa 2001.Gordon T.J., The Real-Time Delphi Method , [w:] The Millennium Project Futures Research Methodology – V3.0.Hatch M.J., Teoria organizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.Heijden K. van der, Planowanie scenariuszowe w zarządzaniu strategicznym, Oficyna Eko -nomiczna, Kraków 2000.Jannek K., Burmeister K., Corporate Foresight im Mittelstand Projektergebnisse. Ein Projekt der Z_punkt GmbH, Köln 2008.Bibliografia 246Joint Publication 3-13, Doctrine for Information Operations 1998.Joint Publication 3-13, Information Operations 2012. Incorporating Change 1, 2014.Jurek-Stępień S. (red.), Strategie rozwoju przedsiębiorstwa. Metody analizy – przykłady, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2007.Komorowski S.M., Scenariusz jako metoda diagnozy i prognozy, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych UW, Warszawa 1988.Krupski R. (red.), Zarządzanie strategiczne. Koncepcje. Metody, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław 2001.Lisiński M., Metody planowania strategicznego, PWE, Warszawa 2004.Maier M., On the social Aspect of Organization: The Human Side of Enterprise Revisited , [w:] The SPELIT Power Matrix: Untangling The Organizational Environment With The SPELIT Leadership Tool, (red.) J. Schmieder-Ramirez, L.A. Mallette, BookSurge Publishing, 2007.Mapping Foresight Revealing how Europe and other world regions navigate into the future, European Commission – European Foresight Monitoring Network SDME 7/21 B-1049, Bruksela 2009.Martin E., Lacourse M., Assessment of the Economic Environment, [w:] The SPELIT Power Matrix: Untangling The Organizational Environment With The SPELIT Leadership Tool , (red.) J. Schmieder-Ramirez, L.A. Mallette, BookSurge Publishing, 2007.Mazur G.R., Moodian M.A., Analyzing the Intercultural Dynamics Within an Organization, [w:] The SPELIT Power Matrix: Untangling The Organizational Environment With The SPELIT Leadership Tool, (red.) J. Schmieder-Ramirez, L.A. Mallette, BookSurge Publishing, 2007.McManus J., Li M., Moitra D., China and India: opportunities and threats for the global software industry , Chandos Publishing, Oxford 2007.Narayanan V., L. Fahey L., Macroenvironmental Analysis: Understanding the Environment Outside the Industry, New York 2001.Narodowy Program Foresight Polska 2020. Wyniki Narodowego Programu Foresight Polska 2020, IPPT PAN, INE PAN, Pentor Research International, Warszawa, 2009.Nazarko J. (red.), Badania ewaluacyjne projektów foresight realizowanych w Polsce, MNiSW, Warszawa 2012.Nazarko J., Kędzior Z. (red.), Uwarunkowania rozwoju nanotechnologii w województwie podlaskim. Wyniki analiz STEEPVL i SWOT, Politechnika Białostocka, Białystok 2010.Obłój K., Strategia organizacji. W poszukiwaniu trwałej przewagi konkurencyjnej, PWE, Warszawa 2007.Penc-Pietrzak I., Analiza strategiczna w zarządzaniu firmą . Koncepcje i stosowanie, C.H. Beck, Warszawa 2003.Penc-Pietrzak I., Planowanie strategiczne w nowoczesnej firmie , Oficyna Wolters Kluwer business, Warszawa 2010.Bibliografia 247Pierścionek Z., Strategie konkurencji i rozwoju przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.Popper R., Keenan M., Miles I., Butter M., Sainz G., Global Foresight Outlook 2007, European Commission – European Foresight Monitoring Network, Bruksela 2007.Porter M.E., Strategia konkurencji. Metody analizy sektorów i konkurentów, PWE, Warszawa 1996.Raczkowski K., Sułkowski Ł. (red.), Zarządzanie bezpieczeństwem. Metody i techniki, Difin, Warszawa 2014.Ralston B., Wilson I., The Scenario-Planning Handbook . Developing Strategies in Uncertain Times, Thomson South-Western, Mason 2006.Ramirez R., Wilkinson A., Strategic Reframing. The Oxford Scenario Planning Approach , Oxford University Press, Oxford 2018.Romanowska M., Planowanie strategiczne w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 2004.Schwartz P., The Art of the Long View. Planning for the Future in an Uncertain World , Cur-rency Doubleday, New York–Toronto 1991.Schmieder-Ramirez J., Moodian M.A., Exploring the Political Frame, [w:] The SPELIT Power Matrix: Untangling The Organizational Environment With The SPELIT Leadership Tool , (red.) J. Schmieder-Ramirez, L.A. Mallette, BookSurge Publishing, 2007.Schmieder-Ramirez J., Mallette L.A. (red.), The SPELIT Power Matrix: Untangling The Orga -nizational Environment With The SPELIT Leadership Tool, BookSurge Publishing, 2007.Shihandi M., The Technology Component of the SPELIT Environmental Analysis Model, [w:] The SPELIT Power Matrix: Untangling The Organizational Environment With The SPELIT Leadership Tool, (red.) J. Schmieder-Ramirez, L.A. Mallette, BookSurge Publishing, 2007.Skulimowski A.M.J. (red.), Scenariusze i trendy rozwojowe wybranych technologii społeczeń-stwa informacyjnego. Rezultaty badań delfickich , Progress and Business Publishers, Kraków 2014. Stabryła A., Podstawy zarządzania firmą – modele , metody, praktyka, Antykwa, Kraków–Kluczbork 2001.Stabryła A., Zarządzanie strategiczne w teorii i praktyce firmy , Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Kraków 2000.Stakeholder Theory . The State of the Art., (red.) R.E. Freeman, J.S. Harrison, A.C. Wicks, B. Parmar, S. de Colle, Cambridge University Press, Cambridge 2010.Steets J., Global governance as public policy networks and partnerships, [w:] Palgrave Advances in Global Governance, (red.) J. Whitman, Palgrave Macmillan, London 2009.Strategor [pseud. zbiorowy], Zarządzanie firmą . Strategie, struktury, decyzje, tożsamość, PWE, Warszawa 1999.Szewczyk M., Tłuczak A., Ruszczak B., Projekcja rozwoju inicjatyw klastrowych w wojewódz-twie opolskim, Seria: Klastry i Inicjatywy Klastrowe w Województwie Opolskim, t. 9, Bibliografia 248(red.) W. Duczmal, W. Potwora, Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Opolu, Opole 2011.Szewczyk R. i in., Foresight priorytetowych, innowacyjnych technologii na rzecz automatyki, robotyki i techniki pomiarowej. Badanie metodą Delficką , PIAP, Warszawa 2010.Taleb N.N., Czarny Łabędź. O skutkach nieprzewidywalnych zdarzeń, Wyd. Kurhaus Pu-blishing, Warszawa 2014.The Global Risks Report 2020 . Insight Report – 15th Edition, World Economic Forum 2020. TRADOC. A Military Guide to Terrorism in the Twenty-First Century, US Army Training and Doctrine Command, Fort Leavenworth 2007.UNIDO Technology Foresight Manual. Organization and Methods, Vol. 1, United Nations Industrial Development Organization, Wiedeń 2005.Walden J., Comparison of the STEEPLE Strategy Methodology and the Department of Defense’s PMESII-PT Methodology, Supply Chain Leadership Institute, 2011.Wilkinson A., Kupers R., The essence of scenarios. Learning from the shell Experience, Am-sterdam University Press, Amsterdam 2014.Wójcicki J.M., Ładyżyński P. (red.), System monitorowania i scenariusze rozwoju technologii medycznej w Polsce, ROTMED, Warszawa 2008.Zelek A., Zarządzanie strategiczne: diagnozy, decyzje, strategie, Wydawnictwo Zachodnio-pomorskiej Szkoły Biznesu, Szczecin 2000.Zięba R., Bezpieczeństwo w ujęciu rożnych paradygmatów nauki, [w:] Bezpieczeństwo. Dys-cyplina nauki wobec funkcjonowania państwa, (red.) R. Skarzyński, E. Kużelewska, Białystok 2018.Zięba R., Wprowadzenie, [w:] Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie, (red.) R. Zięba, Wydawnictwo Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.Źródła internetoweCentre for the fourth industrial resolution, World Economic Forum, https://www.weforum.org/centre-for-the-fourth-industrial-revolution/areas-of-focus [dostęp: 15.10.2020].COVID-19 Weekly Epidemiological Update, World Health Organisation, 15 December 2020, https://www.who.int/publications/m/item/weekly-epidemiological-update---15-de-cember-2020 [dostęp: 18.12.2020]. Davos Manifesto, World Economic Forum, Davos 1973, https://widgets.weforum.org/histo-ry/1973.html [dostęp: 15.12.2020].Encyklopedia PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/analiza;3869047.html [dostęp: 24.11.2020].Facilitator, Wikipedia. The Free Encyclopedia, https://en.wikipedia.org/wiki/Facilitator [dostęp: 29.10.2020].Bibliografia 249Global Gender Gap Report 2020, World Economic Forum, Geneva 2019, http://www3.weforum.org/docs/WEF_GGGR_2020.pdf [dostęp: 15.11.2020]. Global Shapers Community, https://www.globalshapers.org/ [dostęp: 15.10.2020].Inequality and income, OECD 2019, http://www.oecd.org/social/inequality.htm [dostęp: 12.12.2020].Introduction to ACAPS Risk Analysis Methodology, Assessment Capacities Projects (ACAPS), Geneva, May 2019, s. 3, https://www.acaps.org/sites/acaps/files/resources/files/acaps_technical_brief_introduction_to_risk_analysis_methodology_may_2019.pdf [dostęp: 10.11.2020].Jäger J. i in., A training manual on integrated environmental assessment and reporting. Tra-ining Module 6. Scenario development and analysis, UNEP-IISD, https://wedocs.unep.org/bitstream/handle/20.500.11822/11308/module-6.pdf?sequence=1&isAllowed=y [dostęp: 24.11.2020].Marsh & McLennan Companies at a glance, 7 September 2020, https://www.mmc.com/con-tent/dam/mmc-web/Files/MMC_AtAGlance_08072020_web1.pdf [dostęp: 15.09.2020].Masterson V., The state of women’s leadership in 5 statistics, Weforum.org z 3.11.2020, https://www.weforum.org/agenda/2020/11/un-women-2020-gender-equality/ [do-stęp: 15.11.2020].Metoda delficka – czyli próba niereprezentatywna w prognozach , https://www.statystyczny.pl/metoda-delficka-czyli-proba-niereprezentatywna-w-prognozach/ [dostęp: 24.11.2020].Michaelson Ch., How CEOs, experts and philosophers see the world’s biggest risks diffe -rently, The Conversation.com z 27.01.2020, https://theconversation.com/how-ceos --experts-and-philosophers-see-the-worlds-biggest-risks-differently-128382 [dostęp: 29.11.2020].Mind the 100 year gap, World Economic Forum, 19 December 2019, https://www.weforum.org/reports/gender-gap-2020-report-100-years-pay-equality#why-gender-parity-mat-ters [dostęp: 15.11.2020].(Mini)Słownik BBN. Propozycje nowych terminów z dziedziny bezpieczeństwa, https://www.bbn.gov.pl/pl/bezpieczenstwo-narodowe/minislownik-bbn-propozy/6035,minislow-nik-bbn-propozycje-nowych-terminow-z-dziedziny-bezpieczenstwa.html [dostęp: 24.11.2020].Morrison M., History of PEST analysis, 10 September 2020, https://rapidbi.com/history-of--pest-analysis/[dostęp: 24.11.2020].Ocena ryzyka – rozdział 5, Nord Stream, https://www.cire.pl/publikacje/nordstream/Nord_Stream_Espoo_Report_Polish_Chapter_05.pdf [dostęp: 20.10.2020].PESTEL analysis. Discover what PESTLE means, and use our PESTEL analysis template and example to understand the external influences on your organisation , https://www.cipd.co.uk/knowledge/strategy/organisational-development/pestle-analysis-factsheet [dostęp: 24.11.2020].Bibliografia 250Schwab K., What Kind of Capitalism Do We Want?, Project–Syndicate.org z 2.12.2019, https://www.project-syndicate.org/commentary/stakeholder-capitalism-new-metrics-by-klau-s-schwab-2019-11?barrier=accesspaylog [dostęp: 12.12.2020].Shaping the Future of Cybersecurity and Digital Trust, World Economic Forum, https://www.weforum.org/platforms/shaping-the-future-of-cybersecurity-and-digital-trust [dostęp: 15.10.2020].Shaping the Future of Global Public Goods, World Economic Forum, https://www.weforum.org/platforms/shaping-the-future-of-global-public-goods [dostęp: 15.10.2020].Shaping the Future of Health and Healthcare, World Economic Forum, https://www.wefo-rum.org/platforms/shaping-the-future-of-health-and-healthcare [dostęp: 15.10.2020].Survey of Economic and Social Developments in the ESCWA Region, United Nations, New York 2005, https://www.unescwa.org/sites/www.unescwa.org/files/publications/files/survey-economic-social-development-escwa-region-2004-2005-english.pdf [dostęp: 24.11.2020].The Planetary Emergency Plan 2 .0. Securing a New Deal for People, Nature and Climate, The Club of Rome, August 2020, https://clubofrome.org/wp-content/uploads/2020/08/COR-PEP_Aug2020_A4_16pp-digital-1.pdf [dostęp: 20.09.2020].United Nation Framework Convention on Climate Change, United Nations 1992, https://unfccc.int/resource/docs/convkp/conveng.pdf [dostęp: 10.12.2020].Zurich – about us, https://www.zurich.com/en/about-us [dostęp: 15.09.2020].
